İdari yargı

Şablon:İptal davası - d

---

İptal - Dava

---

İdari Yargı
İdari Yargı Dava Türleri
İdari davalar

---

İptal davası -
İptal davasında süre

---

Tam Yargı Davası

---

Tazminat davası

---

Vergi davası

İDARİ YARGI - Ders Tanıtımı-1

idari yargı kitabı değişti . zira askeri mahkemeler kalktı.

İDARİ YARGI - Ünite2 Özet

Yargı yetkisinin kapsam ve özelliğini açıklayabileceksiniz. Anayasa Mahkemesi’nin kuruluş ve görevlerini belirleyebilecek. Adli yargıda çözümlenecek uyuşmazlıklar ile adli yargı düzenine dâhil mahkemeleri saptayabileceksiniz. İdari yargı düzeninde çözümlenecek uyuşmazlıklar ile idari yargı düzenine dâhil mahkemeleri ifade edebileceksiniz. Sayıştay’ın görevlerini açıklayabileceksiniz. Uyuşmazlık Mahkemesi’nin kuruluşunu ve görevlerini belirleyebileceksiniz.

İDARİ YARGI - Ünite 3 Özet

İdari yargının tarihi gelişimini açıklayabileceksiniz. Bölge idare mahkemelerinin kuruluş ve görevlerini listeleyebileceksiniz. Danıştay’ın kuruluş ve görevleri ile iç işleyişini belirleyebileceksiniz. İdare ve vergi mahkemelerinin görevlerini açıklayabileceksiniz.

İDARİ YARGI - Ünite 4 Özet

İdarenin yargı kararıyla işlem yapmaya zorlanamamasından ne anlaşılması gerektiğini anlatabileceksiniz. İdari işlem veya eylem niteliğinde yargı kararı verilememesinin kapsamını özetleyebileceksiniz. İdari yargının görev alanının belirlenmesinde kullanılan ölçütleri ve idare işlevi kavramını açıklayabileceksiniz. Yargı denetimi dışında bırakılan işlemler ile idari yargının görev alanı dışında bırakılan işlemleri belirleyebileceksiniz. İdari yargının idarenin takdir yetkisini nasıl denetlediğini ve yerindelik denetimi yasağının kapsamını açıklayabileceksiniz.

İdari Yargı

[[İdarenin eylem ve işlemleri]yne karşı iptal ve [ttam yargı davaları]]nın açıldığı, bağımsız ve adli yargıdan ayrı bir yargı düzeni bulunan Danıştay ve yerel mahkemelerin mevcut olduğu sisteme İDARİ YARGI SİSTEMİ “İdari Yargı Sistemi" denir.

1982 Anayasamızın “]yYargı Yetkisi]y” başlığını taşıyan 9 uncu maddesinde, “Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır.” hükmü, “Yargı Yolu” başlığını taşıyan 125 inci maddesinde ise “İdarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır.

(Ek hüküm:13/8/1999-4446/2 md.) Kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinde bunlardan doğan uyuşmazlıkların milli veya milletlerarası tahkim yoluyla çözülmesi öngörülebilir. Milletlerarası tahkime ancak yabancılık unsuru taşıyan uyuşmazlıklar için gidilebilir.

Cumhurbaşkanının tek başına yapacağı işlemler ile Yüksek Askeri Şuranın kararları yargı denetimi dışındadır.

İdari işlemlere karşı açılacak davalarda süre, yazılı bildirim tarihinden başlar.

Yargı yetkisi, idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlıdır. Yürütme görevinin kanunlarda gösterilen şekil ve esaslara uygun olarak yerine getirilmesini kısıtlayacak, idari eylem ve işlem niteliğinde veya takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı verilemez.

İdari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda gerekçe gösterilerek yürütmenin durdurulmasına karar verilebilir.

Kanun, olağanüstü hallerde, sıkıyönetim, seferberlik ve savaş halinde ayrıca milli güvenlik, kamu düzeni, genel sağlık nedenleri ile yürütmenin durdurulması kararı verilmesini sınırlayabilir.

İdare, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlüdür.” hükmü yer almaktadır.

