100 soruda Ramazan

Şablon:100sorudaramazan d
{{Şablon:100sorudaramazan}}

---

100 soruda Ramazan

---

Rü'yet konusu Ramazan nasıl başlar? Rü'yet gerekli midir? Hesaplasak olmaz mı? Osmanlı rü'yet mi yoksa hesap mı yapardı? Rüyet taraftarları Muhammed Hamdi Yazır Hesap taraftarları Diyanet İşleri Başkanlığı Elmalı tefsirinde rü'yet konusu 2/185 Elmalı Tefsirinde Oruç ve Ramazan Rü'yet/VP Rü'yet/WP

---

Oruç tutmamak ve hükümleri 1 Mazeretsiz oruç tutmamanın hükmü nedir?

---

Teravih konusu 1 Teravih namazının ilk kılnışı nasıldır? 2 Teravih ne zamandan beri cemaatla kılınmaktadır ve kim cemaatle kılmayı başlatmıştır? 3 Hanefilerin 20 rekat uygulaması nerden kaynaklanır? Raşid halifelerin sünneti etkili midir?

---

İtikaf konusu 1 İslam'da itikaf 2 İtikaf yerleri 3 1 saat namazdansonra camiide beklense itikaf olur mu? 4 Camiide itikaf 5 Türkiye'de mühtedi yabancıların itikafı

---

Dinlerde oruç konusu 1.0 İslamda Oruç 1.1 Fıkıhta Oruç 1.2 Orucun Çeşitleri 2.0 Yahudilikte Oruç 3.0 Hristiyanlıkta Oruç

---

Şablon:Ramazan Şablon:Ramazanbakınız Şablon:100 soruda Ramazan

EMİNE EROĞLU İLE RAMAZAN RİSALESİ OKUMALARI-1-3

Teravih.
Terviha
Teravih namazı D. Teravih.
TERAVİH NAMAZI.
TERAVİH NAMAZININ REKAT SAYISI.
Teravih Namazı.
Teravih Namazının Kaç Rek'at Olduğu.
Neden 20 rekattan az teravih kılmamalıyız?
Teravih Namazının Kılınışı.
Teravih Namazının Kılınışı.
Teravih Namazının Zamanı.
Teravih namazının günlere göre sevabları.
Neden hatimle teravih kılmalıyız? Ramazan

EMİNE EROĞLU İLE RAMAZAN ÖZEL DERSİ-2

Neden hatimle teravih kılmalıyız?. Terviha ve Terviha duaları. Kadir gecesi. Neden teravihi 8 rekat kılmamalıyız?

Taraweeh, Ramadan, Al Qaed Ibrahim Mosque, Alexandria, Egypt , 2010-0

Kadir gecesi

Ramazan Oruç ve Hikmetleri 1

D
Ramazan'a ulaştır Neden Ramazan'a ulaşmak önemlidir
Ramazan (anlam ayrımı)

---

Ramazan
Ramadan
رمضان
Ramazan-ı şerif
Ramazan-ı mübarek

---

Silence of Ramadan
Ramazan'da şiir geceleri

---

Elveda Ya Şehr-i Ramazan

---

Ramazan risalesi
Ramazan risalesi/Sesli
[2]

---

Ramadan Kerim
Ramazan ismi üzerine
Ramazan'dan şehr kelimesinin hazfedilmesinin tenzîhen mekruh olduğu İmam Muhammed'den rivayet edilmiştir.

---

Ramazan/başlangıcı
Rü'yet
Ramazan mı yevm-i şek mi?
Yevm-i şek

---

Ramazan/Hadisler
Hadis Ansiklopedisi/Oruç hadisleri
Ramazan/Ayetleri

---

Wiki bağlantıları
Ramazan/VS
Ramazan/VP
Ramazan/Şiirler
Ramazan Vikisöz
Ramazan/RESİMLER
Ramazan/TASARIM
Ramazan/SMS
Ramazan/MESAJ
Ramazan/VİDEO
Ramazan/KAYNAK

---

Ramazan ayı
Üç aylar
Ramazan Bayramı
Şeker Bayramı Oruçsuzlara ve bebelere Fıtır Bayramı
Fıtır sadakası Fakirlere verilir, kurumlara verilmez
Iyd-ul Fıtır
Ramazan çocuklara nasıl sevdirilir?
Ramazanda komşuluk

---

Ramazanın farziyeti
Bakara Suresi/183-188

---

Ramazanın başlangıcı
Rü'yet Rü'yet-i hilal
Ramazan hilalinin gözetlenmesi vazife ve sorumluluğu

---

İmsak
İmsakiye
İmsakiye/Mersin

---

İftar
İftariye
İftariye kamelyası

---

ORUÇ
Şeair-i islamın birircisi: Eskiden (Savm-salat, hac-zekat, şehadet) diye saymaya başlanırdı.
Oruç
Savm
Sıyam
Savm ile Sıyam arasındaki fark
Hadis Ansiklopedisi/Oruç hadisleri
Fidye -
Fitre -
Sadaka-i Fıtır
Orucu bozan haller
Oruç ve sağlık
Ramazan orucu -

---

Ramazan akabi oruç
Üç aylar
Üç aylar orucu
Pazertesi Perşembe orucu
Savm-ı Davud
Aşure orucu
Şaban orucu
Receb orucu
Kılıç orucu
Tekne orucu

---

Ramazan'da zekat -
Zekat ibadeti
Fıtır sadakası
Fıtır nisabı

---

Ziman defteri] -
Zimen defteri

---

Sadaka taşları
Yardım kutuları
Sadaka kutuları Askıda ekmek Sadaka Fıtır sadakası Fıtır bayramı Fitre

---

İtikaf
Mescidde namazdan sonra 10 dk durmak itikaf sayılır mı? Şafilere göre sayılır. Hanefilerde 1 saat yeterlidir.(İmam-ı Muhammed'e göre)
Ramazan'da itikaf
Akif - Mutekif
İtikaf yerleri

---

Kur'an -Kur'an ayı - Hatim Kur'an şehr-i Ramadan'da indirildi. Mukabele - Cibril her Ramazan'da mukabele yapardı. Hz Peygamberin vefatından önce Cebrail Ramazan'da 2 defa mukabele ile hatim yaptırdı. 27- 28 -29 -30

---

Ramazan/WP

---

Teravih -
İlk teravih
Oruca kalkılacak ilk gece Yatsıdan sonra kılınır .Hilal görülünce..
Hz. Peygamber teravihi hatimle kıldırırdı
Hatimle teravih sünnet
Teravih namazının günlere göre sevabları
Şafiilerin teravih kılmaması
Kaza ve teravih
Teravih ve insan iskeletine faydaları
Namazda rüku ve diz sistemine faydaları :Teravihde rükuyu dizleri ve dirsekleri tam extention yaparak yaparsanız en maxsimum hareketi vücud için yapmış olursunuz ve Ramazan sonrası dizlerinizin ferahladığını , özellikle diz kaslarının ucundaki legamentlerinizi tam geliştiğinizi fark edersiniz. Çoklukla ve Tadili erkanına göre namaz kılanların diz problemlerinin olmadığı görülecektir. < Allah ile yarışmayın oruçta fidyenizi verin - Yaşar Nuri Öztürk

---

100 soruda Ramazan

---

Kur'an/Ramazan - Hadis/Ramazan Fıkıh/Ramazan - Tefsir/Ramazan

---

Ramazan/2010 - Ramazan 2010/Yenişehir Ramazan/2011 - Ramazan 2011/Yenişehir

---

Üç aylar
Kadir Gecesi
Berat kandili Mevlid Kandili Mirac Kandili - Leyle-i Mirac Mirac gecesi -Mirac gecesi namazı

---

Şablon:Ramazan

Happy Ramadan

Happy Ramadan

President Obama Gives Ramadan Message

President Obama Gives Ramadan Message 2011

http://www.youtube.com/watch?v=j3fFagoYW10&feature=related Sami Yusuf

You Came to me (Ramadan Song) English by Sami Yusuf

You Came to me (Ramadan Song) English by Sami Yusuf

thumb|300px|right|Ramadan Mubarak.wmv

Ramadan Mubarak Special

Ramadan Mubarak Special

Orucluq ve Ramazan

Orucluq ve Ramazan

YUSUF ISLAM CAT STEVENS CONVERT REVERT MUSLIM SINGER Ramadhan Moon

YUSUF ISLAM CAT STEVENS CONVERT REVERT MUSLIM SINGER Ramadhan Moon

RAMADHAN VERSES Sura Baqarah 2 183 - 187 Mishary Alafasy

RAMADHAN VERSES Sura Baqarah 2 :183 - 187 Mishary Alafasy

Baqarah(183-187) 1977 Husayin mustafa ismail.wmv

Mustafa İsmail Ramazan Baqarah(183-187)_1977_Husayin mustafa ismail.wmv

PEYGAMBER EFENDİMİZİN RAMAZAN İLE İLGİLİ HADİSi ŞERİFLERİ,-2

Soru 2:Teravih namazının  ilk kılnışı nasıldır?

Teravih Namazı

Peygamber Efendimiz (s.a.v.) "Allah teala ramazan ayında orucu farz kıldı." buyurmuştur. Hz. Aişe (r.a.) der ki Rasulullah (s.a.v.) mescidde geceleyin namaz kıldı.

Ertesi gün sabah olunca Müslümanlar bunu bir birlerine anlattılar. İkinci gece Müslümanlar önceki gecekinden ziyade mescidde toplandılar. Rasulullah (s.a.v.) mescide çıkıp onlara teravih namazı kıldırdı. Sabahleyin bunu cemaate anlattılar. Üçüncü gece cemaat daha da çoğaldı. Rasulullah (s.a.v.) onlara çıkıp teravih namazı kıldırdı. Dördüncü gece mescit cemaati alamayacak bir hale gelmişti. Rasulullah (s.a.v.) teravih namazı kıldırmak için cemaatin yanına çıkmadı. Cemaatten bazıları namaz için toplandıklarını Rasulullah'a hatırlatmak istedilerse de Rasulullah (s.a.v.) sabah namazına kadar onların yanına çıkmadı. Sabah namazını kıldıktan sonra cemaate döndü, şahadet getirdi ve "Malumunuz olsun ki sizin, cemaatle teravih kılmak hususunda yaptığınızı gördüm. Beni, sizin yanınıza çıkmaktan alıkoyan ancak bu namazın size farz kılınacağı sizin de, onun edasında acze düşeceğiniz, günaha gireceğiniz hakkındaki korkumdur." Dedi.

Soru 2: Teravih ne zamandan beri cemaatla kılınmaktadır ve kim cemaatle kılmayı başlatmıştır?

Hz. Ömer (r.a.) devrine kadar. Teravih namazı, evlerde ve mescitlerde kılınırdı. Bir günHz. Ömer (r.a.) mescide çıkmıştı. Müslümanlar orada kendi başlarına ve dağınık bir halde teravih namazı kılmakta idiler. Kimi yalnız başına kılıyor kimi de birkaç kişiye kıldırıyordu. Hz. Ömer (r.a.) onları bu halde görünce "Ben bunları bir kari'in imamın başına toplasam daha iyi olur" dedi. Ertesi gece cemaati Übey b. Ka'b (r.a.)'ın arkasında topladı. Hz. Ömer (r.a.) bir başka gece mescide çıkıp halkın Übey b. Ka'b'la (r.a.) ile birlikte teravih namazı kıldıklarını görünce "Ne güzel oldu! buyurdu. Hz. Ali (r.a.) hilafeti devrinde camilerin kandillerle süslenmiş ve Müslümanların cemaatle teravih namazı kıldıklarını görünce Hz. Ömer'e (r.a.) "Bizim mescitlerimizi nurlandırdığı gibi Allah Teala da Ömer'in kalbini nurlandırsın." diye dua etmiştir.

Hz. Übey bin Ka'b (r.a.) teravih namazını yirmi rekât kıldırmıştır. Raşit halifelerin sünneti de Peygamber Efendimizin (s.a.v.) sünneti gibidir. Nitekim Peygamber Efendimiz (s.a.v.) "Benim ve Raşit halifelerimin sünnetine tabi olunuz." Buyurmuşlardır.

TERAVİH NAMAZI

Ramazan ayında yatsı namazından sonra kılınan namaz. "Teravih " kelimesi Arapça, "Terviha ”nın çoğuludur ve "oturmak, istirahat etmek'" anlamına gelmektedir. Teravih namazı her dört rekatın sonunda oturulup biraz dinlenildiği için, bu adı almıştır (el-Meydanı , el-Lubab , İstanbul, (t.y) I, 123).

Teravih namazı, kadın erkek her müslüman için sünnet-i müekkededir. Teravih, orucun sünneti değil, vaktin sünnetidir. Bir mazereti dolayısıyla oruç tutamayanlar da teravih namazı kılarlar.

Ramazan gecelerini ihya etmek için kılınan Teravih namazı, Kur'an'da zikredilmemektedir. Fakat hakkında çok sayıda hadis rivâyet edilmiştir (Şevkânî, Neylü'l-Evtâr, Mısır, (t.y) III, 53). Ebû Hureyre'nin naklettiği bir hadise göre Resulullah (s.a.s), Ramazan gecelerini ihya etmeyi teşvik etmiş, fakat bunu kesin olarak emretmemiştir. Bu konuda; "Her kim inanarak ve karşılığını Allah'tan bekleyerek Ramazan'ı ihya ederse, geçmiş günahları bağışlanır" (Buharî, İman, 25, 27; Müslim, Musafi'in, 173, 176; İbn Mace, İkametu's-Salâ, 173; Tirmizî, Savm, 83) diye buyurmuştur. Hadis alimlerinden en-Nevevî, Hz. Muhammed (s.a.s)'in ashabına Ramazanı ihya etmeyi vacip kılmadığını, fakat mendup olarak emredip teşvik ettiğini, İslâm alimlerinin de bunun mendup olduğunda ittifak ettiklerini kaydetmektedir. En-Nevevî, "Ramazanı ihya etmenin, teravih namazını kılmakla hasıl olduğunu" da zikretmektedir. Bu açıdan Hz. Muhammed (s.a.s)'in, "her kim Ramazan'ı ihva ederse" sözü, "her kim geceleri namaz kılarak Ramazan'ı ihya ederse” şeklinde anlaşılmalıdır (en-Nevevî, el-Minhâc, 1924, VI, 39, vd.) Nitekim Abdurrahman b. Avf'ın naklettiği bir hadiste Hz. Muhammed (s.a.s): Şüphesiz Allah Ramazan orucunu farz kıldı. Ben de Ramazan gecelerini ihya etmeyi sünnet kıldım. Her kim inanarak ve sevabını Allah'tan bekleyerek Ramazan'ı oruçla, gecelerini namazla ihya ederse, anasından doğduğu gün gibi günahlarından temizlenmiş olur" buyurmaktadır. (İbn Mâce, İkametu's-Salâ, 173; İbn Hanbel, I, 191, 195).

"Resulullah (s.a.s) Ramazanda mescitte gece bir namaz kıldı. Sahabenin çoğu da onunla birlikte o namazı kıldı. İkinci gece yine aynı namazı kıldı. Bu kez O'na tabi olarak aynı namazı kılan cemaat daha fazla oldu. Üçüncü gece Hz. Muhammed (s.a.s) mescit'e gitmedi. Orayı dolduran cemaat onu bekledi. Resulullah (s.a.s) ancak sabah olunca mescide çıktı ve cemaata şöyle buyurdu:

"Sizin cemaatla teravih namazını kılmaya ne kadar arzulu olduğunuzu görüyorum. Benim çıkıp, size namazı kıldırmama engel olan bir husus da yoktu. Ancak ben size, teravih namazının farz olmasından korktuğum için çıkmadım" (Buharî, Teheccud, 57).

Ebû Zer (r.a)'dan nakledildiğine göre, Resulullah (s.a.s) Ramazan ayının sonuna doğru bazı gecelerde ahsabına, gecenin üçte birini geçinceye kadar teravih namazını kıldırmıştır (İbn Mâce, İkametu's-Salâ, 173).

Ebû Hureyre (r.a)'nın naklettiği bir başka hadiste de Rasûlüllah (s.a.s)'in Ramazan ayında, ashabtan bir grubu, Ubey b. Kab (r.a)'ın arkasında cemaatle namaz kılarken gördü ve "Doğru yapıyorlar, yaptıkları şey ne güzeldir” diyerek tasvip ettikleri haber verilmiştir (Ebû Dâvud, İkâmetu's-Salâ, 190).

Yine Hz. Âişe validemiz (r.a) Hz. Peygamber (s.a.s)'in kıldığı teravih namazı hakkında şu bilgileri vermiştir:

"Allah'ın elçisi ne Ramazanda, ne de diğer zamanlarda on bir rekattan fazla namaz kılmazdı. Dört rekat namaz kılardı ki, güzelliği ve uzunluğunu anlatamam! Nihayet üç rekat daha kılardı. Bir defasında, Ey Allah'ın Resulu! Vitir namazını kılmadan uyuyor musun? diye sorduğumda "Ey Âişe! Benim gözlerim uyur, fakat kalbim uyumaz" buyurdu" (Buharî, Teheccüd, 1 25).

Soru:Hanefilerin 20 rekat uygulaması nerden kaynaklanır? Raşid halifelerin sünneti etkili midir?

Hanefilere göre, teravih namazının rekât sayısı Hz. Ömer (r.a)'ın uygulamasına dayanır. Hz. Ömer Mescid-i Nebevî'de halifeliğinin son zamanlarında teravih namazını yirmi rekât olarak kıldırdı. Dört halife devrinden sonra da kimse teravihin yirmi rekat olarak cemaatla kılınmasına karşı çıkmadı. Alimler bu hususta Hz. Muhammed (s.a.v)'in şu hadisine göre hareket etmişlerdir: "Benden sonra benim sünnetimden ve raşit halifelerin sünnetinden ayrılmayın" (Tirmizî, İlim, 16; İbn Hanbel, IV, 126). Diğer yandan Abdullah b. Abbas (r.a)'ın Ramazan ayında teravih namazını yirmi rekat olarak kıldığı ve arkasından da üç rekat vitir namazını kıldığı rivâyet edilmiştir. İmam Ebû Hanife'ye Hz. Ömer (r.a)'ın bu hususta yaptığı uygulama sorulunca, şöyle demiştir: Teravih namazı hiç şüphesiz müekked bir sünnettir. Hz. Ömer, bu namazın cemaatle ve yirmi rekat kılınmasını şahsi bir ictihadı ile yapmadığı gibi, bir bid'at olarak da emretmemiştir. O, kendisinin bildiği şer'î bir esasa ve Hz. Muhammed (s.a.v)'in bir vasiyetine dayanarak böyle yapmıştır (et-Tahtavî , Haşiye, 334).

Yukarıda işaret edildiği gibi, teravih namazı erkek ve kadınlar için sünnet-i müekkede olarak kabul edilmektedir. Hz. Peygamber (s.a.s) bir hadiste: "Allah size Ramazan orucunu farz kılmıştır, ben de size gece namazını (teravihi) sünnet kıldım" (İbn Mâce, İkametü's, Salâ, 173; İbn Hanbel, I,191 vd.) diyerek buna işaret buyurmuştur .

Nakledilen bütün bu rivâyetlere göre teravih namazının sekiz rekatının müekked sünnet olduğunda şüphe yoktur. İbnu'l-Humam gibi bazı alimler, sekiz rekattan fazlasının müstahap olduğunu söylemişlerdir. Bu durum, yatsı namazından sonra dört rekat nafile namaz kılmanın müstahap oluşuna benzer ki, bunun ilk iki rekatı müekked sünnet olur (İbnu'l-Humâm, Fethü'l-Kadîr, Mısır, 1315, I, 333 vd.).

Teravih namazı, Ramazan ayına mahsustur; vakti, tercih edilen görüşe göre, yatsı namazından sonradır, sabah namazının vaktine kadar devam eder. Vitir namazı teravih namazından sonra kılınır. Ancak teravih namazından önce kılınmasında da herhangi bir sakınca yoktur. Ancak teravih namazı yatsı namazından önce kılınmaz. Kılındığı takdirde, iâdesi gerekir. Bu namazın gece yarısından veya gecenin üçte birinden sonraya tehir edilmesi müstehaptır. En sağlam görüşe göre, teravihte cemaat olmak sünnet-i kifâyedir. Yani bir mescitte hiç kimse teravihi cemaatle kılmazsa, hepsi günahkâr olur. Teravih namazı tek başına kılınabilir. Fakat cemaatle kılınması daha faziletlidir. Teravih namazına, yarısında yetişen kimse, önce yatsı namazının farzını kılar ve daha sonra teravih namazını kılmak için imama uyar. Eksik kalan teravih rekatlarını, daha sonra kendisi tamamlar. Hatim ile teravih namazını kılmak sünnettir.

Teravih namazının kazası yoktur. Bilindiği gibi farz ve vacip namazlar kaza edilirler.

Teravih namazını, her iki rekatta bir selâm vererek on selâm ile bitirmek daha faziletlidir. Dört rekatta bir selam vermek de caizdir. Fakat bu şekilde kılmak mekruhtur.

Teravih namazını kılarken, iki rekatta bir selâm verilse, normal olarak akşam namazının iki rekat sünneti gibi ve dört rekatta bir selâm verilse, yatsı namazının dört rekat sünneti gibi kılınır. Başlarken ve her iki rekatın başında "Sübhâneke", "Ezûzübesmele" ve her oturuşta "et-Tahiyyat" ile "Salli-barik" duaları okunur. Cemaatle kılınınca, cemaat hem teravihe, hem de imama uymaya niyet eder. İmam teravih namazını sesli olarak kıldırır (el-Kasânî, Bedai'us-Sanâyi', Beyrut, 1974, I, 288; Tahtavî, Haşiye, 335 vd).

Teravih namazı, diğer namazlara nispetle biraz seri kılınır. Ama bu, harflerin mahreci anlaşılmayacak şekilde bozuk bir telaffuzla kılınabilir anlamına gelmez. Bu bakımdan teravih namazının normalin dışındaki bir şekilde acele kılınması mekruhtur. Namazın rükünlerini yerine getirirken de acele edilmez. Kelimeleri tane tane okumak, mahreçlere dikkat etmek ve rükünleri gerektiği gibi yerine getirmek gerekir.

Teravih namazı hatimle kılınmayan camilerde, herhangi bir yanlışlığa meydan vermemek ve cemaatın da kısa sureleri iyice ezberlemelerini sağlamak için, "Fil sûresi"nden sonraki sureleri okumakta yarar vardır. Bu durumda imam, rekat sayılarında da tereddüde düşmekten korunmuş olur. (İbn Abidîn, Reddu'l-Muhtar, II, 44; vd., Vekbe ez-Zuhaylî, el-Fıkhu'l-İslâmî, Dimaşk, 1989, II, 72).

Teravih namazı yirmi rek'attır. Erkekler ve kadınlar için sünnet-i müekkededir. Ramazan ayında kılınır. Hastalık veya yolculuk sebebiyle oruç tutamayan kimselerin de teravih namazını kılmaları sünnettir. Teravih namazının câmide cemaatle kılınması sünnettir ve sevabı çoktur. Evde de tek başına veya cemaatle kılınabilir. Ancak câmide kılmak daha faziletlidir. Peygamber efendimiz şöyle buyurmuştur:

"Faziletine inanarak ve mükâfatını umarak Allah rızası için Ramazan gecelerini ibadetle geçiren (teravih namazını kılan) kimsenin geçmiş günahları bağışlanır." (47)

Teravih Namazının Kılınışı:

Teravih namazı yatsı namazından sonra kılınır. Yatsıdan önce kılınması caiz değildir. Vitir namazı Ramazan ayında teravihten sonra kılınır. Teravihden önce de kılınabilir.

Yirmi rek'at olan teravih namazı her iki rek'atın sonunda selâm verilerek kılındığı gibi, dört rek'atta bir selâm verilerek de kılınır. Her iki durumda da namaza devam edilir ve yirmi rek'at tamamlanır.

İki Rek'atta Bir Selâm Verilerek Teravihin Cemaatle Kılınışı:

Yatsı namazının farzı ve son sünneti kılındıktan sonra teravih namazına başlanır.

Namaz kıldıracak imam: "Niyet ettim Allah rızası için teravih namazını kılmaya, bana uyanlara imam oldum" diye niyet ederek iftitah tekbirini alıp ellerini bağlar.

İmam'ın arkasında kılan cemaat da "Niyet ettim Allah rızası için teravih namazını kılmaya, uydum imama" diyerek niyet eder ve imamın tekbirinden sonra "Allahü Ekber" diyerek tekbir alır ve ellerini bağlar.

Bundan sonra imam ve cemaat gizlice "Sübhâneke"yi okur. Sübhaneke'nin okunması bitince, (Cemaat ayakta başka bir şey okumaz) imam gizlice Eûzü-Besmele, açıktan fatiha ve bir sûre okur. Cemaatle birlikte rükû ve secdeleri yaptıktan sonra ikinci rek'ata kalkılır.

Burada yine imam gizlice Besmele, açıktan da fatiha ve bir sûre okuyup cemaatle birlikte rükû ve secdeleri yaparak oturulur.

Bu oturuşta imam ve cemaat "Ettehiyyatü, Allâhümme salli, Allâhümme bârik ile Rabbenâ âtina..." duasını okuyarak selâm verirler. Böylece iki rek'at kılınmış olur.

Ayağa kalkılarak tarif ettiğimiz şekilde ikişer rek'at kılınmaya devam edilerek yirmi rek'at tamamlanır. Bundan sonra üç rek'atlı vitir namazı da cemaatle kılınır.

İki Rek'atte Bir Selâm Verilerek Teravihin Tek Başına Kılınışı:

"Niyet ettim Allah rızası için teravih namazını kılmaya" diyerek niyet edilir ve aynen sabah namazının iki rek'at sünneti gibi kılınır.

Yirmi rek'at tamamlanıncaya kadar ikişer rek'at kılmaya devam edilir, teravih bitince de vitir namazı kılınır.

Dört Rek'atta Bir Selâm Verilerek Teravihin Cemaatle Kılınışı:

Namazı kıldıracak imam ve cemaat yukarıda tarif ettiğimiz gibi niyet ederek iftitah tekbirini alır ve ellerini bağlar. İmam ve cemaat gizlice Sübhaneke'yi okuduktan sonra (Cemaat başka birşey okumaz) imam gizlice Eûzü-Besmele, açıktan fatiha ve bir sûre okuyup rükû ve secdeleri yaparak ikinci rek'ata kalkılır.

Burada imam gizlice Besmele'yi, açıktan fatiha ve bir sûre okuyup rükû ve secdeleri yapar ve otururlar. İkinci rek'atın sonundaki bu ilk oturuşta imam ve cemaat "Ettehiyyatü, Allâhümme salli ve Allâhümme barik" okur ve üçüncü rek'ata kalkarlar.

Üçüncü rek'atın başında hem imam, hem de cemaat gizilce Sübhaneke'yi okur. Sonra imam gizlice Eûzü-Besmele, açıktan fatiha ve bir sure okur. Sonra rükû ve secdeleri yaparak dördüncü rek'ata kalkarlar.

İmam gizlice Besmele'yi, açıktan da fatiha ve bir sure okuyarak yine rükû ve secdeler yapılıp oturulur.

Bu oturuşta da imam ve cemaat "Ettehiyyatü, Allâhüme salli, Allâhümme barik, Rabbenâ âtina...." okuduktan sonra selâm verirler. Böylece teravih namazının ilk dört rek'atı kılınmış olur.

Bundan sonra ayağa kalkılarak tıpkı tarif ettiğimiz gibi dörder rek'at kılınmaya devam edilerek yirmi rek'at tamamlanır.

Sonra da cemaatle vitir namazı kılınır.

Dört Rek'atta Bir Selâm Verilerek Teravihin Tek Başına Kılınışı:

"Niyet ettim Allah rızası için teravih namazını kılmaya" diye niyet edilir ve aynen ikindi namazının sünneti gibi kılınır. Aradaki fark sadece niyetin değişik olmasıdır. Böylece dörder rek'at kılınarak yirmi rek'at tamamlanır. Bunun peşinden de vitir namazı kılınır.

---

Teravih Namazı

Teravih namazı, yatsı namazından sonra kılınır. Yatsıdan önce kılınması caiz değildir. Vitir namazı Ramazan ayında teravihten sonra kılınır. Teravihten önce de, kılınabilir. Yirmi rek'at olan teravih namazı her iki rek'atın sonunda selam verilerek kılınır. Dört rek' atta bir selam verilerek de kılınır. Her iki durumda da namaza devam edilerek yirmi rek'at tamamlanır.

Dört rek'atta bir selam vererek teravihi kılan kimse, ikinci rek'atta oturmamış ise kıldığı dört rek'at iki rek'at sayılır. Her iki rek'atta oturmak suretiyle namaza devam edip yirmi rek'atın sonunda selam verirse namaz tamamdır. Ancak teravihin böyle kılınması mekruhtur.

Teravih'i hatim ile kılmak sünnettir. Vaktinde kılınmayan teravih namazı sonradan kaza edilmez. İmam ve cemaatten hiç biri yatsı namazını cemaatle kılmamışlarsa, teravihi cemaatle kılamazlar. Çünkü teravihin cemaati yatsının cemaatine tabidir. Yatsı namazını tek başına kılan, teravih namazını imama uyarak cemaatle kılabilir. Teravihi imamla kılamayan kimse, vitir namazını imamla, kılabilir.

Her dört rek'atın sonunda biraz oturmak müstehaptır. Bu oturuşta isterse tekbir, tehlil (Lâ İlâhe İllallah) ve salavat-ı şerife ile meşgul olur, isterse susar. Her iki rekattan sonra oturmak ise mekruhtur.

Teravih namazını kıldıran imam, okuyuşu uzatarak cemaati nefret ettirip dağıtmaktan sakınmalıdır. Çünkü cemaati çoğaltmak, namazda kıraati (Kur'an okumayı) uzatmaktan daha faziletlidir. Ancak, fatihadan sonra üç kısa âyet veya üç kısa âyet kadar uzun bir âyetten daha kısa okumak mekruh olduğundan namazı kıldıran kimse buna dikkat etmelidir.

imam, çabuk kıldırarak namaza noksanlık getirmemeli, harflerin hakkını vererek okumalı ve ta 'dil-i erkana riayet etmelidir. Her iki rek'atın başında sübhaneke ve Eûzü-Besmele'yi, Ettehiyyâtü'den sonra Allâhümme Salli'yi, rükû ve secdelerde de tesbihleri terketmekten sakınmalıdır.

DİYANET İSLAM İLMİHALİ

Teravih namazı

Sual: Peygamberimiz teravihi 8 ve 12 rekat kılmıştır. 20 rekat nereden çıkarılıyor ki?

CEVAP

Peygamber efendimiz, teravihi, 8, 12 ve 20 rekat olarak da kılmıştır. İbni Abbas hazretleri bildiriyor ki, Resulullah, yatsıdan sonra, vitirden önce, 20 rekat namaz kıldıktan sonra, (Ramazanda 20 rekat teravih namazı kılanın, yirmi bin günahı affolur) buyurdu. (İbni Ebi Şeybe)

Teravihin yirmi rekat oluşu ve cemaatle kılınması hadis-i şerifle bildirilmiştir. Sünnet olduğu icma ile sabittir. (Merakıl-felah şerhi)

Sual: Peygamberimiz teravihi 20 rekat olarak niye her zaman kılmamıştır?

CEVAP

Peygamber efendimiz, 3-4 gün teravihi cemaatle kıldırdı, daha sonra evden çıkmadı. Sebebi sorulunca, (Teravih namazının size farz olacağından korktuğum için evden çıkmadım) buyurdu. (Buhari)

Sual: Teravihin 20 rekat olduğuna inanmayan kâfir olur mu?

CEVAP

Hayır kâfir olmaz. Fakat Teravihin yirmi rekat olduğuna inanmayanın bid'at ehli olduğu (Nur-ül-izah) şerhinde de yazılıdır.

Sual: Peygamberimiz teravihi 8 rekat kılmış, Hazret-i Ömer kendiliğinden 20 ye çıkarmıştır. Onun sözü ile sünnet meydana gelir mi hiç?

CEVAP

İmam-ı a’zam hazretleri, (Teravih namazı sünnet-i müekkededir. Hazret-i Ömer, teravihin 20 rekat olarak cemaatle kılınmasını kendiliğinden ortaya çıkarmadı. O, elindeki sağlam esasa, yani Resulullahın sünnetine dayanarak emretti) buyuruyor. (El-İhtiyar)

Peygamber efendimiz, teravihi hiç kılmasa bile hulefa-i raşidinin kılması, sünnet olması için kâfidir. Hadis-i şerifte, (Sünnetime ve hulefa-i raşidinin sünnetine sımsıkı sarılın!) buyuruldu. (Buhari)

Sual: Teravihi camide kılmak şart mıdır, herkes evinde kılamaz mı?

CEVAP

Teravihin cemaatle kılınması sünnet-i kifayedir. Yani bir mahallede cemaatle kılınınca, diğerleri evde kılsa, sünnet ifa edilmiş olur. (Nimet-i İslam)

Erkeklerin camide cemaatle namaz kılmalarının, evde kıldıkları namazdan 27 derece daha fazla sevap olduğu, kadınların ise, evde namaz kılmalarının, camide namaz kılmalarından daha çok sevap olduğu hadis-i şeriflerle bildirilmiştir.

Sual: Teravihi on rekatta bir selam vererek kılmak caiz midir?

CEVAP

Teravih namazı iki veya dört rekatta bir selam vererek kılınır. Fakat iki rekatta bir selam vermek daha iyidir. Teravih namazını on rekatta bir selam vererek iki selamla bitirmek caiz, fakat mekruhtur. Şafii’de ise hiç sahih olmaz.

Sual: Teravih namazının vakti ne zamandır?

CEVAP

Teravih, vitirden önce kılınır. Vitirden sonra da kılmak caizdir.

Sual: Teravihi kılamazsak kazası gerekir mi?

CEVAP

Kılınamayan teravih namazının kazası gerekmez.

Teravihi yalnız kılmak

Sual: Yatsıyı cemaatle kılan, teravihi yalnız, vitri de cemaatle kılabilir mi?

CEVAP

Kılabilir, hatta teravihi kılmasa da, farzı kılmış olduğu imama uyarak vitri kılabilir. İmamla birlikte yatsının farzı kılınsa, sonra imam gitse, cemaatten biri imam olup teravihi ve vitri kıldırsa sahih olur. Birkaç kişi camiye girince, yatsının farzının kılınmış olduğunu görseler, biri imam olup yatsının farzını kıldırsa ve teravih kıldıran imama uysalar, vitri de bu imamla kılsalar sahih olur.

Bir özrü sebebiyle camiye gidemeyen, teravihi evde yalnız başına kılabilir. Hanımı, annesi ve kızıyla da cemaat yapıp kılabilir, fakat imamın itikadı düzgünse ve sünnete de uygun kıldırıyorsa, erkekler camiye gitmelidir.

Sual: Bir özrü sebebiyle camiye gidemeyen kimse, teravihi evde hanımı, annesi ve kızı ile de cemaat yapıp kılabilir mi?

CEVAP

Evet kılabilir.

Sual: Bazı imamlar tadil-i erkâna riayet etmeyerek teravihi hızlı kıldırıyor. Böyle kıldırmaları sahih oluyor mu?

CEVAP

Hanefi’de tadil-i erkân vaciptir. Vaciplerinden biri kasten terk edilerek kılınan namazı tekrar kılmak vaciptir. Unutularak vacib terk edilirse, secde-i sehv gerekir. Tadil-i erkân Şafii’deyse farzdır. Farz terk edilince namaz hiç sahih olmaz. Teravih de olsa, sahih olmayacak kadar hızlı kılmak caiz olmaz.

Sual: Yatsı namazını kıldıktan sonra vitri kılıp, gece sahura kalkınca da teravihi kılmak caiz mi? Yani herhangi bir sebeple vitri teravihten önce kılmakta mahzur var mı?

CEVAP

Teravih, vitirden önce kılınır. Vitirden sonra da kılmak caizdir.

Sual: Teravihte her dört rekat kılındıktan sonra neler okunur?

CEVAP

Dört rekat kılacak kadar oturulup, salevat-ı şerife veya tesbih veya Kur'an okumak sünnettir. İki rekat arasında oturulmaz. Bazı yerlerde “sallû alâ Muhammed” deniyor. Bu ifade, (Muhammed aleyhisselama salevat getirin) demektir. Böyle söylemeyip, (Allahümme salli alâ Muhammed) demeli Elbette daha uzun olanlarını söylemek daha iyidir.

Sual: Teravihte koro halinde okunan salevat-ı şerifler caiz mi?

CEVAP

Evet.

Sual: Şafii mezhebindeyim. Bizim mezhebimize göre, kazası olan kimsenin vaktin sünnetlerini, teravih ve vitir gibi sünnet namazları kılması haram oluyor. Hanefiler teravih kılarken, biz imama uyup kaza kılabilir miyiz?

CEVAP

Şafii mezhebinde sünnet kılana da uyup kaza kılmak mümkündür. İmam dört rekatta bir selam veriyorsa, ilk kazaya kalmış öğle veya ikindi veya yatsının farzına niyet edip kaza kılmak mümkündür. İmam iki rekatta bir selam veriyorsa, hep sabah namazının farzını kaza etmesi daha kolay olur. Hanefi’de ise kaza kılan, teravih kıldıran imama uyamaz.

Sual: Kadın imamın, kadınlara teravih kıldırması sahih midir?

CEVAP

Kadının kadınlara imam olması tahrimen mekruhtur. Tahrimen mekruh, harama yakın demektir. Mekruh olan namaz sahih olursa da kabul olmaz, yani sevap verilmez. (Redd-ül Muhtar)

Şafii’de kadının kadına imam olması caizdir. Maliki’de ise sahih değildir. (Tenvir, Mizan)

Sual: Teravih namazını kılarken mesbuk olunur mu? Dört rekatta bir selam verilirken, ikinci dört rekatın dördüncü rekatına yetişen teravihi nasıl tamamlar?

CEVAP

Teravih kılarken mesbuk olunur. Dördüncü rekatına yetişirse, hemen durmamalı, imamın bitirmesini beklemelidir. Baştan başlamalıdır. Dördüncü rekatına yetişince kalkıp üç rekat daha kılması gerekir. Sonra, ikinci dört rekata da yetişemez, hep böyle gider. Yani teravih bitene kadar hep mesbuk olur. Eğer ilk dörde hiç uymazsa, mesbuk olmaz, kalan dört rekatı vitirden sonra kılar.

Sual: Teravihte (4 rekatta selam verirken) namaz surelerini sırayla okurken, Kuleuzülerden sonra Elemtera ve Liilafi okunur mu?

CEVAP

Okumamalı.

Sual: Ramazanda cemaatle teravih kılan kimse kazaya kalmış namazlarına niyet etse caiz olur mu?

CEVAP

Caiz olmaz.

Sual: Ramazanda Şafii imam, Hanefilere teravih ve vitir kıldırabilir mi?

CEVAP

Evet kıldırabilir. Şafii’de teravih namazında iki rekatta bir selam verilir. Hanefi’de ise, iki rekatta bir selam vermek daha efdaldir. Bu bakımdan teravih kılarken Şafii imama uymakta hiçbir mahzur yoktur.

Sual: Vitir kılarken iki rekatta bir selam veren Şafii imama uymak caiz midir?

CEVAP

Şafiilerin üç rekat kılıp selam vermeleri de caizdir. Şafii imam, iki rekatın sonunda selam verirse, Hanefiler uyamaz. Fakat aynen Hanefi gibi üç kılarsa, Hanefilerin ona uymalarında mahzur yoktur. (T. Kulub, Redd-ül Muhtar)

Sual: Yatsının farzını cemaatle kılan beş on kişinin, başka bir mescide gidip, teravih kıldıran imama uyması caiz mi?

CEVAP

Evet.

Sual: Teravih namazını belirli rekatta kılmak şart mı? Mesela 20 rekat süresince bazen 4 rekat bazen de 2 rekat kılıp selam verme durumu olur mu?

CEVAP

Evet bazen dört ve bazen iki rekatta bir selam vermek de caizdir.

Sual: Kaza borcu olan kimsenin cemaatle kılınan teravih namazında teravih namazına mı yoksa kazaya kalan namazlarına mı niyet etmesi gerekir?

CEVAP

Cemaatle kılınan teravih namazında kazaya niyet edilmez. Cemaatle sadece aynı namazlar kaza edilir. Herkesin kazası ayrıdır.

Sual: Mescide geldiğinde teravih namazı kılınıyorsa o kimse yatsının ilk sünnetini ve yatsının farzını kıldıktan sonra mı teravih için cemaate uyması gerekir? Yoksa hemen mi cemaate uyması gerekir? Cemaate uyduğunda eksik kalan rekatları nasıl tamamlamalı?

CEVAP

Yatsının farzını bir kenarda kılar. Sonra cemaate uyar. Yetiştiremediklerini vitirden sonra kendi başına kılar.

Sual: Farz borcumuz olduğu için teravih yerine kaza namazı kılınca, teravih de kılınmış olur mu?

CEVAP

Gece bir günlük kaza kılınınca teravih de kılınmış olur, ama kaza kılarken teravihe de niyet edilirse niyet sevabına da kavuşulmuş olur.

Sual: Kazaya da niyet ederek teravih namazını evde birkaç kişi ile cemaatle kılmak caiz mi?

CEVAP

Kaza namazı, aynı namazlar olmadığı için cemaatle kılınmaz. Hepsi aynı kazayı yapsa olur.

Sual: Cemaat ile teravihe katılan ama kaza namazı kılan bir kimse, teravih namazının aralarında kamet getirmeye vakit bulamaz. Kametsiz kılmak uygun olur mu?

CEVAP

Teravih kılınırken kazaya niyet edilmez. Evde kaza namazı kılmalıdır. Kazayı kılarken teravihe de niyet edilir.

Sual: Teravihe ilk başlarken, imamın ikişer ikişer mi yoksa dörder mi kıldıracağını bilmiyoruz. İki mi, yoksa dört rekat olarak mı niyet edeceğiz?

CEVAP

Sadece teravihe niyet edilir, imam kaç kıldırırsa kıldırsın, fark etmez.

Sual: Evde teravih yerine kaza kılarken aralarda teravih dualarını okusak olur mu?

CEVAP

Evet iyi olur.

Sual: Teravih kılarken en başta niyet etsek diğerlerinde niyet etmesek olur mu?

CEVAP

Olur.

Sual: Oruç tutamayanın da teravih kılması gerekir mi?

CEVAP

Evet gerekir.

Sual: Teravih namazını kazaya niyet ederek kılarken, toplam 20 rekat olması gerekir mi? Yani diyelim iki günlük kaza kılamaz mıyız? Teravih namazı sevabı alabilmek için niyet nasıl olmalıdır?

CEVAP

Bir günlük kaza namazı kılarken teravihe de niyet edilirse hem kaza hem de teravih kılınmış olur. İki günlük kaza kılınırsa daha iyidir. Kaza namazı ne kadar çok kılınırsa sevabı o kadar çok olur.

Sual: İmam ve cemaat de kazaya niyet ederek, evde cemaatle teravih kılabilir mi?

CEVAP

Aynı namazlar kazaya kalmışsa olur. Fakat bunu denk getirmek çok zordur. Onun için ayrı ayrı kılmak gerekir.

Sual: Şafii’de teravih namazında rekatlar kaçar kaçar kılınır?

CEVAP

İkişer ikişer kılınır.

Sual: Kaza borcu olmayan, evde yalnız başına kılarken teravihe mi yoksa kazaya mı niyetlenmelidir?

CEVAP

İkisine de niyetlenmesi iyi olur.

Sual: Kaza borcu olan teravih kılabilir mi? Şafii’de de aynı mıdır?

CEVAP

Kaza borcu varsa teravih kılamaz. Evet, Şafii’de de aynıdır.

Sual: 10 senelik kaza namazı borcum var. Teravih namazı kılabilir miyim?

CEVAP

Kazası olan nafile namaz ve sünnet kılamaz. Teravih namazı da sünnettir. Onun yerine kaza kılmak gerekir. Kaza namazını kılarken teravihe de niyet edilir.

Sual: Teravih namazı 20 rekat olmasına rağmen bazıları daha az kılınsa veya hiç kılınmasa da olur diyorlar. Bu doğru mu?

CEVAP

Sünnet olanı 20 rekattır. Az kılan az sevab kazanır. Tam kılan çok sevab kazanır. Hiç kılınmasa büyük sevabdan mahrum kalınır. Çünkü hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Ramazanda inanarak ve sevabını umarak teravih namazı kılanın günahları affolur.) [Nesai]

Sual: Teravih kılmayan, yatsıyı kıldığı imamla vitri kılabilir mi?

CEVAP Evet kılabilir. İmam da teravih kılmasa, yine yatsı ile vitri cemaatle kıldırabilir.

Sual: Vitri kılarken Kunut duası, Ramazanda açıktan mı okunur?

CEVAP

Kunut duası her zaman gizli okunur.

Sual: Teravih namazına kalkarken ve teravih bitince hangi dualar okunur?

CEVAP

Teravih namazına kalkarken okunacak dua:

Sübhane zil mülki vel melekût. Sübhane zil izzeti vel azameti vel celali vel cemali vel ceberût. Sübhanel melikil mevcûd. Sübhanel melikil ma’bûd. Sübhanel melikil hayyillezi la yenamü ve la yemût. Sübbûhun kuddûsün Rabbüna ve Rabbül melaiketi verrûh. Merhaben, merhaben, merhaba ya şehre Ramezan. Merhaben, merhaben merhaba ya şehrel-bereketi vel gufran. Merhaben, merhaben, merhaba ya şehret-tesbihi vet-tehlili vez-zikri ve tilavet-il Kur’an. Evvelühû, ahiruhû, zahiruhû, batınühû ya men la ilahe illa hû.

Not: Ramazanın onbeşinden sonra, merhaben, merhaben... yerine elveda, elveda... denir

Teravih bitince okunacak dua:

Allahümme salli ala seyyidina Muhammedin ve ala Âli seyyidina Muhammed. Biadedi külli dain ve devain ve barik ve sellim aleyhi ve aleyhim kesira. Üç defa okunur ve üçüncüsünde (ve salli ve sellim ve barik aleyhi ve aleyhim kesiran kesira) denir. Ya Hannan, ya Mennan, ya Deyyan, ya Burhan. Ya Zel-fadlı vel-ihsan nercül-afve vel gufran. Vec’al-na min utekai şehri Ramezan bi hurmetil Kur’an.

Sual: Teravihte okunan duaların Türkçeleri nasıldır?

CEVAP

Sübhâne zil-mülki vel-melekût. Görülen, görünmeyen, bilinen, bilinmeyen bütün mahlukatın sahibi olan [Rabbimiz] her türlü noksanlıktan uzaktır.

Sübhâne zil-ızzeti vel-azameti vel cemâli vel-celâli vel-ceberût. İzzet, azamet, cemal, celal ve ceberut sıfatların sahibi olan [Rabbimiz] her türlü noksanlıktan uzaktır.

Sübhân-el melikil mevcûd. Sübhân-el melik-il ma'bûd. Varlığı lazım olan her şeyin sahibi olan [Rabbimiz] her türlü noksanlıktan uzaktır. Her şeye gücü yeten mabudu her türlü eksikliklerden tenzih ederim.

Sübhân-el melikil hayy-illezî lâ yenâmü ve lâ yemût. Her şeye gücü yeten, uyumayan ve ölmeyen devamlı hayat sahibini [Rabbimizi] tenzih ederim.

Sübbûhun, kuddûsun, Rabbünâ ve Rabb-ül melâiketi ver-rûh. Bizim ve Meleklerin ve Cebrail’in rabbi, noksan sıfatlardan münezzeh ve kemal sıfatlarla muttasıftır.

Merhaba, merhaba, merhaba, ya şehre Ramazan. Ramazan ayı hoş geldin, gelişine çok sevindik.

Merhaba, merhaba, merhaba ya şehr-el bereketi vel-gufrân. Ey bereket bolluk ve mağfiret af ayı hoş geldin, hoş geldin.

Merhaba, merhaba, merhaba ya şehr-et tesbîhi vet-tehlîli vez-zikri ve tilâvet-il Kur'an. Hoş geldin hoş geldin hoş geldin ey tesbih, tehlil, zikir ve Kur'an okuma ayı.

Evvelühû, âhiruhû, zâhiruhû, bâtınühû ya men lâ ilâhe illâ hû. Kendisinden başka ibadete layık ilah bulunmayan rabbimiz, evveldir, ahirdir, batındır ve zahirdir

Allahümme salli alâ Muhammed.

Allah’ım Muhammed aleyhisselama salatü selam olsun.

Teravih aralarında, her dört rekatın sonunda okunacak salevat:

(Allahümme salli alâ seyyidinâ Muhammedin ve alâ âli seyyidinâ Muhammedin biadedi külli dâin ve devâin ve bârik ve sellim aleyhi ve aleyhim kesîrâ.)

Allah’ım, seyyidimiz Muhammed aleyhisselama, Onun yakınlarına bütün dert ve derman sayısınca çok salat, selam ve bereket ihsan eyle

Teravih namazı tamamlandıktan sonra okunacak dua:

Ya hannân, ya mennân, ya deyyân, ya bürhân,

Ey merhameti acıması çok olan, ey ihsanı, nimeti bol olan, ey insanları hesaba çeken onları inanç ve amelleriyle mükafatlandıran, ey varlığını birliğini gösteren delilleri yaratan.

Ya zel-fadlı vel-ihsân, nerc-ül afve vel-gufrân, Ey lütfu ve ihsanı bol olan [Rabbimiz], affını ve bağışlamanı dileriz.

Vec'al-nâ min utekâi şehr-i ramezan bi-hürmet-il Kur'an.

Kur’an-ı kerim hürmetine bizi Ramazan ayında ateşten [Cehennemden] azat edilenlerden eyle.

Kaza ve teravih

Sual: Kaza namazı borcumuz yok. Buna rağmen, sünnetleri kılarken kaza namazına da niyet ediyoruz. Olur ya bir kaza namazımız varsa onun yerine geçer. Yoksa zaten, farz yanında bir namaz kılmakla sünneti işlemiş oluyoruz. Ayrıca sünnet kılmaya dediğimiz için sünnet sevabı da alıyoruz. Evde iken, vaktin sünnetlerinde olduğu gibi, kazası olmayan, akşam ve vitrin kazasını kılarken teravihe de niyet edebilir mi? Dört rekatlı farzların üçüncü ve dördüncü rekatında zammı sure okuması gerekir mi?

CEVAP

Kazası olmayan vaktin sünnetlerinde olduğu gibi, akşam ve vitrin kazasını kılarken teravihe de niyet edebilir. Dört rekatlı farzların üçüncü ve dördüncü rekatında zammı sure okuması gerekmez, okusa da mahzuru olmaz. Kaza namazı borcu olmayan kimseler, iki kişi bile olsalar muhakkak cemaatle teravih kılmalıdır. Herhangi bir sebeple Camiye gidemeyen ve cemaat de bulamayan, o zaman kaza kılarken teravihe niyet edebilir.

Şafiilerin teravih kılmaması

Sual: Şâfiî mezhebindeki bazı kimseler, (Kaza borcumuz var, kazası olan kimse sünnet olan teravihi kılamaz) diyerek teravih kılmıyorlar. Yatsının farzını kıldıktan sonra hemen çıkıp, kahvede oyun oynayarak dedikoduya sebep oluyorlar. Kazası olan Şafiiler teravih kılamaz mı?

CEVAP

Kazası olan Şâfiî, sünnet ve nafile kılamaz, ama kazası varsa, kahvede oyun oynamak yerine kazasını kılması farzdır. Şâfiî'de farz kılan, sünnet kılana da uyabilir. Yani teravih kıldıran imama uyarak kaza kılabilirler. Böylece teravihi de kılmış olurlar. Hanefi'de böyle kılmak caiz değildir.

Teravihte birinci oturuş

Sual: Teravih namazında birinci oturuş farz olduğuna göre, teravih namazını dört rekâtta bir selam vererek kılarken, imam oturmayı unutup 3. rekâta kalksa, hemen oturmayı da bilemese veya unutsa, sonunda secde-i sehv yapsa, namaz sahih olur mu?

CEVAP

Evet, sahih olur. Teravih de, nafile namazdır. Nafile namazlarda, her iki rekatta bir oturmak farzdır, fakat yanılarak ilk oturuşu terk ederse, secde-i sehv yaparak namazına devam etmesi, istihsanen caiz görülmüştür. (Hulasa)

İstihsan, müctehid âlimlerin, açık olan hükmü değil de, insanların işine yarayan faydalı yönünü bulup çıkarmayı esas aldığı ictihad şeklidir.

---

<< Anasayfa Orucu Bozan ve Bozmayan durumlar

1.Bölüm 2.Sayfa >>

0. Oruçlu olduğu halde bile bile Cinsel ilişkide bulunmak yada Mastürbasyon yapmak Oruçu bozarmı ?

1. Günaha şeytanlar sebep olduğuna göre, Ramazanda şeytanlar nasıl günah işletiyor?

2. Bazı imsakiyeler, Türkiye gazetesi takviminden farklıdır. Hangisine uymak ihtiyatlı olur?

3. Bazıları diyor ki, Ramazanda orucun ilk gününü tutmazsak diğerlerini de tuttuğumuz zaman gerektiği zaman bozabilirmişiz. Böyle bir şey var mı?

4. Kalb hastasının göğsüne sürdüğü ilaç orucu bozar mı?

5. İstemeyerek ağız dolusu kusmak orucu bozar mı?

6. Tıraş olurken kanayan yere, kanın durması için kantaşı sürmek orucu bozar mı?

7. Bir hastalık sebebiyle de iğne [enjeksiyon] yapılınca oruç bozulur mu?

8. Gündüz uyurken ihtilam olunca oruç bozulur mu?

9. Bir hasta, ilaç alarak, orucunu bozsa, kefaret gerekir mi?

10. Ağızdaki yara için oruçlu iken ilaçla gargara uygun mu?

11. İşyerinde iş gereği toz oluyor, ayrıca sigara içen de oluyor. Bunlar orucuma zarar verir mi?

12. Ramazanda bir kadının muayyen hali zuhur ederse, yiyip içebilir mi? Muayyen hali sona erince, yiyip içmesi günah olur mu?

13. Bir kadın akşamdan yarınki oruca niyet etse, yarın hayzı başlasa o gün oruç tutacak mı tutmayacak mı?

14. Âdetimiz bitince yiyip içmekte mahzur var mı, bir de oruçlu iken âdet gören yiyip içebilir mi?

15. Maliki’yi taklit eden bir kadının hayzı, 7 gün iken 13 veya 15 gün devam etse, on günden sonra, namazını kılması gerekir mi? Oruç işini nasıl yapar?

16. Ramazanda oruç tutarken ağır hastalanan kimseye su vermek caiz midir?

17. Depresyon halinden şuursuz olarak oruç bozunca kefaret gerekir mi?

18. Morfinle dişini çektirdikten sonra, "orucum bozuldu" diye yiyip içene kefaret mi gerekir?

19. Abdest alırken hata ile boğazına su kaçan, orucu bozulduğu için yiyip içse, kefaret mi gerekir?

20. Nisaiyeci bir kadın doktora muayene olanın, orucu bozulur mu? Bozulursa, kefaret mi gerekir?

21. Oruçlu olduğunu unutarak yiyen, sonra bilerek yiyip içmeye devam ederse, kefaret gerekir mi?

22. Ramazanda birkaç gün oruç tutmadım. Kefaret gerekir mi?

23. Omuzlarımda ağrılar için doktor iğne yapılması gerektiğini söyledi. Yapılacak iğne ve sürülecek krem orucu bozar mı?

24. Abdest alırken diş etlerinden kan gelirse abdest bozulur, oruç bozulur mu?

25. Porno film seyrederken, sadece bakarken cünüp oldum, orucum bozuldu mu? Meni, mezi ve vedi nedir? İdrardan sonra kendiliğinden gelen sıvıdan dolayı ne yapmam gerekir?

26. Bel gevşekliği sebebiyle meni (Sperma) gelse, oruç bozulur mu?

27. Nezle olduğum için burnumun içine gelen akıntıyı geri çekip yuttum, orucum bozuldu mu?

28. Ağzıma balgam geliyor, yutuyorum, oruç bozuluyor mu?

29. imsak vakti çok yemek yiyorum. İmsak çıktıktan sonra yemek kaynarken ağzıma geliyor, yutuyorum. Orucum bozuluyor mu?

30. Oruçlu iken burna çekilen su ağzımızdan çıksa oruç bozulur mu?

31. Abdest alınca veya ağzımızı yıkayınca kalan yaşlığı yutmak orucu bozar mı?

32. Tükürüğümüz, dudağımızdan aşağı doğru sarksa, onu yalayıp yutsak oruç bozulur mu?

33. Erkeklerin damla gelip abdest bozulmasın diye idrar yoluna koyduğu pamuk orucu bozar mı?

34. Maliki mezhebini taklit edenlerini idrar yoluna koyduğu pamuk orucu bozar mı?

35. Banyo yapınca, banyoda oluşan buharı teneffüs etmek oruca zarar verir mi?

36. Ramazanda bir insan yatsıdan sonra hanımıyla beraber olsa daha sonra geç vakitte uyuyup biraz sonra guslederiz deseler uyandıklarında da güneş doğmuş olsa kefaret mi gerekir?

37. Göz damlası orucu bozar mı? Lens ıslakken göze takılırsa oruç bozulur mu?

38. Ramazanda sahurda yatmadan önce dişlerimizi fırçalıyoruz. Ağzımızı yıkamamıza rağmen tadı ağzımızda hissediliyor bu durumun oruca zararı olur mu?

39. Hanefi mezhebine göre "tükürdüğümüz zaman tükürükte tükürükten az miktarda kan olursa" abdest bozulur mu, yutunca oruç bozulur mu?

40. Sigara tiryakisiyim, sigara içmezsem oruç tutmam çok zor. Sigara yakıları var. Bunları koluma koysam, deri nikotini emiyormuş. Orucum bozulur mu?

41. Oruçluyken kulaktan iltihap akması orucu bozar mı?

42. Kan aldırınca oruç bozulur mu?

43. Oruçlu iken kulağa pamuklu çubuk sokmakta mahzur var mı?

44. Buruna ilaç sürmek orucu bozar mı?

45. Jöle, krem, deodorant orucu bozar mı?

46. Oksijen gazı tüpü ile suni hava verilince oruç bozulur mu?

47. Hanımı öpmek orucu bozar mı?

48. Yıkanırken kulağa sabunlu su kaçsa, oruç bozulur mu?

49. Denize girmek orucu bozar mı?

50. Bacağına ameliyatla protez takılan bir hastanın Ramazan ayı içerisinde göründüğü kadarı ile bir ağrısı ve sızısı olmadığı takdirde namaz kılıp oruç tutmasına engel teşkil eder mi?

51. Sabah yatarken susadığımı hissettim ve saatime baktım saati 05.10 geçiyor olarak gördüm. Dikkatli olarak baktığıma eminim. Suyumu içtim ve gayri ihtiyari saate bir baktım ki saat 06.10 çok üzüldüm. İmsak 5,30’du. Orucum bozuldu mu?

52. Astım hastası, mecburiyet halinde ilaç kullanınca oruç bozulur mu?

53. Ventolin, Salbutol gibi ağıza püskürtülen astım ilaçları orucu bozar mı?

54. Astım tabletinin gazını teneffüs etmek orucu bozar mı?

55. Evi haşere için ilaçladım. Bu ilacı teneffüs orucu bozar mı?

56. Kadın hastalıklarında bir çubukla hap ve fitil veriliyor. Guslü gerektirir mi, orucu bozar mı?

57. Gündüz taharette basuru yıkayıp içeri sokuyorum. Orucum bozuluyor mu?

58. Karşı tarafın ağız salgısını yutmak orucu bozuyor mu?

59. Oruçlu iken alışkanlıktan dolayı rujumu yalıyorum, oruç bozuluyor mu?

60. Oruçlu olduğunu unutup taharette mübalağa ederek içeriye su kaçsa oruca zarar verir mi?

61. Balıkların suyunu temizlerken boğazıma ister istemez su kaçtı orucum bozuldu mu?

62. Oruçluyken misvak kullanmak mekruh mudur?

63. Ayak tırnağımda yara var ve bu yaradan gün içerisinde sarı su, irin ve bazen de kan geliyor ve tırnak arasında birikiyor, bunlar tekrar içeri girip orucu bozar mı?

64. İstemeyerek yağmur suyu ağzımıza kaçsa orucu bozar mı?

65. Ben diabet hastasıyım. Kan alıp ölçü aletine koyup şekerimi ölçmem orucu bozar mı?

66. Arı soksa oruç bozulur mu?

67. Kadın geceden niyet ettiği orucu öğleyin bozsa, öğleden sonra da âdet görse, kaza mı gerekir?

68. Bir arkadaşın migren ağrısı olduğu için ramazan orucunu tutmuyor. Ne yapması lazım?

69. Oruç tutamayan hasta fidyeyi ne zaman verir?

70. Hayzlının, Ramazanda oruç tutması caiz mi?

71. Ramazanda şeytani rüya görülür mü?

72. Ramazanda şeytanların azgınları mı bağlanır?

73. Şeker bayramı demek caiz mi?

74. Ele iğne batıp kırığı içinde kalsa orucu bozar mı?

75. Oruçlu iken kalbim ağrıyınca trinitrin alsam kaza mı gerekir?

76. Burna tuzlu su çekmek, ilaç gibi orucu bozar mı?

77. Mastürbasyon kaza gerektirir deniyor. Bana göre kasten orucu bozuyor, ben kefaret gerekir diyorum. Hangi kitapta kaza gerektiği yazılıdır?

78. Dayanamayıp orucunu bozana kaza mı gerekir?

79. Kalb için, dil altına konup, emilen hap, orucu bozar mı?

80. Hasta, ağzına sık sık su alsa orucu bozulur mu?

81. Hasta, su buharını teneffüs etse orucu bozulur mu?

82. Burun kanı, genizden mideye giderse, oruç bozulur mu?

83. Kulağa kaçan sabunlu su orucu bozar mı?

84. Abdestte su kaçınca yiyip içse kefaret mi gerekir?

85. Orucun aksamaması için hayzı ilaçla geciktirmek caiz mi?

86. Kadın ve erkeğin ilaç olarak kullandıkları fitil, orucu bozar mı ve guslü gerektirir mi?

87. Burnum kanadı. Bu arada genzime giden kanı yuttum. Orucum bozuldu mu?

88. Buruna sıvı ilaç veya tuzlu su çekmek orucu bozar mı?

89. Kulağı antiseptikli su ile yıkatmak orucu bozar mı?

90. Hasta, su buharını teneffüs etse orucu bozulur mu?

91. Ağrıyan dişe, göze ve kulağa ilaç konsa oruç bozulur mu?

92. Yaraya konan ilaç orucu bozar mı?

93. Epilasyon orucu bozar mı?

94. Oruçlu iken esans koklamak orucu bozar mı?

95. Ağızdaki az bir kanı yutanın namazı ve orucu bozulur mu?

96. Oruçlu iken gusletmek orucu bozar mı?

97. Dudaktaki yaşlığı yutmak orucu bozar mı?

98. Makata konan pamuğun bir kısmı dışarıda kalsa orucu bozar mı?

99. İmsak vakti sona ererken yaraya konan sıvı ilaç, gündüz emilmeye başlasa oruç bozulur mu?

100. Kalb hastasıyım. Bazen çok ağrıyınca hap alıyorum. Ramazanda oruçlu iken ağrı tuttuğunda ilaç alırsam, kefaret gerekir mi? Kalb hastasının göğsüne sürdüğü ilaç, orucu bozar mı?

101. Diş çektirmek orucu bozar mı?

---

Cevaplar 0. CEVAP

Evet bozulur, cinsel ilişkide kefaret(bedel) ve kaza gerekir.Mastürbasyon için yalnız kaza gerekir.Kefaret şu anlama gelir : Ramazan'da mazeretsiz olarak kasten orucu bozmanın cezası olarak peş peşe tutulan altmış (60)gün oruçtur. Buna gücü yetmeyenler altmış fakiri sabahlı akşamlı doyururlar

1. CEVAP Günah işlememize yalnız şeytanlar değil, kendi nefsimiz de sebep olmaktadır. Nefsin zararı, şeytanınkinden çok fazladır. Nefsin her istediği kendi zararınadır. Ramazanda günah işleten, nefsimizdir. Bu ayda, şeytanlar bağlı olduğu için, vesvese veremezler. Ramazanda esnemeler de şeytandan değildir. Asabi esnemeler, yorgunluk, uykusuzluk gibi hallerde meydana gelir.

2. CEVAP İhtiyata riayet etmek tedbirli ve temkinli hareket etmek elbette iyi olur. Türkiye gazetesi takvimine göre hareket edilmelidir. Yoksa oruçlar tehlikeye girer. Türkiye gazetesinin hesapları yüz yıldır uygulanan hesaplardır

3.CEVAP Öyle bir şey yok. Ramazanda her gün oruç tutmak farzdır. Böyle hurafelere inanmamak lazım. İnsan sağlık durumuna göre, ilk günler tutamaz da sonraki günler tutabilir veya ilk günler tutar da hastalanınca diğer günler tutamaz. Bu hallerde ne yapılacağı, nasıl yapılacağı ilmihal kitaplarında vardır. [Böyle hurafelere inanmamak için dinimizi öğrenmemiz lazım. Dinimizi doğru öğrenmek için de, ehli sünnet alimlerinin kıymetli eserlerinden tercüme edilerek hazırlanan, Tam İlmihal Seadet-i Ebediyye kitabını okumak gerekir

4. CEVAP Orucu bozmaz. Çünkü, sağlam deriye sürülen ilaç, deriden içeriye girse de orucu bozmaz

5. CEVAP Bozmaz. İsteyerek, zorlayarak az bir kusma da orucu bozmaz ise de, ağız dolusu kusmak bozar. Hadis-i şerifte (Kendiliğinden ağız dolusu kusanın orucu bozulmaz. İsteyerek ağız dolusu kusanın orucu bozulur, kazası gerekir) buyuruldu. (Nesai)

6. CEVAP Hayır, bozmaz

7. CEVAP Evet bozulur, kaza gerekir. Oruç bu şekilde bozulduktan sonra yiyip içmek, kefareti gerektirmez

8. CEVAP Hayır, bozulmaz. Uyanınca ilk fırsatta gusledilir. Hadis-i şerifte, (İhtilam olmak orucu bozmaz) buyuruldu. (Beyheki) Gusletmekle de oruç bozulmaz. Guslederken vücudun içine su girmemesine dikkat etmelidir! İçeri su girerse oruç bozulur.

9. CEVAP Gerekmez. Çünkü dinimizin bildirdiği bir özürle, yani zaruretle oruç bozulunca yalnız kaza gerekir. Fakat basit bir hastalık için oruç bozmamalıdır!

10. CEVAP Ağızdaki yara, namazda okumaya mani değilse, ilaçla gargara mekruh olur. Okumaya mani olursa, ilaçla gargara etmek mekruh olmaz. Çünkü özür vardır

11. CEVAP Tozlu, dumanlı şey koklamak, başkasının içtiği sigara dumanı yahut tütsülerin dumanını çekmek orucu bozar. Fakat ağzından veya burnundan boğazına toz, duman kaçsa, oksijen gazı tüpü ile suni hava verilse, başkalarının içtiği sigaranın dumanı ağzına, burnuna girmesinden sakınmak mümkün olmasa, oruç bozulmuş olmaz. Unlu işlerde çalışanın sakındığı halde, ağzına burnuna giren un tozları orucu bozmaz. Kömür işinde çalışan kimsenin ağzına, burnuna kömür tozu girse, orucu bozulmuş olmaz. Çünkü bundan sakınma imkanı yoktur

12. CEVAP Ramazan-ı şerifte, gündüz muayyen hali sona eren kadın, bir şey yiyip içmeden oruçlu gibi durur. Fakat oruçlu iken muayyen hali zuhur eden kadın, oruçlu gibi durmaz, yiyip içebilir. Ancak oruçluların gözü önünde yememelidir!

13. CEVAP Hayz başlayınca oruç bozulmuş olur, yer içer

14. CEVAP Ramazan-ı şerifte gündüz muayyen hali sona eren kadın, bir şey yiyip içmeden oruçlu gibi durur. Fakat oruçlu iken muayyen hali zuhur eden kadının, oruçlu gibi durması gerekmez, yiyip içebilir

15. CEVAP Maliki'de kan geldiği günler namaz kılmaz. 15 güne kadar böyledir. 15 günden sonra kan gelse de yine namazını kılar. Hanefi'de hayzı 7 gün olduğu için yedi günden sonra kılamadığı namazları kaza eder. Oruçta Maliki’yi taklit etmediğimiz için, Hanefi mezhebine göre hareket edilir. Yani hayzın bittiği yedinci günden sonra oruç tutulur. Hanefi’de olsun, Maliki’de olsun, hayz sebebiyle tutamadığı oruçların hepsini kaza eder

16. CEVAP Caizdir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Oruçlu iken vefat edene, kıyamete kadar oruç tutmuş gibi sevap yazılır.) [Deylemi] Ramazan-ı şerif haricinde ölüm halindeki oruçlu hastalara, su vermek müstehaptır.

17. CEVAP İmsaktan sonra, ezan okunurken, ne yaptığınızı bilmeden orucu bozmuşsanız kaza gerekir. Eğer orucu bozduğunu biliyorsanız, kefaret gerekir. Anlattığınız depresyon halinden sanki şuursuz olarak bozduğunuz anlaşılmaktadır. Şuursuz bozulunca da kaza gerekir.

18. CEVAP Kefaret gerekmez, kaza gerekir. Bir hastalık sebebiyle de iğne yapılınca oruç bozulur ve kaza lazım gelir. Oruç bozulduktan sonra yiyip içmek, kefaret gerektirmez.

19. CEVAP Orucu kasten bozmadığı için, yalnız kaza gerekir

20. CEVAP Doktor, eldivene herhangi bir ilaç, yağ sürerse, oruç bozulur, sadece kaza gerekir

21. CEVAP Oruçlu olduğunu unutarak yiyip içen kimse, orucunun bozulduğunu zannederek yiyip içmeye devam ederse kaza lazım olur, kefaret lazım olmaz. Eğer unutarak yiyip içmenin orucu bozmadığını bildiği halde, kasten yiyip içmeye devam ederse, hem kaza, hem de kefaret lazım olur

22. CEVAP Ramazanda mazeretsiz oruç tutmamak büyük günahtır. Önce tutulmayan oruçlar için tövbe edilir. Sonra gününe gün yani kaç gün tutulmamışsa o kadar gün kaza orucu tutulur. Bir kimse, Ramazan ayında 30 gün oruç tutamasa, tutamadığı gün kadar kaza gerekir, kefaret gerekmez. Kefaret, oruç tutmamanın değil, niyetli iken Ramazan orucunu mazeretsiz bozmanın cezasıdır

23. CEVAP İğne olmak (enjeksiyon) orucu bozar, kaza gerekir. Hiçbir krem orucu bozmaz

24. CEVAP Kan ağızdan dışarı çıkarsa abdest bozulur. Yutulursa abdest bozulmaz, fakat bu sefer de oruç bozulur. Tükürükten az ise, oruç da abdest de bozulmaz

25. CEVAP Sadece bakarak cünüp olunca oruç bozulmaz. El ile veya başka bir şeyle cünüp olmaya yardım edilmişse, o zaman kaza artı kefaret gerekir. Porno film seyretmek haramdır. Haram işleyenin ibadetleri sahih olur, farz borcundan kurtulur ise de, kazandığı günahlardan dolayı kavuşacağı büyük sevaplardan mahrum kalır. Her haram böyledir.

Cinsel temas sonunda haz ve heyecan içinde, fışkırarak gelen yapışkan sıvıya meni (sperm) denir. Bu gelirse gusül gerekir. Cinsel duygu, heyecan, tenle temas vb. sonunda meni değil de daha az, açık renkli, yapışkan ve fışkırmayan bir sıvı gelirse buna mezi denir; meziden dolayı gusül gerekmez, yalnızca abdest alınır. İdrardan sonra veya başka zamanlarda cinsel etkilenme, haz, uyanma sözkonusu olmadan gelen açık renkli, fışkırmayan, yapışkan ve az miktardaki sıvıya da vedi denir, bu da yalnızca abdesti bozar. Sizinki meni değildir, gusül gerekmez, abdestten sonra gelmiş olursa yeniden abdest alırsınız.

26. CEVAP Bozulmaz.

27. CEVAP Bozulmadı

28. CEVAP Balgamı yutmakla oruç bozulmaz

29. CEVAP Bozulmaz. Hatta ağzınıza gelen kusmuğun geri gitmesi de orucu bozmaz.

30. CEVAP Bozulur. Buruna ilaç çekmek gibi su da çekip genze ulaşırsa oruç bozulur, kaza gerekir.

31. CEVAP Ağzı yıkadıktan sonra ağızda kalan yaşlığı tükürük ile yutmak orucu bozmaz

32. CEVAP Tükürüp tükürüğümüzü yalarsak oruç bozulur, kaza gerekir. Bahsettiğiniz şekilde olursa oruç bozulmamış olur. Sanki bir kısmı daha ağzımızda oluyor.

33. CEVAP Orucu bozmaz.

34. CEVAP Maliki’de pamuk koymak bozmaz. Fakat bozsa bile biz Maliki’yi oruçta taklit etmiyoruz ki. Şafii’de pamuk koymak orucu bozar ama, Şafii’yi namazda taklit edenlerin orucu yine bozulmuş olmaz.

35. CEVAP Normal su buharı zarar vermez

36. CEVAP Kaza da gerekmez. Yani oruçları bozulmuş olmaz. İhtilam olanın da orucu bozulmuş olmaz. Fakat namaz kılmak için ilk fırsatta yıkanmak gerekir. [Daha önceden tedbir alıp cünüp olarak sabahlamamalı

37. CEVAP İkisi de bozmaz.

38. CEVAP Hayır olmaz

39. CEVAP Kan tükürükten az ise dışarı çıkmakla abdest bozulmaz, yutulunca da oruç bozulmaz.

40. CEVAP Sağlam deriye konan hiç bir yakı, ilaç, krem orucu bozmaz. Emilmesinin önemi yok.

41. CEVAP Bozmaz.

42. CEVAP Bozulmaz

43. CEVAP Şafiide bozar, Hanefide bozmaz.

44. CEVAP Katı ilaç bozmaz, sıvı ilaç bozar.

45. CEVAP Hiç birisi bozmaz

46. CEVAP Teneffüs ettiğimiz hava orucu bozmaz. Tüple verilen oksijen de temiz hava demektir, oksijeni bol hava demektir. İçinde ilaç olsa bozar.

47. CEVAP Öpmekle orucu bozmaz. Öperken cünüp olursa bozulur. Orucun bozulma tehlikesi varsa öpmek mekruh olur.

48. CEVAP Bozulmaz.

49. CEVAP: Denize girdiği için değil, su girecek deliklerden içine su kaçtığı için oruç bozulur. Eğer su girmezse oruç bozulmaz.

50. CEVAP Teşkil etmez. Ayakta kılamazsa oturarak kılar.

51. CEVAP Evet bozuldu. Sizin kastınız olmadığı için sadece kaza gerekir.

52. CEVAP Evet bozulur. Sadece kaza gerekir.

53. CEVAP Bahsettiğiniz ilaçları kullanınca oruç bozulur. Çünkü içinde ilaç vardır. Ama oksijen gazı bozmaz.

54. CEVAP Sigara dumanı gibi orucu bozar.

55. CEVAP Az olursa bozmaz.

56. CEVAP Genelde zevk alınmadığı için guslü gerektirmez. Gündüz kullanılırsa oruç bozulur, kaza gerekir. Pamuk bile konsa, pamuk tamamen içeri girerse oruç bozulur. Yaş parmak girse de oruç bozulur.

57. CEVAP Dışarıdan içeri su veya herhangi bir şey girerse oruç bozulur. Eğer taharetlendikten sonra, bir havlu ile kurulanırsa basurun içeri girmesi orucu bozmaz

58. CEVAP Karşı tarafın tükürüğünü, salgısını yutunca oruç bozulur. Eğer bu sevdiğimiz bir kimse ise sadece kaza değil, kefaret de gerekir.

59. CEVAP Rujun oruca zararı olmaz. Fakat yenirse oruç bozulur. Kaza gerekir.

60. CEVAP Unutulunca mahzuru olmaz. Unutarak yiyip içmek de orucu bozmaz. Oruçlu olduğunu bilerek taharette mübalağa eder ve içeri su kaçarsa oruç bozulur ve kaza gerekir.

61. CEVAP Ağza kaçtı ise bozulmaz, boğazdan içeri girmişse oruç bozulur, kaza gerekir

62. CEVAP Mekruh değildir. Şafii’de öğleden sonra kullanmamak iyi olur, çünkü ağızdaki kokuyu giderdiği için, öğleden sonra misvaklanmayı mekruh sayarlar. (Oruçlunun ağız kokusu Allah için sevimlidir. Öyle ise Allah’a sevimli gelen bir şeyi biz niye yok edelim) derler.

63. CEVAP Orucu bozmaz.

64. CEVAP Bozar.

65. CEVAP Kan aldırmak orucu bozmaz.

66. CEVAP Bozulmaz.

67. CEVAP Âdet olmasa idi kefaret gerekirdi. Adet olduğu için kaza gerekir. Bir kimse de orucunu bozsa, sonra oruç tutamayacak kadar hastalansa yine kaza gerekir.

68. CEVAP Çok yaşlanıp, ölünceye kadar Ramazan orucunu veya kaza oruçlarını tutamayacak ihtiyar ve iyi olmasından ümit kesilen hasta, gizli yiyip içmelidir! Hadis-i şerifte (Oruç tutamayacak kadar yaşlı veya iyi olmasından ümit kesilen hasta fidye verir) buyuruluyor. Çok yaşlı olup oruç tutamayan kimse, zengin ise, her günün orucu için fidye verir. Fakir olan fidye vermez, dua eder. Fidye olarak, her gün için bir fıtra miktarı un, hurma veya üzüm verilir. Mesela 30 gün oruç için 53 kg un veya 105 kg hurma veya üzüm verilmesi kâfidir. Yahut bu kadar unun kıymeti kadar altın, tutulamayan otuz gün orucun fidyesi olarak, bir veya birkaç fakire, Ramazanın içinde verilebilir. Fakir, aldığı fidyeyi kendisi kullandığı gibi, başka birine de verebilir. Fidye verdikten sonra, oruç tutabilecek hale gelen kimse, tutamadığı oruçlarını kaza eder

69. CEVAP Her zaman verebilir. Ramazanın içinde verilebilir.

70. CEVAP Hayır.

71. CEVAP Görülmez. Nefsani rüya görülür

72. CEVAP Hayır hepsi bağlanır.

73. CEVAP Bayramdan önce hurma, şeker gibi herhangi bir tatlı yemek müstehap olduğu için caizdir

74. CEVAP Hazım cihazına girmeyince bozmaz.

.75. CEVAP Evet.

76. CEVAP Evet. Beyne veya boğaza kaçarsa bozar.

77. CEVAP Mastürbasyon için yalnız kaza lazım olduğu, Fetava-i Hindiyye, Bahrürraik ve Dürr-ül-muhtar kitaplarında yazılıdır. Kefaret gerektirmez. Akıl ile din olmaz. Dinde nakil şarttır.

78. CEVAP Gerçekten dayanamamışsa, kaza gerekir.

79. CEVAP Evet. Deri altına iğne ile ilaç zerki gibidir.

80. CEVAP Yutulmadıkça bozulmaz. Ama böyle yapmak uygun değildir.

81. CEVAP Ciğerlere giderse bozar.

82. CEVAP Evet.

83. CEVAP Bozmaz.

84. CEVAP Kaza lazımdır.

85. CEVAP Caizdir.

86. CEVAP Gündüz kullanırsa oruç bozulur. Fakat guslü gerektirmez.

87. CEVAP Burundan genze giden kanı veya dişi kanayan ağzındaki kanı yutunca, yani kan mideye gidince oruç bozulur. Sadece kaza gerekir.

88. CEVAP Beyne veya boğaza giderse bozar.

89. CEVAP Bozar. İlaçsız su ile yıkamak bozmaz.

90. CEVAP Ciğerlere giderse bozar.

91. CEVAP Kulağa damlatılan ilaç orucu bozar. Göze damlatılan ilaç bozmaz. Dişe konulan ilaç, yutulmazsa orucu bozmaz. Hatta ilacın tadı boğazda hissedilse de bozmaz.

92. CEVAP Yaraya sürülen merhemin, sindirim yoluna gittiği bilinmezse oruç bozulmaz.

93. CEVAP Bozmaz.

94. CEVAP Çiçek, esans koklamakla oruç bozulmaz, mekruh da değildir.

95. CEVAP Az olduğu için bozulmaz.

96. CEVAP Gusletmekle oruç bozulmaz. Ancak ağızdan, burundan içeri su kaçarsa veya su içine oturulunca veya taharetlenirken içeri su kaçarsa oruç bozulur.

97. CEVAP Bozmaz.

98. CEVAP Bozmaz, hepsi içeri girerse bozar.

99. CEVAP İmsaktan önce konulduğu için bozulmaz.

100. CEVAP Zaruret olduğu için yalnız kaza gerekir. Sağlam deriye sürülen ilaç, içeriye gitse de orucu bozmaz. Dil altına konulup emilen bozar.

101. CEVAP Diş çektirmek orucu bozmaz. Eğer diş çektirilirken iğne vurulursa, oruç bozulur. Dişten çıkan kanı yutmakla da oruç bozulur. Ramazan orucunu tutarken iğne vurduranın veya dişinden çıkan kanı yutanın orucu bozulur, gününe gün kaza gerekir, kefaret gerekmez.

---

Oruç hakkında bilinmeyen soru ve cevaplar

Soru : Günaha şeytanlar sebep olduğuna göre, Ramazanda şeytanlar nasıl günah işletiyor?

Cevap : Günah işlememize yalnız şeytanlar değil, kendi nefsimiz de sebep olmaktadır. Nefsin zararı, şeytanınkinden çok fazladır. Nefsin her istediği kendi zararınadır. Ramazanda günah işleten, nefsimizdir. Bu ayda, şeytanlar bağlı olduğu için, vesvese veremezler. Ramazanda esnemeler de şeytandan değildir. Asabi esnemeler, yorgunluk, uykusuzluk gibi hallerde meydana gelir.

Soru : Bazı imsakiyeler, Türkiye gazetesi takviminden farklıdır. Hangisine uymak ihtiyatlı olur?

Cevap : İhtiyata riayet etmek tedbirli ve temkinli hareket etmek elbette iyi olur. Türkiye gazetesi takvimine göre hareket edilmelidir. Yoksa oruçlar tehlikeye girer. Türkiye gazetesinin hesapları yüz yıldır uygulanan hesaplardır. [Takvimlerde Farklılık kısmında geniş bilgi var.]

Soru : Bazıları diyor ki, Ramazanda orucun ilk gününü tutmazsak diğerlerini de tuttuğumuz zaman gerektiği zaman bozabilirmişiz. Böyle bir şey var mı?

Cevap : Öyle bir şey yok. Ramazanda her gün oruç tutmak farzdır. Böyle hurafelere inanmamak lazım. İnsan sağlık durumuna göre, ilk günler tutamaz da sonraki günler tutabilir veya ilk günler tutar da hastalanınca diğer günler tutamaz. Bu hallerde ne yapılacağı, nasıl yapılacağı ilmihal kitaplarında vardır.

[Böyle hurafelere inanmamak için dinimizi öğrenmemiz lazım. Dinimizi doğru öğrenmek için de, ehli sünnet alimlerinin kıymetli eserlerinden tercüme edilerek hazırlanan, Tam İlmihal Seadet-i Ebediyye kitabını okumak gerekir.]

Soru : Kalb hastasının göğsüne sürdüğü ilaç orucu bozar mı?

Cevap : Orucu bozmaz. Çünkü, sağlam deriye sürülen ilaç, deriden içeriye girse de orucu bozmaz.

Soru : İstemeyerek ağız dolusu kusmak orucu bozar mı?

Cevap : Bozmaz. İsteyerek, zorlayarak az bir kusma da orucu bozmaz ise de, ağız dolusu kusmak bozar. Hadis-i şerifte (Kendiliğinden ağız dolusu kusanın orucu bozulmaz. İsteyerek ağız dolusu kusanın orucu bozulur, kazası gerekir) buyuruldu. (Nesai)

Soru : Tıraş olurken kanayan yere, kanın durması için kantaşı sürmek orucu bozar mı?

Cevap : Hayır, bozmaz.

Soru : Bir hastalık sebebiyle de iğne [enjeksiyon] yapılınca oruç bozulur mu?

Cevap : Evet bozulur, kaza gerekir. Oruç bu şekilde bozulduktan sonra yiyip içmek, kefareti gerektirmez.

Soru : Gündüz uyurken ihtilam olunca oruç bozulur mu?

Cevap : Hayır, bozulmaz. Uyanınca ilk fırsatta gusledilir. Hadis-i şerifte, (İhtilam olmak orucu bozmaz) buyuruldu. (Beyheki)

Gusletmekle de oruç bozulmaz. Guslederken vücudun içine su girmemesine dikkat etmelidir! İçeri su girerse oruç bozulur.

Soru : Bir hasta, ilaç alarak orucunu bozsa, kefaret gerekir mi?

Cevap : Gerekmez. Çünkü dinimizin bildirdiği bir özürle, yani zaruretle oruç bozulunca yalnız kaza gerekir. Fakat basit bir şey için oruç bozulursa kefaret de gerekir.

Soru : Ağızdaki yara için oruçlu iken ilaçla gargara uygun mu?

Cevap : Ağızdaki yara, namazda okumaya mani değilse, ilaçla gargara mekruh olur. Okumaya mani olursa, ilaçla gargara etmek mekruh olmaz. Çünkü özür vardır.

Soru : İşyerinde iş gereği toz oluyor, ayrıca sigara içen de oluyor. Bunlar orucuma zarar verir mi?

Cevap : Tozlu, dumanlı şey koklamak, başkasının içtiği sigara dumanı yahut tütsülerin dumanını çekmek orucu bozar. Fakat ağzından veya burnundan boğazına toz, duman kaçsa, oksijen gazı tüpü ile suni hava verilse, başkalarının içtiği sigaranın dumanı ağzına, burnuna girmesinden sakınmak mümkün olmasa, oruç bozulmuş olmaz. Unlu işlerde çalışanın sakındığı halde, ağzına burnuna giren un tozları orucu bozmaz. Kömür işinde çalışan kimsenin ağzına, burnuna kömür tozu girse, orucu bozulmuş olmaz. Çünkü bundan sakınma imkanı yoktur.

Soru : Ramazanda oruç tutarken ağır hastalanan kimseye su vermek caiz midir?

Cevap : Caizdir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Oruçlu iken vefat edene, kıyamete kadar oruç tutmuş gibi sevap yazılır.) [Deylemi]

Ramazan-ı şerif haricinde ölüm halindeki oruçlu hastalara, su vermek müstehaptır.

Soru : Depresyon halinden şuursuz olarak oruç bozunca kefaret gerekir mi?

Cevap : İmsaktan sonra, ezan okunurken, ne yaptığınızı bilmeden orucu bozmuşsanız kaza gerekir. Eğer orucu bozduğunu biliyorsanız, kefaret gerekir. Anlattığınız depresyon halinden sanki şuursuz olarak bozduğunuz anlaşılmaktadır. Şuursuz bozulunca da kaza gerekir.

Soru : Morfinle dişini çektirdikten sonra, "orucum bozuldu" diye yiyip içene kefaret mi gerekir?

Cevap : Kefaret gerekmez, kaza gerekir. Bir hastalık sebebiyle de iğne yapılınca oruç bozulur ve kaza lazım gelir. Oruç bozulduktan sonra yiyip içmek, kefaret gerektirmez.

Soru : Abdest alırken hata ile boğazına su kaçan, orucu bozulduğu için yiyip içse, kefaret mi gerekir?

Cevap : Orucu kasten bozmadığı için, yalnız kaza gerekir.

Soru : Nisaiyeci bir kadın doktora muayene olanın, orucu bozulur mu? Bozulursa, kefaret mi gerekir?

Cevap : Doktor, eldivene herhangi bir ilaç, yağ sürerse, oruç bozulur, sadece kaza gerekir.

Soru : Oruçlu olduğunu unutarak yiyen, sonra bilerek yiyip içmeye devam ederse, kefaret gerekir mi? Cevap : Oruçlu olduğunu unutarak yiyip içen kimse, orucunun bozulduğunu zannederek yiyip içmeye devam ederse kaza lazım olur, kefaret lazım olmaz. Eğer unutarak yiyip içmenin orucu bozmadığını bildiği halde, kasten yiyip içmeye devam ederse, hem kaza, hem de kefaret lazım olur.

Soru : Ramazanda birkaç gün oruç tutmadım. Kefaret gerekir mi?

Cevap : Ramazanda mazeretsiz oruç tutmamak büyük günahtır. Önce tutulmayan oruçlar için tevbe edilir. Sonra gününe gün yani kaç gün tutulmamışsa o kadar gün kaza orucu tutulur. Bir kimse, Ramazan ayında 30 gün oruç tutamasa, tutamadığı gün kadar kaza gerekir, kefaret gerekmez. Kefaret, oruç tutmamanın değil, niyetli iken Ramazan orucunu mazeretsiz bozmanın cezasıdır.

Soru : Omuzlarımda ağrılar için doktor iğne yapılması gerektiğini söyledi. Yapılacak iğne ve sürülecek krem orucu bozar mı?

Cevap : İğne olmak (enjeksiyon) orucu bozar, kaza gerekir. Krem sürmek orucu bozmaz.

Soru : Abdest alırken diş etlerinden kan gelirse abdest bozulur, oruç bozulur mu?

Cevap : Kan ağızdan dışarı çıkarsa abdest bozulur. Yutulursa abdest bozulmaz, fakat bu sefer de oruç bozulur. Tükürükten az ise, oruç da abdest de bozulmaz.

Soru : Porno film seyrederken, sadece bakarken cünüp oldum, orucum bozuldu mu?

Cevap : Sadece bakarak cünüp olunca oruç bozulmaz. El ile veya başka bir şeyle cünüp olmaya yardım edilmişse, o zaman kaza gerekir. Porno film seyretmek haramdır. Haram işleyenin ibadetleri sahih olur, farz borcundan kurtulur ise de, kazandığı günahlardan dolayı kavuşacağı büyük sevaplardan mahrum kalır. Her haram böyledir. Özellikle oruçlunun böyle günah işlemesi çok çirkindir.

Soru : Bel gevşekliği sebebiyle meni gelse, oruç bozulur mu?

Cevap : Bozulmaz.

Soru : Nezle olduğum için burnumun içine gelen akıntıyı geri çekip yuttum, orucum bozuldu mu? Cevap : Bozulmadı.

Soru : Ağzıma balgam geliyor, yutuyorum, oruç bozuluyor mu?

Cevap : Balgamı yutmakla oruç bozulmaz

Soru : İmsak vakti çok yemek yiyorum. İmsak çıktıktan sonra yemek kaynarken ağzıma geliyor, yutuyorum. Orucum bozuluyor mu?

Cevap : Bozulmaz. Hatta ağzınıza gelen kusmuğun geri gitmesi de orucu bozmaz.

Soru : Oruçlu iken burna çekilen su ağzımızdan çıksa oruç bozulur mu?

Cevap : Bozulur. Buruna ilaç çekmek gibi su da çekip genze ulaşırsa oruç bozulur, kaza gerekir.

Soru : Tükürüğümüz, dudağımızdan aşağı doğru sarksa, onu yalayıp yutsak oruç bozulur mu?

Cevap : Tükürüp tükürüğümüzü yalarsak oruç bozulur, kaza gerekir. Bahsettiğiniz şekilde olursa oruç bozulmamış olur. Sanki bir kısmı daha ağzımızda oluyor.

Soru : Erkeklerin idrar damlası gelmesin diye idrar yoluna koydukları pamuk orucu bozar mı?

Cevap : Orucu bozmaz. Maliki’de de pamuk koymak bozmaz. Şafii’de pamuk koymak orucu bozar ama, Şafii’yi namazda taklit eden Hanefi’nin orucu yine bozulmuş olmaz.

Soru : Banyo yapınca, banyoda oluşan buharı teneffüs etmek oruca zarar verir mi?

Cevap : Normal su buharı zarar vermez.

Soru : Ramazanda bir insan yatsıdan sonra hanımıyla beraber olsa daha sonra geç vakitte uyuyup biraz sonra guslederiz deseler uyandıklarında da güneş doğmuş olsa kefaret mi gerekir?

Cevap : Kaza da gerekmez. Yani oruçları bozulmuş olmaz. İhtilam olanın da orucu bozulmuş olmaz. Fakat namaz kılmak için ilk fırsatta yıkanmak gerekir. [Daha önceden tedbir alıp cünüp olarak sabahlamamalı.]

Soru : Göz damlası orucu bozar mı? Lens ıslakken göze takılırsa oruç bozulur mu?

Cevap : İkisi de bozmaz.

Soru : Ramazanda sahurda yatmadan önce dişlerimizi fırçalıyoruz. Ağzımızı yıkamamıza rağmen tadı ağzımızda hissediliyor, bu durum orucu bozar mı?

Cevap : Hayır bozmaz.

Soru : Hanefi mezhebine göre "tükürdüğümüz zaman tükürükte tükürükten az miktarda kan olursa" abdest bozulur mu, yutunca oruç bozulur mu?

Cevap : Kan tükürükten az ise dışarı çıkmakla abdest bozulmaz, yutulunca da oruç bozulmaz.

Soru : Sigara tiryakisiyim, sigara içmezsem oruç tutmam çok zor. Sigara yakıları var. Bunları koluma koysam, deri nikotini emiyormuş. Orucum bozulur mu?

Cevap : Sağlam deriye konan hiç bir yakı, ilaç, krem orucu bozmaz. Emilmesinin önemi yok.

Soru : Oruçluyken kulaktan iltihap akması orucu bozar mı?

Cevap : Bozmaz.

Soru : Kan aldırınca oruç bozulur mu?

Cevap : Bozulmaz.

Soru : Oruçlu iken kulağa pamuklu çubuk sokmakta mahzur var mı? Cevap : Şafii’de bozar, Hanefi’de bozmaz.

Soru : Buruna ilaç sürmek orucu bozar mı?

Cevap : Katı ilaç bozmaz, sıvı ilaç bozar.

Soru : Jöle, krem, deodorant orucu bozar mı?

Cevap : Hiç birisi bozmaz.

Soru : Oksijen gazı tüpü ile suni hava verilince oruç bozulur mu?

Cevap : Teneffüs ettiğimiz hava orucu bozmaz. Tüple verilen oksijen de temiz hava demektir, oksijeni bol hava demektir. İçinde ilaç olsa bozar.

Soru : Hanımını öpenin orucu bozulur mu?

Cevap : Öpmekle orucu bozulmaz. Öperken cünüp olursa bozulur. Cünüp olma ihtimali varsa, hanımını öpmesi mekruh olur. Orucu bozacak derece çok öperse haram işlemiş olur. Çünkü orucu mazeretsiz bozmak haramdır.

Soru : Yıkanırken kulağa sabunlu su kaçsa, oruç bozulur mu?

Cevap : Bozulmaz.

Soru : Denize girmek orucu bozar mı? Cevap : Denize girdiği için değil, su girecek deliklerden içine su kaçtığı için oruç bozulur. Eğer su girmezse oruç bozulmaz.

Soru : Bacağına ameliyatla protez takılan bir hastanın Ramazan ayı içerisinde göründüğü kadarı ile bir ağrısı ve sızısı olmadığı takdirde namaz kılıp oruç tutmasına engel teşkil eder mi?

Cevap : Teşkil etmez. Ayakta kılamazsa oturarak kılar.

Soru : Sabah yatarken susadığımı hissettim ve saatime baktım saati 05.10 geçiyor olarak gördüm. Dikkatli olarak baktığıma eminim. Suyumu içtim ve gayri ihtiyari saate bir baktım ki saat 06.10 çok üzüldüm. İmsak 5,30’du. Orucum bozuldu mu?

Cevap : Evet bozuldu. Sizin kastınız olmadığı için sadece kaza gerekir.

Soru : Astım hastası, mecburiyet halinde ilaç kullanınca oruç bozulur mu?

Cevap : Evet bozulur. Sadece kaza gerekir.

Soru : Ventolin, Salbutol gibi ağıza püskürtülen astım ilaçları orucu bozar mı?

Cevap : Bahsettiğiniz ilaçları kullanınca oruç bozulur. Çünkü içinde ilaç vardır. Ama oksijen gazı bozmaz.

Soru : Astım tabletinin gazını teneffüs etmek orucu bozar mı?

Cevap : Sigara dumanı gibi orucu bozar.

Soru : Evi haşere için ilaçladım. Bu ilacı teneffüs orucu bozar mı?

Cevap : Az olursa bozmaz.

Soru : Kadın hastalıklarında bir çubukla hap ve fitil veriliyor. Guslü gerektirir mi, orucu bozar mı?

Cevap : Genelde zevk alınmadığı için guslü gerektirmez. Gündüz kullanılırsa oruç bozulur, kaza gerekir. Pamuk bile konsa, pamuk tamamen içeri girerse oruç bozulur. Yaş parmak girse de oruç bozulur.

Soru : Gündüz taharette basuru yıkayıp içeri sokuyorum. Orucum bozuluyor mu? Cevap : Dışarıdan içeri su veya herhangi bir şey girerse oruç bozulur. Eğer taharetlendikten sonra, bir havlu ile kurulanırsa basurun içeri girmesi orucu bozmaz.

Soru : Karşı tarafın ağız salgısını yutmak orucu bozuyor mu?

Cevap : Karşı tarafın tükürüğünü, salgısını yutunca oruç bozulur. Eğer bu sevdiğimiz bir kimse ise sadece kaza değil, kefaret de gerekir.

Soru : Oruçlu iken alışkanlıktan dolayı rujumu yalıyorum, oruç bozuluyor mu?

Cevap : Rujun oruca zararı olmaz. Fakat yenirse oruç bozulur. Kaza gerekir.

Soru : Oruçlu olduğunu unutup taharette mübalağa ederek içeriye su kaçsa oruca zarar verir mi?

Cevap : Unutulunca mahzuru olmaz. Unutarak yiyip içmek de orucu bozmaz. Oruçlu olduğunu bilerek taharette mübalağa eder ve içeri su kaçarsa oruç bozulur ve kaza gerekir.

Soru : Balıkların suyunu temizlerken boğazıma ister istemez su kaçtı orucum bozuldu mu?

Cevap : Ağza kaçtı ise bozulmaz, boğazdan içeri girmişse oruç bozulur, kaza gerekir

Soru : Oruçluyken misvak kullanmak mekruh mudur? Cevap : Mekruh değildir. Şafii’de öğleden sonra kullanmamak iyi olur, çünkü ağızdaki kokuyu giderdiği için, öğleden sonra misvaklanmayı mekruh sayarlar. (Oruçlunun ağız kokusu Allah için sevimlidir. Öyle ise Allah’a sevimli gelen bir şeyi biz niye yok edelim) derler.

Soru : Ayak tırnağımda yara var ve bu yaradan gün içerisinde sarı su, irin ve bazen de kan geliyor ve tırnak arasında birikiyor, bunlar tekrar içeri girip orucu bozar mı?

Cevap : Orucu bozmaz.

Soru : İstemeyerek yağmur suyu ağzımıza kaçsa orucu bozar mı?

Cevap : Bozar.

Soru : Ben diabet hastasıyım. Kan alıp ölçü aletine koyup şekerimi ölçmem orucu bozar mı?

Cevap : Kan aldırmak orucu bozmaz.

Soru : Arı soksa oruç bozulur mu?

Cevap : Bozulmaz.

Soru : Bir arkadaşın migren ağrısı olduğu için ramazan orucunu tutmuyor. Ne yapması lazım?

Cevap : Çok yaşlanıp, ölünceye kadar Ramazan orucunu veya kaza oruçlarını tutamayacak ihtiyar ve iyi olmasından ümit kesilen hasta, gizli yiyip içmelidir! Hadis-i şerifte (Oruç tutamayacak kadar yaşlı veya iyi olmasından ümit kesilen hasta fidye verir) buyuruluyor. Çok yaşlı olup oruç tutamayan kimse, zengin ise, her günün orucu için fidye verir. Fakir olan fidye vermez, dua eder. Fidye olarak, her gün için bir fıtra miktarı un, hurma veya üzüm verilir. Mesela 30 gün oruç için 53 kg un veya 105 kg hurma veya üzüm verilmesi kâfidir. Yahut bu kadar unun kıymeti kadar altın, tutulamayan otuz gün orucun fidyesi olarak, bir veya birkaç fakire, Ramazanın içinde verilebilir. Fakir, aldığı fidyeyi kendisi kullandığı gibi, başka birine de verebilir. Fidye verdikten sonra, oruç tutabilecek hale gelen kimse, tutamadığı oruçlarını kaza eder

Soru : Oruç tutamayan hasta fidyeyi ne zaman verir?

Cevap : Her zaman verebilir. Ramazanın içinde verilebilir.

Soru : Ramazanda şeytani rüya görülür mü?

Cevap : Görülmez. Nefsani rüya görülür

Soru : Ramazanda şeytanların azgınları mı bağlanır?

Cevap : Hayır hepsi bağlanır.

Soru : Şeker bayramı demek caiz mi?

Cevap : Bayramdan önce hurma, şeker gibi herhangi bir tatlı yemek müstehap olduğu için caizdir.

Soru : Ele iğne batıp kırığı içinde kalsa orucu bozar mı?

Cevap : Hazım cihazına girmeyince bozmaz.

Soru : Oruçlu iken kalbim ağrıyınca trinitrin alsam kaza mı gerekir?

Cevap : Evet.

Soru : Burna tuzlu su çekmek, ilaç gibi orucu bozar mı?

Cevap : Evet. Beyne veya boğaza kaçarsa bozar.

Soru : Mastürbasyon kaza gerektirir deniyor. Bana göre kasten orucu bozuyor, ben kefaret gerekir diyorum. Hangi kitapta kaza gerektiği yazılıdır?

Cevap : Mastürbasyon için yalnız kaza lazım olduğu, Fetava-i Hindiyye, Bahrürraik ve Dürr-ül-muhtar kitaplarında yazılıdır. Kefaret gerektirmez. Akıl ile din olmaz. Dinde nakil şarttır.

Soru : Dayanamayıp orucunu bozana kaza mı gerekir?

Cevap : Gerçekten dayanamamışsa, kaza gerekir.

Soru : Kalb için, dil altına konup, emilen hap, orucu bozar mı?

Cevap : Evet. Deri altına iğne ile ilaç zerki gibidir.

Soru : Hasta, ağzına sık sık su alsa orucu bozulur mu?

Cevap : Yutulmadıkça bozulmaz. Ama böyle yapmak uygun değildir.

Soru : Hasta, su buharını teneffüs etse orucu bozulur mu?

Cevap : Ciğerlere giderse bozar.

Soru : Burun kanı, genizden mideye giderse, oruç bozulur mu?

Cevap : Evet.

Soru : Suya dalıp kulağa su kaçınca oruç bozulur mu?

Cevap : Bozulmaz.

Soru : Abdest alınca veya ağzımızı yıkayınca kalan yaşlığı yutmak orucu bozar mı?

Cevap : Ağzı yıkadıktan sonra ağızda kalan yaşlığı tükürük ile yutmak orucu bozmaz.

Soru : Abdestte su kaçınca yiyip içse kefaret mi gerekir?

Cevap : Kaza lazımdır.

Soru : Kadın ve erkeğin ilaç olarak kullandıkları fitil, orucu bozar mı ve guslü gerektirir mi? Cevap : Gündüz kullanırsa oruç bozulur. Fakat guslü gerektirmez.

Soru : Burnum kanadı. Bu arada genzime giden kanı yuttum. Orucum bozuldu mu?

Cevap : Burundan genze giden kanı veya dişi kanayan ağzındaki kanı yutunca, yani kan mideye gidince oruç bozulur. Sadece kaza gerekir.

Soru : Buruna sıvı ilaç veya tuzlu su çekmek orucu bozar mı?

Cevap : Beyne veya boğaza giderse bozar.

Soru : Kulağı antiseptikli su ile yıkatmak orucu bozar mı?

Cevap : Bozar. İlaçsız su ile yıkamak bozmaz.

Soru : Hasta, su buharını teneffüs etse orucu bozulur mu? Cevap : Ciğerlere giderse bozar.

Soru : Ağrıyan dişe, göze ve kulağa ilaç konsa oruç bozulur mu?

Cevap : Kulağa damlatılan ilaç orucu bozar. Göze damlatılan ilaç bozmaz. Dişe konulan ilaç, yutulmazsa orucu bozmaz. Hatta ilacın tadı boğazda hissedilse de bozmaz.

Soru : Yaraya konan ilaç orucu bozar mı? Cevap : Yaraya sürülen merhemin, sindirim yoluna gittiği bilinmezse oruç bozulmaz.

Soru : Epilasyon orucu bozar mı?

Cevap : Bozmaz.

Soru : Oruçlu iken esans koklamak orucu bozar mı?

Cevap : Çiçek, esans koklamakla oruç bozulmaz, mekruh da değildir.

Soru : Ağızdaki az bir kanı yutanın namazı ve orucu bozulur mu?

Cevap : Az olduğu için bozulmaz.

Soru : Oruçlu iken gusletmek orucu bozar mı?

Cevap : Gusletmekle oruç bozulmaz. Ancak ağızdan, burundan içeri su kaçarsa veya su içine oturulunca veya taharetlenirken içeri su kaçarsa oruç bozulur.

Soru : Dudaktaki yaşlığı yutmak orucu bozar mı?

Cevap : Bozmaz.

Soru : Makata konan pamuğun bir kısmı dışarıda kalsa orucu bozar mı?

Cevap : Bozmaz, hepsi içeri girerse bozar.

Soru : İmsak vakti sona ererken yaraya konan sıvı ilaç, gündüz emilmeye başlasa oruç bozulur mu?

Cevap : İmsaktan önce konulduğu için bozulmaz.

Soru : Kalb hastasıyım. Bazen çok ağrıyınca hap alıyorum. Ramazanda oruçlu iken ağrı tuttuğunda ilaç alırsam, kefaret gerekir mi? Kalb hastasının göğsüne sürdüğü ilaç, orucu bozar mı?

Cevap : Zaruret olduğu için yalnız kaza gerekir. Sağlam deriye sürülen ilaç, içeriye gitse de orucu bozmaz. Dil altına konulup emilen bozar.

Soru : Diş çektirmek orucu bozar mı?

Cevap : Diş çektirmek orucu bozmaz. Eğer diş çektirilirken iğne vurulursa, oruç bozulur. Dişten çıkan kanı yutmakla da oruç bozulur. Ramazan orucunu tutarken iğne vurduranın veya dişinden çıkan kanı yutanın orucu bozulur, gününe gün kaza gerekir, kefaret gerekmez.

Soru : Ramazan ayı, niçin bazen 29, bazen 30 gün oluyor?

Cevap : Ramazan-ı şerif kameri aylardandır. Kameri aylar 29 veya 30 gün olur. Kur’an-ı kerimde, Ramazan ayında oruç tutmanın farz olduğu bildirilmektedir. (Bekara 183-185) Ramazan ayı otuz çekerse 30, yirmidokuz çekerse 29 gün oruç tutmak farzdır. Bütün farz ibadetler Allah’ın emridir.

Soru : Şabanın son günü, Ramazan ise farz olur, değilse nafile olur diyerek oruç tutmak uygun mu?

Cevap : Bu niyetle tutmak mekruh olur. Böyle niyet etmeden, Şabanın son günü nafile oruç tutmak mekruh olmaz. Bir hadis-i şerifte de buyuruluyor ki: (Ramazanı bir-iki gün önce oruç tutmakla karşılamayınız! Devamlı oruç tutan, bu orucu tutabilir.) [Müslim] Ramazan orucunu karşılamak gerektiğini sanıp veya Ramazan diye Şabanın son günü oruç tutmak mekruhtur. Hıristiyanlara benzememek için, Şabanın son günü oruç tutmanın mekruh olduğunu bildiren âlimler de vardır.

Soru : Oruç tutmayan işçiye, Ramazanda yemek verilir mi?

Cevap : Yemek verilmez, yemek parası verilebilir.

Soru : Yazın kazaya kalmış oruçları, kışın kaza etmek caiz mi?

Cevap : Caizdir.

Soru : Hacda şükür kurbanı yerine ceza olarak oruç tutmak caiz mi?

Cevap : Caiz olmaz. Ancak israfı önlemek için caizdir.

Soru : İmsaktan sonra kazaya niyet edenin orucu nafile mi olur?

Cevap : Evet.

Soru : Seferdeki kimseye, evine gelince tutmadığı oruçları kaza etmek farz mı?

Cevap : Evet.

Soru : Ramazanın son günü, bugün bayram diyenlere aldanıp, orucunu bozana, kaza mı lazım olur?

Cevap : Kaza lazım olur.

Soru : Kaza ve kefaret orucunun yılını bilmeyen ne yapar?

Cevap : Evvel kazaya kalmış olan diye niyet eder.

Soru : Ölüm hastası oruçlu kimseye zemzem vermek lazım mı?

Cevap : Oruçlu ölmesi evladır.

Soru : Erzurumlu, yazın orucu, Adana’da tutsa, daha sevap mı?

Cevap : Hayır. Sıkıntı kendiliğinden gelirse sevap olur.

Soru : (Başkası yerine oruç tutulmaz) hadisi hangi kitapta var?

Cevap : Tahtavi haşiyesinin 238. sayfasında var.

Soru : Kaza orucunu davette bozmak caiz mi?

Cevap : Hayır.

Soru : Söylentilere inanıp, Ramazan diye, Şabanın 29unda oruca niyet ettim. Doğrusunu öğrenince bozdum. Kaza gerekir mi?

Cevap : Gerekmez.

Soru : Diş dolgusu sebebiyle gusülsüz oruç tuttum. (Oruç tuttuğum yıllardaki gusülleri Şafii’ye veya Maliki’ye göre aldım) demek gerekir mi?

Cevap : Evet, hem tevbe gerekir, hem de böyle niyet etmeli!

Soru : Teyzemin böbreğinde taş olduğu için doktor devamlı su içmesi gerektiğini söylemiş. Eğer fidye vermesi gerekiyorsa ne kadar ve ne vermeli? Bu fidyeyi bana vermesi uygun olur mu?

Cevap : Oruç tutamayacak kadar hasta ise 30 günlük ramazan için 53 kg un verir. Yahut değerini altın olarak verir. Siz fakirseniz size de verebilir.

Soru : Bir kimse akşam namazından önce uyusa veya bayılsa öbür gün öğleyin uyansa hemen oruca niyet edebilir mi?

Cevap : Niyet edemez. Öğleden bir saat önce uyansa idi edebilirdi.

Soru : Kalb rahatsızlığım var. Normalde oruç tutabiliyorum. Kalb krizinden endişe ediyorum. Fidye verip, oruç tutmasam olur mu?

Cevap : Oruç tutabilenin fidye vermesi caiz olmaz. Kalb hastalığında, göğüs üzerine nitroderm ihtiva eden bir ilaç [TTN] konur. Bu deriden içeriye emilir. Sağlam deriden içeri girdiği için orucu bozmaz. Kriz gelirse ağızdan alınan ilaçlar alınarak oruç bozulur. Yani tutabildiğiniz kadar oruç tutmalısınız.

Soru : Ramazanda rahatsızlık sebebiyle tutamadığım 10 günlük orucu kaza ederken, peşpeşe mi tutmam gerekir?

Cevap : Peşpeşe tutmanız gerekmez, fırsat buldukça tutarsınız.

Soru : Hamile ya da çocuk emziren bir kadın oruç tutabilir mi? Tutmadığı günler kazaya mı kalır yoksa her gün için fidye vermek mi gerekir?

Cevap : Hamile iken de çocuk emzirirken de oruç tutabilir, eğer tutarsa sağlığına zarar verecekse, çocuğa zarar olacaksa o zaman tutmaz, sonra kaza eder. Fidye vermekle kurtulamaz.

Soru : Düzenli olarak iğne kullanması gereken hasta, tutamadığı bu Ramazan oruçlarını nasıl ödemesi gerekir?

Cevap Bir aylık 53 kg un verir, yahut değeri kadar altın. Hasta zengin değilse bunu da vermez, dua eder.

Soru : Ailemden uzakta başka şehirde talebeyim. Annem telefonda, sahura kalkabiliyor musun dedi, evet kalkıyorum dedim halbuki kalkamadığım çok oldu. Aç olarak oruç tuttuğumu bilip üzülmesin diye böyle söyledim bu yalan caiz olur mu?

Cevap : Burada yalan caizdir.

Soru : 3 senelik oruç borcum var. Bunu 30’ar gün olarak peşpeşe mi tutmam lazım?

Cevap : Fırsat buldukça birer ikişer veya üçer beşer tutarsınız, yani 30 gün birden tutmak gerekmez. 90 gün oluncaya kadar böyle devam edersiniz.

Soru : Babam rahatsızlığı sebebiyle son iki yıla ait Ramazan-ı şerif orucunu tutamadı. Halen oruç tutamayacak durumda. Yaşı ilerlemiş olduğundan tekrar sıhhatine kavuşması şu an zor gözüküyor. Dinen zengindir. Ne yapması gerekir?

Cevap : Oruç fidyesi verir, fakat iyi olduğu zaman, yine oruç tutması gerekir. Bir aylık oruç için 53 kg un vermesi gerekir, bir veya birkaç fakire verir.

Soru : Kaza orucum yoktur. Fakat bazı oruçlarım bozulmuş, kabul olmamış diye, oruç tutarken kazaya niyet edilse, mahzuru olur mu? Kaza orucum yoksa, bunlar nafile olur mu? Cevap : Kazası olmayanın da kaza namazı kılmasında, kaza orucu tutmasında mahzur yoktur. Kazası yoksa nafile olur.

Soru : Oruca hesapla başlanılan yerlerde, yanlışlık olma ihtimali olacağı için, bayramdan sonra kaza orucu tutmak gerekir mi? Cevap : İki gün kaza orucu tutmak gerekir. Çünkü büyük İslam âlimi seyyid Abdülhakim Arvasi hazretleri, (Böyle yerlerde bulunan müslümanların bayramdan sonra, dilediği zaman, kaza niyeti ile, iki gün daha oruç tutmaları lazımdır) buyurdu.

Soru : Bu sene yılbaşı Ramazana geldi. Bu ayda kumar oynamak, içki içmek daha kötü değil midir?

Cevap : Kumar oynamak, içki içmek her zaman haramdır. Fakat mübarek yerlerde ve mübarek günlerde bu haramları işlemek elbette daha büyük günah olur.

Yılbaşı ile Noel birbirinden farklı ise de, 21 veya 25 Aralıktaki Noel kutlamalarının devamı sayılabileceğinden, yılbaşı gecesi Hıristiyanlar gibi eğlenmek caiz olmaz.

Yalnız Hıristiyanların değil, Yahudilerin ve bütün bâtıl dinlerin ibadetlerini yapmak, onlara benzemek olur.

Kâfirlerin yaptıkları ibadetler ve çirkin işleri hariç, mubah olan âdetlerini yapmakta mahzur yoktur. Yani onlara benzemiş olunmaz. (Redd-ül Muhtar)

Müslüman her gece neleri yapıyorsa, bu gece de onları yapmalıdır!

Soru : Bayramın ikinci günü oruç tutmak caiz mi?

Cevap Ramazan bayramının ikinci günü oruç tutmak caizdir.

Soru : Kaza orucuna niyet eden bir kimse, cünüp iken, imsak vaktinden sonra kalkıp banyo yapsa orucu yine de tutabilir mi?

Cevap : Tutabilir. Hatta namaz kılmayan kimse akşama kadar da cünüp dursa orucu yine sahih olur. Fakat namaz kılmadığı için ve cünüp durduğu için büyük günah olur. Yani cünüp oruç tutmakla oruç bozulmuş olmaz.

Soru : Fecirle imsak vakti aynı şey mi?

Cevap : Fecir, sabah namazı vaktidir. İmsak, oruçken yiyip içmeyi kesme zamanıdır.

Soru : Kazaya kalmış Ramazan orucunu bilerek bozan bir kimse kaç gün oruç tutması lazım?

Cevap Kaza orucunu bozunca bir gün tutar.

Soru : Ölü veya diri için namaz kılmak, oruç tutmak ve ona bu sevabı yollamak olur mu?

Cevap : Namazın orucun sevabı ona gönderilir. Bizzat onun için namaz kılınamaz, oruç tutulamaz. Gönderilen sevap ta, onun kılmadığı namaz, tutmadığı oruç yerine geçmez.

Soru : Orucun sahih olması için, sahura kalkma mecburiyeti var mı?

Cevap Hangi oruç olursa olsun sahura kalkma mecburiyeti yoktur. Kalkmak sünnettir. Kalkılırsa sevap olur.

Soru : Yeni namaza başladım. Oruç da tam olarak bu Ramazan tutacağım. Ancak namaz ve oruç kazalarımı nasıl hesaplayacağım, tam bilmiyorum.

Cevap Zannı galibe göre hesaplarsınız.

Soru : El, yüz vücut losyon veya kremlerinde alkol olduğu ve namaz kıldığımız için bu kremleri kullanmamamız gerektiği, oruçluyken de necis olduğu doğru mu?

Cevap : Hayır o karışım alkoller affedilmiştir.

Soru : Orucun haram olduğu aylar ve günleri yazar mısınız?

Cevap : Oruç tutmak sadece bayram günleri haramdır. Senede beş gün. Yani dört gün kurban bayramı, bir gün de ramazan bayramı. Diğer günler oruç tutulabilir.

Soru : Yemekhanede birkaç kişiyi yerken görüp, biz de dalgınlıkla vakte dikkat etmeden vakit girdi sanıp 16:40 da iftarı açtık. Sonra takvime baktık ki akşam 16:44 deymiş. Kasıtlı bozmadığımız için kaza gerekir değil mi?

Cevap : Evet kaza gerekir.

Soru : Kaza orucuna yalnız olarak nasıl niyet etmeli ve hangi zamanlar arasında niyet etmeli?

Cevap : İlk kazaya kalan Ramazan orucuna demeli. Akşamdan imsak vaktine kadar niyet etmeli.

Soru : Oruçlu olunca abdestte ağza burna fazla su çekilmese olur mu?

Cevap : Evet olur.

Soru : Nezri muayyen, nezri mutlak oruçlar nedir?

Cevap : Vacip oruçlar, muayyen olur. Belli gün oruç adamak böyledir. Mesela pazartesi günü oruç tutmayı adamak, nezri muayyen oruç olur.

Gayr-i muayyen oruçlar: Herhangi bir gün oruç adamak. Mesela (Allah rızası için üç gün oruç tutacağım) demek böyledir.

Soru : İki sene adak orucu yerine yemin kefareti vermek caiz mi?

Cevap : Hayır.

Soru : Bir ay oruç tutmayı adayan, 30 gün peşpeşe mi tutar?

Cevap : Hayır.

Soru : Ebem, bir yıl oruç tutacağım diye adakta bulundu. Tutmadan öldü. Ne lazım?

Cevap : Bu adak için bir senelik oruç kefareti yapılır.

Soru : 3 gün üst üste oruç tutmayı adamıştım, fakat üçüncü gün -orucu bozan fakat kefaret gerektirmeyen bir durum neticesinde- orucum bozuldu. Nasıl hareket etmem lazım?

Cevap : Adak orucunu kasten bozsanız kefaret gerekmez. Yeniden üç gün oruç tutarsınız.

Soru : Sabah namazına kalkamayanın her defa için bir gün oruç tutmayı adaması caiz mi?

Cevap : Hayır caiz değildir.

Soru : (İşim olursa iki sene oruç tutacağım) dedim. Fakat Allah rızası için demediğim için oruç tutmam lazım mı?

Cevap : Evet. Çünkü oruç zaten Allah rızası için tutulur.

Soru : (Şu işi yaparsam bir gün oruç tutacağım) diye söylendiğinde, bu şeyi her yaptığımız sefer için bir gün oruç mu tutmalıyız, yoksa birkaç sefer sözümüzden çıktığımızda da 1 gün oruç tutmak yeterli mi?

Cevap : Bir gün oruç tutmanız yeter.

Soru : Damardan serum verilmesi, sadece imam-ı a’zama göre orucu bozduğu söyleniyor. Diğer mezheplere göre bozmuyor mu? Serumla gıda ve deva verilebiliyor. İhtiyacı olan suyu, gıdayı ve ilacı serumla alan kimsenin orucu bozulmaz mı? Oruçta gaye, yiyip içmeyi terk etmek olduğuna göre, ağız yolu ile değil de, damar yolu ile yiyip içenin orucu niçin bozulmaz? Cevap : Dört mezhepte de, sağlam deriye konan ilaç, gıda ve deva, emilip içeriye nüfuz etse de oruç bozulmuş olmaz. Mesela kalb hastalığında, göğüs üzerine nitroderm ihtiva eden bir ilaç [TTN] konur. Bu deriden içeriye emilir. Sağlam deriden içeri girdiği için dört mezhepte de orucu bozmaz. Bunun gibi, sağlam deriye konan nikotin yakısı da, vücut tarafından emildiği halde, dört mezhepte de orucu bozmaz. Tabii menfezlerden [deliklerden] giren şeyler orucu bozar.

Şafii’de, kulak tabii menfezdir. Kulağa konan sıvı-katı her şey, mideye girmiş gibi orucu bozar. Şafii’de idrar yolu da tabii menfezdir. Buraya ilaç, hatta pamuk konsa bile orucu bozar.

Dört mezhepte de ve bütün imamlara göre, yaraya konulan ilaç, cevfe [içeriye] giderse oruç bozulur. Şafii mezhebinde, dimağ [beyin], karın, bağırsak, mesane birer cevftir. Mesela, baştaki kemik yarılsa, buradaki yaraya konulan ilaç, cevfe, yani beyne gideceğinden oruç bozulmuş olur.

Şafii’de karna bıçak saplansa, bıçağın ucu mideye, yani cevfe girdiği için oruç bozulur. Sağlam deriden bıçak cevfe girince oruç bozulduğu gibi, iğne ile adaleyi veya damarı yırtarak verilen ilaç, cevfe ulaşınca oruç bozulmuş olur. Hanefi’de ise, bıçak tamamen midenin içine girerse oruç bozulur.

Bugün tıpta, serumun mesaneye, dimağa ve vücudun her yerine gittiği kesin olarak bilinmektedir. O halde serum, dört mezhepte de orucu bozar. Sadece kaza gerekir. (Serum veya enjeksiyonla verilen ilaç, cevfe, [yani dimağ ve mesane gibi yerlere] gitmez) demek, çok yanlış olur, ilme ters olur.

Bütün doktorlar, damardan veya adaleden verilen ilacın, dimağ ve mesaneye gittiğini bildiriyorlar. O halde, işin aslını bilmeyenlere kanıp da, enjeksiyonla orucu telef etmeyelim.

[Buradaki Hanefi mezhebi ile ilgili bilgiler, Tahtâvi, Mebsut, Bedayi ve benzeri kitaplardan, Şafiilerle ilgili bilgiler ise, Mecmû, Muğnil muhtaç, Tuhfe, Envâr, Kummesrâ, Bâcuri, Şerh-i İbni Bâcuri gibi muteber eserlerden alınmıştır.]

Soru : Amerika’dan yola çıkıyorum. Gece yolculuğu yapacağım. Sahur vaktinde uçakta olacağım, hangi ülkeye göre imsak vaktini esas alacağım. Evim Hollanda’da. Eve dönünce Hollanda'nın iftar vaktini mi esas alacağım?

Cevap : Çıktığınız ülkenin yani Amerika’nın imsak vakti esas alınır. Gittiğiniz yerin de iftar vakti esas alınır. Yani Hollanda’nın. Güneş batmadan iftar edilmez.

Soru : Sinüzitten muzdarip bir hasta oruçlu iken burnuna sıvı ilaç koyabilir mi?

Cevap : Oruç bozulur.

Soru : Oruçlu iken kulaktan iltihap akması orucu bozar mı?

Cevap : Bozmaz. Oruçta genelde çıkan şeyler orucu bozmaz, mesela kan aldırmak orucu bozmaz. Ama isteyerek ağız dolusu kusulursa orucu bozulur.

Oruçta genelde içeri giren şeyler bozar. Mesela enjeksiyonla kan verilenlerin orucu bozulur.

Soru : Oruçlu iken dişleri macunlu macunsuz fırçalamak orucu bozar mı?

Cevap : Macunsuz fırçalamakta mahzur yoktur. Macunlu fırçalamakla da oruç bozulmaz fakat mekruh olur. Macun yutulursa oruç bozulur, kaza gerekir.

Soru : Buruna ilaç sürmek orucu bozar mı?

Cevap Katı ilaç bozmaz, sıvı ilaç bozar.

Soru : Dudağımda uçuk vardı ve ben de patlamasın diye krem sürmüştüm. Maalesef akşama doğru uçuk patladı. Orucum bozuldu mu?

Cevap : Bozulmadı

Soru : İftar için yiyecek bir şeyler hazırlarken parmağımı kestim. Birkaç damla aktı. Orucum bozuldu mu?

Cevap : Hayır kan çıkmakla, kan aldırmakla oruç bozulmuş olmaz.

Soru : Dirseğimde çıkan iltihaplanmadan dolayı dirseğimin üstünden ve altından birer cm uzunluğunda kestiler ve iltihabın akması için bir hortum sokup uçlarını dışarı çıkardılar. Dün yapılan muayenede bir merhemi üsten sıkıp alt uçtan dışarı akıttılar. Niyetli olduğumdan dolayı şüpheye düştüm acaba orucum bozuldu mu?

Cevap : Orucunuz bozulmadı.

Soru : Yanlış dolgudan dolayı diş etim hep kanıyor. Sahurdan sonra yatıyorum, sabah tekrar kalktığımda ağzımın içi kan dolu oluyor. Kanın birçoğu boğazımdan geçmiş oluyor. Bazen uyku halinde değilken de fark ediyorum kan geldiğini... Tükürürsem abdest bozulacak. Tükürmesem yani yutsam oruç bozulacak? Haliyle illa ki yutmuşumdur kan. Benim oruçlar bozulmuş mu?

Cevap : Kan yutmak orucu bozar. Oruçların Hanefi’ye göre bozuluyor. Onun için Hanbeli mezhebini taklit etmelisiniz. Orucu bozan şeyler, insanın elinde olmazsa, Hanbeli’de orucu bozmuyor.

Soru : Ayak tırnağımda yara var ve bu yaradan gün içerisinde sarı su cerahat ve bazen de kan geliyor ve tırnak arasında birikiyor, bunlar tekrar içeri girer mi yani bu durum orucu bozar mı?

Cevap : Orucu bozmaz.

Soru : Biz iki kardeşiz, annem bize hamileyken oruçlarını tutamamış. O zamanki Ramazan imsakiyelerini saklayıp daha sonra (yıllar sonra) o imsakiyelere bakarak sırayla tutmuş. Niyet ederken bunlara göre niyet etmiş. Bunları tekrar tutması gerekiyor mu?

Cevap : Çok iyi olmuş. Tekrar tutması gerekmez. Fakat imsakiye saklamasa da ilk kazaya kalan diyerek de tutabilirdi. Namazları da öyle kaza etmek gerekir. İlk kılınan kılınınca ondan sonraki ilk olur.

Soru : Hastanede test için kan verirken enjektörü sokmadan önce deriye alkol sürüyorlar ve çıkarttıktan sonra iğne deliğinin üzerine alkollü pamuk koyuyorlar. Bunun oruca bir zararı var mıdır?

Cevap : Hayır oruca zararı olmaz

Soru : Deriyi çizerek yapılan çiçek aşısı orucu bozar mı?

Cevap : Bozmaz. Tentürdiyot gibidir.

Soru : Burna katı merhem sürmek orucu bozar mı?

Cevap : Bozmaz.

Soru : Namazda Şafii’yi taklitte, pamuk fitil orucu bozar mı?

Cevap : Oruçta taklit etmediği için bozmaz.

Soru : Şekersiz çiklet çiğnemek orucu bozar mı?

Cevap : Mekruhtur. Çiğnememelidir.

Soru : Sakız çiğnemek orucu bozar mı?

Cevap Çiğnenmiş sakızı çiğnemek orucu bozmaz. Lastik çiğnemek gibidir ağza bir şey gitmiyor.

Soru : Dişler arasındaki yemek kırıntısını yutmak orucu bozar mı?

Cevap Hayır, bozmaz.

Soru : Lavman yaptırmak orucu bozar mı?

Cevap Evet, bozar.

Soru : Hanımı öpünce mezi gelirse oruç bozulur mu?

Cevap Bozulmaz.

Soru : Tıraş kesiğine oruçlu olduğunu unutarak kolonya sürmek orucu bozar mı?

Cevap Unutulmasa da bozmaz. Unutunca yiyip içilse de bozmaz.

Soru : Sigara içilen odaya girip, uzun müddet çıkmasak oruç bozulur mu?

Cevap : Lüzumsuz kalıyorsak bozulur, vazifemiz varsa bozulmaz.

Soru : Şevval orucunu tutuyorum. Bugün abdest alırken (burnuma su çekerken) unutarak ve istemeyerek genzime veya boğazıma sanırım su kaçırdım. Orucum bozuldu mu?

Cevap Unutarak yiyip içince veya bozulup bozulmadığını kesin bilmedikçe oruç bozulmuş olmaz.

Soru : Ağız dolusu hastalık sebebiyle kusanın orucu bozulur mu?

Cevap : Bozulmaz.

Soru : Hac için hastaneden kan aldılar fakat kan şırıngaya geldi dışarı çıkmadı, sonra tekrar içeri koydular. Abdestim bozuldu mu, orucuma bir zarar geldi mi?

Cevap Hem abdestiniz hem de orucunuz bozuldu. Kan çıkmakla abdestiniz, kan içeri girmekle orucunuz bozuldu. Şırıngaya çıkmakla dışarı çıkmış oldu. Kendi kanınız da olsa vücudunuza kan verildi.

Soru : Soğuktan dudak çatladığı için dudak kremi sürmenin abdeste ve oruca bir zararı var mı?

Cevap Abdeste de oruca da zararı olmaz.

Soru : Mideye ucu dışarıda kalan alet sokulursa, oruç bozulur mu?

Cevap : Bozulmaz.

Soru : Türkiye Takvimine göre, sahuru yanlışlıkla 10 dakika geciktirdim. Orucum sahih oldu mu?

Cevap : Kaza gerekir.

Soru : Deri altına tüberküloz testi yapılıyor. Orucu bozar mı?

Cevap : Evet.

Soru : Kulağı pamukla veya su ile temizlemek, orucu bozar mı?

Cevap : Hanefi’de bozmaz.

Soru : Kulaktaki pamuk, delik zardan içeri girse, orucu bozar mı?

Cevap : Hayır.

Soru : Gırtlağa çıkan tükürüğü kusarak çıkarmak, orucu bozar mı?

Cevap : Hayır.

Soru : Mahalli bir yazar diyor ki:

( Her yıl aynı yazılar yazılıyor ve fitil ve benzeri şeylerin orucu bozup bozmayacağı hususunun oruçla ne ilgisi var, İslamiyet bu mu?)

Cevap Yazar, İslamiyet’i bilmediği gibi, nelerin orucu bozacağını da bilmiyor. İslamiyet her yıl değişmez. Bu sene İslam’ın şartı beş denmişse, gelecek sene bu altı olmaz. Azalmaz da, çoğalmaz da. Bu sene, (hastaya serum vermek orucu bozar) denmişse, gelecek sene (bozmaz) denilemez. Aslında değişik yazan varsa, o tenkit edilmelidir! Hep aynı şeyi yazan tenkit edilir mi? Şimdi mahalli yazara Soruyoruz,

İslamiyet bu değilse nedir? Her yıl değişmesi mi gerekir?

Yazar, orucun ne olduğunu, orucu nelerin bozduğunu bilmiyor ki, (vücuda giren şeylerin orucu bozup bozmayacağından bahsedilmez) diyebiliyor. Önce oruç nedir ve neler orucu bozar, kısaca bir tarifini yapalım:

Oruç, fecrin ağarmasından, güneş batıncaya kadar, yiyip içmeyi ve orucu bozan diğer şeyleri terk etmektir. Diğer bozan şeyler nelerdir? Yaradılışta bulunan deliklerden içeri giren şeyler orucu bozduğu gibi, vücuttaki yaraya konulan ilaç, sindirim yollarına sızarsa, yine oruç bozulur. İğne [enjeksiyon], serum orucu bozar. Çünkü bunlar sindirim yoluna gider. (Tahtavi)

Hastalık için kullanılan fitiller, tabii deliklerden verilir. Ağrı kesici, ateş düşürücü fitiller olduğu gibi, romatizma, mantar, bulantı, hemoroid ve kabızlık önleyici fitiller de vardır. Serum yolu ile de ilaç ve gıda verilebilir. Tabii deliklerden ilaç olmayan maddeler de girerse yine oruç bozulur. Bunları sormak ve bunlara Cevap vermekten tabii ne olabilir?

Soru : KBB mütehassısı bir doktor diyor ki:

Dinde reformcu bir grup, yeni bir kitap yazıp, âlimlerden farklı, yeni ictihadlar yapacaklarmış. Kulağa damlatılan ilacın orucu bozmayacağı yönünde bizden bilgi istiyorlar. Hanefi ve Şafii’ye göre, göze, kulağa ve burna damlatılan ilaç, orucu bozar mı, bozmaz mı?

Cevap Fıkıh kitaplarındaki hüküm şöyle:

Hanefi’de göze damlatılan veya diş çukuruna konan ilacın tadı boğazda hissedilse bile orucu bozmaz. Kulağa damlatılan ilaç, burna konan sıvı ilaç orucu bozar.

Şafii’de ise, göze damlatılan ilacın tadı boğazda hissedilse bile bozmaz. Fakat kulağa konan her şey orucu bozar. Burna konan sıvı ilaç da bozar.

Hanefi’de ve Şafii’de, sağlam deriye sürülen ilaç, emilip içeriye nüfuz etse de oruç bozulmuş olmaz. Mesela kalb hastalığında, göğüs üzerine nitroderm ihtiva eden bir ilaç [TTN] konur. Bu deriden içeriye emilir. Sağlam deriden içeri girdiği için Hanefi’de de, Şafii’de de orucu bozmaz.

Hadis-i şerifte (İçeri giren şeyler orucu bozar) buyuruluyor. Şafii’de, kulak tabii menfezdir. Kulağa konan sıvı-katı her şey, mideye girmiş gibi orucu bozar. Hanefi’de, kulağa giren katı şey ve su orucu bozmaz. Fakat yağ ve ilaç bozar. Yağ ve ilaç emilse de, emilmese de, sindirim yoluna gitse de, gitmese de bozar.

Göz, menfez kabul edilmediği, aynen sağlam deri hükmünde olduğu için, göze konan ilaç, sağlam deriye sürülen ilaç gibi çeşitli kanallarla sindirim yoluna gitse de hiçbir mezhepte orucu bozmaz. Fakat boğaza, beyne ve mesaneye açılan yara yolu ile ilaç verilirse, Hanefi’de de, Şafii’de de oruç bozulur.

Reformcu grup ne yapmak istiyor? Kendileri müctehid olsalar bile, ictihadla ictihadın nakzedilemeyeceğini bilmeleri gerekir. Reformcuların, (Burada Hanefilerin kavli doğrudur. Kulağa kum koymak orucu bozmaz. Şafii’nin ictihadı yanlıştır) demeye hakları olmaz.

Soru : İftar açarken ezan okunması şart mı?

Cevap : Hayır değildir. Vaktin girmesi şarttır. Vakit girince, ezan okunmasa da iftar edilir.

Soru : Bazı kimseler, her çeşit gıdayı yiyorlar, fakat et, süt gibi hayvani gıdalar yemeyip kırk gün perhiz yapıyorlar. Buna da oruç diyorlar. Müslümanlıkta böyle bir oruç var mıdır?

Cevap : Müslümanlıkta böyle bir oruç yoktur. Hıristiyanlıkta böyle perhizler vardır. Demek ki onlar, Hıristiyanların ibadetlerini yapıyorlar. Gayrı müslimlerin ibadetlerini yapanlar veya yapmadığı halde beğenenler kâfir olur. (Berika)

Soru : Üç ayları tutuyorum. Arkadaşlardan bilmeden davet edenler oluyor. Orucu bozmam caiz midir?

Cevap : Üç aylardan Receb ve Şabanda tutulan oruçlar nafiledir. Nafile oruç tutarken uygun bir davete gidilince orucu bozmak caizdir. Bir mümin arkadaşı sevindirmek, onu üzmemek için davetine gidilir. Davete gidip de orucunu bozmayan bir kimseye Peygamber efendimiz buyurdu ki:

(Arkadaşın senin için bu kadar külfete girdiği halde, sen hâlâ "oruçluyum" diye ısrar ediyorsun. Şimdi ye, sonra yerine bir gün tutarsın.) [Dare Kutni]

Davete gidilince, Ramazan, kaza ve kefaret oruçları bozulmaz. Sadece nafile oruçlar bozulabilir. (Mevkufat)

Soru : Kaza borcum var. Üç aylarda tutabilir miyim?

Cevap : Kaza ve nafile oruçları Receb ve Şaban ve diğer aylarda tutmakta mahzur yoktur. Fakat kaza oruçlarını, mazeretsiz geciktirmemek iyi olur! Bu aylarda kaza orucu tutan, bu aylarda nafileye verilecek sevaplara da kavuşur. (Nevadir-i fıkhiyye)

Receb ve Şaban aylarında kaza orucu veya nafile oruç, her gün veya aralıklı olarak da tutulur. Tek başına Cuma veya Cumartesi günü oruç tutmamalıdır! Perşembe ile Cuma veya Cuma ile Cumartesi birlikte tutulursa mahzuru olmaz.

Receb veya Şabanda oruç tutarken, kazanız varsa, (İlk kazaya kalan Ramazan orucumu tutmaya) diye niyet edersiniz. Kazanız yoksa, kaza orucu tutmak yine caizdir.

Soru : 12-14 yaşlarında çocuklarım var. Namaz kılıp oruç tutmaları farz mıdır?

Cevap : Büluğa erince kız ve erkek çocuğa, namaz, oruç farz olur. Ay hâlinde tutamadığı oruçları, bayramdan sonra kaza eder. Ay hâli sebebiyle kılamadığı namazları kaza etmez. Hz. Âişe validemizin naklettiği hadis-i şerifte, hayzlı iken tutulamayan orucu kaza etmek gerektiği, kılınmayan namazları kaza etmek gerekmediği bildirilmiştir. (Buhari)

Hz. Havva validemiz, Ramazan ayında hayz olunca, Allahü teâlâ, namaz kılmamasını ve oruç tutmamasını, hayzlı iken kılamadığı namazları kaza etmemesini, fakat orucu kaza etmesini emretmiştir. (Mevkufat)

Soru : Oruç hakkında mezheplerimizdeki hükümler hakkında bilgi verir misiniz?

Cevap : Ramazan orucuna niyetin son vakti, Hanefi’de öğleye bir saat kalıncaya kadar, diğer üç mezhepte imsak vaktine kadardır. Üç mezhepte, Ramazan orucu için her gece niyet gerekir, Maliki’de ramazanın ilk gecesi bir ay oruca niyet sahihtir.

Şafii’de, kulak tabii menfez [delik] dir. Kulağa konan sıvı katı her şey, mideye girmiş gibi orucu bozar. Diğer üç mezhepte sadece ilaç konursa bozar. Şafii’de idrar yolu da tabii menfezdir. Buraya pamuk konsa bile orucu bozar. Diğer mezheplerde bozmaz.

İğne vurulmak, dört mezhepte de orucu bozar.

Dişler arasındaki yemek kırıntısını yutmak Hanefi’de orucu bozmaz, diğer üç mezhepte bozar.

Lavman Maliki’de orucu bozmaz, diğer üç mezhepte bozar.

Unutarak yiyip içmek, üç mezhepte orucu bozmaz, Maliki’de bozar.

Ramazanda oruçlu iken yiyip içene Hanefi ve Maliki’de kefaret gerekir, Şafii ve Hanbeli’de sadece kaza gerekir. Hanımı ile beraber olana dört mezhepte de kefaret gerekir.

Kan aldırmak Hanbeli’de orucu bozar, diğer üç mezhepte bozmaz. Abdest alırken, mübalağa etmeden boğaza su kaçarsa, Şafii ve Hanbeli’de oruç bozulmaz. Hanefi ve Maliki’de bozulur.

Ramazanda karı koca beraber olursa, Şafii ve Hanbeli’de kefaret kocanın üzerine olur, Hanefi ve Maliki’de ikisine de kefaret gerekir.

Maliki’de oruçlu iken hanımını öpmek haram, diğer üç mezhepte haram değildir. Ancak cünüp olmak ihtimali varken öpmek mekruhtur. Hanımın öpünce mezi gelirse üç mezhepte oruç bozulmaz, Hanbeli’de bozar.

Şafii ve Hanbeli’de, nafile oruç veya nafile namaza başlayan, tamamlamadan bozarsa, kazası vacip değil, Hanefi ve Maliki’de vaciptir.

Yalnız Cuma günü oruç tutmak Hanefi ve Maliki’de caiz, Şafii ve Hanbeli’de mekruhtur. İmam-ı Ebu Yusuf da mekruh dedi. Bu bakımdan Hanefiler yalnız başına Cuma günü oruç tutmamalıdır.

Kadir gecesi üç mezhepte ramazan ayı içinde, Hanefi’de ise bütün sene içindedir.

Sadaka-i fıtır, Hanefi’de Ramazan-ı şerifte verilir. Ramazandan önce ve bayramdan sonra da vermek caiz ise de, bayram namazından önce verilmiş olması daha çok sevaptır. Şafii’de Ramazandan önce, Maliki’de ve Hanbeli’de ise bayramdan önce verilemez. Hanefi’de nisaba ulaşanın fıtra vermesi vacip, diğer üç mezhepte, bir günlük yiyeceği olanın fıtra vermesi farzdır. Hanefi’de hanımın fıtrasını kocası vermez, diğer üç mezhepte vermesi lazımdır.

Soru : Kış günleri kısa olduğu için nafile veya kaza orucu tutmam uygun olur mu?

Cevap : Evet. Kolaylıklardan istifade etmek iyidir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Kışın oruç tutmak, meşakkatsiz elde edilen bir ganimettir.) [Tirmizi]

(Kış mevsimi, müminin baharıdır. Gündüzleri kısadır, oruç tutar, geceleri uzundur, o vakitleri ibadet eder.) [Gunye]

Soru : Erkek veya bayan kadın doktoru veya ebe, Ramazanda, abdestli iken bir kadına doğum yaptırsa, orucu, guslü veya abdesti bozulur mu?

Cevap : Hanefi mezhebindeki kadın doktorunun veya ebenin, Ramazan-ı şerifte doğum yaptırmakla orucu, abdesti ve guslü bozulmuş olmaz.

Zaruretsiz erkek doktora doğum yaptırmak caiz olmaz.

Soru : Oruçlu iken rahimden ültrasonla muayene olmak orucu bozar mı?

Cevap : Alete jel gibi bir şey sürüyorlar, rahme yağ veya jel gibi bir şey girince oruç bozulmuş olur. Eldivenle muayene etse de, eldivene bir şey sürülmüş ise yine oruç bozulur. İçeriye az da olsa bulaşacak bir şey girerse oruç bozulur.

İkinci bir husus da kadın, muayene esnasında zevk alırsa cünüp olur ve oruç bozulur. Zevk almazsa bozulmuş olmaz.

---

Oruç Hakkında Genel Bilgiler (Diyanet) 1.Ramazan Orucu Kimlere Farzdır?

Akıllı, ergenlik çağına ulaşmış ve oruç tutmasına engel bir mazereti olmayan her Müslümanın Ramazan orucunu tutması farzdır.

2. Hangi Hallerde Ramazanda Oruç Tutulmayabilir?

İslâm dini, kişileri güçleri nispetinde sorumlu tutmuş, güçlerini aşan veya sıkıntıya yol açan durumlarda kolaylaştırıcı hükümler getirmiştir. Aşağıdaki mazeretlere sahip kimselerin Ramazanda oruç tutmakla yükümlü olmayıp daha sonra kaza etmelerine veya yerine fidye vermelerine ruhsat tanınmıştır:

a) Yolculuk:

Yolculuk, Ramazan ayında oruç tutmamak için ruhsat olarak kabul edilmiştir. Yolculuk esnasında tutulmayan oruçlar, daha sonra kaza edilir. Kur’an’da “Ey inananlar! Oruç sizden öncekilere farz kılındığı gibi, Allâh’a karşı gelmekten sakınasınız diye, size de sayılı günlerde farz kılındı. İçinizden hasta olan veya yolculukta bulunan, tutamadığı günler sayısınca diğer günlerde tutar. Oruca dayanamayanlar, bir düşkünü doyuracak kadar fidye verir. Kim gönülden iyilik yaparsa, o iyilik kendisinedir. Eğer bilirseniz, oruç tutmanız sizin için daha iyidir.” buyrulmaktadır (Bakara 2/183-184).

Geceden oruca niyetlenip de, gündüz yolculuğa çıkan kimse, dilerse bu orucunu bozar, dilerse tamamlar. Geceden oruç tutmaya niyetlenip gündüz ise yolculuğa çıkmak zorunda olan kimse yolculukta zorluk çekerse orucunu bozabilir. Ancak orucunu tamamlaması daha uygundur. Hz. Peygamber, Mekke’nin fethi için sefere çıktığında oruçlu iken, Kedîd denilen yere varınca orucunu bozmuştur (Buharî, Savm, 34; Müslim, Sıyam, 15). Bu uygulama sefere çıkınca orucun bozulabileceğini göstermektedir.

b) Hastalık:

Oruç tuttuğu zaman, hastalığının artmasından veya uzamasından endişe edilen kimse ile, hastalığı sebebiyle oruç tutmakta zorlanan kişilerin Ramazan ayında oruç tutmayıp, iyileştikten sonra bunları kaza etmelerine izin verilmiştir. Yukarıda zikredilen ayet buna işaret etmektedir. Uzman bir hekim tarafından oruç tutması halinde hasta olacağı bildirilen kimse de hasta hükmündedir. Yolculuk ve hastalık haliyle ilgili ayrıntılı bilgi almak için tıklayınız.

c) Hamilelik ve Çocuk Emzirme:

Oruç tutmaları kendilerine veya çocuklarına zarar vermesi halinde, hamile kadınlar oruçlarını tutmayabilirler. Emzikli kadınlar da, sütlerinin kesilmesi ve çocuklarının zarar görebileceği durumlarda oruç tutmayabilirler. Hz. Peygamber buna müsaade etmiştir (Nesâî, Sıyam, 50-51, 62; İbn Mace, Sıyam,3).

d) Zor Ve Meşakkatli İşlerde Çalışmak:

Oruç tuttuğu takdirde sağlığına bir zarar gelmesinden korkan kimse, orucunu tutmayabilir. Bu durumda olanlar, izinli olduğu günler veya uygun zamanlarda tutamadıkları oruçları kaza ederler. Bir zorunluluk olarak, ağır işlerde çalışmak zorunda olan kişilerin oruçlu olarak çalıştıkları takdirde sağlıkları risk altında kalacaksa ramazan ayında tutamadıkları oruçlarını uygun bir zamanda kaza ederler. Kur’an bu durumu şu ayetlerle açıklar: “Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten sakınmanız için oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi, size de farz kılındı. Oruç, sayılı günlerdedir. Sizden kim hasta, ya da yolculukta olursa, tutamadığı günler sayısınca başka günlerde tutar. Oruca gücü yetmeyenler ise bir yoksul doyumu fidye verir. Bununla birlikte, gönülden kim bir iyilik yaparsa (mesela fidyeyi fazla verirse) o kendisi için daha hayırlıdır. Eğer bilirseniz oruç tutmanız sizin için daha hayırlıdır. (O sayılı günler), insanlar için bir hidayet rehberi, doğru yolun ve hak ile batılı birbirinden ayırmanın apaçık delilleri olarak Kur’an’ın kendisinde indirildiği Ramazan ayıdır. Öyle ise içinizden kim bu aya ulaşırsa onu oruçla geçirsin. Kim de hasta veya yolcu olursa tutamadığı günler sayısınca başka günlerde tutsun. Allah size kolaylık diler, zorluk dilemez. Bu da sayıyı tamamlamanız ve hidayete ulaştırmasına karşılık Allah’ı yüceltmeniz ve şükretmeniz içindir.” (Bakara, 2/183-185)

e) Yaşlılık:

Oruç tutamayacak kadar yaşlı olan kimseler, oruç yerine fidye verebilirler. Bakara suresinin 184. ayetinde, bu şekilde olup da oruca güç yetiremeyenlerin, oruç tutmayıp fidye vermeleri gerektiği hükme bağlanmıştır. İyileşme umudu olmayan hastalar da aynı hükme tabidir.

3) Oruç Yerine Fidye Verilmesi

a. Fidye Ne Demektir? Oruçla ilgili olan fidye, dinî bir terim olarak, bazı ibadetlerin eda edilmemesi ya da edası sırasında birtakım kusurların işlenmesi halinde ödenen dînî-malî yükümlülüktür. İbadetlerle ilgili fidye, oruç ve hacda söz konusudur. İhtiyarlık ve şifa ümidi olmayan bir hastalık sebebiyle oruç tutamayan kimse, daha sonra kaza etmesi mümkün olmadığından oruç tutamadığı her güne karşılık bir fidye öder. Bu durumdaki bir kimsenin fidye ödemesi vaciptir. Kur’an-ı Kerim’de, “Oruç tutmaya güç yetiremeyenler, bir fakir doyumu kadar fidye öder.” (Bakara 2/184) buyurulmaktadır. Bu ayetten hareketle fidye miktarının, bir kişiyi bir gün için doyuracak yiyecek olarak anlaşılmıştır. Yaşlılıktan ötürü oruç tutmaya gücü yetmeyen kişi, her gün için bir sadaka-i fıtır miktarı fidye verir. Buna da imkânı yoksa Allah’tan af diler. Fakat böyle bir kişi, kısa günlerde rahatlıkla oruç tutabilme imkânına ulaşırsa tutamadığı oruçları, o günlerde kaza etmesi gerekir. Zira ramazan ayında oruç tutmaya gücü yetmeyen kimseler ile iyileşme ümidi bulunmayan hastalar ileride oruç tutabilecek duruma gelirlerse tutamadıkları oruçları kaza etmeleri gerekir. Önceden verdikleri fidyelerin hükmü kalmaz, bunlar sadaka sayılır.

b. Fidye Miktarı Ne Kadardır?

Fidye miktarı bir sadaka-ı fıtır miktarıdır. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın belirlemiş olduğu 2010 yılı fidye miktarı 7 liradır.

4. Oruca Niyet ne zaman yapılır?

İbadetlerde niyet önemlidir. Asıl olan, lafzi niyetten çok, kalben niyet etmektir. Bu bakımdan oruca niyet etmek insanın oruç tutmanın bilincinde olması anlamına gelmektedir. Sahura kalkmak oruç için fiilî bir niyettir. Kişi sahura kalkmamış olsa bile sabah bu bilinç içinde ise niyetli sayılır. Oruç için niyetin vakti, akşam namazı vaktinin girmesiyle birlikte başlar. Ramazan, günü belirlenmiş adak ve nafile oruçlarda niyet, öğle namazına yaklaşık bir saat kalana kadar devam eder. Bunların dışındaki, kefaret, kaza, günü belirlenmemiş adak oruçlarında ise “imsak”ten önce niyet edilmesi gerekir.

5. Oruç ne zaman başlar ne zaman biter?

Kendini tutmak, engellemek, el çekme, geri durma anlamlarına gelen imsâk, dini bir kavram olarak, “tan yerinin ağarmasından (fecr-i sadık), güneş batıncaya kadar yemeden, içmeden, cinsî münasebetten ve diğer orucu bozan şeylerden uzak durmak” demektir. (Bkz. Bakara 2/187). Oruç yasaklarının başladığı fecr-i sâdık, yani tan yerinin ağarmaya başlaması, imsak vaktidir. Bununla yatsı namazının vakti çıkmış, sabah namazının vakti girmiş olur. Bu vakit aynı zamanda sahurun sona erip, orucun başladığı vakittir. Oruç yasaklarının sona erdiği, güneşin batma vaktine ise iftar vakti denir. Bu vakitle birlikte akşam namazının vakti girmiş olur. Gündüz ve gecenin tam olarak teşekkül etmediği yerlerde, imsak ve iftar vakitleri, takdirle belirlenir.

6. Akşamleyin Yatmadan Önce Yemek Yeyip Oruç Tutmaya Niyet Eden Kişi Gece Uyandığında Henüz İmsak Vakti Girmeden Yemek Yeyip Su İçebilir mi?

“İmsak”, sabah namazının giriş ve orucun başlayış vaktini ifade eder. Oruç tutacak kişinin bu andan itibaren yeme içmeye son vermesi gerekir.

Bu itibarla, yatmadan önce yemek yeyip oruç tutmaya niyet eden kişi geceleyin uyandığında imsak vaktine kadar yeyip içebilir.

7. Sahurda Ezan Bitene Kadar Yemek Yenilebilir mi?

Sahur vakti yemek yiyen kişinin -ezan okunmuş olsun olmasın- imsak vaktinin girmesiyle birlikte yemeye ve içmeye son vermesi gerekir.

8. Bayram Günü Oruç Tutulabilir mi?

Ramazan bayramının birinci gününde, kurban bayramının dört gününde oruç tutmak tahrimen mekruhtur. Çünkü bu günler ziyafet, yeme, içme ve sevinç günleridir.

9. Cuma Günü Oruç Tutulabilir mi?

Oruç tutulması mekruh olan Bayram günleri dışındaki günlerde oruç tutmak caizdir. Ancak sadece Cuma günleri nafile oruç tutmak tenzihen mekruh görülmüştür. Peygamber Efendimiz (s.a.v.); “Kimse Cuma günü oruç tutmasın. Ancak bir gün önceden veya sonradan oruç tutuyorsa bu takdirde Cuma günü de oruç tutabilir” buyurmuştur (Ebû Davud, Savm, 50). Buna göre, Cuma günü kazaya kalan veya adak gibi vacip bir oruç tutmakta sakınca bulunmamaktadır. Cuma günü nafile oruç tutmak isteyenlerin, bir gün önce veya sonrasında da oruç tutması uygun olur.

10. Üç Aylar Diye Adlandırılan (Recep, Şaban, Ramazan) Aylarının Aralıksız Olarak Oruçla Geçirilmesinin Bir Sakıncası Var mıdır?

Halk arasında bilindiği şekilde üç aylar orucu olmayıp ancak Recep ve Şaban aylarında; Hz. Peygamber’in diğer aylara oranla daha fazla nafile olarak oruç tuttuğu hadis kaynaklarında yer almaktadır (Buhârî, Savm, 52, 53; Müslim, Sıyâm, 175, 179). Ramazan ayında oruç tutmak ise farzdır. Bunun dışında Pazartesi, Perşembe günleri ile Hicrî ayların 13, 14 ve 15′i gibi belirli günlerinde nafile oruç tuttuğu bilinmektedir (Tirmizî, Savm, 44; Ebû Dâvûd, 68). Ancak Recep ve Şaban aylarında Hz. Peygamber’in aralıksız oruç tuttuğuna dair sahih kaynaklarda herhangi bir rivayet bulunmamaktadır.

11. Kaza Oruçlarının Aralıksız Olarak Tutulması Şart mıdır?

Ramazan ayında tutulmayan oruçların ve başlanıp da bozulan oruçların kaza edilmesi gerekir. Kur’an-ı Kerim’de, “İçinizden hasta olan veya yolculukta bulunan, tutamadığı günlerin sayısınca diğer günlerde tutar.” buyrulmaktadır (Bakara, 2/184). Kaza oruçlarının aralıksız tutulması hakkında herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Bu itibarla, kazaya kalan oruçlar oruç tutulması mekruh olan günler dışında, peşi peşine veya ayrı günlerde tutulabilir. Ancak bu oruçların, bir an önce tutulması uygun olur.

12. Bozulan Nafile Orucun Kaza Edilmesi Gerekir mi?

Nafile oruç, Ramazan ayının dışında tutulan oruçtur. Nafile de olsa, başlanan bir ibadetin tamamlanması gerekir. Bu nedenle diğer nafile ibadetlerde olduğu gibi, bozulan nafile orucun da, kaza edilmesi gerekir. Kaza orucu tutmakta olan kişinin de bu orucu bozması durumunda yine kaza gerekli olup kefaret gerekmez.

13. Şevval Orucunun Hükmü Nedir?

Ramazan ayından sonra şevval ayında altı gün oruç tutmak müstehaptır. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), “Kim Ramazan orucunu tutar ve ona Şevval ayından altı gün ilave ederse, sanki yılın bütününde oruç tutmuş gibi olur” (Müslim, Sıyam,

24; Tirmizî, Savm, 53) buyurarak Şevval ayında altı gün oruç tutmaya teşvik etmiştir. Bu oruç art arda tutulabileceği gibi, ara verilerek de tutulabilir.

14. Aşûre Orucunun Hükmü Nedir?

Muharrem ayının onuncu gününe, aşûre günü denmektedir. Rasûlullah (s.a.v.), “Aşûre günü orucunun önceki yılın günahlarına kefaret olacağını umarım” buyurarak (Tirmizî, Savm, 47), bu günde oruç tutmayı tavsiye etmiştir. Hz. Peygamber döneminde Yahûdîler sadece Muharrem ayının 10. gününde oruç tuttuklarından, onların davranışlarına benzememesi için öncesine veya sonuna bir gün ilave edilerek tutulması uygundur.

15. Ramazanı Karşılamak ve Uğurlamak İçin Oruç Tutmanın Hükmü Nedir?

Ramazanı karşılamak veya uğurlamak amacıyla oruç tutmanın dinî bir dayanağı yoktur. Ancak Hz. Peygamber Şaban ayında çokça ve Şevval ayında 6 gün oruç tutmuştur. Ramazan ayı girmediği halde, Ramazanın gelmiş olabileceği düşüncesiyle ihtiyaten Ramazandan bir veya iki gün önce oruç tutmak ise mekruhtur. Ancak, belirli günlerde oruç tutmayı âdet haline getiren kişilerin, oruç tuttuğu günlerin bu günlere denk gelmesi halinde oruç tutmasında sakınca yoktur. Nitekim Hz. Peygamber (s.a.v.), “Ramazanı bir veya iki gün önce oruçla karşılamayın. Eğer bir kimse adeti olduğu için bu günleri oruçla geçiriyorsa tutsun” buyurmuştur (Buharî, Savm: 14; Müslim, Sıyam: 21).

16. Mesleği Gereği Sürekli Olarak Yolculuk Yapan Kişi Oruç İbadetini Nasıl Yerine Getirebilir?

İslam dini Ramazan ayında oruç tutamayan hasta ve yolcuların sonradan kaza etmelerini emreder. Mazeret devam ettiği sürece ruhsat da devam eder. Sürekli mazereti bulunan kişiler, mazeretleri ortadan kalkınca, zamanında tutamadıkları Ramazan oruçlarını kaza ederler. Kur’an-ı Kerim’de; “… Kim de hasta veya yolcu olursa, (oruç) tutmadığı günler sayısınca başka günlerde tutsun.” buyurulmaktadır (Bakara, 2/185). Devamlı olarak uzun yola giden kaptan ve sürücüler de yolcu hükmündedir. Şu kadar var ki, yolculuğu esnasında bir sıkıntı çekmeyenlerin oruç tutması daha faziletlidir.

17. Oruçlu İken Boy Abdesti- Gusül Almak/ Banyo Yapmak Orucu Bozar mı?

Ağız veya burundan su yutulmadıkça yıkanmakla veya gusül abdesti almakla oruç bozulmaz. Nitekim Hz. Aişe ile Ümmü Seleme validelerimiz Peygamberimiz (s.a.v.)’in Ramazanda imsaktan sonra boy abdesti almış olduğunu haber vermişlerdir. (Buhârî, Savm, 25). Buna göre geceden cünüp olarak imsak vaktine girmek oruca zarar vermediği gibi, oruçlu iken boy abdesti almak da orucu bozmaz.

18. İhtilam Olmak, Cünüp Olarak Sabahlamak Oruca Zarar Verir mi?

Oruçlu iken rüyada ihtilam olmak orucu bozmadığı gibi, gusletmeyi geciktirerek cünüp olarak sabahlamak da oruca bir zarar vermez. Ancak, zorunlu bir durum olmadıkça, hemen boy abdesti alınmalıdır. Çünkü bir vakit namazını kılamayacak kadar cünüp kalmak caiz değildir.

19. Cünüp İken Sahur Yemeği Yenebilir mi, Oruca Niyet Edilebilir mi?

Cünüp olan kimsenin elini, ağzını yıkamadan yiyip içmesi uygun görülmemiştir. Ancak elini, ağzını yıkadıktan sonra, boy abdesti almadan sahur yemeği yemesinde bir sakınca yoktur.

(Bu Metin Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığınca Hazırlanmıştır)

---

1. Ramazan Orucu Kimlere Farzdır?

Akıllı, ergenlik çagına ulasmıs ve oruç tutmasına engel bir mazereti olmayan

her Müslüman’ın Ramazan orucunu tutması farzdır.

2. Hangi Hallerde Ramazanda Oruç Tutulmayabilir?

İslâm dini, kisileri güçleri nispetinde sorumlu tutmus, güçlerini asan veya

sıkıntıya yol açan durumlarda kolaylastırıcı hükümler getirmistir.

Asagıdaki mazeretlere sahip kimselerin Ramazanda oruç tutmakla yükümlü

olmayıp daha sonra kaza etmelerine veya yerine fidye vermelerine ruhsat tanınmıstır:

a) Yolculuk:

Yolculuk, Ramazan ayında oruç tutmamak için ruhsat olarak kabul edilmistir.

Yolculuk esnasında tutulmayan oruçlar, daha sonra kaza edilir. Kur’an’da “Ey

inananlar! Oruç sizden öncekilere farz kılındıgı gibi, Allâh’a karsı gelmekten

sakınasınız diye, size de sayılı günlerde farz kılındı. İçinizden hasta olan veya

yolculukta bulunan, tutamadıgı günler sayısınca diger günlerde tutar. Oruca

dayanamayanlar, bir düskünü doyuracak kadar fidye verir. Kim gönülden iyilik

yaparsa, o iyilik kendisinedir. Eger bilirseniz, oruç tutmanız sizin için daha iyidir.”

buyrulmaktadır (Bakara 2/183-184).

Geceden oruca niyetlenip de, gündüz yolculuga çıkan kimse, dilerse bu orucunu

bozar, dilerse tamamlar. Geceden oruç tutmaya niyetlenip gündüz ise yolculuga

çıkmak zorunda olan kimse yolculukta zorluk çekerse orucunu bozabilir. Ancak

orucunu tamamlaması daha uygundur. Hz. Peygamber, Mekke’nin fethi için sefere

çıktıgında oruçlu iken, Kedîd denilen yere varınca orucunu bozmustur (Buharî, Savm,

34; Müslim, Sıyam, 15). Bu uygulama sefere çıkınca orucun bozulabilecegini

göstermektedir.

b) Hastalık:

Oruç tuttugu zaman, hastalıgının artmasından veya uzamasından endise edilen

kimse ile, hastalıgı sebebiyle oruç tutmakta zorlanan kisilerin Ramazan ayında oruç

tutmayıp, iyilestikten sonra bunları kaza etmelerine izin verilmistir. Yukarıda zikredilen

ayet buna isaret etmektedir. Uzman bir hekim tarafından oruç tutması halinde hasta

olacagı bildirilen kimse de hasta hükmündedir.

c) Hamilelik ve Çocuk Emzirme:

Oruç tutmaları kendilerine veya çocuklarına zarar vermesi halinde, hamile

kadınlar oruçlarını tutmayabilirler. Emzikli kadınlar da, sütlerinin kesilmesi ve

çocuklarının zarar görebilecegi durumlarda oruç tutmayabilirler. Hz. Peygamber buna

müsaade etmistir (Nesâî, Sıyam, 50-51, 62; İbn Mace, Sıyam,3).

d) Zor Ve Mesakkatli İslerde Çalısmak:

Oruç tuttugu takdirde saglıgına bir zarar gelmesinden korkan kimse, orucunu

tutmayabilir. Bu durumda olanlar, izinli oldugu günler veya uygun zamanlarda

tutamadıkları oruçları kaza ederler.

Bir zorunluluk olarak, agır islerde çalısmak zorunda olan kisilerin oruçlu olarak

çalıstıkları takdirde saglıkları risk altında kalacaksa ramazan ayında tutamadıkları

oruçlarını uygun bir zamanda kaza ederler.

Kur’an bu durumu su ayetlerle açıklar: “Ey iman edenler! Allah’a karsı

gelmekten sakınmanız için oruç, sizden öncekilere farz kılındıgı gibi, size de farz

kılındı. Oruç, sayılı günlerdedir. Sizden kim hasta, ya da yolculukta olursa, tutamadıgı

günler sayısınca baska günlerde tutar. Oruca gücü yetmeyenler ise bir yoksul doyumu

fidye verir. Bununla birlikte, gönülden kim bir iyilik yaparsa (mesela fidyeyi fazla

verirse) o kendisi için daha hayırlıdır. Eger bilirseniz oruç tutmanız sizin için daha

hayırlıdır. (O sayılı günler), insanlar için bir hidayet rehberi, dogru yolun ve hak ile

batılı birbirinden ayırmanın apaçık delilleri olarak Kur’an’ın kendisinde indirildigi

Ramazan ayıdır. Öyle ise içinizden kim bu aya ulasırsa onu oruçla geçirsin. Kim de

hasta veya yolcu olursa tutamadıgı günler sayısınca baska günlerde tutsun. Allah size

kolaylık diler, zorluk dilemez. Bu da sayıyı tamamlamanız ve hidayete ulastırmasına

karsılık Allah’ı yüceltmeniz ve sükretmeniz içindir.” (Bakara, 2/183-185)

e) Yaslılık:

Oruç tutamayacak kadar yaslı olan kimseler, oruç yerine fidye verebilirler.

Bakara suresinin 184. ayetinde, bu sekilde olup da oruca güç yetiremeyenlerin, oruç

tutmayıp fidye vermeleri gerektigi hükme baglanmıstır. İyilesme umudu olmayan

hastalar da aynı hükme tabidir.

3) Oruç Yerine Fidye Verilmesi

a. Fidye Ne Demektir?

Oruçla ilgili olan fidye, dinî bir terim olarak, bazı ibadetlerin eda edilmemesi ya

da edası sırasında birtakım kusurların islenmesi halinde ödenen dînî-malî

yükümlülüktür. İbadetlerle ilgili fidye, oruç ve hacda söz konusudur. İhtiyarlık ve sifa

ümidi olmayan bir hastalık sebebiyle oruç tutamayan kimse, daha sonra kaza etmesi

mümkün olmadıgından oruç tutamadıgı her güne karsılık bir fidye öder. Bu

durumdaki bir kimsenin fidye ödemesi vaciptir. Kur’an-ı Kerim’de, “Oruç tutmaya güç

yetiremeyenler, bir fakir doyumu kadar fidye öder.” (Bakara 2/184) buyurulmaktadır.

Bu ayetten hareketle fidye miktarının, bir kisiyi bir gün için doyuracak yiyecek olarak

anlasılmıstır.

Yaslılıktan ötürü oruç tutmaya gücü yetmeyen kisi, her gün için bir sadaka-i

fıtır miktarı fidye verir. Buna da imkânı yoksa Allah’tan af diler. Fakat böyle bir kisi,

kısa günlerde rahatlıkla oruç tutabilme imkânına ulasırsa tutamadıgı oruçları, o

günlerde kaza etmesi gerekir. Zira ramazan ayında oruç tutmaya gücü yetmeyen

kimseler ile iyilesme ümidi bulunmayan hastalar ileride oruç tutabilecek duruma

gelirlerse tutamadıkları oruçları kaza etmeleri gerekir. Önceden verdikleri fidyelerin

hükmü kalmaz, bunlar sadaka sayılır.

b. Fidye Miktarı Ne Kadardır?

Fidye miktarı bir sadaka-ı fıtır miktarıdır.

4. Oruca Niyet:

İbadetlerde niyet önemlidir. Asıl olan, lafzi niyetten çok, kalben niyet etmektir.

Bu bakımdan oruca niyet etmek insanın oruç tutmanın bilincinde olması anlamına

gelmektedir. Sahura kalkmak oruç için fiilî bir niyettir. Kisi sahura kalkmamıs olsa bile

sabah bu bilinç içinde ise niyetli sayılır.

Oruç için niyetin vakti, aksam namazı vaktinin girmesiyle birlikte baslar.

Ramazan, günü belirlenmis adak ve nafile oruçlarda niyet, ögle namazına yaklasık bir

saat kalana kadar devam eder. Bunların dısındaki, kefaret, kaza, günü belirlenmemis

adak oruçlarında ise “imsak”ten önce niyet edilmesi gerekir.

5. Orucun zamanı:

Kendini tutmak, engellemek, el çekme, geri durma anlamlarına gelen imsâk,

dini bir kavram olarak, “tan yerinin agarmasından (fecr-i sadık), günes batıncaya

kadar yemeden, içmeden, cinsî münasebetten ve diger orucu bozan seylerden uzak

durmak” demektir. (Bkz. Bakara 2/187).

Oruç yasaklarının basladıgı fecr-i sâdık, yani tan yerinin agarmaya baslaması,

imsak vaktidir. Bununla yatsı namazının vakti çıkmıs, sabah namazının vakti girmis

olur. Bu vakit aynı zamanda sahurun sona erip, orucun basladıgı vakittir. Oruç

yasaklarının sona erdigi, günesin batma vaktine ise iftar vakti denir. Bu vakitle birlikte

aksam namazının vakti girmis olur. Gündüz ve gecenin tam olarak tesekkül etmedigi

yerlerde, imsak ve iftar vakitleri, takdirle belirlenir.

6. Aksamleyin Yatmadan Önce Yemek Yeyip Oruç Tutmaya Niyet

Eden Kisi Gece Uyandıgında Henüz İmsak Vakti Girmeden Yemek Yeyip Su

İçebilir mi?

"İmsak", sabah namazının giris ve orucun baslayıs vaktini ifade eder. Oruç

tutacak kisinin bu andan itibaren yeme içmeye son vermesi gerekir.

Bu itibarla, yatmadan önce yemek yeyip oruç tutmaya niyet eden kisi

geceleyin uyandıgında imsak vaktine kadar yeyip içebilir.

7. Sahurda Ezan Bitene Kadar Yemek Yenilebilir mi?

Sahur vakti yemek yiyen kisinin-ezan okunmus olsun olmasın-imsak vaktinin

girmesiyle birlikte yemeye ve-içmeye son vermesi gerekir.

8. Bayram Günü Oruç Tutulabilir mi?

Ramazan bayramının birinci gününde, kurban bayramının dört gününde oruç

tutmak tahrimen mekruhtur. Çünkü bu günler ziyafet, yeme, içme ve sevinç

günleridir.

9. Cuma Günü Oruç Tutulabilir mi?

Oruç tutulması mekruh olan Bayram günleri dısındaki günlerde oruç tutmak

caizdir. Ancak sadece Cuma günleri nafile oruç tutmak tenzihen mekruh görülmüstür.

Peygamber Efendimiz (s.a.v.); “Kimse Cuma günü oruç tutmasın. Ancak bir gün

önceden veya sonradan oruç tutuyorsa bu takdirde Cuma günü de oruç tutabilir”

buyurmustur (Ebû Davud, Savm, 50). Buna göre, Cuma günü kazaya kalan veya

adak gibi vacip bir oruç tutmakta sakınca bulunmamaktadır. Cuma günü nafile oruç

tutmak isteyenlerin, bir gün önce veya sonrasında da oruç tutması uygun olur.

10. Üç Aylar Diye Adlandırılan (Recep, Saban, Ramazan) Aylarının

Aralıksız Olarak Oruçla Geçirilmesinin Bir Sakıncası Var mıdır?

Halk arasında bilindigi sekilde üç aylar orucu olmayıp ancak Recep ve Saban

aylarında; Hz. Peygamber'in diger aylara oranla daha fazla nafile olarak oruç tuttugu

hadis kaynaklarında yer almaktadır (Buhârî, Savm, 52, 53; Müslim, Sıyâm, 175, 179).

Ramazan ayında oruç tutmak ise farzdır. Bunun dısında Pazartesi, Persembe günleri

ile Hicrî ayların 13, 14 ve 15'i gibi belirli günlerinde nafile oruç tuttugu bilinmektedir

(Tirmizî, Savm, 44; Ebû Dâvûd, 68). Ancak Recep ve Saban aylarında Hz.

Peygamber’in aralıksız oruç tuttuguna dair sahih kaynaklarda herhangi bir rivayet

bulunmamaktadır.

11. Kaza Oruçlarının Aralıksız Olarak Tutulması Sart mıdır?

Ramazan ayında tutulmayan oruçların ve baslanıp da bozulan oruçların kaza

edilmesi gerekir. Kur'an-ı Kerim'de, "İçinizden hasta olan veya yolculukta bulunan,

tutamadıgı günlerin sayısınca diger günlerde tutar." buyrulmaktadır (Bakara, 2/184).

Kaza oruçlarının aralıksız tutulması hakkında herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.

Bu itibarla, kazaya kalan oruçlar oruç tutulması mekruh olan günler dısında, pesi

pesine veya ayrı günlerde tutulabilir. Ancak bu oruçların, bir an önce tutulması uygun

olur.

12. Bozulan Nafile Orucun Kaza Edilmesi Gerekir mi?

Nafile oruç, Ramazan ayının dısında tutulan oruçtur. Nafile de olsa, baslanan

bir ibadetin tamamlanması gerekir. Bu nedenle diger nafile ibadetlerde oldugu gibi,

bozulan nafile orucun da, kaza edilmesi gerekir.

Kaza orucu tutmakta olan kisinin de bu orucu bozması durumunda yine kaza

gerekli olup kefaret gerekmez.

13. Sevval Orucunun Hükmü Nedir?

Ramazan ayından sonra sevval ayında altı gün oruç tutmak müstehaptır.

Peygamber Efendimiz (s.a.v.), “Kim Ramazan orucunu tutar ve ona Sevval ayından

altı gün ilave ederse, sanki yılın bütününde oruç tutmus gibi olur” (Müslim, Sıyam,

24; Tirmizî, Savm, 53) buyurarak Sevval ayında altı gün oruç tutmaya tesvik etmistir.

Bu oruç art arda tutulabilecegi gibi, ara verilerek de tutulabilir.

14. Asûre Orucunun Hükmü Nedir?

Muharrem ayının onuncu gününe, asûre günü denmektedir. Rasûlullah

(s.a.v.), “Asûre günü orucunun önceki yılın günahlarına kefaret olacagını umarım”

buyurarak (Tirmizî, Savm, 47), bu günde oruç tutmayı tavsiye etmistir.

Hz. Peygamber döneminde Yahûdîler sadece Muharrem ayının 10. gününde

oruç tuttuklarından, onların davranıslarına benzememesi için öncesine veya sonuna

bir gün ilave edilerek tutulması uygundur.

15. Ramazanı Karsılamak ve Ugurlamak İçin Oruç Tutmanın Hükmü

Nedir?

Ramazanı karsılamak veya ugurlamak amacıyla oruç tutmanın dinî bir

dayanagı yoktur. Ancak Hz. Peygamber Saban ayında çokça ve Sevval ayında 6 gün

oruç tutmustur. Ramazan ayı girmedigi halde, Ramazanın gelmis olabilecegi

düsüncesiyle ihtiyaten Ramazandan bir veya iki gün önce oruç tutmak ise mekruhtur.

Ancak, belirli günlerde oruç tutmayı âdet haline getiren kisilerin, oruç tuttugu

günlerin bu günlere denk gelmesi halinde oruç tutmasında sakınca yoktur. Nitekim

Hz. Peygamber (s.a.v.), “Ramazanı bir veya iki gün önce oruçla karsılamayın. Eger bir

kimse adeti oldugu için bu günleri oruçla geçiriyorsa tutsun” buyurmustur (Buharî,

Savm: 14; Müslim, Sıyam: 21).

16. Meslegi Geregi Sürekli Olarak Yolculuk Yapan Kisi Oruç İbadetini

Nasıl Yerine Getirebilir?

İslam dini Ramazan ayında oruç tutamayan hasta ve yolcuların sonradan kaza

etmelerini emreder. Mazeret devam ettigi sürece ruhsat da devam eder. Sürekli

mazereti bulunan kisiler, mazeretleri ortadan kalkınca, zamanında tutamadıkları

Ramazan oruçlarını kaza ederler. Kur'an-ı Kerim'de; "… Kim de hasta veya yolcu

olursa, (oruç) tutmadıgı günler sayısınca baska günlerde tutsun." buyurulmaktadır

(Bakara, 2/185). Devamlı olarak uzun yola giden kaptan ve sürücüler de yolcu

hükmündedir. Su kadar var ki, yolculugu esnasında bir sıkıntı çekmeyenlerin oruç

tutması daha faziletlidir.

17. Oruçlu İken Boy Abdesti Almak/ Banyo Yapmak Orucu Bozar mı?

Agız veya burundan su yutulmadıkça yıkanmakla veya gusül abdesti almakla

oruç bozulmaz. Nitekim Hz. Aise ile Ümmü Seleme validelerimiz Peygamberimiz

(s.a.v.)'in Ramazanda imsaktan sonra boy abdesti almıs oldugunu haber vermislerdir.

(Buhârî, Savm, 25).

Buna göre geceden cünüp olarak imsak vaktine girmek oruca zarar vermedigi

gibi, oruçlu iken boy abdesti almak da orucu bozmaz.

18. İhtilam Olmak, Cünüp Olarak Sabahlamak Oruca Zarar Verir mi?

Oruçlu iken rüyada ihtilam olmak orucu bozmadıgı gibi, gusletmeyi geciktirerek

cünüp olarak sabahlamak da oruca bir zarar vermez. Ancak, zorunlu bir durum

olmadıkça, hemen boy abdesti alınmalıdır.

19. Cünüp İken Sahur Yemegi Yenebilir mi, Oruca Niyet Edilebilir mi?

Cünüp olan kimsenin elini, agzını yıkamadan yiyip içmesi uygun görülmemistir.

Ancak elini, agzını yıkadıktan sonra, boy abdesti almadan sahur yemegi yemesinde

bir sakınca yoktur.

III. ORUCU BOZAN-BOZMAYAN SEYLER

A. BAZI GENEL BİLGİLER

Oruçlu iken, yemek, içmek ve cinsi iliski orucu bozar. Orucu bozan seylerin bir

kısmı sadece kazayı gerektirirken, diger bir kısmı hem kaza, hem de kefareti

gerektirir. Simdi konu ile ilgili bazı alt baslıklarla ilgili meselelere deginelim:

1. Hangi Seyler Orucu Bozup Sadece Kazayı Gerektirir?

Yolculuk, hastalık, ileri derecede yaslılık gibi mesru bir mazerete dayalı olarak

bozulan orucun, sadece kaza edilmesi gerekir. Ayrıca, kasıt olmaksızın yemek-içmek;

beslenme amacı ve anlamı tasımayan, yenilip içilmesi mutat olmayan veya insan

tabiatının meyletmedigi seylerin yenilip içilmesi orucu bozar ve sadece kazasını

gerektirir.

Ramazanda bir mazeret olmaksızın tutulmayan oruçlar, gününe gün kaza

edilir. Ancak mazeretsiz olarak Ramazan orucunu tutmamak büyük günah olup ayrıca

bundan dolayı tevbe ve istigfarda bulunmak gerekir. Ramazan ayı günahların affı için

bir fırsattır. Diger günlerde tutulan oruç kıymet itibariyle Ramazanda tutulan orucun

yerini tutamaz.

2. Oruç Kefareti Ne Demektir Ve Nasıl Ödenir?

Ramazan orucunun, mazeretsiz olarak bozulması durumunda hem kefaret,

hem de bozulan orucun kaza edilmesi gerekir.

Oruç kefareti iki kameri ay veya 60 gün ara vermeksizin oruç tutmaktır. Buna

gücü yetmeyen, 60 fakiri bir gün ya da bir fakiri 60 gün doyurur.

Adet halinde bulunan kadınlar, bu günlerinde kefaret oruçlarına ara verirler. Bu

durumlarından çıkar çıkmaz ara vermeden kefaret orucuna devam ederek 60 günü

tamamlarlar.

Safii mezhebine göre mazaretsiz olarak ramazan orucunun yeme-içme ile

bozulması durumunda kefaret degil sadece kaza gerekir.

3. Unutarak Yemek, İçmek Orucu Bozar mı?

Unutarak yemek, içmek orucu bozmaz. Peygamber Efendimiz, "Bir kimse

oruçlu oldugunu unutarak yer, içerse orucunu tamamlasın, bozmasın. Çünkü onu,

Allâh yedirmis, içirmistir." buyurmustur (Buhari, Savm, 26; Müslim, Sıyâm, 17).

Unutarak yiyen içen kisi, oruçlu oldugunu hatırlarsa hemen agzındakileri çıkarıp agzını

yıkar ve orucuna devam eder. Oruçlu oldugunu hatırladıktan sonra yeme-içmeye

devam eden kisinin orucu bozulur.

4. Dis Fırçalamak Orucu Bozar mı?

Dis fırçalamakla oruç bozulmaz. Bununla birlikte, dis macununun veya suyun

bogaza kaçması halinde oruç bozulur. Orucun bozulma ihtimali dikkate alınarak,

dislerin imsakten önce ve iftardan sonra fırçalanması uygun olur.

5. Kusmakla Oruç Bozulur mu?

Kendiliginden kusmakla oruç bozulmaz. Ancak kisinin kendi istegi ve

müdahalesiyle meydana gelen kusma, “agız dolusu” olması halinde, orucu bozar.

B. SAGLIK PROBLEMLERİ VE ORUÇ

Tıbbın gelismesi ile günümüzde pek çok yeni muayene ve tedavi yöntemleri

ortaya çıkmıstır. Bunların bir kısmı orucu bozmakta bir kısmı ise bozmamaktadır. Bu

yöntemlerle ilgili belli baslı sorular ve cevapları söyledir:

1. Astım Hastalarının Oksijen Spreyi Kullanmaları Orucu Bozar mı?

Akciger hastalarının kullandıkları spreyden, bir kullanımda 1/20 ml. gibi çok az

bir miktar agıza sıkılmaktadır. Bunun da önemli bir kısmı agız ve nefes boruları

cidarında emilerek yok olmaktadır. Bundan geriye bir miktarın kalıp tükrük ile mideye

ulastıgı konusunda kesin bir bilgi de yoktur. Abdest alırken agızda kalan su ile

kıyaslandıgında, bu miktarın çok az oldugu görülmektedir. Halbuki oruçlu, abdest

alırken agzına verdigi sudan geri kalan miktarın mideye ulasması halinde orucun

bozulmayacagı konusunda hadis (Dârimî, Savm, 21) ve İslâm bilginlerinin icmaı

vardır. Hz. Peygamber'in oruçlu iken misvak kullandıgı, sahih hadis kaynaklarında yer

almaktadır (Buharî, Savm, 27; Tirmîzî, Savm, 29). Diger taraftan, "kesin olarak

bilinen, süphe ile bozulmaz" kaidesi geregince, mideye ulasıp ulasmadıgı konusunda

süphe bulunan söz konusu madde ile oruç bozulmaz.

Bu itibarla astımlı hastaların, rahat nefes almalarını saglamak amacıyla agza

püskürtülen oksijenli ilaç orucu bozmaz.

2. Göz Damlası Kullanmak Orucu Bozar mı?

Uzman göz doktorlarından alınan bilgilere göre, göze damlatılan ilaç miktar

olarak çok az (1 mililitrenin 1/20'si olan 50 mikrolitre) olup bunun bir kısmı gözün

kırpılmasıyla dısarıya atılmakta, bir kısmı gözde, göz ile burun boslugunu birlestiren

kanallarda ve mukozasında mesamat yolu ile emilerek vücuda alınmaktadır. Damlanın

yok denilebilecek kadar çok az bir kısmının, sindirim kanalına ulasma ihtimali

bulunmaktadır. Bu bilgiler, yukarıdaki bilgilerle birlikte degerlendirildiginde, göz

damlası orucu bozmaz.

3. Burun Damlası Kullanmak Orucu Bozar mı?

Tedavî amacıyla burna damlatılan ilacın bir damlası, yaklasık 0,06 cm3 tür.

Bunun bir kısmı da burun çeperleri tarafından emilmekte olup çok az bir kısmı ise

mideye ulasmaktadır. Bu da, dini açıdan abdestte agza su vermede oldugu gibi af

kapsamında degerlendirildiginden orucu bozmaz.

4. Kalp Hastalarının Dilaltı Hapı Kullanması Orucu Bozar mı?

Bazı kalp rahatsızlıklarında dilaltına konulan ilaç, dogrudan agız dokusu

tarafından emilip kana karısarak kalp krizini önlemektedir. Söz konusu ilaç agız içinde

emilip yok oldugundan mideye bir sey ulasmamaktadır. Bu itibarla, dilaltı kullanmak

orucu bozmaz.

5. [[Her Gün Hap Kullanmak Zorunda Olan Hastaların Oruç Tutmaları

Gerekir mi?]]

Hastalık, Ramazan'da oruç tutmamayı mubah kılan özürlerdendir. Bir kimsenin

oruç tuttugu takdirde hastalanacagı, hasta ise hastalıgının artacagı tıbben veya

tecrübe ile sabit olursa oruç tutmayabilir. İyi olunca da yalnız yedigi günler sayısınca

kaza etmesi gerekir. Ayet-i Kerimede "Sizden her kim hasta yahut yolcu olursa

tutamadıgı günler sayısınca diger günlerde oruç tutar" buyrulmustur (Bakara, 2/184).

Ömrü boyunca bu durumda hasta olan kisiler ise, her gün için bir fidye verirler.

Yoksul ve muhtaç kisilerin fidye vermeleri de gerekmez. Zira dinimizde hiç kimse

gücünün üstünde bir sorumlulukla yükümlü tutulmamıstır.

6. [[Endoskopi, Kolonoskopi Yaptırmak, Makat Veya Ferçten Ultrason

Çektirmek Orucu Bozar mı?]]

Mideyi görüntülemek veya mideden parça almak için yaptırılan endoskopide,

agız yoluyla mideye tıbbî bir cihaz sarkıtılmakta ve islem bittikten sonra

çıkarılmaktadır. Kolonlardaki hastalıgı teshis etmek amacıyla, bagırsak içini

görüntülemek veya parça almak için yapılan kolonoskopide, makattan bagırsaklara

cihaz gönderilmekte ve islem bittikten sonra çıkarılmaktadır. Kolonoskopide, hemen

daima, endoskopide de genellikle, incelenecek alanın temizligini saglamak amacıyla

cihaz içinden su verilmektedir.

[[Endoskopi veya kolonoskopi yaptırmak; makat veya ferçten ultrason

çektirmek;]]

yeme, içme anlamına gelmemekle birlikte, çogunlukla cihaz içinden su

verildigi için oruç bozulur. Ancak söz konusu islemlerde cihazların kullanımı sırasında

sindirim sistemine su, yag ve benzeri gıda özelligi tasıyan bir madde girmemesi

durumunda endoskopi, kolonoskopi yaptırmak, makat veya ferçten ultrason

çektirmek orucu bozmaz.

7. [[İdrar Kanalının Görüntülenmesi, Kanala İlaç Akıtılması Orucu

Bozar mı?]]

İdrar kanallarına giren cihazlar veya akıtılan ilaçlar orucu bozmaz.

8. Anestezi Yaptırmak Orucu Bozar mı?

Anestezi, nefes yolu veya igne ile vücuda ilaç verilerek olusturulmaktadır.

Nefes yolu veya igne ile yapılan anestezi, mideye ulasmadıgı gibi, yeme-içme anlamı

da tasımamaktadır. Ancak bölgesel ve genel anestezide, acil durumlarda ilaç ve sıvı

vermek amacıyla damar yolu açılarak, bu açıklık islem süresince serum vermek

suretiyle saglanmaktadır. Bu itibarla, lokal anestezi, orucun sıhhatine engel degildir.

Bölgesel ve genel anestezide serum verildigi için oruç bozulur.

9. Kulak Damlası Kullanmak Ve Kulak Yıkattırmak Orucu Bozar mı?

Kulak ile bogaz arasında da bir kanal bulunmaktadır. Ancak kulak zarı bu

kanalı tıkadıgından, su veya ilaç bogaza ulasmaz. Bu nedenle kulaga damlatılan ilaç

veya kulagın yıkattırılması orucu bozmaz. Kulak zarında delik bulunsa bile, kulaga

damlatılan ilaç, kulak içerisinde emilecegi için, ilaç ya hiç mideye ulasmayacak ya da

çok azı ulasacaktır. Daha önce de belirtildigi gibi, bu miktar oruçta affedilmistir. Ancak

kulak zarının delik olması durumunda, kulak yıkattırılırken suyun mideye ulasması

mümkündür. Bu itibarla, orucu bozacak kadar suyun mideye ulasması halinde oruç

bozulur.

10. Fitil Kullanmak, Lavman Yaptırmak Orucu Bozar mı?

Makattan tedavi amaçlı kullanılan fitiller, her ne kadar sindirim sistemine dahil

olmakta ise de, sindirim ince bagırsaklarda tamamlandıgı, fitillerde gıda verme özelligi

bulunmadıgı için orucu bozmaz. Aynı sekilde kadınların da tedavi amaçlı

vajina/fercinden kullanılan fitiller de orucu bozmaz.

Lavman yaptırmak konusunda ise, iki durum söz konusudur; kalın

bagırsaklarda su, glikoz ve bazı tuzlar emildigi için, gıda içeren sıvının bagırsaklara

verilmesi veya orucu bozacak kadar su emilecek sekilde verilen suyun bagırsakta

kalması durumunda oruç bozulur. Ancak, suyun bagırsaklara verilmesinden sonra

bekletilmeyip bagırsakların hemen temizlenmesi durumunda, verilen su ile birlikte

bagırsaklarda bulunan dıskının dısarıya çıkarıldıgı ve bu esnada emilen su da, çok az

oldugu için oruç bozulmaz.

11. İgne Yaptırmak, Hastaya Serum Ve Kan Vermek Orucu Bozar mı?

İgnenin orucu bozup bozmayacagı, kullanılıs amacına göre degerlendirilebilir.

Agrıyı dindirmek, tedavi etmek, vücudun direncini artırmak, gıda vermek gibi

amaçlarla enjeksiyon yapılmaktadır. Gıda ve keyif verici olmayan enjeksiyonlar,

yemek ve içmek anlamına gelmediklerinden orucu bozmazlar. Ancak gıda ve/veya

keyif verici enjeksiyonlar orucu bozar. Hastaya serum veya kan verilmesi de, aynı

hükme tabidir.

12. Diyaliz Uygulaması Orucu Bozar mı?

Böbrek yetmezligi hastalarına uygulanan diyaliz, periton diyalizi, hemodiyaliz

olmak üzere iki çesittir. Periton diyalizi, karın bosluguna verilen özel bir solüsyon

aracılıgı ile, hastanın kendi karın zarı kullanılarak kanın zararlı maddelerden

arındırılması ve sıvı dengesinin saglanması islemidir. Hemodiyaliz ise, kanın vücut

dısında bir makina yardımı ile temizlenip vücuda geri verilmesi islemidir. Kan bir igne

aracılıgı ile hastanın kolundan alınır. Hemodiyaliz makinası, diyalizör denen bir

filtreden kanı sürekli geçirerek zararlı maddeleri ve fazla suyu filtre eder. Filtre edilen

temiz kan ikinci bir igne ile hastanın damarına geri verilir. Bu islem yapılırken bazen,

gıda içerikli sıvı verilmesi gerekmektedir. Buna göre hastaya herhangi bir sıvı maddesi

verilmeden gerçeklestirilen hemodiyalizde oruç bozulmaz. Diger diyaliz çesitlerinde

ise, vücuda gıda içerikli sıvı verildigi için oruç bozulur.

13. Anjiyo Yaptırmak Orucu Bozar mı?

Halk arasında anjiyo (anjiyografi) olarak bilinen operasyon, teshise veya

tedaviye yönelik olarak uygulanmaktadır. Anjiyografi vücut damarlarının

görüntülenmesi demektir. Damar içine damarların görünür hale gelmesini saglayan ve

kontrast madde olarak tanımlanan ilaç verilerek, anjiyogram adı verilen filmler elde

edilir. Anjiyografi sayesinde organları besleyen damarlar görüntülenerek damar

hastalıkları veya bu damarlardan beslenen organlara ait tanı koydurucu bilgiler

edinilir. Tedaviye yönelik olarak uygulanan anjiyonun klasik yöntemi anjiyoplastidir.

Bu ise, dar veya tam tıkalı damarların balon ya da stent denilen özel araçlarla tekrar

açılması için yapılır. Bu bilgiler ısıgında gerek anjiyografi, gerekse anjiyoplasti

operasyonlarında yemek ve içmek anlamı bulunmadıgından, oruç bozulmaz.

14. Biyopsi Yaptırmak Orucu Bozar mı?

Tahlil amacıyla vücudun herhangi bir organından parça alınması (biyopsi),

orucu bozmaz.

15. Kan Aldırmak Orucu Bozar mı?

Kan aldırmak orucu bozmaz. Nitekim Hz. Peygamber ihramlı iken ve oruçlu

bulundugu sırada kan aldırmıstır ( Buharî, Tıb,11, Sayd, 11, Savm, 22). Ayrıca Hz.

Peygamber :"Üç sey vardır orucu bozmaz: Kan aldırmak, kusmak, ihtilam olmak.

(Tirmizi, Savm, 24 ) buyurmustur.

16. Oruçlu Kimse Akupunktur Yaptırabilir mi?

Akupunktur; vücutta belirli noktalara igne batırmak suretiyle çesitli hastalıkları

tedavi etme metodudur. Akupunktur uygulanması halinde, vücudun beslenmesi, gıda

alması söz konusu olmadıgından, akupunktur yaptırmak orucu bozmaz.

17. Merhem Ve İlaçlı Bant Kullanmak Orucu Bozar mı?

Deri üzerindeki gözenekler ve deri altındaki kılcal damarlar yoluyla vücuda

sürülen yag, merhem ve benzeri seyler emilerek kana karısmaktadır. Ancak cildin bu

emisi, çok az ve yavas olmaktadır. Diger taraftan bu yeme içme anlamına da

gelmemektedir. Bu itibarla, deri üzerine sürülen merhem, yapıstırılan ilaçlı bantlar

orucu bozmaz.

18. Oruçlu Kimsenin Dislerini Tedavi Ettirmesi Orucu Bozar mı?

Oruçlu bir kimsenin morfinli veya morfinsiz olarak dislerini tedavi ettirmesi

veya çektirmesi orucu bozmaz. Ancak tedavi esnasında, kan veya tedavide kullanılan

maddelerden herhangi bir seyin yutulması orucu bozar.

19. Susuz Olarak Hap Yutmak Orucu Bozar mı?

Oruçlu bir kimse gıda veya deva (ilaç) cinsinden bir seyi ister su ile, ister susuz

olarak yer veya içerse orucu bozulur. Safiî mezhebine göre; kendisine yalnız kaza

gerekir. Hanefi mezhebine göre ise; hem kaza hem de kefaret lazım gelir. Ancak oruç

bozmayı mübah kılacak ölçüde bir rahatsızlık sebebiyle ilaç almıs ise, orucu bozulur

ve kendisine yalnız kaza gerekir, kefaret gerekmez.

C. ÖZEL HALLERİNDE KADINLAR VE ORUÇ

1. Kadınlar Hayız ve Nifas Hallerinde Oruç Tutabilirler mi?

Kadınlar hayız ve nifas hallerinde, oruç tutmazlar (Buharî, Hayz, 1; Müslim,

Hayz, 14, 15). Daha sonra tutamadıkları oruçlarını kaza ederler. Bu konuda

müçtehitler görüs birligi içindedirler.

2. Oruçlu İken Hayız/ Adet Gören Kadın Ne Yapar?

Oruçlu iken hayız olan/âdet gören kadının orucu bozulmus oldugundan yiyip

içer. Su kadar var ki, böyle bir kadın, yiyip içebilecegi gibi edeben oruçlu gibi

davranmaya devam eder.

3. [[İmsak Vaktinden Sonra Temizlenen” Yani Âdeti Sona Eren Bir

kadın oruç tutabilir mi?]]

İmsak vaktinden sonra temizlenen” yani âdeti sona eren bir kadın, o gün hiçbir

sey yiyip içmemis olsa bile, oruç tutmus sayılmaz.

4. [[Bayanların Ramazanda Adet Geciktirici İlaç Kullanmaları Caiz

midir? Ayrıca Kullandıgı İlaç Sebebiyle Adeti Geciken Bir Bayanın Tuttugu Oruçlar Geçerli midir?]]

Ay hali oruç tutmaya manidir. Bu halde iken tutulan oruç geçerli olmaz. İlaç

sebebiyle de olsa, akıntı olmadıkça ay hali vuku bulmadıgından tutulan oruç sahihtir.

Ancak hayız kanı ile vücutta biriken zararlı maddeler dısarı atıldıgından, vücudun

sıhhati bakımından ay halini önlemek için ilaç kullanılması tavsiye edilmez.

Oruç ve aç durmak

Sual: Bazıları aç ve susuz durmanın ne faydası olur ki diyorlar. Oruç tutmaktan maksat nedir?

CEVAP

Oruç, yalnız aç ve susuz kalmak değildir. Bir hayvanı veya inanmayan bir kimseyi bir odaya hapsedip aç, susuz bırakmakla oruç tutturulmuş olmaz. Orucun, sabır, şükür, nefs terbiyesi gibi diğer ibadetlerle irtibatı vardır. Onun için hadis-i şerifte, (Her şeyin bir kapısı vardır. İbadetlerin kapısıysa oruçtur) buyuruldu. (İbni Mübarek)

Sinir sistemimizin vücuttaki yeri çok mühimdir. Dil sinirleri felç olan konuşamaz. Bacaktaki sinirler felç olursa, insan yürüyemez. Sinirimizin bozulması nispetinde hayatımız, az veya çok tehlike içindedir. Siniri bozuk kimse, huzursuz olur, sabredemez. Cemiyetteki kavgaların, cinayetlerin çoğu sinirli olmaktan, sabredememekten ileri gelmektedir. (Oruç sabrın, sabır da imanın yarısıdır) hadis-i şerifi oruç tutanın sabırlı olduğunu bildirmektedir. (Ebu Nuaym)

Böylece, orucun imandan da olduğu görülmektedir. İmanlı olan da, imanının kuvvetine göre suç ve günah işlemez. Sinirine hakim olur. Her şeyin bir zekatı vardır. Vücudun zekatıysa açlıktır. Oruç tutarak aç kalanın arzuları kırıldığı için sabretmesi kolay olur. Oruç tutan aç durur. Aç durmak iyidir: Aç duranın basireti açılır. Anlayış kabiliyeti artar. Hadis-i şeriflerde, (Aç duranın idraki artar, zekası açılır) ve (Tefekkür, ibadetin yarısı, az yemekse tamamıdır) buyuruldu. (İ. Gazali)

Çok yiyen çok uyur, çok uyuyanın da ömrü boşa geçmiş olur. Çok yiyen sarhoş gibi olur, dimağı yorgunlaşır. Zekası, zihni dumura uğrar. Açlık, kalbde incelik doğurur. Hadis-i şerifte, (Az yiyenin içi nurla dolar ve Allahü teâlâ, az yiyip içen ve bedeni hafif olan mümini sever) buyuruldu. (Deylemi)

Açlıkta arzular kırılır, nefsimiz uysallaşır, serkeşliği kalkar. Çok yemek, gafleti doğurur. Azgın bir atı zaptetmek zor olduğu gibi, çok yedirmekle azan nefsi zaptetmek de zordur. Açlıkla terbiyesi kolaylaşır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(İnsan kalbi tarladaki ekin, yemek ise yağmur gibidir. Fazla su ekini kuruttuğu gibi, fazla gıda da kalbi öldürür.) [İ.Gazali]

Her zaman tok olan şefkatsiz ve merhametsiz olur. Tok, açın hâlini bilmez. Çok yiyen sert ve katı kalbli olur. Hadis-i şerifte, (Çok yiyip içmekle kalbinizi öldürmeyin!) buyuruldu. (İmam-ı Gazali)

Sinirlerine hakim olan kimse huzurlu olur. Açlık, günah işleme arzusunu kırar, kötülük etmeye mani olur. Hadis-i şerifte, (Açlık ve susuzluk yoluyla nefisle cihad etmek, Allah yolunda cihad gibidir) buyuruldu. (İmam-ı Gazali)

Çok yiyen çok su içer. Çok su içen çok uyur. Çok uyuyanın ömrü uyku ile geçtiği için dünya ve ahiret kazancına mani olur. Demek ki açlık, sinirleri uyanık, zinde tutar. Fazla tokluk ahmaklığa yol açar. Okuduğunu ezberlemesi ve hatırında tutması zor olur. Hadis-i şerifte, (Her gün bir defa yemek yenmesi itidaldir) buyuruldu. (Beyheki)

İki günde üç defa yemek yemenin normal olduğu bildirilmiştir. (Teshil-ül-menafi)

Hastalıkların çoğu çok yemekten ileri gelir. Hadis-i şerifte, (Çok yiyip içmek hastalıkların başıdır) buyuruldu. (Dare Kutni)

Az yiyenin vücudu sıhhatli olur. Hadis-i şerifte, (Oruç tutan sağlıklı olur) buyuruldu. (Taberani)

Çok yiyende acıma hissi azalır. Arzuları artar, harama dalar. Gayri meşru arzuları harekete geçiren yolları tıkamak gerekir. Açlık şeytanın yolunu tıkar. Hadis-i şerifte, (Şeytan, damardaki kan gibi, vücutta dolaşır, açlıkla yolunu daraltın) buyuruldu. (İhya)

---

Haram işlemek orucu bozar mı?

Sual: Oruçluyken günah işlemek, gıybet etmek orucu bozar mı?

CEVAP

Orucu bozmaz; fakat özellikle oruçluyken günahtan daha çok sakınmalıdır. Hadis-i şerifte, (Gıybet etmek, söz taşımak, yalan yere yemin etmek, namahreme şehvetle bakmak orucu bozar) buyuruldu. (Deylemi)

İmam-ı a’zam hazretleri, bu hadis-i şerifi açıklıyor ve (Bu günahlar orucun sevabını bozar, sıhhatini bozmaz, oruç mekruh olur) buyuruyor. Yani bu günahları işleyen, oruç borcundan kurtulursa da, oruca mahsus olan büyük sevaba kavuşamaz. Hadis-i şerifte, (Nice oruç tutan vardır ki, açlık ve susuzluktan başka bir şey elde etmez) buyuruldu. (İbni Mace)

Oruç, müminler için bir nimet ve emanettir. Emanete riayet etmek gerekir. Onun zayi olmaması için şartlarını gözetmek gerekir. Harama bakmaktan sakınmalıdır! Hadis-i şerifte, (Harama bakmak, şeytanın zehirli oklarından bir oktur. Allah korkusuyla bunu terk edene, Allahü teâlâ öyle bir iman verir ki, imanın tadını kalbinde bulur.) buyuruldu. (Hakim)

Oruçlu, dilini de korumalıdır! Hadis-i şerifte (Oruç ateşe kalkandır. Gıybetle parçalanmadıkça korur. Oruçlu, cahillik edip de kötü söz söylemesin! Kendisine sataşana, “ben oruçluyum” desin!) buyuruldu. (Buhari)

Gözü ve dili günahlardan koruduğumuz gibi, kulağımızı da korumamız gerekir. Konuşulması haram olan şeyi, dinlemek de haramdır. El, ayak ve diğer uzuvları da haramdan korumalıdır! Oruç tutup azalarıyla günah işleyen, ilaç yerine zehir içen hastaya benzer. Çünkü günah zehirdir, sevabları yok eder. Bir günah işledikten sonra pişman olmak, iyilik ve ibadet etmeye devam etmek gerekir. Açıktan oruç yemek

Sual: (Allah’ın bildiği kuldan saklanmaz) diyerek açıktan oruç yiyenler oluyor. Günah değil midir?

CEVAP

Günahı, açık da, gizli de işlemek caiz olmaz. Fakat nefsine, şeytana uyarak günah işleyen, günahını gizlemelidir! Günahı gizlemek birkaç yönden faydalıdır:

1- Eğer günahlarımız açığa çıkmamışsa sevinmelidir! Cenab-ı Hak, (Günahı gizleyin) buyuruyor. Peygamber efendimiz de sallallahü aleyhi ve sellem buyurdu ki: (İnsan günahını dünyada gizlerse, Allahü teâlâ da, kıyamette, bu günahı kullarından saklar.) [Müslim]

2- Allahü teâlâ açıktan, çekinmeden günah işleyenlere daha çok buğzeder. Fakat üzülerek günahını gizleyenleri, gizlediği için affedebilir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Bir günaha düşen, günahını gizlesin! Allahü teâlânın örtüsünü onun üzerinde bulundursun!) [Müslim]

3- Günah işlerken halktan olsun utanmalıdır! Başkasını kendi hakkında konuşturmamak, gıybetini ettirmemek için günahı gizlemelidir! Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: (Haya tamamıyla hayırdır.) [Buhari] (Haya imandandır.) [Buhari] (Hayasızın dini olmaz ve hayasız kişi Cennete giremez.) [Deylemi]

4- Kötü örnek olmamak, başkalarının da günah işlemesine cesaret vermemek için günahı gizlemeli! Böyle sebeplerden dolayı açıktan günah işlememeli, gizli de olsa günah işlemekten sakınmalı! Çünkü günahlar öldürücü zehirdir. İmanı olan günah işlemekten çok korkar. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Mümin, günahını dağ gibi görür, üzerine düşeceğinden korkar. Münafık ise, günahını, burnuna konmuş, hemen uçacak bir sinek gibi görür.) [Buhari]

Sual: İslam Ahlakı kitabında deniyor ki:

[[Özrü yok iken, Ramazan günü aşikâre yiyen, içen, mürted olur. (Feyziyye) Seadet-i Ebediyye kitabında da şöyle deniyor: Ramazan-ı şerifte umumi yerlerde, Müslümanların karşısında, oruç yiyenlerin ve oruç tutanları aldatarak, oruç tutturmayanların imanı gider. Bu iki ifadeyi anlayamadık. Açıktan oruç yiyen kâfir mi oluyor?]]

CEVAP Hayır büyük günah işleyene kâfir denmez. Burada, oruç emrini hafife almanın, farz olduğunu inkâr etmenin, oruç tutmamayı zımnen teşvik etmenin küfür olduğu bildiriliyor. Her farz böyledir. Mesela açık gezen bir kadın, kapanmanın Allah’ın emri olduğunu biliyor, inanıyor ve beğeniyorsa, çeşitli sebeplerle kapanamıyorsa, buna kâfir denmez. Kapanmayı Allah’ın emri kabul etmiyorsa veya kabul edip beğenmiyorsa, açık gezdiği için hiç üzülmüyorsa, küfür olur.

Açıktan oruç yemek

Sual: Hastanede hasta olarak yatıyorum. Oruç tutacak durumum yok. Hastanede gizli yiyip içme imkânım da yok. Açıktan oruç yemek günah olur mu? CEVAP Hasta olduğunuz belli, yani oradakiler bunu biliyor ve görüyor, gizleme imkânı da yoksa açıktan yiyip içmek caiz olur. Oruçla ilgili çeşitli sual cevaplar

Sual: Derslere çalışılan veya imtihana girilecek günlerde oruç tutmamak, bayramdan sonra kaza etmek uygun mudur?

CEVAP Oruç tutmak, derslere, imtihana engel olmaz. Bilakis destek olur. Mide çok doyarsa insanın kafası o kadar çalışmaz. Aç olanın zekâsı keskin, anlayışı kuvvetli olur. Bu, daha işin tıbbi yönü. Allahü teâlânın rahmeti ihsanı ise ayrı. Onu akıl almaz.

Ders için oruç tutmamak haram olur. Ramazan günü oruç tutmak büyük nimettir. Bu nimetten mahrum kalmamalı, oruç tutmayı ganimet bilmelidir. Bir hadis-i şerif meali şöyledir: (Ramazanda bir gün oruç tutmayan, onun yerine bütün yıl oruç tutsa, o bir günkü sevaba kavuşamaz.) [Tirmizi]

Başka zaman ömür boyu oruç tutulsa Ramazanda tutulan bir orucun sevabına kavuşulmaz. Bir hadis-i şerif meali de şöyledir:

(Allah rızası için bir gün oruç tutan kimseyi Allahü teâlâ, bu bir günlük oruç sebebiyle Cehennem ateşinden 70 yıl uzak tutar.) [Buhari, Müslim, Tirmizi, Nesai, İbni Mace]

Sual: Ramazanda herhangi bir şekilde orucu bozulan kimse, yiyip içebilir mi?

CEVAP Ramazan günü, iğne olmak, kendi isteğiyle ağız dolusu kusmak gibi bir sebeple oruç bozulursa, yolcu şehrine gelirse, kadının hayzı kesilirse, akşama kadar oruçlu gibi, sakınmaları gerekir. Yiyip içmeleri mekruh olur.

Yemek artığı ve pirinç tanesi

Sual: Diş arasında kalan, nohuttan küçük yemek artıklarını yutmanın orucu bozmayacağı bildiriliyor. Peki, nohuttan küçük bir pirinç veya buğday tanesini yutmak orucu niye bozuyor?

CEVAP Diş arasında kalan yemek artığı, dışarıdan alınmış olmuyor. Pirinç tanesi dışarıdan alınıyor. Oruçluyken, pişmiş bir pirinç tanesi, nohuttan küçük olduğu halde yenirse kefaret de gerekiyor. Pişmemiş pirinç yenirse kaza gerekiyor; ama dinimizin emrine göre, diş arasında kalan pişmiş pirinç tanesi [pilav] yutulursa oruç bozulmuyor. Namaz esnasında yutarsa namaz da bozulmuyor; ama dışarıdan bir pirinç tanesi alıp yutsa namazı bozuluyor. Demek ki, diş arasında kalanı yutmakla, dışarıdan alıp yutmak farklıdır.

Kıt aklımızla dini hükümleri incelemek, mukayese etmek, hikmetini anlamaya çalışmak bir hastalıktır. Bundan çok sakınmalı. Akılla mantıkla din olsaydı, Peygamberler gönderilmez, dini hükümler bildirilmezdi.

Çiğ pirinç yemek

Sual: Oruçluyken, pişmiş bir pirinç veya bir mercimek tanesi yenirse kefaret gerekiyor da, bunların pişmemişi yenince niye kaza gerekiyor?

CEVAP Bunun gibi, az tuz yemek kefaret gerektirirken, bir kaşık tuz yemek kefareti gerektirmez. Toprak yemek kefareti gerektirmezken, kilermeni denilen toprağı yemek kefaret gerektirir. Fındığı kabuğuyla yutmak kefaret gerektirmez; ama kabuğunu çıkarıp içini yutmak gerektirir.

Pişmemiş pirinç gibi, bunlar da, ilaç ve gıda olarak yenmesi âdet olmadığı için kefaret gerektirmiyor. Demek ki ölçü, ilaç ve gıda olarak yenmesinin, âdet olup olmamasına bağlıdır. Kilermeni de topraktır; ama ilaç olarak yendiği için kefaret gerektiriyor. Aşeren hamile kadınlar veya bazı çocuklar, kil ve kireç gibi toprak yerler. Bunların da bu hususa dikkat etmeleri gerekir.

Sual: Abdest alırken hata ile boğazına su kaçan, orucu bozulduğu için yiyip içse, kefaret mi gerekir? CEVAP Orucu kasten bozmadığı için, yalnız kaza gerekir.

Sual: Oruçlu olduğunu unutarak yiyen, sonra bilerek yiyip içmeye devam ederse, kefaret gerekir mi? CEVAP Oruçlu olduğunu unutarak yiyip içen kimse, orucunun bozulduğunu zannederek yiyip içmeye devam ederse kaza lazım olur, kefaret lazım olmaz. Eğer unutarak yiyip içmenin orucu bozmadığını bildiği halde, kasten yiyip içmeye devam ederse, hem kaza, hem de kefaret lazım olur.

Sual: Ramazanda birkaç gün oruç tutmadım. Kefaret gerekir mi? CEVAP Ramazanda mazeretsiz oruç tutmamak büyük günahtır. Önce tutulmayan oruçlar için tevbe edilir. Sonra gününe gün yani kaç gün tutulmamışsa o kadar gün kaza orucu tutulur. Bir kimse, Ramazan ayında 30 gün oruç tutamasa, tutamadığı gün kadar kaza gerekir, kefaret gerekmez. Kefaret, oruç tutmamanın değil, niyetli iken Ramazan orucunu mazeretsiz bozmanın cezasıdır.

Sual: Sefere çıkacağım diye orucu niyet etmedim. Güneş doğduktan sonra yiyip içtim. Kaza mı kefaret mi gerekir?

CEVAP Kefaret oruç tutmamanın değil, niyetli orucu kasten bozmanın cezasıdır. Mazeretsiz oruç tutmamak haramdır ama kefareti gerektirmez. İmameyne [imam-ı Ebu Yusuf ile imam-ı Muhammed’e] göre ise, öğleden bir saat önceye kadar niyet etme imkanı varken kasten yiyip içtiği için kefaret gerekir. Ama öğleden sonra yiyip içse idi, niyet etme imkanını kaçırdığı için imameyne göre de kefaret gerekmez, sadece kaza gerekir. Fetva imameyne göre değil, imam-ı a’zama göredir. Niyetsiz oruç ne zaman açılırsa açılsın kaza gerekir, kefaret gerekmez.

Sual: Güneş doğduktan sonra niyet eden kimse, bu orucunu öğleden önce veya sonra bozduğunda, kaza mı kefaret mi gerekir?

CEVAP Niyet imsak vaktinden sonra olduğu için her iki halde de kaza gerekir.

Sual: İmsak vaktinden sonra, seferden memleketine dönse, oruca niyet etse ve bu niyetli orucunu kasten bozsa, kefaret gerekir mi?

CEVAP Oruca imsak vaktinden sonra niyet ettiği için kefaret gerekmez, kaza gerekir.

Sual: Kasten orucunu bozan kimse, sonradan oruç tutmamayı mubah kılacak bir hâl başına gelse, yine de kefaret gerekir mi?

CEVAP Öyle bir durum vaki olursa kefaret gerekmez. Mesela kadının hayzı başlasa, yahut oruç tutamayacak kadar hastalansa yalnız kaza gerekir. Fakat sefere çıksa, kefaret gerekir. Çünkü sefere çıkmak semavi bir özür değildir.

Niyetsiz oruç olmaz Sual: [[Gece vardiyasında çalışıyorum. Ramazan orucuna niyet etmeyi unutup yattım. Uyandığımda öğle ezanları okunuyordu. Artık niyet edilmez dediler. Ben de belki bir çaresi vardır diye akşama kadar bir şey yiyip içmedim. Oruçlu gibi durdum. Bu orucu kaza etmem gerekir mi?]]

CEVAP Niyetsiz oruç sahih olmaz. Kaza etmek gerekir. Ancak bunun gibi istisnai durumlarda, ibadeti kurtarmak için, zayıf da olsa başka kavil veya diğer hak mezheplerde bir çaresi varsa, o taklit edilerek ibadet kurtarılır. Bu hususta zayıf da olsa bir kavil vardır. Hanefî mezhebindeki müctehid imamlardan İmam-ı Züfer’e göre, niyetsiz oruç sahihtir. Bu imama göre, niyet unutulmuşsa veya herhangi bir sebeple niyet edilmemişse, o gün orucu bozan bir şey de yapılmadıysa oruç tutulmuş olur. Böyle zaruri durumlarda İmam-ı Züfer’in kavliyle amel etmek caiz olur.

Sual: Mastürbasyon kaza gerektirir deniyor. Bana göre kasten orucu bozuyor, ben kefaret gerekir diyorum. Hangi kitapta kaza gerektiği yazılıdır? CEVAP Mastürbasyon için yalnız kaza lazım olduğu, Fetava-i Hindiyye, Bahrürraik ve Dürr-ül-muhtar kitaplarında yazılıdır. Kefaret gerektirmez. Akıl ile din olmaz. Dinde nakil şarttır.

Sual: Dayanamayıp orucunu bozana kaza mı gerekir? CEVAP Gerçekten dayanamamışsa, kaza gerekir.

Sual: Yemekhanede birkaç kişiyi yerken görüp, biz de dalgınlıkla vakte dikkat etmeden vakit girdi sanıp 16:40 da iftarı açtık. Sonra takvime baktık ki akşam 16:44 deymiş. Kasıtlı bozmadığımız için sadece kaza gerekir değil mi? CEVAP Evet kaza gerekir.

Sual: Oruçlu olunca abdestte ağza burna fazla su çekilmese olur mu?

CEVAP Evet olur.

Sual: Bazı imsakiyeler, Türkiye Takvimi'nden farklıdır. Hangisine uymak ihtiyatlı olur?

CEVAP İhtiyata riayet etmek tedbirli ve temkinli hareket etmek elbette iyi olur. Türkiye Takvimi'ne göre hareket edilmelidir. Yoksa oruçlar tehlikeye girer. Türkiye Takvimi'nin hesapları yüz yıldır uygulanan hesaplardır. [Farklı Ramazan İmsakiyeleri kısmında geniş bilgi var.]

Sual: Bazıları diyor ki, Ramazanda orucun ilk gününü tutmazsak diğerlerini de tuttuğumuz zaman gerektiği zaman bozabilirmişiz. Böyle bir şey var mı? CEVAP Öyle bir şey yok. Ramazanda her gün oruç tutmak farzdır. Böyle hurafelere inanmamak lazım. İnsan sağlık durumuna göre, ilk günler tutamaz da sonraki günler tutabilir veya ilk günler tutar da hastalanınca diğer günler tutamaz. Bu hallerde ne yapılacağı, nasıl yapılacağı ilmihal kitaplarında vardır. [Böyle hurafelere inanmamak için dinimizi öğrenmemiz lazım. Dinimizi doğru öğrenmek için de, ehli sünnet âlimlerinin kıymetli eserlerinden tercüme edilerek hazırlanan, Tam İlmihal Seadet-i Ebediyye kitabını okumayı tavsiye ederiz. www.hakikatkitabevi.com adresinden okunabilir ve temin edilebilir.]

Sual: Oruçluyken misvak kullanmak mekruh mudur?

CEVAP Mekruh değildir. Şafii’de öğleden sonra kullanmamak iyi olur, çünkü ağızdaki kokuyu giderdiği için, öğleden sonra misvaklanmayı mekruh sayarlar. (Oruçlunun ağız kokusu Allah için sevimlidir. Öyle ise Allahü teâlâya sevimli gelen bir şeyi biz niye yok edelim) derler.

Şeytani rüya Sual: Ramazanda şeytani rüya görülür mü? CEVAP Görülmez. Nefsani rüya görülür

Şeytanlar bağlanır

Sual: Ramazanda şeytanların azgınları mı bağlanır? CEVAP Hayır, hepsi bağlanır. Ramazanda günah işleten, nefsimizdir. Bu ayda, şeytanlar bağlı olduğu için, vesvese veremezler. Ramazanda, esnemeler de şeytandan değildir. Asabi esnemeler, yorgunluk, uykusuzluk gibi hallerde meydana gelir.

Sual: Şeker bayramı demek caiz mi? CEVAP Bayram namazından önce hurma, şeker gibi herhangi bir tatlı yemek müstehap olduğu için caizdir.

Sual: Ramazan ayı, niçin bazen 29, bazen 30 gün oluyor?

CEVAP Ramazan-ı şerif kameri aylardandır. Kameri aylar 29 veya 30 gün olur. Kur’an-ı kerimde, Ramazan ayında oruç tutmanın farz olduğu bildirilmektedir. (Bekara 183-185) Ramazan ayı otuz çekerse 30, yirmidokuz çekerse 29 gün oruç tutmak farzdır. Bütün farz ibadetler Allahü teâlânın emridir.

Sual: Oruç tutmayan işçiye, Ramazanda yemek verilir mi?

CEVAP Yemek verilmez, yemek parası verilebilir.

Sual: Yazın kazaya kalmış oruçları, kışın kaza etmek caiz mi?

CEVAP Caizdir.

Sual: Hacda şükür kurbanı yerine ceza olarak oruç tutmak caiz mi?

CEVAP Caiz olmaz. Ancak israfı önlemek için caizdir.

Sual: İmsak vaktinden sonra kazaya niyet edenin orucu nafile mi olur?

CEVAP Evet.

Sual: Seferdeki kimseye, evine gelince tutmadığı oruçları kaza etmek farz mı?

CEVAP Evet.

Sual: Ramazanın son günü, bugün bayram diyenlere aldanıp, orucunu bozana, kaza mı lazım olur?

CEVAP Kaza lazım olur.

Sual: Erzurumlu, yazın orucu, Adana’da tutsa, daha sevap mı?

CEVAP Hayır. Sıkıntı kendiliğinden gelirse sevap olur.

Sual: (Başkası yerine oruç tutulmaz) hadisi hangi kitapta var?

CEVAP Tahtavi haşiyesinin 238. sayfasında var.

Sual: Kaza orucunu davette bozmak caiz mi?

CEVAP Hayır.

Sual: Söylentilere inanıp, Ramazan diye, Şabanın 29’unda oruca niyet ettim. Doğrusunu öğrenince bozdum. Kaza gerekir mi?

CEVAP Gerekmez.

Sual: Bir kimse akşam namazından önce uyusa veya bayılsa öbür gün öğleyin uyansa hemen oruca niyet edebilir mi?

CEVAP Artık niyet edemez. Öğleden bir saat önce uyanıp niyet etseydi sahih olurdu; fakat böyle durumlarda İmam-ı Züfer’in kavline uyup, bir şey yiyip içmeden, o andan itibaren niyet ederek, hatta hiç niyet etmeden de orucunu tutabilir.

Sual: Ailemden uzakta başka şehirde talebeyim. Annem telefonda, sahura kalkabiliyor musun dedi, evet kalkıyorum dedim halbuki kalkamadığım çok oldu. Aç olarak oruç tuttuğumu bilip üzülmesin diye böyle söyledim bu yalan caiz olur mu?

CEVAP Burada yalan caizdir.

Sual: 3 senelik oruç borcu olan, bunu 30’ar gün olarak peş peşe mi tutması lazım?

CEVAP Hayır. Fırsat buldukça birer ikişer veya üçer beşer tutulur, yani 30 gün birden tutmak gerekmez. 90 gün oluncaya kadar böyle devam edilir.

Sual: Kaza orucum yoktur. Fakat bazı oruçlarım bozulmuş, kabul olmamış diye, oruç tutarken kazaya niyet edilse, mahzuru olur mu? Kaza orucum yoksa, bunlar nafile olur mu? CEVAP Kazası olmayanın da kaza namazı kılmasında, kaza orucu tutmasında mahzur yoktur. Kazası yoksa nafile olur.

Sual: Oruca hesapla başlanılan yerlerde, yanlışlık olma ihtimali olacağı için, bayramdan sonra kaza orucu tutmak gerekir mi? CEVAP İki gün kaza orucu tutmak gerekir. Çünkü büyük İslam âlimi seyyid Abdülhakim Arvasi hazretleri, (Böyle yerlerde bulunan müslümanların bayramdan sonra, dilediği zaman, kaza niyeti ile, iki gün daha oruç tutmaları lazımdır) buyurdu.

Sual: Bu sene yılbaşı Ramazana geldi. Bu ayda kumar oynamak, içki içmek daha kötü değil midir?

CEVAP Kumar oynamak, içki içmek her zaman haramdır. Fakat mübarek yerlerde ve mübarek günlerde bu haramları işlemek elbette daha büyük günah olur.

Yılbaşı ile Noel birbirinden farklı ise de, 21 veya 25 Aralıktaki Noel kutlamalarının devamı sayılabileceğinden, yılbaşı gecesi Hıristiyanlar gibi eğlenmek caiz olmaz. Yalnız Hıristiyanların değil, Yahudilerin ve bütün bâtıl dinlerin ibadetlerini yapmak, onlara benzemek olur. Kâfirlerin yaptıkları ibadetler ve çirkin işleri hariç, mubah olan âdetlerini yapmakta mahzur yoktur. Yani onlara benzemiş olunmaz. (Redd-ül Muhtar)

Müslüman her gece neleri yapıyorsa, bu gece de onları yapmalıdır!

Sual: Bayramın ikinci günü oruç tutmak caiz mi?

CEVAP Ramazan bayramının ikinci günü oruç tutmak caizdir.

Sual: Kaza orucuna niyet eden bir kimse, cünüp iken, imsak vaktinden sonra kalkıp banyo yapsa orucu yine de tutabilir mi?

CEVAP Tutabilir. Hatta namaz kılmayan kimse akşama kadar da cünüp dursa orucu yine sahih olur. Fakat namaz kılmadığı için ve cünüp durduğu için büyük günah olur. Yani cünüp oruç tutmakla, oruç bozulmuş olmaz.

Sual: Fecirle imsak vakti aynı şey mi? CEVAP Fecir, sabah namazı vaktidir. İmsak, oruçken yiyip içmeyi kesme zamanıdır.

Sual: Kazaya kalmış Ramazan orucunu bilerek bozan bir kimse kaç gün oruç tutması lazım?

CEVAP Kaza orucunu bozunca bir gün tutar.

Sual: Ölü veya diri için namaz kılmak, oruç tutmak ve ona bu sevabı yollamak olur mu? CEVAP Namazın orucun sevabı ona gönderilir. Bizzat onun için namaz kılınamaz, oruç tutulamaz. Gönderilen sevap da, onun kılmadığı namaz, tutmadığı oruç yerine geçmez.

Sual: Orucun sahih olması için, sahura kalkma mecburiyeti var mı? CEVAP Hangi oruç olursa olsun sahura kalkma mecburiyeti yoktur. Kalkmak sünnettir. Kalkılırsa sevap olur.

Sual: Yeni namaza başladım. Oruç da tam olarak bu Ramazan tutacağım. Ancak namaz ve oruç kazalarımı nasıl hesaplayacağım, tam bilmiyorum.

CEVAP Zannı galibe göre hesaplarsınız.

Sual: El, yüz vücut losyon veya kremlerinde alkol olduğu ve namaz kıldığımız için bu kremleri kullanmamamız gerektiği, oruçluyken de necis olduğu doğru mu?

CEVAP Hayır o karışım alkoller affedilmiştir.

Sual: Orucun haram olduğu aylar ve günleri yazar mısınız?

CEVAP Oruç tutmak sadece bayram günleri haramdır. Senede beş gün. Yani dört gün Kurban bayramı, bir gün de Ramazan bayramı. Diğer günler oruç tutulabilir.

Sual: Kaza orucuna yalnız olarak nasıl niyet etmeli ve hangi zamanlar arasında niyet etmeli?

CEVAP İlk kazaya kalan Ramazan orucuna demeli. Akşamdan imsak vaktine kadar niyet etmeli.

Sual: Nezri muayyen, nezri mutlak oruçlar nedir?

CEVAP Vacip oruçlar, muayyen olur. Belli gün oruç adamak böyledir. Mesela pazartesi günü oruç tutmayı adamak, nezri muayyen oruç olur.

Gayr-i muayyen oruçlar: Herhangi bir gün oruç adamak. Mesela (Allah rızası için üç gün oruç tutacağım) demek böyledir.

Sual: İki sene adak orucu yerine yemin kefareti vermek caiz mi?

CEVAP Hayır.

Sual: Bir ay oruç tutmayı adayan, 30 gün peş peşe mi tutar?

CEVAP Hayır. Farklı günlerde de tutabilir.

Sual: Ebem, bir yıl oruç tutacağım diye adakta bulundu. Tutmadan öldü. Ne lazım?

CEVAP Bu adak için bir senelik oruç kefareti yapılır.

Sual: 3 gün üst üste oruç tutmayı adamıştım, fakat üçüncü gün, (orucu bozan fakat kefaret gerektirmeyen bir durum neticesinde) orucum bozuldu. Nasıl hareket etmem lazım?

CEVAP Adak orucunu kasten bozsanız kefaret gerekmez. Yeniden üç gün oruç tutarsınız.

Sual: (İşim olursa iki sene oruç tutacağım) dedim. Fakat Allah rızası için demediğim için oruç tutmam lazım mı?

CEVAP Evet. Çünkü oruç zaten Allah rızası için tutulur.

Sual: (Şu işi yaparsam bir gün oruç tutacağım) diye söylendiğinde, bu şeyi her yaptığımız sefer için bir gün oruç mu tutmalıyız, yoksa birkaç sefer sözümüzden çıktığımızda da 1 gün oruç tutmak yeterli mi?

CEVAP Bir gün oruç tutmanız yeter.

Sual: Amerika’dan yola çıkıyorum. Gece yolculuğu yapacağım. Sahur vaktinde uçakta olacağım, hangi ülkeye göre imsak vaktini esas alacağım. Evim Hollanda’da. Eve dönünce Hollanda'nın iftar vaktini mi esas alacağım?

CEVAP Çıktığınız ülkenin yani Amerika’nın imsak vakti esas alınır. Gittiğiniz yerin de iftar vakti esas alınır. Yani Hollanda’nın. Güneş batmadan iftar edilmez.

Sual: [[Biz iki kardeşiz, annem bize hamileyken oruçlarını tutamamış. O zamanki Ramazan imsakiyelerini saklayıp daha sonra (yıllar sonra) o imsakiyelere bakarak sırayla tutmuş. Niyet ederken bunlara göre niyet etmiş. Bunları tekrar tutması gerekiyor mu?]] CEVAP Çok iyi olmuş. Tekrar tutması gerekmez. Fakat imsakiye saklamasa da ilk kazaya kalan diyerek de tutabilirdi. Namazları da öyle kaza etmek gerekir. İlk kılınan kılınınca ondan sonraki ilk olur.

Ezan okunurken

Sual: Ezan okunurken hemen orucumuzu açmakta mahzur var mıdır?

CEVAP Vaktin girmesi şarttır, ezan erken veya geç okunabilir. Vakit girmişse, ezan okunmasa bile oruç açılabilir. Sonra namazı kılmalı. Yemeğin namazdan sonra yenmesi daha uygun olur.

Vakit girmemişse, ezan okunsa da, top atılsa da orucu açmak caiz olmaz.

İmsak vakti yiyip içmek de böyledir. Yani ezana değil vaktin girmesine itibar edilir. İmsak vakti girmişse, daha ezan okunmasa bile, artık yiyip içmeyi kesmek gerekir. Ezana değil vakte itibar edilir.

Sual: Bazı kimseler, her çeşit gıdayı yiyorlar, fakat et, süt gibi hayvani gıdalar yemeyip kırk gün perhiz yapıyorlar. Buna da oruç diyorlar. Müslümanlıkta böyle bir oruç var mıdır?

CEVAP Müslümanlıkta böyle bir oruç yoktur. Hıristiyanlıkta böyle perhizler vardır. Demek ki onlar, Hıristiyanların ibadetlerini yapıyorlar. Gayrı müslimlerin ibadetlerini yapanlar veya yapmadığı halde beğenenler kâfir olur. (Berika)

Üç aylarda oruç tutmak

Sual: Kaza borçları üç aylarda tutulabilir mi?

CEVAP Kaza ve nafile oruçları Receb, Şaban ve diğer aylarda tutmakta mahzur yoktur, fakat kaza oruçlarını, mazeretsiz geciktirmemek iyi olur! Bu aylarda kaza orucu tutan, bu aylarda nafileye verilecek sevablara da kavuşur. (Nevadir-i fıkhiyye)

Receb ve Şaban aylarında kaza orucu veya nafile oruç, her gün veya aralıklı olarak da tutulur. Tek başına Cuma veya Cumartesi günü oruç tutmamalıdır! Perşembe ile Cuma veya Cuma ile Cumartesi birlikte tutulursa mahzuru olmaz.

Receb veya Şaban aylarında oruç tutarken, kazası olan, (İlk kazaya kalan Ramazan orucumu tutmaya) diye niyet eder. Kaza yoksa bile, kaza orucu tutmak yine caizdir.

Sual: 12-14 yaşlarında çocuklarım var. Namaz kılıp oruç tutmaları farz mıdır?

CEVAP Büluğa erince kız ve erkek çocuğa, namaz, oruç farz olur. Ay hâlinde tutamadığı oruçları, bayramdan sonra kaza eder. Ay hâli sebebiyle kılamadığı namazları kaza etmez. Hazret-i Âişe validemizin naklettiği hadis-i şerifte, hayzlı iken tutulamayan orucu kaza etmek gerektiği, kılınmayan namazları kaza etmek gerekmediği bildirilmiştir. (Buhari)

Hazret-i Havva validemiz, Ramazan ayında hayz olunca, Allahü teâlâ, namaz kılmamasını ve oruç tutmamasını, hayzlı iken kılamadığı namazları kaza etmemesini, fakat orucu kaza etmesini emretmiştir. (Mevkufat)

Sual: Kış günleri kısa olduğu için nafile veya kaza orucu tutmam uygun olur mu?

CEVAP Evet. Kolaylıklardan istifade etmek iyidir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Kışın oruç tutmak, meşakkatsiz elde edilen bir ganimettir.) [Tirmizi]

(Kış mevsimi, müminin baharıdır. Gündüzleri kısadır, oruç tutar, geceleri uzundur, o vakitleri ibadet eder.) [Gunye]

Sual: Maliki’yi taklit eden kadının hayzı 15 gündür. 15 gün oruç tutmayıp sonra mı kaza eder? CEVAP Oruçta taklit edilmediği için, Hanefi’deki hayz müddeti geçtikten sonra oruç tutulur.

Sual: Ramazanda oruçlu iken hanımını öpmenin bir mahzuru olur mu?

CEVAP Veda öpüşü gibi bir öpüş caizdir, şehvetle öpmek ise caiz değildir. Cünüp olmak şüphesi varken öpmek mekruhtur. Öperken cünüp olursa oruç bozulur ve kaza gerekir. Maliki mezhebinde oruçlu iken hanımını öpmek haramdır.

Sual: Gündüz öğleyin yatarken ihtilam olup, herhangi bir sebeple gusledemeyen kimsenin orucu sahih olur mu?

CEVAP Zaruretsiz cünüp durmak haramdır. Namazını da kılamadığı için ayrıca büyük günaha girer. Su bulma imkanı olamayan teyemmüm eder yine cünüp durmaz. Teyemmüm edileceğini de bilmeyen kimsenin orucu sahih olur. Çünkü cünüp durmak dört mezhepte de, oruca mani değildir.

Sual: Sadece Cuma günü oruç tutmakta mahzur var mıdır?

CEVAP İmam-ı Ebu Yusuf’a göre mekruhtur. İmam-ı a'zama göre mekruh değildir. Bir ibadet için mekruh ve sünnet diyen olunca, bütün müctehid âlimlere uyabilmek için, o işi yapmamak gerekir. Yani Cuma günü bir ihtiyaç olmadan oruç tutmamalı. Perşembe-Cuma veya Cuma-Cumartesi olarak tutmak iyi olur.

Oruç tutamayan namaz kılar

Sual: Bir mazeretle oruç tutamayan kimse, mukabele okuyamaz, teravihe gidemez mi?

CEVAP Oruç, namaz ve mukabele birbirine bağlı ibadetler değil. Bir mazeretle oruç tutamayan Kur’an-ı kerim de okur, mukabele de dinler, namazını kılar, teravihini kılar.

Sual: Trafik kazasında, birinin ölümüne sebep olana, kanuni cezadan başka da, ayrıca bir kefaret gerekir mi?

CEVAP Evet. Bugün için, 60 gün oruç tutması gerekir.

Nafile orucu bozmak

Sual: Nafile bir orucu, kasten veya bir özürle bozunca kazası gerekir mi?

CEVAP Evet, kasten veya bir özürle de bozulsa, yine o orucu kaza etmek vacibdir. Bir özürle orucu bozmak caiz, kasten bozmak ise günahtır.

Şaban’ın son günü oruç

Sual: Şaban ayının son günü oruç tutmak, uygun mudur?

CEVAP Şaban ayının son gününe, yevm-i şek denir; şüpheli gün demektir. Bu günde oruç tutmanın, mekruh, caiz ve caiz olmayan durumları vardır. Bugün tutulan oruç, üç türlü olur:

1- Ramazan orucuna veya (ramazan ise ramazan orucuna, ramazan değilse, nafileye) diye niyet ederek tutulan oruçtur. Bu niyetle oruç tutmak, mekruhtur.

Ramazan orucunu karşılamak gerektiğini sanıp Şabanın son günü oruç tutmak da mekruhtur. Hıristiyanlara benzememek için, Şabanın son günü oruç tutmanın mekruh olduğunu bildiren âlimler de vardır.

Bir hadis-i şerifte de buyuruluyor ki: (Ramazanı bir-iki gün önce oruç tutmakla karşılamayınız! Devamlı oruç tutan, bu orucu tutabilir.) [Müslim]

2- Nafile oruca veya kaza orucuna niyet ederek oruç tutmak caizdir, mekruh değildir.

3- (Ramazansa, ramazan orucuna; değilse, niyet etmiyorum) diye tutulan oruç, hiç caiz değildir.

Sual: Ramazan orucunu tutarken, aynı zamanda adak ve kaza orucuna da niyet edilebilir mi?

CEVAP Hayır, sadece Ramazan orucuna diye niyet edilir. Bunun gibi, vaktin farzını mesela öğle namazının farzını kılarken, sünnetine diye de niyet edilmez. Ama sünnet kılarken, ilk kazaya kalmış öğlenin veya başka bir vaktin farzına diye niyet edilir. Bunun gibi, mübarek günlerde nafile oruç tutarken ilk kazaya kalmış ramazan orucuna da niyet edilebilir. Vaktin namazı ile kazaya kalan namaz farklı olduğu gibi, ramazan orucu ile kazası da farklıdır. Nafile oruç tutarken, hem nafileye hem de ilk kazaya kalan Ramazan orucuna niyet edilebilir.

Oruç borcu olan Sual: (Oruç veya namaz borcu olan kız, borçlarını ödemeden evlenemez) deniyor. Bu doğru mu?

CEVAP Hayır, doğru değildir. Evlenince kocasından izinsiz nafile oruç tutmak uygun olmadığı için, belki oruç borcuyla kocasının evine gitmemeli denmiş olabilir. Namaz borcu bitmeden de evlenebilir.

Sual: Ramazan ayında tutamadığımız oruçları, istediğimiz zaman kaza edebilir miyiz?

CEVAP Evet, her zaman kaza edilebilir ise de, fırsat buldukça bir an önce kaza etmek iyi olur. Şafii’de ise, gelecek Ramazana kadar kaza edilmezse, hem oruç tutmak, hem de fidye vermek gerekir.

Sual: Unutup yiyip içene, oruçlu olduğunu hatırlatmak gerekir mi?

CEVAP Eğer oruç yiyen kuvvetliyse söylemek gerekir, söylememek mekruh olur. Zayıfsa, söylememek gerekir. Allahü teâlâ ona unutturup, oruç yedirmiş olabilir. Bir hadis-i şerif meali şöyledir: (Oruçlu bir kimse unutarak yiyip içerse, bu, Allahü teâlânın ona gönderdiği bir rızıktır, bu orucu kaza etmek gerekmez.) [Dare Kutni]

Kaza orucuna niyet

Sual: Hiç oruç kazası olmayan kimse, kaza orucu tutabilir mi? Mübarek günlerde tuttuğu oruçları kazaya da niyet edebilir mi?

CEVAP Ramazan-ı şerif ayı dışında, Pazartesi, Perşembe günlerinde, her ayın 13, 14 ve 15’inde veya aybaşlarında yahut diğer mübarek günlerde, her zaman, nafile oruç tutarken kazaya da niyet etmek iyi olur. Eğer sahih olmamış oruçlarımız varsa, hem bu oruçlar kaza edilmiş olur, hem de bildirilen mübarek günlerde nafile oruç tutulmuş olur.

Sadece pazar günü oruç tutmak

Sual: Cumartesi günü tek olarak oruç tutulmadığı gibi, Pazar günü de Hıristiyanlarca kutsal sayıldığına göre, Pazar günü de tek olarak oruç tutmak mekruh olur mu?

CEVAP Hayır, mekruh değildir. Pazar günü, tek olarak oruç tutmakta hiçbir mahzur yoktur.

Adak oruçları

Sual: Muayyen olan ve olmayan adak oruçları nedir? Bunlara ne zaman niyet edilir?

CEVAP Muayyen oruçlar: Belli gün oruç adamak böyledir. Mesela pazartesi günü oruç tutmayı adamak, muayyen adak orucu olur. Bunlara, öğleye bir saat kalana kadar niyet edilebilir.

Gayr-i muayyen oruçlar:

Herhangi bir gün oruç adamak. Mesela, (Allah rızası için üç gün oruç tutacağım) demek böyledir. Bunlara, imsak vaktinden önce niyet etmek şarttır.

Adak orucunda niyet

Sual: Adak orucunda niyet ne zamana kadar yapılır?

CEVAP İki türlü adak orucu vardır: 1- Muayyen [Vakti bilinen], 2- Gayri muayyen [Vakti bilinmeyen].

Muayyen mesela Şaban ayının ilk Perşembe günü oruç tutacağım diye adakta bulunan kimse, o gün, öğleye bir saat kalıncaya kadar niyet edebilir. Allah rızası için bir gün oruç tutacağım diyen ise, imsak vaktine kadar niyet eder.

Oruçta niyet

Sual: Kaza veya nafile oruçlarda, Perşembe günü oruç tutup da, Cuma günü oruç tutmak isteyen, nasıl niyet ederse daha çok sevab alır?

CEVAP Perşembe günü oruç tutup da, Cuma günü de oruç tutmak isteyenin, (Cuma günü oruç tutmak müstehab diyen âlimlere uymak niyetiyle, bugün oruç tutuyorum) diye niyet etmesi daha iyi olur.

Belli günlerde oruç

Sual: (Orucu pazartesi ve perşembe günleri tutulmalıdır) deniyor. Diğer günlerde tutulan orucun sevabı yok mudur?

CEVAP Her gün oruç tutmak sevabdır. Cuma günü tek başına oruç tutmak müstehabdır, fakat mekruhtur diyen âlimler de olduğu için, perşembe günüyle veya cumartesi günüyle birlikte tutmak daha uygundur. Cumartesi tek gün hariç, haftanın diğer günleri oruç tutmak da sevabdır. Birkaç hadis-i şerif meali şöyledir: (Çarşamba ve perşembe günleri oruç tutana, kıyamette Cehennem ateşinden uzak kalacağına dair beraat verilir.) [Ebu Ya'lâ]

(Çarşamba, perşembe, cuma günlerinde oruç tutana Allahü teâlâ, Cennette dışı içinden, içi dışından görünen bir saray verir.) [Taberanî]

(Ameller, pazartesi ve perşembe günleri arz olunur. Ben de, amelimin oruçluyken arz olunmasını isterim.) [Tirmizi]

(Allahü teâlâ, çarşamba, perşembe ve cuma günü oruç tutana cennette, inci, yakut ve zebercetten bir köşkten sonra, ateşten koruma beraatı da verir.) [Taberani, Beyhekî]

(Çarşamba, perşembe, cuma günleri oruç tutanın ve cuma günü de az veya çok sadaka verenin, bütün günahları affedilir, anasından doğduğu gün gibi temiz olur.) [Taberani, Beyhekî]

Ümmü Seleme validemiz anlatır: Resulullah efendimiz çoğunlukla cumartesi ve pazar günleri oruç tutar ve (Bu iki gün, müşriklerin bayram günleridir, onlara muhalefet etmek için oruç tutuyorum) buyururdu. (İbni Hüzeyme)

Tek başına cumartesi günü oruç tutmak mekruhsa da, pazar günü tek olarak da oruç tutmak mekruh değildir. Görüldüğü gibi haftanın her günü oruç tutmakta bir mahzur yoktur.

Niyetten vazgeçmek

Sual: Akşam veya gece oruca niyet eden kimse, herhangi bir sebeple oruç tutmaktan vazgeçmek istese, ne vakte kadar niyetinden vazgeçebilir?

CEVAP İmsak vaktine kadar niyetten vazgeçilebilir, daha sonra vazgeçemez.

İftarı başka ilde açmak

Sual: [[Van’da saat 19.00 da akşam oluyorsa, İstanbul’da bir saat sonra, saat 20.00 de olduğu bir dönemde, bir kimse, İstanbul’da oruç tutarken, iftar daveti için Van’a gitse, orucu Van’ın saatine göre mi, yoksa İstanbul’un saatine göre mi açar? Van’da sahuru yiyen kimse, iftar için İstanbul’a gelse, hangi şehrin saatine göre iftarını açar?]]

CEVAP Nerede olursa olsun, iftar açılan yerin saati geçerlidir. Nerede olursak olalım, güneş batınca, orada oruç açılır.

Oruca niyet etmemek

Sual: Yarın nasıl olsa kesin diş çektireceğim, iğne vurulacak ve orucum bozulacak. Gece niyet etmeyip yiyip içsem günah olur mu?

CEVAP Ramazanda oruç tutmamak büyük günahtır. Oruca niyet edilir. Dişçi iğne vurunca oruç bozulmuş olur. Sadece kaza gerekir. Diş çektireceğim kesin dense de, kesin olmayabilir. Sabah evden dişçiye giderken ölebilir. Oruçluyken ölmek büyük nimettir. Gittiğimiz dişçinin işi çıkmış, başka yere gitmiş olabilir veya ölebilir. Deprem olur, binalar yıkılabilir. Bunların hiç birisi olmasa bile, diş çekimi yapılmadan orucu bozmak caiz olmaz.

---

Sıkça Sorulan Güncel Sorular ve Cevapları:

Soru: Ben sedef hastasıyım ve hastalığımdan dolayı suyla fazla temas etmemem gerekiyor abdest aldığımda hastalığım artıyor bu yüzden namazımı sürekli bırakmak zorunda kalıyorum teyemmüm abdesti ile namazımı kılabilirmiyim?

 Cevap:

Her şeyden önce namazınızı kesinlikle terk etmemelisiniz. Abdest azalarınızdan yıkayabildiklerinizi yıkayıp hastalığın olduğu suyun değmemesi gereken azalarınıza mesh edebilirsiniz, mesh etmenizde sakıncalı ise diğer azaları yıkar bunları yıkamayabilirsiniz. Hastalığınız abdest azalarınızın hepsini kaplamış ise o zaman teyemmüm yapabilirsiniz. Suyu kullanmanın sağlık açısından tehlikeli oluşu teyemmümün sebeplerindendir.

 Soru:   Gusül abdesti olmayan bir kişinin imam nikahı kıyılırmı.kıyılırsa dinen kabul olurmu.  



 Cevap:

Nikâhın şartları ilmihal kitaplarında yazılıdır. Bunların içinde gusül abdestinin bulunması yoktur yani gusül abdestsiz kıyılan nikâh geçerlidir. Fakat bir müslüman gusül abdesti alması gerektiğinde en kısa zamanda abdestini almalıdır.

 Soru:   En kısa ayet Yasin midir?  



 Cevap:

Sûre başlarında kesik kesik, ikisi üçü birleşik veya tek başına yazılı bulunan harflere “Huruf-u mukattaa” harfleri denir. Bu harfler okunurken de teker teker okunur, bir kelime gibi okunmaz,“elif-lâm-râ”, “elif-lâm-mîm-sâd”, “hâ-mîm”, “yâ-sîn“ gibi.İslâm bilginleri Mukattaa harflerinin tam bir âyet olup olmaması konusunda ihtilaf etmişlerdir.

 Soru:   Geçen yıl bir abimden 15 adet cumhuriyet altını aldım bozdurdum 5250 tl civarı tuttu borcum vardı işimi gördüm.... geçen gün bu abiye altın borçlarımı ödedim 7350 lira ödeyerek 15 adet c. altının aldım... bu aradaki fark faiz olurmu??   



 Cevap:

Altın olarak alınan parayı altın olarak ödemek caizdir.Siz 15 cumhuriyet altınını 15 cumhuriyet olarak ödemişsiniz bunda bir mahsur yoktur.

 Soru:   Yasi n ne anlama geliyor?  



 Cevap:

“Ya-sin”in mahiyeti ve anlamı hususunda müfessirler arasında iki görüş bulunmaktadır. Bir anlayışa göre bunlar, bazı surelerin başında yer alan ayrı ayrı okunduğu için “huruf-u mukattaa” diye adlandırılan harflerdendir. Diğer bir görüşe göre ise “yasin” ayrı iki harf değil, anlamı olan bir kelimedir. Bu eğilimin içinde kuvvetli bulunan görüşe göre ise bu kelime Arapçanın bazı lehçelerinde “Ey kişi, ey insan!”anlamına gelmektedir; burada kendisine hitap edilen kişi ise Hz. Muhammed’dir. Hatta Said b. Cübeyr’den, bunun Rasulullah’ın isimlerinden biri olduğu da rivayet edilmiştir.(İbn Atiye, 1V, 445).Bu kelimenin Allah’ın isimlerinden biri olup burada o isme yemin edildiği, söze başlama ifadesi ve Kur’an’ın isimlerinden olduğu görüşleri de vardır (Taberi,XX11,148-149).(KUR’AN YOLU D.İ.B.)

 Soru:   Regaip Kandili, Miraç Kandili,Mevlit Kandili,Kadir Gecesi Kur'an-ı Kerim'de geçiyormu?  



 Cevap:

“Biz onu (Kur'an'ı) Kadir gecesinde indirdik. Kadir gecesinin ne olduğunu sen bilir misin? Kadir gecesi, bin aydan hayırlıdır. O gecede, Rablerinin izniyle melekler ve Ruh (Cebrail), her iş için iner dururlar. O gece, esenlik doludur. Ta fecrin doğuşuna kadar.”(Kadir suresi)Yukarıdaki ayetlerde görüldüğü gibi Kur’an-ı Kerim de kadir gecesi anlatılmaktadır.

Duhan suresi 3. ayette ise Rabbimiz “Biz onu (Kur'an'ı) mübarek bir gecede indirdik. Kuşkusuz biz uyarıcıyızdır.” Buyurmaktadır. İslam alimlerinin çoğunluğuna göre burada işaret edilen gece Kadir gecesidir.Çünkü diğer ayetlerde Kur’an’ın ramazan ayında ve kadir gecesinde indirildiği belirtilmektedir.Bir grup İslam alimi ise Duhan suresindeki ayetle Berat gecesine işaret edildiği görüşündedirler.

 Soru:   5 vakit namaz Kur'an-ı Kerim'de geçiyormu?  



 Cevap:

Belirli şartları taşıyan Müslümanlara günde beş vakit namazın farziyeti Kitap, sünnet ve icma ile sabittir. Beş vakit namazın eda edileceği vakitlere ve ne şekilde eda edileceğine Kur'an-ı Kerim'in bir kısım ayetlerinde mücmel olarak işaret olunmuş, bu işaretler Rasalül1ah (s.a.)'in kavli ve fiili sünnetiyle açıklık kazanmıştır. Bilindiği üzere Kur ' an-ı Kerim ' deki mücmel emir ve hükümleri açıklama yetkisi, Onu insanlara tebliğle görevli olan Peygamber (s.a.) Efendimize aittir. O namazı bizzat kılarak ve Müslümanlara imam olup kıldırarak nasıl kılınacağını öğrettiği gibi bunların vakitlerini de göstermiştir. Gerek kılınış şekli, gerek vakitleri ile ilgili bu uygulama ameli tevatür o1arak, günümüze kadar devam etmiştir. Kur'an-ı Kerim' de beş vakit namaza mücmel olarak işaret eden ayetlerden Taha Süresinin 130 uncu ayetinde: "...Güneşin doğmasından önce de, batmasın dan önce de Rabbını övgü ile tesbih et. Gecenin bazı saatlerinde ve gündüzün etrafında (iki ucunda) da tesbih et ki, rızaya ulaşasın." buyurulmuş; güneşin doğmasından ve batmasından önce, gece saatlerinde ve gündüzün iki ucunda olmak üzere beş ayrı vakitte Cenab-ı hakk' ı tesbih yani namaz kılmak emredilmiştir.

Bakara Süresinin 238 inci "namazlara ve ayrıca orta namaza devam edin" mealindeki Ayet-i kerimede "namazlar" anlamındaki "salâvat" kelimesi çoğuldur. Arapça da çoğul üçten başlar. "İki ye tesniye denir ve iki namaz sözü "salateyn şeklinde söylenir. Demek oluyor ki, ayetteki salavat sözünden en az üç namaz anlaşılır. Ayrıca bir de "orta namaz" var. Çünkü matuf, matuf aleyhten (üzerine atıf yapılandan) ayrıdır. Bu sebeple "orta namaz", "namazlar ifadesine dahil olmadığı gibi, her iki yanında eşit sayı bulunmadığı için, üç namazın arasında yer alacak bir namaza orta namaz denilmesi de mümkün değildir. O halde, ayetteki "salavat" kelimesi, en az dört namazı ifade eder. Orta namaz buna eklendiğinde beş vakit namaz ortaya çıkar. Orta namazın ikindi namazı olduğu bazı hadislerde açıklanmıştır.

Hüd süresinin 114'üncü ayetinde ise, "Gündüzün iki ucunda ve gecenin (gündüze) yakın saatlerinde namaz kıl..." buyurulmaktadır. . Ayet-i celilede gündüze yakın saatler" anlamındaki "zülef" kelimesi, "zülfe" nin çoğuludur. Yukarıda belirtildiği üzere en az üç adedi ifade eder. demek oluyor ki, bu ayete göre gecenin gündüze yakın saatlerinde, (akşam, yatsı ve sabah namazı olmak üzere) en az üç namaz var. Ayrıca gündüzün iki ucunda da iki vakit var. Böylece bu ayet-i kerimeden de namazın beş vakit olduğu anlaşılmaktadır.

Bunlardan başka Nisa, 4/103. Hud, 11/114; İsra, 17/78; Rum, 30/17-18; Nur, 24/36; Kaf, 50/39-40; Dehr (İns8n) , 76/25-26 ayet.-i kerimelerinde de beş vakit namaza veya vakitlerine mücmel o1arak işaret eden ifadeler bulunmaktadır. Bu mücmel ifade ve işaretler, Rasulüllah ( s.v. ) , in söz ve uygulamalar ile açıklanmış, onun açıkladığı ve uyguladığı şekilde bütün Müslümanlar tarafından ameli uygulama olarak günümüze kadar devam ettirilmiştir.

Asr-ı Saadetten beri her asırda Müslümanlar beş vakit namaz kılmış hiç kimse bunun aksini söylememiştir. Bu itibarla "Kur'an' da beş vakit namazın bulunmadığı iddiasının ilmi hiç bir değeri yoktur. (Din İşleri Yüksek Kurulu)

 Soru:   3 ihlas 1 Fatiha okurken her ihlasın başında besmele çekmek gerekiyormu?  



 Cevap:

Evet besmelenin okunması gerekir

 Soru:   Kendi kendimize başkasının aleyhinde konuşmak gıybetmidir?  



 Cevap:

Peygamber Efendimiz bir gün ashabına, "Gıybet nedir, bilir misiniz?" diye sorar. Sahabi "Allah ve Peygamberi daha iyi bilir" cevabını verince, Peygamberimiz (s.a.v.)"Kardeşini, hoşlanmayacağı bir şeyle gıyabında anmandır." buyurur. Sahabi; "Ya söylediğim kardeşimde varsa?" deyince, "Eğer söylediğin onda varsa, gıybet etmiş olursun. Şayet söylediğin onda yoksa, o takdirde ona iftira atmış olursun." cevabını alır. (Müslim, Birr, 70) Peygamberimizin hadisinde ki tarife baktığımızda başkalarının yanında söylemediğiniz için kendi kendinize konuşmanız gıybet olmaz, fakat bir müslümanın kendi kendine de olsa Müslüman kardeşini onun hoşlanmayacağı şeyle anması doğru bir davranış değildir, bu tür davranışlardan uzak durmak gerekir.

 Soru:   Camın veya bardağın kırılması hayra alametmidir?  



 Cevap:

Bu halk arasında dolaşan batıl inançlardandır.

 Soru:   Her Resul Nebidir ama her Nebi resul değildir.anlamı nedir?  



 Cevap:

Yüksek olmak ve haber vermek anlamındaki "n-b-e" kökünden türeyen nebi (çoğulu enbiyâ) sözlükte, haber veren, yüksek ve düz olmayan yer, çok ve geniş yol demektir. Terim olarak Allah'ın, dini kurallarını, emir ve yasaklarını, öğüt ve tavsiyelerini insanlara bildirmesi için görevlendirdiği insanlara denir. Bu insanlara, peygamber, nebî dendiği gibi resul ve mürsel (elçi) de denir.

İslâm bilginleri resul ile nebi arasında fark olduğunu, yeni bir kitap ve yeni bir şeriatla gönderilen peygamberlere resul-mürsel, yeni bir kitap ve yeni bir şeriatla göndermeyip, önceki bir resulün kitap ve şeriatını tebliğ etmekle görevli peygamberlere ise nebi dendiğini söylemişler ise de, Kur'ân'da böyle bir ayırım bulunmamakta, aksine nebilere kitap, hüküm, hikmet verildiği ve vahyedildiği bildirilmektedir. Bakara sûresinin 213. âyetinde nebilerle beraber kitap indirildiği bildirilmektedir: "İnsanlar bir tek ümmet idi. Allah, nebileri müjdeciler ve uyarıcılar olarak gönderdi, anlaşmazlığa düştükleri konularda insanlar arasında hükmetsinler diye, O nebilerle beraber gerçekleri içinde taşıyan kitap indirdi..."

Âl-i İmrân sûresinin 81. âyetinde nebilere kitap ve hikmet verildiği ifade edilmektedir: "Allah, nebilerden şöyle söz almıştı: Bakın size kitap ve hikmet verdim, sonra yanınızda bulunan kitapları doğrulayıcı bir rasûl geldiğinde ona mutlaka inanacak ve ona mutlaka yardım edeceksiniz. Bunu kabul ettiniz mi ve bu hususta ağır ahdimi üzerinize aldınız mı? demişti. Kabul ettik dediler..."

Âl-i İmrân sûresinin 70. âyetinde kitap, hüküm ve nübüvvet verilmesi birlikte zikredilmiştir; "Hiçbir insana yakışmaz ki, Allah ona kitap, hüküm ve nübüvvet versin de sonra o insanlara Allah'ı bırakıp, bana kullar olsun desin..." (Casiye, 45/16; Ankebût, 29/27; Hadîd, 57/26).

Nisâ sûresinin 163. âyetinde nebilere vahiy indirildiği bildirilmiş, bir sonraki âyette bunlara resul denilmiştir: "Nuh'a ve ondan sonra gelen nebîlere vahyettiğimiz gibi (Ey Muhammed!) sana da vahyettik. Nitekim İbrahim'e, İsmail'e, İshak'a, Yakub'a, torunlarına, İsâ'ya, Eyyub'a, Yunus'a, Harun'a, Süleyman'a da vahyetmiş ve Dâvûd'a Zebur vermiştik. Daha önce sana anlattığımız ve sana anlatmadığımız elçilere (resul) de vahyetmiştik." Kur'ân'da nebilere kitap verildiğinin bildirildiği gibi, resullere de kitap verildiği bildirilmiştir (Hadid, 57/25).

Bir âyette resul ve nebi kelimeleri atıf harfi ile peş peşe zikredilmiştir: "Senden önce hiçbir nebi ve resul göndermedik ki, o bir şey arzu ettiği zaman şeytan, onun arzusu içerisine mutlaka (bir düşünce) atmış olmasın..." (Hac, 22/52). Ebû Zerri'l-Gifârî; Ya Rasûlallah! Nebilerin evveli hangisidir diye sormuş, Peygamberimiz "Âdem'dir" demiştir. "O nebî mi idi?" diye sormuş, "Evet nebi idi" cevabını vermiştir (Ahmed, V/178). "Ya Rasûlallah! Nebilerin sayısı kaçtır" diye sormuş, "124.000'dir" diye cevap vermiştir (Ahmed, V/179). "Ya Rasûlallah! Onlardan kaçı resuldür" diye sormuş, "315'i" cevabını vermiştir (Ahmed, V/179). Rasûl ve nebi kelimelerinin geçtiği âyetler birlikte değerlendirildiğinde her ikisinin de ortak vasıflara sahip olduğu görülmektedir. Bu vasıflar; kitap, hikmet, nübüvvet ve hüküm verilmesi, vahyedilmesi, uyarıcı ve müjdeciler olarak gönderilmiş olması ve mücrimlerin düşmanlığına maruz kalmaktadır. (Âl-i İmrân, 3/79, 81; Nisâ, 4/63-165; Ahzap, 33/45; Hadîd, 57/25-26). ( DİNİ KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ D.İ.B.)

 Soru:   Salatantuncina duası Peygamberimizden gelen bir duamıdır.Bazı yerlerde Namazın farzından hemen sonra okunuyor.Bu uygulama sünnetmidir.?  



 Cevap:

Farz namazlardan sonra Peygamberimize salavat getirmek , sünnettir. Nitekim, Ebu Davud, Nesaî ve Tirmizî’in rivayet ettiği bir hadiste peygamberimiz(a.s.m) şöyle buyurmuştur. “Biriniz namazı kıldıktan sonra, Allah’a hamdu sena etsin, sonra Peygamber’e salavat getirsin, ondan sonra dilediği duaları yapsın.”

 Soru:   yabancı dil öğrenmek sünnetmidir?  



 Cevap:

Hicretin dördüncü senesinde Peygamber Efendimiz, Zeyd bin Sabit’e Yahudî yazısını, yani İbraniceyi öğrenmesini emretti "Ben yazılarımı, onların değiştirmeyeceklerinden emin değilim" (Taberî, 3:42; Müsned, 5:1856) buyurdu.Bunun üzerine Hz. Zeyd, 15 gün içinde İbraniceyi öğrendi, hatta onda maharet sahibi oldu. Resûl-i Kibriyâ Efendimiz, bundan sonra Yahudîlere birşey yazacağı zaman, onu Hz. Zeyd'e yazdırır, Yahudîlerden gelen yazıları da ona okuturdu.Yine birgün Resûl-i Kibriyâ Efendimiz, Hz. Zeyd'e, "Süryaniceyi güzelce okuyup yazabilir misin? Çünkü bana, Süryanice yazılar geliyor" dedi.Hz. Zeyd cevaben, "Hayır, iyi okuyup, yazamam" deyince, Peygamber Efendimiz:"O halde sen onu iyice öğren" buyurdu.( Müsned, 5:182)Bu emir, üzerine Hz. Zeyd bin Sâbit 17 günde de Süryaniceyi öğrendi. Yukarıdaki hadis-i şeriflerden de anlaşıldığı gibi Peygamber efendimiz (s.a.v.) yabancı dil öğrenmeyi tavsiye etmiştir.

 Soru:   Cenaze,cuma için sala okumak bidatmidir?peygamberimiz döneminde varmıydı?  



 Cevap:

Bu uygulama Hz. Peygamber ve ilk dönemlerde bulunmadığı halde, daha sonra ortaya çıkmıştır.

 Soru:   Futbolcunun diz kapağı üzeri açıksa kazandığı para harammıdır? yoksa sadece günahmıdır?  



 Cevap:

Farz olan tesettür hükmünü yerine getirmediği için günaha girer.

 Soru:   Namazda zamm-ı süreyi okuduktan sonra yanlışlıkla sadakallahülazim dadim. Sevih Secdesi yapmam gerekirmi?   



 Cevap:

Hayır gerekmez.

 Soru:   Kıldığım Namazı tuttuğum orucu Allah'ı tesbih etmemi verdiğim sadakayı vs. kısaca yapmış olduğum ibadetlerin sevabını gıybetini ve iftirasını yapmış olduğum insanlara hediye ediyorum ve onlar hakkında istiğfar ediyorum.Bu şekilde yapmamın bana faydası varmıdır?  



 Cevap:

Gıybet ve iftira etmek dinimizce kesin olarak yasaklanmıştır yani haramdır. Mümin bu gibi kötü davranışlardan uzak durmalıdır. Gıybet ve iftira etmek kul hakkı ile ilgili olduğundan hakkını üzerinize geçirmiş olursunuz kişilerle helalleşmeniz gerekir. Peygamberimiz (s.a.v) bir hadis-i şerflerin de “Gıybet eden, gıybet edilen için mağfiret dilerse gıybet günahına kefaret olur.” (Hatib) buyurmuştur. Gıybetini yaptığımız kişilerin affı ve tüm hayatlarının rahmetle ve ihsanla kuşatılması için, ısrarla ve vazgeçmeden duada bulunmalıyız. Bununla beraber bir daha gıybetlerini yapmamak için de ilâhî yardım dileğimizi ihmal etmemeliyiz.

 Soru:   Bir Hoca bir konuda Müstehap, başka bir Hoca Sünnet diyorsa ne yapmak gerekir?  



 Cevap:

İlmihal kitaplarında Mükellefin Fiilleri (Ef’al-i Mükellefin) başlığı altında bu konu anlatılmaktadır, oradan istifade edilebilir. Diyanet İşleri Başkanlığımızın yayınladığı ilmihal kitaplarını tavsiye ederiz.

 Soru:   Merhabalar. Benim sorum şu: Şu an Türkiye'ye Lyoness Tic. Ltd. Şt. adıyla yeni bir sistem gelmektedir. Sistem şu: Lyoness üyelerinin, lyoness ile anlaşmalı iş yerlerinden indirimli alış-veriş yaptığı bir sistem. Lyoness e üye olan kişilere Cashback diye adlandırılan bir kart verilmektedir. Kiler kart yada money kart gibi. Ve alış-verişini yapan kişi kasada bu kartı gösterdiği zaman indirim kazanmaktadır. Bu indirim ise direk hesabına nakit olarak yansıtılmaktadır. Ben bu sisteme üye kazandırdığımda ise üyelerimin yaptığı alışverişlerden de nakit olarak pay almaktayım. Örneğin; Benim üye yaptığım kişi alış-veriş yaptığında %0.5 i, onun üye yaptığı kişi alış-veriş yaptığında ise yine %0.5 i benim hesabıma nakit olarak geçmektedir.Kendi yaptığım alış-verişin ise %1 i bana nakit olarak dönmektedir. İki alt üyeden sonraki alt üyelerin yaptığı alış-verişler ise belli bir sınıra geldiğinde lyoness pozisyon hesabı sistemi ile hesaplandıktan sonra hesabıma nakit olarak geçmektedir. Bu sistemde alt üyelerin alış-verişinden üst üyeler, üst üyelerin alış-verişinden de alt üyeler kazanabilmektedirler. Pozisyon hesabı sistemi bunu sağlamaktadır. Tabii üstte yer alan üyeler her zaman daha çok kazanır. Bu sistemde kazanç; yapılan alış-verişlerden elde elde edilen indirimin, üyeler arasında nakit olarak pay edilmesine dayanır. 100 TL lik alışverişte %15 indirim varsa bu 15 TL nin: 1-Lyoness 2-Üyeler 3-Çocuk ve Aile Yardımlaşma Fonu 4-Vergi Olarak Devlet arasında paylaşılmasıdır. Sistemde amaç; büyük bir tüketici topluluğu oluşturarak firmalardan indirim kazanmak ve alış-verişlerden üyelere para kazandırmaktır. soru1: Bu sistemden kazanılan para helal midir? soru2: Benim alt üyelerim haram olan bir alış veriş yaptığında(içki,sigara vs.) bana bir günahı olur mu? Teşekkürler. İyi çalışmalar.   



 Cevap:

Bir uyanık 5 lira değerinde bir malı 15 liraya satıyor. Sattığı müşterisine de diyor ki, bana iki tane daha müşteri bul, 15 liraya aldığın malın 5 lirasını sana iade edeyim. Böylece bu müşteriden, 10 lira değil de beş lira kazanmış oluyor. Ama diğer ikisinden kazandığı onar lirayı da hesap edersek bu kazancı zincirleme olarak sürekli artırıyor. Yani geçen yıllarda söz konusu olan bir saadet zinciri kurmuş oluyor. Bu olay serbest irade beyanına dayalı yeni bir akit türü olarak bakılabilir ve kıyasen caiz görülebilir. Ancak Hanefilerin İstihsan kavramları tam da böyle durumlar için vardır ve meselenin şeklinden çok, anlamına ve içeriğine bakmayı gerektirir. Konuya bu açıdan baktığımızda zincirleme bir aldatmanın olduğunu görürüz. Herkes alacağı mal için değil, bu zincirin ilerleyen halkalarında kendisine gelecek olan dolarlar için sisteme katılır. Bu dolarlar, karşılığı olmayan dolarlardır. Zincire sonradan katılanlar sürekli öncekilere çalışır ve çarkın kendisinden yana dönebilmesi için hep yeni katılanların olması gerekir. Ya da herkes girerken aldanır, sonra girenleri aldatır. Sözleşmenin bir yerde kesildiğini düşünürsek, sisteme yeni katılanlar safi aldanmış olacaklardır. İşin organizatörü ise herkesi aldatır. İslam'ın alışverişten hedeflediği maksatlara baktığımızda bu sistemin alışveriş anlamında olmadığı açıktır ve caiz olması mümkün gözükmemektedir.( Prof. Dr. Faruk BEŞER)

 Soru:   3407- Ebu Hüreyre (r.a)’den rivâyete göre, şöyle demiştir: Kocalarından ayrılmak, ve muhalea yapmak isteyen kadınlar münafıklardır. (Müsned: 8990) Bu hadise göre sebepsiz yere kocasından kendisini boşamasını isteyen kadın dinden çıkarmı?  



 Cevap:

Dinden çıkmaz fakat günaha girer.

 Soru:   2005 yılından beri bir ilişkim var ve seneye ewlenmeyi düşünüyoruz şuan askerde aklıma takılan biz imam nikahı kıydırmak istediğimizde ne gibi olumsuzluklar olur birde duyumlarıma göre önce başka bir erkekle nikahlanıpp birlikte olup sonra o erkek beni boşayıp öylelikle birlikte oldugum insanla imam nikahı kıyabilirmişim bu bilgi ne kadar doğrudur cevabınız için şimdiden teşekkür ederim iyi çalışmalar   



 Cevap:

Resmi nikah yapılmadan dini nikah yapılması doğru değildir. Zaten böyle bir muamele kanunen de suç sayılmaktadır. Yalnız kalınca günah işlemiş olmamak için dini nikahın yapılması daha sonra telafisi çok zor durumlara sebebiyet vermektedir. Özellikle kadının dini ve dünyevi hukukunun korunması açısından resmi nikah yapılmadan dini nikah yapılmamalıdır. Nikahtan sonra karı-koca olarak birbirlerine karşı hak ve sorumlulukları olacaktır. Fakat evlilik olmadığı için bunları yerine getirmek mümkün olmadığından dolayı dinen vebal altında kalınacaktır. Bir anlaşmazlık olduğunda erkek kızı boşamaz ise kız bir başkası ile evlenemeyecektir. Ayrıca ölüm veya ayrılık gibi bir durumda kadın resmi nikahı olmadığı için hukuken hak talep edemeyecektir.

 Soru:   Hocam vakit namazlarimi kilmaya calisiyorum ama 5/6 gundur iltlihapli kanamam var herhalde kil donmesi olmus surekli degil ama egilip kalktikca oldugunu hissediyorum; Birde ben Sakarya`ya geleli bir ay oldu burada Allah utandimasin ise basladim ama ailem evim ikametim Ankara'da.Ayda bir hafta sonu icin Ankara'ya gidip geliyorum.Sakaryada'ki Namazlarimi normal kiliyorum Ankara'dakilerini seferi kiliyorum; Hocam bu iki durumumu aydinlatirsaniz sevinirim. TESEKKUR EDERIM ALLAHA EMANET OLUN  



 Cevap:

Devamlı burun kanaması, idrarı tutamama, devamlı kusma, yaranın devamlı kanaması gibi abdesti bozan ve kısmen süreklilik taşıyan bedenî rahatsızlıklara ilmihal dilinde özür (mazeret), böyle kimselere de özürlü kimse (mâzur, mâzure) denilir. Yukarıda sayılan türde olup en az bir namaz vakti süresince devam eden bedenî rahatsızlıklar özür hali sayılır. Özürlü kimse her namaz vakti için abdest alır, bu özür halinin abdesti bozmadığı var sayılarak o vakit içinde aldığı abdestle, onu bozan yeni bir durum meydana gelmedikçe, dilediği kadar farz, vâcip, sünnet, eda ve kazâ namazı, cuma ve bayram namazı kılabilir, Kâbe'yi tavaf edebilir, Mushaf'ı tutabilir. Namaz vaktinin çıkmasıyla özürlü kimsenin abdesti bozulmuş olur, yeni namaz vaktinde tekrar abdest alması gerekir.Bir kimse doğup yerleştiği veya karısının yerleştiği yere varınca seferî olmaz. Sadece gideceği bu yer sefer mesafesi uzaklığında ise yolculuk esnasında seferî olur. (İLMİHAL) Siz hem Sakarya’da hem de Ankara’da namazlarınızı mukim olarak kılmalısınız. Yolculuk esnasında seferi olarak kılarsınız.

 Soru:   Evlilikte cekilen sıkıntılar sorunlar,eşimin ailemle olan sıkıntıları cekmem kadermidir?  



 Cevap:

Kaderi ikiye ayırabiliriz: ızdırari kader, ihtiyari kader. "ızdırari kader"de bizim hiçbir tesirimiz yok. O, tamamen irademiz dışında yazılmış. Dünyaya geleceğimiz yer, annemiz, babamız, şeklimiz, kabiliyetlerimiz ızdırari kaderimizin konusu. Bunlara kendimiz karar veremeyiz. Bu nevi kaderimizden dolayı mesuliyetimiz de yok. İkinci kısım kader ise, irademize bağlıdır. Biz neye karar vereceksek ve ne yapacaksak, Allah ezeli ilmiyle bilmiş, öyle takdir etmiştir. Sizin sorduğunuz soruda bu alanda müzakere edilebilir. Aile içinde çekilen sıkıntılar için önce çözüm yolları aranmalı, bu benim kaderim diyerek sessiz kalınmamalıdır.

 Soru:   Kur'an-ı Kerim kaç tarihinde indiril meye başlamıştır?   



 Cevap:

610 yılı Ramazan ayı 27. gecesi (Kadir gecesinde) indirilmeye başlanmıştır.

 Soru:   1-ben evlenmeden önce eşimin babası eşime hediye olarak şuan oturduğumuz evi satın aldı ve eşimin üzerine yaptı...fakat kayınpederin emekli olmadan önce alnının teriyle kazandığı parayı daha sonra fon denilen ve içinde faizinde olduğu bir hesaba yatırmış...yani helal paranın içine haramda karışmış oldu..fakat ev hediye..bizim bu evde oturmamızın dini açıdan sakıncası bulunmaktamıdır??? 2-bizim kayınpedere gidip kalmamız orda yemek yememizin bir sakıncası var mı??? 3-biz bir araba almayı planlıyoruz ama kayınpeder bizim tamamlayamadığımız kısmı bize hediye vermek istiyor bunun bir sakıncası var mı??? sizden bu sorularla ilgili net cevaplar istiyorum..eğer bizi aydınlatırsanız çok minnettar olurum... allah sizden yardımcı olsun..iyi çalışmalar...  



 Cevap:

Eşinizin babasının kazancının tamamı haram değildir içinde helal kazançta vardır. Size aldığı evde oturmanızda ve size vereceği parayı almanızda bir mahsur yoktur. Bunlar helal kazançtan kabul edilir.

 Soru:   kuzenim dövme yaptırmak istiyor dövme yaptırmak günahmıdır?abdeste mani midir? tüm yönleriyle cevap alabilir miyiz allah razı olsun....  



 Cevap:
Dövme (veşm) yaptırma, Hz. Peygamber'in hadislerinde şiddetle yasaklanıp lânetlenmiş (Buhârî, "Libâs", 85-87; Müslim, "Libâs", 119), İslâm bilginleri de bunu, Allah'ın yarattığı şekil ve surette kalıcı değişiklik meydana getirdiği için câiz görmemişlerdir. Hatta başta Şâfiîler olmak üzere bir grup âlim, dövme yapılan yerde biriken kanın necis, pis olduğunu, dövmeyi yok etmenin vâcip olduğunu da ilâve ederler.( İLMİHAL D.İ.B )

Dövme deri altına yapıldığı için namaz ve gusul abdestine mani değildir.

 Soru:   felan işi olursa ömür boyu oruc tutmayı adayanın kefareti yemın kefaretimidir? gücü yetmeyecek seyı adayanın kefartei yemın kefaretıyse boyle bır adagın kefaretıde yemın kefaretımıdır hocam yemın kefaretı vererek ödemek caızmıdır cunku ömur boyu oruc tutmak imkansızdır imkansız nezr etmek yemındır Alıntıdır: Hastalığı iyi olursa, ömür boyu Receb ayında oruç tutacağına dair adakta bulunanın, oruç yerine yemin kefareti vermesi caizdir. Yemin kefareti, büluğa ermiş fakire verilir, çocuğa verilmez. (Redd-ül-muhtar, Hindiyye, Tahtavi)   



 Cevap:

Siz yemin etmemiş adakta bulunmuşsunuz bu sebepten yemin kefareti geçerli olmaz. Öncelikle yapamayacağınız gücünüzün üstünde bir adakta bulunduğunuz için Allah’tan af dilemelisiniz. Peygamberimiz(s.a.v) bir hadisi şeriflerinde şöyle buyurmuştur: “Kim Ramazan orucunu tutar ve Şevval’den de ona altı gün daha eklerse bütün seneyi oruç tutmuş gibi olur” sizde ramazan orucunu ve ramazandan sonra şevval ayından da altı gün oruç tutarsanız bütün yılı oruçlu geçirmiş gibi olursunuz inşallah.

 Soru:   icradan ev almayı düşünüyorum ama günahmı? değil mi? biliyorum.  



 Cevap:

İcrada haczedilen malı satın almak caizdir. Bir mahzur söz konusu olmaz. Sakıncalı olan icra malı oluşunu fırsat bilip de değerinden çok aşağıya fiyat vermekten, fırsatçılık etmekten meydana gelir. Karşılıklı rızalaşmak en doğru olandır.

 Soru:   Yapılan tetkik sonucu 17 haftalık çocucuğumuz dowm sendromu teşisiyle zihinsel özürlü doğacanı öğrendik.doktorlar aldırmamızı söylediler dinen çocuğumuzu aldırmanın bir mahsuru varmıdır.  



 Cevap:

Gebelikten sonra, annenin hayatî tehlikesi gibi haklı, kesin ve meşru bir zaruret olmaksızın, düşürmek veya aldırmak (kürtaj) yolu ile bir canlının hayatına son verilmesi caiz değildir. Tıbben sakat doğacağı bilinse bile ceninin alınması caiz değildir.(Din İşleri Yüksek Kurulu)

 Soru:   Kulağa yağ damlatmak ile kulak damlası aynı .Bazıları kulak damlası orucu bozmaz, kulağa yağ damlatmak orucu bozar diyor.İkisi farklı anlamdamıdır?   



 Cevap:

Kulak ile boğaz arasında da bir kanal bulunmaktadır. Ancak kulak zarı bu kanalı tıkadığından, su veya ilaç boğaza ulaşmaz. Bu nedenle kulağa damlatılan ilaç veya kulağın yıkattırılması orucu bozmaz. Kulak zarında delik bulunsa bile, kulağa damlatılan ilaç, kulak içerisinde emileceği için, ilaç ya hiç mideye ulaşmayacak ya da çok azı ulaşacaktır. Daha önce de belirtildiği gibi, bu miktar oruçta affedilmiştir. Kulak damlası ile yağ damlatmak arasında fark yoktur.

 Soru:   Benim 3 günlük kefaret orucum var.Birinci günü tuttum diyelim, ikinci gün yanlışlıkla bozuldu, tekrar birinci gündem mi başlanacak yoksa ikinci gündenmi başlanacak?   



 Cevap:

Yanlışlıkla bozulmaktan maksat nedir tam anlaşılamadı. Eğer unutarak yiyip içtiyseniz orucunuz bozulmaz devam edersiniz. Bilerek bozduysanız baştan başlamanız gerekir.

 Soru:   Seferilikte cemaatle namaz kılarken seferinin mi yoksa seferi olmayan kişininmi imam olması faziletlidir.Mesela Camide öğle namazını cematle seferi olarak kılan kişi 4 rekatmı kılması gerekir?   



 Cevap:

Seferi olmayan kişinin imam olması daha faziletlidir. Seferi olan kişi namazını cemaatle kılıyorsa farz namazlarını dört rekat olarak kılar.

 Soru:   Ben 2 yıllık Üniversiteyi Kayseride okudum ve bitirdim.Gezmeye iki günlüğüne gitsem seferi olurmuyum.Memleketimize 120.km uzaklıktadır.   



 Cevap:

Evet seferi olursunuz namazlarınızı seferi olarak kılmalısınız.

 Soru:   Resul mü yoksa Rasul mü? ikisinin farkı nedir hangisi daha faziletlidir?   



 Cevap:

Arapçadaki “RA” harfinin okunuşu ile ilgilidir. “RA” harfinin harekesi üstün olduğunda kalın okunur. Rasul daha uygundur.

 Soru:   Hacer-i esved taşı cennetten çıkma taşmıdır.   



 Cevap:

Hacerü’l-esved siyah taş demektir. Kaynaklar hacerü’l-esved’in Hz. İbrahim tarafından Kabe’nin inşası esnasında tavafın başlangıç noktasını belirlemek amacıyla yerleştirildiği konusunda ittifak etmekle birlikte bu taşın menşei, tarihçesi ve mahiyeti hakkında, bir çoğu zayıf isnatlara dayanan, bazıları aynı zamanda sembolik anlamlar taşıyan çeşitli rivayetler nakledilmiştir. Bu rivayetlerde umumiyetle hacerü’l-esved’in cennetten indirildiği, Nuh tufanı sırasında Ebu Kubeys dağında korunduğu ve Hz.İbrahim’in Kabe’yi inşası esnasında oradan getirilerek yerine konulduğu ifade edilmektedir. ( İSLAM ANSİKLOPEDİSİ)

 Soru:   Allahümme ecirna min şerrin nisa yı söylemek uygunmudur?kadınların şerrinden demek sakıncalı değilmidir?kötü kadınlar denmesi doğru değili?burada bütün kadınlardan bahsetmiyormu?  



 Cevap:

Burada kadınlardan maksat kötü kadınlardır.

 Soru:   faizsiz inek kredisi çekeceğiz yanlız inek için kullanmayacağız krediyi ev yapımı için kullanacağız  



 Cevap:

Söylediğiniz durumda hile ve devleti aldatma vardır caiz olmaz.

 Soru:   Uzakta olan imam nikahlı eşim yokken istimma mastürbasyon yapsam günahmıdır?. Yani Şuan evliyim ancak eşim başka bir şehirde.. Bu nedenle de bazı durumlarda çok sıkıntı çekiyorum. Bununla ilgili bilgi verirseniz sevinirim?  



 Cevap:

"Dinimiz, kişilerin cinsel ihtiyaçlarını meşru bir şekilde gidermelerini öngörmektedir. Hz. Peygamber(s.a.v.), "Sizden evlenme çağına gelip de buna güç yetirenler evlensin, evlenmeye imkan bulamayanlar ise oruç tutsun" buyurarak orucun şehveti azaltıcı özelliğine işaret etmiştir. Ancak, cinsel duygusu baskın gelen ve bundan dolayı sıkıntıya düşecek veya sağlığı etkilenecek bekârlar la, eşiyle beraber olma imkanı bulamayan evlilerin alışkanlık haline getirmemesi kaydıyla mastürbasyon yapmalarında sakınca görülmemiştir." (D.İ.Y.K.)

 Soru:   insn kendi ruhuna fatiha okurmu okursa neden?   



 Cevap:

Yapmış olduğumuz bütün ibadetlerin sevabını ahiret te alacağız, ayrıca kendi ruhuma diyerek Fatiha okunması gerekmez.

 Soru:   merhabalar sayın yetkili 6 aydır iş bulamadığım için eşimle sorunlar yaşıyorum 2 çocuğum var ben evliliğim bitmemesi için çaba gösteriyorum ama eşim bana boşanma davası açtı ama bende boşanmak istemiyorum eşimi ve çocuklarımı seviyorum boşamak dinen erkeğe mahsuzdur ama mahkeme boşadı o zaman eşimle dini nikahım bozulurmu ben boşanmak istemesemde bana mail olarak yanıt verirseniz sevinirim teşekkürler  



 Cevap:

Mahkemece boşanmış olan eşler, dinen de boşanmış olurlar. Ancak, daha önce, eşler arasında başka boşanmalar olmamış ise, mahkemenin boşaması, bir boşama sayıldığından, mahkeme kararı ile boşanmış olan eşlerin, istedikleri takdirde, -geride kalan iki talak hakkı ile- tekrar evlenmeleri mümkündür.

 Soru:   araba almak istiyorum fakat param yok yalnız taksitle ödeyebilirim...ama bankadan araba alablirmyim dinimizde yeri nedir ben 10 milyarlık araba buldum banka alıp bana 12 milyara satacak burada günah varmıdır.  



 Cevap:

Faizli işlem yapan bir kurumla çalışmak caiz değildir. Söylediğiniz banka faizle çalışıyorsa caiz olmaz.

 Soru:   Bır oğlum oldu 3 gun once akıka kurbanı ne zaman ve nasıl kesılmelıdır akıka kurbanı kaçtanedır ve ne zamana kadar kesılır   



 Cevap:

Çocuğun doğumunun ilk günlerinde Allah'a bir şükran nişanesi olarak kesilen kurbana "akîka kurbanı" denilir. Esasen akîka, Arapça'da yeni doğan çocuğun başındaki saçın adıdır. Akîka kurbanı kesildiği gün çocuğun başı da tıraş edildiği için kurban bu adı almıştır. Akîka kurbanı Hanefîler'e göre mubah (bazı rivayetlerde mendup), diğer üç fıkıh mezhebine göre sünnet, Zâhirîler'e göre vâciptir. Hz. Peygamber torunları Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin için birer koçu akîka kurbanı olarak kesmiş ve ümmetine de yeni doğan kız ve erkek çocukları için akîka kurbanı kesmelerini tavsiye etmiştir. Resûl-i Ekrem'in bu tür uygulama ve tavsiyeleri dinî bir gereklilik şeklinde değil de doğum, düğün gibi mutlu olayların yakın çevreye duyurulması, sevincin onlarla paylaşılması ve neticede sosyal yapının ve dayanışmanın sağlamlaştırılması yönünde tedbir ve örnekler (sünnet, nafile ibadet) olarak algılanması daha doğru olur. Akîka kurbanı, çocuğun doğduğu günden bulûğ çağına kadar kesilebilirse de doğumun yedinci günü kesilmesi müstehaptır. Aynı günde çocuğa isim verilmesi ve saçının kesilerek ağırlığınca altın veya gümüşün tasadduk edilmesi de tavsiye edilmiştir. Kurban olmaya elverişli her hayvan akîka ya da elverişlidir. Kesilen bu kurbanın etinden kurban sahibi ve aile fertleri, yakın dostları yiyebileceği gibi tasadduk da edilebilir.

 Soru:   bir tanıdığım "çocuğum olursa kurban keseceğim" diye adak adamış..şimdi bir çocuğu oldu..ama maddi durumu da hiç iyi değil..evleri yok barakada yaşıyorlar.bu adaklarını kurban yerine maddi durumlarının yettiği başka birşeyle değiştirebilirlermi yada daha sonraya erteleyebilirlermi?? çocukları olduğu için hemen mi yapmaları lazım.? şimdiden Allah razı olsun..  



 Cevap:

Adak, dinen mükellef olmadığı halde, kişinin farz veya vacip türünden bir ibadeti yapacağına dair Allâh'a söz vermesine denir. Şartlarına uygun olarak yapılan adağın yerine getirilmesi vaciptir. Adağı en kısa zamanda yerine getirmek gerekir. Kurban adayan kişinin adağını kurban olarak yerine getirmesi gerekir.

 Soru:   Bilerkek eşine kızgın anında senden boşum derse ne yapmak lazım  



 Cevap:

İslâmî hükümlere göre eşler, en fazla iki defa boşanıp tekrar evlenebilirler. Üçüncü kez boşanırlarsa tekrar evlenmeleri artık mümkün değildir. Öfkeli iken yapılan boşama geçerlidir. Ancak şuurunu kaybedip ne dediğini bilmeyecek derecede öfkeli bir halde (cinnet ve sinir krizi geçirilmesi durumunda) yapılan boşama geçerli değildir. Buna göre; sarf ettiğiniz boşama sözlerinden birini, ne dediğinizi bilmeyecek derecede bir cinnet halinde söylemişseniz eşinizle hayatınızı birlikte sürdürebilirsiniz. Ancak üçünü de, sinirli fakat ne dediğini bilecek bir durumda söylemişseniz eşiniz üç talakla boşanmış sayılır. (Din İşleri Yüksek Kurulu)

 Soru:   hocam merhaba elimde bir miktar para var almam gereken arabaya param yetmiyor bankadan faizle para çeksem bunun dinimiz açısından durumunu öğrenmek istiyorum iyi çalışmalar yasar@lenze.com.tr  



 Cevap:
İslâm'da faiz, kesin olarak haram kılınmıştır. Bir zaruret bulunmadıkça faiz almak da vermek de caiz değildir, iş kurmak veya genişletmek; ev, araba, vb. satın almak üzere özel kişi, kuruluş veya bankalardan alınan faizli krediler de böyledir. Ancak banka sizin adınıza arabayı alırda farkını size araba fiyatı olarak ilave ederse, arada araba satışı olduğundan, banka size arabayı sattığından  faiz olmaz. Bu çeşit satışlar finans bankalarında yapılmaktadır.


 Soru:   Zekatımı vermek istiyorum vereceğim ihtiyaç sahibi bunu bilmelimi aldım kabul ettim demelimi ?  



 Cevap:

Niyet bütün ibadetlerde olduğu gibi zekat ibadetinin de şartlarındandır . Zekatınızı verirken niyet etmeniz yeterlidir zekat verdiğiniz kişinin bunu bilmesi gerekmez.

 Soru:   Tevbe süresinin başında neden besmele yazmamaktadır ?  



 Cevap:

Bu surenin başında “besmele”nin olmaması şu iki sebeple açıklanmaktadır:

a) Bu surenin aralarındaki anlam ve içerik yakınlığı itibariyle Enfal suresinin devamı olma ihtimali.

b) Surenin müşriklere ağır bir ihtarla ve onlarla yapılmış anlaşmanın bozulup savaş ilan edilmesi talimatıyla başlaması. Bu izaha göre “besmele” güven ve rahmetin ifadesi olduğundan iki zıt ifadenin birlikte okunması uygun görülmemiştir.

Şayet Kur’an okunmaya bu surenin başından başlanacaksa sadece “euzü”çekilir, daha sonraki bir ayetinden başlanacaksa euzü ile birlikte besmele de okunur.Enfal suresinden Tevbe suresine geçilecek ise euzü-besmele okumaksızın kıraate devam edilir. (Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir D.İ.B.)

 Soru:   Ben yurtdisinda kaliyorum ve ev almak istiyorum mecburiyet karsisinda faizle . bir soru ve cevabinizi okudum birisi sormus bir cok kisi faize hayir derken sizin olur demeniz kafami giciklandirdi benm icin acik ve net bir sekilde aciklarmisiniz   



 Cevap:

İslam müctehid ve fakihlerinin çoğunluğuna göre, Müslüman için İslam ülkelerinde yapılması haram olan bir şeyin İslam ülkesi olmayan yani daru'l-harp sayılan yerlerde de yapılması haramdır, Bu itibarla, İslam ülkelerinde haram olan faizli akitlerin yapılması, İslam ülkesi olmayan yerlerde de haramdır. Kaldı ki Müslümanlar gayr-ı müslim ülkelerin bankalarındaki cüz'î bir faizle bekletilen dövizleriyle bu ülkenin iktisadına hizmet etmiş, katkıda bulunmuş olurlar.

 Soru:   Salatı tefriciye duasının 4444 okunması mı faziletli ya da bu duayı sayılandırarak okumak doğrumudur?  



 Cevap:

4444 Tefrîciyye veya 41 Yâsîn gibi belli sayılarda okunan dualar, zikirler, salavât, âyetler ve sureler hakkında (namazlardan sonra 33 adet olarak söylenen tesbîh, tahmîd ve tekbîr gibi pek az müstesna tutulursa) emreden, tavsiye eden bir nas yoktur. Müslüman istediği kadar Tefrîciyye diye anılan salavât veya Yâsîn suresi okuyabilir. "Bunu şu kadar okumak sünnettir, farzdır, dinin emridir..." derse veya böyle inanırsa bid'at gerçekleşir. Böyle bir inanç olmaksızın, şahsî veya başkasının tecrübesine dayanarak "Bu kadar okumanın şuna faydası oluyor, oldu" der, okur ve tavsiye ederse bu bid'at olmaz ve sakıncası da bulunmaz. (Prof. Dr. Hayrettin Karaman)

Cevap Değerli Kardeşimiz;

Bilindiği üzere Peygamberimiz'e (sas) salat-ü selam getirmek bizim ömür boyu mükellef olduğumuz hasbi görevimizdir. Bu konuda Ahzap Sûresi'nde geçen ayette ve birçok hadislerde salat-ü selam okuma emri vardır. Nitekim namazlarımızda tekrar ettiğimiz Allahümme salli.. Allhümme barik.. salavatlarını da ömür boyu okur, her fırsatta Peygamberimiz'e salat-ü selam getirmeyi vazgeçilmez görevimiz biliriz, dünyevi bir karşılık beklemek de aklımıza gelmez..

İşte hiçbir dünyevi maksat beklemeden, sadece Peygamberimiz'in şefaatine vesile olacak bir dua niyetiyle okuduğumuz bu salat-ü selamlara bazıları, Salat-ı Tefriciye de olduğu gibi peşin dünyevi bir istek de yüklüyor, maruz kaldığı sıkıntı ve üzüntülerden kurtulmayı da niyet ederek okumaya başlıyorlar. Burada ise soru şu oluyor:

Böyle dünyevi bir niyetle okunan salat-ü selamdan beklenen dünyevi sonuç kesin şekilde elde edilebilir mi? Böyle dinî bir hüküm var mıdır?

Bu soruya sıhhatli cevap verebilmek için duanın bir ibadet olduğunu, ibadetin de karşılığının çoğunlukla ahirette verileceği gerçeğini bilmeye ihtiyaç vardır. Şöyle ki:

Salat-ı Tefriciye gibi salat-ü selamlar Peygamberimiz için yaptığımız birer makbul duadırlar. Dualar ise ibadet niyetiyle okunur. İbadetlerin karşılığı da bazen dünyada verilir, ama çoğunlukla da ahirete tehir edilir. Bu sebeple, dünyevi sonuç hemen alınmazsa duam kabul olmadı, redde uğradı, diye ümitsizliğe düşülmez.. Belki karşılığı ebedi hayatta verilmek üzere ahirete tehir edildi, diye düşünerek salat-ü selama devam edilir..

Yani hangi sıkıntıdan kurtulmak niyetiyle okunursa okunsun okuyan karşılığını hemen peşin olarak dünyada alacak, düşündüğü sonuca da mutlaka hemen varacak, diye bir hüküm yoktur.. Kaldı ki, maruz kalınan sıkıntılar, bu gibi duaları okumanın da vakitleri olarak görülür. Nitekim Bediüzzaman Hazretleri'nin bu konudaki hatırlatmaları aynen şöyledir:

Dua bir ibadettir! Kul, kendi aczini ve fakrını dua ibadeti ile ilan eder. Zahiri maksatlar ise dua ibadetinin vakitleridir! Hakiki faydaları değil. Çünkü ibadetin faydası, ahirete bakar! Dünyevi maksatları hasıl olmazsa, o dua kabul olmadı, denilmez, belki daha duanın vakti bitmedi denir, dua yapmaya devam edilir..

Bu sebeple salat-ı tefriciye gibi salavat dualarını, sadece dünyevi ihtiyacımızı karşılama aracı durumuna düşürmemeli, ebedi hayatta karşılığını göreceğimiz bir ibadetimiz olarak yapmalı, peşin sonuç alınmazsa okuduğumuz salavatlar boşa gitti sanmamalıyız..

Peki, bu 4444 kere okuma âdeti nereden geliyor, insanlar bu miktara ulaşmayı sanki kabul olma şartı gibi görüyorlar?

Kolay hatırda kalması için 4444 sayısını söyleyenler olmuştur.

Tefsir sahibi Kurtubi'nin 4444 defa okunması halinde kabul olacağı yönünde bir ümidi vardır. Ancak bu da bir ümittir. Bu miktarı bulan okumalar mutlaka kabul olur, bu sayıya ulaşamayanlar ise redde uğrar demek değildir. Nitekim günde 41 defa, 21 defa okumalıdır, diyenler de olmuştur. Duadır bu.. Az da okunsa çok da okunsa okuyanlar boş kalmazlar, dünyevî istekleri yerine gelmese de uhrevî sevabını kazanır.

Not: Şu açıklamaları da okumanızı tavsiye ederiz:

4444 Tefrîciyye veya 41 Yâsîn gibi belli saylarda okunan dualar, zikirler, salavât, âyetler ve sureler hakkında (namazlardan sonra 33 adet olarak söylenen tesbîh, tahmîd ve tekbîr gibi pek az müstesna tutulursa) emreden, tavsiye eden bir nas yoktur. Müslüman istediği kadar Tefrîciyye diye anılan salavât veya Yâsîn suresi okuyabilir. "Bunu şu kadar okumak sünnettir, farzdır, dinin emridir..." derse veya böyle inanırsa bid'at gerçekleşir. Böyle bir inanç olmaksızın, şahsî veya başkasının tecrübesine dayanarak "Bu kadar okumanın şuna faydası oluyor, oldu" der, okur ve tavsiye ederse bu bid'at olmaz ve sakıncası da bulunmaz. (Prof. Dr. Hayrettin Karaman)

Salât (Çoğulu: Salavât), Peygamberimiz (sa) için dua etmeyi ifade eder. Bu duada ona hem salat, hem de selam okunduğu için buna “salâtü selam” denir. "Salât-ı tefrîciye" ise, Allah Rasulü Efendimize sıkıntılardan kurtulmak için okunan ve farklı cümlelerden oluşan salâtü selam demektir. Daha çok Mağrip ve havalisinde meşhurdur ve buna “salât-i nâriyye” de denir.

Kuran-ı Kerimde şöyle buyrulur: "Allah da melekler de o Nebiye salat ederler, ey müminler, siz de ona salat edin, bol bol selam gönderin". (Ahzâb Suresi 33/56). Allahın ona salât etmesi, onu bağışlaması, meleklerin salât etmesi bağışlanmasını dilemeleri, müminlerin salât etmesi de derecesinin yüceltilmesi için dua etmeleri anlamına gelir. Buna göre Peygamberimize salâtü selam okumamız bize Allahın bir emridir ve bunu bilerek hiç okumayanların küfre bile girecekleri söylenmiştir.

Hz. Peygamber de müminlerin kendisine salâtü selam okumalarını ister ve sizin bana okuyacağınız salâtı, Allah on katıyla size iade eder, buyurur.

Sıkıntılarından ötürü Peygamberimize salâtü selam okuyup dua ederek Allahtan tefric (yani sıkıntılarının defedilmesini) istemek meşrudur ve umulur ki, Allah onun hatırına bu duaları daha çabuk kabul eder. Yeter ki, isteyen ondan değil, Allahtan istemiş olsun. Çünkü Allah bizim günde en az on yedi kez, "Ya Rab, sadece senden yardım isteyeceğim" ahdini tekrarlamamızı ister. Ama biz biliyoruz ki, o rasulünü çok sever ve bizim de onu sevmemizi ister. Biz de eğer sevdiğimizi ona salâtü selam okuyarak gösterir ve bunu vesile tutarak da Allahtan muradımızı istersek daha hızlı kabul olacağını ümit edebiliriz.

Buraya kadar yazdıklarımız, sorunuzun cevabı için gerekli temel bilgilerdir.

Ona nasıl, yani hangi cümlelerle salâtü selam okumamız gerektiği konusunda ise belirleyici bir emir yoktur. Herhangi bir salât ve selam kipini kullanabiliriz. Ama Allah Rasulü Efendimiz (sa) nasıl salât okuyalım sorusuna, bizim namazlarda okuduğumuz "salli... ve barik" dualarını öğreterek, böyle söyleyin diye cevap vermiştir. Yani bu dualar salâtü selamın en güzelidirler diyebiliriz. Ama Efendimizin bunları öğretmiş olması, başka cümlelerle salât okunamaz anlamına gelmediği için herkes çok farklı cümlelerle salâtü selamlar okumuştur ve bunların okunamayacağını da kimse söylememiştir. Çünkü önemli olan, ona salâtü selam okumaktır, bunun hangi cümlelerle olması gerektiği ikincil bir meseledir. Ama elbette aşırılık içeren ifadelerle salatü selam okunmaz.

Buradaki bir inceliğe de işaret etmemiz de güzel olur: Biz sadece Allah için ibadet eder ve sadece Onun için namaz kılarız. Ama Allah (cc), Rasulünün kadrini iyi bilmemizi istediğinden olacak ki, sadece kendisi için kıldığımız namazlarda ona da salât, yani dua etmemizi hoş karşılamıştır.

"Salat-i tefriciye" olarak bilinen salâtü selam cümleleri ise hadislerde bulunmamaktadır. Sadece bazı Şia kitaplarında ve Mağripte yazılmış dua kitaplarında yer almaktadır. Bizde dua kitabı yazanlar da bunu oralardan almış ve kitaplarına koymuşlardır. Bu kitapları yazanların, kitaplarının satışını artırmak için, bunu şu kadar okuyan şöyle olur, gibi ümit verici müjdeler zikretmeleri bunun yaygınlaşmasına sebep olmuştur.

Ancak bu salatü selam, sağlıklı bir yorum yapılması kaydıyla, güzel manaları olan cümlelerden oluşur. Dolayısıyla bunları okumakta da bir sakınca olmaz. Ancak bu salatü selama özel bir yer verip, bunu diğerlerinden farklı bir konumda görmenin bir dayanağı yoktur. Hatta selefi bir yorumla yanlış manalar içerdiğine dair yazılar da okudum. Yani bunda öyle cümleler vardır ki, kastettiğiniz şeye göre manası güzel olabileceği gibi, caiz olmayan manalara da gelebilir.

Muhtemelen birisi bir derde müptela olmuş ve içinden gelen bu cümlelerle uzun süre salâtü selam okuyarak Allahtan derdinin giderilmesini istemiş, Allah da duasını kabul etmiştir. Sonra da bu çokça okumayı, herkesin aklında kalsın diye 4444 sayısıyla sınırlamışlar ve bu salâvatı bu kadar okuyanın derdine Allah çare verir demişlerdir. Oysa duaların kabulünü sağlayan pek çok şartlar ve sebepler vardır: Dua edenin samimiyeti, çok bunalmış ve hatalarını sildirecek kadar sıkıntı çekmiş ve cezasını tamamlamış olması, çok candan ve ihlâsla dua etmesi, büyük bir iyilik yaptıktan sonra dua etmesi, Allahın veli bir kulu olması, belli zamanlarda ve belli yerlerde dua etmesi ve böylece okuduğu duayı bir ismi azam duası haline getirmesi. Dolayısıyla bu salâvat cümleleriyle dua edip isteğine kavuşan birisinin bulunmuş olması, herkesin bu sayıda bu salâvatı okuyarak isteğini elde etmesi anlamına gelmez. Hatta istediğini Allahtan isteme yerine sanki bu salâvat cümlelerinin ve 4444 sayısının bir şifre ve sihirli bir etki oluşturduğunu zannedip, tesiri bundan beklemek, sevap değil, Allah korusun şirk bile olabilir.

Sonuç olarak diyebiliriz ki, "salât-i tefriciye", ya da “salât-ı nâriye” olarak bilinen cümleler, bilinmeyen bir insanın bir araya getirdiği cümlelerdir ve bir yorumla çok güzel manalar içermektedirler. Allah Rasulüne bunlarla da salâtü selam okumanın hiç bir sakıncası yoktur, hatta anlamları doğru bilinirse bu güzeldir. Ancak bu cümlelerden ya da bunların belli sayılarda tekrarlanmasından bir medet umma, insanı Allahtan uzaklaştırabilir, kaş yapayım derken göz çıkarılmış olabilir. İnsan tesiri Allah’tan değil, bunlardan beklemiş olabilir. Dolayısıyla bunlar okunursa bu bilinçle ve manaları düşünülerek okunmalıdır. Bununla yapılan dua mutlaka kabul edilir diye de inanmamalıdır. Yani bu kelimelere ve bu sayıya bir kutsiyet vermemek gerekir. Çünkü Kutsallık Allah’tandır ve Allah bu kelimeleri bize ne kendi öğretmiştir, ne de Rasulü vasıtasıyla öğretmiştir. Yani buna Allah’ın bir kutsallık verdiği bilinmemektedir.

“Salât-ı terficiye” nin aslı, Latin harfleriyle okunuşu ve anlamı şöyledir:

اللهـم صل صلاة كاملة وسلم سلاماً تاماً على سيدنا محمد الذي تنحل به العقد وتنفرج به الكرب وتقضى به الحوائج وتنال به الرغائب وحسن الخواتم ويستسقى الغمام بوجهه الكريم وعلى آله وصحبه في كل لمحة ونفس بعدد كل معلوم لك.

Allahumme salli salâten kâmileten ve sellim selâmen tâmmen alâ-seyyidina Muhammedin ellezi tenhallü bihi’l ‘ukadu ve tenfericu bihi’l-kürabu ve tukdâ bihi’l-havâicu ve tünâlü bihi’r-rağâibu ve husnu’l-havâtimi ve yusteska’l-ğamâmu bi-vechihi’l-kerîmi ve ‘alâ âlihi ve sahbihi fî-külli lemhatin ve nefesin bi-‘adedi külli ma’lûmin lek.

Anlamı:

“Ya Rab! Efendimiz Muhammed’e tam ve mükemmel bir salat ve selam eyle. O Nebi ki, onun yüzü suyu hürmetine düğümler çözülür, sıkıntılar dağılır, ihtiyaçlar karşılanır, arzulara ve güzel akıbetlere erişilir, bulutlardan yağmur dökülür… Onun âline ve ashabına da salât ve selam eyle ya Rab! Her an, her nefeste ve senin bildiklerinin sayısınca.”

Prof. Dr. Faruk Beşer

 Soru:   benim adım Muhammet.arkadaşım bana sadece muhammet dese olur mu ?   



 Cevap: Muhammet isminin konulmasında ve söylenmesinde bir sakınca yoktur.

 Soru:   ikindi namazında hoca hep icinden dua okuyo bizimde okumamıza gerek varmı bizim bütün rekatla  



 Cevap:

İmama uyan bir kimse, yani muktedî, imam gizlide okusa aşikarda okusa Sübhâneke`yi okuyup sükût eder. Fâtiha ve başka âyet okumaz İmama uyan kimsenin, onun arkasında Fâtiha ve zamm-ı sûre okuması tahrîmen mekruhtur. Çünkü imam cemaata riyaseten okumaktadır. İmamın okuması cemaatın okuması yerine de geçer.

 Soru:   Bugüne kadar hakkına girdiğimiz insanlar olmuştur.Unuttuğumuz insanların hakkını nasıl öderiz?  



 Cevap:

Bilinen ve ödenme imkânı olan haklar aynen ödenmeli, sahibinden de ayrıca helâllık alınmalıdır. Ödenme imkânı olup, her nasılsa sahibine ödenemeyen maddi haklar, sahibi adına, yani sevabı ona olmak üzere muhtaçlara verilmeli, sahibi için de istiğfar etmelidir. Sahibine söyleme ve ödeme imkânı olmayan, başkasına da ödenemeyen haklar için, hakkın sahibine ve kendine çokça mağfiret dilemeli, ona kendisindeki hakkını helâl ettirmesini Allah`tan israrla istemeli ve yakarmalıdır.

 Soru:   Camide Müezzin Türkçe kamet getirse cemaatin hakkına girermi?  



 Cevap:

Kamet getirmek sünnettir ve orijinal şekliyle yani Arapça olarak okunmalıdır. Arapça okunmadığında sünnete uyulmuş olmaz dolayısıyla sünnet sevabından mahrum kalınır.

 Soru:   kur'an-Kerim'de namazın beş vakit oldğu var mıdır?  



 Cevap:

Belirli şartları taşıyan Müslümanlara günde beş vakit namazın farziyeti Kitap, sünnet ve icma ile sabittir. Beş vakit namazın eda edileceği vakitlere ve ne şekilde eda edileceğine Kur'an-ı Kerim'in bir kısım ayetlerinde mücmel olarak işaret olunmuş, bu işaretler Rasalül1ah (s.a.)'in kavli ve fiili sünnetiyle açıklık kazanmıştır. Bilindiği üzere Kur ' an-ı Kerim ' deki mücmel emir ve hükümleri açıklama yetkisi, Onu insanlara tebliğle görevli olan Peygamber (s.a.) Efendimize aittir. O namazı bizzat kılarak ve Müslümanlara imam olup kıldırarak nasıl kılınacağını öğrettiği gibi bunların vakitlerini de göstermiştir. Gerek kılınış şekli, gerek vakitleri ile ilgili bu uygulama ameli tevatür o1arak, günümüze kadar devam etmiştir. Kur'an-ı Kerim' de beş vakit namaza mücmel olarak işaret eden ayetlerden

Taha Süresinin 130 uncu ayetinde: "...Güneşin doğmasından önce de, batmasın dan önce de Rabbını övgü ile tesbih et. Gecenin bazı saatlerinde ve gündüzün etrafında (iki ucunda) da tesbih et ki, rızaya ulaşasın." buyurulmuş; güneşin doğmasından ve batmasından önce, gece saatlerinde ve gündüzün iki ucunda olmak üzere beş ayrı vakitte Cenab-ı hakk' ı tesbih yani namaz kılmak emredilmiştir.

Bakara Süresinin 238 inci "namazlara ve ayrıca orta namaza devam edin" mealindeki Ayet-i kerimede "namazlar" anlamındaki "salâvat" kelimesi çoğuldur. Arapça da çoğul üçten başlar. "İki ye tesniye denir ve iki namaz sözü "salateyn şeklinde söylenir. Demek oluyor ki, ayetteki salavat sözünden en az üç namaz anlaşılır. Ayrıca bir de "orta namaz" var. Çünkü matuf, matuf aleyhten (üzerine atıf yapılandan) ayrıdır. Bu sebeple "orta namaz", "namazlar ifadesine dahil olmadığı gibi, her iki yanında eşit sayı bulunmadığı için, üç namazın arasında yer alacak bir namaza orta namaz denilmesi de mümkün değildir. O halde, ayetteki "salavat" kelimesi, en az dört namazı ifade eder. Orta namaz buna eklendiğinde beş vakit namaz ortaya çıkar. Orta namazın ikindi namazı olduğu bazı hadislerde açıklanmıştır.

Hüd süresinin 114'üncü ayetinde ise, "Gündüzün iki ucunda ve gecenin (gündüze) yakın saatlerinde namaz kıl..." buyurulmaktadır. . Ayet-i celilede gündüze yakın saatler" anlamındaki "zülef" kelimesi, "zülfe" nin çoğuludur. Yukarıda belirtildiği üzere en az üç adedi ifade eder. demek oluyor ki, bu ayete göre gecenin gündüze yakın saatlerinde, (akşam, yatsı ve sabah namazı olmak üzere) en az üç namaz var. Ayrıca gündüzün iki ucunda da iki vakit var. Böylece bu ayet-i kerimeden de namazın beş vakit olduğu anlaşılmaktadır.

Bunlardan başka Nisa, 4/103. Hud, 11/114; İsra, 17/78; Rum, 30/17-18; Nur, 24/36; Kaf, 50/39-40; Dehr (İns8n) , 76/25-26 ayet.-i kerimelerinde de beş vakit namaza veya vakitlerine mücmel o1arak işaret eden ifadeler bulunmaktadır. Bu mücmel ifade ve işaretler, Rasulüllah ( s.v. ) , in söz ve uygulamalar ile açıklanmış, onun açıkladığı ve uyguladığı şekilde bütün Müslümanlar tarafından ameli uygulama olarak günümüze kadar devam ettirilmiştir.

Asr-ı Saadetten beri her asırda Müslümanlar beş vakit namaz kılmış hiç kimse bunun aksini söylememiştir. Bu itibarla "Kur'an' da beş vakit namazın bulunmadığı iddiasının ilmi hiç bir değeri yoktur. (Din İşleri Yüksek Kurulu)

 Soru:   Bir namaz vaktinin sünnetine hem o vaktin sünneti ve kılınmayan o vaktin farzı diye niyet edilirmi?  



 Cevap:

Bir ibadete iki niyet yapılmaz. Hanefi mezhebine göre, üzerinde namaz borcu olanlar, üzerimde kaza namazım var diye revatip olan sünnetleri terketmezler. Hem bu sünnetleri eda ederler, hem de fırsat buldukça vaktinde kılamadıkları namazları kaza ederler. Rasulüllah (S.A.V.) bir hadis-i şeriflerinde: "Kulun kıyamet günü ilk hesaba çekileceği konu, farz namazlardır. Eğer bu tamamsa işi kolaylaşmıştır. Aksi halde, "bakın bakalım, nafileden, bir şeyi var mı?" denir. Nafile ile farz eksikleri tamamlanır.."buyurmuştur.

 Soru:   Parayı vadesiz olarak bankada bekletmek caiz midir?  



 Cevap:

Faizli işlem yapan kurumlarla iş yapmak caiz değildir. Fakat faizsiz çalışan finans kurumları ile çalışabilirsiniz. Dolayısıyla paranızı faizsiz çalıştırma imkanınız bulunmaktadır.

 Soru:   kızımın ölüsünü öpeyim ki demek yemin midir ; yeminse nasıl bozulur  



 Cevap:
“Kızımın ölüsünü öpeyim” sözü yemin değildir. Fakat Müslüman bu tür sözlerden uzak durmalıdır. Bundan dolayı tevbe etmeli ve bir daha söylememeye çalışmalısınız.

 Soru:   namazda haşr süre. son 3 ayetinin ilk 2 sini ilk rekatta son ayetini de sonraki rekatta okunur mu  



 Cevap:

Evet okunur.

 Soru:   imam nikahı şartmıdır? tarafların rızası olduktan sonra resmi nikah kıyılsada geçerlimidir?   



 Cevap:
İslami hükümlere göre nikah, evlenme ehliyetine sahip ve aralarında evlenmelerine dini açıdan bir engel bulunmayan kadın ile erkeğin (veya vekillerin) şahitlerin huzurunda "...seni aldım, sana vardım... nikahladım zevceliğe kabul ettim..." gibi sözlerle, birbirleriyle evlenmeleri konusunda karşılıklı rızalarını ifade etmelerinden (îcap ve kabulden) ibaret bir akittir. Bu nikah akdinin gizli değil kendi ailesi ve yakın çevresinin bilgisi dahilinde icra edilmesi ihmali uygun olmayan bir görevdir.

Nikahın mutlaka din görevlisi veya bir başka şahıs tarafından kıyılması gerekmez. Evlenecek olan kadın ve erkeğin (veya vekillerinin) şahitler huzurunda ailesi ve yakın çevresinin bilgisi dahilinde alenen, "...aldım, ...vardım...." gibi sözleriyle nikah akdedilmiş olur.Burada nikah kıyan şahsın görevi, evlenenlere nikahın akdi için gereken şartları yerine getirmek ve bu akdin resmen tescil işlemini yapmaktır. İmamın görevi ise dua etmekten ibarettir. Resmi prosedür doğrultusunda kıyılan nikah dinen de geçerli bir evlilik aktidir. Buna göre resmi nikahtan sonra dini nikah adı altında yeni bir nikah akdi gerçekleştirmeye gerek yoktur. Konuyla ilgili ayrıntılı bilgiyi Diyanet İşleri Başkanlığı, "İslam İlmihali" 2. Cildinde bulabilirsiniz

 Soru:   ben çalışan bir bayanım ve eşimden gizli para biriktiriyorum eşime sormadan harcama yapmam günah mı  



 Cevap:

Evli bir kadın kendi parasını kocasından habersiz/izinsiz harcayabilir; ancak bu hak kullanılırken aile içi huzursuzluğun oluşmasına meydan vermemeye çalışmalıdır. (D.İ.Y.K.)

 Soru:   Yahudilere ve Hristiyanlara benzememek için peygamber efendimizin "saçlarınızı ve sakallarınızı boyayınız" diye bir hadisi var diyorlar.Acaba böyle bir hadis var mı?  



 Cevap:
“Yahudiler ve Hıristiyanlar saçlarını boyamazlar siz onlara muhalefet edin” (Buhari,Libas,67, Müslim,Libas,80) Bu hadis Tirmizi de “(Saçınızdaki) akların rengini değiştirin,Yahudilere benzemeyin.” şeklinde gelmiştir. İslam âlimeleri bu hadisi şu şekilde açıklamışlardır: Bir yerde saç boyama âdeti varsa, buna uymamak dikkatleri çekeceğinden mekruhtur. Aksi de böyledir, yani boyama âdetinin olmadığı bir yerde boyama dikkat çekeceğinden mekruhtur. Hüküm, ağaran saçın manzarasına bağlıdır. Yani, bir kimsenin ağaran saçı güzel bir manzara arz ediyor, boyanma halinden daha nazif ve nezih görünüyorsa, boyamamak evladır, aksine akları çirkin bir manzara arz ediyorsa boyanması evladır. (Kütüb-i Sitte Tercüme ve Şerhi Prof. Dr. İbrahim Canan) 

 Soru:   Dizlerinde menisküs yırtığı olan biri nasıl namaz kılmalıdır?  



 Cevap:

Namaz, kulun Allah'a en çok yakınlık kazandığı bir ibadettir. Bu niteliğinden dolayı Hz. Peygamber (s.a.v) bu ibadeti "en hayırlı amel" (İbn Mâce, Taharet, 4)olarak tanımlamış, kıyamet gününde hesabı sorulacak ilk amelin namaz olacağını bildirmiştir. (Tirmîzî, Salât, 188) Bu sebeple namazın terk edilmesine izin verilmemiş, ima ile de olsa mutlaka kılınması istenmiştir. Hz. Peygamber "Kim namazı kasten terk ederse Allah'ın himayesi ondan uzak olur." (Ahmed b. Hanbel, Müsned, VI. 421) buyurmuştur.

Namaz ibadetinin rükünlerinin neler olduğu Kur'an ve Sünnette belirtilmiş ve nasıl uygulanacağı da bizzat Hz. Peygamber (s.a.v.) tarafından sözlü ve pratik olarak ortaya konulmuştur. Bu rükünler iftitah tekbiri, kıyam, kıraat, rüku, secde ve ka'de-i ahiredir. Allah Teala "Gönülden boyun eğerek Allah için namaza kalkın" (Bakara, 2/238) "Ey iman edenler, rüku edin, secde edin, rabbinize kulluk edin ve hayır işleyin ki kurtuluşa eresiniz." (Hac, 22/77) buyurmuştur. Hz. Peygamber (s.a.v.) de; namaz kılmayı öğrettiği bir sahabiye, sonunda nasıl teşehhüd yapacağını gösterdikten sonra "Bunu da yaptığında namazın tamam olur" buyurmuştur. (Tirmîzî, Sünen, Ebvabü's-Salât, 226)

Bu rükünlerden her hangi birinin mazeretsiz olarak terk edilmesi halinde namaz sahih olmaz. Ancak dinimizde sorumluluklar, kulun gücüne göre belirlenmiş (Bakara, 2/286); gücü aşan durumlar için kolaylaştırma ilkesi getirilmiştir. (Bakara, 2/185) Namazın rükünlerinden herhangi birini yerine getirmeye engel olan rahatsızlıklar da kolaylaştırma sebebi sayılmıştır. Buna göre;

Namazı normal şekli ile ayakta kılmaya gücü yetmeyen kimse için asıl olan namazını oturarak kılmaktır. Böyle bir kişi namazını kendi durumuna göre diz çökerek veya bağdaş kurarak yahut ayaklarını yana ya da kıbleye doğru uzatarak kılar. Nitekim Hz. Peygamber (s.a.v.) nasıl namaz kılacağını soran hasta bir sahabiye "Namazını ayakta kıl. Eğer gücün yetmezse oturarak, buna da gücün yetmezse yan üzere kıl." (Buhari, Taksiru'As-Salat, 19) buyurmuştur. Ayakta durabilen ve yere oturabildiği halde secde edemeyen kimse namaza ayakta başlar, rükudan sonra yere oturarak secdeleri ima ile yapar. Ayakta durabildiği halde oturduktan sonra ayağa kalkamayan kişi namaza ayakta başlar, secdeden sonra namazını oturarak tamamlar. Ayakta durmaya ve rüku yapmaya gücü yettiği halde yere oturamayan kimse namaza ayakta başlar rükudan sonra secdeyi tabure ve benzeri bir şey üzerine oturarak ima ile eda eder. Ayakta durmaya gücü yetmeyen, yere de oturamayan kimse namazı tabure, sandalye ve benzeri bir şey üzerine oturarak rüku ve secdeleri ima ile yerine getirir. Kul Rabbine ibadet ederken hem özde samimi olmalı hem de dinin belirlediği şekil şartlarını tam olarak yerine getirmeye özen göstermelidir. Özen ve hassasiyet eksikliğinden dolayı Rabbine karşı sorumlu olacağı bilincinde olmalıdır. Bu sebeple namazını tabure, sandalye ve benzeri şeyler üzerinde kılan müminin ileri sürdüğü mazeretleri kendisini vicdanen rahatlatacak boyutta olmalıdır. Namazı asli şekline uygun olarak kılmaya engel olmayacak hafif bedeni rahatsızlıklar bu konuda meşru mazeret olarak görülmemelidir.

Öte yandan dini açıdan zorunlu ve meşru bir sebep bulunmadıkça camilerde sandalyede namaz kılmak, göze hoş gelmeyen bir görüntü ortaya çıkarmakta ve cemaat arasında tartışmalara sebep olmaktadır. Özellikle üzerinde namaz kılmak amacı ile camilerde sıralar halinde sabit oturakların yapılması, cami doku ve kültürüyle bağdaşmamaktadır. Bu sebeple hastalık ve özürlülük gibi herhangi bir rahatsızlığı bulunan kimselerin, zorunlu olmadıkça namazlarını sandalyede değil, yere oturarak kılmaları uygundur.(Din İşleri Yüksek Kurulu)

 Soru:   Odaya resim asmak günah mıdır?  



 Cevap:

Evde resim bulundurmak mekruhtur. Mekruh olmanın gerekçesi ise; Cebrail’in, “Ben içerisinde köpek ve suret bulunan eve girmem” sözüdür.( D.İ.B İLMİHAL)

 Soru:   Selamün aleyküm hocam hadis-i şerifin sayısı bellimidir? belli değilse tahminen kaçı geçmez?  



 Cevap:

Kütüb-i Tis’a* denilen meşhur dokuz hadis kitabında 10.000 civarında, sahabe ve tabiin sözleri de dâhil tekrarsız toplam hadis sayısı 30.000 civarındadır. Daha sonra farklı rivayet veya tekrarlanma suretiyle hadisler artmış ve hicri 3. asırda 1.500.000′e ulaşmıştır. (Mustafa Karataş, Rivayet Tekniği Açısından Hadislerin Artması ve Sayısı, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul, 1998, s: 230-231)* Kütüb-i Tis’a: Buhari, Müslim, Tirmizi, Ebu Davud, İbn Mace, Nesai, Darimi, Muvatta, Ahmed b. Hanbel.

 Soru:   Şapka takmak günah mıdır?  



 Cevap:

Sıcak veya soğuktan korunmak amacıyla şapka takmanın sakıncası yoktur. Ne amaçla taktığı önemlidir.

 Soru:   çocuğumun bir işi için kurban adak etmiştim o adağı çocuğumun düğününde kessem adağım yerine gelirmi  



 Cevap:

Adak: "Bir kimsenin dinen yükümlü olmadığı ibadet cinsinden bir şeyi kendisi için vâcip kılması"nı ifade eder. Diğer bir ifadeyle "kişinin farz veya vâcip cinsinden bir ibadeti yapacağına dair Allah Teâlâ'ya söz vererek o ibadeti kendisine borç kılması"dır. Kurban kesmeyi adayan kimse bu adak kurbanın etinden yiyemeyeceği gibi bakmakla yükümlü olduğu kimseler de (anne ve babası, dede ve ninesi, çocukları ve torunları, hanımı) yiyemez. Şayet yiyecek olurlarsa yediklerinin bedelini fakirlere tasadduk etmeleri gerekir. Bu durumda kendisi ve bakmakla yükümlü oldukları yememek şartıyla olabilir.İLMİHAL (D.İ.B.) Yukarıdaki izahattan da anlaşılacağı gibi adak kurbanının etinden kurbanı kesen ve kurbanı kesenin bakmakla yükümlü olduğu kişiler yiyemez düğün yemeğinde buna dikkat etmeniz gerekir. Ayrıca bu konuda önemli bir hususta adanan adağın çok geciktirilmeden yerine getirilmesidir. Çocuğunuzun düğünü adağınızın gecikmesine sebep olacaksa beklememeli adağınızı biran önce yerine getirmelisiniz. Allah kabul etsin.

 Soru:   İş kazası gerçirdim. Sol elim avuç içinden koptu. İslamiyete göre ne kadar tazminat alsam helal olur  



 Cevap:
Klasik fıkıh ıstılahında diyet, cana veya can hükmündeki uzuvlara karşı işlenen cinâyet dolayısıyla ödenen mal veya paraya; erş ise, uzuvlara karşı işlenen cinâyetlerde, miktarı nasslarla belirlenmiş veya takdiri hâkime bırakılmış ödenmesi gereken mal veya paraya denir. Diğer bir tanıma göre, ölümle sonuçlanmayan belli yaralama ve sakat bırakmalarda ödenen ve miktarı belirlenmiş olan bedele erş denir. Bunun dışında kalan ve miktarı yetkili mercilerce takdir edilecek olan cinâyet bedeline de hükûmet-i adl denir.

Yukarıdaki izahtanda anlaşıldığı gibi siz mahkemenin belirlediği tazminat miktarını alabilirsiniz.

 Soru:   Hacca gösteriş için gidenin haccı sahih olurmu haccı tekrar yapması gerekir mi?  



 Cevap:

“Ameller niyetlere göredir.” Diye buyuruyor Peygamber Efendimiz. İnsanların hangi amellerini hangi niyetlerle yaptığını Allah’tan başkası bilemez. Hacca gösteriş için giden kimsenin haccının mebrur bir hac olup olmadığının bilgisi Allah katındadır.

 Soru:   35 günlük hamilelik te kürtaj günahmıdır.dinen caizmidir.  



 Cevap:

Kürtaj döllenme gerçekleştikten sonra rahimde oluşan ceninin dış etki ve müdahale ile düşürülmesidir. İnsanın yaşama hakkı, erkek spermi ile kadın yumurtasının birleştiği ve döllenmenin başladığı andan itibaren Allah tarafından verilmiş temel bir hak olup artık bu safhadan itibaren anne baba da dâhil hiçbir kimsenin bu hakka müdahale etmesine izin verilmemiştir. Çünkü cenin yaşama hakkını anne babasından değil, doğrudan yaratanından alır.

 Soru:   kredili evde namaz kilinir mi ?  



 Cevap:

Evet kılınır bir mahsuru yoktur. Yalnız mümkünse kirediye girmemek gerekir, başka yollardan çözüm bulmak gerekir.

 Soru:   imsak vakti girince ezan okunmadan sabah namazı kılınabilirmi?  



 Cevap:

Fecr-i sadık da denilen ikinci fecrin doğmasından güneşin doğmasına, daha doğrusu güneşin doğmasından az önceye kadar olan süre sabah namazının vaktidir. Sabah namazının vakti imsak ile girer, güneşin doğması ile biter. Ancak Hanefilere göre hafif ışıyıncaya kadar bırakmak, Şafilere göre ise erken karanlık iken kılmak faziletlidir. Hanefi mezhebinde sabah namazının geç kılınması daha faziletli olduğu için imsaktan hemen sonra namaz kılınmamaktadır. Ülkemizde sabah ezanlarında uygulama güneşin doğmasına bir saat kalınca kunduğundan ezanlar gerçek vaktinden sonra okunmaktadır

 Soru:   cuma namazı vakti derstte oluyorum namaza gidemiyorum. Ne yapmam gerekiyo.  



 Cevap:

Cuma namazı kılmakla mükellef kimselerin Cuma günü öğle ezanı okununca alışverişi ve diğer bütün işleri bırakarak hemen camiye gitmeleri farzdır. Peygamber Efendimiz (SAV) Cuma namazını özürsüz olarak terk eden kimsenin kalbini mühürleneceğini haber vermektedir. Cuma suresinde Yüce Rabbimiz şöyle buyurmuştur. “Ey iman edenler! Cuma günü namaz için çağrı yapıldığında Allah’ı anmaya (namaza) koşun ve alışverişi bırakın. Eğer bilirseniz, bu sizin için daha hayırlıdır. Namaz kılınınca yeryüzüne yayılın da Allah’ın fazlından arayın ve Allah’ı çokça anın ki felah bulasınız.” Bazı mazeretler, Cuma namazına gitmemeyi mübah kılar ve böyle bir mazereti bulunan kişiye Cuma namazı farz olmaz. Cuma namazına gitmemeyi mübah kılan belli başlı mazeretler şunlardır. 1- Hastalık. 2-Körlük ve kötürümlük 3-Uygun olmayan hava ve yol şartları 4- Korku. Cuma namazına gittiği taktirde malı, canı ve namusunun tehlikeye gireceğine dair endişeler taşıyan kimseye de Cuma namazı farz değildir.

 Soru:   Ileri bir tarihte evlenmeyi düşündüğüm sözlüm ile nisanda görüşmelerimiz günah olmasın diye imam nikahı kıydirmayi düşünüyoruz. Düğüne 4 ay kala yani. Bu imam nikahı kıydirdigimiz zaman telefon ve internette görüntülü konuşabilir ve rahat şekilde bir birimizi görebilirmiyiz. Bayan veya ben yakınlaşma istediği zaman ret edeceğimiz zaman günah olur mu. Böyle birşey dini olarak ne tür sorunlar oluşturabilir. Diğer sorum ise el ile karşı cins düşünülerek rahatlamak günahmidir. Bir süredir yapmıyorum ve yapmamayı düşünüyorum. Bazı zamanlar sağlık açısından rahatsız ediyor yapma gereksinimi duyuyorum. Bunun hakkında sizin ilminize sığınıyorum. Teşekkür ederim.   



 Cevap:

Resmi nikah yapılmadan dini nikah yapılması doğru değildir. Zaten böyle bir uygulama resmen suç sayılmaktadır. Esasen nişanlılık dönemi tarafların birbirlerini yakinen tanımaları ve aile yuvası kurup kuramayacakları yolunda kesin karara varmaları için önemli bir fırsattır. Bu itibarla daha birbirlerini yakinen tanımayan erkek ve kadın arasında hemen nikah kıyılması uygun değildir. Bu dönemde nikah kıydırılırsa kadın şeran erkeğin tam anlamıyla karısı olur. Nikah akdinden doğacak her türlü hakka sahip ve görev ile de mükellef olur. Diğer konuya gelince; İstimna genellikle hoş görülmemiş, yaratılışın gereğine zıt bir eylem kabul edilmiş, cinsel sapma halini alması, psikolojik hastalık oluşturması gibi olumsuz yönleri hesaba katılarak, haram ya da mekruhtur denmiştir. Ancak zinaya düşme tehlikesi olursa caiz görülmüştür.

 Soru:   ben geçinimi düğünlerde org çalarak sağlıyorum dinimizde kazandığım para helal midir haram mıdır...  



 Cevap:

Müzik bizatihi kötü ve haram olan bir şey değildir. Onu haram yada helal kılacak olan şey, onun kullanılma biçimi ve müzikle beraber bulunan sair şeylerdir. Rasulullah Efendimiz, nikâhın duyurulması için def çalınmasını öğütlemiştir. Bir bayram gününde Hz. Aişenin yanında def çalıp türkü söyleyen iki cariyeye, “Bırakın bugün bayramdır” diye müsaade etmiştir. Bütün bunları göz önünde bulunduran fıkıhçılar düğünlerde ve bayramlarda, kadınların kendi aralarında, erkeklerin de kendi aralarında, haram sözler söylemeden ve haram şeyler yapmadan def çalıp, türkü söyleyip, oynayabileceklerini ve eğlenebileceklerini söylemişlerdir. Ancak içki ve meyhaneleri övme, müslümanı yerme anlamını taşıyan, kadın kadına, erkek erkeğe de olsa cinsel duyguları tahrik eden, haramları güzel gösteren sözler ve hareketler, hemcinsine de olsa mahremlik kurallarına riayetsizlik, dans ve oryantal gibi hemcinsine karşı ilgi uyandıran davranışlar haramdır.(FARUK BEŞER)

Yukarıdaki açıklamalar ışığında çalıştığınız ortam haram işlerin yapıldığı bir ortam ise yaptığınız iş haramdır, haram işlerin yapılmadığı bir ortam ise haram değildir.

 Soru:   faizsiz kredi ile ev almak günahmı faiz olmadıgı sürece gunahı varmı cok merak edıyoruz lutfen cvppp  



 Cevap:

Faiz anlaşması yapılmadığı sürece alınan borç parayla ev almanın bir sakıncası olmaz. Faizsiz kiredi sizin aldığınız malı size kiredi veren kurumun malı kendi üzerinden sizie farklı bir maliyetle satmasıyla gerçekleşmekte ve arada faiz değil mal satışı ve mal satış kari sçz konu olmaktadır. Bu yönüyle de durum dinen uygun olmaktadır.

 Soru:   3 yaşında ama kapak atmamış hayvan kurban edilirmi?  



 Cevap:

Üç yaşını doldurmuş ise kapak atmamış olsa da kurban edilebilir.

 Soru:   hocam sevdiğim bir kız vardı ama ailem karsı cıkıyordu bu yüzden beni evlatlıktan cıkardılar sonra bunlar bi hocaya gitmiş ve üzerimde büyü oldugunu sölemiş hoca okunmus toprak ve muska vermis kullanırsam işlerin düzeleceğini söylemiş bende kullandım ama kullandıktan sonra kız benden soğudu ailem yemin ediyo ayırma muskası yaptırmadık diye hoca da demiş zaten ben ayırma büyüsü yapmam günah diye ama kız muskayı bahane ediyo ve ayrıldık bu yüzden acaba soguma sebebi muska mı kızdan kaynaklanan bi durum mu ben muskayı cami avlusuna gömdüm yine düzelmedi acaba sorun muska mı...  



 Cevap:

Büyünün, gözbağcılık denilen çeşitleri yanında, insana etki eden çeşitleri de bulunmaktadır. Ancak, nasıl etki ettiği bilinmemektedir. Bazı durumlarda büyünün insanlara zarar vermesi söz konusu olabilse de, müslüman bir kimsenin büyü ve büyücülerden korkmaması ve Allahu Teâlâ'nın izni olmadan, hiçbir şeyin insana zarar veremeyeceğine gönülden inanması gerekir. Diğer varlıklardan gelebilecek bütün zararlara karşı Yüce Allah'a sığınmak gerektiği gibi büyü ve büyücülerden gelebilecek zararlar hususunda da aynı tutum gösterilmelidir. Çünkü Kur'an'da "…onlar, Allah'ın izni olmadıkça o sihirle hiç kimseye zarar veremezlerdi" (Bakara,2/102) Buyrulmaktadır. Ayrıca yardım istenilecek(Fatih,1/5) ve sığınılacak(Felak,113/1-5; Nas,114/1-6) da ancak Allah'tır. İnanan bir kişinin başına gelen bütün sıkıntıları ve olumsuzlukları mahiyeti bilinmeyen büyünün etkisine bağlaması yanlıştır. Birtakım sıkıntı ve belalarla sınanan kişi bunun sebeplerini araştırmalı ve varsa yapılan yanlışlıkları göz önüne alarak maddi ve manevi sebepleri yerine getirerek Allah'tan yardım istemelidir. Şu kadar var ki rahatsız olup da bu rahatsızlığının kendisine yapılan sihir yolu ile olduğu kanaatine varan kişi , bundan kurtulmak için dua ederek Allahu Teâlâ'ya sığınmalı ve Ayetü'l-kürsiyi, İhlas, Felak, ve Nas surelerini okumalıdır. Bir insana sihir yapılmış olduğunu kesin olarak tesbit etmek mümkün değildir. Dolayısıyla bir müslüman büyü yapmayı veya bozmayı vadeden kişilere gitmemeli ve yapacakları şeylere de inanmamalıdır. ( D.İ.Y.K )

 Soru:   gusül abdesti alırken aklıma küfür geliyor. gusül abdestim bozulurmu?  



 Cevap:

Gusül bir şeyi su ile yıkamayı, fıkıh ilminde ise bütün vücudun su ile yıkanması şeklinde yapılan hükmi temizlik işlemini ifade eder. Dolayısıyla zihnimizden geçirdiğimiz şeyler gusül abdestine zarar vermez. Ancak Müslüman içiyle dışıyla kalbiyle beyniyle her şeyine hâkim olandır. Ne düşündüğüne ne yaptığına dikkat etmelidir.

