|
Bakınız: İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku |
Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü
12 Mayıs 2010 ÇARŞAMBA
Resmî Gazete
Sayı : 27579
TEBLİĞ
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığından:
Amaç
Madde 1 –(1) Bu Tebliğin amacı, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalılar ile 5 inci maddesine tabi sigortalıların istirahatli oldukları süreler için geçici iş göremezlik ödeneklerini alabilmelerine esas işyerinde çalışmadıklarına dair bildirimin işverenlerince zorunlu olarak elektronik ortamda gönderilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 –(1) Bu Tebliğ, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile 5 inci maddesine tabi sigortalıları çalıştıran işverenleri kapsar.
Dayanak
Madde 3 –(1) Bu Tebliğ, 5510 sayılı Kanunun 100 üncü ve 102 nci maddeleri ile Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 5 inci, 40 ıncı, 120 nci ve 121 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 –(1) Bu Tebliğ uygulamasında;
a) Sigortalı: Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile 5 inci maddesi kapsamında adına kısa ve/veya uzun vadeli sigorta kolları primi ödenmesi gereken kişiyi,
b) İşveren: Sigortalı sayılan kişileri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşları,
c) Elektronik ortam: Bu Tebliğde belirtilen bilgi ve belgelerin işverenlerce internet ve benzeri ortamda Kurumun veri tabanına aktarılmasını sağlayan elektronik portalı,
ç) Bildirim: Sigortalıların istirahatli oldukları sürelerde işyerinde çalışmadıklarına dair işverenlerce elektronik ortamda Kuruma gönderilen bildirimi,
d) Hak edilen istirahat süresi: On günden kısa süreli istirahatlarda istirahatın bittiği günü, on gün ve daha uzun süreli istirahatlarda onar günlük sürelerin bittiği ve son on günlük süreden arta kalan istirahat süresinin bittiği günü,
e) Kanun: 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununu,
f) Kurum: Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığını, ifade eder.
Bildirimin yapılması ve kuruma gönderilmesi
Madde 5 –(1) Bildirimin, http://www.sgk.gov.tr internet adresinde “İŞVEREN” menüsü “Çalışılmadığına Dair Bildirim Girişi”, “Kullanıcı Şifre Ekranı”, “Çalışılmadığına Dair Bildirim İşlemleri”, “Giriş” bölümünde yer alan bilgiler kaydedilmek suretiyle sigortalılarca hak edilen istirahat süresini takip eden 5 iş günü içinde elektronik ortamda Kuruma gönderilmesi zorunludur.
Bildirimin gönderilmemesi veya süresi dışında gönderilmesi
Madde 6 –(1) Bildirimi göndermeyen veya 5 inci maddede belirtilen süre dışında gönderen işverenler hakkında Kanunun 102 inci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendine göre idari para cezası uygulanır.
Yürürlük
Madde 7 –(1) Bu Tebliğ hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 8 –(1) Bu Tebliğ hükümlerini Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı yürütür.
SGK raporlu işçileri bildirmeyene ceza yağdıracak
Sosyal Güvenlik Kurumu 12 Mayıs 2010 tarihli Resmi gazetede yayınlanan bir tebliğle sigortalıların raporlu oldukları sürelerde işyerinde çalışmadıklarına yönelik bir ‘Çalışılmadığına Dair Bildirim İşlemleri’nin internet üzerinden yapılmasına yönelik bir zorunluluk getirdi. Bu zorunluluğun uygulamasına ilişkin olarak da SGK yönetimi 2010/66 sayılı SGK genelgesi yayınlandı. Ancak SGK, tebliği açıklamak için kaleme alınan genelge o kadar anlaşılmaz kaleme alınmıştı ki, bu seger de bir duyuru ile yeniden açıklama yapmaya çalıştı. Bu kadar basit bir konuyu dahi, içinden çıkılmayacak şekilde anlaşılmaz hale getirmeyi nasıl başardıklarını hayretle izliyorum. Sanıyorum izlemeye de devam edeceğiz.
Sigortalılar iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık (doğum) hallerinde Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan istirahat-rapor parası denilen geçici iş göremezlik ödeneği almaktadır.
Sosyal Güvenlik Kurumu 12 Mayıs 2010 tarihli Resmi gazetede yayınlanan bir tebliğle sigortalıların raporlu oldukları sürelerde işyerinde çalışmadıklarına yönelik bir ‘Çalışılmadığına Dair Bildirim İşlemleri’nin internet üzerinden yapılmasına yönelik bir zorunluluk getirdi.
Bu zorunluluğun uygulamasına ilişkin olarak da SGK yönetimi 2010/66 sayılı SGK genelgesi yayınlandı. Ancak SGK, tebliği açıklamak için kaleme alınan genelge o kadar anlaşılmaz kaleme alınmıştı ki, bu seger de bir duyuru ile yeniden açıklama yapmaya çalıştı. Bu kadar basit bir konuyu dahi, içinden çıkılmayacak şekilde anlaşılmaz hale getirmeyi nasıl başardıklarını hayretle izliyorum. Sanıyorum izlemeye de devam edeceğiz.