Anayasamızın 129 uncu maddesinin 5 inci fıkrasında, “Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin yetkilerini kullanırken işledikleri kusurlardan doğan tazminat davaları, kendilerine rücu edilmek kaydıyla ve kanunun gösterdiği şekil ve şartlara uygun olarak, ancak idare aleyhine açılabilir.” hükmü ile idarelerin sorumluluğuna değinilmiştir.

Anayasa’da Türkiye Cumhuriyeti’nin demokratik bir hukuk devleti olduğu vurgulanırken, Devlet içinde tüm kamusal yaşam ve yönetimin yargı denetimine bağlı olması amaçlanmıştır. Anayasa’nın 125. maddesinin birinci fıkrasındaki “idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır” kuralıyla amaçlanan etkili bir yargısal denetimdir. Bu kural, yönetimin kamu hukuku ya da özel hukuk alanına giren tüm eylem ve işlemlerini kapsamaktadır.

Anayasa’nın yürütme bölümünde yer alan 125. maddesiyle idarenin her türlü eylem ve işlemlerini yargı denetimine bağlı tutulduktan sonra, maddenin diğer fıkraları da idari yargı sisteminde geçerli olan ilkeleri belirlemektedir.

İdari işlemlere karşı açılacak davalarda sürenin yazılı bildirim tarihinden itibaren başlaması, idarî eylem ve işlem niteliğinde veya takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı verme yasağı, yürütmenin durdurulması kararı verilebilmesi için gerekli olan koşullar, yürütmenin durdurulması kararına getirilebilecek sınırlamalar ve idarenin verdiği zararı ödeme yükümlülüğü, ağırlıklı olarak adlî yargı sistemi için değil, idarî yargı sistemi için geçerli olan temel ilkelerdir.

Anayasamızın 142 nci maddesi uyarınca mahkemelerin kuruluşuna ve yargılama usulüne ilişkin olarak idari yargıyı ilgilendiren yasalar aşağıda gösterilmiştir.

2575 sayılı Danıştay Kanunu

2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu ve

Hukuku Usulü Muhakemeleri Kanununu (Bazı maddeleri )

Elbette bu yasaların dışında kalan bir çok yasada idari yargıyı ilgilendiren hükümler mevcuttur. Ancak, idari yargı mahkemelerini en çok ilgilendiren yasalar bunlar olmaktadır.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 1 inci maddesine baktığımızda, idari yargıda;

1-Yazılı yargılama usulü uygulanac

2-İncelemenin evrak üzerinde yapılacağı, bunlara ilaveten Danıştay içtihatlarıyla kabul edilen,

3-Re’sen inceleme ilkesi ve .

4-Kamu Yararı Denetimi mevcuttur.

Kamu yararı denetimi ve Re’sen inceleme ilkeleri sıkça karşımıza çıkacaktır. Bu ilkeye dayanılarak idari yargı mercileri davanın çözümü sırasında tarafların iddia etmediği hususları dahi inceleyebilmektedirler. İdari yargı bu özelliği nedeniyle bir miktar anayasa yargısı ve ceza yargısı ile ortak özellikler göstermektedir.

Yine görev, yetki ve süre gibi hususlar kamu düzenine ilişkin olması sebebiyle her aşamada inceleme konusu yapılabilecektir. Üstelik bu hususlarda iddia, itiraz ve temyiz talebi olmasa bile bu incelemeler yapılacaktır.

Böylece idari yargı yerinde usulüne uygun dilekçe ile bir dava açılması halinde, bu davada davacı ve davalı idarece ileri sürülmemiş olsa her iki taraf lehine ve aleyhine olabilecek hususların idari yargı yerince incelenmesi gerekmektedir.

Anayasa’nın 141 inci maddesinin son fıkrasında, davaların en az giderle ve mümkün olan süratle sonuçlandırılması yargının görevi olarak belirtilmiştir. Böylece davaların mümkün olan süratle sonuçlandırılması anayasal bir ilke olarak da karşımıza çıkmaktadır.

İdari yargı sisteminin başında Danıştay yer almakta, yerel mahkemeler ise Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemeleridir.