İçel Beylerbeyliği
İçel Beylerbeyi
İçel Beylerbeyleri
Paşa sancağı
İçel Mirimiranlığı
İçel Valiliği
İçel Mutasarrıflığı
İçel Mutasarrıfları
EÇS/İçel
Kıbrıs Eyaleti
Kıbrıs Eyâleti
Kıbrıs Beylerbeyliği
32 Isparta br> 33 İçel
34 İstanbul
İçel Koleji
İçel Express gaztesi
İçel ve Silifke
İçel ve Kıbrıs
İçel ve Roma
İçel ve Bizans
İçel ve Raşid Halifeler Dönemi
İçel ve Emeviler
İçel ve Abbasiler
İçel ve Moğollar
İçel ve Selçuklular
İçel ve Osmanlılar
İçel ve Atatürk
Mersin Valiliği
- İçel Ekspres Gazetesi
- Sahibi:Nevzat Yastı
- Sorumlu Yazı İşleri Müdürü:Emel Dizlek
- Köşe Yazarı :Mehmet Emin Fakıoğlu
- Tel:0 324 2387875 * Fax:0324 2377651
- email:icelekspres@ttnet.net.tr * Adres:Camişerif mah.5248 sok.No:14 Mersin ...
- Özel İçel Anadolu Lisesi
İçel ve Evliya Çelebi[]
SULTAN SÜLEYMÂN KANUNU GEREĞİNCE SANCAK BEYİNİN KANUNLARI
EÇS den alıntı:(Kısaca parasız beylik olmaz diyor Kanuni)
SULTAN SÜLEYMÂN KANUNU GEREĞİNCE SANCAK BEYİNİN KANUNLARINI BİLDİRİR
Evvelâ hangi sancak beyinin hâsı fazla olursa, rütbe itibariyle kendinden küçüğünün önüne geçer,onun üzerine geçer.
Vezir-i âzamlıktan azlolunmuş birisi ise ancak ancak onun önüne kimse çıkamaz, geçemez. Fakat üzerinde veziriâzamlık olan müstesnadır. O herkesi geçer.
Evvelâ bir sancak beyi kanunlar gereğince 200 000 akçe ile bey olur. Sonra harplerde padişâh uğrunda hizmetleri görüldükçe ilerler. Aldığı paraya göre binde yüz akçe fazla verilir. Ne kadar hizmeti çok olursa ilerlemesi o kadar fazla olur. Sonunda beylerbeyi olur.
Lâkin padişâh yanında olan ağalar sancağa çıkınca, (sancak beyi olunca) baştan iki yüz bin akçe verilmez. Fazlasıyle verilir. Her birinin kanunları farklıdır.
Meselâ;
- Yeniçeri ağası beş yüz bin akçe ile, nişancı paşası ve mîr'alem kapıcı-başıları ve büyük mir'ahur 400 000 akçe ile çıkarlar.
- Çaşnigir-başı, müteferrika-başı, çakırcı-başı ve küçük mir'ahur ve sipah oğlanı, silâhtar ağası, sağ ulûfeci, sol araba ağaları hepsi 300 000 akçe ile sancak beyi olurlar.
- Ve defter kethüdası, timar defterdarı ve yaya beyleri ile zeâmetleri 50 000 den fazla olanlar sancağa çıkınca 100 000 akçe ile çıkarlar.
Herhangi bir sancak beyliği boşalır, açılırsa müstehak olana terfi ettirilerek verilir. Yeniçerilikten ve bölükten timara çıkanlara beylere verilenlerden artakalan hâsları timar olarak verilir. Lâkin müstehak (o vazifeye lâyık ) sancak beyi tayin olunursa eski beyin aldığı aynen timardan hâs verilir. Sancak beyleri Padişâhın muharebelerine ne kadar askerle katılırlarsa hâsına göre her beş bin akçede bir mükemmel cebeli verirler. İki yüz bin akçe ile sancak beyi olmuşsa alt pâyelilerden kırk cebeli asker sefere gider. Beş yüz bin akçe ile sancak beyi olmuşsa yüz cebeli verir. Böyle böyle her beş binde bir, paşa ve beylerbeyi ve mirliva ve zeâmet ve timar askerlerinden birer cebeli verip harbe böylece katılırlar.
Her sancak beyinin ve defter kethüdasının ve timar defterdarının ne kadar hâsları olduğunu bildirir.