Bildirmeyene hukuksuz ceza geliyor
İşverenler, sigortalılarca hak edilen istirahat süresini takip eden 5 iş günü içinde elektronik ortamda Kuruma gönderecekler. Aslında uzun yıllardır sosyal güvenlik sisteminde taahhütname olarak kağıt ortamında kullanılan ve işçinin işyerinde çalışmadığına yönelik bir denetimi amaçlayan bir sistem bu.
Burada yeni olan husus, bildirim yapmayan işverenlere yüklü para cezalarının uygulanacak olmasıdır.
Tebliğle yapılan düzenleme ile istirahat süresini takip eden 5 iş günü içinde sisteme girilmemesi halinde idari para cezası uygulanacağı belirtilmiş. bu tebliği yazanlar ya uzaydan gelmiş, ya da Türkiye gerçeklerinden haberdar değil. Çoğu zaman raporlu personelin söz konusu raporları getirmesi uzun zaman alıyor.
Gelen tepkiler nedeniyle hemen tebliğle getirdiği düzenlemeden çark edip geri vitese takan SGK yönetimi 2010/66 sayılı SGK genelgesi ile idari para cezası uygulamasını yumuşatmış.
Buna göre; Sigortalıların istirahat raporlarını işverenlerine ibraz etmelerine rağmen, çalışılmadığına dair bildirimi e-sigorta yoluyla 5 iş günü içinde göndermeleri istenecektir.
Yine, istirahat raporları sigorta müdürlüğüne intikal ettiği halde bildirim yapılmamış olan işyerlerine SGK müdürlükleri tarafından bir yazı gönderilerek sigortalının raporlu olduğu sürelere ilişkin ‘Çalışılmadığına Dair Bildirim İşlemleri’nin internet üzerinden yapılması istenecek. Sigorta müdürlüğünün yazısına rağmen çalışılmadığına dair bildirimi e-sigorta yoluyla 5 iş günü içinde göndermeyen işverenler hakkında 2 aylık brüt asgari ücret (2 * 729 TL) idari para cezası (2 asgari ücret) uygulanacak.
Öte yandan SGK Müfettişleri veya SGK Kontrol Memurları tarafından işyerlerinde yapılacak denetimlerde bu bildirimin geç yapıldığının tespiti halinde idari para cezası tebligata gerek kalmadan uygulanacak deniliyor. Şimdi ceza uygulanacak mı, uygulanmayacak mı belli değil. Daha ötesi cezanın yasal dayanağı olduğu belirtilen maddenin burada geçerli olması biraz şüpheli görünüyor.
10 gün ve daha kısa süreli raporların bitimi tarihinden itibaren 5 iş günü içerisinde, 10 günden fazla süren raporların ise sigortalının talebi halinde 10’ar günlük dilimler halinde sisteme girilmesi gereklidir. Örneğin, 45 gün rapor alan sigortalı için 10 gün + 10 gün+ 10 gün + 10 gün+ 5 gün olmak üzere 5 parça halinde ‘Çalışılmadığına Dair Bildirim Girişi’ yapılması gerekiyor. Ancak, 10 günden fazla istirahat alan sigortalıların 10’ar günlük dilimler halinde almak istediklerine ilişkin işverenlerine talepte bulunmamaları durumunda bildirim girişlerinin, raporun bitiş tarihinden itibaren 5 iş günü içinde yapılması gerekecek.
1 veya 2 günlük raporlar
Yine, 2010/66 sayılı SGK genelgesiyle sigortalıların bir gün istirahat alması durumunda dahi iş göremezlik belgesi düzenleneceği belirtiliyor. Yani, sigortalıların hastalanmaları halinde 1 veya 2 günlük rapor alınması durumunda SGK tarafından istirahat-rapor parası denilen geçici iş göremezlik ödeneği verilmiyor. Bu nedenle bir çok işyeri 2 günlük süreler için işçinin ücretini tam ödeyip, sigorta primini de yatırıyordu. SGK Genelge ile istirahat parası verilmeyen bir-iki günlük süreler için bildirim zorunluluğu getirmişti.
Ancak, SGK yönetimi ne yazıldığını tam olarak anlayamadığı için genelgeye basın ve uygulamacılardan çok sayıda tepkiler geldi. SGK genelgesinden sonra bir duyuru da yayınlayarak yeniden çark etti.
Buna göre sigortalıların işkazası ve meslek hastalığı nedeniyle bir veya iki gün istirahat alması durumunda dahi iş göremezlik belgesi düzenlenecek ve işverenler tarafından sisteme girilecektir. Ancak, hastalık sebebiyle 3 günden az süreli düzenlenen istirahat raporlarına istinaden çalışılmadığına dair bildirimlerin yapılmasına gerek bulunmamaktadır. Sigortalıların hastalanmaları halinde 1 veya 2 günlük rapor alınması durumunda SGK tarafından istirahat-rapor parası denilen geçici iş göremezlik ödeneği verilmemektedir.