 Soru:   bikuzenimle sütkardeşim,başka bir kuzenimde bu kuzenle sütkardeş.acaba ben oteki kuzenle süt olurmym  



 Cevap:

Sizin sadece süt kardeşiniz olan kuzeninizle süt yakınlığı oluşur. Sizin aileden sadece süt kardeşliği sizi kapsar, diğer kuzeninizin kuzeniyle olan süt ilişkisi süt yakınlığı oluşturmaz.

 Soru:   Ölmüş babamın vasiyeti olmaksızın, almış olduğumuz ortak büyükbaş kurbana onuda dahil edebilir miyim  



 Cevap:

Ölü adına veya sevabı ölüye bağışlanmak üzere kurban kesilebilir. Vasiyeti yoksa ölen kimseler için mirasçılarının kurban kesmeleri gerekmez. Ancak bir kimse, sevabını ölmüş bulunan anne veya babasına yahut diğer yakınlarına bağışlamak üzere, çeşitli hayır kurumlarına, fakir ve muhtaç kişilere bağışta bulunabileceği gibi, kurban da kesebilir. Ölenin kendisi için kurban kesilmesine dair vasiyeti yoksa kesen kimse, bu kurban etini fakirlere yedirebileceği gibi, kendisi ve zenginler de yiyebilir. Vasiyet varsa, tamamen fakirlere yedirilmesi veya dağıtılması gerekir. Ölen kimsenin vasiyeti olmaksızın, sevabı onun ruhuna bağışlanmak üzere kesilen kurbanın her hangi bir zamanda kesilmesi caiz ise de, kurban bayramı günlerinde kesilmesi daha faziletli ve daha sevaplıdır. Ölenin vasiyyeti gereğince kesilen kurban ise, ancak kurban bayramı günlerinde kesilir. (D.İ.Y.K.)Yukarıdaki izahattan da anlaşılacağı gibi ölmüş babanız adına kurban kesebilir, almış olduğunuz kurbana da katabilirsiniz.

 Soru:   Kendi adıma kesmiş olduğum kurbanın sevabını ölmüş anne-babama bağışlayabilir miyim?  



 Cevap:

Yapılan ibadetlerin sevapları ölmüş anne babaya bağışlanabilir.

 Soru:   kurban bayramının yaklaştığı şu günlerde 80 gr altını olana kurban düşer diyirlar doğrumu?  



 Cevap:

Bir kimsenin kurban kesmekle yükümlü olabilmesi için dört şart aranır:

1. Müslüman olmak.

2. Akıllı ve bulûğa ermiş olmak.

3. Mukim olmak, yani yolcu olmamak.

4. Belirli bir malî güce sahip bulunmak.

Kurban kesme mükellefiyeti için dördüncü şart, malî imkânın bulunmasıdır. Hanefî mezhebine göre, kurban kesmeyi vacip kılan zenginliğin ölçüsü, zekâtta ve fıtır sadakasında aranan zenginlik ölçüsüyle aynı olup kişinin borçları ve aslî ihtiyaçları dışında 80.18 gr. altına, ya da buna denk bir paraya veya mala sahip olmasıdır. Bu miktar bir mala sahip olan kimsenin kurban kesme imkânına sahip olduğu düşünülmüştür. Böyle olunca ücretli, memur gibi sabit gelirli kimselerin, kendi bütçe imkânları içinde sıkıntı çekmeden kurban ücretini ödeyip ödeyemeyeceğini göz önünde bulundurması ve ona göre karar vermesi gerekir. Pratik bir çözüm olması itibariyle, bu konuda Hanefîlerin yukarıda zikredilen ölçüsü esas alınabilir. Bu takdirde, sabit gelirlilerin aslî ihtiyaç harcamalarını çıktıktan sonra yıllık gelirinden artakalan miktar 80.18 gr. altın değerine ulaşıyorsa kurban kesmeleri gerekir.

Zekât nisabı ile kurban aynı olmakla beraber, zekât nisabında olduğu gibi kurban nisabında, malın artıcı olması şart olmadığı gibi, üzerinden bir yıl geçmiş olması da aranmaz. Daha önce fakir iken, kurban kesme günlerinde zengin olan kimseye kurban kesmek vacip olur.

 Soru:   ben zor durumda kalmıştım ve birinin üzerine yemin ettim günah olurmu  



 Cevap:

Allah'dan ve O'nun sıfatlarından başka şeylere, peygamberlere, Kâbe’ye yemin edilemez. Yaratıklardan birinin başına ve hayatına yemin edilmesi de caiz değildir. İLMİHAL ( ÖMER NASUHİ BİLMEN)

 Soru:   Kötü davranışlarından ötürü babamın ikinci hanımıyla görüşmemem uygun mu?  



 Cevap:

Dinimizde sıla-i rahmi terk etmek yani akraba ile ilişkiyi kesmek büyük günahlardan sayılmıştır. Ayrıca bir evlat olarak babanıza karşı vazifelerinizden biride babanızın ihtiyaçlarını karşılamak, ihtiyacı olduğunda onun yanında olmaktır, bunun içinde babanızın eşiyle görüşmeniz gerekir. Bununla beraber eşiyle görüşmemeniz babanızı üzecek onu kıracaktır buda evlat olarak size vebal yükler. Bütün bunların ötesinde bir müslümanın müslüman kardeşiyle üç günden fazla küs kalmaması gerekir.

 Soru:   internetteki erotikresimlere bakmak istemediğim halde meni gelirse gusül gerekir mi?  



 Cevap:

İslam âlimleri meninin şehvetle gelmesi halinde güsul gerekir demişlerdir. Sizin durumunuzda da eğer meni şehvetle gelmiş ise gusül gerekir.

 Soru:   Memurların üye oldukları kooparatiflerden sağladığı finans desteği caiz midir? örnek polis sandığı..  



 Cevap:

Memurların kendi aralarında yardımlaşmak amacıyla kurdukları bu tür sandıklarda faizli işlem yapılıyorsa caiz değildir, faizsiz çalışılıyorsa bir sakıncası yoktur. Sizde finans desteği alacağınız sandığı araştırmalı ona göre hareket etmelisiniz.

 Soru:   bayan ihtilam durumunda gusul için iç çamasırında bir yaslık şartmı yoksa değilmi  



 Cevap:

Bir erkek veya bir kadın rüyada ihtilam olsa da, meni dışarıya çıkmış olmasa, yıkanmak gerekmez. İmam Muhammed'e göre, böyle bir kadının ihtiyat olarak yıkanması gerekir. Çünkü kadından çıkacak bir sıvının yine ona dönmesi ihtimali vardır.

 Soru:   Gusül abdesti alırken şampuan veya sabun kullanılabilirmi?yoksa sadece suyla mı gusül yapılabil  



 Cevap:

Gusül abdesti alırken şampuan veya sabun kullanmanın bir sakıncası yoktur.

 Soru:   Hapşırırken ve öksürürken meni gelirse cünüp olunur mu?   



 Cevap:

Fıkıh dilinde cünüplük (=cenâbet), cinsî münasebet veya şehvetle meninin gelmesi (inzal) sebepleriyle meydana gelen ve belirli ibadetlerin yapılmasına engel olan hükmî kirlilik halinin adıdır. Şâfiîler hariç fakihlerin çoğunluğu, cünüplük için meninin şehvetle gelmesini şart gördüklerinden, ağır kaldırma, düşme, hastalık gibi sebeplerle meninin gelmesini cünüplük sebebi saymazlar.( D.İ.B. İLMİHALİ ) Yukarıdaki izahattan da anlaşıldığı gibi gusül ancak meninin şehvetle gelmesinde gerekir, sizin durumunuzda yani hapşırırken veya öksürürken meni gelirse cünüp olunmaz.

 Soru:   Binek arabası olup, Zekat nisabı parası olmayana kurban kesmek düşermi?  



 Cevap:

Binek arabası asli ihtiyaçtır. Zekat nisabı parası olmayana kurban vacip olmaz.

 Soru:   Yurt dışında daha ugun fiyata kurban kestirmek caiz midir?   



 Cevap:

Kurban ibadetinde önemli olan kurbanın kesilmesidir. Yurt dışında kesilen kurban da geçerlidir.

 Soru:   Kurbanlık Hayvanın Canlı Olarak Tartılıp Kilogram Fiyatı Üzerinden Anlaşarak Veya Kesildikten Sonra Eti Tartılarak Fiyatının Belirlenmesi İle Satın Almak Caiz midir?   



 Cevap:

Kurbanlık hayvan, kilo birim fiyatı belirlenmek suretiyle canlı olarak tartılıp alınabilir. Kurban edilmek üzere satın alınmak istenen hayvanın fiyatı, kesildikten sonra eti tartılarak da belirlenebilir. Ancak kilo fiyatının rayiç bedeli şeklinde belirsiz bırakılmayıp, kesin olarak belirlenmesi ve derisi, kellesi ve sakatatının satıcıda kalmak üzere akitten istisna edilmemesi gerekir.

 Soru:   iki memuruz birikmişimiz yok.taksit ödüyoruz ev ve araba için.iki kurbanmı keselim?  



 Cevap:

Ev ve araba asli ihtiyaçlardandır, onlar için kurban kesmeniz gerekmez. Ancak bunların dışında nisab miktarı (80.18 gr.) altın veya mala sahipseniz kurban kesmeniz gerekir yoksa gerekmez.

 Soru:   Evlenme teklifi kabul etmekle evlenilmiş olur mu kişi bunu bilmiyosa ne yapmalı ?  



 Cevap:

Evlenme teklifini kabul etmekle evlenilmiş olmaz. Evlenme ancak nikah akdi ile gerçekleşir. Evlenme teklifini kabul etmek sadece geleceğe ait bir "söz verme" niteliğindedir.

 Soru:   ben mastırmasyon çok yapıyorum bu dini yönde günah nedir???   



 Cevap:

İslâm'ın iki aslî kaynağı olan Kur'an ve Sünnet'te cinsî hayatla ilgili birçok ayrıntılı hüküm yer almaktadır. Bunun için de özel hayatın bir parçasını oluşturan cinsî hayatın dinin bu emir ve tavsiyeleri doğrultusunda düzenlenmesi, müslüman için ayrı bir önem taşır. İslâm akıl ve iradenin bedenî haz ve arzulara tâbi kılınmamasını, insanın şehvetin esiri olmamasını ister evlenip iffeti koruma, cinsî arzularını meşrû ölçüler içerisinde giderme, sağlıklı ve düzenli bir cinsellik dinin emrettiği ve teşvik ettiği bir husus olduğundan geniş anlamda "ibadet" kavramına dahildir. İLMİHAL(D.İ.B)Bu konuda İslam âlimlerinin görüşleri ise şöyledir:İmam Mâlik; "onlar eşleri ve cariyeleri dışında, mahrem yerlerini herkesten korurlar; doğrusu bunlar yerilemezler. Bu sınırları aşmak isteyenler; doğrusu bunlar aşırı gidenlerdir" âyetine dayanarak, bu fiilin sınırı aşmaya dahil ve haram olduğunu ileri sürmüştür. Ahmed b. Hanbel ve İbn Hazm'a göre "meni, vücudun dışarı atmaya muhtaç olduğu birşeydir; onu eliyle atan, kan aldıran gibidir ve caizdir." Ancak Hanbelî fukahâsı bunu "zinâya düşme tehlikesi ve evlenme imkânından mahrum bulunma" şartlarına bağlamışlardır. Mezkur fiil İmam Şâfiî'nin son içtihadına göre haramdır. Hanefîlere göre tahrimen mekruhtur; ancak "yapmadığı takdirde zinâya düşeceğinden korkan bir gencin affedileceği umulur." denilmiştir. Alışkanlık yaptığı ve sıhhati bozduğu takdirde yasak fiiller arasına gireceği şüphesizdir. HAYRETTİN KARAMAN

 Soru:   Evimizde klozet tuvalet vardır. Bizlerde bunu kullanıyoruz. Günah diyenler var. Kullanabilir miyiz?  



 Cevap:

Rahat taharet alınabiliyorsa, üstünüze necaset sıçratmıyorsa mahzuru olmaz. Ancak, alaturka denilen normal tuvaleti kullanmak, tıbbi yönden daha faydalıdır.

 Soru:   Diş dolgusu gusle manimidir?  



 Cevap:

Diş dolgusu ve kaplaması gusle mani değildir

 Soru:   Bankalar faiz alıp vermemek için kar ortaklığı vapıyorlar bu işlem faize girermi caizmidir?  



 Cevap:

Katılım Bankaları başka bir değişle, Özel Finans Kurumları (ÖFK); banka sayılmayan, İslamî esaslara göre fon kabul edip kaynak kullandırabilen tasarrufları değerlendirme ve kredi verme yöntemleri olarak faiz yerine kâr-zarar ortaklığı esasına dayalı olarak çalışan kurumlardır ÖFK’ların Özellikleri:1- Faizsizdir: Bu bankaların en ayırt edici özelliği çalışmalarında faize yer vermemeleridir. Yani, sağladıkları kaynaklara faiz ödemezler; kullandırdıkları kaynak için müşterilerinden faiz tahsil etmezler.2- Ticaretle Bağlantılıdır: İslam’da faizin haram, ticaretin ve kârın helâl olması bu kuruluşları müşterileriyle ticarî nitelikli iş yapmaya yöneltir. Para ticareti İslâm’da yasak olduğuna göre, kâr etmek için mal ticareti gerekli olur. 3-Sermaye Bağlantılıdır: Saf İslamî bankacılığın kâr-zarar ortaklığı (mudaraba) veya sermaye iştiraki (muşaraka) içerdiği genellikle kabûl gören bir gerçektir.4- Yatırımlar ahlâka uygun konularda yapılmalıdır: Yatırımlar; sadece İslam dininin yasaklamadığı konular çerçevesinde gerçekleştirilmelidir. Bu bağlamda İslamî yatırım: Çevre dostu, sadaka verici, toplum iştirakini sağlayıcı, insanî değerlere saygılı, porno, silahlanma, alkol ve kumarı dışlayan yatırımlar olmalıdır.Yukarıda zikri geçen özellikler göz önüne alındığı takdirde katılım bankalarının işleyişinin caiz olduğunu söyleyebiliriz.

 Soru:   1/korsan taksiçilk yapmak kul hakkına girermi 2-kadının çalışması ve kazandığı para harammıdır   



 Cevap:

Ticari taksiciler kanunlara uyarak ve vergisini ödeyerek, korsan taksiciler ise kanunsuz ve vergi ödemeden bu işi yapmaktadırlar. Bu sebepten korsan taksicilik yapmak kul hakkına girer. Ruhsat sahibi başkalarının hakkını gasbetmektir. Dinimiz kadının çalışmasını yasaklamamıştır. Allah Teala : "… Erkeklere kazandıklarından bir pay vardır; kadınlara da kazandıklarından bir pay vardır. Allâh'ın lutfundan nasibinizi isteyin..." (Nisa 4/32) buyurarak bu konuda kadın ile erkek arasında bir fark olmadığını belirtmiştir. Ancak kadının çalışırken tesettür ve mahremiyet gibi konulara dikkat etmesi gerekir. Bu şartlarda kadının kazandığı helaldir.

 Soru:   Maaş promosyonlarının dini hükmü nedir?  



 Cevap:

Bilindiği gibi İslam faizin azını ve çoğunu ve bu arada faizli işlem ve akitleri haram kılmıştır. Bir grup memurun veya çalışanın maaşları faizci bir bankaya yatırıldığı zaman bu banka o parayı -çekilmediği sürece- sisteme sokmakta ve faizli işlemler yaparak para kazanmaktadır. Kazanılan faiz gelirinin bir kısmı bankaya kalmakta, bir kısmını da banka kurumlara ve memurlara vermektedir. Mümkünse maaşlarımızı faizli işlem yapmayan katılım bankalarına yatırıp oradan çekelim. Bunun mümkün olmadığı yerlerde ve şartlarda ise verilen promosyonları alalım ama -yoksul değilsek- bunu yoksullara verelim.( HAYRETTİN KARAMAN)

---

Soru: gecen yıl mide kanaması gecirdiğim için oroçumu tutamadım bu yıl tutuyorum gecen yılı ne yapabilirim

 Cevap:

Sağlığınıza kavuştuğunuz için geçen yıl tutamadığınız günleri kaza etmeniz gerekir

 Soru:   kas gevşetici merhem sürmek orucu bozar mı  



 Cevap:

Deri üzerindeki gözenekler ve deri altındaki kılcal damarlar yoluyla vücuda sürülen yağ, merhem ve benzeri şeyler emilerek kana karışmaktadır. Ancak cildin bu emişi, çok az ve yavaş olmaktadır. Diğer taraftan bu yeme içme anlamına da gelmemektedir. Bu itibarla, deri üzerine sürülen merhem, orucu bozmaz.

 Soru:   Emekli ikramiyesine zekat vermek düşer mi ?  



 Cevap:

İkramiye miktarı dinen zenginlik ölçüsü sayılan nisab (80.18 gr.altın karşılığı para) miktarına ulaşmış ve üzerinden de bir yıl geçmiş ise zekât vermeniz gerekir.

 Soru:   oruçlu iken bilgisayarda terbiyesiz resimler gördüm ve dayanayıp meni geldi oruçum bozulmuş mudur?  



 Cevap:

Evet, orucunuz bozulur kaza etmeniz gerekir. Ayrıca bu tür resimlere bakmaktan dolayı da günah kazanmış olursunuz bunun için de tevbe etmeli ve bir daha bu günahı işlememeye çalışmalısınız.

 Soru:   Ramazan ayında adet döneminde oruç tutulur mu?  



 Cevap:

Kadınlar hayız (adet) ve nifas (lohusa) hallerinde, oruç tutmazlar. Daha sonra tutamadıkları oruçlarını kaza ederler. Bu konuda müçtehitler görüş birliği içindedirler.

 Soru:   cennette herkes kendi eşiylemi beraber olacak?yoksa huriler le mi beraber olunacak?   



 Cevap:

Cennet eksiksiz mutluluk yeridir. Cennete giren insan orada mutluluğunu gölgeleyecek en küçük şeyle karşılaşmayacaktır. Tam aksine, kendisini ne mutlu edecekse onların hepsine de orada hem de istediği şekilde kavuşacak, mahrumiyet asla söz konusu olmayacaktır. Ruhânî ve hissî bütün nimetleri içinde barındıran Cennet, aynı zamanda bedenî tüm lezzetleri de barındırır. Yemek, içmek ve evlenmek Cennetin en yüksek nimetleri arasında gösterilmiştir. Kur’ân-ı Kerim ve hadis-i şeriflerin beyanına göre; dünya hayatında kurulan aile hayatları, eşlerin her ikisinin de Cennete layık olmaları halinde ebediyen beraber olacak ve karı-koca münasebetleri sonsuza kadar Cennette devam edecektir. Ancak, imandan nasibi olmayan ve inkâr üzerine ölen eş, Hazret-i Nuh ve Lût Aleyhisselâmların hanımları ve Âsiye’nin kocası olan Firavun da olsa ebediyen eşinden ayrı kalacak ve inkârının karşılığını dâimi olarak Cehennemde çekeceklerdir. Çünkü sevmediği, memnun olmadığı kimseyle birlikte olmak mutluluk yeri olan Cennette söz konusu olmayacaktır. Öyle ise sevenler Cennette de sevdikleriyle birlikte olacaklar, dünyadaki fani mutluluklarını Cennette ebedi mutluluğa çevireceklerdir.

 Soru:   ramazanda masturbasyon yaptım. orucu bozduğunu bilmiyordum hemen gusül abdesti aldım ne yapmalıyım  



 Cevap:

Masturbasyon yapmak orucu bozar, kaza etmeniz gerekir.

 Soru:   Dil altı ilaçlar olarak bilinen tansiyon düzenleyici ilaçlar oruçlu iken kullanılabilir mi?  



 Cevap:

Bazı kalp rahatsızlıklarında dilaltına konulan ilaç, doğrudan ağız dokusu tarafından emilip kana karışarak kalp krizini önlemektedir. Bahsettiğiniz tansiyon ilacıda ağız içinde emilip yok oluyor mideye bir şey ulaşmıyorsa orucu bozmaz.

 Soru:   Ramazana 2 hafta kala altınlarımızı bozdurup arsa aldık. şimdi bu altılara zekat düşer mi?  



 Cevap:

Zekat ibadetinin şartlarından biri nisab miktarı malın üzerinden bir kameri yılın geçmiş olmasıdır. Altınlarınızı bozdurduğunuz tarihte bu zaman dolmuş ise yani bir yıl geçmiş ise zekat vermeniz gerekir.Nisab miktarı malın üzerinden bir yıl geçtiğinde zekatın verilmesi gerekir ramazan ayı beklenmez.Ramazan ayının tercih edilmesinin sebebi bu ayda yapılan ibadetlere daha çok sevap yazılmasıdır.

 Soru:   Evliyim ama babam ve annemle yaşıyoruz babam maaşımı beraber harcarız dedi harcasam helalmi?  



 Cevap:

Babanız tarafından böyle bir müsaade verildiğine hatta teşvik olduğuna göre babanızın maaşından harcamanızda herhangi bir sakınca yoktur.

 Soru:   Kalıcı dövme günahmıdır.Abdest tutar mı? (gusül ve normal abdest)  



 Cevap:

Dövme (veşm) yaptırma, Hz. Peygamber'in hadislerinde şiddetle yasaklanıp lânetlenmiş (Buhârî, "Libâs", 85-87; Müslim, "Libâs", 119), İslâm bilginleri de bunu, Allah'ın yarattığı şekil ve surette kalıcı değişiklik meydana getirdiği için câiz görmemişlerdir. Hatta başta Şâfiîler olmak üzere bir grup âlim, dövme yapılan yerde biriken kanın necis, pis olduğunu, dövmeyi yok etmenin vâcip olduğunu da ilâve ederler.( İLMİHAL D.İ.B ) Dövme deri altına yapıldığı için namaz ve gusul abdesti geçerlidir.

 Soru:   Bilgisayardan okey oynamak günah mıdır.(netten ve programından ).Dİnen sorumlumuyuz.  



 Cevap:

Kumara bulaştırılmadığı, gerek Allah'a gerek aile ve topluma karşı görevler aksatılmadığı, o sırada daha önemli ve gerekli bir şey ihmal edilmediği sürece dinen bir sakınca olmadığını söylemek mümkündür. Bununla beraber alışkanlık halini alması ve zaman israfına sebep olması açısından oynanmaması tavsiye edilir.

 Soru:   Yeni evliyim eşim beni ailemlle görüştürmüyor.Ne yapabilirim.  



 Cevap:

Akrabasıyla ilişkilerini canlı tutmak, yani sıla-ı rahim yapmak kadın erkek herkesin görevidir. Onları ziyaret edip halini hatırını sormak da bu kabildendir. Farz olan budur. Ancak bu ziyaretin ne kadar zamanda bir olacağı örfe bırakılmıştır. Allah (cc) erkeklere hitaben: "Hanımlarınıza maruf ölçülerle davranın" buyurur.Buna göre bir beldede en azından bayramlarda ziyaretleşmek bir örf ise ve bunu yapmayanlar kınanıyorsa bu ziyaret kadının hakkı olur. Fıkıh kitaplarımızda şöyle bir ölçü verilmiştir: Sefer mesafesi olmayan yerdeki anne babasını kadın ayda bir kez ziyaret edebilir. Buna kocası izin vermemezlik edemez. Çünkü yakınlarla sıla Allah'ın emridir. Allahın emri olan bir yerde kulun hakkı öne geçemez. Sefer mesafesi olan yerdeki anne babasını ise yılda bir kez ziyaret etme hakkına sahiptir. (Prof. Dr. FARUK BEŞER)

 Soru:   Eşimden resmi olarak ayrıldım. Dinen beni boşamadı,şimdi görüşmüyoruz ne yapmalayım?   



 Cevap:

Bir kimsenin, bizzat veya avukatı vasıtasıyla boşanmak üzere mahkemede dava açması, hakime eşini boşamak için yetki vermesi (tefviz-i talak) demektir. Bu itibarla, sadece erkeğin veya her iki tarafın açtığı dava sonucu, mahkemece boşanmış olan eşler, dinen de boşanmış olurlar. Ancak, daha önce, eşler arasında başka boşanmalar olmamış ise, mahkemenin boşaması, bir boşama sayıldığından, mahkeme kararı ile boşanmış olan eşlerin, istedikleri takdirde, -geride kalan iki talak hakkı ile- tekrar evlenmeleri mümkündür.

 Soru:   adetli iken cinsel ilişkide bulunmanın kefareti nedir varsa kimlere verilir  



 Cevap:

Hayızlı kadınla cinsel ilişkide bulunmak, Bakara Suresi 222. Ayette (Sana, kadınların aybaşı hali hakkında da sorarlar, de ki: "O bir ezadır (rahatsızlıktır)". Aybaşı halinde iken kadınlardan el çekin, temizlenmelerine kadar onlara yaklaşmayın. Temizlendikleri zaman, Allah'ın size buyurduğu yoldan yaklaşın. Allah şüphesiz daima tevbe edenleri sever, temizlenenleri de sever.) haram kılınmıştır.Böyle bir ilişkide bulunan kimsenin bu günahından tövbe ve istiğfar etmesi gerektiği gibi belli bir miktar (ilk günlerdeki ilişki için 4,25 gr., son günlerdeki için bunun yarısı miktarda altın) sadaka vermesi de gerekli görülür. Hayızlı kadının göbekle diz kapağı arasından cinsel amaçla yararlanma da câiz görülmez. Bunun dışındaki yerler ve fiiller içinse herhangi bir sınırlama getirilmemiştir. Hayız kanı kesilen kadın gusletmedikçe cinsel ilişkide bulunamaz. Ancak Hanefîler hayız kanının alışılmış, belirli âdet süresinin sonunda kesilmesinden itibaren bir namaz vakti geçtikten sonra gusül yapılmasa da cinsel ilişkinin câiz olduğu görüşündedir. Hayızlı kadınla cinsel ilişkinin dinen yasaklanması kadının beden ve ruh sağlığı açısından da son derece gerekli bir tedbirdir. Bu dönem, kadınların her türlü ruhî gerilime, mikrop ve hastalık kapmaya açık oldukları bir dönemdir. .(D.İ.B. İLMİHAL) Kefaret dinen fakir sayılan kimselere verilir.

 Soru:   Bankadaki paranın faizini yemeyip ihtiyacı olana verirsek sevabı oluyormu Allah rızasına girermi  



 Cevap:

Faizli kuruma para yatırmak, yardımcı ve destek olmak haramdır. Ancak mecburen böyle bir durumda kalınırsa alınan faiz, sevap beklemeden ihtiyaç sahiplerine verilmelidir.

 Soru:   Saçım açıkken namaz abdestim bozulurmu.Tekrar abdest almama gerekvarmı dır?  



 Cevap:

Gerek namazdan önce, gerek namazdan sonra, bir hanımın başını veya başka bir uzvunu açması ile abdesti bozulmaz. Başı ve örtülü olması gereken diğer uzuvları örtülü olarak kıldığı namazı sahihtir. Ancak, hanımların, namaz dışında da (el, ayak ve yüz hariç) dinen kapalı bulunması gereken uzuvlarını, aralarında evlilik caiz olan yabancı erkekler yanında açık bulundurmaları haramdır.

 Soru:   Normal namaz vakitlerinde sünnet rekatları yerine kaza yerine farz kılınırmı doğrumu yapıyorlar.  



 Cevap:

Hanefi mezhebine göre, üzerinde namaz borcu olan kimselerin, kaza namazı kılmaları beş vakit namazın farzlarından önce ve sonra kılınmakta olan revatib sünnetleri ile, teravih, duha ve tesbih namazı gibi kılınması hakkında Rasulüllah (S.A.V.)'in emir ve tavsiyesi olan namazlar müstesna- diğer nafile namazları kılmalarından efdaldir. Yani üzerinde namaz borcu olanlar, üzerimde kaza namazım var diye revatip olan sünnetleri terketmezler. Hem bu sünnetleri eda ederler, hem de fırsat buldukça vaktinde kılamadıkları namazları kaza ederler. Rasulüllah (S.A.V.) bir hadis-i şeriflerinde:"Kulun kıyamet günü ilk hesaba çekileceği konu, farz namazlardır. Eğer bu tamamsa işi kolaylaşmıştır. Aksi halde, "bakın bakalım, nafileden, bir şeyi var mı?" denir. Nafile ile farz eksikleri tamamlanır.."buyurmuştur. Malikî, Şafiî ve Hanbeli mezheplerine göre ise namaz borcu olan kimselerin sabah namazının sünneti dışında, revatip'ten olsun, olmasın, nafile namaz ile meşgul olmaları uygun değildir. Bir an önce borçlarını kaza etmeleri gerekir.

 Soru:   fare öldürmek gusul gerektirirmi ?  



 Cevap:

Guslü gerektiren haller ilmihal kitaplarında belirtilmiştir, sizin sorduğunuz durum bunlar arasında yoktur yani guslü gerektirmez.

 Soru:   davut a.s orucu tutan biri cumartesi günleri cuma günleri oruc tutmalımıdır  



 Cevap:
Peygamber Efendimiz(s.a.v.)“Üzerinize farz olan oruç müstesna, Cumartesi günü oruç tutmayınız.” (İbni Mâce, Sıyam: 38) “Geceler arasında sadece cuma gecesini namaz kılmaya ayırmayınız Günler arasında da sadece cuma gününü oruç tutmaya tahsis etmeyiniz Ancak, sizden birinizin tutmakta olduğu oruç cumaya rastlarsa, bunda bir sakınca yoktur "( Müslim, Sıyâm 148 ) buyurmuştur. Cuma ve cumartesi günleri tek olarak oruç tutmak mekruhtur.Fakat hadis-i şerifte belirtildiği gibi mutat düzenli olarak tutulan oruçlar bu güne rastlarsa bir mahsuru olmaz tutulabilir. Davut (a.s.)orucu yani bir gün tutulup bir gün bırakılan oruçta böyledir, Cuma ve cumartesi günleride tutulabilir. 

 Soru:   astroloji geleceği ya da gerçekleri yansıtır mı?  



 Cevap:

Gaybı (geleceği) Allah'tan başka kimse bilmez. Nitekim Kur'an-ı Kerim'de mealen: "De ki: Göklerde ve yerde, Allah'tan başka kimse gaybı bilmez..." (Nemi: 65) buyurulmuştur. Rasul-i Ekrem (S.A.V.) Efendimiz de: "Kahin ve falcıya (gaybten haber veren kişiye) inanan kimsenin kırk gün namazı kabul olmaz" (Riyazü's-Salihin Tercemesi, 3/219, Hadis No: 1701) "Ona inanan kişi bana indirileni (kitabı ve vahyi) inkar etmiş olur" (Müsned-i Ahmed b. Hanbel, 21 429 ve 4/66) buyurmuştur. Bu itibarla çeşitli akıl dışı işlemlerle gelecekteki olaylar hakkında olumlu veya olumsuz haber vermek iddiasına kalkışmak ve bunlara inanmak haramdır.(D.İ.B)

 Soru:   Ezanı duymadım sanarak ezandan birkaç dakika önce öğle namazı kıldım namazım kabul olurmu?  



 Cevap:

Namaz günün belli zaman dilimlerinde yerine getirilmesi gereken bir farzdır. Bu itibarla farz namazlar için vakit şarttır. Vakit girmeden kılınan namaz kabul olmaz.

 Soru:   kuluçka makinamdan civciv çıkarıyorum çıkardığım civcivlerin çoğu öldü günahını çekermiyim günahmı?  



 Cevap:

Civcivlerin ölümünde sizin bir ihmaliniz yoksa günaha girmezsiniz. Fakat ölümler onların bakımını iyi yapmadığınız için sizin ihmalinizden dolayı olmuşsa vebal altında kalırsınız. Ey Allah’ın Resulü; hayvanları sulamakta bizeecir var mıdır? Diye soranlara şucevabı vermiştir: “Evet kendisin-de, hayat olan her yaş ciğeri sulamakta ecir vardır.” (Buhari, Edeb,27)

 Soru:   Namazlardan sonra tesbihat için ayetel kürsiyi bilmiyorum yerinde ne okuyabilirim.teşkürler  



 Cevap:

Peygamber Efendimiz (s.a.v.) Ayete’l- Kürsi’yi okumanın fazileti ile ilgili şöyle buyurmuştur: "Her kim farz namazların peşinden Ayete'l-Kürsî'yi okursa, diğer namaza kadar Allah'ın zimmetinde olur."(Taberani)

"Kim mü'min suresinin baştan üç ayetini ve bir de Ayete'l-Kürsi'yi sabahladığında okursa akşama kadar bu iki ayetle korunmuş olur. Akşamleyin okuyan kimse de sabahlayıncaya kadar korunmuş olur." (Tirmizi, Darimi)

Hadisi şeriflerden de anlaşıldığı gibi bu sureyi okumanın pek çok fayda ve sevabı vardır. Size tavsiyemiz en kısa zamanda ezberlemeniz ve okumanızdır.

 Soru:   Hayat Sigortasından gelen faizi toplam 1200 tl emekli maaşı alan anne babama hibe edebilir miyim  



 Cevap:

Hayat sigortası para verip karşılığında para alma esasına göre işler; bu sebeple faizciliğe girer ve caiz değildir.(Hayrettin KARAMAN) Faizli ile iştigal edenlerle ticari ilişkide dikkatli olunmalıdır. Ancak mecburen böyle bir durumda kalınırsa alınan faiz, menfaati şahsından uzak bir yere verilmelidir, bu sebepten anne ve babanıza vermeniz uygun olmaz. Çünkü anne ve babanızın bakımından siz mesulsünüz. Ayrıca bu parayı vereceğiniz kişinin fakir, muhtaç biri olması gerekir, verdiğiniz paradan hayır ummamanız gerekir. Sizin anne ve babanızın maaşları var bu sebepten de vermeniz uygun olmaz.

 Soru:   Esim yurtdısında calısıyor iki cocugum var akike kurbanını orda kesmek istiyor kesebilirmi  



 Cevap:

Çocuğun doğumunun ilk günlerinde Allah'a bir şükran nişanesi olarak kesilen kurbana "akîka kurbanı" denilir. Akîka kurbanı Hanefîler'e göre mubah (bazı rivayetlerde mendup), diğer üç fıkıh mezhebine göre sünnettir. Akîka kurbanı, çocuğun doğduğu günden bulûğ çağına kadar kesilebilirse de doğumun yedinci günü kesilmesi müstehaptır. Aynı günde çocuğa isim verilmesi ve saçının kesilerek ağırlığınca altın veya gümüşün tasadduk edilmesi de tavsiye edilmiştir. Kurban olmaya elverişli her hayvan akîkaya da elverişlidir. Kesilen bu kurbanın etinden kurban sahibi ve aile fertleri, yakın dostları yiyebileceği gibi tasadduk da edilebilir. Yukarıda sayılan şartlarda akika kurbanı yurtdışında da kesilebilir.

 Soru:   Büyük tuvaletimi yaptığım zaman bazan meni akıyor gusül icabedermi?çokVesveseliyim?  



 Cevap:

Cünüplük halinde gusül gerekir. Fıkıh dilinde cünüplük (=cenâbet), cinsî münasebet veya şehvetle meninin gelmesi (inzal) sebepleriyle meydana gelen ve belirli ibadetlerin yapılmasına engel olan hükmî kirlilik halinin adıdır. Şâfiîler hariç fakihlerin çoğunluğu, cünüplük için meninin şehvetle gelmesini şart gördüklerinden, ağır kaldırma, düşme, hastalık gibi sebeplerle meninin gelmesini cünüplük sebebi saymazlar. D.İ.B. İLMİHALİ Yukarıdaki izahattan da anlaşıldığı gibi gusül ancak meninin şehvetle gelmesinde gerekir. Sizin durumunuzda da meni şehvetle geliyorsa gusül gerekir, şehvetle gelmiyorsa gerekmez.

 Soru:   sorum talak konusunda olacak. ben yeni evlendim. 5 ay önce kız kardeşim evime geldi. ben kız kardeşlerime anam bacım diye hitap ederim. hanımım da evde bulunduğundan şaşırarak onada anam bacım demeye başladım. sonra aklıma bir düşünce geldi. acaba bu kelimelerden dolayı nikahıma zarar gelir mi dedim. talak konusunu biraz araştırdıktan sonra kinaye yolu ilede talak olabileceğini öğrendim. bunu öğrendikten sonra her kelimemde acaba talak verdim mi diye düşündüm. içimden hep talak geçiyor. iki örnek vereyim hocam. bir gün işsizlik oranları açıklandı. çok şükür bir işimiz var dedim. sofrada yemek yeyiyoruz. aklımdan bu kelimeyi boşamak için söylüyorum diye bir şey geçti. söylediğim kelime ben olmazsam çocuğuma kim bakar. sonra bir şey daha içimden geçti. hanımımın elini tutuyordum. yine aklıma talak geldi. aklımda geçen şuydu. eğer elini tutmaya devam edersem 3 talakla boş olsun diye bir şey geçti. bende tutmaya devam ettim. buları eşime anlatmıyorum.eşim tlf açıyor içimden açarsam boş olsun diye şeyler geçiyor. o an tutuluyorum düşünme yeteneğimi yitiriyorum. ben eşimden de memnunum.nasip olursa 2 ay sonra çocuğum olacak. hocam böyle boşama olur mu? şimdi ben talak vermiş olur muyum? çok huzursuzum, ne yapacağımı bilemiyorum.  



 Cevap:

Muhterem kardeşim! Anlattıklarınızdan olayı vesvese haline getirdiğinizi anlıyoruz.

Kur'ân ve sünnette vesvese tasvib edilmemiştir. Bilhassa vesvese ile ilgili bütün âyetlerde, vesvesenin şeytandan geldiği bildirilmiştir. Vesvese, zararlı olan bir şeydir. Vesveseye kapılan insan, ibadetlerinde yanılır, çeşitli hatalara düşer ve haz almaz. Vesvese insanı yanlış ve batıl yollara saptırır. Hatta vesvesenin neticesinde insan akli dengesini bile kaybedebilir.

Her şeyde tereddüt ve vesvese ile hareket edenin sözüne itibar edilmemiştir. Hz. Muhammed (s.a.s) vesvese ile hareket edenin talâkının geçerliliğini kabul etmemiştir (Buharî, Talâk, 11). Yani hanımını boşayıp boşamadığını veya söylediği sözler hakkında vesvese içinde olan bir kişinin talâkı (boşaması) geçerli kabul edilmemiştir

 Soru:   Evlenmek istiyoruz ama kızın ana babası olmaması için sürekli dua ediyorlr.mesuliyetimiz nedir?  



 Cevap:

Evlilik gibi önemli bir konuda her iki tarafın anne ve babasının rızasının olması o evliliğin geleceği için önemlidir. Anne baba duasını alarak yapılan işlerde hayır ve bereket artar. Allah’ın rızasının anne baba rızasında saklı bulunmasından olsa gerek, evlenirken anne babasını mahzun kalple bırakmayan, tam tersine onların güzel dualarını da yanlarında götüren çiftlerin daha mutlu oldukları görülmektedir. Sabredip onlarla sağlıklı bir iletişim kurarak onaylarını almanız isabetli olur. Ayrıca sizde bu işinizin hayırlı bir şekilde sonuçlanması için dua etmelisiniz. Rabbim size dünya ve ahiret saadetinize vesile olacak bir evlilik nasip etsin.

 Soru:   Kuran-ı Kerim hatmi sonunda veya kısa süre muavvezeteyn sureler okununca arasında neden tekbir getirilir?  



 Cevap:

Peygamber Efendimiz (s.a.v.) böyle yapmıştır, yani sünnettir, bizde sünnete uyuyoruz. Hz. Peygamber(a.s.m) –Nübüvvetin ilk yıllarında- bir müddet vahyin kesilmesi üzerine çok üzülmüştü. Müşrikler kendisinin Rabbi tarafından terk edildiğini söylemeleri onu daha da üzmüştü. Böyle bir şeyin söz konusu olmadığını bildiren Duha Suresi indiğinde, sevincinden “Allahu ekber” demişti. Onun için Duha Suresinden itibaren okunan her surenin sonunda birer defa “Allahu ekber” demek sünnettir. Bu nedenle Hatim duası esnasında, Duha Suresinden sonraki sureler; özellikle İhlas-Felak-Nas Sureleri okunurken bu tekbirler getirilir. Diğer bir rivayette göre ise bunu bizzat Peygamber Efendimiz tavsiye etmiştir: Übey bin Ka'b (ra) Kur'ân-ı Kerîm'in küçük sûrelerini Peygamber'in (sav) huzurunda okudu. Peygamber (sav) de her sûrenin sonunda tekbir getirmesini söyledi. Ebû Bekir (ra) Dûha sûresinden itibaren her sûrenin sonunda tekbir getirilmesini hoş gördü. (Hakim, el-Müstedrek, III, 304.)

 Soru:   icralı malı satınalmak dinimizce uygunmu dur?  



 Cevap:

İcrada haczedilen malı satın almak caizdir. Bir mahzuru söz konusu olmaz. Mahzur, icra malı oluşunu fırsat bilip de değerinden çok aşağıya fiyat vermekte, fırsatçılık etmekte meydana gelir. Karşılıklı rızalaşmak doğru olandır.

 Soru:   Evlenmeyi düşündügüm insanla telefonla görüşmem caizmi dir?  



 Cevap:

İslami ölçülere ve edebe uygun davranmak şartıyla, yanınızda bir başka mahrem birisinin bulunması şartıyla evleneceğiniz kişiyle telefonla veya yüzyüze görüşmeniz caizdir.

 Soru:   yaklaşık bir yıldır dinle daha çok ilgilenmeye başladım.düşünüyorumda ALLAH bilir kaç kişinin canını yaktım.kaç kişinin kul hakkı üzerimde diyorum hepsini bilsem gider tek tek helalleşirim.ama mümkün değil geçmişimden kurtulup günahlarımızdan arınmanın bir yolu var mı?hayata yeniden başlamak istiyorum.birde internetten inen ögeler için helalleşmek mümkün değil onlardan nasıl kurtulabiliriz.birde bir insanın ağzından helal ettim demesi gerekir mi yoksa gönülden razı olması yeterli mi ve son olarak biz görevlerimim tam olarak yapmışsak karşı tarafın hakkımı helal etmiyorum demesi bağlayıcı mı ALLAH RAZI OLSUN KOLAY GELSİN   



 Cevap:

Rabbimiz tövbe kapısını daima açık bırakmıştır. Tövbe, kulun işlediği bir günahtan pişmanlık duyup, bir daha işlemeyeceğine dair Allah'a söz vermesi ve O'ndan af dilemesidir. Af dileme isteği, kulun hatalarından dolayı vicdanında duyduğu rahatsızlıktan ortaya çıkar. Günahlar, Allah'ın rızası ile kul arasında bir perdedir. Bu perdenin ortadan kalkması, kişinin yapacağı tövbeye bağlıdır. Sevgili peygamberimiz, kulların günah işleme ve tövbe etmeleriyle ilgili şöyle buyurmuştur. "Her insan günah işleyebilir. Günah işleyenlerin en hayırlıları ise tövbe edenlerdir.” Kul hakkı meselesine gelince; Allah katında affolunmayan günahlardan biri şirk, biri de kul hakkıdır. Cenabı Hak, kulunun dağlar kadar günahını bağışlarken, kul hakkını affının dışında tutmakta ve bu konudaki bağışlamayı ancak kulların birbirleriyle helalleşmeleri şartına bağlamaktadır. Eğer bu hak maddi konularda ise, bunları sahiplerine iade etmeli, manevi konularda ise, helallik dilemelisiniz. Yani kul hakkı ahirete bırakılmamalıdır.. Nitekim Hazret-i Peygamber -sallâllâhü aleyhi ve sellem, önüne borçlu, yani üzerinde kul hakkı bulunan bir cenaze getirildiğinde onun namazını kıldırmamış, ancak borcu ödendiği takdirde cenazesini kıldırmıştı. Yine bu konuyla alakalı olarak Resulullah Efendimiz şöyle buyurmaktadır. Helalleştiğiniz kişinin gönülden razı olduğunu bilmemiz için, diliyle ikrar etmeleri gerekir. Ulaşamayacağınız kişilerle ilgili borçluluk durumlarında onlar adına sadaka vermek suretiyle, varisleri varsa varisleriyle helalleşmek süretiyle helallik yollarını aramalısınız.

 Soru:   BAKARA SURESİ 62.AYETn yorumunu rica edecektim. Bildiginiz gibi peygamberimize rivayet edilen "La ilahe illallah diyen cennete girer" seklinde bir hadis de vardir. Bu hadis ve yukarida belirttigim ayet cercevesinde sorumu yanitlarsaniz cok sevinirim. Kisinin-müslüman olmasa da-Allah'ın birligine(ve tekligine) ve ahiret gunune inanip dunyada Allah'in istedigi(hayirli,faydali) isler yapmasi-ozetle musluman olmasa bile Islam'in ozune uygun inanc ve davranis uzerinde olmasi-kisiyi cennete goturur mu?  



 Cevap:

“Şübhesiz, iman edenler; Yahudilerden, hristiyanlardan ve Sabiiler’den de

Allah’a ve ahiret gününe inanıp salih amel işleyenler için Rableri katında mükâfatlar vardır.” (Bakara Suresi Ayet-62)Tefsirlerde bu ayetin iniş sebebi olarak şu olay anlatılmaktadır: Sahabeden Selman-ı Farisi daha önce Hıristiyan olmuş ve bir süre Hıristiyanlarla birlikte yaşamıştı. Hz. Peygamber’in hicretini takiben o da Medine’ye gelip İslam dinine girmiş ve arkadaşlık etmiş olduğu Hıristiyanları ve onların amellerinden gördüklerini Hz. Peygamber’e anlatmış, Hz. Peygamber’de “Onlar İslam dini üzere ölmediler” buyurmuşlardır. Selman diyor ki:(Hz. Peygamber böyle buyurunca) dünyam karardı. Sonra Selman Hıristiyanların (dini hayatlarındaki) gayretlerini de anlatmış, bunun üzerine Bakara Suresi 62. ayet nazil olmuştur. Ardından Hz. Peygamber Selman’ı çağırıp şöyle buyurdu: “Bu ayet senin arkadaşların hakkında indi. Kim benim Peygamber olarak geldiğimi işitmeden önce İsa’nın dini ve İslam üzere ölürse o hayırdadır. Ama bugün kim beni işitirde bana iman etmezse o da helak olmuştur.”(bk.Taberi,1,253-257) Klasik tefsirlere göre bu ayette zikredilen, İslamiyet dışındaki dinlerin mensupları Hz. Muhammed’e ve Kuran’a inanıp İslam milletine girmedikçe iman etmiş sayılmayacaklar, bu sebeple de ayette ifade buyurulan ahiret ecrine ve güvenliğine nail olamayacaklar, yani; ebedi olarak cehennemde kalacaklardır.(mesela bk.Zemahşeri,1,73;Şevkani,1,102) Bu ayetin farklı yorumları için (bk. Reşit Rıza,1,334-336;Ateş,1,174-175; İslami Araştırmalar,111/ı.s.7-24)Uhrevi kurtuluş konusunda Kur’an’ı Kerim’in ısrarla üzerinde durup vazgeçilmez gördüğü şartlar, Allah’ın varlık ve birliği ile ahirete inanmak Hz. Muhammed’in peygamberliğini ve öğretisini tanımak, Allah’ın razı olduğu güzel işler yapmaktır.(özellikle bk. Bakara 2/136-137;Nisa 4/47,116,136,150-152,171-173).Geçmişteki peygamberlerin tebliğ ettiği bütün ilahi dinler gibi İslamiyet’in özü de budur.(KUR’AN YOLU TÜRKÇE MEAL VE TEFSİR D.İ.B )

 Soru:   korsan cd kullanmak internetten resim oyun vs seyler indirmek dinimizce günahmıdır  



 Cevap:

Ticaret kastı olmaksızın bir tane kopyalamak dinen haram değildir. Ancak kanunlarda yasaklanmışsa kanunlara uymak gerekir. Kişi hakkı ihlalidir. Bu sebepten haram olur tavsiye edilmez.

 Soru:   çocuğumun ismini berat koymak istiyorum kuranda ismi geçiyormu bilgilerdirirseniz sevinirim  



 Cevap:

"Berat, "el-berâe" kelimesinin Türkçedeki kullanılış şeklidir. Beri olmak, aklanmak, temiz ve suçsuz çıkmak demektir. Kur’an-ı Kerim’de geçmektedir. Çocuğunuza isim olarak koymanızda bir mahsur yoktur..

 Soru:   safa merve arasında say yaparken abdest kırılırsa yenilendikten sonra aynı noktadanmı devam edilir   



 Cevap:

Safa Merve arasında sa’y yaparken şavtları abdestli olarak ve ardı ardına yapmak sünnettir. Abdestiniz bozulduktan sonra, kaldığınız yerden say’a devam ederseniz sayınız geçerli olur fakat sünneti terk etmiş olursunuz.Faziletli olan abdesti tazeleyerek şavtları baştan yapmaktır.

 Soru:   Ben şehir dışında öğrenciyim okuduğum yerde 15 günden az kalacağım zaman seferi olurmuyum  



 Cevap:

15 günden az kalacağınız için seferî sayılırsınız.

 Soru:   Benim dilim r-ş harfine dönmüyor.namaz kılarken herhangi bir sakıncası var mıdır?  



 Cevap:

R ve Ş harflerini söyleyememek sizin elinizde olan bir durum değildir. Bu yüzden namazınıza engel değildir

 Soru:   Hanefi usullerinin çoğunda vesvese yapıp sıkıntı çekiyordum maliki mezhebine niyetle geçtim doğrumu dur?  



 Cevap:

Bir mezhepten diğer mezhebe geçilebilir. Geçmek için her hangi bir şart yoktur. Bundan sonra Hanefi mezhebine veya Şafii mezhebine göre ibadetlerimi yapacağım diye niyet etmesi yeterlidir.

Bir mezhepten diğerine tamamen geçmek mümkün olduğu gibi, kendi mezhebinde çıkış yolu bulamayan bir kimse o mevzuda diğer mezhebin içtihadına, görüşüne göre amel edebilir. Bu caizdir. Fakat bu taklit keyfi ve nefisten gelen bir arzu ile olmamalıdır. Bir zaruret ve maslahata göre yapılmalıdır. Bir meselede kendi mezhebinden başka bir mezhebi taklit eden kimse şu hususlara dikkat etmelidir.

Bir mezhepten diğer mezhebe geçen kimsenin, ibadet ve muamelelerinin kâmil mânâda olabilmesi için girdiği mezhebin meselelerini bilmesi gerekir. Meselâ bir Şâfiî, Hanefi mezhebine geçiyorsa, en azından o mezhebe göre abdestin farzlarını, abdesti bozan halleri, namazın rükünlerini ve vaciplerini bilmesi gerekir. Bunları bilmeden geçecek olursa, farkına varmadan ibadetini eksik yapıp hataya düşebilir.

 Soru:   maliki mezhebinde kan cerahat abdest bozar mı ve necismi, imama uyunca içinden fatiha okurmu   



 Cevap:

Mâlikî mezhebinde, makattan ve bedenden, cerâhat, sarı su, kan çıkınca abdest bozulmaz. Cemâ'at imâm arkasında gizli okunan namazlarda fatihayı okurken aşikare okunan namazlarda Fâtiha okumaz.

 Soru:   Cünüp gezmek günah mıdır ?  



 Cevap:

Bir vakit namazı geçirecek kadar cünüb durmak namazın aksamasına neden olacağı için caiz değildir. Bu sebepten dolayı olabildiğince çabuk gusül almak gerekir. Guslü geciktirmekten dolayı namaz kazaya kalmışsa hem kaza edilmeli hem de tevbe istiğfar yapılmalıdır: Bir insanın cünüp gezmesi günah değildir.

 Soru:   antihistaminik şrup parkten de içindekiler de alkol yazıyo ne bu ilacı kullanmam haram mı ?  



 Cevap:

Eğer emsal ve eşdeğer alkolsüz ilaç varsa, o tercih edilmelidir. Yoksa zaruretten kullanılmasında bir sakınca yoktur.

 Soru:   Günümüzde sigara içmek günahmı dır?  



 Cevap:

Bağımlılıkların en yaygını ve belki de üzerinde en çok konuşulanı sigara bağımlılığıdır. Sigara hakkında muhtemel fıkhî hükmü, belli açılardan ele alıp değerlendirmeye gitmek gerekmektedir. Bilim adamları sigaranın ihtiva ettiği nikotinin ve sigara dumanının bünyede kanserden, sinir sistemlerinde bozukluğa kadar bir dizi zarar ve hastalığa yol açtığından söz etmektedir. Kur'an'da, "Kendinizi elinizle tehlikeye atmayın..." (el-Bakara 2/195) buyurulmuş, Hz. Peygamber de, "Ne doğrudan zarar verme ne de zarara zararla karşılık verme vardır" (İbn Mâce, "Ahkâm", 17; el-Muvatta', "Akzıye", 31) diyerek bir kimsenin kendine ve başkalarına zarar vermemesinin temel bir dinî ilke olduğunu vurgulamıştır. Sigaranın hem içene hem de çevresinde bulunan kimselere zarar verdiği göz önüne alınınca hem Allah hakkının hem de kul hakkının birlikte ihlâl edildiği söylenebilir. Kur'an'da, "Yiyiniz, içiniz, fakat israf etmeyiniz" (el-A`râf 7/31) buyurulmuş, Resûl-i Ekrem de daima mutedil, ölçülü davranmayı emretmiş, malın boşa harcanmasını yasaklamıştır. Aile reisi erkekler eşinin, çocuklarının ve aile fertlerinin, muhtaç yakınlarına bakan erkekler de onların nafakalarını karşılamakla yükümlüdür. Böyle bir malî yükümlülük altında bulunan kimselerin nafaka yükümlülüğünü aksatacak şekilde sigaraya para vermesi de dinî olduğu kadar insanî ve ahlâkî açıdan da kabul edilemez bir durumdur. Sigara içmenin fıkhî hükmü başta zarar, israf ve nafaka yükümlülüğü olmak üzere çeşitli açılardan ele alınabilir. Böyle olunca sigara içmenin hükmü hakkında kesin ve genel bir hüküm vererek "haram" demek yerine, bu konuda bu açılardan bazı ayırımlar yaparak farklı durumlarda farklı hükümler vermek, her bir durumu kendi şartları içerisinde değerlendirmek daha doğru görünmektedir. Hem içene hem de o ortamda bulunan şahıslara ve çevreye verdiği zararlar, israf ve hakların ihlâline yol açabileceğinin kuvvetle muhtemel olması dikkate alınarak, sigara içmenin kural olarak dinen "harama yakın mekruh" sayılması gerekir. Ancak bedene verdiği zarar ilmen ve tıbben açıklık ve kesinlik kazanmışsa, açık bir israfa ve kişinin nafaka yükümlülüğünü etkileyip aile fertlerinin ve bakmakla yükümlü bulunduğu kimselerin nafakasını kısmasına yol açıyorsa, zorunlu harcamalardan ve aslî ihtiyaçlarından bile fedakârlık yapmaya zorluyorsa, o takdirde sigara içmenin dinen de "haram" olduğu söylenebilir

 Soru:   Bir kızım var,altına kaçırıyor bazen,onun çişinin değdiği yerler namaz ve abdesti bozarmı?   



 Cevap:

Necâsetten tahâret, namazın farzlarındandır. Vücut, elbise ve namaz kılınacak yerin, -insan kanı ve idrarı, at, koyun gibi hayvanların idrar ve dışkıları gibi- dinen pis sayılan şeylerden temizlenmesi gerekir. Miktar olarak katı ise yaklaşık 3,5 gramı, sıvı ise el ayasını (avuç içi) kapsayacak kadar necasetin bulunması namazın sıhhatine engeldir. Bu sebepten kızınızın idrarı ve dışkısının elbisenize, bedeninize veya namaz kılacağınız yere yukarıda belirtilen miktarlarda bulaşmış olması namazınızın kabulüne engel olur.Abdestinize engel olmaz.

 Soru:   Bu aralar sürekli aklımı meşgule eden bir şeyler var. Hani vardır ya hayata 0-1 geriden başlarsın. Elini neye atsan kurur, istemeden her şeyin mahvolur. Kime gitsen çare bulamazsın ve üstelik zarar görürsün. Etrafımda namaz kılan çok insan var ancak gerçekten dindar insan göremiyorum. Her şey menfaatler üzerine kurulu. Ve insanlar hep görünüşleriyle ve bulundukları yer ile karşılanıyor. Her ne kadar iyi olsanda insanlar sana çok iyi desede bir enayisindir aslında. İşte tam bu zamanlarda özellkle aklımı meşgule eden şeyler var. Neden biz yoktan var olduk ? Ve herkesin şartları farklıyken nasıl kıyaslanabilcez ? Mesela güzel bir insanın özgüveni yüksektir ve daha sağlam basar ayakları yere ve kaderi iyi yönde olması daha büyük olasılıklıdır. Ya da bir insanın kötü huyu vardır ama ne yapsa vazgeçemez ama sürekli günah işler bu huyu yüzünden. Ben kendimi bildim bileli bunları düşünüyorum. Belkide dinden çoktan çıktım, bilemiyorum. Napacağımı şaşırdım. Allah beni sevmiyor, görmüyor gibi kaygılarım var. Tamamen saçmalık akılla ulaşılcak şeyler değil sorduklarım belki biliyorum. Ama kimileri çok çok iyi bir ailede doğuyor ve özellikleri görünüşe yani her bişiyiyle gayet iyi durumda oluyor. Bu kişinin günah işlemesi zor. Ama bunun aksi durumda adeta yaşam ya haram ya da günahlar peşisıra geliyor. Belki bu kişi iyi şartlara sahip olsa bunu yapmayacak. Ya da bebekken ölse günahsız olacak. Hem bebekler yaşasa ileriki hayatlarında günah işlemez miydi? Çok saçmaladığımı biliyorum. Sizden yardımınızı bekliyorum. Teşekkürler, iyi günler...  



 Cevap:
 “Andolsun ki sizi biraz korku ve açlıkla, bir de mallar, canlar ve ürünlerden eksilterek deneriz. Sabredenleri müjdele. Onlar; başlarına bir musibet gelince, “Biz şüphesiz (her şeyimizle) Allah’a aidiz ve şüphesiz O’na döneceğiz” derler. İşte Rableri katından rahmet ve merhamet onlaradır. Doğru yola ulaştırılmış olanlar da işte bunlardır.” (Bakara 155-157)

En temelde bu soru(n) insanın nereden gelip nereye gittiği, etrafta olan biteni anlamaya çalışan bir insanın/müslümanın düşündüğü temel konulardandır. Allah (cc) insanı yaratmış ve yaratılan tüm diğer varlıkları insanın istifadesine vermiştir. Bu anlamda Allah’ın insanı sevmemesi düşünülemez. Yaratılışın sebebi, Allah’ın insana duyduğu sonsuz merhamettir. İnsanın sevilmediğini yahut unutulduğunu hissetmesi, insanın rabbini unutması nedeniyledir. Rabbini unutmayan insan için her sabah doğan güneş, her bahar açan çiçekler, her mevsim sunulan binbir çeşit ikram, bir annenin evladına duyduğu merhamet, Allah’ın insana duyduğu sevginin ifade biçimleridir. Allah’ı unutmayan insan için tüm anlar ve tüm yaşananlar bir sevgi gösterisidir.

İnsanı bu kadar seven Allah insanın da hür iradesiyle kendisini sevmesini istemiştir. Hür iradesiyle Allah’ı bulmasını O’na sevgi duymasını ve zaten insan için hazırladığı ebedî mutluluğu (cennet) hür iradesiyle seçmesini istemiştir. Hür irade, yapmama, sevmeme, itaat etmeme serbestisine rağmen insanın sevmeyi, itaat etmeyi seçmesidir. Allah katında önemli olan da işte budur. Sadece itaatle emrolunmuş (programlanmış) melekler ile insan arasındaki temel fark, insanı meleklerden üstün bir seviyeye çıkaran da yine budur.

İnsan yeryüzünde yalnız değildir. Yüce Allah yapıp-etmelerimizden, tepkilermizden her an haberdardır. An be an Mevlamız bizleri gözetler. Yaşadığımız hiçbir duygu, hiçbir olay, hiçbir olumlu veya olumsuz olay Allah’ın bilgisi dışında değildir. Tüm yaşananlar da birer imtihandır. İnsanın ebedî mutluluğa hazır olup olmadığının, ne kadar hazır olduğunun sınanmasıdır. Bu mutluluk ancak buna hazır olanlara sunulacaktır. (Mesela mümin kardeşini aldatan insan cennete girmeye hazır değildir, öncelikle bundan vazgeçip cennete hazır hale gelmelidir.) Kur’an birçok ayetinde bu hususa değinir ve insana alması gereken tavrı defalarca hatırlatır. Yaşanan olaylara Kur’an’ın Peygamberimiz (sav) vasıtasıyla öğrettiği şekilde tepki verebilenler hem bu dünyada hem ahirette ebedî mutluluğu elde edecektir. Bu nedenle Kur’an’ın ne dediğine kulak verip, onu Rasulullah Efendimiz’in nasıl yaşadığına yani Kur’an’ın yaşama dökülmüş hali olan sünnete bakmak gerekir.

İnsan Allah’ın kendisine verdiği-vermediği şeylere karşı sorumludur. Zengin bir insanın fakirlere karşı sorumluluğu fakir bir insanın fakirliğine sabrından daha az değildir. Hasta bir insanın hastalığına sabrı, sağlıklı bir insanın şükür sorumluluğundan farklı değildir. Müminin durumu Rasulullah Efendimizin (sav) ifadesiyle gıbta edilecek bir durumdur. Hasta olduğunda sabrettiğinde sabır, sağlığına şükrettiğinde şükür sevabı alır. Sorumluluk açısından zengin ile fakir, hasta ile sağlıklı, güzel ile çirkin arasında fark yoktur. Her insan ayrı ayrı sahip olduğu huy, para, imkan ve ömürle ilgili hesap verecektir. Kazancı birbirinden farklı olan insanlara fakiri ne kadar düşündüğüyle ilgili sorulacak soru da yine birbirinden farklı olacaktır. Zengin olmak belki bir imkandır ancak hesabı zor bir vebaldir. Halim selim olan bir kimsenin davranışları ayrı, nisbeten daha öfkeli birinin tepkileri ayrı değerlendirilecektir. Cimri birinin verdiğinde aldığı sevapla zaten cömert birinin verdiğindeki sevabı aynı olmayacaktır. Her ikisinin yolu farklıdır ancak cimri için de, cömert için de hedef, Rasulullah’ın bize gösterdiği olgun insan olabilmektir.

Allah’ın kullarına verdiği nimetlerin ne büyük imtihan olduğuna Kur’an’da defalarca değinilir. Hz. Yusuf örneği fiziksel güzelliğin ne büyük bir imtihan olduğuna ve Hz. Yusuf gibi her zaman dosdoğru davrananların dünya ve ahiret mülküyle nasıl mükafatlandırılacağına dair ne güzel bir örnektir. Yine, Hz. Süleyman, Hz. Davud zenginlik, güç ve otoriteye sahip olup dünya ve ahirette kazananları temsil ederken Karun örneği zenginliğin her zaman güzel netice vermediğine; Firavun örneği, güç ve otoritenin belki dünya ve ahiret için bir ceza olabileceğine dair örneklerdir. Mesele, güzellik, güç ve otoriteye sahip olmak değil, bunun nasıl kullanıldığıdır. Bize düşen elimizdekine razı olup bununla nasıl daha iyi insan, daha iyi kul olacağını hesaplamaktır. Mal, mevki, itibar gibi tüm durumlar da Allah’ın yarattığı araçlar, kullarını denediği imtihanlardır. Allah tüm bunları dilediği kimseye dilediği kadar verir ve ardından gözetler. O’nun verdiği nimet de, mihnet de birer sorumluluktur. Verilen şeyin ödül veya ceza olması, iyi ya da kötü nitelendirilmesi insanın bunlara nasıl baktığıyla ilgilidir. Evladını kaybeden kişi ilk bakışta kayıpta gibidir ancak zaten birgün bitecek olan bu birlikteliğin dünyada son bulmasına Allah hatrı için tahahmmül edenlere cennette ebedi bir birliktelik vaadedilir. Mesele kulun Allah için ne kadar fedakar olduğunu onu ne kadar sevdiğini yine Allah’a ıspat etmesidir. Bu tür durumlara tahammül etmek belki şuan zor görünür/zor gösterilir ancak ebedî bir hayat, ebedî mutluluk ve ebedî birliktelik için hiç de büyük bir bedel değildir.

Yaşadığımız dünya geçmişte/tarihte olduğu gibi bugün de geçici birlikteliklerin, zenginliklerin yahut güzelliklerin biricik ve mutlak olduğunu insanoğluna fısıldadı ve fısıldayacaktır. Fakat mümin zaman ve mekan içinde olup zaman ve mekan üstü düşünen, hesabını buna göre yapan, geçici mutlulukları değil daimî mutluluğu hedefleyen gözünü sonsuz saadete diken kimsedir.

 Soru:   Ayakta çorap,başta eşarp varken onların üzerinden mesh ile abdest kabul olurmu?  



 Cevap:

Üzerine deri kaplanmış veya altlarına pençe vurulmuş çorap üzerine mesh edilebilir. Hanefî fakihlerinden Ebû Yûsuf ve İmam Muhammed, altına pençe vurulmuş olması şartını aramaksızın kalın ve içini göstermeyen dayanıklı keçe ve yün çoraplar üzerine, bir grup fakih ise bu şartları da aramayarak çorap üzerine mesh edilebileceği görüşündedir. İbadetlerin ve onlara hazırlık mahiyetindeki vecibelerin yerine getirilmesinde bazı ölçüler belirlemeyi ve imkân dâhilinde kolaylık sağlamayı hedefleyen fakihler arasındaki bu tür görüş farklılıkları mükellefe bu görüşlerden istediği tarzda bir kompozisyon oluşturma hakkını vermekten ziyade ihtiyaç halinde kullanılabilecek ruhsatları göstermesi yönüyle önem taşır. (D.İ.B. İLMİHALİ) Başkalarının kadının saçını görme durumu gibi, bir zaruret varsa, kadının da başörtüsü altına rahat su geçirecek derecede ince ise başörtüsü üzerine mesh etmek caiz olur, fakat başörtüsü suyu geçirmiyorsa mesh geçerli olmaz.

 Soru:   Nişanlımı düşünürken benden mezi geliyor bu gusül abdestini gerektirir mi ?  



 Cevap:

Mezi den dolayı gusül gerekmez.

 Soru:   Kulaklarımdan dolayı kendımı cok rahatsız hıssedıyorum dıslanmıs gıbı amelıyat olmam gunah mı?  



 Cevap:

Güzel görünmek amacıyla yapılan estetik ameliyatlar dinimizce yasaklanmıştır. Bir kimsenin kendini toplum içerisinde aşağılık kompleksine iten, mânen eziyet görmesine ve aşağılanmasına yol açan anormallikleri normale çevirmesi, fazlalıkların ve şekil bozukluklarının, yanıkların, şaşılığın vb.nin giderilmesi ise tedavi mahiyetinde kabul edilir ve caizdir.

 Soru:   Bedenimi tıp fakültesine kadavra olarak bagışlamak haram mı?   



 Cevap:

Kadavra üzerinde çalışmak ve araştırma hastanelerine kadavra bağışı yapmak zaruret miktarınca dinen caizdir.

 Soru:   Babam hacı oldugu halde küfürlü ve ailemize yakışmayacak şiddet uyguluyor ne yapılmalı?  



 Cevap:

Değerli Kardeşimiz; İslam dini her türlü kötülük ve incitmeye karşıdır. Küfür ve sövme dediğimiz insanları rencide ve rahatsız eden her türlü fiil günahtır. Hangi durumda olursa olsun, sövmek ve çirkin harekette bulunmak bir mü’mine yakışmaz. Babanız sinirli bir yapıda ise ve kendine hakim olamıyorsa, onu bir psikoloğa götürmeniz onunda sizinde rahatlamanız açısından faydalı olacaktır.

 Soru:   Eşim benden evlenmeden önce hastalığını gizledi evlendikten sonra öğrendim bunun vebali varmıdır  



 Cevap:

İnsanın geçmişte yaşadığı sıkıntı ve rahatsızlıkları evleneceği kişiye anlatmak zorunda değildir. Ancak bu hastalık hayatın tümünü etkileyecek, evliliğin gidişatını değiştirecek, eşlerden birinin mağduriyetine sebep olacaksa söylemek dürüstlüğün gereğidir

 Soru:   hatmi tehlil (kelimeyi tevhidi 70.000 okumak)i para karşılığında kendim okutmam caiz midir?.  



 Cevap:

Bir ibadetten sevap bekleyebilmek için, o ibadetin Allah rızası için ve ihlâsla yapılması gerekir. Ölen kimsenin ruhu için okunan kelime-i tevhit para karşılığında okunduğunda ondan bir sevap beklenemez. Çünkü okuma karşılığında para söz konusu olmasaydı, o kişi 1 defa bile kelime-i tevhid okumayacaktı.

 Soru:   Namaz kılarken türkçe bir yazı okumak namazı bozar mı?  



 Cevap:

Evet bozar. Peygamber Efendimiz bir hadis-i şeriflerinde "Namazda insanların kelâmından hiçbir şey uygun olmaz. Çünkü namaz ancak tesbih, tekbir ve Kur'an okumadan ibarettir" (Müsned, V, 447-448; Nesaî, "Sehv", 20; bk. Müslim, "Mesâcid", 35; Ebû Dâvûd, "Salât", 174).Buyurmuştur. Hadistende anlaşılacağı gibi namaz tesbih, tekbir ve Kur'an okumadan ibarettir, bunların dışında bir şeyle meşgul olmak namazı bozar.

 Soru:   insan vucudunun üzerine manevi bişeyin olmasıyla ermişlik mi olur?  



 Cevap:

Evliya, Allah Tealanın rızasına, sevgisine ermiş kişidir. Allah dostu olabilmek için, O’nun emirlerine uyup, yasakladıklarından kaçınmak ve kamil insan olabilme yolunda gayret sarfetmek gerekir. Velilerin en önemli vasıfları, muttaki olmalarıdır. Muttakiler ise şu özelliklere sahiptirler:-İmanları kemale ermiş, namazlarını kılan, zekatını veren, infakını hem bollukta hem de darlıkta yapanlar. - Veli kişi öfkesini yenen, insanları bağışlayan, tövbe istiğfara devam eden, hatasında ısrar etmeyen kişidir.-Veli, ihsan sahibi ve adaletli olan kişidir. Bir kimsenin ermiş olup olmaması kendinde gördüğü bazı harikulade hallerle anlaşılamaz. Allah’ın emirlerine uygun yaşaması ve onun rızasına ulaşmaya çalışmasıyla belli olur.

 Soru:   Bir insan içki yada sigara yüzünden eceli gelmeden kanser olup ölürse bu intiharmı sayılır?  



 Cevap:

Vücudumuz ve sağlığımız bize Allah’ın emanetidir. Emanete sahip çıkma açısından içki ve sigarayla sağlığımıza zarar vermemiz doğru değildir. İçki ve sigara sonucunda hastalanarak ölürse bu intihardır diyemeyiz. Ecel vakti belirlenmiş olup, Allah’ın kaza ve kaderiyledir. İnsanları dirilten, rızıklandıran ve öldüren Allah olduğundan, eceli belirleyen de odur. “Aranızda ölümü takdir eden biziz….”(el- Vakıa 56/60) ayeti bu hususu ortaya koymaktadır. Kur’an ayetlerinden anlaşıldığına göre, ecel ne vaktinden önce gelir, ne de geciktirilebilir. “Her ümmetin bir eceli vardır. Ecelleri gelince ne bir an geri kalırlar, nede bir an ileri gidebilirler.”

(el- Araf 7/34;Yunus 10/499).

 Soru:   internetten eş bulmanın dinimizce hükmü nedir?  



 Cevap:

Evlilik gibi ciddi bir kuruma adım atarken, dikkatli olmamız ve bundan sonra hayatımızı paylaşacağımız kişiyi iyi tanımamız gerekir. İnternet ortamında edinilen arkadaşlıklarda, tarafların birbirlerinden bazı şeyleri saklamaları mümkündür. Bu yüzden, daha sonraları hayal kırıklıkları ve hüsranlar yaşanabilmektedir.

Sanal ortamda tanışılan kişiyle evlenmek caizdir. Fakat bu evliliğin sağlam temellere dayandırılması için, ailelerinde haberdar edilmesi ve onlarında görüşlerinin alınması uygun olur.

 Soru:   namazları eşimle beraber cemaat yaparak kılsak camide kılmış gibi sevap kazanabilirmiyiz?   



 Cevap:

Cemaatin önemini gösteren çok sayıda hadis bulunmaktadır. Bunlardan birinde Hz. Peygamber "Üç kişi bir köyde veya sahrada bulunur ve cemaatle namaz kılınmazsa, şeytan onlara hâkim olur. Öyleyse cemaatten ayrılma. Çünkü kurt ancak sürüden ayrılan koyunu yer" buyurmaktadır (Ebû Dâvûd, "Salât", 47). Bir diğer hadiste ise "Nefsim kudret elinde olan Allah'a yemin ederim ki, ateş yakılması için odun toplanmasını emretmeyi, sonra da namaz için ezan okunmasını, daha sonra da bir kimseye emredip imam olmasını, sonra da cemaatle namaza gelmeyenlere gidip evlerini yakmayı düşündüm" (Buhârî, "Ezân", 29, 34; Müslim, "Mesâcid", 251-254) diyerek cemaatin topluca terkedilmesinin en ağır müeyyide uygulanmasını gerektiren yanlış bir davranış olduğunu ifade etmektedir.

Cemaat fazileti her ne kadar bir kişiyle de olabilir ve hâne halkıyla dahi cemaatle namaz kılınabilirse de bu, camiye çıkmanın ve daha kalabalık bir cemaatte bulunmanın sevabına denk olmaz. Farz namazların cami ve mescitlerde cemaatle kılınışı İslâm dininin bir sembolü ve şiarı olduğu için bunun terk ve tatil edilmesi asla câiz görülemez.

 Soru:   Namaz kılarken onunde uyuyan bir erkek olsa namaz bozulurmu daha dogrusu namaz kılınırmı ?  



 Cevap:

Namaz kılanın önünde uyuyan kişinin yüzü namaz kılana dönük ise mekruhtur, sırtı dönük ise sakıncası yoktur.

 Soru:   krediyle ev almak harammıdır?  



 Cevap:

İslam evi, Müslüman’ın asli ihtiyaçlarından biri saymış, zekât matrahına da dâhil etmemiştir. Buna rağmen içine faiz karışan para ile ev alımı caiz görmemiştir. Bu durumdaki kişi eğer malı var ise onu satar ve onunla ev satın alabilir. Malı yok ise bir başkasından ödünç para bulabiliyorsa bu şekilde satın alabilir. Şayet bu imkânı da yok ise kirada oturmaya devam eder. Fakat bu durum da onun için zor görünüyor ise o takdirde zaruret dâhilinde kredi çekerek ev alabilir. Şurası unutulmamalı ki ev almak için zaruret bulunmadığı takdirde krediye başvurulmamalıdır.

 Soru:   her taraf açık saçık ben 22 yaşındayım evlenecek dururumum yok benim genel eve gitmem günahmı  



 Cevap:

‘Sakın zinaya yaklaşmayın; çünkü o, açık bir hayâsızlıktır ve çok çirkin bir yoldur.’(Nisa; 15/32)Görüldüğü gibi Rabbimiz zinaya yaklaşmamamızı emretmektedir. Peygamber Efendimiz de bir hadis-i şeriflerinde "Ey gençler topluluğu! Sizden kim evlenmeye güç getirip imkan bulabiliyorsa evlensin; çünkü evlenmek gözü haramdan sakınmaya, yummaya daha uygun, namus ve iffeti korumaya daha elverişlidir. Kim de evlenmeye güç getiremiyor, imkan bulamıyorsa, kendisine oruç tutmak gerekir; çünkü oruç, şehveti kesicidir." Buyuruyor. Peygamber efendimizin tavsiyesine uyarak en kısa zamanda evlenmeye çalışmalısınız buna imkan bulamazsanız oruç tutmalısınız. Ayrıca zihnimizi sürekli faydalı şeylerle meşgul etmek, sportif faaliyetlerde bulunmak şehvet hislerinin yatışmasını sağlar. Şehveti tahrik edici neşriyattan ve açık saçık görüntülerden uzak kalmak ve gözlerimizi haramdan korumak ta zinaya giden yolları kapatacaktır inşallah. Size peygamberimizi zamanında yaşanan bir olayı söylemek isteriz:

Asr-ı saadette Peygamberimiz (A.S.) Ashabıyla beraber bulunuyordu. Bir genç çıkageldi ve çok saygısızca: — Ya Resulallah! Ben felanca kadın ile arkadaş olmak olmak istiyorum, onunla zina yapmak istiyorum dedi Ashab-ı Kiram, bu durumdan çok öfkelendiler. İçlerinden gazaba gelerek genci dövmek ve huzuru Resulullah'dan çıkarmak isteyenler oldu. Bazıları bağırıştılar. Çünkü genç çok hayasız konuşmuştu. Sevgili Peygamberimiz (S.A.V.) bırakın o genci buyurdu. Resulullah, genci yanına çağırdı, dizinin dibine oturttu. Gencin dizlerini kendi mübarek dizine değdirecek bir şekilde oturttu ve: — Ey genç, birinin annenle bu kötü işi yapmasını ister misin? Bu çirkin hareket hoşuna gider mi? diye sordu. Genç hiddetle: — Hayır Ya Resulallah, diye cevab verdi. Resulallah: — Öyle ise o çirkin işi yapacağın kimsenin evlatları da bundan hoşlanmazlar. Sonra: — Peki, bu çirkin işi senin kız kardeşinle yapmak isteseler, sever misin? diye sorduklarında genç : — Hayır, asla! diyerek hiddetleniyordu. Şu halde insanlardan hiç kimse bu işi sevmez buyurdu. Sonra Hz.Peygamber (A.S.) mübarek elini bu gencin göğsüne koyarak şöyle dua etti: — Allah'ım! Sen bu gencin kalbini temiz kıl. Namusu ve şerefini muhafaza eyle ve günahlarını da bağışla,diyerek dua etti. Kıyamete kadar gelecek ümmetinin bütün erkek ve kız gençlerine şöyle buyuruyor. "Ey gençler topluluğu! Sizden evlenmeye gücü yetenler evlensin.Çünkü evlenmek gözü daha çok muhafaza eder,namusu daha fazla korur. Evlenmeye gücü yetmeyenler ise oruç tutsun. Çünkü oruç kalkandır." buyurdular.

 Soru:   ben yurt disinda evli 1kiz babasiyim,gecimimi massaj yaparak sagliyom,namazimi kiliyom,helalmi para?  



 Cevap:

Masajı bayanlara yapıyorsanız bu uygun olmaz, erkeklere yapıyorsanız mahremiyet ölçülerine dikkat etmeniz gerekir.

 Soru:   ben aslında biraz patavatsızım.insanların üzdüğümü sonradan anlıyorum.tövbe etsem OLUR MU?  



 Cevap:

İnsanları üzdüğünüz için onların haklarını üzerinize geçirmiş olursunuz. Her şeyden önce bu kişilerin gönüllerini hoş etmeli, onlara iyilik yapmalı ve helalleşmelisiniz. Ayrıca tevbe etmeli ve bundan sonraki davranışlarınıza da dikkat etmelisiniz.

 Soru:   Allah yazılı bir takı ile tuvalete girmek günahmıdır?  



 Cevap:

Allah yazılı takınız yüzük ise tuvalete girerken çıkarmanız veya ters çevirerek avucunuzun içine almanız uygun olur. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) Muhammed Rasulullah yazılı olan yüzüğünü def’i hacet esnasında bu şekilde avcunun içine alırdı. Takınız kolye ise yine çıkarmanız veya kolyenizi giysinizin içine alarak kapatmanız uygun olur.

 Soru:   Ben öğretmenlik , aynı zamanda çiftçilikte yapmaktayım.Temmuz ayında biçdirdiğimiz buğdayı un fabrikasına emanet olarak veriyorum.Parasını 3 -5 ay sonra gerekince alıyorum.Önceden fiyat konuşulmuyor.Parayı aldığım zaman piyasa neyse fiyat o oluyor.Bu alışveriş caizmidir?Fiyatı buğdayı verdiğim zaman mı konuşmak gerekir?  



 Cevap:

Buğdayınızı fabrikaya emanet olarak verdiğinizde parasını alırken o günkü değerden alacağınızı söylediğiniz ve karşı tarafta bunu kabul ettiği takdirde bir sakıncası olmaz.

 Soru:   Önümüzde kapalı kapı varken kıbleye karşı büyük ve küçük abdest yapılır mı?   



 Cevap:

Edebe uygun olan yapılmamasıdır. Fakat zaruret anında sakıncası yoktur.

 Soru:   Ben bir arkadasıma zina yaptım diyerek yalan soledim ama yapmadım gunahı nedir?  



 Cevap:

Dürüstlükle uyuşmayan, dolayısıyla kişi onurunu aşındıran kötülüklerin başında yalan gelir. Kur'an ve hadislere göre yalan bir münafıklık alâmetidir (en-Nisâ 4/145; el-Münâfikun 63/1; Buhârî, "Îmân", 24; Müslim, "Îmân", 107). İslâm dini prensip olarak insanın ruhsal gelişmesine, toplum düzenine ve barışına zarar veren her türlü kötülüğü yasaklamakla birlikte, gerek âyetlerde gerekse hadislerde yalan konusunda oldukça ağır ifadelerin kullanıldığı görülmektedir. Bunun sebebi, ahlâk kültüründeki veciz ifadesiyle yalanın "bütün kötülüklerin anası" (ümmü'l-habâis) olmasıdır. Bu nedenle Hz. Peygamber, "Size doğru olmanızı emrederim. Çünkü doğruluk iyi olmaya, iyilik de cennete götürür. İnsan doğrulukta sebat ederek nihayet Allah katında `sıddîk' diye yazılır. Sizi yalan söylemekten de menederim. Çünkü yalan kötülük işlemeye, kötülük de cehenneme götürür. İnsan yalan söyleye söyleye sonunda Allah katında `kezzâb' diye yazılır" (Buhârî, "Edeb", 69; Müslim, "Birr", 102-105) buyurmuştur. İşte İslâm ahlâkında doğruluğun bütün iyiliklerin temeli, yalanın ise bütün kötülüklerin anası olması telakkisi, Kur'an ve hadislerde ortaya konan bu anlayıştan kaynaklanmaktadır. Yukarıdaki izahattan da anlaşıldığı gibi yalan dinimizde kesin olarak yasaklanmıştır. Söylediğiniz yalandan dolayı kul hakkını üzerinize geçirmiş iseniz o kişinin hakkını ödemeniz ve helalleşmeniz ayrıca işlemiş olduğunuz günahtan dolayı tevbe etmeniz gerekir.

 Soru:   kişi adak adadıysa üzerinden zaman geçip ne adadığını tam olarak hatırlayamıyorsa ne yapmalıdır?  



 Cevap:

Adakta bulunduğunu hatırlayıp ne adadığını hatırlayamayan kişi üstün gelen kanaatine göre hareket eder.

 Soru:   Nişanlım askere gidecek onun gidipte dönmemesi üzerine yalan yere yemin ettim evlenmemiz tehlikeye   



 Cevap:

Yalan yemin geçmiş zamanda yapılmış veya yapılmamış bir iş hakkında bile bile, kasten ve yalan yere yapılan yemindir. Böyle bir yemin büyük günahtır ve sahibine çok ağır bir vebal yükler. Bu kasıtlı yanlışlığın bağışlanması için kefâret yeterli olmaz; onun için de kefâret gerekmez. Yalan yere yemin eden kimse bol tövbe ve istiğfarda bulunmalı, bir daha böyle bir hataya düşmemeye karar vermeli, yemin sebebiyle zayi olan hakları da ödeyip sahiplerinden helâllik istemelidir. Tevbe etmelidir.

 Soru:   islama gizili davet kaç yıl sürmüştür  



 Cevap:

İslama gizli davet 3 yıl sürmüştür.

 Soru:   Top sakal bırakmak caiz midir?  