Rumeli eyâleti içindekiler: Mora mirlivasının hâsı 507 760,İskenderiye hâsı 229 000,Silistrenin hâsı 489 665,Niğbolu’nun hâsı 400 000,Ohri’nin 335 299, Yanya’nın 60 260, Tırhala’nın 450 885,Köstendil’in 442 400, Elbasan’ın 201 063,Çirmen’nin 25 000, Rize’nin 224 455. Devline’nin 157 132, Selânik’in 280 833, Üsküb’ün 240 000,Kırkkilise’nin 200 000,Dukagin 207 500, Vidin 330 000, Alacahisar 200 399, Volçetrin 205 000, Pirzerin 28 146, Rumeli kethüdası zeâmeti 81 426, Rumeli defterdarının 12 000, Vize mir yurdgân zeâmeti 53 000, Tekirdağı mir yurdgân zeâmeti 600 000, Yanbolu mir yurdegân zeâmeti 53 470, Okçabolu mir yurgân zeâmeti 33 494, Koça mir yurdgân zeâmeti 40 000, Selânik mir yurdegân zeâmeti 91 797, Naldöğen mir yurdegân zeâmeti 3 500, Kavala kapudanı zeâmeti 40 414, Mirvinyo zeâmeti 91 552. Bosna eyâleti beylerinin hâsları: Kilisi sancağı hâsları 43 500, Hersek 420 515, İzvornik 345 793, Porga 666 230, Zacne 17 000, Kırık 200 000, Rahoviçe 70 000, Bosna defter kethüdasının hâsı 46 090, Bosna zeâmeti defterdarı hâsı 85 530.
Adalar eyâleti beylerinin hâsı: Eğriboz sancağının 400 000, Karlıeli 30 000, İnebahtı 300 000, Rodos 277 004, Midilli 240 000, Kocaeli 236 526, Biga 282 088, Suğla 300 000, Misistre 319 000, Adalar zeâmeti defterdar kethüdasının hâsı tutarı 88 390,Adalar timar defterdarının hâsı tutarı 63 087.
Budin eyâleti beylerbeyinin hâsı: Semendire 540 260, Peçuy 400 000, İstoni Belgrad 36 000, Estergon 210 00, Segedin 340 000, Sirewm 425 675, Ösek 330 000, Şemturna 230 000, Koban 230 000, Fülek 300 000, Seksar 234 000, Novograd 233 840, Sapanlu 400 000, Mohaç 292 000, Sigetvar 66 230, Bican 230 260, Budin liva defterdarının hâsı: 105 520, Budin timar defterdarının 8 940.
Tameşvar eyâleti beylerbeyinin hâsı: Lipve livası hâsı 210 000, Cenad 20 892, Köle 298 945, Medavve 26 008, Yanova 92 420, Şebeş 619 155, Tameşvar defterdarının hâsı 110 000, Tameşvar defterdarı kethüdasının zeâmeti 64 880, Tameşvar timar defterdarının 60 000.
Anadolu eyâleti Sarohan mirlivasının hâsı 640 000, Aydın 613 460, Afyonkarahisar 240 399, Ankara 264 300, Bursa 618 079, Bolu 200123, Katamonu 500 000, Menteşe 400 800, Teke 338 000, Hamid 304 00, Çankırı 258 081, Karesi 300 000, Sultanönü 250 000, Anadolu kethüdası zeâmeti 100 912, Anadolu timar defterdarının zeâmeti 90 596, Kütahya eyâletinin ne kadar liva varsa hepsinde birer Müslüman bey zeâmetinin olması kanun gereğincedir. Ama Kütahya piyâdeleri ve Alâiye zeâmetleri bütün Müslüman piyâdelerinden daha fazladır. Yine konun gereğince muharebeye katılırlar.
Karaman eyâleti ve eyâlet beyinin hâsları: Kayseri hâsı 350 000, Beyşehir 390 000, Aksaray 350 000, Akşehir 310 000, Kırşehir 257 540, Karaman defterdarının hâsı 65 000, Karaman kethüdasının hâsı 35 000, timar defterdarının hâsı 65 000. Kıbrıs eyâleti: İçel beylerbeyinin 270 000, Alâiye 250 000, Tarsus 245 260, Sis 60 399, Kıbrıs defterdarı hazinesi 130 000, timar defterdarı zeâmeti 30 000, Kıbrıs kethüdasının zeâmeti 830 000.
Anadolu eyâleti Sarohan mirlivasının hâsı 640 000, Aydın 613 460, Afyonkarahisar 240 399, Ankara 264 300, Bursa 618 079, Bolu 200123, Katamonu 500 000, Menteşe 400 800, Teke 338 000, Hamid 304 00, Çankırı 258 081, Karesi 300 000, Sultanönü 250 000, Anadolu kethüdası zeâmeti 100 912, Anadolu timar defterdarının zeâmeti 90 596, Kütahya eyâletinin ne kadar liva varsa hepsinde birer Müslüman bey zeâmetinin olması kanun gereğincedir. Ama Kütahya piyâdeleri ve Alâiye zeâmetleri bütün Müslüman piyâdelerinden daha fazladır. Yine konun gereğince muharebeye katılırlar. Karaman eyâleti ve eyâlet beyinin hâsları: Kayseri hâsı 350 000, Beyşehir 390 000, Aksaray 350 000, Akşehir 310 000, Kırşehir 257 540, Karaman defterdarının hâsı 65 000, Karaman kethüdasının hâsı 35 000, timar defterdarının hâsı 65 000.
Kıbrıs eyâleti : İçel beylerbeyinin 270 000, Alâiye 250 000, Tarsus 245 260, Sis 60 399, Kıbrıs defterdarı hazinesi 130 000, timar defterdarı zeâmeti 30 000, Kıbrıs kethüdasının zeâmeti 830 000.
Trablusşam eyâleti: Humus livası hâsı 220 390, Cebile 234 180, Saibe 29 000, Hama 294 030, Trablusşam defterdarı hâsı 13 000, Trablus defteri kethüdası zeâmeti 64 800, Trablu timar defterdarı zeâmeti 61 000 dir.
Şam-ı Şerif eyâleti: Kudüs mirlivasının hâsı 353 485, Gazze 83 358, Safet 273 800, Nablus 296 450, Aclon 29 000, Lecon 200 000, Şam defteri mirlivası hâsı 140 335, Şam defteri kethüdasının zeâmeti 130 000, Şam timarı defterdarının zeâmeti 740 000 dir.
Haleb eyâleti beylerinin hâsı: Kilis hâsı 523 868, Adana 109 500, Bilecik 295 320, Maarre 2 300, Azaz 230 000, Belis 220 000, Haleb hazine defterdarı hâsı 127 826, Haleb kethüdası zeâmeti 26 930, Haleb timar defterdarının zeâmeti 81 146 dır.
Zül-Kadriye yani Maraş eyâleti: Malatya sancağı hâsı 500 000, Ayıntap 145 130, Maraş 205 300, Samsad 200 000,Maraş defter kethüdasının 870 073, Maraş timar defterdarının zeâmeti 20 300.
Sivas eyâleti: Amasya mirlivasının hâsı 300 00, Çorum 300 00, Bozok 21 275, Divği 250 360, Canik 207 224, Arapkir 210 000, Sivas defterdar kethüdasının zeâmeti 80 200, Sivas defterdarının zeâmeti 82 550.
Erzurum eyâleti : Şarkî Karahisar 12 000, Kiği 20 000, Pasin 29 400, İspir 300 000, Hınıs 580 440, Malazgird 500 000, Tekman 164 929, Koziçan 200 702, Tortum 297 000, Mecengird 240 000, Namruvan 203 000, Erzurum hazine defterdarı hâsı 142 900, Erzurum defterdar kethüdasının zeâmeti 150 000, Erzurum timar defterdarının zeâmeti 20 200.
Kars eyâleti hâsı: Küçük Ardahan’ın hâsı 29 030, Hocacan 153 500, Zar-Reşad 240 000, Kağızman 200 000, Kecran 200 000.
Çıldır yani Ahıska eyâleti: Olti mirlivası hâsı 200 017, Portkrek 146 219, Ardaniç 280 000, Büyük Ardahan 300 000, Şavşat-ocaklık veçhile-650 000 Livane hâsı –ocaklık iki sancaktır-365 000, Harput 200 500, Semerek 265 000, Postehu 206 500, Mancil 203 229, Penbik 400 000.
Trabzon eyâleti : Batum defteri kethüdası zeâmeti 300 000 akçedir. Batum timar defterdarının zeâmeti 20 290 akçedir. Diyarbekir eyâleti içindekiler : Harput sancağı hâsı 219 999, Ergani 205 515, Siverek 303 043, Anak 147 200, Nusaybin 200 000, Tercil 445 200, Çermik 22 140, Hısnı keyf 103 955, Eğin – ocaklık veçhile – 89 675, Çapakçur 370 000, Çemişgezek 334 223, Safat 26 905, Siirt 223 272, Akçekale 200 000, Sencar 191 518, Meyyafarkın 200 000, Lisan ve Pozban livası 100 000, Kulp – ocaklık – 66 668, Hançuk 427 900, Pertek 28 00, Hakiç 278 340i Âmid Hazine defterdarlar hâsı 140 395, Diyarbekir kethüdası defteri hâsı 100 924, Timar defterdarı zeâmeti 80 000.
Rakka eyâleti : Cemâse sancak beyi hâsı 255 122, Dir Râhibe 280 0, Kapur 100 000, Esi Rebia 400 000, Süruç 200 000, Aneh 282 215. Bağdad eyâleti: Zenkâbâd eyâleti 270 00, Hile-ayrıca eyâlet olmuştur.-9 510 000, Cevariz 220 000, Rum Nahiye 445 000, Cenküle 200 000, Karadağ-hükümettir- 804 287, Dertenek 420 000, Sevamat 255 000, Derne 406 931, Delâ 260 000, Vasît 220 000, Kerend 239 260, Demirkapı 200 000, Karaniye 200 000, Keylân 200 000, Alsa 200 000, Bağdad defterdar kethüdası zeâmeti 100 000, Bağdad timar defterdarının zeâmeti 70 000.
Van eyâleti: Adilcevaz 450 346, Elciş 300 000, Muş 410 000, Barkiri 200 000, Karkar 200 000, Keşan 250 000, İspagird 200 000, Ağekisi 250 000, Ekrad 290 000, Vadi-i Beni
Kotur 270 000, Beyazid kalesi 10 044, Berdu 200 000, Ovacık 385 000, Van defter kethüdası zeâmeti 60 189, Van timar defterdarı zeâmeti 53 870.
Musul eyâleti: Bucuvanlı mirlivası hâsı 215 000, Tekrit 218 284, Hervan livası 200 000, Yane 300 000.
Burada bütün mirlivaların hâsları bütün tafsilâtıyle bildirildi.