 Cevap:

Kur’an ayetleri ve Hz peygamberin sıklıkla üzerinde durduğu konulardan biri de, Müslümanların fert ve toplum olarak belli bir kimlik kazanmaları, kendi şahsiyetlerini korumaları olmuştur. Kur’an-ı Kerim gayrı Müslimleri dost edinmeyi ve onların kültürlerinden etkilenmeyi sağlayacak bir ilişki içine girmeyi yasaklamaktadır. Buradan hareketle, kılık-kıyafetimizi, şeklimizi- şemailimizi belirlerken niyetlerimiz önem taşımaktadır. Niyetimiz sünnete ittiba etmekse, hareketimiz meşrudur caizdir. Efendimiz’in hayatına baktığımızda çok küçük denebilecek hal ve hareketlerde bile başkalarına benzemekten müslümanları yasakladığını biliyoruz. (Ebu Davud, Libas 4; Müsned, II/50; Tirmizi, İsti'zan)

Top sakal bırakmanın caiz olup olmadığı konusunu da aynı bakış açısıyla değerlendirebiliriz.

Sakal sünnettir. Sünnetin en uygun şekli, bakanlara en güzel görünen şeklidir. Bakanlara korkunç, çirkin görünen sakal, sakalı kötü göstermek gibi bir vebali de beraberinde taşır. Sakalın yanlarından da ucundan alınabilir. Bu sebeple sakal güzel görünen şekilde bırakılır. Top sakal bırakmak caizdir.

 Soru:   Hamile bi kadinla evlenilmisse, iddet süresi de beklenilmemisse, nesep karismasi varmidir?   



 Cevap:

İddet bekleyen kadınla evlenmek haramdır. Hamile kadının iddeti doğum yapıncaya kadardır. Eğer evlendiğiniz zaman kadının hamile olduğu kesinse nesep karışmaz.

 Soru:   insan dua ederek ömrünü uzatabilir mi? insanın eceli kendi elinde midir?   



 Cevap:

Ecel tek olup Allah'ın kazâ ve kaderiyledir. İnsanları dirilten, rızıklandıran ve öldüren Allah olduğundan, eceli belirleyen de O'dur. "Aranızda ölümü takdir eden biziz..." (el-Vâkıa 56/60) âyeti bu hususu ortaya koymaktadır. Kur’an ayetlerinden anlaşıldığına göre, ecel ne vaktinden önce gelebilir ne de geciktirilebilir: "Her ümmetin bir eceli vardır. Ecelleri gelince ne bir an geri kalırlar, ne de bir an ileri gidebilirler" (el-A`râf 7/34; Yûnus 10/49), "Allah eceli geldiğinde hiçbir kimse için erteleme yapmaz..." (Münâfikun 63/11). Ecel hiçbir sebeple değişmez. Bazı ibadet ve güzel davranışların ömrü artıracağına dair hadisler (bk. Süyûtî, el-Câmiu's-sag¢r, II, 44) insanları hayırlı ve güzel işlere teşvik etmeyi amaçlayan hadisler olup, genellikle şu anlamda yorumlanmışlardır: Ömrün artmasından maksat, elem ve kederden uzak, huzur ve mutluluk içinde, sağlıklı, güçlü ve kuvvetli yaşamaktır.

 Soru:   Sunni bir bayan alevi bir erkekle evlenirse günaha mı girer   



 Cevap:

İslâm'a göre müslüman bir hanım ancak müslüman bir erkekle evlenebilir. Allah'a, Hz. Muhammed'in Allah'ın elçisi olduğuna, Peygamberimizin ümmetine tebliğ edip hayatında uyguladığı kesin olarak bilinen dinî hükümlere inanan ve bunları kabul eden herkes müslümandır. Bir kimsenin müslüman sayılması için, yukarıdaki tarifin şümûlüne girmesi, yani Peygamberimiz (s.a.v.) tarafından tebliğ edilmiş olduğu kesinlikle bilinen dinî hükümlerin doğru ve gerçek olduğunu kabul etmesi ve "müslüman" olduğunu söyleyerek bu inancını ortaya koyması yeterlidir. Ancak müslüman olduğunu söyleyenler arasında -ister sünnî, ister alevî olsun- bu tarifin dışında kalanlar da maalesef zaman zaman görülmektedir. Çünkü Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.)'in tebliğ ettiği kesinlikle bilinen hükümlerin doğru ve gerçek olduğunu kabul etmek, dinden olduğu kesinlikle bilinen emir ve yasaklardan hiçbirini, gerek söz gerek davranışlarla, inkâr etmemeyi hatta önemsiz görmemeyi; bir kısmına uymasa bile, hepsine saygılı olmayı ve uyma azminde bulunmayı gerektirir. Oysa müslüman olduklarını söyleyenler arasında, sözgelimi beş vakit namazın, ramazan orucunun, zekat ve haccın, gerektiğinde abdest ve guslün dinimizin kesin emri olduğunu ve yapılması gerektiğini; içki, kumar, zina, faizcilik, yalancılık, iftira ... gibi şeylerin ise dinimizce yasaklandığını ve kaçınılması gerektiğini kabul etmeyen veya dinimizin bu gibi hükümlerini önemsemeyenler de bulunmaktadır Bu itibarla evlenirken aranan nokta kişinin müslüman olup olmadığının tespitidir. Müslüman olanla evlenilir, olmayanla evlenilmez. Görüldüğü üzere birisiyle evlenmenin caiz olup olmaması, kişinin sünnî veya alevî olmasına değil, imanlı veya imansız olmasına bağlıdır. İslâm bilginlerinin çoğunluğu, dinin kesin hükümlerinden birini inkâr veya önemsiz görme gibi küfrü gerektiren bir durum olmadıkça "lâ ilâhe illa'llah" diyen ve müslüman olduğunu söyleyen herkesin müslüman sayıldığını ifade etmişlerdir. Nitekim Kur'an-ı Kerîm'de (Nisâ Sûresi âyet: 94) "Ey iman edenler, size müslüman olduğunu bildirene, dünya hayatının geçici nimetlerine göz dikerek, 'sen Mü'min değilsin' demeyin" buyrulmuştur. Dinin kesin hükümlerinden birini veya bir kısmını inkâr eden, söz ve davranışlarıyla dinin sınırları dışında bulunduklarını ilân ve izhar eden kimseler ise müslüman sayılmazlar. Günümüzde sünnî kökenli olup bu nitelikte olan meselâ ateist olan bir çok kimse vardır. Bir müslümanın böyle kişilerle evlenmesi caiz değildir. Ancak iman esaslarına inanan, İslâm'ın şartlarını kabul eden, -bir kısmını uygulamasa bile- bunları reddetmeyen kişiler ise müslümandır. Böyle kişilerle evlilik yapmak caizdir.(Din İşleri Yüksek Kurulu)

 Soru:   Cehenneme giren müslüman geri cennete girermi yoksa ebedimi kalır kuran 22/100 ve103 kafamı karıştırdı  



 Cevap:

Müminler âhirette cennete girecekler, orada pek çok nimetlere kavuşacaklardır. Günahkâr müminler, suçları ölçüsünde âhirette cezalandırılsalar da sonunda cennete konulacaklardır. Müminlerin ebedî cennetlik olacağına dair Kur'an'da pek çok âyet vardır. Bunlardan bir tanesi:"Hayır, durum hiç de öyle değil. Günah işleyip de günahın kendisini her taraftan kuşatıp kapladığı kimseler var ya, işte onlar cehennemliktir. Hem de orada ebedî kalacaklardır. İman edip makbul ve güzel işler yapanlar ise, İşte onlar da cennetliktir. Hem de orada ebedî kalacaklardır." (Bakara Suresi, 81- 82) ayetidir.

Kur’an da 22. sure Hac suresidir ve 78 ayettir yani 100 ve 103. ayetler yoktur. Bir sonraki sure olan Mü’ninun suresinin 103. ayeti sizin bahsettiğiniz konu ile ilgilidir. “ Kimin tartısı hafif gelirse, işte onlar da kendi nefislerini hüsrana uğratanlar, cehennemde de ebedi olarak kalacak olanlardır.“ ayette cehennemde ebedi olarak kalacaklardan maksat kâfirlerdir müminler değil.

 Soru:   Annem benden kredi kartını kullanmamı istiyor maddi sıkıntım var ama çok ısrarcı ne yapmalıyım?  



 Cevap:

Kredi kartı ile alış veriş caizdir. Kredi kartınızın borcunu gününü geçirmeden yani faiz tahakkuk etmeden öderseniz bir mahsuru olmaz kullanabilirsiniz.

 Soru:   Zinadan meydana gelen cocugun günahı ve anne babaya günahı nedir ayrıca bu cocuk dünayaya gelmelimi ?  



 Cevap:

Zinadan meydana gelen çocuğun günahı yoktur. Efendimiz (s.a.s.) "Veled-i zînaya annesinin babasının günahından hiç bir şey yoktur" buyurmuştur.(Hâkim, Müstedrek; Münâvi V/372)

Evlilik dışı cinsel ilişki demek olan zina öteden beri insan aklının, ahlâk ve hukuk düzenlerinin, diğer semavî dinlerin yanlış, ayıp ve kötü gördüğü bir fiil olup İslâm dininde de kesin olarak yasaklanmış, işlenmesi büyük günahlar arasında sayılmış ve önlenebilmesi için birtakım tedbirler öngörülmüştür. Kur’an’da namus ve iffeti koruma müslüman erkek ve kadınların en önde gelen vasıfları olarak sayılır (el-Mü'minûn 23/5; en-Nûr 24/30-31; el-Furkan 25/68; el-Ahzâb 33/35). Kur'an'da, "Zinaya yaklaşmayın, zira o bir hayasızlıktır ve çok kötü bir yoldur" (el-İsrâ 17/32) buyurularak hem zinanın apaçık bir çirkinlik ve sapma olduğu belirtilmiş hem de zinanın yanı sıra kişiyi zinaya götürecek yol ve ortamlar yasaklanmıştır. Çünkü zina, nesebin karışmasına, ailenin dağılmasına, hısımlık, komşuluk, arkadaşlık gibi bağların çözülüp toplumun mânevî ve ahlâkî değerlerinin temelden sarsılmasına yol açan ve insanı bedenî zevklerinin esiri yapıp aşağılayan çirkin bir davranıştır. Böylesi zararlı ve kötü davranışın sadece ahlâkî ve dinî müeyyidelerle yasaklanması yeterli olmayacağından Kur'an'da zina eden erkek ve kadına bedenî ceza (celde) uygulanması da emredilmiştir (en-Nûr 24/3) (D.İ.B. İLMİHAL)

Bütün buna rağmen unutulmamalıdır ki tövbe kapısı daima açıktır. İşlenilen günah ne kadar büyük olursa olsun samimiyetle yapılan bir tövbe ile affedilmeyecek günah yoktur.

Samimi tövbe için; kişi işlemiş olduğu günahı terk etmeli,işlediği günahtan dolayı pişmanlık duymalı, gelecekte aynı günahı bir daha işlememe kararı almalıdır.

Zinadan meydana gelen çocuk dünyaya gelmelidir.

 Soru:   Ramazan oruç tutmadığım halde bir kaç kez mastürbasyon yaptım.bu kefaret gerektirir mi?   



 Cevap:

Kefaret olması bakımından sadece ramazan orucu bilerek bozulduğunda gerekir. Diğer zamanlarda tutulan oruçlar bozulduğunda kefaret gerekmez, sadece kaza gerekir

 Soru:   Peygamberimizin anne ve babası müslümanmıydı.onlar azap görecekler midir?  



 Cevap:
Peygamberimizin anne ve babasının inançları hakkında İslam âlimlerinin çoğunluğunun görüşü fetret ehli oldukları, azap görmeyip kurtuluşa erecekleri yönündedir. ( Fetret devri, iki peygamber arasında geçen ve peygambersiz olan ara devredir.) Peygamberimizin nübüvvetine yetişemeyen anne ve babasının oğullarının duasına mazhar olması ihtimalide mevcuttur.  Daha detaylı bilgi için T.D.V İslam Ansiklopedisi Amine Abdullah ve Fetret maddelerine bakılabilir. 


 Soru:   Adet dönemi bitti diye ilişkiye girip daha sonrada bitmediğini anladığımızdaoilişki harammıdır  



 Cevap:

Hayızlı kadınla cinsel ilişkide bulunmak, âyetin de açık ifadesi gereği (el-Bakara 2/222) haramdır. Böyle bir ilişkide bulunan kimsenin bu günahından tövbe ve istiğfar etmesi gerektiği gibi belli bir miktar (ilk günlerdeki ilişki için 4,25 gr., son günlerdeki için bunun yarısı miktarda altın) sadaka vermesi de gerekli görülür Hayız kanı kesilen kadın gusletmedikçe cinsel ilişkide bulunamaz. Ancak Hanefîler hayız kanının alışılmış, belirli âdet süresinin sonunda kesilmesinden itibaren bir namaz vakti geçtikten sonra gusül yapılmasa da cinsel ilişkinin câiz olduğu görüşündedir.

Yukarıdaki izahattan da anlaşılacağı üzere adet döneminde cinsel ilişkide bulunmak dinimizce yasaklanmıştır. Bununla beraber her kadının adet gününü ve düzenli ise kaç gün sürdüğünü bilmesi gerekir. Bu hususlara dikkat ettiğiniz halde adet döneminin bittiği zannıyla ilişkiye girdiyseniz bir vebal yoktur. Fakat bu hususlara dikkat etmediyseniz adetin son günleri için verilmesi gereken miktar kadar sadaka vermeniz uygun olur.

 Soru:   Ben suni bir erkeğim alevi bir kızla ilişkim var ve çok mutluyuzz evlenmek istiyoruz.  



 Cevap:

İslâm dini Müslüman bir erkeğin Müslüman bir kadınla evlenmesini tavsiye eder. Allah’a, Hz. Muhammed'in Allah'ın elçisi olduğuna, Peygamberimizin ümmetine tebliğ edip hayatında uyguladığı kesin olarak bilinen dinî hükümlere inanan ve bunları kabul eden herkes müslümandır. Bir kimsenin müslüman sayılması için, yukarıdaki tarifin şümûlüne girmesi, yani Peygamberimiz (s.a.v.) tarafından tebliğ edilmiş olduğu kesinlikle bilinen dinî hükümlerin doğru ve gerçek olduğunu kabul etmesi ve "müslüman" olduğunu söyleyerek bu inancını ortaya koyması yeterlidir. Ancak müslüman olduğunu söyleyenler arasında -ister sünnî, ister alevî olsun- bu tarifin dışında kalanlar da maalesef zaman zaman görülmektedir. Çünkü Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.)'in tebliğ ettiği kesinlikle bilinen hükümlerin doğru ve gerçek olduğunu kabul etmek, dinden olduğu kesinlikle bilinen emir ve yasaklardan hiçbirini, gerek söz gerek davranışlarla, inkâr etmemeyi hatta önemsiz görmemeyi; bir kısmına uymasa bile, hepsine saygılı olmayı ve uyma azminde bulunmayı gerektirir. Oysa müslüman olduklarını söyleyenler arasında, sözgelimi beş vakit namazın, ramazan orucunun, zekat ve haccın, gerektiğinde abdest ve guslün dinimizin kesin emri olduğunu ve yapılması gerektiğini; içki, kumar, zina, faizcilik, yalancılık, iftira ... gibi şeylerin ise dinimizce yasaklandığını ve kaçınılması gerektiğini kabul etmeyen veya dinimizin bu gibi hükümlerini önemsemeyenler de bulunmaktadır Bu itibarla evlenirken aranan nokta kişinin müslüman olup olmadığının tespitidir. Görüldüğü üzere birisiyle evlenmenin caiz olup olmaması, kişinin sünnî veya alevî olmasına değil, imanlı veya imansız olmasına bağlıdır. İslâm bilginlerinin çoğunluğu, dinin kesin hükümlerinden birini inkâr veya önemsiz görme gibi küfrü gerektiren bir durum olmadıkça "lâ ilâhe illa'llah" diyen ve müslüman olduğunu söyleyen herkesin müslüman sayıldığını ifade etmişlerdir. Nitekim Kur'an-ı Kerîm'de (Nisâ Sûresi âyet: 94) "Ey iman edenler, size müslüman olduğunu bildirene, dünya hayatının geçici nimetlerine göz dikerek, 'sen Mü'min değilsin' demeyin" buyrulmuştur. Dinin kesin hükümlerinden birini veya bir kısmını inkâr eden, söz ve davranışlarıyla dinin sınırları dışında bulunduklarını ilân ve izhar eden kimseler ise müslüman sayılmazlar. Günümüzde sünnî kökenli olup bu nitelikte olan meselâ ateist olan bir çok kimse vardır. Bir müslümanın böyle kişilerle evlenmesi caiz değildir. Ancak iman esaslarına inanan, İslâm'ın şartlarını kabul eden, -bir kısmını uygulamasa bile- bunları reddetmeyen kişiler ise müslümandır. Böyle kişilerle evlilik yapmak caizdir.(Din İşleri Yüksek Kurulu)

 Soru:   Ezanın manası nedir taşıgı anlamlar nelerdir kısacası davetmidir?  



 Cevap:

Ezan sözlükte "duyurmak, bildirmek" anlamına gelir. Dini terim olarak ise, farz namazlar için belli vakitlerde okunan "bilinen özel sözler"dir. Ezan şu sözlerden oluşur:

"Allahu ekber" (Allah en büyüktür );

"Eşhedu en lâ ilahe illallah" (Allah'tan baksa ilah olmadığına şehadet ederim );

"Eşhedu enne Muhammeder Rasûlullah" (Muhammed'in Allah'ın elçisi olduğuna şehadet ederim );

"Hayye ale's-salah" (haydi namaza ):

"Hayye ale'l-felah" (haydi kurtulusa );

"Allahu ekber" (Allah en büyüktür ):

"Lâ ilahe illallah" (Allah'tan baksa ilah yoktur).

Sabah ezanında, "Hayye ale'l-felah"tan sonra iki defa, "es-Salatu hayrum mine'n nevm" (namaz uykudan hayırlıdır) sözü tekrarlanır ki buna "tesvib" denilir.

Ezan aracılığı ile halka hem namaz vaktinin girdiği ve cemaatle namaz kılınacağı duyurulmuş olmakta, hem de Allah'ın büyüklüğü, Peygamberimiz Hz. Muhammed'in O'nun elçisi ve namazın kurtuluş yolunun kapısı olduğu ilân edilmektedir. Namaz vakitleri güneşin hareketine göre düzenlendiği için yeryüzünde namaz vakitleri değişik anlara rastlamakta ve bu suretle yukarıda belirtilen hakikat, gece gündüz fasılasız olarak haykırılmış olmaktadır

 Soru:   Haksız kazançyolları ve ayetleri nelerdir?  



 Cevap:

Dinimizde karşılıklı rıza esasına dayanmayan, aldatma üzerine kurulu ticari uygulamalar yasaklanmıştır. Kur’ân-ı Kerim’de:“Mallarınızı aranızda haksız sebeplerle yemeyin…” (Bakara, 188)-“Ey iman edenler! Mallarınızı aranızda batıl yollarla yemeyin. Ancak karşılıklı rıza ile yapılan ticaretle olursa başka. Kendinizi helak etmeyin. Şüphesiz Allah size karşı çok merhametlidir.” (Nisa, 29) buyrulmaktadır. Bununla birlikte hırsızlık, gasp, faiz, kumar, rüşvet ve şans oyunları; kamu mallarını zimmete geçirmek, her türlü yolsuzluk, hileli alışveriş, müşteriye birinci kalite diye ikinci kalite mal vermek, eksik tartıp ölçmek, işçi ve memurun görevini ihmal ve terk etmesi, iş verenin çalışanlara hak ettiği ücretlerini, devlete vergisini, fakire zekatını vermeden ve kalitesiz mal üretip pahalıya satarak elde edilen kazanç türleri dinimizin yasakladığı kazanç yollarındandır. Bu konularla ilgili ayetler aşağıda zikredilmiştir.“Mallarınızı aranızda haksız sebeplerle yemeyin. Kendiniz bilip dururken, insanların mallarından bir kısmını haram yollardan yemeniz için o malları hakimlere (idarecilere veya mahkeme hakimlerine) vermeyin.”[Bakara -188] Bu ayet-i kerime ile “Faiz (riba) yiyenler ancak şeytan çarpmış olanın kalkışı gibi çarpılmış olmaktan başka (bir tarzda) kalkmazlar. Bu onların: "Alım-satım da ancak faiz gibidir" demelerinden dolayıdır. Oysa Allah alışverişi helal faizi haram kılmıştır. Kime Rabbinden bir öğüt gelir de (faize) bir son verirse artık geçmişi kendisine işi de Allah'a aittir. Kim (faize) geri dönerse artık onlar ateşin halkıdır orada sürekli kalacaklardır.”[Bakara-275] “Aranızda mallarınızı bâtıl yollarla yemeyin. İnsanların mallarından bir kısmını bile bile günaha girerek yemek için onları hakimlere (rüşvet olarak) vermeyin” (Bakara-188) “Ölçtüğünüzde ölçmeyi tam yapın, doğru terazi ile tartın. Bu daha hayırlı, sonuç bakımından daha güzeldir.”[İsra-35] “Artık ölçüyü, tartıyı tam yapın, insanların eşyalarını eksik vermeyin. Düzeltilmesinden sonra yeryüzünde bozgunculuk yapmayın. Eğer inananlar iseniz bunlar sizin için daha hayırlıdır.”[Araf-85] “Ölçüde ve tartıda hile yapanların vay haline! Onlar insanlardan (bir şey) ölçüp aldıkları zaman, tam ölçerler. Fakat, kendileri onlara bir şey ölçüp, yahut tartıp verdikleri zaman eksik ölçüp tartarlar. Onlar, büyük bir gün; insanların, âlemlerin Rabbinin huzurunda duracakları gün için diriltileceklerini sanmıyorlar mı?”[Mutaffifin1-6]

 Soru:   Faizsiz bankalara para yatırarak elde edilen gelir islam dinine göre helalmidir?  



 Cevap:

Katılım Bankaları başka bir değişle, Özel Finans Kurumları (ÖFK); banka sayılmayan, İslamî esaslara göre fon kabul edip kaynak kullandırabilen tasarrufları değerlendirme ve kredi verme yöntemleri olarak faiz yerine kâr-zarar ortaklığı esasına dayalı olarak çalışan kurumlardır. Dünyada “İslamî banka” olarak adlandırılan kuruluşlara ülkemizde Özel Finans Kurumu denmiştir. ÖFK’ların Özellikleri:1- Faizsizdir: Bu bankaların en ayırt edici özelliği çalışmalarında faize yer vermemeleridir. Yani, sağladıkları kaynaklara faiz ödemezler; kullandırdıkları kaynak için müşterilerinden faiz tahsil etmezler.2- Ticaretle Bağlantılıdır: İslam’da faizin haram, ticaretin ve kârın helâl olması bu kuruluşları müşterileriyle ticarî nitelikli iş yapmaya yöneltir. Para ticareti İslâm’da yasak olduğuna göre, kâr etmek için mal ticareti gerekli olur. 3-Sermaye Bağlantılıdır: Saf İslamî bankacılığın kâr-zarar ortaklığı (mudaraba) veya sermaye iştiraki (muşaraka) içerdiği genellikle kabûl gören bir gerçektir.4- Yatırımlar ahlâka uygun konularda yapılmalıdır: Yatırımlar; sadece İslam dininin yasaklamadığı konular çerçevesinde gerçekleştirilmelidir. Bu bağlamda İslamî yatırım: Çevre dostu, sadaka verici, toplum iştirakini sağlayıcı, insanî değerlere saygılı, porno, silahlanma, alkol ve kumarı dışlayan yatırımlar olmalıdır. Yukarıda zikri geçen özellikler göz önüne alındığı takdirde katılım bankalarının işleyişinin caiz ve helal olduğunu söyleyebiliriz.

 Soru:   Gusul abdesti olmayan kişinin dini nikahı kabul olurmu sakıncası varmı sahih nikah olurmu  



 Cevap:

Gusul abdesti nikâhın şartlarından değildir. Bu sebeple gusul abdesti olmayan kişinin nikâhı kabul olur. Amma nikahın ciddiyetine binaen bu tür söylemleri olan alimler vardır.

 Soru:   muzırın katli vaciptir deniliyor.muzır nedir yada kimdir.bu söylentinin dini bir kaynağı varmıdır.  



 Cevap:

Muzır; zarar veren, zararlı, zarara sokan demektir. Temel İslam kaynaklarında “katli vacip olanlar” dan maksat beş fasık hayvandır. Beş hayvan için fâsık terimi kullanılmıştır. Bu hayvanlara "fasık" adının verilmesi, bunların insanlara, diğer canlılara v.s. ye zarar vermekle, hayvanlar aleminin büyük çoğunluğunun yolundan dışarı çıkmaları sebebiyledir.

Zararlı olmayan hayvanlar öldürülemez, dövülemez. Zararlarını def etmek için yılan, akrep ve fare gibi hayvanlar; sinek, kene ve pire gibi haşereler öldürülebilir. Ancak, zararı dokunmayan hiçbir hayvan öldürülemez.

Hz. Âişe'den gelen rivâyet şöyledir: "Beş fâsık hayvan vardır ki, bunlar haremde de harem dışında da öldürülebilir. Yılan, Akrep, Fare, Kuduz Köpek ve Karga" (Müslim, İbn Mâce,). Burada fâsık terimi; zararlı haşarat, söz dinlemeyen, kötülük yapan anlamındadır.

 Soru:   BEHREN adının anlamını rica ediyorum.H.Z HUD suresinde geçiyor sanırım,  



 Cevap:

Behren, asfur çiçeği, kırmızı gül manasına gelmektedir. Aynı zamanda deniz manasına da gelmektedir.

 Soru:   Aşure neden yapılır?   



 Cevap:

Aşure ; "Bereketli yemek" demektir. Karışık şeylerden yapılmış, toplu bir hâlde yenen, bereketli bir ziyafet yiyeceğidir

Aşure tatlısı yapmak bir ibadet değil, gelenektir. Ağızlar tatlandırılarak dua alınmakta, sevabı, ölmüşlere bağışlanmaktadır.

 Soru:   Belediyeden alınan üçretsiz cenaze hizmeti almak günahmı kul ve yetim hakkına girermi?  



 Cevap:

Belediye bu hizmeti zengin fakir ayırt etmeden herkese veriyorsa bir sakıncası yoktur. Fakat sadece cenaze masrafını karşılayamayacak durumda olan fakirlere veriyorsa sizinde maddi durumunuz iyi ve cenaze masraflarını karşılayacak durumda iseniz bu yardımı almanız doğru olmaz, o zaman kul hakkına girmiş olursunuz.

 Soru:   QUEST.NET firmasının yapmış olduğu ticaret helalmıdır?  



 Cevap:

Bir uyanık 5 lira değerinde bir malı 15 liraya satıyor. Sattığı müşterisine de diyor ki, bana iki tane daha müşteri bul, 15 liraya aldığın malın 5 lirasını sana iade edeyim. Böylece bu müşteriden, 10 lira değil de beş lira kazanmış oluyor. Ama diğer ikisinden kazandığı onar lirayı da hesap edersek bu kazancı zincirleme olarak sürekli artırıyor. Yani geçen yıllarda söz konusu olan bir saadet zinciri kurmuş oluyor.Bu olay serbest irade beyanına dayalı yeni bir akit türü olarak bakılabilir ve kıyasen caiz görülebilir. Ancak Hanefilerin İstihsan kavramları tam da böyle durumlar için vardır ve meselenin şeklinden çok, anlamına ve içeriğine bakmayı gerektirir. Konuya bu açıdan baktığımızda zincirleme bir aldatmanın olduğunu görürüz. Herkes alacağı mal için değil, bu zincirin ilerleyen halkalarında kendisine gelecek olan dolarlar için sisteme katılır. Bu dolarlar, karşılığı olmayan dolarlardır. Zincire sonradan katılanlar sürekli öncekilere çalışır ve çarkın kendisinden yana dönebilmesi için hep yeni katılanların olması gerekir. Ya da herkes girerken aldanır, sonra girenleri aldatır. Sözleşmenin bir yerde kesildiğini düşünürsek, sisteme yeni katılanlar safi aldanmış olacaklardır. İşin organizatörü ise herkesi aldatır. İslam'ın alışverişten hedeflediği maksatlara baktığımızda bu sistemin alışveriş anlamında olmadığı açıktır ve caiz olması mümkün gözükmemektedir.( Prof. Dr. Faruk BEŞER)

 Soru:   Birden çok yeminden dönmüşsek bir defa tövbe edip 3 gün oruç tutmak kafi midir?  



 Cevap:

Birden çok yemininizi bozmuş iseniz her yemin için ayrı kefaret ödemeniz gerekir diyen alimler varsa da tercih edilen görüş geçmiş bütün yeminlere tek yemin kefareti yeterli olmasıdır. Kefaret ödendikten sonra tekrarlanacak başka bozulan yeminler için tekrar kefaret ödenir.

 Soru:   Aşağıdaki rivayetin kaynağını bulamadım ama muteber bir tasavvuf ehli hoca anlattı ve internette de çokça var. Şimdi bu sözü söyleyen hocaya başka bir hoca kafir olmuş dedi. Çünki cebrail(a.s.)'ın kuranı peygamberimize indirdiği kuran ve mütevatir haberle sabit olduğundan bunu inkar eden kafir olur diyor. Aşağıda rivayet ne manaya gelir. Kaynağı varmı. Kaynağı olsada; bu çelişkili ve kurana ve sünnete ters olan rivayetleri büyük bir tasavvuf cemaatinin hocası nasıl anlatabiliyor. Lütfen geniş bilgi. Başka arkadaşlarında kafası karıştı. Bu rivayet şirk midir. Nasıl anlayalım. Bunu söyleyen hoca kafir oldumu...?? "Hz.Muhammed(s.a.v) Cebrail’e sordu: -Vahyi nereden alırsın? Cebrail: -Perde gerisinden Ya Rasulullah, dedi. Hz.Muhammed(s.a.v): -Hiç baktın mı ne var perde gerisinde? Cebrail: -Bakmadım, dedi. Hz.Muhammed(s.a.v): -Bir daha ki gelişine bak öyleyse oldu mu, dedi.. Bir süre sonra Cebrail tekrar vahiy getirdi. Hz.Muhammed(s.a.v) sordu: -Ne gördün perde ardında? Cebrail: -Seni gördüm Ya Rasulullah, meğer ben vahyi senden alır sana verirmişim…   



 Cevap:

Bahsettiğiniz rivayet herhangi bir hadis kaynağında yok. Ancak tasavvuf edebiyatında bu ve benzeri birçok rivayet yer alır. Hadis açısından bakılınca bunların hepsi uydurma hadis kapsamındadır. Bu rivayet her şeyden önce Kur'an ve sahih sünnete aykırıdır. Diğer tartışmalara girmeyi doğru bulmuyoruz. Konunun yayılması ve tartışılmasının da faydalı olmayacağı kanaatindeyiz.( Doç.Dr. Salih KARACABEY

 Soru:   besmele 2 defa zikredilen sure nedir?  



 Cevap:

Neml suresidir.

 Soru:   Meslegim kuyumcu perakende satıyorum kuyumcu meslegini yapmanın dogru olmadıgını söylüyorlar .  



 Cevap:

Dinimizin ticaret ile ilgili hükümlerine uyduğunuz yani dürüst ticaret yaptığınız takdirde kuyumculuk yapmanızda bir sakınca yoktur.

 Soru:   Kurban kesenlerin asure yapmak ve dagıtmak gıbı bır zorunlulugu varmıdır?  



 Cevap:

Hayır yoktur. Kurban kesmek vacip olan bir ibadettir, aşure yapmak ise ibadet değil bir gelenektir.

 Soru:   Bu sisteme oy kullanmak helalmı haram mıdır?  



 Cevap:

Oy kullanmak bizim vatandaşlık görevimizdir ve bir sakıncası yoktur. Ayrıca her olayı helal ve haram çizgisinde değerlendirmek doğru değildir.

 Soru:   17 yaşındayım, ailemden habersiz harçlıklarımdan 400 tl biriktirdim zekatını vermem gerekiyormu?  



 Cevap:

Biriktirdiğiniz para henüz nisap miktarına( 80,18 gr. altın veya bunun tutarında para) ulaşmadığı için gerekmez. Nisap miktarına ulaştığında ve üzerinden bir yıl geçtiğinde vermelisiniz. Ailenizden habersiz Onların verdikleri harçlıklardan harçlık biriktirmeniz güzel olup onlardan habersiz harçlık almanız güzel olmaz. Bu harama girer. Sevap amaçlı zekat ise helal kazançtan verilmelidir

 Soru:   süt kardeşimin kız kardeşiyle evlenmem caiz mi dir?  



 Cevap:

Süt emenin nefsi süt emzirenin nesline haramdır. Süt akrabalığı gerçekleşmesi halinde süt emen, sütanne veya babasıyla; bunların nesep veya sütten olan çocuk ve torunlarıyla, anne ve babaları ile dede ve nineleriyle; ayrıca bunların nesep veya sütkardeşleri ile evlenemez. Bu evlenme engeli sürekli olup, hiçbir zaman birbirleriyle evlenmeleri mümkün değildir. Dolayısıyla siz süt emen iseniz sütkardeşinizin kardeşi yani sütannenizin çocuğu ile evlenemezsiniz. ; Çünkü siz o ailenin bir neferi olmuş olursunuz. Süt emen çocuğun nesepten kardeşleri ile, süt emziren kadının nesepten çocukları arasında bir evlenme engeli yoktur . Çünkü onlar aynı kadından süt emmedikleri için, fizik ve biyolojik yapılarında ortak cüz söz konusu değildir. Bu sebeple siz süt emen çocuk değilseniz sizin annenizden süt emilmiş ise annenizi emen sütkardeşinizin kardeşi ile evlenebilirsiniz.

Daha detaylı bilgi almak için Müftülüğümüzün Aile İrşat Bürosuna ve Fetva Hattına başvurabilirsiniz.(0.264 277 3661-135-136)

 Soru:   ümmü sübyan diye bir cin kadınların düşük yapmasına sebep olabilirmi? olursa nasıl engellenir?  



 Cevap:

Bazı el kitaplarında ümmü sübyan (sıbyan) denen bir cinin bulunduğu, bunun hamile kadınlara musallat olup, onların çocuklarını düşürdüğü anlatılır. Bunu ispat etmek için de hadis diye şöyle bir söz nakledilir: “Yeni doğan çocuğunuzun sağ kulağına ezan, sol kulağına kamet okursanız ona ümmü sıbyan denen cin dokunamaz”. Ama araştırıldığında hiçbir hadis kaynağında böyle bir hadisin bulunmadığı görülür. Aksine bunun mevzu/uydurma olduğu bildirilir. (Bkz. Zehebî, Mîzan IV/397;Heysemî, Mecmauz-zevâid; Tahrîcul-İhyâ II/61) Bu söz muhtemelen bölgesel kültürlerden ve mitolojilerden geçmiş batıl bir inanıştır. Müslümanlar da bunu bilahare hadis diye nakletmişlerdir. Zaten burada bir çelişkinin bulunduğunu görmek de zor değildir. Çünkü bu sözde ümmü sıbyanın çocuk doğduktan sonra zarar verebileceğinden söz edilirken, söylentilerde onun anne rahmindeki çocuğu düşürdüğü anlatılır. Yeni doğan bebeğin sağ kulağına ezan, sol kulağına kamet okunması sünneti vardır ve bu başka bir şeydir. Hadis diye nakledilen bu söz ise, bu doğru bilgiye yanlış şeyler katarak vermeye çalışmaktadır.

Sizin durumunuzdan çok açık şekilde anlaşılacağı gibi, probleminiz tıbbi bir problemdir ve çaresi de, tıbbın tavsiyelerine uyarak tedavi olmaktır. Cinlerin bazen insanlara vesvese vermek gibi küçük zararlarının dokunması mümkündür, ama bunun çaresi temiz olmak, banyo ve tuvalet edebine riayet etmek ve her meşru işe besmele ile başlamaktır. Bunlara uyulduktan sonra cin denen varlıkların insanlara zarar verebilmeleri söz konusu olamaz ve onlar sanıldığı kadar da güçlü varlıklar değildir. Bir hadisi şeriflerinde Efendimiz (sav): “Cinsel ilişkiye başlarken bismillahi’l Azîm. Allahümme cennibne’ş-şeytane ve cennbi’ş-şeytane mâ-razektenâ, derseniz çocuğunuza cinler ve şeytanlar zarar veremez” buyurmuşlardır. Anlamı şudur: “Yüce Allah’ın adıyla. Allah’ım! Bizi şeytandan, şeytanı da bize vereceğinden uzaklaştır”. Bunu Arapça’sı ile söylemek şart değildir. Türkçe de söyleyebilirsiniz.

 Soru:   Müzik dinlemek ve şarkı söylemek harammıdır?  



 Cevap:

Müzik, İslâm bilginleri tarafından çokça tartışılan ve hakkında lehte ve aleyhte çok şey söylenen konular arasında yer alır. Müziğin lehinde ve aleyhinde öne sürülen gerekçeler birlikte düşünüldüğünde müziğin mutlak olarak yasaklanmadığı, aksine mubah bırakıldığı sonucuna ulaşılır. Ancak, diğer mubahlar gibi müziğin de haramın işlenmesine vesile yapılmasına karşı çıkılmıştır. Bu itibarla içinde isyan, küfür veya İslâm'ın hoş karşılamadığı sözler bulunan yahut cinsel tahrik, müstehcenlik gibi dinimizce hoş görülmeyen şeylere yol açan müziğin söylenmesi ve dinlenilmesi kesinlikle uygun değildir. Bununla birlikte müzik konusunu gerek önceki devirlerde gerekse zamanımızda bir tercih ve takvâ meselesi olarak değerlendirenler de buluna gelmiştir. Bunların saygıyla karşılanması gerektiği gibi, müzik dinlemeyi bir eğlence unsuru olarak görenlerin de hoş karşılanması gerekir.

---

Soru: Peygamber efendimizin adını dedesi neden Muhammet koymuştur?

 Cevap:

Allah’ın ve insanların onu hayırla anması için bu ismi verdiğini söylemiştir

 Soru:   Benim iki kolumda dövme var ama uzun bir süredir namazımı kılıyorum ve cahilliğimden dolayı önceden yaptırdıgımada çok pişmanım ve bu dövmeler kıldıgım namazımı etkilermi veya kabul olmuyormu korkarak soruyorum ve bunu öğrenmek istiyorum...  



 Cevap:

Dövme (veşm) yaptırma, Hz. Peygamber'in hadislerinde şiddetle yasaklamıştır. (Buhârî, "Libâs", 85-87; Müslim, "Libâs", 119), İslâm bilginleri de bunu, Allah'ın yarattığı şekil ve surette kalıcı değişiklik meydana getirdiği için câiz görmemişlerdir. Hatta başta Şâfiîler olmak üzere bir grup âlim, dövme yapılan yerde biriken kanın necis, pis olduğunu, dövmeyi yok etmenin vâcip olduğunu da ilâve ederler.

   Bu hükümden hareketle diyebiliriz ki yaptırdığınız dövme eğer vücuttan yok edilebilecek cinsten ise çıkarmak,  çıkarmak mümkün değilse tövbe etmek ve çokça af dilemek gerekir. Tövbe etmek, inşallah yaptığımız hatanın affına vesile olacaktır.Vücuttaki dövme izi namazların kabulüne engel değildir..


 Soru:   Cocuklarin ( Bebek) yaninda ciplak dolasmak günahmidir  



 Cevap:

Genellikle, örtünmenin bütün canlılar arasında sadece insana mahsus bir meziyet olduğu söylenir ve bu doğrudur. Bazı uç ve münferit yönelişler hariç tutulursa çıplaklık her dönemde toplumsal vicdan ve sağduyu tarafından arsızlık ve hayasızlık olarak görülmüştür.İslâm dininin örtünme emri, ferdin ruh sağlığını, fıtrî yapı ve onurunu, toplumun genel ahlâkını koruma, cinsler ve insanlar arası münasebetlerde dengeyi gözetme, insan haysiyetine yakışır bir cinsî hayat ve aile hayatı kurma gibi çeşitli gayelere yöneliktir. Zaruret halleri dışında, gerek yalnızken gerekse bebek, çocuk ( her kim olursa olsun) yanında çıplak durmak doğru ve edebe uygun değildir.

 Soru:   Camilerde bazı imam ve cemaat tesbih çekerken tesbihi bacak arasına sokarak çekmektedir.  



 Cevap:

Camilerdeki imam ve cemaatin bilinçli olarak tesbihi bacaklarının arasına koyarak çektiklerini sanmıyoruz. Gelişigüzel tesbih bacakların arasına kayıyor olabilir.

 Soru:   Hamile kalmak için meryem suresini 41 gece aralıksızmı okumalıyız yoksa birkaç gün ara verilebilirmi  



 Cevap:

Kur’an-ı kerim okumak ibadettir ve yalnızca Allah rızası için okunur. Rabbimizden Bir şey isteyeceğimiz zaman dua etmeliyiz. Hadis-i şeriflerde surelerin ve bazı tesbihlerin sayıyla çekilmesine ve okunmasına dair bir rivayete rastlanmamaktadır. Hamile kalmak için söylenen bu durumun aslı sabit değildir.

 Soru:   Mastürbasyon yapmak zinaya girer mi?   



 Cevap:

İslâm'ın iki aslî kaynağı olan Kur'an ve Sünnet'te cinsî hayatla ilgili birçok ayrıntılı hüküm yer almaktadır. Bunun için de özel hayatın bir parçasını oluşturan cinsî hayatın dinin bu emir ve tavsiyeleri doğrultusunda düzenlenmesi, müslüman için ayrı bir önem taşır. İslâm akıl ve iradenin bedenî haz ve arzulara tâbi kılınmamasını, insanın şehvetin esiri olmamasını ister evlenip iffeti koruma, cinsî arzularını meşrû ölçüler içerisinde giderme, sağlıklı ve düzenli bir cinsellik dinin emrettiği ve teşvik ettiği bir husus olduğundan geniş anlamda "ibadet" kavramına dahildir. İLMİHAL(D.İ.B)

Bu konuda İslam âlimlerinin görüşleri ise şöyledir:

İmam Mâlik; "onlar eşleri ve cariyeleri dışında, mahrem yerlerini herkesten korurlar; doğrusu bunlar yerilemezler. Bu sınırları aşmak isteyenler; doğrusu bunlar aşırı gidenlerdir" âyetine dayanarak, bu fiilin sınırı aşmaya dahil ve haram olduğunu ileri sürmüştür. Ahmed b. Hanbel ve İbn Hazm'a göre "meni, vücudun dışarı atmaya muhtaç olduğu birşeydir; onu eliyle atan, kan aldıran gibidir ve caizdir." Ancak Hanbelî fukahâsı bunu "zinâya düşme tehlikesi ve evlenme imkânından mahrum bulunma" şartlarına bağlamışlardır. Mezkur fiil İmam Şâfiî'nin son içtihadına göre haramdır. Hanefîlere göre tahrimen mekruhtur; ancak "yapmadığı takdirde zinâya düşeceğinden korkan bir gencin affedileceği umulur." denilmiştir. Alışkanlık yaptığı ve sıhhati bozduğu takdirde yasak fiiller arasına gireceği şüphesizdir. HAYRETTİN KARAMAN

 Soru:   Ezanları şahit göstererek bir yemin ettim bozmak istiyorum hangi adımları izlemem gerekir?   



 Cevap:

Yemin kefareti ödemeniz gerekir. Yemin kefareti on fakiri doyurmak veya giydirmek buna gücünüz yetmezse üç gün arka arkaya oruç tutmaktır. (Bkz. Maide Suresi: 89)

 Soru:   Camiye giderken neden temizliğe daha fazla dikkat etmeliyiz?  



 Cevap:

Namaz için camiye gelenlerin, kendi durumuna göre en temiz ve en güzel giysilerini giyinmeleri insana, cemaata ve mescide olan saygının gereğidir Kur'ân-ı Kerîm'de "Ey Ademoğulları! Her mescite gidişinizde temiz ve güzel elbiselerinizi giyinin" (el-A'râf, 7/31) Buyuran Rabbimizin emridir. Ayrıca namaz ibadetinin şartlarından biriside namaz kılınan yerin,bedenin ve elbisenin temiz olmasıdır.

 Soru:   Boğazımdan şikayetçiyim.gittiğim dr.bademciklerinin alınması gerektiğini söylüyor.Dini açıdan sakıncası varmı?  



 Cevap:

Dini açıdan bademciklerinizin alınmasında bir sakınca yoktur.

 Soru:   Sabah namazı öğle ezanına kadar olur diyorlar bazı hocalar doğru mudur?   



 Cevap:

Namaz belli vakitlerde yerine getirilmesi gereken farz bir ibadettir, bir mazeret olmaksızın tembellik ve ihmal yüzünden bile bile namazı vaktinde kılmayan kimse günahkâr olur. Vaktinde kılınamayan sabah namazı güneş doğduktan 45 dk. Yani kerahet vakti çıktıktan sonra güneşin tam tepe noktasında bulunduğu zeval vaktine (öğle ezanından 45 dk önceye kadar) sünnetiyle beraber kaza edilir, öğle namazından sonraya kalırsa sadece farzı kaza edilir. Bu durumda namaz güneş doğduktan sonra kazaya girmiş demektir.

 Soru:   psikolojik sorunlar yaşamak kefaretmidir ben 30 yaşındayım 6 yaşından beri yaşıyorum ?  



 Cevap:

Psikolojik sorunlar yaşamak, hastalık, sıkıntı dert keder bunların hepsi sabır gösterildiği isyan edilmediği takdirde elbette günahlara kefarettir.Peygamber Efendimiz bir hadislerinde” Müslümâna bir diken batması ve daha küçük nevi'den bir ezâ isabet ederse Allah muhakkak bu ezaya mukabil, onun seyyielerini ağacın kendi yapraklarını atması gibi keffâretleyip örter." (Müslim Ter., VIII, 40-42.) buyurmuştur. Fakat bu bunlardan kurtulmak tedavi olmamak anlamına gelmez. Mutlaka bir psikiyatra gitmeli ve tedavi olmalısınız.

 Soru:   Eşimin nisap miktarından fazla altını var. evimiz kira, arabamız yok.Bize zekat vermek düşer mi?  



 Cevap:

Evet. Nisap miktarı altını olan kişiye zekat düşer. Eşinizin parası onu bağlar. Sizin borcunuz sizi. Eşiniz size yardımcı olabilir.

 Soru:   Eşler evliyken aldatırsa imam nikahı düşermi?  



 Cevap:

Hayır.Eşlerin evli iken aldatması ile imam nikahı bozulmaz.

 Soru:   Beraber ettiğimiz yemin için diğer kişinin kefaretinide ben ödesem olurmu ?  



 Cevap:

Yemin kefareti para ile ödenecek ise diğer kişi size vekâlet verir siz onun yerine ödeyebilirsiniz. Fakat oruç olarak ödenecek ise kişinin kendisinin tutması gerekir. Beden ile yapılan ibadetlerde vekâlet geçerli değildir

 Soru:   İçki satan işletmelerde içki hariç alışveriş yapmanın hükmü nedir?  



 Cevap:

Mümkünse içki bulundurmayan yerlerle alışveriş yapıp zarurî ihtiyaçları oralardan karşılama yoluna gidilmelidir.. Ancak zorunlu durumlarda alışveriş yapılabilir. İçki satılan yerlerden alınan içki haricindeki şeyler helaldir .Onlara mekruh veya haram diyemeyiz.Fakat yaptığımız bu alışverişte içki satan kişiye ve müesseseye maddi yönden destek olunduğu için olabildiğince böyle yerlerden alışverişten kaçınmak lazımdır.. Fakat oturduğu yerde içkisiz bakkal bulunmayan veya yolculuk halinde zarurî ihtiyacı olan bir Müslüman böyle yerlerden alışveriş yapabilir.

 Soru:   Evde muhabbet kuşu beslemek dinizice sakıncası varmıdır?   



 Cevap:

Kafese alışmış, serbest bırakılınca hayvanlar tarafından öldürülebilen kuşları kafeste beslemek ve alıp satmak caiz olur

 Soru:   Namaza yeni başladım daha önce kılamadığım namazları nasıl kılmalıyım nasış niyet etmeliyim ?  



 Cevap:

Bir namazı vaktinde kılmaya eda, vaktinden sonra kılmaya kaza denir. Namaz belli vakitlerde yerine getirilmesi gereken bir farz olduğu için, bir mazeret olmaksızın tembellik ve ihmal yüzünden bile bile namazı vaktinde kılmayan kimse günahkâr olur. Namaz, kaza edilmekle yerine getirilmiş olur. Ancak vaktinden sonraya bırakıldığı için Allah’tan af dilenmeli, tevbe edilmelidir. Beş vakit namazın farzları ile vitir namazı kaza edilir, sünnetler kaza edilmez. Yalnız sabah namazını vaktinde kılamayan kimse aynı gün öğlenin vaktine az bir zaman kalıncaya kadar farz ile birlikte sünneti de kaza eder. Kaza namazı kılmak için belirli bir vakit yoktur. Gündüz ve gece her zaman kılınır. Yalnız üç mekruh vakitte, yani güneş doğarken, güneş tam tepe noktasında iken ve güneş batarken namaz kılınmaz. Üzerinde çok sayıda kazâ namazı bulunan, meselâ namaza geç yaşlarda başlamış olan kişi, geçmiş namazları kazâ ederken "Vaktine yetişip de kılamadığım ilk sabah /ilk öğle /ilk ikindi /ilk akşam /ilk yatsı namazını kılmaya" şeklinde niyet edebileceği gibi, "Vaktine yetişip de kılamadığım son sabah namazını kılmaya" şeklinde de niyet edebilir. Böylece hangi namazı kazâ ettiği bir ölçüde belirli (muayyen) hale gelmiş olur.Daha geniş bilgi için ilmihal kitaplarına başvurabilirsiniz.

 Soru:   Farkında olmadan kaza orucumu bozdum. Daha sonra aklıma geldi. Orucuma devam etmeli miyim?  



 Cevap:

Unutarak bir şey yemek ve içmekle oruç bozulmaz. Peygamberimiz oruçlu olduğunu unutarak yiyip içenlerin oruca devam etmelerini, onları Allah'ın yedirip içirdiğini söylemiştir (Buhârî, "Savm", 26; Müslim, "Sıyâm", 17).

 Soru:   Kurban paramı öğrenci yurduna vermek istiyorum. kurban kesmiş gibi olurmuyum?aynı sevap alınırmı?.  



 Cevap:

Kurban ibadeti; ancak kurban olacak hayvanı usulüne uygun keserek yerine getirilebilir. Bedelini infak etmek suretiyle, kurban ibadeti yerine getirilmiş olmaz.

 Soru:   Kola içmek haram mıdır? veya gazlı içecekleri içmek harammıdır, içinde alkol olduğu söyeniyor.  



 Cevap:

Yiyecek ve içeceklerden helalini araştırıp almak, hem kendimize hem bakmakla yükümlü olduklarımıza karşı temel bir vazifemizdir. Cola cinsi içecekler bilindiği gibi hiçbir gıda değeri taşımayan su, aroma, tatlandırıcı, köpürtücü, asitlendirici katkı maddelerinden oluşturulmaktadır. Üstelik pek çoğunda kafein ilave edilerek alışkanlık sağlaması temin edilmektedir. Sade gazozlar da dâhil, bütün gazozlarda tat veya koku verici esanslar kullanılır. Bu esanslar, yağ cinsinden maddeler olup suda çözünmezler. Bunları suda çözünür hale getirmek için hem su ile hem de yağlarla tam karışabilen (çözünebilen) ara çözücülere ihtiyaç olur. Bu hususta en bol, en ucuz ve en yaygın olarak kullanılan ara çözücü de etil alkoldür. Etil alkol bunun için gazozların terkibine girer. Cola Allahın yasakladığı içki kategorisinde değerlendirilmemekle birlikte içindeki katkılar ve sağlığa olan olumsuz etkilerinden dolayı şüpheliler kapsamında değerlendirilebilir. Peygamber Efendimiz(s.a.v) ümmetine şüpheli şeylerden kaçınmayı tavsiye etmiştir.

 Soru:   El ile kendini tatmin etme yani cünüp olma,orucu bozar mı?bozarsa ceza-i hükmü nedir?  



 Cevap:

El ile kendini tatmin etme orucu bozar. Bir gün kaza orucu tutmak gerekir. Ayrıca yapılan bu iş Allah katında çok çirkin bir iş olarak kabul edilir.

 Soru:   Eşimin 80 gramdan fazla altını var.ancak benim 9 milyar borcum var.borcumdan dolayı zekatı geciktiriyorum.bana yada eşime kurban düşermi?düşerse hangimize.  



 Cevap:

Kurban kesmek, akıllı, buluğ çağına ermiş, dinen zengin sayılacak kadar mal varlığına sahip ve yolcu olmayan Müslüman’ın yerine getireceği mali bir ibadettir. Temel ihtiyaçlarından ve borcundan başka 20 miskal (80.18 gr.) altın veya bunun değerinde para veya eşyaya sahip olan kişi dinen zengindir, dolayısıyla Allah’ın kendisine bahşetmiş olduğu nimetlere şükran ifadesi ve Allah yolunda fedakârlığın nişanesi olarak kurban kesmelidir.Yukarıdaki izahattan da anlaşılacağı gibi eşinize kurban düşer. Borcunuzu çıkardıktan sonra kalan paranız nisap miktarına (80.18 gr. altın veya bunun değerinde para veya mal) ulaşıyorsa size de kurban düşer ulaşmıyorsa düşmez.

 Soru:   Kurban kesmek yerine kurbanın parasını bir cemaata versek kurba kesmiş gibi olurmuyuz? A E O  



 Cevap:

Kurban ibadeti; ancak kurban olacak hayvanı usulüne uygun keserek yerine getirilebilir. Bedelini infak etmek suretiyle, kurban ibadeti yerine getirilmiş olmaz.

 Soru:   Kurban kesmek yerine islami bir cemaatin kursuna bagış yapmanın dinen sakıncası varmı?  



 Cevap:

Kurban ibadeti ancak kurban olacak hayvanın usulüne uygun olarak kesilmesiyle yerine getirilebilir. Bedelini infak etmek suretiyle, kurban ibadeti yerine getirilmiş olmaz.

 Soru:   Ben cok boşalıyorum ve porno filme bakarak boşalıyorum bu igrenç şeyden nasıl kurtulabilirim...  



 Cevap:

Bu durumdan kurtulabilmek için öncelikle kararlı olmanız gerekir. Kurtulma konusunda yeterince azimli ve kararlı olursak kurtuluş yolları açılacaktır. Gayrimeşru ilişkilerin tümü harama bakmakla başlar. Bu hususta Rabbimiz şöyle buyurmaktadır: -“ Mümin erkeklere söyle, gözlerini haramdan sakınsınlar, ırzlarını korusunlar. Bu davranış onlar için daha nezihtir. Şüphe yok ki, Allah onların yaptıklarından hakkıyla haberdardır”.(Nur;30) Yine bu konuyla alakalı olarak Peygamber Efendimiz şöyle buyurmaktadır «Ey gençler topluluğu, sizden evlenmeye gücü yeten evlensin. Çünkü evlilik gözü harama bakmaktan son derece önleyici, iffeti de en iyi koruyucudur. Evlenme masrafına gücü yetmeyen kimse de oruç tutsun. Çünkü oruç. kuvvetli bir şehvet kırıcıdır." (İbn Mâce,Nikah-1) Harama bakmayı terk etmenin yanında ibadetlerimize devam konusuna da dikkat etmemiz gerekir. Hadisi şerifte ifade edildiği gibi oruç kötülüklerden korunma yolunda bize yardımcı olmaktadır. Yine Ankebut suresi 45. ayette “ (Ey Muhammed!) Kitaptan sana vahyolunanı oku, namazı da dosdoğru kıl. Çünkü namaz, insanı hayâsızlıktan ve kötülükten alıkor..” buyrulmaktadır. Namazlarımızda düzenli ve daha dikkatli olmamız gerekir.

Gayri meşru yollara şeytan teşvik eder, nefis baskı yapar, hisler de sıkıştırır. Onları susturacak en tesirli çare, imanı meselelerle meşguliyet ve insanı günahtan koruyan bir çevrede bulunmaktır.

Peygamberimiz (sav) “Ben zina etmek istiyorum” diyen bir gence, “Aynı şeyin kız kardeşine, kızına, halana ve teyzene yapılmasını ister misin?” diye sormuş, delikanlı “hayır” deyince, “Senin zina etmek istediğin kadın da birinin kızı yahut kız kardeşi, yahut da halası, teyzesi değil midir?” buyurarak onu bu işten vazgeçirmiştir.Sizi harama sürükleyen kötü arkadaş çevresinden uzaklaşmak sizin lehinize olacaktır. Allah yardımcınız olsun.

 Soru:   Penis den cıkan pislik sıvı kiloda damladıgı zaman yani kilot pislendigi zaman namaz olur mu?  



 Cevap:

İslâm dini temizliğe büyük önem vermiş olup bu aynı zamanda insanın sağlam yaratılışının da gereğidir. Ağır sayılan necis madde eğer katı ise yaklaşık 3.5 gramı (1 dirhem), sıvı ise el ayasını (avuç içi) kapsayacak miktarı ve fazlası vücut, elbise veya namaz kılınacak yerde bulununca namazın sıhhatine engel olur. Temiz olmayan bir maddenin hoşgörü sınırını aşmayan miktarı ile namaz kılmak mekruh sayıldığından, namaza başlanmadan önce her türlü kir ve pis maddelerden temizlenmek gerekir.Hanefî ve Mâlikîler'e göre meni necis olsa da kurumuş ise ovalamakla temizlenmiş sayılır.Küçük abdest bozduktan sonra idrar yolunda kalabilecek idrar damla ve sızıntılarının tamamen kesilmesi için bir süre bekleme, bundan sonra vücuttaki idrar sızıntılarını temizleme işlemine fıkıh dilinde "istibrâ" denilir. Özellikle erkekler açısından istibrâ daha önemlidir. Şayet özür hali söz konusu değilse vücuttan idrar sızıntısı olduğu sürece abdest geçerli olmaz. Bunun için de idrarın vücuttan iyice çıkmasını beklemek, bu amaçla biraz hareket etmek, yürümek veya öksürmek gerekebilir. İdrar sonrası abdest alınmayacak olsa bile, temizlik iyi yapılmadığında geriye kalan idrar sızıntısı elbiseye bulaşacağından bu temizliğe dikkat edilmesi her zaman önemini korumaktadır. Bunun için Hz. Peygamber idrardan sakınmayı emretmiş, kabir azabının çoğunun idrardan sakınmama sebebiyle olacağını haber vermiştir (Buhârî, "Vudû", 55; İbn Mâce, "Tahâret", 26).

 Soru:   Yeni evlendik bi miktar takılarımız var ücretli öğretmenim gelirim 600 tl kurban kesmem farz mı?  



 Cevap:

Kurban kesmek, akıllı, buluğ çağına ermiş, dinen zengin sayılacak kadar mal varlığına sahip Müslüman’ın yerine getireceği mali bir ibadettir. Temel ihtiyaçlarından ve borcundan başka 80.18 gr. altın veya bunun değerinde para veya eşyaya sahip olan kişi dinen zengindir, dolayısıyla Allah’ın kendisine bahşetmiş olduğu nimetlere şükran ifadesi ve Allah yolunda fedakârlığın nişanesi olarak kurban kesmelidir. Takılarınız nisap miktarına (80.18 gr) ulaşmış ise kurban kesmeniz size vacip olur

 Soru:   Albarakatürk faizsiz kazanç bankası diyorlar doğrumudur?  



 Cevap:

Ülkemizde hususi bir kanunla Özel Finans Kurumları kurulmasına imkân tanınmış ve bugüne kadar altı finans kurumu kurulmuştur: 1. Faysal Finans, 2. Al-Baraka Türk, 3. Kuveyt-Türk Evkaf, 4. Anadolu Finans, 5. İhlas Finans 6. Asya Finans. Bu kurumların kuruluş gayesi ekonomik hayatlarını dinlerine göre yaşayan Müslümanlara, faize bulaşmadan paralarını koruma ve arttırma imkânı sağlamaktır. Bu kurumlar faizsiz banka esasına göre kurulmakta ve "peşin alıp veresi satma, satın alıp uzun vadeli kiraya verme, ortak ticaret, ortak yatırım" gibi yollara başvurarak kazanç sağlamaktadır. Bu kurumlara para yatıran şahıslar, kâr ve zarara ortak olmayı kabul etmektedirler; ancak akıllıca ve ihtiyatlı hareket edildiği için bugüne kadar mezkûr kurumlar müşterilerini zarara sokmamış bazen bankaların verdiği faizden fazla helâl kâr dağıtmışlardır.HAYRETTİN KARAMAN

 Soru:   Dini bayramlarda çalışmak günahmıdır, yada bunu duzenleyen dini kurallar nedir?  



 Cevap:

Dini bayramlarda çalışmak günah değildir. Dini bayramlarda çalışıp çalışmamakla ilgili dini bir hüküm yoktur, zaruret halinde çalışılabilir

 Soru:   Aile içinde eşim namahrem sınırları nereye kadardır annem baban kardeşlrim bu sınırları kapsıyor?   


 Cevap:

"Mü'min kadınlara da söyle, gözlerini haramdan sakınsınlar, namuslarını da korusunlar. Ziynetlerini ise, görünmesi zarurî olan kısımlar müstesna, açığa vurmasınlar. Başörtülerini de yakalarının üzerini kapatacak şekilde iyice örtsünler. Kocalarından, babalarından, kocalarının babalarından, oğullarından, kocalarının oğullarından, kardeşlerinden, kardeşlerinin oğullarından, kız kardeşlerinin oğullarından, mü'min kadınlardan, cariyelerinden, cinsî iktidarı olmayan hizmetçilerinden ve şehvet çağına gelmemiş çocuklardan başkasına ziynet yerlerini göstermesinler. Gizledikleri ziynetleri belli olsun diye ayaklarını yere vurmasınlar. Hepiniz Allah'a tevbe edin, ey mü’minler, tâ ki kurtuluşa eresiniz." (Nur Suresi 31.) Yukarıdaki ayet-i kerimede de belirtildiği gibi eşinize babanız mahrem, kardeşleriniz ise namahremdir. Kadının yüzü, elleri ve ayakları dışındaki bütün vücudu kendine nikâh düşen namahrem erkeklere haramdır Ancak kendine nikâh düşmeyen kayınpeder gibi mahrem olan akrabaları yanında el, ayak, kol, saç ve benzeri ziynet yerlerini açmaları caizdir.

 Soru:   Mevsimler ve öldükten sonra diriliş arasındaki benzerlik nedir?  



 Cevap:

Kış mevsimi geldiğinde kar düşen yerlerde, hayattan ve canlılıktan eser kalmaz. Ağaçlar kupkuru kemik haline gelir, otlar çürür, hayatları biter. Fakat ilkbaharda ölen tabiat yeniden canlanmaya başlar. Ağaçlar altında pörsümüş ve solmuş otlar, çiçekler ve toprağın altındaki tohumlar yeniden canlanır. Bütün mahlûkat ölüm uykusundan uyanır. Her baharda Cenâb-ı Hakk, milyonlarca mahlûkat çeşidini bunun gibi diriltir. İşte bu diriliş; o kadar canlı cereyan etmektedir ki, buna bakan herkes şu kanaate varır: “ Biz de öldükten sonra, aynen bunlar gibi, öbür âlemin baharında haşr olacağız.” Bu durumu Allah-u Teala Kur’an-ı Kerim de şöylece anlatmaktadır.“Allah’ın rahmetinin eserlerine bakın ki, nasıl yeri ölümünden sonra diriltiyor? Şüphe yok ki, O, ölüleri de diriltecektir O, her şeye kadirdir” (Rûm, 30/50

 Soru:   Hasta bir insan orucunu tutamıyorsa kefaleti ne kadardır bir günde kaç tl vermesi gerekir.  



 Cevap:

Hasta ve yaşlılar, tutamadıkları her bir oruç için bir yoksulu doyurabilecekleri gibi, bir fakir doyumluğu fidyeyi ramazanın başında veya sonunda, nakit para veya mal olarak da verebilirler. Bu fidyeyi sağlıklarında ödeyemezlerse, fidyenin ödenmesini vasiyet etmeleri gerekir. Tutulamayan oruçların fidyesi birçok yoksula verilebileceği gibi toplam tutar topluca bir yoksula da verilebilir. 2009 yılı bir günlük fitre miktarı 6,5 tl dir.

 Soru:   Allah'a ulaşmak nedir?  



 Cevap:

“ Allah’a ulaşmak” tasavvufi bir ifadedir. Allah’ın veli kulu olmak demektir. Varlığını Allah’ın varlığında yok etmek, benlikten geçmek demektir. Allah’ın emirleri karşısında teslimiyet göstertir

 Soru:   Öğle-ikindi namazlarını okul sebebile kaçırıyorum sabaha kalkamıyorum namazı kılıyımmı kılmayayımmı?  



 Cevap:

Ergenlik (bulûğ) yaşına ve belli bir aklî olgunluk düzeyine gelmiş her Müslümanın namaz kılması farz-ı ayındır. Kelime-i şehâdetten sonra İslâm'ın en önemli rüknü olan namaz, günde beş ayrı zaman diliminde olmak üzere kadın ve erkek her müslüman için bir görevdir Namazı terk etmek, kılmamak büyük günahtır. Peygamberimiz, kıyamet gününde hesabı sorulacak ilk amelin namaz olacağını bildirmiştir (Tirmizî, "Salât", 188). Namaz günün belli zaman dilimlerinde yerine getirilmesi gereken bir farzdır. Bu itibarla farz namazlar için vakit şarttır. Bir farz namazın vakti içinde kılınması edâ, vaktinin çıkmasından sonra kılınması da kazâ olarak adlandırılır. Bir namazın özürsüz olarak vaktinde kılınmaması ve ileriki bir vakitte kazâ edilmek üzere ertelenmesi doğru değildir ve günahtır. Bahsettiğiniz mazeret olarak değer kazanamayabilir. Okul içinde de namaz kılacak imkanınız mutlaka bulunmaktadır. Mazeretler nedeniyle vaktinde kılınamamış olan namazın daha sonra kılınması gerekir. Bu sebeple siz vaktinde kılamadığınız namazları en kısa zamanda kaza ederek, namazlarınızı kılmaya devam etmelisiniz.

 Soru:   Adıyamanın menzil köyünde nakşıbendi tarikatı 1 evilya varmış bu doğrumu o adam gerçektende evliyamı dır?  



 Cevap:

Evliya; Allah dostları, Allah'ın sevgili kulları demektir.Mutasavvıflara göre velilerin diğer insanlar tarafından tanınması, son derece güçtür.. Her dönemde Allah dostları (Evliyalar) var olmuştur. Allah, veliliğin belirti ve işaretlerini veli kullarının sırlarında meydana getirir ve Allah ile bu kimseden başkası bilemez. İnternette şu adresten istifade edebilirsiniz:http://www.siirlerlemenkibeler.com/KSiirmenkibe/11GuzelNasihatlar/201/1%20(243).htm

 Soru:   Eşimle kavga ederken sinirde üç kere boşol dedim anlamını tam bilmeden pişman oldum ne yapmam gerekir?  



 Cevap:

İslam dininde, kocanın, eşini üç kez boşama hakkı bulunmaktadır. Koca, her boşamada bu haklardan birini kaybeder. Üçüncü boşamadan sonra ise evlilik kesin olarak sona erer. Buna göre, bir kişi hanımına aynı anda 3 kere boş ol derse, onu bir ric'i talakla boşamış olur. Ric’i talakla boşanan eşler iddet süresi içinde pişmanlıklarını izhar ederek yeni bir nikâha gerek olmadan, iddet süresi bittikten sonra ise yeni bir nikâhla ve kalan iki talak yetkisi ile evliliklerini devam ettirirler.

 Soru:   Traş bıçağı ile traş olmak günah mıdır?   



 Cevap:

Hayır.Traş bıçağı ile traş olmak günah değildir.

 Soru:   kurban için hisseye gircem hisedarın biri kazancı haram var benim kurbanımda tehlikeye girermi   



 Cevap:

Kurbanın ibadet niyetiyle kesilmesi şarttır. Kuran’da, kesilen kurbanlık hayvanların et ve kanlarının değil bu kesimi yapan müslümanın niyet, takva ve bağlılığının Allah'a ulaşacağı bildirilmiştir (el-Hac 22/37 Ortaklaşa kesilen kurbana bütün ortakların ibadet niyeti ile katılmaları şarttır. Ortaklardan birinin sadece et elde etme niyetiyle iştiraki diğerlerinin kurbanını geçersiz kılar. Yukarıdaki izahattan da anlaşılacağı üzere kurban ibadetinde önemli olan hissedarların niyetidir. İçlerinden birinin haram kazançla kesiyor olması diğerlerinin ibadetine zarar vermez.

 Soru:   1. korsan taksicilik yapmak günahmı kul hakkına girermi 2 faizi faizle ödesem günahmı   



 Cevap:

Her şeyden önce yasadışı bir iş yaptığınız için vebal altında kalırsınız.Evet kul hakkına girer.Kur'an'da ve Sünnet'te faiz (ribâ) açıkça yasaklanmıştır. Faiz almak ve vermek te dinimizin kesin yasakları arasındadır.

 Soru:   cahilligimde ramazanda bilerek bir kaç kere oruçluyken masturbasyon yaptım bunun için 61 gerekirmi,bu bir kaç gün tek bir kez 61 gün oruç mu tutuluyor yoksa hepsine ayrı ayrı mı tutmak gerekiyor  



 Cevap:

Ramazan da oruçlu iken masturbasyon yapmak orucu bozar fakat kefaret (60 gün aralıksız oruç tutmak) gerektirmez. Bozulan gün için bir gün kaza orucu tutmak gerekir.Ramazan ayında birden fazla kefareti gerektirecek şekilde oruç bozulmuş ise her biri için ayrı ayrı kefaret gerekmez, bir defa kefaret orucu yeterlidir.

 Soru:   Biblo ve heykellerin kullanımı dinen uygun mudur?  



 Cevap:

İslâm öncesi dönem Araplar tek yaratıcı olan Allah'a inanmakla birlikte O'na, araya vasıtalar koyarak ulaşabileceklerini düşünüyor, bunun için de çoğu insan sûretindeki çeşitli resim ve heykelleri (put) aracı-tanrı kabul ediyorlardı. Başlangıçta insanın estetik duygusunun, yaratıcı düşünce ve hayal gücünün eseri gibi gözüken bu sûret ve heykeller soyut tanrı kavramına ulaşmakta zorlanan kişiler için giderek basit görünüm ve yapısından çıkıp madde ötesi güçleri temsil etmeye, hatta insanın tapınma ihtiyacını karşılayacak ölçüde kutsallık taşımaya başlamıştır. İslâm bu beşerî yanılgının çok yoğun olduğu bir dönem ve toplulukta ortaya çıktığı ve Allah'tan başka hiçbir yaratıcının ve mutlak güç sahibinin olmadığı (tevhid) fikrini tebliğinin odak noktası yaptığı için, haliyle insanları tevhid akîdesinden uzaklaştıracak, şirke bulaştıracak her türlü tehlike karşısında da çok temkinli davranmış, titizlik göstermiştir. Hz. Peygamber'in sûret ve timsal konusunda gösterdiği hassasiyet de bu yüzdendir. Ancak, naslardaki tasvir ile ilgili yasaklayıcı ve tehditkâr ifadelerde İslâm tebliğinin ileri dönemlerine doğru azalma görüldüğü gibi, müslümanların bu ilkel yanılgıdan iyice uzaklaşması ve bu yönüyle şirke bulaşma tehlikesinin azalmasına paralel olarak İslâm âlimlerinin de resim ve sûretler konusunda daha müsamahakâr davranmaya başladıkları görülmektedir. Heykel konusunda daha katı davranılması da yine bu anlayışın sonucudur. Böyle olunca, burada yasaklanan şey, resim ve sûretin bizzat kendisi olmayıp, bunların kişileri şirke götürmesi, kutsallık ve tapınma aracı yapılması durumudur. Zaten dinde haram ve helâle konu olan şeyin eşya (a`yân) değil de fiiller (ef`âl) olduğu söylenirken de bu ifade edilmek istenir. O halde anılan endişe ve tehlikenin mevcudiyeti oranınca yasak oluş hükmünün varlığını koruyacağı, bunun bulunmayıp daha çok bir ihtiyacın, estetik duygunun ifadesi olduğu durumlarda ise bu tür faaliyetleri aslî hükmü olan "mubah" çerçevesinde değerlendirmenin uygun olacağı söylenebilir.

 Soru:   Cinsel ilişki olmadan cunup kalan birinin orucu bozulur mu?  



 Cevap:

Mastürbasyon (istimna) yani kendi kendine tatmin yoluyla cünüp olundu ise oruç bozulur. Bir gün kaza orucu tutmak gerekir. Ancak ihtilam yoluyla cünüp olundu ise oruç bozulmaz.

 Soru:   Peygamberler ve kutsal kitaplar olmasaydı allahı düşünebilir miydik?  



 Cevap:

Peygamberler ve kutsal kitaplar olmasaydı da biz Allah'ı düşünebilirdik. Nitekim Kur'an-Kerîm'de anlatılan Hz. İbrahim kıssası peygamber ve kutsal kitap olmadan da temiz vicdan sahibi kişinin aklını kullanarak tüm âlemi yaratan yüce bir ilah inancına ulaşabileceğinin açık bir delilidir. (bkz. En'am Suresi 75-79)

 Soru:   imsak vaktini farkında olmadan 2 dk geçirdim. kaza orucum kabul olunurmu?  



 Cevap:

Orucunuz makbul değildir. Tekrar tutmanız gerekir

 Soru:   Casiye suresi 18. ayette göre T.C kanunlarına uyulmaması gerektiğini mi söylüyor?  



 Cevap:

Sonra da seni din işi konusunda açık bir yola koyduk. Sen ona uy, bilmeyenlerin heva ve heveslerine uyma. (Diyanet İşleri Başkanlığı Meali)Kureyş ileri gelenleri Hz. Peygamber’i devamlı olarak atalarının dinine dönmeye çağırıyor ve bunda ısrar ediyorlardı. Âyet-i kerime uyulacak dinin İslâm olduğunu ve başka isteklere kapılmamak gerektiğini hatırlatmaktadır. Son peygamber ve O’ndan gelecek olan bütün insanlara gönderilen İslam dini bütün diğer dinleri vahyeden Allah’tan gelmiştir. O’na yalnızca diğer insanlar değil, Peygamber de uymak zorundadır.

 Soru:   Darul harp nedir?darul harbın şartları nelerdir?  



 Cevap:

Müslüman olmayan bir devletin hâkimiyeti altındaki topraklar için kullanılan fıkıh terimi.

İslâm huku­kunda ise "İslâmîveya İslâm dışı bir yö­netimin hâkimiyeti altındaki ülke" anla­mında kullanılır. Bu­na göre bir ülkenin İslâm veya küfre nisbet bakımından niteliğinin tayin ve tesbitinde temel ölçü yönetim ve hâki­miyettir. Dârülharp, klasik İslâm huku­ku kaynaklarında "küfür yönetiminin hâ­kim olduğu ülke" "kâfir liderin emir ve idaresinin yürürlükte ol­duğu ülke" şeklinde tarif edilmiştir. Buna göre dârülharp, İslâm dışı devlet ve yönetimlerin hâki­miyet alanını, faaliyet ve hukuk düzen­lerinin uygulama sahasını ifade eder. Başka bir deyişle İslâm siyasî hâkimiye­tinin sınırları dışında kalan, yönetim ve hukuk düzeni İslâm esaslarına uyma­yan her ülke dârülharptir. İslâm hukuk­çuları devletin ülkesini tarif ve tesbit ederken dünyayı iki kısma ayırmışlar, devletin siyasî, iktisadî, idari ve hukukî düzeninin İslâm esaslarına dayandığı, yasama, yürütme ve yargı yetkilerinin İslâmî otoritenin elinde bulunduğu ül­kelere dârülislâm, İslâm düzeninin hâ­kim olmadığı ve bu yetkilerin müslüman otoritenin elinde bulunmadığı ülkelere de dârülharp adını vermişlerdir.

"Dârü'1-harp" terkibi her ne kadar İlk bakışta "kendisiyle dârülislâm arasında savaş halinin mevcut olduğu ülke" mâ­nasını ifade ediyorsa da İslâm hukuku kaynaklarında "dârülislâm dışındaki ül­keler" anlamında ve bugünkü "yabancı ülke" tabirinin karşılığı olarak kullanıl­mıştır. İslâm hukukçularının ülkeleri bu şekilde ikiye ayırmaları ve yabancı ülke­leri dârülharp şeklinde adlandırmaları konusunda bazı Batılı müelliflerin ileri sürdüğü[1][88], müslümanların gayri müslimlere karşı sürekli savaş hali içinde bulun­dukları ve dolayısıyla dârülislâmın diğer ülkelerle münasebetinin savaş esasına dayandığı, söz konusu ayırım ve adlan­dırmanın da bundan kaynaklandığı şeklindeki iddia gerçeği yansıtmamaktadır. İslâm hukukundaki hâkim telakkiye gö­re gayri müslim milletlerle savaşın meş­ruiyet sebebi onların müslümanlara sa­vaş açmalarıdır; yabancı ül­kelerin dârülharp şeklinde adlandırılma­sında da Ortaçağ boyunca milletlerara­sı münasebetlere hâkim olan tarihî ve siyasî şartlar etkili olmuştur. Zira İs­lâm hukukçularının müslüman devletle gayri müslim devletler arasındaki ilişki­lere dair görüşleri ne olursa olsun, tari­hî bir vakıa olarak müslümanlarla müs­lüman olmayanlar arasındaki münase­betler başlangıçtan beri umumiyetle sa­vaş halinde sürüp gelmiştir. Ortaçağ'ın hıristiyan devletlerinde­ki hâkim telakki, sadece müslümanlara karşı değil kendi dindaşlarına karşı da savaş halinin sürekliliği şeklindeydi.

İlk dârülislâmın Medine olması ve dârülislâm kavramının ancak hicret sonrası dönem­le ilgili bulunmasına karşılık dârülharp kavramı müslümanlara savaş izninin ve­rilmediği hicret öncesi için de kullanıl­mıştır. Bazı fıkıh âlimleri, çeşitli konular­la ilgili görüşlerine delil getirirken hic­retten önceki Mekke'ye atıfta buluna­rak oranın İslâm otoritesinin hâkim bu­lunmadığı dârülharp olduğunu açıkça be­lirtmişlerdir.

Dârülharp, halkının müslüman olması veya ülkenin müslümanlar tarafından fethinden sonra orada İslâm hükümle­rinin uygulanmasıyla dârülislâm haline gelir. Ancak bir ülke sa­dece fethedilmekle değil o ülkenin yurt edinilmesine karar verilip hukuk düze­ninin uygulanmasıyla dârülislâma dönü­şür. (Diyanet Vakfı ansiklopedisi, c.8, s.537)

---

 Soru:   Cübbe şalvar sarık takke günlük yaşamda kullanılmasının hükmü nedir?peygamber zamanında ne giyerdi?  



 Cevap:

Hz. Peygamber'in hayatına baktığımızda, giyim konusunda şu üç ölçüyü öne çıkardığı görülür:

•İsraftan sakınmak; •Giyinmeyi, kibir, gurur, azamet ve gösteriş vesilesi yapmamak; İçinde bulunduğu sosyal sınıfın imkân ve şartlarına uygun biçimde giyinmek. Hz. Peygamber'in giydiği kıyafetlerden -tek istisna ile- hiçbirisi, İslam'la birlikte icat edilmiş olmayıp, onların hepsi de, o günün toplumunda öteden beri giyilegelen giyim-kuşam çeşitleri idi. Nitekim kamîs, izâr, ridâ, cübbe, kulle, nâleyn gibi isimlerle anılan bu kıyafet çeşitleri; İslam öncesinde hanifler, putperestler ve gayr-ı müslimlerce giyilebildiği gibi, İslam'dan sonra da Müslümanlarca giyilmeye devam edilmiş eşyalardır. Ancak, Rasûlullah’ın kıyafette getirdiği tek istisnai yenilik, baş kıyafetinde kendini göstermektedir. Bu da "sarık"tır. Zira mübarek başlarına; burnus veya kalensüve adı verilen bir külah üzerine sarılmış sarık (‘imame) giyerlerdi. Üstlerine giyindikleri elbiseleri de ridâ, izâr ve kamîs şeklinde olurdu. Giyindikleri kıyafet –umumiyetle- iki parça olup; üst parçasına ridâ, alt parçasına da izâr denirdi. Kamîs ismi verilen önü kapalı entari gibi uzun gömlek giyinmeyi ise daha fazla tercih ederlerdi. Gerektiği zaman bunların üzerine; cübbe, aba, bürde gibi adlar verilen hırka nevinden bir kıyafet giydikleri de olurdu. Ayaklarına giydikleri ayakkabı çeşidi ise; nâleyn adı verilen sandal tipi pabuçla, huffeyn denen potin veya mest tipi ayakkabılardır. Bu arada, Rasûlullah Efendimiz; giydikleri elbisede herhangi bir renk üzerinde ısrar etmemişlerdir. Öyle ki; beyaz, siyah, sarı, yeşil ve kırmızı renklerden yapılmış elbiseleri çeşitli zamanlarda giymişlerdir. Ancak kendileri iklim icabı, beyaz rengi tercih ettikleri gibi Müslümanların da beyaz giymesini tavsiye etmişlerdir. Bunun dışında, renk tercihini zevklere bırakmışlardır. Hz. Peygamber, gerek cuma ve bayramlarda, gerek yerli ve yabancı heyetleri kabul ettikleri zamanlarda, resmî kıyafet diyebileceğimiz özel bir kıyafet de kullanmışlardır. Prof. Dr. Ali Yardım ( http://www.sonpeygamber.info/tr/tr/semail-ve-hilye/hz.-peygamberin-semaili)

 Soru:   Dinimizde sakal bırakmanın hükmü nedir?16 yaşındayım sakal bırakmayı seviyorum ailem karşı geliyor?  



 Cevap:

Peygamber Efendimiz hadis-i şeriflerinde “sakalı bırakın, bıyıkları kısaltın” buyurmaktadır. Bu ve benzeri hadislere göre sakal bırakmak sünnettir.

 Soru:   islam dininde çarşaf giymenin hükmü nedir?Hz.peygamber döneminde giyiln cilbab bu günkü hangi giysi?  



 Cevap:

İslam dinine göre kadının tesettürü el, ayak, yüz hariç bütün bedenin dar ve şeffaf olmayan bir giysiyle kapatılması şeklindedir. Buna göre ölçü hangi kıyafetten ziyade bu şartlara kıyafetin uyup uymamasıdır

 Soru:   Öldüğün zaman kişiye soru soruluyo bu sorular herkezin kendi diline göre mi soruluyor yoksa arabçamı  



 Cevap:

Kabir sorularının işinin kendi lisanıyla sorulacağı İslam bilginleri tarafından belirtilmiştir. Ömer Nesefi Şerhu Akaid.

 Soru:   Sahibi cok uzun zamandir olmayan bir tuglayi alip kullanmak harammidir?  



 Cevap:

Sahibini araştırmak gerekir. Bulunamazsa bir fakirin kullanması daha iyi olur.

 Soru:   Ben görücü usulü evlendim 5 yıldırda evliyim mehir vermedim su an yapmam gereken bir şey varmı?  



 Cevap:

Erkeğin evlenirken karısına verdiği veya vermeyi taahhüt ettiği para veya sair mala mehir denir. Mehir nikahın şartlarından değil sonuçlarından biridir; nikah esnasında belirtilmemiş bile olsa hatta verilmeyeceği şart edilmiş bile bulunsa yine evlenen kadın mehire hak kazanır. Mehirin belirlenmemiş bulunması evlenmenin geçerliliğine zarar getirmez. Evlilik sırasında mehir belirlenmemişse o zaman evlenen kadın misil mehire hak kazanır.. Misil mehir evlenen kızın akrabaları arasında her bakımdan kendi konumundaki kızlara ödenen mehir demektir. Mehir kadının hakkı olmakla birlikte kadın isterse bunu eşine bağışlayabilir. Bu durumda eşinize kendi konumundaki kızlara ödenen mehir miktarında ödemeniz gerekiyor. Mehir eşiniz tarafından size bağışlanmasıda söz konusudur. Bunu almadan da feragat edebileceğini size bildirebilir.

 Soru:   Durumu kötü olan aileme arkadaşlardan fitre istedim ama onun ailem olduğunu söylmedim.verdiler.haram mıdır?  



 Cevap:

Fitre almak fakirin hakkıdır. Ailenizin durumunun kötü olduğunu yazmışsınız bu durumda aileniz fitre almayı hak ediyor. Bu aileniz için haram olmaz .Sadece ailenize fitre isterken yanlış beyanda bulunduysanız bu yanlış bir davranış olabilir.

 Soru:   Özel günde iken saçve tırnak kesilir mi?  



 Cevap:

Cünüp kimse gusletmedikçe (cünüpken) tıraş olmamalı, tırnak kesmemeli, bedeninden herhangi bir parçanın ayrılmasına sebep olmamalıdır. Bunları gusledip temizlendikten sonra yapmalıdır. Cünüp olan kimsenin yıkanmadan tıraş olması ve tırnak kesmesi haram olmasa da iyi değildir. İmam-ı Gazali. İhyâü Ulûmi’d-Dîn kitabında şöyle diyor: Cünüp olan kimsenin tırnak kesmesi, tıraş olması, etek ve koltuk altını temizlemesi, kan aldırması veya vücuttan herhangi bir parça kopartması uygun değildir. Çünkü âhirette bütün vücud geri döneceğinden yıkanmadan kesilen veya tıraş olunan şey cünüp olarak dönecektir (Mügni'’l-Muhtaç, I, 75; Halil Gönenç, Günümüz Meselelerine Fetvalar). Şayet cünüpken tıraş olur, tırnak keser, bedeninden herhangi bir parça ayrılmış olursa guslüne bir zarar da gelmez, mani filan da olmaz. Sadece (mekruh) işlemiş olur. Muayyen ve lohusa hali devam eden hanımlar için de böyledir. Onlar da bu müddet içinde böyle bir temizlik yapmamalı, bu halden çıktıktan ve guslettikten sonra böyle temizliği yapmayı tercih etmeliler. Şayet yaparlarsa elbette bir şey de lazım gelmez. Gusül sahih olur. Bir vesveseye kapılmaya da gerek yoktur.

 Soru:   köyde bir evimiz var fakat şehirde kirada oturuyoruz. bu ev icin zekat vermelimiyim?  



 Cevap:

Zekâta tabi mallarda aranın şartlardan biri de o malın mükellefin kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin temel ihtiyaç maddelerinin dışında olmasıdır. Ev temel ihtiyaçtır. Dolayısıyla zekât vermeniz gerekmez. Evinizin kirada olup olmadığını belirtmemişsiniz. Eviniz kirada ise yıllık elinize geçen kira bedeli nisap miktarına ulaşıyor ise bu durumda zekât vermeniz uygun olur. Aksi takdirde zekât vermeniz gerekmez.

 Soru:   iki arabamız var biri iş için .ikisinede zekat vermelimiyiz?  



 Cevap:

Bir malın zekata tabi olabilmesi için o malın mükellefin kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin temel ihtiyaç maddelerinin dışında olmasıdır. Araba ihtiyaç olduğu için havâici asliyedendir. Dolayısıyla zekatı gerekmez. Ancak bir arabanın yanı sıra ikinci bir arabanın olması lükstür. Bu sebeple zekat gerekmese de Allah’ın bu nimetlerine şükrü yerine getirmek için sadaka vermeniz uygun olur.

 Soru:   Oruçlu halde bir bayanla cinsel ilişkiye girmeden öpüşürken boşalma olursa kazamı-kefaretmi gerekir mi?  



 Cevap:

Şehvetin normal cinsel birleşme dışında tatmin edilmesi durumunda kaza gerekir. (Diyanet İlmihali I. Cilt, s.407) bu durum bu kapsamda olduğu için sadece kaza gerekir.

 Soru:   Babam kıbrıs gazisi, Gaziler Derneğinin Polislik sınavında bana yardım etmesi Komisyon Müdürlüğünün gazi yakını olduğum için artı puan vermesi. Sınava girecek olan diğer insanların hakkını gasp etmiş , kul hakkına girmiş olurmuyum?  



 Cevap:

Eğer bu artı puan gazi yakınlarının hepsine ise bir sakınca yoktur ama sadece size ise kul hakkı söz konusu olur.

 Soru:   Diş tedavisi nedeniyle iğne kullanılırsa oruç bozulurmu?  



 Cevap:

Oruçlu bir kimsenin morfinli veya morfinsiz olarak dişlerini tedavi ettirmesi veya çektirmesi orucu bozmaz. Ancak tedavi esnasında, kan veya tedavide kullanılan maddelerden herhangi bir şeyin yutulması orucu bozar. http://www.diyanet.gov.tr/turkish/duyurular/dok/oruc.pdf

 Soru:   Devlet memuruna zekat ve fitre verlirmi? yangeliri yoksa ve 4 çocuk okutuyorsa verlirmi ?  



 Cevap:

İslâm'da zekât ve fitrenin, kişilerin sınıf ve meslek gruplarına bakılmaksızın, kimlere verilip verilemeyeceği açıkça belirlenmiştir. Bu itibarla, belli bir geliri olduğu halde, bu geliriyle asgari temel ihtiyaçlarını karşılayamayan ve başka bir mal varlığı da bulunmayan kişilere zekât verilebilir. http://www.diyanet.gov.tr/turkish/duyurular/dok/zekat.pdf

 Soru:   Oruçluyken banyo yapmanın sakıncası varmı veya ne durumlarda banyo yapılabilir.  



 Cevap:

Oruçlu iken banyo yapmanın her hangi bir sakıncası yoktur. Yalnız yıkanma esnasında ağız ve burnundan yanlışlıkla boğaza su kaçmaması konusunda dikkatli olmak gerekir.

 Soru:   Kaşlarım yapışık arasını alsam günahmı dır?  



 Cevap:

Eğer bir bayanın kaşlarının arası yapışıksa ve bu görüntü onda anormal bir bozukluk halinde ise kaşlarının arasındaki kılları alabilir.

 Soru:   Ben dostumu çok seven biriyim peki bu sevgi şirk mıdır yani küfür müdür?  



 Cevap:

Eğer bu sevgi Allah ve peygamber sevgisinin önüne geçmiyorsa, kişi bu sevgisi dolayısıyla Allah’ın emir ve yasaklarını terk veya red gibi bir tavra girmiyorsa kişinin dostunu sevmesinin bir mahzuru yoktur.

 Soru:   Atatürk resmini odama asıyorum ayrıca atatürk rozetini takıyorum bu küfür mü şırka girer mi?  



 Cevap:

Hayır. Küfre veya şirke girmez.

 Soru:   Atatürk'ün düşüncelerini desteklemek ve uygulamak küfür müdür?  



 Cevap:

Hayır. Küfür değildir.

 Soru:   Kasaplık günah mıdır?  



 Cevap:

Hayvan kesme işini devamlı yapan, bunu meslek edinen kimseye kasap denir. Vahye dayanan dinlerde hayvanların hangilerinin yenileceği ve bunların nasıl kesilip yüzüleceği hakkında bir takım esaslar belirlenmiştir. Hz. Peygamber’in ashabı içerisinde Halid b. Esid b. Ebu’l- İs el- Ümevi, Kiram, Zübeyr, Amr b. As ve Amir b. Küreyz’in kasaplık yaptıkları rivayet edilir. Tarihi kaynaklarda kasaplık konusu saha çok hisbe ile birlikte geçer. Osmanlılar döneminde muhtesib veya bir adamı, hayvan kesilirken orada bulunurdu. Allah’ın adının anılması, hayvanın eziyet etmeden yatırılıp bağlanması, bıçağın keskin ve kesim yerinin temiz olması, Hz. Peygamber’in Allah’ın her işte iyiliği, güzelliği farz kıldığı, öldürürken dahi bunun göz önünde tutulması gerektiği yolundaki hadisine (Müslim, “Şayd”, 57) uyulup uyulmadığı ve bir hayvan kesilirken diğerlerinin onu görmemesi için tedbir alınıp alınmadığı hususlarına dikkat eder, sünnete uygun bir kesim yapmayanlar cezalandırılırdı. Hayvanın canı çıkmadan parçalarının kesilmesi ve yüzmeye başlanması hoş görülmezdi. Kasaplar, dükkan ve çevresinin temizliğine dikkat etmelidir.Kasaplık diğer meşru meslekler gibi meşru bir meslektir. Günah değildir.

 Soru:   Herbalife diye ilaç olmayan bitkisel bi ürün var. ben bu ürünün satışında çalışmak istiyrum. ürün dünyanın 64 ülkesinde faliyette ve türkiyede tarım ve köy işlerinin onayını almış durumda. ama kulağıma bazı sağlık açısından olumsuz şeyler geliyo doğruluğunu bilmiyorum. karalamada olabilirki şirkette bunu kesinlikle kabul etmiyo. ama benm yinede içime bi kurt düştü. işe girersem internet sayesindede biçok kişiye ulaşıcam kimsenn sağlığıyla oynamak istemiyorum.   



 Cevap:

Bahsettiğiniz ürün ve şirket hakkında yeterli bilgimiz olmadığından bu konuyla ilgili kararı kendinizin vermesi en doğru olur.

 Soru:   Oruçlu iken grip oldum burun spreyi kullanabilirmiyim.   



 Cevap:

Tedavi amacıyla burna damlatılan ilacın bir damlası, yaklaşık 0,06 cm3 tür. Bunun bir kısmı da burun çeperleri tarafından emilmekte olup çok az bir kısmı ise mideye ulaşmaktadır. Bu da, dini açıdan abdestte ağza su vermede olduğu gibi af kapsamında değerlendirildiğinden orucu bozmaz. Oruçlu iken burun spreyi kullanabilirsiniz.

 Soru:   Eşimin eniştesiyle ve diğer akrabalarla hoşgeldin diyerek tokalaşması dinen doğrumudur?  



 Cevap:

Bir erkeğin kendisine nikâhı düşebilen yabancı bir kadınla; bir kadının da baba, kardeş ve amcaları gibi mahremleri sayılan erkeklerin dışında diğer erkeklerle tokalaşması caiz görülmemektedir. Peygamber Efendimiz, kendisine biat için gelen Sahabî hanımlara şöyle buyurmuşlardır: “Ben kadınlarla tokalaşmam. Benim yüz kadına söylediğim söz bir kadına söylediğim söz gibidir.” (Neseî, “Biy’a”, 18; İbn Mace, “Cihad”, 43).Hz. Âişe Validemiz (r.a.) ise Resûlullah (a.s.m.)’de gördüğünü şöyle nakletmektedir: “Resûlullah (a.s.m.)’ın mübarek eli hiçbir yabancı kadının eline kesinlikle değmedi.” (Buhârî, “Ahkam”, 49).Hadislerdeki ölçü bu şekilde belirtilmektedir. Bundan dolayı gerek iş hayatında, gerekse ailevî münasebetlerde ve bazı merasimlerde erkeğin kendisine yabancı bir kadınla veya bir kadının yabancı bir erkekle tokalaşması hususunda bir ruhsat bulunmamaktadır. Ayrıca bu bir zaruret de değildir.Sizin bu durumda muhatabınıza söylemeniz gereken tokalaşmanın dinen haram olduğudur. Zaten onun sizi anlayışla karşılaması, fikir ve inancınıza saygılı olması medenî olmanın bir gereğidir. Siz bu hususta tavrınızı belli ederseniz, ileriki karşılaşmalarda meselenin hallolduğunu veya belli bir mecraya girmiş olduğunu göreceksiniz.

 Soru:   yeni evlendik.dini nikah kıyılırken imam abdes alın demedi bizde unuttuk.dinen sakınca varmı..?  



 Cevap:

Nikah akdinin geçerlilik ve sıhhat şartları arasında abdestli olmak gibi bir durum yoktur. Dolayısıyla abdestsiz olma hali nikaha zarar vermez.

 Soru:   Sahurda ilaç yutmam gerekiyordu sabah ezanı okunurkan başında hap yuttum orucum bozulur mu?  



 Cevap:

Sahur vakti yemek yiyen kisinin-ezan okunmus olsun olmasın-imsak vaktinin girmesiyle birlikte yemeye ve-içmeye son vermesi gerekir. www.diyanet.gov.tr

 Soru:   Tutamadığı orucun fitresini kızının cocuğuna verebilir mi?   



 Cevap:

Zekât ve fitrenin, Tevbe suresinin 60. ayetinde sayılanlar dışında kalan kişi ve kuruluşlara verilmesi caiz değildir. Ayrıca zekât verecek kişi, bu şartları taşısa bile; 1) Ana, baba, büyük ana ve büyük babalarına, 2) Oğul, oğlun çocukları, kız, kızın çocukları ve bunlardan doğan çocuklarına, 3) Müslüman olmayanlara, 4) Karı-koca birbirlerine, Zekât veya fitre veremez..www.diyanet.gov.tr

 Soru:   Nisa Suresinde şirk koşanların affedilmeyeceği yazıyor.Burada tövbe affı sağlamazm mı? Yani Müslümanken şirk koşan biri tövbe etse bile artık Müslüman olup iman edemez mi?  



 Cevap:

TEVBE sebebi ne olursa olsun bağışlanmayı istemek ve o günahtan dönmek demektir. Dolayısıyla şirke düşen bir insan da tevbe edip rabbinden bağışlanmayı dileyebilir. Samimiyetle tevbe edenin de tevbesi kabul edilir

 Soru:   16 Yaşında yeğenim var. Annesi vefat etti, babası var acaba yeğenime fitrelerimizi verebilirmiyiz?  



 Cevap:

Eğer baba nafakayı temin edemeyecek durumda ise vermeniz uygun olur. Şayet baba çalışıyor ise bu aileden daha muhtaç olan ailelere vermeniz daha uygun olur.

 Soru:   Oruc tutmayan bir kisi fidye verirse oruç tutmuş gibi olur mu?  



 Cevap:

Ramazanda özürsüz olarak oruç tutmamak büyük günahtır. Müslüman kişinin mazeretsiz olarak oruç yemesi son derece uzak ihtimaldir. Bununla birlikte ramazanda mazeretsiz olarak kasten oruç yemek, ramazanın saygınlığını ihlâl etmek anlamına geleceği için kefâret ödemek gerekir. Özür durumu, ancak oruç tutmaya engel olan hastalık ve ileri derecede yaşlılık halleridir. Bu durumlarda kişi oruç tutmayıp fidye verebilir.

 Soru:   Çok Namaz borcu olan kişiler bu borclarını nasıl kaza etmeledirler ?(20 yıl borc)  



 Cevap:

Yirmi yıllık borcu olan bir kimse yirmi yılı 365 gün üzerinden hesap eder. 20x365=7300 gün eder. Borçlu kişi eğer bayan ise adet günleri ile lohusa günlerini bu zaman diliminden çıkarır. Kalan zaman kaç gün ise bu günleri en kısa zamanda kaza etmek üzere acele eder. Zira insan ömrünün ne zaman tükeneceği belli değildir. Gün içerisinde müsait olduğu zamanlarda kaza namazlarını eda eder. Bu esnada da kıldığı namazları hesaptan düşürür. Bir karışıklığa mahal vermemek adına kağıt üzerinde hesaplama yapmak işi kolaylaştırır. Hesap yapmak, namazları kıldığından emin olup tatmin olmak ve de kazaları eda etmede acele etmek açısından faydalı olur.

 Soru:   Kur'an-ı Kirimi Mealinden okumak için namaz abdesti almak sart mıdır?  



 Cevap:

Namaz kılmak, Kâbe'yi tavaf etmek, tilâvet secdesi yapmak, Kur'an'a dokunmak için abdest dinen gereklidir. Sünnî mezheplerin çoğu bunların farz olduğunda görüş birliğinde olup yalnız Hanefîler Kâbe'yi tavafta abdesti vâcip görürler. Kur'an'a dokunmak için abdestin farz olduğu hükmü, Kur'an'a ve Sünnet'e de (el-Vâkıa 56/79; Beyhaký, Sünen, I, 87-88) dayandırılmakla birlikte esasen müslümanların Kur'an'a atfettikleri önemi ve ondan istifadeyi âzami ölçüye çıkarma gayretlerini yansıtan ve bünyesinde birçok sosyal ve psikolojik gerekçeyi barındıran kolektif şuur konumundadır. Yatmadan önce abdest almak, vakit namazları için ayrı ayrı abdest almak, ezan okurken abdestli bulunmak mendup görülmüştür. Hatta mümine mânevî destek sağladığı, âdeta müminin silâhı olduğu, ayrıca Hz. Peygamber'in mümkün olduğu ölçüde abdestli halde bulunduğu göz önünde tutularak İslâm âlimleri müminin imkân ölçüsünde her işe abdestli olarak başlamasını ve abdestli bulunmasını tavsiye etmişlerdir (İlmihal, I, 196).

 Soru:   soru1:Geçen seneden bu yana birkaç ayda bir maaşımdan birikim yapıyorum. Haziran 2009'da 6000.tl olan param şimdi 8000.tl oldu.Bunun hangi miktarı üzerinden zekat vermeliyim? soru2:Borsada mayıs2009 dan itibaren 2000.tl param var, bu paranın zekatı için üzerinden 1sene geçmesi mi gerekiyor? soru3:Ben kiracıyım. heray 450.tl kira veriyorum, bu miktarı borç olarak saymalımıyım?  



 Cevap:

Nisabın miktarı, 80.18 gram altın karşılığı paradır. Bu da ortalama 3.608,00-TL’dir. Mevcut durumda paranız nisaba maliktir. Üzerinden de bir yıl geçtiği için diğer borsadaki ve son iki aydaki birikimlerinizi bu paranın üzerine ekleyip 1/40’ını zekat olarak vermelisiniz. (8000 + 2000 =10.000 olur. 10000.TL'nin 1/40 ını verin. Aylık olarak ödediğiniz kira bedeli borç kapsamında değildir.

 Soru:   Eşini kendine bağlatmak büyümüsayılıyo günahmı eğer çaresizsem ne yapmak gerekir ?  



 Cevap:

Eşini kendine baglatmak sebebiyle de olsa büyü yaptırmak büyük günahtır. Bu çaresiz durumda aile huzuru için insanın kendi üzerine düşen görevleri yapması bol bol dua etmesi gereklidir. Bu problemi ayrıntılı konuşmak için Sakarya müftülüğü aile irşad ve rehberlik bürosuna telefonla veya bizzat kendiniz ulaşabilirsiniz.Tel:0.264.2773661/135

 Soru:   Askerde kardeşimin oğlu var zekatımı ve fitremi ona yollamak istiyorum olur mu?  



 Cevap:

Zekât ve fitrenin kimlere verilebileceği Kur'an-ı Kerim'de belirlenmiştir (Tevbe Sûresi, 60). Bunlar; fakirler, düşkünler, esaretten kurtulacaklar, borçlu düşenler, Allah yolunda cihada koyulanlar (mukaddesatı korumak için mücadele verenler, ilim tahsil edenler), yolda kalmış olanlar, zekât toplamakla görevlendirilen memurlar ve müellefe-i kulûb adı verilen, kalpleri İslam'a ısındırılmak istenen kimselerdir. Zekât ve fitrenin, Tevbe suresinin 60. ayetinde sayılanlar dışında kalan kişi ve kuruluşlara verilmesi caiz değildir. Ayrıca zekât verecek kişi, bu şartları taşısa bile; 1) Ana, baba, büyük ana ve büyük babalarına, 2) Oğul, oğlun çocukları, kız, kızın çocukları ve bunlardan doğan çocuklarına, 3) Müslüman olmayanlara, 4) Karı-koca birbirlerine,Zekât veremez. Buna göre kardeşinizin asker olan oğluna zekat ve fitre verebilirsiniz. www.diyanet.gov.tr

 Soru:   Kendi eşinle ilişkiden sonra alınan gusul ile zina yapıldıktan sonra yapılan gusül arasında fark var mıdır?  



 Cevap:

Fıkıh dilinde cünüplük (=cenâbet), cinsî münasebet veya şehvetle meninin gelmesi (inzal) sebepleriyle meydana gelen ve belirli ibadetlerin yapılmasına engel olan hükmî kirlilik halinin adıdır. Bu durum ise guslü gerektirmektedir. İster evlilik gibi meşru bir yolla olsun ister zina ile olsun fark etmez. Her iki durumda da gusül abdesti alınır. Eşiyle ilişki ile zina ile ilişkiden sonra alınan gusül abdestlerinde şekil açısından fark yoktur. Yalnız şu hakikat unutulmamalıdır ki evlilik ilişkisi meşru ve helaldir. Zina ise haram ve büyük bir günahtır. Gusül abdesti alınarak zinanın sorumluluğundan kurtulunamaz.

 Soru:   Bir insan gusül abdesti oldugu halde Kur'an-ı Kerimi namaz abdesti almadan mealinden okuyabilirmi?   



 Cevap:

Gusül, bütün vücudun kuru bir yer kalmayacak şekilde tamamen yıkanmasından ibarettir. Guslün; ağza su almak (mazmaza), burna su çekmek (istinşak) ve bütün vücudu yıkamak şeklinde üç farzı vardır. Gusül sünnet ve adabıyla birlikte şu şekilde alınır: Gusle besmele ve niyet ile başlanır, öncelikle eller ve avret yeri yıkanır, bedenin herhangi bir yerinde kir ve pislik varsa o giderilir, sonra namaz abdesti gibi abdest alınır, fakat su birikintisi varsa ayakların yıkanmasını sona bırakılır, abdestten sonra önce üç defa başa, sonra sağ, sonra sol omuza su döküp, sonra diğer uzuvlar yıkanır. Her defasında beden iyice ovuşturulur. Her âzayı üçer defa yıkamak, suyun kullanımında aşırı davranmamak, avret yerlerini örterek yıkanmak, gusül esnasında konuşmamak, gusülden sonra çabucak giyinmek guslün belli başlı sünnet ve âdâbındandır. Abdestin âdâbı sayılan diğer güzel davranışlar gusül için de geçerlidir. (Diyanet İlmihali, c.1, s.91) Bu durumda gusül abdestinde vücudun tamamına su ulaştığı için abdesti bozan bir durum gerçekleşmediği sürece abdest almadan Kur’an ve meali okunabilir, namaz kılınır.

 Soru:   Oruc tutamayan hasta kisi ne kadar fidye vermelidir?(hasta seker hastası)  



 Cevap:

Uzman bir hekim tarafından oruç tutması halinde hasta olacağı bildirilen kimse de hasta hükmündedir. Şifa ümidi olmayan bir hastalık sebebiyle oruç tutamayan kimse, daha sonra kaza etmesi mümkün olmadığından oruç tutamadığı her güne karşılık bir fidye öder. Bu durumdaki bir kimsenin fidye ödemesi vaciptir. Kur’an-ı Kerim’de, “Oruç tutmaya güç yetiremeyenler, bir fakir doyumu kadar fidye öder.” (Bakara 2/184) buyurulmaktadır. Bu ayetten hareketle fidye miktarının, bir kişiyi bir gün için doyuracak yiyecek olarak anlaşılmıştır. Fidye miktarı bir sadaka-ı fıtır miktarıdır. Bu yıl ki fitre miktarı asgari 6.50 tldir. www.diyanet.gov.tr

 Soru:   Ülkemizde ve İslam aleminde okunan mukabele geleneği hangi Halife döneminden beri uygulanmaktadır?  



 Cevap:

Mukabele geleneği, Cebrail’in Ramazan aylarında her gece Hz. Peygamber’e gelerek o ana kadar nazil olan ayet ve sûreleri karşılıklı okuyup kontrol etmelerine dayanır. Kur’an’ın Ramazan ayında nazil olmaya başlaması, bu ayda yapılan amellerin diğer zamanlara göre daha faziletli kabul edilmesi de geleneğin yaygınlaşmasında etkili olmuştur. Resul-i Ekrem’in vefatından önceki son ramazanında mukabele iki defa gerçekleşmiştir. Buna arza-i ahire denir. Sahabeden bazıları ramazan ayı gelince aile fertlerini toplayarak onlara mukabele okurlardı.

 Soru:   Oruçluyken sadece öpüşmek ve dokunmak keffaret mi yoksa kaza mı gerektirir?  



 Cevap:

Orucun yasakları doğrudan söylenirse yemek, içmek ve cinsel ilişkide bulunmaktır. Bunların dışında kalıp orucun anlam ve gayesine yakışmayan, biraz ileri gidildiğinde orucun bozulmasına sebep olan davranışlar ise mekruh olarak nitelendirilmiştir. Alimler aynı gerekçeyle bir insanın eşiyle sadece öpüşmesini, ona sarılmasını mekruh saymışlardır. Ancak bu durum orucu bozmaz, kefaret veya kaza gerektirmez.(Diyanet İlmihali, 1, 406).

 Soru:   Adetli iken oruç tutulur mu?  



 Cevap:

Hanımlar âdetli günlerinde namaz kılmadıkları gibi oruç da tutmazlar. Bugünlerde kılınamayan namazlar daha sonra kaza edilmezken, tutulamayan oruçların Ramazan sonrası kaza edilmesi gerekir. Bu hükmün kaynağı Peygamber Efendimizdir. Muaz (r.a.) anlatıyor: “Ben Hz. Aişe’ye hayızlı bir kadının sadece orucu kaza edip, namazı kaza etmediğinin sebebini sordum. O şöyle cevap verdi: “Biz Resûlullah ile beraber bulunduğumuzda, hayızlı iken sadece orucu kaza etmemizi söyler, namaz hakkında herhangi bir emirde bulunmazdı”. (Buhâri, “Savm”, 14; Müslim, “Sıyam”, 21.) Bu açıdan oruç tutan bir hanım âdet gördüğünü öğrendiği andan itibaren orucu bozulmuş olur. Orucunu akşama kadar sürdürmemesi gerekir. O anda yiyip içebilir.

 Soru:   Bildiğiniz gibi faizsiz çalışan bankalar nakit kredi vermemektedirler.Oysa günümüzde bir çok Müslüman nakit parayla borçlanabilmektedir.Bankanın bayram kredisi reklemını aynen aktarıyorum: ‘kampanya kapsamında, tüm kamu ve özel sektör çalışanları, serbest meslek sahipleri ile emekliler aylık %0,65 faiz oranı ya da peşin komisyon ödeyerek faizsiz, 5.000 TL’ye kadar, 10 ay vadeli Bayram Kredisi Kampanyası’ndan yararlanabilecek.’ Evet bu şekilde faizsiz fakat buna karşılık işlem komisyon masrafı almaları ve bizlerinde bu şekilde kredi kullanmamız caiz olur mu?   



 Cevap:

Bankaların verdikleri krediler "faizli borç"tan ibarettir. Komisyon adı altında alınan de faizin bir diğer adıdır. Nitekim (aylık %0,65 faiz oranı ya da peşin komisyon ödeyerek) ifadesi zaten buna işaret etmektedir. Faiz de İslam'ın en büyük yasaklarından biridir. Dolayısıyla bunlar caiz değildir. Bunu veren kurumun banka veya finans kurumu olması arasında hiçbir fark yoktur. Son çıkan bankacılık yasasına göre Finans Kurumları'na yani yeni adlarıyla Katılım Bankaları'na tıpkı diğer bankalar gibi kredi verme yetkisi verildi. Bu açıdan diğer bankalardan hiçbir farkları kalmıyor. Konu oldukça ehemmiyetlidir. Zira yasaklandığı halde faiz almaya devam edenler Allah ve Resulune savaş açmış durumda olmaktadırlar. Allah Teala şöyle buyurmuştur: (Bakara 2/275-279) "Faiz yiyenler, şeytanın içine sokulup aklını çeldiği kimsenin davranışından farklı bir davranış göstermezler. Bu onların, “Alım satım da tıpkı faizli işlem gibidir” demeleri sebebiyledir. Allah alım-satımı helâl, faizli işlemi haram kılmıştır. Her kime, Rabbinden bir öğüt ulaşır da faize son verirse geçmişte olan kendinindir; artık onun işi Allah’a aittir. Kim de devam ederse, işte onlar cehennemliktir. Onlar orada temelli kalacaklardır. Allah faizi eksiltir, sadakaları bereketlendirir. Allah, nankörlük edip duran günahkarların tamamını sevmez. Kimler de inanmış, iyi işler yapmış, namazı kılmış, zekatı vermiş olurlarsa onların Rableri katında ücretleri vardır. Üstlerinde ne bir korku olur, ne de üzüntü çekerler.

Müminler ! Allah’tan korkun, faizden geriye ne kalmışsa onu bırakın. Eğer inanmış kişilerseniz (böyle yaparsınız.)
Bunu yapmadınız mı bilin ki; Allah ve Elçisi tarafından bir savaşla yüz yüze gelirsiniz. Eğer tevbe ederseniz, ana mallarınız sizindir. Ne haksızlık edersiniz ne de haksızlığa uğrarsınız." (Bakara 2/275-279) 


 Soru:   Ananem 76 yaşında bir bayan.zekat ibadetini yerine getirmeye çalışıyor ama öğrendimki herhangi bir hesab yapmadan yıllık 1 milyar zekat veriyordu.acaba zekat ne kadar vermesi gerekiyor? (mal varlığı:50 milyarlık bir evi ve 50 milyar nakit parası var)  



 Cevap:

50 milyarlık ev kendi oturduğu ev ise Havâic-i asliyedendir yani temel ihtayaçtandır ve zekat gerekmez. Bu ev kiraya verilmiş ise kira kazancı birikmiş ve 80.18 gr değeri parayı aşmışsa bunun zekatı hesaplanır ve verilir. 50 milyarlık para için ise 1/40 ını zekat vermek gerekir bu da 1 milyar 250 milyondur. Yani 1.250.- TL'dir.

 Soru:   Göz damlası orucu bozar mı? Genel olarak damlanın oruç üzerindeki etkisi nasıl yorumlanmaktadır?  



 Cevap:

Uzman göz doktorlarından alınan bilgilere göre, göze damlatılan ilaç miktar olarak çok az (1 mililitrenin 1/20'si olan 50 mikrolitre) olup bunun bir kısmı gözün kırpılmasıyla dışarıya atılmakta, bir kısmı gözde, göz ile burun boşluğunu birleştiren kanallarda ve mukozasında mesamat yolu ile emilerek vücuda alınmaktadır. Damlanın yok denilebilecek kadar çok az bir kısmının, sindirim kanalına ulaşma ihtimali bulunmaktadır. Bu bilgiler, yukarıdaki bilgilerle birlikte değerlendirildiğinde, göz damlası orucu bozmaz. Tedavî amacıyla burna damlatılan ilacın bir damlası, yaklaşık 0,06 cm3 tür. Bunun bir kısmı da burun çeperleri tarafından emilmekte olup çok az bir kısmı ise mideye ulaşmaktadır. Bu da, dini açıdan abdestte ağza su vermede olduğu gibi af kapsamında değerlendirildiğinden orucu bozmaz.Kulak ile boğaz arasında da bir kanal bulunmaktadır. Ancak kulak zarı bu kanalı tıkadığından, su veya ilaç boğaza ulaşmaz. Bu nedenle kulağa damlatılan ilaç veya kulağın yıkattırılması orucu bozmaz. Kulak zarında delik bulunsa bile, kulağa damlatılan ilaç, kulak içerisinde emileceği için, ilaç ya hiç mideye ulaşmayacak ya da çok azı ulaşacaktır. Daha önce de belirtildiği gibi, bu miktar oruçta affedilmiştir. Ancak kulak zarının delik olması durumunda, kulak yıkattırılırken suyun mideye ulaşması mümkündür. Bu itibarla, orucu bozacak kadar suyun mideye ulaşması halinde oruç bozulur. www.diyanet.gov.tr

 Soru:   Dini nikah şartmı dır? Resmi nikah dini nikah yerine geçer mi?  



 Cevap:

Nikâh bir akittir, yani sözleşmedir. İki taraf, aralarında evleneceklerine karar verirler şahitlerin huzurunda bunu ilan eder ve bir karara bağlarlar. Böylece nikâh akdi tamamlanmış olur. Bunu bir hoca da yapabilir, belediye başkanı da muhtar da. Yasalar bu yetkiyi belediye başkanlıklarına, nüfus müdürlüklerine ve köy muhtarlıklarına vermiştir. Bugünkü ortamda nikâhın mutlaka resmileştirilmesi gerekir. Şahitlerin huzurunda bu sözleşmenin imzalanması dinen de yeterlidir. O masada oturan biri “Hayırlı olsun” deyip bir de dua okursa daha iyi olur.Erkeğin kadının hakkına dikkat etmesi ve onu mağdur etmemesi dinen önemlidir. Bu sebeple İslam’da mehr denilen bir şey vardır. Mehr kadının eşinden alması gereken güvencedir. Boşandığında ya da eşi öldüğünde mağdur olmaması için ona verilen bir güvencedir. Bu güvencenin verilmesi şarttır. Bu yerine getirildiğinde dinin istediği şartlar oluşmuş demektir.

 Soru:   Hint kınasıyla geçici dövme yaptırmak günahmı dır?Abdest tutmama gibi bir durum varmı dır?   



 Cevap:

Dövme, bilinen şekliyle şöyle yapılır: Vücut, iğne ve benzeri aletlerle kan akacak şekilde yaralanıyor. Sonra aynı yere iç yağı ve bazı maddeler konarak yara iyileşmeye terk ediliyor. Sonunda deri altında koyu yeşil bir şekil meydana gelir. Buhârî ve Müslim’de rivayet edilen hadislerde, Peygamber Efendimiz (a.s.m.), dövme yapmayı ve yaptırmayı yasaklamış, bunları yaptıranın Allah’ın rahmetinden mahrum kalacağını bildirmiştir.Abdeste ve gusle mani olup olmadığına gelince; bir defa dövme derinin altındadır. Yani dış derinin altında yer alıyor. Abdest ve gusülde ise derinin altını değil, üstünü yıkamak farzdır. Dövme de derinin altında kaldığına göre, onun bedenin herhangi bir yerinde bulunması abdeste ve gusle mani olmaz. Üzerinin yıkanmasıyla abdest ve gusül sahih olur.Bilerek veya bilmeyerek böyle bir günahı işlemiş olan kimse de Allah’tan mağfiret diler, tövbe istiğfar eder. İnşallah da kabul edilir.Vücut üzerinde kına veya boyalarla yapılan geçici dövme de caiz değildir.

 Soru:   Annem şeker ve tansiyon hastası, aylığı ve kocası yok. Oruç tutamıyor yemek parası düşermi?  



 Cevap:

Maddi durumu yeterli olmadığı için annenizin fidye vermesi gerekmez.

 Soru:   Sahurda Adapazarı'nda oruca niyetlendim. Zonguldak'a gittim. İftarı nereye göre açmam gerekiyor?  



 Cevap:

Oruçta iftar gidilen yerin vaktine göredir. Zonguldak’a gittiğinize göre oranın iftar vaktine göre hareket etmeniz gerekir

 Soru:   Yatsı namazı kaza kılınırken vitir namazı da kılınabilir mi?  



 Cevap:

Yatsı namazının kazası kılınırken vitir namazının da kazası kılınır.

 Soru:   İcki icen bir kiiiınin orucu kabul olur mu? yanı ramazan ayı içersinde ve namazı kabul olur mu?  



 Cevap:

Oruç ve içki birbirinden farklı kategorilerde değerlendirilir. Yani içki içen bir kimse Ramazan ayında farz olan orucu tutarsa ve bu oruca zarar gelmeyecek şekilde ibadetini eda ederse üzerine farz olan bir ibadeti yerine getirmiş olur. Namaz kılmak da aynı şekilde değerlendirilir. Yalnız Kur’an-ı Kerîm’de: “Sarhoş iken ne söylediğinizi bilinceye kadar namaza yaklaşmayın” (Nisa 43) diye emredilmektedir. Yani kul namazı ancak ayıkken kılmalıdır. İçki içmek ise haramdır ve günahtır. Bu günahı işleyen kişi bundan dolayı sorumludur.

 Soru:   Kendi isteğimle cünüp oldum ve sahurdan sonrada sabah boy abdesti aldım,orucum makbulmüdür?  



 Cevap:

Oruçlu iken rüyada ihtilam olmak orucu bozmadığı gibi, gusletmeyi geciktirerek cünüp olarak sabahlamak da oruca bir zarar vermez. Ancak, zorunlu bir durum olmadıkça, hemen boy abdesti alınmalıdır.

 Soru:   Bankada çalışmak günahmıdır? Günahsa delili nedir?  



 Cevap:

Faizle iş yapan teşekküllerde çalışanların durumunu iki şekilde mütalâa etmek mümkündür. Birincisi, o müessesenin faizle iş yaptığını, çalışmanın mesuliyet getireceğini bildiği halde imkânlarının cazibesine kapılarak girenler; ikincisi ise, vaktiyle girmiş, fakat o zamanlar haramlık ve helâllik cihetine pek dikkat etmemiş, hatta bunun bir mahzur teşkil edeceğini bile düşünmemiş olanlar.Şu husus bilinen bir gerçektir: İslâmiyet faizi tamamıyla yasaklamış, onunla hep mücadele etmiş, faize gidecek yolları kapatacak çeşitli yardımlaşma müesseseleri kurmuş; cemiyetin rahat ve huzurunu faiz belâsının kaldırılmasında görmüştür. Böyle olduğu halde, yüce dinimiz en küçük tasarruflarına varıncaya kadar bütün ticarî ve sınaî muamelelere faizi bulaştırmaya çalışan, her fırsatta milleti faize teşvik eden, insanlardaki yardımlaşma duygusunu sarsan, borç alıp verme gibi iş dünyasını rahatlatan bir âdeti kaldıran faize dayalı müesseseleri tasvip eder mi? Etmeyeceği şüphe götürmez bir gerçektir. Faizle ve faizli işlemlerle meşgul olmak hem âyetlerde, hem de hadislerde yasaklanmış, haram kılınmıştır. Âyetin meali şöyledir:«Faiz yiyenler kendilerini şeytan çarpmış birer mecnundan başka bir halde kabirlerinden kalkmazlar. Böyle olması da onların, ‘Alım satım da ancak faiz gibidir’ demelerindendir. Halbuki Allah alışverişi helâl, faizi haram kılmıştır.» (Bakara, 2/275)Faiz kanalıyla harama bulaşan kimseler hadis-i şerifte şöyle tasnif edilmektedir:«Faizi yiyen, yediren, şahitlik ve kâtipliğini yapan, Allah'ın rahmetinden uzak kalmıştır.» (Müslim, “Müsakat”, 105).Âyet-i kerimede mutlak olarak sadece faiz yiyenler zikredilirken, hadis-i şerifte yiyen, yediren, şahitlik ve kâtipliğini yapan peş peşe sıralanmış ve «Allah'ın rahmetinden uzak olma» cihetinde birlikte ve toptan ifade edilmiştir.Durum böyle iken, faiz kuruluşlarında çalışanlar her ne kadar doğrudan faiz yemiyor ve yedirmiyorlarsa da; muamelesini görmekte, hesap ve yazışmalarını yapmakta, idarî işlerini yürütmektedirler. Gerek memur olsun, gerekse müdür olsun; hadiste geçen «kâtip» mefhumunun içine girmiş olmaktadır.İşte bu hususları bilen bir insanın bilerek bu nevi müesseselere girmesi, tavsiye edilecek bir şey değildir. «Başka bir iş bulamadım», «Zaruret icabı girmem gerekiyor» gibi bahaneleri, kişiyi haklı çıkaracak, üzerindeki mesuliyeti giderecek gerekçeler olarak görmek mümkün değildir. Çünkü helâl ve meşru daire insanın ihtiyacına kâfi gelecek kadar geniştir. Belki meşru dairede bulduğu ve çalıştığı işin ücreti diğerine nispetle bir miktar az olabilir, ama hiç olmazsa şaibeli bir para olmaz. Üstelik böyle faiz esasına dayalı bir kuruluşta çalışmayı bir zaruret olarak kabul etmek de oldukça güçtür.

 Soru:   Spral taktıktan sonra adetim arttı.Bu fazla kan adetten sayılırmı? yoksa örneğin adetim 6 gündür ama benimki 8-9 güne çıktı 6 günden sonra namaz kılmam mı gerekir yoksa adettenmi sayılır?   



 Cevap:

Âdeti (âdet düzeni) bulunan kadın bu düzene uyar. Bu durumda değişme uzun süre devam eder, eski düzene dönmezse, âdet düzeni değişmiş sayılacağı için artık yeni düzene göre davranır. Bu duruma göre sizin adetiniz artık yeni durumunuza göre değerlendirilir. Adetli sayıldığınızdan namaz, oruç vb. gibi ibadetlerinizi yapmazsınız. Spiral genel itibarı ile adetlerde düzensizliğe yol açtığı için, sonraki adetleriniz her ay farklı sürelerde olabilir. Bunun on günden az olanı adetten, fazla olanı özürden sayılır. Eğer on günden fazla devam edecek olursa, onuncu günden itibaren guslünüzü alır normal ibadetlerinize devam edersiniz. Ancak onuncu günden itibaren özürlü hükmünde olacağınızdan her namaz için ayrı abdest almanız gerekir.

 Soru:   Adetimin bitiminden bir hafta sonra takrar adet gördüm. oruç tutabilirmiyim namaz kılabilirmiyim?  



 Cevap:

Sorunuzda ilk gördüğünüz akıntının adet olup olmadığı, ilk gördüğünüz adetin kaç gün sürdüğü gibi… Açıkça bilgi olmadığı için konuyla ilgili fıkhî bilgiyi vermekle yetineceğiz. Daha net bir bilgi için telefonla bize ulaşabilirsiniz. Bugünkü tıbbî bilgiler âdet kanamasının 11-13 yaşlarda başlayıp 45-50 yaşlarında sona erdiğini, âdet süresinin de 3-6 gün civarında olduğunu ifade etmektedir. Bununla birlikte fizikî bünye, psikolojik durum ve çevre şartlarına bağlı olarak kadınların âdet çağı ve süresi farklılık taşıyabilmektedir. Hanefî mezhebine göre âdetin en az süresi 3, en uzun süresi 10 gündür. İki âdet arasında kalan en az temizlik süresi de 15 gündür (Diyanet İlmihali, 1, 211). On günü aşan adet kanamaları özür olur. Yine on beş günden az olan temizlik süresi içinde görülen adet kanamaları da özürdür.

 Soru:   Oruç tutarken tavla oynamak orucu sakata baglarmı? yani zar atılıyo tavla, internet gibi  



 Cevap:

Orucun temel unsuru ve anlamı, yeme, içme ve cinsel ilişki zevklerinden uzak durmak, nefsi bunlardan mahrum bırakmak olduğu için, bu anlama gelecek davranışlar orucun bozulmasına sebep olur (Diyanet ilmihali, 1, 402).

Tavla oynamak, internet orucu bozan durumlar arasında yoktur. Bu durumu zamanı faydalı kullanmak açısından değerlendirmek gerekir.

---

Soru: Sabah namaza basladm sabah namaznı ezandan önce kılmısm.Ezandan sonra tekrar kıldım.Tereddüt icersindeyim,aydınlatırmısınız?

 Cevap:

Fecr-i sadık dediğimiz vakitle, yatsı namazının vakti çıkar, sabah namazının vakti girmiş olur. Bu vakit aynı zamanda, sahurun sona erip orucun başlaması (imsak) vaktidir. Ülkemizde ramazan ayında, sabah ezanı imsak vaktinde okunur. Dolayısıyla ramazan ayında okunan sabah ezanından sonra namaz kılınabilir. Ramazandan sonra ise ezan okunmadan imsağın girmesiyle namaz kılınabilir. Sabah namazının ortalık aydınlandıktan sonra kılınması müstehaptır. Bu aydınlığın ölçüsü, atılan okun düştüğü yerin görülebileceği ölçüde bir aydınlıktır. Sizin sorunuzda vakit girmeden kıldığınız nafileye dönüşür. Diğeri vaktin namazıdır.

 Soru:   Hanefi mezhebindenim. süt kardeşimin kardeşi ile evlenebilirmiyim?   



 Cevap:

Çocuğun ilk iki yaş içinde sütünü emdiği kadın onun süt-anası olur ve bununla evlenmesi haramdır. Süt-ananın kendi oğul ve kızları, emzirdiği çocuğun sütkardeşleri olur ve bunlarla evlenmesi caiz olmaz. Sütanneden emen sizseniz bu sütannenin diğer çocukları da sizin kardeşiniz sayılacağından onlarla evlenmeniz caiz olmaz. Sütannenin çocuğu sizseniz, annenizden emen çocukla sadece sütkardeş olmuş olursunuz, onun kardeşi ile evlenebilirsiniz.

 Soru:   Ben ayagımı kırdım ve 30 gun alcıda kalacak eşimle ilişkiye girmemde bir sorun olurmu ?  



 Cevap:

Söz konusu durumda cinsel ilişkiye girmenin dinen bir sakıncası yoktur.

 Soru:   adanmış birşeyi adak sahibi yapmıyor..kendisi yaşıyor..onun yerine başkası yapsa olur mu?  



 Cevap:

Farz veya vacip cinsinden olması gereken adak konusunun eğer yaşıyorsa adayan kimsenin bizzat kendisi tarafından yapılması gerekir.

 Soru:   Oruç tutan kişi namazlarını kılmazsa veya kılamazsa oruçu olurmu?  



 Cevap:

Namaz ve oruç Allah’ın yapılmasını emrettiği çok önemli iki ibadettir. Namaz kulun Rabbini hatırlamasının ve Müslümanlığının bir göstergesidir. Yüce Rabbimiz "Beni hatırlamak / anmak için namaz kıl" (Tâhâ 20/14) buyurmuştur. Peygamberimiz (sav) de, kıyamet gününde hesabı sorulacak ilk amelin namaz olacağını bildirmiştir (Tirmizî, “Salât”, 188) Allah ve Rasulü’nün (sav) bu kadar önemle üzerinde durduğu namaz ibadetini yerine getirmemek büyük bir vebaldir.

Namaz kılmayan bir kimsenin tuttuğu oruçlar, orucun şartlarına ve manasına uyulduğu ölçüde makbuldür.

 Soru:   Bir insan kendinin imanlımı yoksa değilmi olduğunu nasıl anlayabilir mesela benim imanlı olduğumu nasıl anlarım?  



 Cevap:

İman, Kur’an ve sünnette bildirildiği şekliyle iman edilecek hususlara inanmaktır. İman esasları Allah’a (c.c), meleklere, kitaplara, peygamberlere, ahiret gününün muhakkak geleceğine, kadere, hayır ve şerrin asıl yaratıcısının Allah (c.c) olduğuna inanmaktır. Bunlara iman eden kimse mü’mindir.

 Soru:   Kişi eşine boşama NİYETİ İLE Senden SIKILDIM,Senden bıktım,of aman gibi kelimelerle boşama olurmu?  



 Cevap:

Burada aslolan eşinizin size bu kelimeyi söylerken ki niyetidir. Boşama maksadıyla söylüyorsa ve bu sürekli tekrarlanıyorsa boşama gerçekleşmiştir. Şakayla yapılan talak da hukukçuların ekserisine göre geçerlidir. Hz. Peygamber “üç şeyin ciddisi de ciddidir, şakası da ciddidir: Nikâh, talak ve talaktan dönme” (Ebû Dâvûd, “Talak”, 9; Tirmizî, “Talak”, 9; İbn-i Mâce, “Talak”, 13).

 Soru:   Annem yeni vefat etti.Annemin amel defterine işlenmek üzere neler yapmalıyım? O kabirde nasıl rahat eder?  



 Cevap:

Yapılan ibadetin ve hayırların sevaplarının başkasına bağışlanması caizdir. Kişi, okuduğu Kur’an-ı Kerim’in, yaptığı hatmin, kıldığı namazın ve işlediği bir hayrın sevabını başkasına bağışlayabilir. İster sağ, ister ölmüş olsun, kendisine sevap bağışlanan kimsenin, bundan yararlanacağı umulur. Başkası tarafından bağışlanan sevapla, bir kimsenin bizzat yapması gereken ibadet borçları ödenmiş olmaz ise de, bunlar iyilik ve sevaplarının çoğalmasına ve derecesinin yükselmesine vesile olabilir. Resûlullah (sa.s.) şöyle buyurmuştur:“İnsan ölünce, üç ameli dışında bütün amellerinin sevabı kesilir: Sadaka-i câriye, kendisinden istifade edilen ilim, arkasından dua eden hayırlı evlât.” (Müslim, Vasiyyet 14)Dua eden sâlih evlât ifadesi mü’min evlât olarak değerlendirilmiştir. Kendisini dünyaya getirip yetiştiren anne ve babasına dua eden, onları hayırla anan ve anılmalarına vesile olan, olumlu işler yapan çocuğun yaptıklarından onu yetiştirenler istifade ederler. Aslında ölen kimselerin arkasından dua eden her müslümanın duası ölüye ulaşmaktadır. Annesi ve babası öldükten sonra, onlara bir iyilik yapıp yapamayacağını soran kişiye Hz. Peygamber:“Evet, onlara rahmet dilemek, onlar için istiğfar etmek, vasiyetlerini yerine getirmek, dostlarına hürmet edip ikramda bulunmak, akrabaları ile ilgilenip onlara karşı üzerine düşeni yapmaktır.” buyurmuştur (Ebû Davud, “Edeb”, 129; İbn-i Mace, “Edeb”, 2) Annesinin aniden öldüğünü, şayet konuşabilseydi sadaka verilmesini vasiyet edeceğini zannettiğini, onun adına sadaka verirse sevabının kendisine ulaşıp ulaşmayacağını soran sahabîye de: “Evet, ulaşır. Onun namına sadaka ver” buyurmuşlardır. (Buharî, “Vasâyâ” 19; Müslim,”Zekat” 51).Buna göre, sevabı ölen kimsenin ruhuna bağışlanmak üzere her türlü ibadet yapılabileceği gibi, çeşitli vesilelerle dua da edilebilir. Ayrıca ölen bir Müslüman’ın ardından Allah’tan rahmet dilemek, hayırla yâd etmek ve iyiliklerinden bahsetmek, dinimizin tavsiye ettiği davranış biçimidir. Nitekim Hz. Peygamber, ölülerimizi hayırla anmamızı bizlere tavsiye etmiştir. Diğer taraftan mirasçılar, ölenin varsa borçlarını mutlaka ödemeli, vasiyetlerini yerine getirmelidirler DİYANET AYLIK DERGİ MAYIS 2005, S. 46 /DİN İŞLERİ YÜKSEK KURULUNDAN

 Soru:   Benim çok sıkıntıda olduğum bir konu var bu konu yardımızı istiyorum.Ben eşim 9 aydı ayrıym 9 ay önce tartışrık evi terk etti bende aramadım bir gün beni aradığında telefonla ben ona boşol boşol boşol dedim şimdi tabi pişmalık ve korku var bunu bu derece olduğunu bilmiyordum tekrar eşimle bir araya gelmek istiyoruz acaba nikahta bir sorun varmı..   



 Cevap:

İslâm hukukuna göre boşama için kullanılan sözler iki türlü olabilir. Bunlardan birisi boşanmadan başka bir anlama gelmesi mümkün olmayan sözlerdir. "Seni boşadım, boşsun" gibi. Bunlara açık sözler denir. Diğeri de boşanma anlamına gelebileceği gibi, başka anlamlara da gelebilen sözlerdir. Bu tür ifadelere de kinayeli sözler denir. Bu ayırımın önemi şuradadır ki açık sözlerle yapılan boşamalarda boşayan kimsenin gerçekten boşama niyetine sahip olup olmadığı araştırılmaz. Her hâlükârda boşama hukuken gerçekleşmiştir. Kinayeli sözlerle yapılan boşamalarda ise Hanefîler'e ya boşayanın buna niyet etmiş bulunması ya da halin boşama iradesine delâlet etmesi gerekir. Kocanın bir evlilik içinde sahip olduğu boşama hakkı üçtür. İlk ikisinde koca dilerse belirli şartlarla boşamış olduğu eşine geri dönebilir. Bu geri dönüş bâin talâkta yeni bir nikâhla olur, ric`î talâkta yeni bir nikâha gerek de yoktur. Üçüncü boşama hakkını da kullanan koca istese bile ne yeni bir nikâhla ne de nikâhsız eski eşine geri dönebilir. Bu şekilde kesin olarak ayrılmış eşlerin tekrar bir evlilikte birleşebilmeleri için kadının bir başkasıyla hileli olmayan bir evlilik yapması ve bu evliliğin de zifaf ile fiilen başlaması gerekmektedir. İşte bu ikinci evlilik ölümle veya boşanma ile sona ererse kadın isterse yeni bir nikâhla tekrar birinci eşine geri dönebilir. Bu tedbir tek taraflı irade beyanıyla hukuken kolaylaştırılan boşanmaların suistimal edilmesinin önüne geçilmesi düşüncesiyle getirilmiştir. İslam âlimlerinin bir kısmına göre aynı anda veya aynı temizlik süresi içinde verilen üç talâk bir talâk olarak kabul edilir. Bu durumda eşler isterlerse belirli şartlarla evlilik birliğine geri dönebileceklerdir. Kocaya yeni bir nikâha ihtiyaç olmadan boşadığı karısına dönme imkânı veren boşama türüne dönülebilir boşama anlamında "ric`î talâk" denir. Bir ric`î talâktan bahsedebilmek için evliliğin zifafla fiilen başlamış bulunması ve Hanefîler'e göre boşamanın sarih sözlerle ve şiddet ve mübalağa ifade etmeyen bir tarzda yapılmış olması gerekmektedir. Ayrıca bu boşamanın üçüncü boşama olmaması da şarttır. Bu durumda koca, iddet süresi içerisinde dilerse eşine geri dönebilir. Bunun için yeni bir nikâh yapmaya, yeni bir mehir ödemeye gerek yoktur. Esasen bu özelliğinden dolayı bu boşama türüne ric`î talâk denmiştir. Dönme kocanın açık bir beyanla karısına geri döndüğünü söylemesiyle olabileceği gibi, evlilik yaşamına fiilen geri dönmesiyle de olabilir. Bu özelliği dolayısıyla ric`î talâkta eşler derhal birbirlerinden ayrılmak zorunda değildirler. Ric`i talâkta evlilik iddet süresince de devam ediyor kabul edilir. Bu sebeple dönüş hakkının da bu süre içinde kullanılması gerekir. Bu süre dönüş yapılmadan geçirilirse iddetin bitimiyle ric`î talâk bâin talâka dönüşür. Bâin Talâk, Kocaya boşadığı eşine ancak yeni bir nikâhla dönme imkânı verir. Bu boşama kocanın eşini üçüncü boşaması ise yeni bir nikâh da tarafların bir araya gelmesi için yeterli değildir. (DİYANET İSLAM İLMİHALİ, C.2, S.229)Sizin kullandığınız “boş ol, boş ol boş ol” sözünün üzerinden 3 temizlik müddeti (3 ay) geçmiş ise, yeni bir nikahla eşinize dönebilirsiniz. Eğer 3 temizlik müddeti geçmemiş ise yeni bir nikâha, gerek olmadan dönebilirsiniz. Bundan sonrası için bir talak hakkı elinizden çıkmış olup dikkat etmeniz gerekir.

 Soru:   Bir kimse elektirikli alet vermicem diye yemin ettim sonra yeminimi tutamadım ne yapmam lazım.  



 Cevap:
   Yemin konusunda Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyuruluyor:

"Allah kasıtsız olarak ağzınızdan çıkıveren yeminlerinizden dolayı sizi sorumlu tutmaz, fakat bilerek yaptığınız yeminlerinizden dolayı sizi sorumlu tutar. Bunun da keffareti, ailenize yedirdiğinizin (kalite bakımından) orta hallisinden on fakire yedirmek yahut onlar giydirmek yahut da bir köle azat etmektir. Bunları bulamayan üç gün oruç tutmalıdır. Yemin ettiğiniz takdirde yeminlerinizin keffareti işte budur. Yeminlerinizi koruyun. Allah size âyetlerini açıklıyor; umulur ki şükredersiniz." (Mâide: 5/89). Yemin Allah'ın isim ve sıfatları üzerine olur, bunun dışında bir şey üzerine yapılan yemin, dini bakımdan yükümlülük getiren yemin olmaz. Mesela "çocuğumun üzerine yemin ederim ki..." yahut "babamın başı için..." dense bunlar yemin sayılmaz. Allah'ın ve sıfatlarının üzerine yapılan yemin ise "Allah'ı şahit tutmak, O'na veya O'nun adına söz vermek, inanç ileri sürerek insanlara güven vermek" gibi mânalar içermektedir. Bunun kötüye kullanılması, istismar edilmesi, insanlara zarar vermesi ihtimali bulunduğu için maddi ve manevi yaptırımlar ön görülmüştür; yalan yere yeminin dünyada itibar kaybettirmesi, ahirette cezalık olması ile bozulan yeminin keffareti işte bu yaptırımların en önemlilerini teşkil etmektedir. Mümin olur olmaz yerde yemin etmemelidir. İstemeden, dalgınlık veya alışkanlık sonucu ağızdan çıkan yemin sonuç doğurmaz.

     Bilerek, düşünerek, belli bir söz, istek ve kararı pekiştirmek için yapılan yemin geçerlidir ve sorumluluk getirir. Yalan yere veya meşru olmayan bir konu için yemin etmek caiz değildir. Yalan yere yemin eden kimse günah işlemiş olur ve tövbe etmesi gerekir.

Yapılmaması gereken (yapılması haram veya mekruh olan) bir şeyi yapacağım (mesela vallahi seni döveceğim, çalacağım, zarar vereceğim) diye yemin eden kimsenin yeminini bozması, caiz olmayan şeyi "yemin ettim diye" yapmaya kalkışmaması, yeminini bozduğu için de keffaret vermesi gerekir. Yapılması gereken bir şeyi yapmamak üzere yemin eden kimsenin de yeminini bozup keffareti vermesi gerekir. Mesela bir kimse, ana babamı ziyaret etmeyeceğim, namaz kılmayacağım, çocuklarımın nafakasını vermeyeceğim diye yemin etse, "yemin ettim" diyerek bunları terk edemez, yeminini bozar, yapılması gerekeni yapar, keffaretini de öder.

     Âyette açıkça söylendiği üzere yeminin keffareti gücü müsait olanların şu üç şeyden birini (hangisini isterse onu) yapmasıdır: Ya on fakiri bir gün doyurmak, ya on fakiri giydirmek yahut bir köleyi hürriyetine kavuşturmak. Bunlardan birine gücü yetmiyorsa üç gün oruç tutmak. 
     On fakiri doğrudan doyurmak geçerli olduğu gibi, bir günlük yemek bedelini para olarak ödemek de mümkündür. Yemeğin kalite ve miktarı, yemin eden kimsenin sosyal ve ekonomik durumuna uygun olacak ve devamlı yiyip içtiklerinin orta hallisinden hesap edecek veya yedirecektir.

 Soru:   Allah'ıma hamdolsun, demek ile Tanrımıza hamolsun demek arasında bir fark varmıdır?  



 Cevap:
“Allah” lafzı, Yüce Yaratıcının özel ismidir. Bu isim, O’nun kemal, cemal ve celal sıfatlarının ifade ettiği anlamların tamamını kapsar. Allah’ın diğer isimleri Allah’ı tasvir ederler.

“Allah” özel isminin hiçbir dilde tam karşılığı yoktur. İlah, tanrı ve benzeri isimler, hem gerçek ve hem de gerçek olmayan tanrılar için müşterek olarak kullanılırlar. Bu kelimeler “Allah” özel isminin tam karşılığı değildirler. Tanrı kelimesi ise köken itibariyle Türkçe bir kelimedir. Bazıları Tanrı kelimesinin, “gökyüzü” ve “şafak” manalarına gelen “tan” dan türediğini belirtmektedir. Kaşgarlı Mahmud, Tanrı kelimesini şöyle açıklamıştır: “Tengri, yüce Tanrı manasına gelir. Kâfirler göğe Tengri derler. Yine bu adamlar büyük bir dağ, ulu bir ağaç gibi gözlerine ulu görünen her şeye Tengri, hakîm kişiye de Tengriken derler” (Divan-ı Lügâti't-Türk, Çev. Besim Atalay, Ankara 1941, s. 111, 376). Tanrı, aslında mabud demektir ve bir çok muhakkık ilim adamının da ifade ettiği gibi Arapçadaki “İlâh”ın, Fransızcadaki “Dieu”nun, Farsçadaki “Hudâ”nın, İngilizcedeki “God”un karşılığı olan bir kelimedir. Ama hiçbir zaman, Cenab-ı Hakk’ın bütün Esmâ-i Hüsnâsını (Allah'ın güzel isimlerini) içeren, İsm-i Zât olan “Allah” kelimesinin karşılığı değildir. Bu bakımdan birçok ilim adamı “Tanrı” kelimesinin “Allah” kelimesinin yani Lafza-i celâlin yerini tutamayacağını ifade etmektedirler. Buna göre Tanrı kelimesi, ilâh kelimesi yerinde kullanılabilir. Tıpkı Huda, Yezdan, Çalap, Diyo ve God kelimelerinin ilah yerinde kullanılabildiği gibi. Fakat Allah yerinde kullanılamaz. Allah, Cenâb-ı Hakk’ın Zâtının has ismidir. Onun için “La ilahe illallah” diyoruz; fakat “La Allah’a illallah” demiyoruz. Evvelâ ilâhlar, tanrılar ne varsa hepsi nefyediliyor, sonra da isbatta, Mutlak Mabud getiriliyor ve sadece Allah vardır, deniliyor. Dolayısıyla Allah’ıma hamdolsun demek yerine Tanrıma hamdolsun demek aynı şey değildir. İkisi farklı şeylerdir. Doğru olan Allah’a hamdolsun demektir.

 Soru:   Dinimizce bii kızdan hoşlanmanın günahı varmıdır?  



 Cevap:

Toplumda fertlerin ve aile hayatının korunması, sağlıklı bir cinsî hayatın temini için sadece evlilik dışı cinsî münasebet demek olan zinanın yasaklanması yeterli olmaz. Buna ilâveten, aklın, dinin ve insan tabiatının kötü ve çirkin bulduğu her türlü hayasızlık, fuhuş ve müstehcenlikle mücadele edilmesi, bunları besleyip yaygınlaştıran ortamın da düzeltilmesi ve iyileştirilmesi gerekir. Bunun için de İslâm dini, sadece zinayı yasaklamakla yetinmeyip, zinaya götüren yolları, müstehcenliği, kadın-erkek ilişkilerinde ölçüsüzlüğü ve aşırı serbestliği de önlemeye, buna ilâveten ferde ahlâkî olgunluk ve şahsî sorumluluk yüklemeye, cinsel hayatla ilgili eşler arası birtakım hak ve görevlerden söz ederek aile hayatını koruyup iyileştirmeye özen göstermiştir. Kur'an'da zina ve fuhuş büyük günahlar arasında sayıldığı, zinanın dünyevî ve uhrevî cezasından söz edildiği gibi (Âl-i İmrân 3/135; en-Nisâ 4/15-16; el-İsrâ 13/32), erkek ve kadınların gözlerini haramdan korumaları, avret yerlerini örtmeleri emredilmiş, böylece zinaya giden yolun bir yönüyle kapanmış olacağına işaret edilmiştir (en-Nûr 24/30-31). Bir hadiste Hz. Peygamber dil, ağız, el, ayak, göz gibi organların zinasından söz ederek (Müslim, "Kader", 5) zinaya zemin hazırlayıcı mahiyetteki her türlü gayri meşrû ilişkinin, flört ve beraberliğin de gayr-ı ahlâkî davranışlar olduğunu belirtmiş, bunlardan da sakındırmıştır. Çünkü iffet ve namus bir bütün olup, o ancak onu lekeleyecek her türlü kötülük ve yanlışlıktan uzak kalınarak korunabilir.

 Soru:   Bir kişi bir daha bir işlersem dinden çıkayım dese ve kısmen işlese durum ne olur?  



 Cevap:

Esasen iman, aklın hükmü, gönlün rızası ve vicdanın kanâat getirmesi ile olur. Dinden çıkmak da yine bu saydıklarımızın ikrarı ile meydana gelir. Sizin bu söylediğiniz ilmî cehaletin bir sonucudur. Dinden çıkmış olmazsınız fakat bundan sonra özellikle din konusunda söyleyeceklerinizi ve sonuçlarını hesaba katmanız yararınıza olacaktır

 Soru:   Lohusalığın 40 günü dolmadan kanama kesilirde gusl edilirse Ramazan orucu tutulur mu?  



 Cevap:

Hanefi mezhebine göre lohusalığın en uzun süresi 40 gündür. Bu süre tamamlanmadan lohusalık kanı kesilebilir. O zaman kanın kesilmesiyle lohusalık bitmiş sayılır. Bu durumda olan bir hanım da güsul abdestini alarak oruç ve namaz gibi ibadetlerine başlamalıdır.

 Soru:   Darul harp olan yerde müslümanların cihad etmesi şartmıdır?  



 Cevap:

Darul harp İslam dışı bir yönetimin hakimiyeti altındaki ülke anlamında kullanılır. İslam hukukunda Darul harp Darul İslam dışındaki ülkeler için bugünkü anlamda yabancı ülke tabirini ifade etmek için kullanılır. Cihad ise Allah yolunda can, mal, dil ve diğer vasıtalarla elden gelen güç ve gayreti sarfetmektir. İslamhukukçularının çoğunluğu savaşın meşruiyet sebebinin düşmanın tecavüzü olduğunu Müslümanlara karşı savaşmayanlarla savaşmanın ve sadece Müslümanlığı benimsemediği için bir insanı öldürmenin caiz olmadığını belirtmişlerdir. (Ahmet Özel, “Cihad”, DİA, s. 528, 529)

 Soru:   Müzik dinlemek günah mıdır?  



 Cevap:

Müzik, İslâm bilginleri tarafından çokça tartışılan ve hakkında lehte ve aleyhte çok şey söylenen konular arasında yer alır. Müziğin lehinde ve aleyhinde öne sürülen gerekçeler birlikte düşünüldüğünde müziğin mutlak olarak yasaklanmadığı, aksine mubah bırakıldığı sonucuna ulaşılır. Ancak, diğer mubahlar gibi müziğin de haramın işlenmesine vesile yapılmasına karşı çıkılmıştır. Bu itibarla içinde isyan, küfür veya İslâm'ın hoş karşılamadığı sözler bulunan yahut cinsel tahrik, müstehcenlik gibi dinimizce hoş görülmeyen şeylere yol açan müziğin söylenmesi ve dinlenilmesi kesinlikle uygun değildir. Bununla birlikte müzik konusunu gerek önceki devirlerde gerekse zamanımızda bir tercih ve takvâ meselesi olarak değerlendirenler de buluna gelmiştir. Bunların saygıyla karşılanması gerektiği gibi, müzik dinlemeyi bir eğlence unsuru olarak görenlerin de hoş karşılanması gerekir.

 Soru:   Evelnemeyi düşündüğüm kızla 8 aydır görüşüyoruz. tesettürlü üniversite mezunu bir bayan. anlaşamadığım konu ise eşim olacak kişinin çalışması ile ilgili. şu an ülker e ait bir yemek fabrikasında gıda mühendisi olarak çalışıyor. çalıştığı ortamda sürekli yabancı erkeklerle muhattap olmak zorunda kalıyor. çalışma odasında da bir erkekle çalışıyor. yani yabancı bir erkekle başbaşa kalabiliyor. bu duruma dinimiz ne diyor. bu durum dinimize uygun mu? 16 yıl okudum boşuna mı okudum. mutlaka çalışmam lazım diyor. evlenmeyi düşünüyorum ama çalışma ortamından rahatsız olduğum için karar veremiyorum.   



 Cevap:

Erkek ve kadın biri diğeri için cinsî uyarıcıdır. Bu sebeple yabancı (aralarında evlilik bağı veya devamlı evlenme engeli bulunmayan) erkek ve kadınların birbirlerine karşı ölçülü ve mesafeli davranmaları gereklidir. Yine, yabancı bir kadının yabancı bir erkekle baş başa kalması da doğurabileceği sakıncalı sonuçlar dolayısıyla yasaklanmıştır. Aralarında devamlı evlenme engeli bulunmayan bir erkek ile bir kadının bir yerde baş başa kalmaları İslâm hukukunda halvet terimiyle ifade edilir. Hadislerde, aralarında nikâh bağı veya devamlı evlenme engeli bulunmayan bir erkek ile bir kadının, başkalarının görüşüne açık olmayan kapalı bir mekânda baş başa kalmaları yasaklanmıştır. Bir hadiste Hz. Peygamber "Kim Allah'a ve âhiret gününe iman ediyorsa, yanında mahremi olmayan bir kadınla yalnız kalmasın; çünkü böyle bir durumda üçüncüleri şeytandır" (Müslim, "Hac", 74; Tirmizî, "Radâ`", 16; Müstedrek, I, 114) buyurmuştur. Böyle bir durum karşı cins için tahrik edicidir, zinaya veya dedikoduya ve tarafların iffetlerinin zedelenmesine yol açabilir. Kötülüğün önlenmesi kadar ona giden yolların kapatılması da önemlidir. Öte yandan iffet ve namus lekelendiğinde geri dönüşü ve telâfisi olmayan bir zarar ortaya çıkmış ve temel bir kişilik hakkı ihlâl edilmiş olur. Cinsler arası ilişkilerde ahlâkî prensiplerin korunması erkek ve kadınların ortak sorumluluğudur.Cinsî uyarıcılık özelliği esas alınarak, kadınların daha da dikkatli davranmaları istenmiştir. Yabancı erkeklerle konuşurken kadınların, kalpte şüphe uyandırmayacak ve karşısındaki kişiyi yanlış anlamaya süreklemeyecek tarzda ciddi ve ağır başlı olarak konuşmaları (el-Ahzâb 33/32), süs ve endamlarını yabancılara göstermemeleri (en-Nûr 24/31), bunun için de sokağa çıktıklarında güzelce örtünmeleri (en-Nûr 24/31; el-Ahzâb 33/59) bu gayeye mâtuf emirlerdir. Hz. Peygamber, kadınların kendi evleri dışında, başkalarına hissettirecek derecede koku sürünerek dolaşmalarını uygun görmemiştir (bk. Tirmizî, "Edeb", 35; "Radâ`", 13; Müsned, IV, 414, 418). Bu hususlara riayet noktasında bir sıkıntı olmadığında kadının çalışmasının bir dinen bir sakıncası yoktur. Yukarıda dikkat çekilen hususların önemini ve bu hususlara riayet etmemenin insan zihninde bırakacağı kalıcı tesirleri düşündüğümüzde; evlenme kararı vermeden önce tarafların bu konularda mutabakatı evlilik müessesinin sağlıklı devamı için elzemdir.

 Soru:   Yurt dışında (Kazakistan) iki yıldır yaşıyorum.Özel bir şirkette üst düzey yöneticiyim. Görünürde uzun yıllar kalacağımı düşünüyorum. Burada kiralar biraz pahalı olduğundan kira yerine ev taksidi ödemek daha mantıklı geldi. Banka çok fakat finans bankaları olmadığından kredi alıp almama konusunda endişe taşıyorum. Hicret diyarı ve gurbet eli diye alabilirsin diyenler oluyor ama gönlüm tam mutmain değil. Bu konuda bilgilerinize ihtiyaımız var yardımınızı bekliyoruz Not:Çevremizde öğretmen arkadaşlarımız var onlar için aynı durum olabilir mi?   



 Cevap:

Kuranda ve sünnette faiz açıkça yasaklanmış olup bu konuda bütün İslam bilginleri fikir birliği içindedir. İslam faizi reddedip onun yerini alacak başka kurumlar ikame etmeye önem vermiştir. Bu itibarla böyle kapsamlı bir faiz yasağını, yatırım ve üretim kredileri, konut kredisi, devlet bankası kredisi gibi bazı münferit olay ve örnekler üzerine uygulayıp, taraflara bir zararının olmadığını, aksine iki tarafa da yarar sağladığını, öyleyse helal olması gerektiğini gerektiğini genel bir ilke olarak ileri sürmek de isabetli bir yol değildir. İslam, emir ve yasaklarında genel ve toplumsal yarar ve zararı dikkate alır, yoksa şahısların özel yayar ve zararı ölçü alınmaz. Faiz alıp vermek için İslamın “Zaruretler haramları mübah kılar” ilkesini işletmek de sakıncalı bir yoldur. (Ali Bardakoğlu, “Hukuki ve Ticari Hayat”, İlmihal II, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, s.420-421, Ankara 2006) “Hicret diyarı gurbet eli” sözleri daru’l harpte faizin durumunu gündeme getirir. İmam Şafiye göre bir kez müslüman olan ülke ebedi İslam diyarıdır. Endülüs, Filistin, Rusya ve Çinin bir kısmı gibi. Ayrıca Şafi mezhebinde faiz her yerde haramdır. Hanefi mezhebinde İmamı Azam ve İmam Muhammed’e göre daru’l harpde faiz alan günahkar olmaz. Müslüman bir ülkenin daru’l harbe dönüşebilmesi için de İmamı Azama göre daru’l harble bitişik olması, içinde İslam ahkamının tatbik edilmemesi, ahalisinin emniyet ve güvenliklerinin kalmaması şartlarının bir arada gerçekleşmesi gerekir (Halil Günenç, Günümüz Meselerine Fetvalar, c. II, s. 226-227).

 Soru:   İstemeden hatta görmeden kediyi ezdim motorla ve öldü:( hayır vb. ne yapmalıyım?   



 Cevap:

Eğer kedi sahipliyse o kedinin değerini sahibine ödemeniz gerekmektedir. Eğer sahipsiz bir hayvan ise hayvan bakımevlerine yardımda bulunmak iyi olur.

 Soru:   Ben İBB'de Sözleşmeli Zabıta olarak görev yapmaktayım.Size yüksek müsadenizle birkaç soru sormak istiyorum. 1-işgaliyeli seyyar satıcılar karakolumuza çay,şeker alıyorlar ayrıca kahvaltıcı kahvaltı,poçacı poça,simitçi simit vs veriyorlar bunları yiyip içmem caiz mi?Bunların hepsi izinli seyyarlar!! ve benim herhangi bir yaptırım gücüm yok çünkü hizmet personeliyim.Yani normal sıradan bir zbt memurunun bile altındayım.Ayrıca kahvaltıyı ben almıyorum gittiğimde dolapta oluyor bende kahvaltımı karakolda yapıyorum.Kahvaltıcı helal ediyor.Simitçiye Çalıştığı fırın hergün zabıtaya, polise simit verebilirsin toplam 10 adet istihkakları var demiş.Bunları size detay olsun beni daha iyi aydınlatasınız diye söylüyorum Hocam.Sizin her söylediğiniz kelime benim için çok önem arz ediyor. 2-Hocam bizim kartlar memur kartı gibi olmadığı için otobüslere binemiyoruz.Bizde 105 tl yol parası alıyoruz.Maaşlarımız sürekli geç yattığından dolayı aldığımız yol paralarını evli olmamız itibariyle evlerimize kullanıyoruz.Otobüse kartlarımızı gösterdiğimiz zaman şifayen şöförler tarafından idare ediliyoruz.Sizce hakka girmiş oluyormuyuz.Yoksa ne olursa olsun otobüse bilet atmalı mıyız?   



 Cevap:

Seyyar satıcılardan ücreti ödenmeden alınan şeyler rüşvet hükmündedir ve görevli şahısların bunlardan faydalanması caiz değildir. Bunları kendileri bağışlamış olsalar dahi yine de rüşvet sayılır ve yenilip içilmesi helal değildir.Aldığınız yol parasını başka ihtiyaçlarınız için harcayabilirsiniz fakat otobüse ücretini ödemeden binmeniz doğru değildir. Şoför ücretsiz binmenize müsaade etse bile kamu hakkına girmiş oluyorsunuz.

 Soru:   Eşim ban sürekli boşol diyor. nikah bozuluyor mu?  



 Cevap:

Burada aslolan eşinizin size bu kelimeyi söylerken ki niyetidir. Boşama maksadıyla söylüyorsa ve bu sürekli tekrarlanıyorsa boşama gerçekleşmiştir. Şakayla yapılan talak da hukukçuların ekserisine göre geçerlidir. Hz. Peygamber “üç şeyin ciddisi de ciddidir, şakası da ciddidir: Nikâh, talak ve talaktan dönme” (Ebû Dâvûd, “Talak”, 9; Tirmizî, “Talak”, 9; İbn-i Mâce, “Talak”, 13).

 Soru:   Hocam iyi gunler benim ayagımda tırnak mantarı var doktor tırnak cilası verdi bunu sürdügümde abdes geçerli midir?  



 Cevap:

Tırnak cilası tırnakta tabaka oluşturduğu için abdeste manidir. Ancak doktorlar tek tedavi yöntemi olarak cila kullanmanız gerektiğini söylüyorlar ise bu durumda sargı hükmünde ele alınabilir yani abdestiniz geçerli olur.

 Soru:   Kadınlarda doğumdan sonra günahlar af olunuyormuş erkeklerdede buna benzer bir durum var mıdır?  



 Cevap:

Bir annenin bebeğini aylarca karnında taşıması elbette ki kolay bir durum değildir. Böyle bir durum, zahmeti ve sıkıntıları sebebiyle de günahlara keffâret olur. Bir mümin için en küçük sıkıntı dahi günahların affına vesile iken doğum gibi zahmetli bir hadisenin de günahların affına vesile olması umulur. Ancak doğum yapan kadının günahları af olunur gibi kesin bir yargıda bulunmak doğru olmaz. Bununla birlikte doğum yaparken vefat eden kadının şehit olacağı ve farz borçları ile kul hakları hariç bütün günahlarının affolunacağı hadislerde belirtilir. Şöyle ki: “Kadın hamileliğinde doğum yapıncaya ve çocuğu emzikten keseceği güne kadar Allah yolunda nöbet bekleyen mücahit gibidir. Bu zaman ölürse şehit ecri vardır” (Taberâni). Yine başka bir hadiste ise: “Hamile iken doğumda veya lahusa iken ölen kadın şehittir” (Ebû Dâvûd) denilmektedir. Kadın, hamile olduğunda, gündüz sâim, gece kâim ve Allah korkusu kendisinde galip olan bir mücahit sevabı hak eder. Sonuç itibariyle sizin sorunuza doğrudan değil de dolaylı yoldan cevap vermiş olduk. Nasıl kadınlar için doğumun günahları affedeceğini söyleyemiyor, ancak günahlara kefaret olabileceğini belirtiyorsak erkekler için de aynı şey geçerlidir

 Soru:   Eşime dünya ahiret bacımsın dedim boşandık 10 ay geçti pişman olduk birleşmek istiyoruz ne yapmalıyız?  



 Cevap:

Aslında sorunuza net bir cevap verebilmek için eşinize dünya-ahiret bacımsın derken hangi niyetle söylediniz bilmemiz gerekiyor. Şayet bu sözü söylerken boş olmayı kastetmediyseniz boşanma olmaz, evliliğiniz devam eder. Şayet bu sözü söylerken bir talak ile boş olmayı kastetmiş iseniz, tekrar nikah yapmak suretiyle kalan iki talak ile evliliğinize devam edebilirsiniz. Fakat bu sözü söylerken üç talak ile boş olmayı kastetmiş iseniz boş olmuşunuz demektir. Buna göre; sizin boşanmanız bâin, yani boşandığı eşine yeni nikahla dönme imkanı tanınmayan boşanmadır.

 Soru:   28 yaşindayim ama bekarim dua alan var mi dua nizi bekliyorum  



 Cevap:

Sorunuz çok net olmasa da anladığımız kadarı ile bekârsınız ve hayırlı bir eş arıyorsunuz. Size tavsiyemiz hayırlı bir eş olabilmek için elinizden gelen gayreti gösterin. Öncelikle yüce Allah’a karşı kulluğunuza, ibadetlerinize, ahlakınıza daha önem gösterin. Daha sonra bir eş seçerken Hz. Peygamber efendimizin bize tavsiye ettiği kriterlere dikkat edin. Ebu Hüreyre radiyallahu anh'den rivayet edildiğine göre Nebi sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: "Kadın dört şeyden biri; malı, soyu-sopu, güzelliği ve dini için alınır Elleri toprak dolası, sen dindar olanını seç !" Bu sebeple olmalı ki, ailenin kuruluşundan itibaren dikkat edilecek ana konular Sevgili Peygamber'imizin mübarek hadis-i şeriflerde açıklanmıştır Biz bunlardan bir kaçına işaret etmek istiyoruz Hadisimiz eş seçiminde dikkate alınan dört unsuru, vakıayı tespit çerçevesinde saymaktadır "Vakıayı tespit" demek, insanlar arasında adet olanı, olduğu gibi dile getirmek demektir Yoksa "siz de öyle yapın" anlamında değildir Nitekim Efendimiz açıkça Müslümanlara, eş seçiminde "dindar olanı" tercih etmelerini tavsiye etmiştir Güzelliğin, zenginliğin ve soyluluğun hem geçici hem de olumsuz gelişmelere ve didişmelere gebe nitelikler olduğu binlerce kez tecrübe edilmiştir Ancak "dindarlık", bütün beşeri ve dünyevi özellik ve niteliklerin özünde ve ötesinde, her türlü şart altında faydası görülecek ve kendisiyle mutlu olunabilecek bir vasıftır Dindar eş ve aile bazılarının sandığı gibi sadece sıkıntılı zamanlar için değil, mutlu ve sevinçli zamanlar için de aynı derecede gerekli ve geçerlidir

        Hz Peygamber'in şu ikazı pek manidardır: " Kim bir kadınla sadece soyu-sopu, şerefi, itibarı için evlenirse, Allah o kimseyi zelil eder Kim bir kadınla sadece malından dolayı evlenirse, Allah onu fakir kılar Kim de gözünü haramdan korumak, ırz ve namusunu muhafaza etmek, akrabası ile ilişkilerini devam ettirmek İçin evlenirse, Allah bu evliliği iki taraf için de hayırlı ve uğurlu kılar"

"Rabbimiz! Bize göz aydınlığı olacak eşler ve çocuklar ver!" (Furkan Suresi 25/74) ayetinde "göz aydınlığı" diye nitelenenler herhalde ve öncelikle "dindar eşler"dir Huy güzelliği "dindarlık" la desteklenmesi halinde, sürekli mutluluk sebebi olur Bu da göz aydınlığının ta kendisi olsa gerektir. Tercihini ve seçimini dindar eşten yana kullanması istenen Müslüman erkeklere Hz Peygamber şu gerçeği de hatırlatmıştır; "Mü'minlerin en olgunu, ahlakı en güzel olanlardır Sizin en hayırlılarınız kadınlarına karşı hayırlı olanlarınızdır " bir başka hadiste de: "Geçimini üstlendiği aile bireylerini ihmal etmesi, kişiye vebal olarak yeter. Unutmamalı ki Köklü ve sağlam bir aile yapısı millet hayatının sıhhat ve devamının temel şartıdır. Bizler size bu konuda dualarımızı gönderiyoruz Rabbim gönlünüze göre hayırlı bir eş ihsan etsin.

 Soru:   Tarikata girmek caiz midir? nakşıbendi tarikatı  



 Cevap:

Tarikat, hakka ermek için tutulan bir takım kuralları ve zikir yöntemleri bulunan yol anlamınadır. Bu alanla ilgilenen Müslümanlara saflık ve duruluk anlamına gelen sufi denile gelmiştir. İlk sufiler kendilerinden tecrübeli ve yaşlı üstadlardan geniş ölçüde faydalanmakla beraber, belli bir tarikat kurmamışlardır. Görüşlerini ve manevi tecrübelerini sohbet yoluyla çevrelerinde toplananlara aktara gelmişlerdir.Tarikatlar 6-7. asırlarda ortaya çıkmış, zamanla kurumsallaşmışlardır. Tarikatlarda herkes kendi meşrebine, ruh yapısına, dünya görüşüne ve manevi zevkine göre bir yol tutar.Bir tarikata intisab etmek gerekli midir?İnsan, dinî ve hukukî emirlere karşı mükellef olabilmesi için bir kaç devreden geçer. Bu devreler, cenin, çocukluk, temyiz yaşı ve rüşd devreleridir. Buluğ çağına eren ve reşid olan her Müslüman dinî mükellefiyetlerine hiç aracı olmadan kendisi muhatap olur. Zira dinî nasslar mükellef bulunan her Müslüman’a dolaysız olarak yöneliktir. Bu manadan olmak üzere Peygamberimiz (S.A.V.) İslam'da ruhbanlığın olmadığını bildirmiştir.Allah Peygamberimize dini insanlara iletme, tebliğ etme ve öğretme görevi vermiş, kulların iman edip etmemelerinin bile onun yetkisinde olmadığını bildirmiştir. Din bilginleri, tebliğciler, şeyhler ve bu yolda emek verenlerin rolü de, dini ve güzel ahlakı öğretmek ve Müslümanlara bu alanda kılavuz olmaktan ileri geçmez.Kendisini şeyh olarak sunan kişi, etrafındaki Müslümanlara dini doğru şekilde öğretmeli, kendisinin ancak dini öğreten tebliğ eden ve çevresindekilere yardımcı olan bir kişi olarak bildirmelidir. Bu faaliyetlerinde rehberi ve önderi Kitap ve sahih sünnet olmalıdır. Bu iki kaynağa ters düşen gelişmelere sebebiyet vermemelidir.Son yıllarda tarikat adına meydana gelen dinin tasvip etmediği gelişmelere çokça rastlamak mümkündür. Bu gelişmeleri göz önünde bulundurarak şunları söylemek gereklidir.Tarikat uygun tanımıyla alim ve kamil bir mürşidin denetiminde ibadet ve zikir yoluna koyularak İslam'da tevhid hakikatine ulaşmak için tutulan kulluk çizgisidir. Tarikat imamları kendi adlarına birer tarikat kurmamışlar bu çalışmalarını guruplaşmalara götürecek bir faaliyet olarak da sunmamışlardır. Ancak, kendilerinden sonra gelen müridler o imamların süluk ettikleri yoldan gittiklerinden bu yol o imamlara (şeyh) nisbet edilmiştir. Bu itibarla, Müslüman için asıl olan, inanmak, ibadet ve muamelat esaslarını ihtiva eden ve Allah tarafından peygambere vahyedilerek insanlara bildirilen hükümlerin tümüne bağlı kalmaktır. Hiçbir Müslüman’ın herhangi bir tarikate girmek gibi bir dini yükümlülüğü yoktur.

 Soru:   Bana cin musallat olduğuna dair hisler var bunlar psikolojik mi cinni mi nasıl anlaşılır?  



 Cevap:

insanlar zaman zaman bu tür hislere kapılabilirler. Bizim size tavsiyemiz, düzenli olarak Fatiha, Ayete’l-kürsü, Felak ve Nass sûrelerini okumanızdır. Ayrıca “Kalpler ancak Allah’ı anmakla huzur bulur” (Ra’d Sûresi 28. ayet) ayeti kerimesini de dikkate alarak, namazlarınıza dikkat etmenizi, Kur’an-ı Kerime sarılmanızı öneririz. Bu tür düşünceleri zihninizde sürekli taze tutarak kendinizi daha fazla tedirgin etmemelisiniz. Kendinize meşguliyetler bulmalı ve yalnız kalıp kendinizi dinlememelisiniz. size cin musallat olduğuna dair hisler konusunda da bir psikologla görüşmelisiniz.

 Soru:   Babam beddua etti. babama çok kötülük yaptım ben şimdi 18 yaşındayım ne yapmalıyım?  



 Cevap:

İslam dini evladın anne ve babaya karşı son derece saygılı olmasını istemiş ve onlara karşı en küçük bir hürmetsizliği dahi haram kılmıştır. Bir ayet-i kerimede Allah Teâlâ şöyle buyurmaktadır: “Rabbin kesin olarak şunları buyurdu: O’ndan başkasına ibadet etmeyin! Ana babaya güzellik (iyilik) edin; ya birisi yahut ikisi de yanında ihtiyarlarsa sakın onlara ‘üf’ deme ve onları azarlama, ikisine de tatlı ve güzel söz söyle. İkisine de merhametten acıyarak kucak aç ve de ki: ‘Rabbim! İkisine de merhamet buyur, beni küçükken terbiye ettikleri gibi!’” (İsrâ, 17/23-24). Ayette de belirtildiği gibi Allah Teâlâ Anne-babaya iyilik yapmayı çok önemsemekte ve kullarının yalnızca kendisine ibadet etmelerini istedikten hemen sonra anne-babaya iyiliği emretmektedir. Bu bakımdan evlat, anne-babanın meşru dairedeki isteklerine uymalı ve onların dualarını almalıdır. Anne babanın bedduasından ise sakınmalıdır.Evlat, anne ya da babanın bedduasına maruz kaldığında kötü fiilleri dolayısıyla Allah’tan bağışlanma dilemeli, anne-babadan özür dileyip haklarını helal etmelerini istemeli, bundan sonra da kötü söz ve fiilde bulunmamalıdır. Kişi bu dünyada helalleşemediği takdirde ahirette helalleşme imkânı vardır. Ancak o günde helalleşmek zor olacağı için bu dünyada iken helalleşme yollarını bulmaya çalışmalıdır.

 Soru:   Yavru kertenkeleyi mecbur kaldığım için ve istemeyerek böcek ilacı sıkarak öldürdüm günah olurmu?  



 Cevap:

Dinimizde zarar veren böcek haşere vb hayvanların öldürülmesine müsaade edilmiştir. Bunlara eziyet etmek ve işkence etmek yasaktır. Ayrıca hayvanların yakılarak ve suda boğarak öldürülmeleri de yasaktır. Bu durumda sizin için dini bir sorumluluk ve ceza olmasa gerek. Hayvanlar konusunda gösterdiğiniz titizlik ve merhamet takdire şayan doğrusu.

 Soru:   Yarışmaları başarı ile geçirebilmek için dua öğrenmek istiyorum yardımcı olurmusunuz....  



 Cevap:

Yarışmadan kastınız bilgi yarışmaları mı yoksa şansa dayalı yarışmalar mı bilemiyoruz. Bilgi yarışmalarında yarışmalarda sorulabilecek konu ve derslere çalışmak fiili duadır. Çalıştıktan sonra Allah’tan yardım dilemek de tevekküldür. Şansa dayalı yarışmalar için özel bir dua yoktur. Ancak kişi, heyecanının azalması, girdiği sınavlarda ve öncesinde zihninin artırılması, o işin kendisi için kolaylaştırılması için şöyle dua edebilir.

Kuran’da bildirildiğine göre Hz. Musa içinde duyduğu heyecanın tebliğ görevini yerine getirmesine engel olmasından çekinmişti. Bunun için de Allah’a şöyle dua etti:

Musa: 'Rabbim! Göğsümü genişlet, işimi kolaylaştır, dilimin düğümünü çöz ki sözümü iyi anlasınlar. Ailemden kardeşim Harun'u bana vezir yap, beni onunla destekle, onu görevimde ortak kıl ki Seni daha çok tesbih edelim ve çokça analım. Şüphesiz Sen bizi görmektesin' dedi.(Taha Suresi, 25-35)

Kur’an’da “Gerçek hükümdar olan Allah, yücedir. Sana O'nun vahyi tamamlanmazdan önce Kur'an'ı (okumakta) acele etme ve «Rabbim, benim ilmimi artır» de. (Taha 114) şeklinde belirtildiği üzere dua edilebilir. 


 Soru:   Organ bagışı günah mıdır ?  



 Cevap:

Bilindiği üzere, insan kerim bir varlıktır. Bu itibarla normal durumlarda ölü ve diri kimselerden alınan parça ve organlardan faydalanılması, insanın hürmet ve kerametine aykırı görüldüğünden, İslam fakihlerince caiz görülmemiştir. Ancak, zaruret durumunda, zaruretin mahiyet ve miktarına göre bu hüküm değişmektedir. Söz konusu ayet-i celilelerden, İslâm fakihleri, zaruretlerin bir ölçüde dinen yasaklanmış şeyleri mübah kıldığı ve zaruret halinde sadece ayet-i kerimelerde beyan edilen yasakların değil, zaruret halinin giderilmesi için yapılması zorunlu ve başka bir çare olmayan bütün yasakların zaruret miktarınca işlenmesinin caiz ve mübah olduğu sonucuna varmışlardır. O halde, ölmüş kimselerden tedavi maksadıyla organ ve doku alma ve bunları hasta veya yaralı kimselere nakletme konusunda bir hükme ulaşabilmek için; Zarurete binaen, cesedin kesilmesi, organ ve dokularından bir kısmının alınmasının caiz olup olmadığı, Hastalığın tedavisinin zaruret sayılıp sayılmayacağı (Haram ile tedavinin hükmü) Organ ve doku nakli caiz ise hangi şartlarla caiz olduğunun bilinmesi gerekmektedir. İslam fakihleri, karnında canlı halde bulunan çocuğun kurtarılması için ölü annenin karnının yarılmasına, Başka yoldan tedavileri mümkün olmayan kimselerin kırılmış kemiklerinin yerine, başka kemiklerin nakline, Bilinmeyen hastalıkların öğrenilmesi ve hayatta bulunmaları sebebiyle ölülere nisbetle daha çok şayan-ı ihtiram olan hastaların tedavilerinin sağlanabilmesi için, yakınlarının rızası alınmak suretiyle, ölüler üzerinde otopsi yapılmasının caiz olacağına, Fetva vermişler, canlı bir kimseyi kurtarmak için, ölünün bir parçasını itlaf etmeyi caiz görmüşlerdir. İslam fakihleri, açlık ve susuzluk gibi, hastalığı da haramı mübah kılan bir zaruret saymışlar, başka yoldan tedavileri mümkün olmayan hastaların haram ilaç ve maddelerle tedavilerini caiz görmüşlerdir. Günümüzde kan, doku ve organ nakli ve tedavi yolları arasına girmiş bulunmaktadır. O halde, hayatı veya hayatî bir uzvu kurtarmak için başka çare olmadığında, kan, doku ve organ nakli yolu ile de bazı şartlara uyularak, tedavinin caiz olması gerekir. Nitekim, Müşavere ve Dinî Eserleri İnceleme Kurulunun 25.10.1960 tarih ve 492 sayılı kararında, "tedavileri için kan nakline zaruret bulunan hasta ve yaralılara başka kimselerden kan naklinin; başka kimselerden alınacak parçaların takılmasıyla görmeleri mümkün olduğu takdirde; hayatında buna izin vermiş olan kimselerin, ölümlerinden sonra gözlerinden alınacak parçaların bu durumdaki kimselere takılmalarının caiz olacağı..." beyan edilmiştir. Din İşleri Yüksek Kurulu'nun 19.01.1968 gün ve 3 sayılı gerekçeli kararında ise "yalnız hayatı kurtarmak için değil, bir organı tedavi etmek, hastalığın tedavisini çabuklaştırmak için de kan naklinin caiz olduğu, tıbbi ve hukuki kaidelere riayet edilmek şartıyla kalp naklinin de caiz olacağı..." ifade olunmuştur. Yurdumuz dışında, çeşitli İslâm Ülkelerinin yetkili kişilerince de aynı yolda fetvalar verildiği bilinmektedir. KURULUMUZCA da aşağıdaki şartlara uyularak yapılacak organ ve doku naklinin caiz olacağı sonucuna varılmıştır. Zaruret halinin bulunması, yani hastanın hayatını veya hayatî bir uzvunu kurtarmak için, bundan başka çaresi olmadığının, meslekî ehliyet ve dürüstlüğüne güvenilen bir tabip tarafından tespit edilmesi, Hastalığın bu yoldan tedavi edilebileceğine tabibin zann-ı galibinin bulunması, Organ veya dokusu alınan kişinin, bu işlemin yapıldığı esnada ölmüş olması, Toplumun huzur ve düzeninin bozulmaması bakımından organ veya dokusu alınacak kişinin sağlığında (ölmeden önce) buna izin vermiş olması veya hayatta iken aksine bir beyanı olmamak şartıyla, yakınlarının rızasının sağlanması, Alınacak organ veya doku karşılığında hiçbir şekilde ücret alınmaması, Tedavisi yapılacak hastanın da kendisine yapılacak bu nakle razı olması gerekir.

Din İşeri Yüksek Kurulu Kararı

 Soru:   Gizli şeker rahatsızlığım yüzünden doktorum oruç tutmamı yasakladı ramazan ayında ne yapmam gerekiyor?  



 Cevap:

Her geçen gün bünyesi zayıflayan hasta ve yaşlılar, tutamadıkları her bir oruç için bir yoksulu doyurabilecekleri gibi, bir fakir doyumluğu fidyeyi ramazanın başında veya sonunda, nakit para veya mal olarak da verebilirler

 Soru:   Annem ölmeden önce vasiyet etti .Yerine gediremedim .Ne yapmalıyım?  



 Cevap:

Sorunuzda vasiyetin hangi konuda olduğu açıklanmamıştır. Genel olarak konu değerlendirilecek olursa vasiyet edilen şey maddi veya manevi olabilir. Her iki durumda vasiyetin içeriğinin haram veya helal olmasına bakılır. Dinen yapılması meşru bir şey vasiyet edilmiş ise maddi olan vasiyet için ölenin geride bıraktığı malının üçte biri üzerinden vasiyet yerine getirilir. Manevi ise (örneğin, küs olunan kardeşle barışma, dini hayatına çeki düzen verme vb.) biran önce yerine getirilmelidir.

 Soru:   Eşimden ayrıldım 5 yaşında çoçuğum var görme imkanımda yok sorumluluğum var mı?  



 Cevap:

Boşanmak bir çocuk için hayatta en zor şeylerden bir tanesi, belki de en zorudur. Çocuk için baba ne ise anne de o derece önemlidir. Anne baba olmak sorumlu olmak demektir. Hiç kimsenin evladını anne ya da babaya göstermeme gibi bir lüksü yoktur. Bu konuda hukuki olarak haklarınızı aramalısınız. Bu sizin olduğu kadar çocuğunuzun da hakkıdır. Önce bu meseleyi halledip daha sonra ona karşı sorumluluklarınızı şartlar dahilinde yerine getirmelisiniz.

 Soru:   Kuran-ı Kerim-de belva-nın anlamı nedir?  



 Cevap:

Belva, kelime olarak dert, çile, musibet, zahmet, imtihan tecrübe anlamlarına gelmektedir. “Darü’l belva”, dünya için bir isim olarak kullanılmakta ve imtihan yeri anlamına gelmektedir. Bu kavram esasen Kur’anî bir kavram olmayıp İslamî literatürde “umum-ı belva” şeklinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bir musibet veya sıkıntının herkesi kapsayacak şekilde yaygın hale gelmesi demektir.(Dinî Kavramlar Sözlüğü, “Umûm-ı belva” maddesi)

 Soru:   Memurların göreve başlarken yaptığı yemin caizmi?Dinden çıkardığı doğru mudur?   



 Cevap:

Şu anda memurluğa başlarken bir yemin merasimi yapılıp yemin uygulaması yok. Bildiğim kadarıyla yalnız Milletvekillerinin meclis yemini var. Orada da âmentü'nün esaslarını inkâr ederek yapılan bir yemin şekli yok. "Laikliği" de asıl kendi terim anlamıyla aldığınız zaman, her din mensubunun kendi inancında serbest olması, din, vicdan ve düşünce özgürlüğüne sahip olması anlamında olduğu için, Osmanlılar döneminde gayri müslimlere tanınan mal, can, ırz, inanma ve inandığı dine göre yaşama imkânının verilmesine benzer bir özgürlük kapsamına kendi dinini kökten inkâr etme anlamı yoktur. Bu sebeple terimin yanlış ve kasıtlı yorumlamalar yoluyla baskı aracı olarak kullanılması ârızi bir haldir.

 Soru:   Arkadaşımın yıllar önce bir köpeği varmış.Hayvan 13 yaşına gelmiş kör olmuş başka köpekler buna saldırıp yaralamaya başlamışlar.Hayvan acı çekmesin diye öldürülmesine karar verilmiş.Tüfekle vuracaklarmış ama anneannesi "dinen yasaktır köpek vurulmaz .Köpeğin boğulması ,kedinin kesilmesi gerekir" demiş ve onun sözüne uyup hayvancağızı ağaca iple asmışlar. Dinde böyle birşey var mıdır ?  



 Cevap:

Yüce Allah İnsanı yarattıkları içerisinde en değerli bir varlık olarak kabul etmiş bütün yaratılmışları da insanın hizmetine vermiştir. İnsan bu nimetin kendine verilmesi karşılığında yeryüzünde hakla, adaletle ve merhametle davranmakla emrolunmuştur. Nitekim “Nebi (s.a.v) hayvanlara işkence yapanlara lanet etti.” ( Buhari : zebaih : 25 , Ahmet:4/31-33)Ebü’d Derda, Hz. Peygamber’in “Allah bu dilsizler (develer) hakkında hayırlı olmanızı tavsiye etmektedir, onlara güçleri ölçüsünde yük vurun.” dediğini, fazla yükten dolayı kalkamayan bir deve görünce hatırlatmıştır.(ı.Hacer:M.Atiye:2-156) Ebu Hüreyre de şöyle anlatmıştır: “Resulullah bir gün sabah namazını kıldıktan sonra, cemaate yönelerek: Adamın biri sığırını sürüyordu ki, bir ara sırtına bindi ve vurmaya başladı. Bunun üzerine hayvancağız (lisan-ı haliyle): Biz bunun için yaratılmadık dedi, buyurdu.”(Buhari,Enbiya,52) “ Kim av peşinde koşarsa gafil olur.” ( E.Davut, Sayd,4, Tirmizi,Fiten,69)Hayvan sağanlara Hz. Peygamber: “Tırnaklarını kessinler, sağım sırasında uzun tırnaklarla hayvanların memelerini kanatmasınlar.” ( Sindi : H.Ala ı. Mace : sayd.12 ) Abdullah ıbn Amr’dan naklen: “Resulullah (s.a.v.) bir keçiyi sağmakta olan bir adama uğramıştı, Ona: Ey kişi, sağınca yavrusu için de süt bırak, dedi.” ( N. el Heysemi : M. Zevaid:8/196)“Haksız olarak bir serçeyi öldürenden Cenab-ı Hak kıyamet gününde hesap soracaktır.” ( Darimi :2/11 ) Enes (r.a) naklediyor: “Bir yerde mola verince, hayvanlarınızın istirahatını sağlayıncaya kadar ibadetetmezdik.”(E.Davud:Cihad:48)Ayrıca kuşların yuvalarının bozulmamasını, yumurta ve yuvalarının alınmamasını da emretmiştir.” ( E. davud : Cenaiz :1 , Buhari : Edebul müfred : 139) Görüleceği gibi bu hadisler ve benzerlerinden, Peygamberimizin, hayvanların ve kuşların korunmasını, onlara eziyet edilmemesini, temizlik ve bakımlarının yapılmasını, yaratışlarına uygun işlerde kullanılmasını, fazla yük yüklenmemesini, av yasağı koyarak rastgele eğlence için avlanmamalarını emrettiğini açıkça görüyoruz. Bu sözleriyle ve davranışlarıyla O, bugün ancak sözü edilen hayvan haklarını dile getirmiştir. Köpeğin, kedinin nasıl öldürüleceğine dair bir hadis yoktur. Esas olan hayvana eziyet etmeme

 Soru:   Kendinizi helak etmeyin yazıyor kur'an-ı Kerimde bu ne demektir. Nasıl helak etmeyelim?  



 Cevap:

Allahu Teala ayet-i kerimede şöyle buyurmaktadır: “Ey iman edenler! Mallarınızı aranızda batıl yollarla yemeyin. Ancak karşılıklı rıza ile yapılan ticaretle olursa başka. Kendinizi helak etmeyin. Şüphesiz Allah size karşı çok merhametlidir.” (Nisa 4/29) “Kendinizi öldürmeyin” cümlesinde hem hayatın hem de kamu düzeninin korunmasını hedefleyen önemli ve ince işaretler mevcuttur. Malların haksız yollardan elde edilip yenilmesi ve faydalanılması yasaklandıktan hemen sonra kendinizi öldürmeyin buyurulması özellikle dikkat çekicidir. Şöyle ki haksızlık, hukuki ve sosyal adaletsizlik anarşiyi doğurur veya körükler, bir kere toplum düzeni bozulup asayiş ortadan kalkınca can güvenliği de tehlikeye düşer, yalnız haksızlığa uğrayanlar değil, başkasının malını haksız olarak alıp yiyen veya başkasının canına haksız olarak kıyan da bu güvensizlikten nasibini alır, kendisi canından olduğu gibi yakınlarının da mal ve canları zarar görür. Ayetin asıl hedefi haksız olarak başkasını öldürmeyi yasaklamak olduğu halde bu başkalarını kastederek “kendinizi öldürmeyin” buyurulması hayat hakkının korunması bakımından çok güçlü bir vurgu taşımaktadır. Zira kişinin kendi hayatıyla başkasının hayatı arasında fark yoktur, bütün hayatlar eşit derecede korunmaya layıktır, korunmaya hakkına sahiptir. Birinin canına kıyan kendi canına kıydığını düşünmeli, bu şuur içinde olmalıdır. (Kuran Yolu Türkçe Meal ve Tefsiri)

 Soru:   Bilemeden haram kılınan bir işi yaptık diyelim ve bunu bilmeden öldük, Allah bizi sorumlu tutar mı?  



 Cevap:

Dua ve tevbe ile günahlarımızın silinmesi, affedilmesi mümkündür. Bilmeden haram işlenip tevbe etmeye ömür yetmemişse Allah’ın affetmesi umulur. Fakat bir müslümanın İslam dininin kurallarını, hükümlerini bilme sorumluluğu ve zorunluluğu vardır

 Soru:   Kocam açık giyinmemi istiyor ben açık giyinmek istemiyorum açık giyinirsem günah olur mu?   



 Cevap:

Allah’a isyanda kula itaat olunmaz.Örtünme her müslüman kadına farzdır. Bu farziyyet Nur Suresi 31.ayet ve Ahzab Suresi 59.ayet ile sabittir.Nur Suresinde Cenab-ı Allah: “Mü’min kadınlara da söyle “gözlerini(harama bakmaktan )sakınsınlar,ziynetlerini /ziynet sayılan yerlerini meydana çıkarmasınlar /göstermesinler.Ancak (kendiliğinden)görünen (el,yüz)bu emrin dışındadır.Başörtülerini,yakalarının üstüne kadar (boyunlarını örtecek şekilde)koysunlar”....Buyurmaktadır.Ahzab Suresi nde de :”Ey Peygamber!Eşlerine ,kızlarına ve mü’minlerin kadınlarına söyle bir ihtiyaç için dışarı çıktıkları zaman,kendilerini baştn ayağa bolca örten ,şeffaf olmayan )dış elbiselerini üzerlerine iyice giyinip törünsünler.Buyurmaktadır. Yani kadınlar saçlarını ,başlarını,kulaklarını,sinelerini,gerdanlarını açık tutmayıp bu surette iyice örtsünler ve o halde bu emri yerine getirecek baş örtüsü kullansınlar.Anlatılan ölçüler dahilinde müslüman kadınların başlarını örtmeleri farzdır.(Elmalılı 4 3507) Hz.Peygamber’den beri de uygulama böyledir. Bunun aksini düşünmek yüce Kur’an’ın emrini menfaate ve arzuya uydurmaktır. Ayrıca T.C Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı da 03.02.1993 tarih ve 6 nolu karar ile bu belirtilen ölçülere uygun olarak kadınların tesettürlerinin ve başlarını örtmelerinin farz olduğunu yayınlamıştır. Eşinizin, açık gezmeniz isteğini yerine getirmeniz ,Cenab-ı Allah’ın farz kıldığı bir hükme karşı gelmek olacağı için mümkün görünmemektedir.Bütün bunlara rağmen hem örtünüp hem de şık olabilirsiniz.Eşiniz bu duruma razı olabilir.

 Soru:   İnsanın boşluğuna gelip şu olursa kurban kesicem demesi kurban kesmesini gerektirir mi?  



 Cevap:

Konu ‘adak’ ile doğrudan ilgili olduğu için bu soruya cevap vermeden önce adak nedir? Kaç kısma ayrılır? Bir adağın geçerli olabilmesi için hangi şartlar gerekir? Sorularına yanıt arayalım. Allah’ın rızasını tahsile vesile olan ibadet türlerinden birisi de adaktır. Bir Müslüman’ın, ‘şartlı veya şartsız’ farz veya vacip cinsinden bir ibadeti yapacağına dair Allah’a söz vererek bu ibadeti kendisine borç kılmasına adak (nezir) diyoruz. Başka bir ifadeyle adak, kişinin, dinen yükümlü olmadığı bir ibadeti kendisine vacip kılmasından ibarettir. Adakta, her ibadette olduğu gibi öncelikle Allah’ın rızasını kazanmak gaye edilir. Başka bir ifadeyle adağın Allah rızası için yapılması, olmazsa olmaz şartlarındandır. Aksi halde makbule şayan olmaz. Adaklar, şarta bağlı olma ve olmama durumlarına göre iki kısımda incelenmektedir. Şarta bağlı adaklarda kul, arzu ettiği sonuçları elde etmeyi, bu ibadeti yapmaya bir vesile kılacağına dair Allah-u Teala’ya önceden söz verir. Bu sözü ibadet tavrı içinde verir. Şartlı adaklarda dikkat etmemiz gereken husus, bunu pazarlığa çevirmemektir. Yani Allah’ın rızasını kazanmayı arzu etmeksizin, ‘şu işim olursa şu kadar oruç tutacağım’, ‘Oğlum iş kurarsa bir kurban keseceğim’, ‘Okulu bitirirsem sadaka vereceğim’ gibi, birinci plana ulaşmayı hedeflediğimiz amacı alıp ibadeti salt ona tabi kılmak; yani haşa Cenab-ı Hakk’a, ‘Sen benim şu işimde bana yardımcı ol ki, ben de Senin için şu kadar ibadet yapayım’ dercesine ibadeti salt o işin olması şartına bağlamak caiz değildir. Adağa niyet ederken, ‘Şu işim olduğu zaman Allah rızası için sadaka vermek adağım olsun’ der, içinden de o işinin olması zamanını, Allah rızası için sadaka cinsinden bir ibadeti yapmaya vesile kılmayı amaçlar. Yani birinci planda amacı Allah’ın rızasını kazanmaktır; o işinin olması ise yalnızca vesiledir. Şartsız adaklarda ise kişi kendisini, yükümlü olmadığı bir ibadeti kayıtsız ve şartsız olarak yapmakla yükümlü tutar. Mesela; şartsız bir şekilde ‘Allah rızası için bir gün oruç tutmak adağım olsun’ veya ‘Bir kurban kesmek adağım olsun’ ya da Tasadduk etmek adağım olsun’ demesi şartsız adaktır. Bu adağı bir işin olması şartına bağlı olmadığı için hemen yerine getirmek vacip olur. Hanefi mezhebinde adakta bulunmak mubahtır. Adağı yerine getirmekse ittifakla vaciptir. Bir adağın geçerli olması için şu şartlara dikkat etmek lazım: 1- Adanan ibadetin cinsinden farz veya vacip bir ibadet bulunmalıdır. Mesela oruç tutmak, kurban kesmek, namaz kılmak, sadaka vermek adanabilir; çünkü her birinin cinslerinden farz veya vacip bir ibadet vardır. 2- Adak, kişinin zaten yapmakla yükümlü olduğu bir ibadet olmamalıdır. Mesela ‘Beş vakit namaz kılacağım’ veya ‘Ramazan’da bir ay oruç tutacağım’ diye adakta bulunulması geçersizdir. 3- Adanan şey, yapılması mümkün ve meşru olmalıdır. Mesela, mülkiyetinde olmayan bir mal, sadaka olarak vermek üzere adanamaz. Ciddi bir özre bağlı olarak oruç tutamayan birisi, orucu adak konusu yapamaz. Geçen bir günde namaz kılmak adanamaz; adanırsa da yapmak imkan dışı olduğundan adak geçerli olmaz. 4- Adak bizzat ibadet cinsinden olmalıdır. İbadete vesile olan vecibeler, mesela abdest almak, ezan okumak, mescide gitmek adanamaz. 5- Adanan iş, isyan, bid`at, günah ve masiyet ihtiva etmemelidir. Adak, zamana, mekana, belli bir paraya, belli bir fakire, belli bir güne hasredilemez. Mesela; ‘Allah rızası için, falanca fakire, şu kadar sadaka vereyim’ diye adayan birisi; bu adağını diğer bir fakire, düşündüğünden daha fazla veya daha az bir sadaka verdiğinde yerine getirmiş olur. Ya da, ‘Allah rızası için mezbahada kurban keseyim’ diye adayan birisi bu kurbanı—etini yememek şartıyla—evinde kestiğinde adağı yerine gelmiş olur. Bütün bu yazılanlar dikkate alındığı vakit, adağın öyle basit bir şey olmadığı, aksine ciddiye alınması gerektiği dikkati çekmektedir. Her beklenti halinde adakta bulunmayı adet haline getirmek ise doğru değildir. Sonuç olarak şunu söylemek gerekir ki, siz gerçekten bilinçli olarak ‘şu işim olursa kurban keseceğim’ dediyseniz, gerçekleştirmek üzerinize vacip olan bu adağı yerine getirmelisiniz. Şayet gerçekten adak niyeti olmaksızın olayın büyüklüğünü ve gerçekleşmesinin imkânsızlığını ifade etmek için mübalağa maksatlı söylediyseniz mükellefiyetiniz yoktur. Ancak şunu da söylemek gerekir ki, bu tarz söylemleri adet haline getirmemek daha doğrudur.

 Soru:   Yolda giderken 100 euro buldum.Bunu bozdurup ihtiyacı olana gıda yardımı yapsam olurmu yada borç ödenir mi?  



 Cevap:

Yolda veya herhangi bir yerde bulunan para ve diğer kıymetli şeyler ya alınmaz geçilir ya da alınıp muhafaza edilerek sahibi aranır. Alınmadan gidilirse hiçbir şey lâzım gelmez. O takdirde hiçbir mesuliyet ve korku yoktur. Ama alınıp da sahibine verilecekse yapılacak işler vardır. Şöyle sıralamak mümkün olur. Bulunan şey bulunduğu yerden uzaklaştırılmadan şahitlendirilir: “Ben şu kadar parayı yahut şu değerde bir şeyi buldum. Sahibini aramak niyetiyle de aldım. İsmim, evim, adresim şudur, gelsin alsın, sizler şahid olun” denir ve bir sene kadar bu para ve mal ilân edilir. Bu müddet zarfında sahibi çıkarsa verilir. Çıkmazsa sahibi adına bir hayır yerine yahut da müstahak bir fakire şahit tutularak hibe edilir. Şayet muhafaza esnasında bu mal zayi olur, çaldırılırsa bakılır, zayi oluş, alâkasızlıktan mı? Yoksa kendi malı gibi muhafaza ettiği halde vaki olan bir kazadan mı? Kendi malı gibi muhafaza titizliği gösterdiği halde uğradığı ziyandansa ödetilmez. Eğer buluntu mal diye ilgisizliktense ödetilir. Ödemezse sahibine borçlu kalır. Bu mesuliyeti bakımından bulunulan mal kolay kolay alınmamalı, alınacaksa sonundaki bu mesuliyet ve mükellefiyetler iyi düşünülerek alınıp vecibeleri yerine getirilmelidir. Basit buluntular bekletmeyi icap ettirmezse de değerli olan buluntular bir sene kadar bekletilir, ilân yapılır, sonra hibe edilir (Ahmet Şahin).

 Soru:   Allahın dilediği kullarını saptırması ne demektir?Dilediği kulları: seçtiği kulları anlamınagelmez mi?  



 Cevap:

Sözlükte gizleme, kaybolma, sapma, unutma ve doğru yolu bulamama gibi anlamlara gelen dalalet, hidâyet kavramının zıddı olup bilerek veya bilmeyerek doğru yoldan sapma demektir. Dalâlet kavramı, bir çok ayette yer almaktadır. İşte onlar hidâyete karşılık dalâlet satın alanlardır (Bakara, 2/16). Bize doğru yolu göster, kendilerine lütuf ve ikramda bulunduğun kimselerin yoluna; gazaba uğramışların ve sapmışların yoluna değil(Fatiha, 1/6-7). (Verdiği misallerle) Allah ancak fasıkları saptırır.. (Bakara, 2/26); Allah kimi hidâyete erdirmek isterse onun göğsünü İslâm’a açar ve her kimi de saptırmayı dilerse onun da göğsünü göğe çıkıyormuşçasına daraltır, sıkar…(En’am, 6/125). De ki:”Ey insanlar, işte size Rabbinizden gerçek geldi. Artık yola gelen, kendisi için gelir; sapan da kendi zararına sapar. Ben sizin üzerinize vekil değilim!" (Yunus: 51/108).

İşte Allah, kâfirleri böyle şaşırtır (Mü'min, 60/74),
Allah, zâlimleri şaşırtır. (İbrâhîm: 72/27),

Allah, bir kavmi doğru yola ilettikten sonra, sakınmaları gereken şeyleri kendilerine açıklamadıkça onları saptıracak değildir. Allah her şev i bilendir. (Tevbe: 113/115) Bu ayetlerden anlaşıldığı üzere Allah, doğru yolda olanları şaşırt­mıyor, çağırdığı doğru yola gelmeyenleri, kendi sapıklıkları, şaşkınlıkları içinde bırakıyor, onları zorla doğru yola götürmüyor. Çünkü zorlama, sorumluluk yasasına aykırıdır. Allah'ın çağırdığı doğru yola gelenler felaha ererler. Ama o çağrıya uymayıp sapıklık içinde kalanlar, ebedî ziyana uğrarlar

Allah kime yol gösterirse, işte yola gelen odur. Kimi de şaşırtırsa, işte ziyana uğrayanlar onlardır. (A'râf:39/178) Kâinatta her şey, Allah'ın elindedir. Çağrısına gelmeyeni Allah, kendi haline bırakır, o da kendi başına yol bulamaz. Çünkü O'nun çağırdığı yoldan başka kurtuluş yolu yoktur. Her şeyi Allah yaratır. Öyle ise hidayet de, dalâlet de Allah'ın yaratmasıyla olur. Ama bunlar insanın seçimine bırakılmıştır. İnsan seçer, Allah yaratır. İnsan aklıyla herhangi bir yönü seçtiği için yaratan Allah olduğu halde sorumlu insandır.

Allah insanları yaptıkları kötülükler nedeniyle sapıtır. İnsanlar yaratıldığında Allah'ın kelamına açık fıtrat üzere yara­tılır. Günah işleyince insanın kalbinde hafif kapanma olur. 2. günah biraz daha kapatır. 3. gü­nah, 5. günah, 10. günah derken bir gün kalp kapanır. İşte bu günahları iş­lemek suretiyle kişiler kendi kalplerini kendileri kapatmış olurlar.

[1] Süleyman Ateş, “Dalalet”, Kuran Ansiklopedisi.

2 Mahmut Toptaş, “En’am Suresi 125. ayet tefsiri”, Şifa

 Soru:   İnsan öldükten sonra iskat verilmesi mecburi mi? Fakir olan vermezse ne olur?   



 Cevap:

İbadetlerde ıskat, namaz, oruç, kurban, adak, kefâret gibi ibadet ve borçları ifa etmeden vefat eden bir kimseyi bu borçlarından kurtarmak için fakirlere fidye ödenmesi işlemini ifade eder. Burada fidyeden maksat söz konusu ibadetlerin yerine geçmesi amacıyla yapılan nakdî veya aynî ödemelerdir. Devir, ıskat için fakirlere nakdî bedeli tamamen vermek yerine muayyen bir miktarı hibe edip tekrar hibe yoluyla ondan geri alma ve toplam borç miktarına ulaşıncaya kadar bu hibe ve karşı hibe işlemini devam ettirme usulünün adıdır. Yakını vefat eden maddi gücü olmayan bu işlemi de gerçekleştirmek isteyen kimse içindir. Iskat ve devir için dini bir zorunluluk da yoktur.Kaldı ki; Kur’an-ı Kerim’de sadece oruç tutmaya gücü yetmeyen sürekli mazeret sahibi kimselerin fidye vermesinin emredildiği, bunun dışındaki ıskat-ı savmın âyette yer almadığı, ıskat-ı salâtın ve devir işleminin ise Kur'an veya Sünnet'ten herhangi bir delile veya fıkhî hüküm elde etmede kullanılan bir usule dayanmadığı açıktır. Zaten bedenî ibadetler ruhun Allah'a yükselişini sembolize ettiği, kişinin kendini geliştirip eğitmesine yardımcı olduğu ve tabii olarak mükellef açısından birçok mânevî ve derunî yararlar taşıdığı için bunların sıradan bir borç-alacak ilişkisi çerçevesinde mütalaa edilmesi ve neticede ıskat usulünün alternatif ifa olarak görülmesi bu ibadetlerin ruh ve amacına aykırıdır. Ancak vefat eden kimsenin yakınlarının ölen kişinin uhrevî mesuliyetini azaltacak bir şeyler yapabilme yönündeki iyi niyeti, bazı fıkıhçılara göre ihtiyat ve temenniden öte gitmez. Fakat neticede fakirlere tasaddukla sonuçlanan ıskat işlemine de engel olunmamıştır. Bu sürecin tabii bir devamı olarak fakirler için de devir usulünün bulunması, ıskat ve devrin İslâm toplumunda hızla yaygınlaşmasının temel âmili olmuştur. Mazeretsiz olarak tutulmayan ve kazâ edilmeyen oruçlar için ıskat-ı savmın, bütünüyle ıskat-ı salâtın ve devrin cevazı yönünde Kur'an'da, sünnette veya sahâbenin ve müctehid imamların fetvalarında hiçbir açıklama yer almaz. Ancak, bütünüyle ıskat ve devrin uygulamada giderek yaygınlaşması, bunun İslâm'ın öngördüğü veya cevaz verdiği bir usul olarak algılanmasına, insanların sağlıklarında ibadetleri ifada tembellik etmesine veya ihmalkâr davranmasına, İslâm'ın bu âdet sebebiyle yanlış anlaşılmasına ve haksız ithamlara mâruz kalmasına yol açmaktadır. Ancak ölen için bir şeyler yapıp Allah'ın rahmetini umma, dinî bir görevi ifa etme, bu vesileyle ihtiyaç sahiplerine yardım etme gibi birçok farklı niyetin iç içe olduğu, psikolojik ve iktisadî sebeplerin ve sosyal baskının ön plana çıktığı bu işlemin sadece ilmî ve şeklî bir yaklaşımla bid`atlardan ve yanlışlardan arındırılması da kolay görünmemektedir. Din adına yapılan bu tür yanlış uygulamaları önlemenin belki de en etkili yolu, geride kalanların ölenler için yapabilecekleri en iyi hizmetin onların namaz-oruç borcu için para ödemek değil kendi ibadetlerini düzenli şekilde yerine getirmek, dünyada iyi bir müslüman olarak yaşamak ve ölen yakınları için, sevabını onlara bağışlamak üzere hayır, eser, iyilik, ibadet ve dua yapmak olduğu bilincine ermeleridir.

(Diyanet İşleri Başkanlığı, İlmihal C.1, S.370-376)  


 Soru:   Bir arkadaşıma onun tanımadığı biri hakkında kötü konuşsam gıybet olur mu?   



 Cevap:

Tanınmayan kişinin veya tanındığı halde ismi veya sıfatı belirtilmeyen kişi hakkında konuşulması gıybete girmez. Ancak ismi veya sıfatı belirtilmediği halde kimin hakkında konuşulduğu bilinirse yine gıybet olur. Bu bakımdan dikkat etmek gerekir

 Soru:   Kuran-ı Kerim'in hayatımızdaki yeri ve önemi nedir?   



 Cevap:

Yüce Allah Kuran-ı, insanlara doğru yolu göstermek için göndermiştir. Kuran' da, Allah'ın istediği gibi iyi, doğru, dürüst insan olmanın yolları anlatılmaktadır. Kuran'ı okuyup anlayan insan, onda en doğru inanış esaslarını, en güzel ahlak kurallarını ve dinin en temel kural ve ilkelerini bulabilmektedir. Bunun için, Kuran'ı okuyup anlamak çok gerekli ve faydalıdır. Allah'tan yeni bir kitap gelmeyeceği için yeni ihtiyaçlara göre Kuran’ın zaman zaman yeniden yorumlanması (tefsir edilmesi) gerekir. işte Kuran tefsirleri böylece ortaya çıkmıştır ve çıkmaktadır. Kuran’ı Arapça aslından okumak ibadet sayılmış ve sevap kabul edilmiştir. Bunun için Müslümanlar, Kuran okumaya çok önem vermişlerdir. Şurası bir gerçek ki Kuran sadece yüzünden ve ibadet niyetiyle okunmak için gönderilmemiştir. Asıl olan, Kuran’ın manasını anlamaktır. işte bu yüzden, Müslümanlar, kendi dilleriyle yapılmış olan meal ve tefsirleri okumalı ve üzerinde düşünmelidirler. Bu da bir ibadettir ve çok sevaptır. 5.2. Davranışlarımızda Kutsal Kitabımızdaki Öğütleri Dikkate Alalım Davranışlarımıza yönelik öğütlerin Kuran'da yer aldığının Yüce Allah şöyle bildirmektedir: Andolsun ki biz Kuran'ı öğüt almak için kolaylaştırdık... 2 Buna göre, Kuran, aynı zamanda bir öğüt kitabıdır. Davranışlarımızı Kuran'ın öğütlerine göre düzenlediğimizde başlıca şu ahlaki özellikler karşımıza çıkıyor: a Adaletli olmak b. Doğruluktan ayrılmamak c. Utanma duygusuna sahip olmak ç. Ölçülü olmak d. Hoşgörülü olmak e. Yumuşak huylu olmak f. Güvenilir olmak g. Cömert olmak h. Sabırlı davranmak, aceleci olmamak 1. Böbürlenmemek, kibirli yürümemek i. Vefalı olmak, nankör olmamak j. Büyükleri saymak, küçükleri sevmek k. Yoksulu, yetimi, kimsesizi kollamak 1. Haram yememek, kul hakkını gözetmek gibi Müslüman olarak günlük hayatta Kuran'ın öğütlerini dikkate almalıyız; onları davranışlarımızda rehber edinmeliyiz. O zaman huzuru ve mutluluğu daha çabuk yakalarız. yakalarız.

 Soru:   Ben 27 yaşındayım.(erkek). Bir kızı seviyorum ve ona soyledim o da beni seviyor. Ve ailesini haberi olmadan 8 aydır her sabah işe gitmeden once bulusuruz kahvaltı yaparız konusuruz ve gene aksam iş çıkışıda bulusur otobüse bindiririm. Ve ileriye dönük her seyi konuşuyoruz.Cocuklarımzın bile isimlerini koyduk.:) bunları ne kadar istekli ve birbirimiz ne kadar tanıdığımızı belirtmek için anlatıyorum kendiside 22 yasında namazını kılan hanım hanım biri bende namazımı kılarım.Bunları bilgi olsun diye soyluyorum. Bizim sorunumuz tabiî ki annesi. biz görücüye gittik ama beni annesi görür görmez dönmüş kızına dişlerini ısmış olmaz bu iş demiş.Bize karşı Allah var bir saygısızlığı olmadı. Biz ayrıldıktan sonra asla, ölümü çiğner çıkarsın, bula bula bunumu buldun, neresini sevin, boyuna mı, posuna mı , parasına mı , fındık faresi ( boyumuz aynı. Annesi boylu poslu olsun istiyormuş hep.) evi yok ne yapacaksın asla asla demiş. Bende önce 3 kişiyle nişanlamış üçü de olmamış hatta en sonuncunun 2 çocuğu varmış 35 yaşındaymış sırf zengin diye vermişler. Sonradan evli olduğunu öğrenince ayırmışlar.Yani kısaca annesinin varı yoğu para zenginlik.Gösteriş boylu poslu biri olacakmış ve 15 yaşından beri de görücüler gelip gidiyormuş.kız ilk defa kendi başına benimle tanışıp sevdi.Diğerleri ile hep evde ailesiyle görüşmüşler.Annesi aslın toplantılara kuran okumak için çağrılan bir kişi.annesi bir evet dese zaten babası mülayim ee kardeşleride biri bir yaş büyük yani küçükler. ben inşallah Mali Müşavir olacağım bitirme sınavlarım kaldı.Allahın izni ile kimseye de muhtaç olmam Ama kıza diyorum bak ben isler olur olmaz hep eleman olarakda kalabilirim sende gerekirse çalışmak zorunda kalırsın diye hep söylüyorum ve kabul ediyor.Sonuç olarak da aile dostları emekli bir imam var annesinin saygı duyduğu birisi.Onunlada gittim konuşutm, oda annesiyle konuşmuş ama nafile Hoca da demişki tek bir şey aklıma geliyor demiş. Siz bir suya ve şekeri bir hocaya okutun yada ayetlerini bulun ben bile okurum demiş. Ben de korkuyorum bu işi yapmaktan ailemin temelini çürük oluşturmaktan, tabii en önemlisi günaha girmekten.Hoca da demiş ki niyetimiz temiz amelimiz Salih bunda bir şey yok.Sevdiğimde illa bu işi yapalım bak hoca bir şey yok dedi diyor.Yapmazsak ben hocalara sorayım dedikçe de beni ilgisizlikle, evlenmemizi çok istememekle suçluyor.şimdi yapmazsak bak sen bir şey yapmadın hocaya bile gitmedi diyecek. Bende yapacağımız bu işin büyüye girip girmeyeceği merak ediyorum.Günah bir şey yapmayalım hocam bunda bır şey yoksa nasıl yapılır tarif edermisiniz. Yoksa yazın benimle gelirse kaçalım diyorum gelmezse de bu işi bitirmeyi düşünüyorum. Biraz zor bitiririm bu işi de neyse saygılar..   



 Cevap:

Yazdıklarınızdan anladığım kadarıyla yapılmak istenen iş büyüdür. Zira siz suya ve şekere okutup sevdiğiniz kızın annesine içirmeyi, bu suretle annenin sizi sevmesini ve bu evliliğe rıza göstermesini amaçlıyorsunuz. Netice itibariyle yapılmak istenen şey büyüdür. Halbuki İslam dini büyü yapma ve yaptırmayı büyük günahlardan saymış ve ona şiddetle karşı çıkmıştır. Büyünün gerçeklik ve etki derecesinin ne olduğu tartışması bir tarafa, İslam âlimleri Allah’ın dilemesi dışında büyünün kimseye bir zararının dokunmayacağını, Müslüman’ın büyüyle uğraşması ve büyü yaptırmasının haram olduğunu ifade etmişlerdir (İlmihal, II, 154).

Size tavsiyem şudur ki Allah’a dua edin. Bu tür şeylere tevessül etmeyin, zira yukarıda da söylediğim gibi Allah dilemez ise büyü kimseye tesir edemez. Siz, Allah’a bu iş hayırlı ise nasip etmesi yönünde dua edin inş. Rabbim size bir kolaylık sağlayacaktır.

 Soru:   Zevk suyu guslu gerektirirmi?  



 Cevap:

Cinsel temas sonunda haz ve heyecan içinde, fışkırarak gelen yapışkan sıvıya meni (sperm) denir. Bu gelirse gusül gerekir. Cinsel duygu, heyecan, tenle temas vb. sonunda meni değil de daha az, açık renkli, yapışkan ve fışkırmayan bir sıvı gelirse buna mezi denir; meziden dolayı gusül gerekmez, yalnızca abdest alınır. İdrardan sonra veya başka zamanlarda cinsel etkilenme, haz, uyanma sözkonusu olmadan gelen açık renkli, fışkırmayan, yapışkan ve az miktardaki sıvıya da vedi denir, bu da yalnızca abdesti bozar.(Hayrettin karaman)

 Soru:   Hz. Peygamberimiz (S.A.V) Medineye hicret ettiginde ilk ne yapmıştır?  



 Cevap:

Kuba’dan Medine’ye doğru yola çıkan Peygamberimiz Aleyhisselam ,Salim b.Avf oğullarının oturdukları Ranuna vadisine geldiği zaman ,Cuma namazı vakti girmişti. Peygamberimiz Aleyhisselam orada Cuma namazını kıldı. Bu Peygamberimiz’in kıldığı ilk Cuma namazıydı. Peygamberimiz Aleyhisselamın yanında bulunan ve Cuma namazı kılan cemaat da yüz kişi idi. Peygamberimiz Aleyhisselam, bu Cuma günü ayakta dikilerek bir hutbe irad buyurdular (Asım KÖKSAL, İslam Tarihi)

 Soru:   Banka kredisi kullanmak (geri ödemedeki faiz açısından) harammı?   



 Cevap:

İslâm'a göre faiz câiz olmadığı için normal hâllerde (zarûret bulunmadığında) banka kredisi kullanmak da caiz değildir. Burada zarûretten maksat, giderilmediği takdirde normal olmayan sıkıntılara sebep olan ihtiyaçtır. Meselâ insan yeterli beslenmez, giyinemez, tedâvi olamaz, oturacak bir mesken sağlayamaz... ise zarûrete düşmüş sayılır.

 Soru:   Şafii mezhebinde bir kez süt içmeyle süt kardeş olunurmu.Bir kez süt emmenin nikaha bir engeli varmı?  



 Cevap:

Hukukçuların çoğunluğuna göre çocuğun ilk iki yaş içerisinde emdiği süt az olsun çok olsun süt hısımlığının meydana gelmesi için yeterlidir. İmam Şâfiî ise süt hısımlığının oluşabilmesi için ilk iki yaş içinde beş fâsılalı ve doyurucu emişin şart olduğunu söylemektedir. İki yaşından sonra emmiş olduğu süt müçtehidlerin çoğuna göre bu tür bir hısımlık ve evlenme yasağı doğurmaz (Diyanet İlmihali, c.2, s. 216).

 Soru:   Katılım bankaları (faizsizbankacılık denen) bankalardan konutalmak için kredi kullanmak caiz midir?  



 Cevap:

Katılım bankaları kesin olarak faizli kredi vermiyorlar ve mevzûat gereği diğer bankalar gibi doğrudan faizli kredi veremezler. Diğer -caiz ve meşru olan- banka hizmetleri dışında ana iştiğal konuları "ortaklık, kiralama ve peşin alıp vade farkıyla satma"dan ibarettir. Bu sebeple mezkür bankalara "Katılım Bankası" denmiştir ve manası "Kâr ve zarara katılım" demektir.

 Soru:   Mekke dönemi gelen ayetlerin özellikleri nelerdir?  



 Cevap:

Hz. Muhammed'in (s.a.) peygamberlik döneminin yarıdan fazlası, 12 sene, 5 ay,13 günü Mekke'de geçmiştir. Mekke'de Allah'tan aldığı emirle İslâm'a davet etmeye başlayan Hz. Peygamber'e vahiy iniyor, o da bu vahiyleri insanlara tebliğ ediyordu. İşte bu dönemde inen âyetlere mekkî âyetler adı verilmiştir. Sûreler ve âyetler, toptan ve bir defada inmemiştir. Yüce Allah'ın takdir ettiği durum ve ihtiyaçlara göre âyet âyet, parça parça ve bazen da sûre sûre inmişlerdir. Kur'an'ın Mekke döneminde inen miktarı, bütün sûrelerin 19/30'udur. Buna göre, Allah'ın Mekke döneminde gönderdiği âyetlerin 6666 olarak kabul edilen bütün âyetlere oranı, yaklaşık 2/3'ünü (4500 civarı) oluşturur. Buna göre, Kur'an-ı Kerim'in büyük çoğunluğu, Mekke'de nâzil olmuştur. Mekke'de inen âyetler ve sûreler, daha çok yeni dine davet, dinin temelleri, inanç (itikad) ve ahlâk esasları, dua ve öğütler gibi hükümleri ve konuları kapsar. Aslında ibadetler ve hukuk, büyük ölçüde inanç ve ahlâka dayanır. Mekkî âyetler, Arapları, Cahiliye Devri'nin her türlü kötülüklerinden, bunların özellikle inanç alanına yansıyan bölümü olan küfür ve şirkten uzaklaştırmaya yöneliktir. İbadetlerle ilgili bir kısım hükümler bu dönemde konuldu. Mekke'de namaz ve onunla ilgili ibadetler emredilip farz kılınmıştır. Mekke döneminde başka bir ibadet emredilmemiştir. Nikâh, talâk, îlâ, zıhâr ve yemin konularına ilişkin belirli bir takım çekirdek hükümler, bu devrede konuldu. Mekke'de inen âyetlerdeki hukukî hükümler hem sayıca azdır, hem de genel ve mücmel (kısa ve öz) bir özellik taşır Mekke döneminin sonlarına doğru, Hz. Peygamber (s.a.), Medinelilerle yaptığı bey'atlerde cinayet, hırsızlık ve zina gibi bazı hükümleri ortaya koydu. Mekke'de inen ahkâm âyetlerini, yıllara göre şöylece gösterebiliriz: 610 (peygamberlik/bi'set yılı): Namaz (sabah ve akşam kılınan namazlar), abdest. 621 (hicretten bir yıl önce): Beş vakit namaz. Mekke dönemi, Hz. Peygamber (s.a.) ve onun çağrısına uyanların, siyasî ve hukukî açıdan Mekke şehir devleti içinde bir azınlık olarak yaşadıkları dönemdir

 Soru:   Plastik'ten bebekler yapılıyor.Bizlerde bebeklerimize satın alıyoruz. Günaha girermiyiz?  



 Cevap:

Hz. Âişe'nin bebek ve kanatlı at şekillerinde oyuncaklarının bulunduğu, Hz. Peygamber'in bunları gördüğü ve tebessümle karşıladığı rivayet edilir (Ebû Dâvûd, "Edeb", 62).

Bilginlerin çoğunluğu çocuk oyuncaklarının yasak kapsamı dışında kaldığını ifade etmişlerdir (Diyanet ilmihali, cilt 2).Çocukların oynadığı bebek, hayvan vb. oyuncaklar, heykel mânâ ve mahiyetinde olmadığı için caiz görülmüştür. Nitekim Hz. Âişe'nin ilk evlilik yıllarında çocukluk arkadaşlarıyla bu neviden oyuncaklar oynadığını Rasûl-i Ekrem görmüş ve tasvip etmiştir (Buhârî, K. el-Edeb, 81; Müslim, K. el-Edeb, 54; Hayrettin Karaman, Günlük Hayatımızda Helaller ve Haramlar).

 Soru:   S-1)Satranç, S-2)Okey oyunu(masada numaralı taş ve tahtalarla oynanıyor).Dinen günah mıdır?  



 Cevap:

Kumara bulaştırılmadığı, gerek Allah'a gerek aile ve topluma karşı görevler aksatılmadığı, o sırada daha önemli ve gerekli bir şey ihmal edilmediği sürece satranç ,tavla ve okey oynanmasında dinen bir sakınca yoktur.(Diyanet İlmihali c;2 s;121 )

 Soru:   Eşimle sinirle tartışırken ağzımdan (kalbimden değil) 3 kere boşol dedim. acaba boşandık mı? ne yapmalıyız?  



 Cevap:

Hz. Ali, İbn Mes`ûd, Ebû Mûsâ el-Eş`arî'ye, İbn İshak, İbn Teymiyye’e, göre aynı anda veya aynı temizlik süresi içinde verilen üç talâk bir talâk olarak kabul edilir. bu durumda eşler isterlerse belirli şartlarla evlilik birliğine geri dönebileceklerdir. (Diyanet İslam İlmihali, c.2)Bir erkek, nikahlı eşini, iki âdet kanaması arasındaki süre içinde ancak bir talak ile boşayabilir; yani kaç derse desin bir talakla boşamış olur. Kadını daha sonraki iki âdet arasında iken bir daha boşarsa ikinci boşama da gerçekleşmiş olur. Sizin durumunuzda, yeniden nikah akdi yaparak evliliğe dönebilirsiniz, ama kocanızın iki boşama hakkı kalmış olur, bundan sonra bu hakkı kullanmayın, israf etmeyin. (Prof.dr.Hayrettin Karaman Web sitesi, Sorulan sorular)

 Soru:   Hocam bayan biri bol eşofmanla(dar pantolon değil) namaz kılınır mı?   



 Cevap:

Avret, insan vücudunda başkası tarafından görülmesi ayıp ya da günah sayılan yerlerdir. Setr-i avret, avret sayılan yerleri örtmek demektir. Namazın farzlarındandır. Giyilen şeyin, tenin rengini göstermeyecek kalınlıkta veya dokuda olması gerekir. Vücut hatlarını belli eden elbise ile namaz kılmak mekruh olmakla birlikte kılınan namaz geçerlidir (Diyanet, İlmihali, c. 1) Erkeklerin pijama veya eşofmanla, kadınların da tesettürü sağlayabilecek şekilde dikilmiş olan gecelik ve sabahlıkla evlerinde namaz kılmaları mekruh olmaz. Bir mü’min namaz kılarken İlâhî huzura çıkmanın şevk ve heyecanını yaşar İşte böyle bir hâlette bulunan mü’minin namaza hazırlanırken de ayrı bir hassasiyet, itinâ ve titizlik içinde bulunması gerekir. Namazın farz, vacip ve sünnetleri yanında, müstehap ve âdâbına da azamî ölçüde riâyet etmesi onun namazdaki mânevî hisse ve feyzinin derecesini arttıracaktır. Aynı şekilde namazın mânâ ve ruhuna ters düşen, namazı bozan, mekruh kılan davranış ve hareketlerden kaçınmak, uzak durmak da o nisbette namazın sevap ve faziletini çoğaltacaktır (Mehmed Paksu, İbadet Hayatımız). Gerek evde, gerek diğer yerlerde tek başına da olsa namazların temiz ve güzel bir kıyafetle kılınması, şüphesiz daha iyidir (Din İşleri Yüksek Kurulu, diyanet aylık dergi, 2005 sorular ve cevaplar).

 Soru:   Din hakkında bildikleriniz nelerdir?   



 Cevap:

- Din tarihin bütün devirlerinde ve bütün toplumlarda daima mevcut olan evrensel ve köklü bir olgudur. İnsana hitap eden ve insan için söz konusu olan din, insanla beraber var olmuş ve tarih boyunca varlığını sürdürmüştür. Din insanlığın vazgeçilmez bir gerçeği olması sebebiyle bundan böyle de varlığını devam ettirecektir. Tarihin hangi devresine bakılırsa bakılsın dinsiz bir toplum görülmemektedir. İnsanlık tarihinin her döneminde din, canlılığını korumuş ve insan hayatının ayrılmaz bir vasfı olma karakterini sürdürmüştür. Bunun da temel sebebi, insanın dinî bir varlık olması, başka bir ifadeyle dinî duygunun, fıtrî (doğuştan gelen) bir özellik olarak insanın kendi öz varlığı hakkındaki şuur ile birlikte ortaya çıkması, bu şuur ile birlikte gelişmesidir. Din duygusu insanın doğuştan beraberinde getirdiği bir duygudur. İnsan, her zaman ve her yerde yüce, kudretli ve ulu bir varlığa sığınma, ona güvenme ve ondan yardım dileme ihtiyacını hissetmiştir. Bu sığınma ve güvenme duygusu, din ile karşılanmaktadır. Dinin fıtrî oluşu Kur'an'da şu şekilde belirtilmektedir: "Sen yüzünü bir hanîf olarak dine, Allah'ın fıtratına çevir ki O, insanları bu fıtrat üzerine yaratmıştır. Allah'ın yaratması değiştirilemez" (er-Rûm 30/30). İnsan, yapısı itibariyle dine muhtaçtır. Çünkü insan ruh ve bedenden ibarettir. Bedenî ihtiyaçları karşılamak nasıl hayatın bir gereği ise, mânevî varlığın devamı da ruhî ihtiyaçlarının karşılanmasına bağlıdır. Onun bu ihtiyaçlarını karşılayan en köklü müessese ise dindir. İnsanın, yüce bir kudretin mevcudiyetini kabul edip ona yönelmesi, dua ve niyaz ile ona sığınması, doğuştan getirdiği sığınma, güvenme ve bağlanma duygularının en güzel karşılığıdır. Bu güvenme, sığınma ve bağlanma duyguları insanda öylesine köklüdür ki tarih boyunca bütün insanlar şu veya bu şekilde bir kişi, nesne veya varlığa kutsallık ve yücelik nisbet edip bağlanmışlardır. Kendisine yönelinecek, sığınılacak en mükemmel varlık ise şüphesiz kâinatın yaratıcısı olan Allah'tır. Çeşitli dinlerde farklı isimlerle anılan, çeşitli şekillerde tasvir edilen yüce kudret veya kutsal varlıkların özünde bu inanç yatmaktadır. Her şeyi var eden bir yüce kudretin mevcudiyetini kabul edip ona bağlanma insanı kuvvetlendirdiği gibi, dua, niyaz ve Allah'a sığınma insanı yüceltir. Din fertleri mukaddes duygu ve alışkanlıklarda birleştiren, toplumları yücelten ve geliştiren bir kurumdur. Din insanlara yön verip, onları iyi ve faydalı şeyler yapmaya yönelten bir hayat nizamıdır. Din aynı zamanda ahlâkî bir müessese olarak insanlara yön veren, en mükemmel kanunlar ve en sıkı nizamlardan daha kuvvetli bir şekilde kişiyi içten kuşatan, kucaklayan ve yönlendiren bir disiplindir. İnsanın psikolojik yapı ve yaşayışında karşılaştığı yalnızlık, çaresizlik, korkular, üzüntü ve sarsıntılar, hastalıklar, musibet ve felâketler karşısında ona ümit, teselli ve güven sağlayan en son sığınak din olmuştur. Ayrıca dinî yaşayışın insanı ruhî bunalımlardan koruduğu; kendisine ve çevresine karşı daha duyarlı ve dengeli yaptığı bilinmektedir. Dindeki âhiret inancının hem dünya hayatındaki davranışlarda etkili olduğu hem de insandaki ebediyet duygusuna cevap verdiği ortadadır. İnsanlığın mânevî ve zihnî gelişmesinde dinin önemli payı vardır. (DİA, I,6-8)

 Soru:   Namazda ettehiyyat yerine kurandan bir sure veya türkçe bir başka dua okunabilir mi?   



 Cevap:

Namazda tahiyyatı okumak namazın vacipleri arasındadır. Bu sebeple tahiyyat okunmalıdır. DİA, I, 250 Başka bir dua ya da süre okunmaz çünkü oturuş için tahiyyat süresi tahsis edilmiştir.

 Soru:   Futboldaki transfer parası günah mıdır?  



 Cevap:

Spor alanında amatör ve profesyonel anlamda transfer işlemleri farklı olarak yapılmaktadır. Amatör alanda federasyonun mevzuatı bellidir. Profesyonel anlamdaki işlemler bir nevi hizmet alım-satımı sözleşmesi niteliğindedir. Futbolcu veya klüp hizmet ve yetenekleri için bir değer ortaya koyarlar. Anlaştıkları ücret karşılığında sözleşmeye imza atarlar. Yani ticari bir akit yapılır. Bu akdin gereği veya bozulması durumunda ne yapılacağı zaten hukuken bellidir.

Bu konuda da aldatma, hile, kumar, rüşvet, faiz gibi dinimizin yasakladığı haksız bir kazanç sözkonusu olmadıkça transfer parasına günah veya haram diyemeyiz.

 Soru:   Borsaya para yatırmak faiz midir? Bütün hisse senetlerini kapsıyormu?  



 Cevap:

Günümüzde borsa denildiğinde genel olarak hisse senetlerinin, tahvil, hazine bonosu ve kambiyo belgelerinin alınıp satıldığı yer anlaşılmaktadır. Tahvil, hazine bonosu gibi faizli borç senedi mahiyetindeki kıymetli evrakın alım-satımı, -ister devlet isterse şahıs ve şirketler olsun- faizli bir işlem olduğu için caiz görülmemektedir. Dövize endeksli tahvil ve borç senetleri için de durum böyledir. Şirketlere ortaklığı temsil eden hisse senetleri ve şirketlerin kâr-zararına ortaklığı belgeleri bunlardan farklıdır. Günümüzde hisse senetleri, bir ortaklık belgesi olmaktan öte bağımsız olarak alınıp-satılan bir mal hâline gelmiştir. Yine kâr getiren bazı tesisler kâr ortaklığı yoluyla halka açılmış, böylece faizden kaçınan kesimin birikimleri de değerlendirilerek toplanan sermaye ile yeni iş ve istihdam alanları açılmıştır. Kısaca ifade etmek gerekirse günümüz İslam bilginlerinin çoğu hisse senedinin alınıp-satılmasına şu şartla cevaz vermektedirler: Hisse senetleriyle işlem yapılacak şirket; faiz, içki imali ve ticareti, karaborsacılık, hile, yalan ve aldatma gibi dinen caiz olmayan alanlarda faaliyet göstermemelidir.

 Soru:   Bana bazen şirkle ilgili düşünceler gelior, korkuyom acaba şirke mi girdim , ben çok şükür allaha inancım tam bana bazen sanki şirk koşmuşum gibi gelior ne yapmalıyım?  



 Cevap:

Bu düşünceler şeytanın vesveseleridir. İnsanın bu düşüncelerden dolayı imanına zarar geleceğini düşünmesi imanının göstergesidir. Hadis-i şerifte Peygamberimiz: Şeytan “seni kim yarattı” diye vesvese verir. O kişi “Allah yarattı” derse “O’nu kim yarattı” diye vesvese verir. Böyle vesvese gelince “Ben Allah ve Resulüne iman ettim” desin(Buhari) buyurmuştur. İmanla ilgili vesveselere kapılan bir kişi bu düşüncelere önem vermemeli, dikkate almamalıdır. Ayet-i kerimede Cenab-ı Allah “Ey iman edenler şeytanın yoluna (ve vesveselerine) uymayın” buyurmaktadır. (Bakara,208) Yine bu vesveselerden Allaha sığınılması şu ayetlerde anlatılır: “De ki: “Cinlerden ve insanlardan; insanların kalplerine vesvese veren sinsi vesvesecinin kötülüğünden, insanların Rabbine, insanların Melik’ine, insanların İlah’ına sığınırım.” (Nas Süresi 1-6)İnsana imanla ilgili bu vesveseler gelince Ben Allah’a ve Resulüne iman ettim diyerek şu duayı okunabilir: "Allahümme ya Mukallibel kulüb, sebit kulübena ala dinik" "Ey kalbleri evirip çeviren Allah'ım!Bizim kalblerimizi de dininde sabit eyle" Bu vesveseler takıntı haline gelmişse psikologa başvurulmalıdır.

 Soru:   Bir evlat ana babasının yanlışlarını yüzlerine karşı söyleyebilir mi?  



 Cevap:

Ana babaya iyilik edip onları incitmekten kaçınmanın önemine dair pek çok âyet ve hadisin yanında, ahlâk kitaplarında da konuya büyük önem verilmiş; onların, birer insan olarak tabii haklarının yanında; evlâtların onlara karşı yerine getirmeleri gereken birçok görevden söz edilmiş olup bunların başlıcalarını şöyle sıralamak mümkündür: Maddî ve mânevî ihtiyaçlarını karşılamaya, huzurlu bir yaşama ortamı sağlamaya çalışmak, istetmeden vermek, kendilerinden aşırı fedakârlıklar beklememek, haklarında şikâyetçi olmamak, kusurlarını saklayıp iyiliklerinden söz ederek itibarlarını korumak, uyarılmaları zorunlu olan durumlarda ise uyarıları incitmeden yapmak, hayatta iken ve öldükten sonra haklarında duacı olmak, haram olmayan konularda isteklerini yerine getirmek, hayır ve ibadetlerine yardımcı olmak, öldüklerinde vasiyetlerini yerine getirmek ve arkalarından hayır hasenatta bulunmak, hâtıralarını yaşatmak üzere dostlarıyla ve sevdikleriyle ilişkiyi devam ettirmek, nihayet dinin ve örfün gerekli veya güzel bulduğu diğer hususlarda lâzım geleni yapmak(Diyanet İlmihali c:II s: 530)

 Soru:   Anne ve Babanın çocularında hakları vardır. Çocuklarınında onlar üzerinde hakları var mıdır?  



 Cevap:

Anne babanın çocukları üzerinde hakları olduğu gibi ,çocukların da anne baba üzerinde hakları vardır.Bu hakları üç noktada toplamak mümkündür: 1. Çocuğun maddî ihtiyaçlarının karşılanması. Çocukların beslenme, barınma, giyim kuşam ve sağlık gibi maddî ve bedensel ihtiyaçlarının karşılanması ailenin başta gelen görevidir. Hz. Peygamber, kişinin hayır yolunda harcadıkları içinde sevabı en bol olanının, aile bireylerine yaptığı harcamalar olduğunu belirtmiş; başka bir hadisinde de, "İnsanın aile bireylerini sefil bırakması günah olarak kendisine yeter" (Ebû Dâvûd, "Zekât", 45) buyurmuşlardır. 2. Çocuğa sevgi ve şefkat gösterilmesi. Peygamber efendimizin gerek kendi çocukları ve torunlarına gerekse diğer çocuklara karşı son derece şefkat, merhamet ve sevgi hisleri duyması, onları bağrına basıp okşaması, öpmesi, hatalarını bağışlaması, şakalaşması, hatta oyunlarına katılması ile ilgili pek çok hadis rivayet edilmiştir. Onun çocukara olan bu düşkünlüğünü yadırgayan birini, "Allah senin kalbinden merhameti söküp almışsa ben ne yaparım!" (Buhârî, "Edeb", 18) diyerek eleştirmiştir. 3. Çocuğun eğitimi. Çocuğun dinî, ahlâkî ve meslekî eğitimi ailenin en zor ve o kadar da önemli görevidir. Müslüman ahlâk ve eğitim bilginleri Allah'ın rab (terbiye edici, eğitici) şeklindeki ismini de buna delil gösterirler. Hz. Peygamber'in, "Ben ancak bir öğretmen olarak gönderildim" (İbn Mâce, "Mukaddime", 17) anlamındaki hadisi ise eğitimin bir peygamber mesleği olduğunu gösterir. Eğitimin temel amacı ise çocukların bilgide ve ahlâkta donanımlı olmalarını sağlamaktır. "Hiçbir baba çocuğuna güzel terbiyeden daha değerli bir miras bırakamaz" (Tirmizî, "Birr", 33) anlamındaki hadisin açık ifadesi yanında, "İlim talep etmek her müslümana farzdır" (İbn Mâce, "Mukaddime", 17) mânasındaki hadis de bu hususta ebeveyne sorumluluk yüklemektedir. Aile ortamı aynı zamanda bir eğitim ortamı olduğundan çağdaş eğitimciler gibi müslüman eğitimci ve ahlâkçılar da aile eğitiminin önemi ve tarzı üzerinde geniş olarak durmuşlardır. Başta Mâverdî'ye ait Edebü'd-dünyâ ve'd-dîn ve Gazzâlî'ye ait İhyâü ulûmi'd-dîn adlı ölümsüz eserler olmak üzere ahlâk ve eğitim konularındaki sayısız eserde yer alan bu husustaki önerileri şu şekilde özetlemek mümkündür: Büyükler, davranışlarıyla çocuklar için iyi örnek olmaya önem vermeli; eğitim sırasında onları büyük yerine koymayıp kendileri onların düzeyine inmeli ve onları anlamaya çalışmalı; oyun oynamalarına fırsat vermeli, eğitici oyunlara yönlendirmeli, onlara daima doğru ve tutarlı bilgiler vermeli; hoşgörü ilkesine özenle riayet etmeli; ancak bunun ölçüsünü iyi ayarlayarak çocukların şımarıp arsızlaşmasına yol açmamaya özen göstermelidirler.(Diyanet İlmihali II :520-521)

 Soru:   Bir kitap da okuduğıuma göre hac 3 farklı zamanda yapılabliyormuş.Doğru mudur?   



 Cevap:

Hac, "Mekke şehrindeki Kâbe'yi ve civarındaki kutsal sayılan özel yerleri, özel vakit içinde, usulüne uygun olarak ziyaret etmek ve yapılması gereken diğer menâsiki yerine getirmek" demektir.Kâbe'yi ziyaretle ilgili ibadetlerden biri de "umre"dir. Ziyaret belirli zamanda ve Arafat vakfesiyle birlikte olursa "hac"; belirli bir zamana bağlı olmayarak vakfesiz yapılırsa "umre" adını alır. Umre yapmanın özel bir vakti olmadığından umre için her zaman ihrama girilebilir.Hac ayları girmeden hac menâsikinden hiçbiri yapılamaz.Haccın farzlarını yani "ihrama girme", "Arafat vakfesi" ve "ziyaret tavafı"nı, kendileri için belirlenmiş özel vakitlerinde yapmak haccın geçerlilik şartıdır. Hac törenleri (menâsik), hac ayları içinde yapılır. Hac ayları, hac menâsikinin yapılacağı aylar olup, şevval ve zilkade ayı ile zilhicce ayının ilk on günüdür. Bu aylardan önce hac menâsikine başlanmaz. Ayrıca hacla ilgili vakfe, tavaf, sa`y, şeytan taşlama gibi menâsikten her birinin bu aylar başladıktan sonra belirlenen vakitler içinde yapılması gerekir, aksi halde sahih olmaz. (Diyanet İslam İlmihali)

 Soru:   Hanefi fıkhında abdestin farzları arasında niyet yer almaz ama namazın farzları arasında niyet yer alır. şimdi biz temiz sayılacak bir denize girdik ama içimiz de abdest alma niyeti yok. denizden çıktığımız zaman namaz kılabilirmiyiz. kılamaz isek abdestimiz olmaz ise neden abdestte niyet farz değilde namazda farz. namazım olursa bunu kaynak gösterebileceğim bir kitap var mıdır?  



 Cevap:

Farz, yapılması din yönünden kesin şekilde gerekli olan herhangi bir görevdir. Kesin olarak şer'î bir delil ya Kur'anın açık bir âyeti yahut peygamberimizin sağlam bir hadisi ile yapılması emredilen ve istenen görevdir. Namaz ve zekât gibi...Abdestle ilgili olarak Kur'ân-ı Kerîm'de, "Ey iman edenler! Namaza kalktığınızda yüzlerinizi, dirseklere kadar kollarınızı yıkayın, başınızı meshedin ve topuklara kadar ayağınızı yıkayın. Eğer su bulamazsanız temiz toprakla teyemmüm edin" (el-Mâide 5/6) buyurulur. Bu âyet Medine döneminde nâzil olmuş ise de, müslümanların Mekke döneminde mi`rac gecesinde namazın farz kılınmasından itibaren namaz öncesinde mendup bir davranış olarak abdest aldıkları bilinmektedir. Âyet bunu müstakil bir hükümle teyit etmiş, ayrıca abdestin her amel için değil namaz için farz kılındığını açıklamıştır. Hz. Peygamber de hem müslümanlara fiilî olarak abdestin nasıl alınacağını göstermiş hem de abdestsiz olarak kılınacak hiçbir namazın Allah katında kabul olunmayacağını belirtmiştir (Buhârî, "Vudû", 2; İbn Mâce, "Tahâret", 47).Abdestin farzları, bir fiilin abdest sayılabilmesi için onda bulunması zorunlu olan ana unsurlar demektir. Abdestin farzları ilgili âyette (el-Mâide 5/6) zikredildiği üzere dörttür: 1. Yüzü yıkamak. 2. Kolları dirseklerle birlikte yıkamak. 3. Başı meshetmek. 4. Ayakları topuklarla birlikte yıkamak.Abdestin bu dört farzında Sünnî fıkıh mezhepleri ittifak etmiştir. Ancak Hanefî mezhebinin dışında kalan diğer üç Sünnî mezhebin buna bazı şartları da ilâve ettiği görülür. Meselâ niyet bu üç mezhebe göre, abdeste başlarken besmele çekmek Hanbelîler'e göre, dört farzın âyette sayılan sıraya uygun yapılması (tertîb) Şâfiî ve Hanbelîler'e göre, bu işlemlerin ara verilmeden yapılması (muvâlât) Mâlikî ve Hanbelîler'e göre farzdır.Abdestin farzlarının yerine getirilmiş olması kuşkusuz alınan abdestin fıkhen geçerli (sahih) olması sonucunu da doğururAbdestin başlıca sünnetleri şöyle sıralanabilir : Abdest almaya niyet etmek, başlarken besmele çekmek, elleri bileklerle birlikte üç defa yıkamak( Diyanet İlmihali c.1)Teyemmüm edecek kimse, Ne İçin Teyemmüm edeceğine niyet eder. Kur’an-ı Kerim’de, “eğer hasta iseniz, yolculukta bulunuyorsanız, tuvaletten gelmişseniz veya kadınlara yaklaşmışsanız ve de su bulamamışsanız, temiz bir toprağa yönelip, onunla yüzlerinizi ve ellerinizi meshedin (teyemmüm edin)” buyurulmaktadır. (Nisa, 43; Maide, 6)Namaz hususunda niyet Allah için safiyetle namaz kılmayı istemek ve hangi namazın kılınacağını bilmektirNamazın geçerli olması için niyetin gerekli olduğunda İslâm bilginleri ittifak etmişlerdir. Hanefî mezhebine göre farz namazlar, vitir namazı, adak namazı ve bayram namazları için belirleme şarttır. Niyetin kalp ile yapılması esas olup dil ile söylenmesi şart değildir. Bununla birlikte ayrıca dil ile de söylenmesi daha iyi olur ve bu tarzda niyet, çoğunluğa göre müstehaptırNiyet etmek: Abdesti, namaz kılmaya veya abdestsizliği gidermeye veya Yüce Allah'ın emrini yerine getirmeye niyet ederek almak.Niyet kalb ile olur, Dil ile "Niyet ettim Allah rızası için abdest almaya" denilmesi güzel görülmüştür. Niyetin vakti, elleri veya yüzü yıkamaya başlama zamanıdır. ( Ömer Nasuhi Bilmen Büyük İslam İlmihali) Bu durumda Hanefi mezhebine göre; niyet kasdı olmasa dahi denize girip çıktığında abdest almış olur. Çıktığında o abdestle namaz kılabilir. Yalnız abdestin farzına sünnetine ve adabına rayet edilerek abdest alınması tercih edilen durumdur.

 Soru:   İçki satılan mağazada satış elemanı olarak kazanılan maaş helal midir?   



 Cevap:

Dinimize göre, içki içmek haram kılınmıştır. İçmek haram olduğu gibi alış-verişi de yasaktır. İçkinin imâli ve sonraki safhaları hakkında hadis-i şerifte şöyle buyrulmuştur: "Nebî (s.a.v), içki hakkında on kişiyi lanetlemiştir: (İçki, şarap vb. imâl etmek için üzüm, arpa vb.) Sıkan, kendisi için sıkılan, içen, taşıyan, kendisi için taşınan, içiren, satan, parasını yiyen, satın alan ve kendisi için satın alınan..." (Tirmizî, Büyû', 59; İbn Mâce, Eşribe, 6). Şayet çalışma zarureti söz konusu ise en kısa zamanda helalinden başka bir iş buluncaya kadar bu mağazada çalışılabilir. Niyet burada çok önemlidir.

 Soru:   Dinimizde insanlar arasında küslük yaşanması günah mı?  



 Cevap:

Konuşmayı kesmek (küsmek ve darılmak) câiz değildir. Kur’an-ı Kerim’de: “Mü’minler ancak kardeştirler. O halde iki kardeşinizin arasını bulup barıştırın. Allah’tan korkun, tâ ki esirgenesiniz” hükmü beyan buyrulmuştur. İslâm fıkhında kardeşlik; sadece sözde kalan bir hadise değildir. Nafaka, zekât, selâm verme, hakkı tavsiye etme, karz-ı hasen verme, maddî ve mânevî yardımda bulunma gibi vazifelerle tahkim edilmiştir Ayrıca Resûl-i Ekrem (s.a.v): “Kendi nefsi için istediğini, kardeşi için de istemedikçe (tam manasıyla) iman etmiş olmaz” buyurarak; “Kardeşlik Hukuku’nun” korunmasının imanla ilgili olduğunu hatırlatmıştır. Meşru bir sebeple küsmek mümkündür. Ancak meşru bir sebep yokken; bir Müslüman’ın diğer bir Müslüman’a üç günden fazla küsmesi, selâmı ve muâşereti kesmesi câiz değildir. Nitekim Resûl-i Ekrem (s.a.v)’in: “Bir Müslüman’ın kardeşi ile üç günden fazla dargın (küs) durması helâl olmaz. Üç günü doldurunca, hemen ona gidip selâm vermelidir, o da selâmına karşılık verirse ikisi sevapta ortak olurlar. Karşılık vermezse, o günaha batmış, selâm veren dargınlıktan çıkmış olur” buyurduğu bilinmektedir. Bir babanın oğluna: “Sen kumar oynamayı bırakıncaya kadar, seninle konuşmayacağım” demesi, terbiyeye dayanan bir hadisedir. Bir süre ile kısıtlı değildir. Resûl-i Ekrem (s.a.v) ve ashabı; mazeretleri bulunmadığı halde cihada katılmayanlarla konuşmamışlardır. Nihâyet onların tövbe etmesi ve bu tövbelerinin Allah-u Teâlâ (c.c) tarafından kabul edilmesi sonucu (ki bu arada 50 günden fazla süre geçmiştir) konuşmaya başlamışlardır. Burada da; meşru bir sebep mevcuttur. Birbirine dargın olan iki Müslüman; aralarındaki anlaşmazlığı gideremezse, durum ne olacaktır? Âyet-i Kerîme’de: “O halde iki kardeşinizin arasını bulup barıştırın” emri verilmiştir. Duruma vakıf olan Müslümanlar; anlaştırmak ve barıştırmak için kendilerini görevli hissetmelidirler. Bu konu ile ilgili olarak Resûl-i Ekrem (s.a.v)’in teşvikleri vardır. Nitekim: “Size nafile namaz, oruç ve sadakadan daha üstün bir şeyi haber vereyim mi?” buyurur. Sahabe-i Kiram: “Evet!.. (seni dinliyoruz) Ey Allah'ın Resûlü!..” deyince Resûlullah (s.a.v): “(Küs olan) iki Müslüman’ın arasını bulmak, barıştırmaktır. Çünkü aranın bozulması, kökünden kazır. Saçı kazır demiyorum, dini kazır” buyurmuştur.

 Soru:   Sandalyede namaz kılan kişi önüne seccade koyması muhakkak gerekir mi?   



 Cevap:

Sandalyede namaz kılan kişinin önüne seccade koyması gerekmez. Namaz kılarken kişinin önüne seccade koyması daha temiz bir şeyin üzerinde namaz kılma ihtiyacından kaynaklanır. Namaz kılınan yerde necaset olmaması gerekir. Bununla birlikte seccade namazın farz ya da sünneti de değildir. Dolayısıyla konulmamasında her hangi bir sakınca yoktur.

 Soru:   Özel sigorta şirketlerinin yapmış olduğu bireysel emeklilik sisteminde dinen sakınca var mıdır ?  



 Cevap:

Devletin kurduğu ve yürüttüğü kurumlardan emekli olmak caiz olmakla birlikte bankaların ve sigorta şirketlerinin yaptıkları bireysel emeklilik caiz değildir! Burada banka ve şirketin amacı, paranızı faizle işletip sonra (faizi ile) size geri vermekten ibarettir

 Soru:   Eşimin ailesiyle oturmak zorunda bırakılıyorum.Huzursuzum, yapamıyorum. Dinen bu duruma mecburmuyum?  



 Cevap:

Dinen eşinizin ailesi ile oturmaya mecbur değilsiniz. Fakat bir yabancı bile olsa büyüğe saygı göstermek dinimizin emridir. (Hz. Peygamber s.a.v bir gün ashabıyla otururken içeriye bir yaşlı girince, grubun içindeki gençler o yaşlıya yer vermekte biraz yavaş davranmış Hz. Peygamber efendimiz bunun üzerine “Büyüklerine saygı göstermeyen, küçüklerini sevmeyen bizden değildir.” Buyurmuştur.) Evinizi toparlayıp, yemek yapmak gibi bir mecburiyetiniz de yok ama yapmadığınızda sonuçları ile siz yüzleşirsiniz. Siz eşinizin ailesini hoş karşılamazsanız o da sizin ailenizi hoş karşılamaz, belki huzursuzluklar da böyle gün yüzüne çıkmaya başlar. Şunu da unutmamalı ki büyük anne ve büyük baba yanında büyüyen çocuklar daha sosyal ve daha mutludurlar. Bilinen bir gerçektir ki, insanı üretici olduğu sürece değil, yaşadığı sürece değerli bulan, ona aile ortamında bakan bir aile kadar hiç bir şey mutlu edemez Hangi darülaceze sakini gerçekten mutludur? İnkâr edilemez bir gerçektir ki, herkes evinde rahat eder Evler ve aileler birbirlerine tahammül etmesini bilen sadakat ve feragat sahibi eşler sayesinde huzur yuvası olabilir Bu sebeple "aile yuvasını" geçici hevesleri tatmin ocağı olarak değil, sonuçları itibariyle öteki dünyaya uzanan, oradaki hayatın şeklini tayin eden "ebedi bir kurum" olarak görmek gerekmektedir Böylesi bir bakış açısına sahip eşlerden oluşan aileler, daha doğrusu "dindar aileler" dünya için olduğu kadar gerçek istikbal için de güven kaynağıdır Sevgili Peygamberimiz bir başka hadislerinde, dünyada elde edilmesi için gayret gösterilmeye değer bulduğu kıymetleri "şükreden gönül, zikreden dil ve ahiret işlerinde (bir rivayete göre de imanı yaşamakta) kocasına yardımcı olan dindar hanım" olarak bildirmiştir. Anne babasına bakmak eşinizin olmazsa olmazı olduğuna göre ona yardımcı olmaya çalışmak dünya ve ahiret saadetinin anahtarı olsa gerektir.

 Soru:   Çürük dişime kanal tedavisi uygulandı, eve geldiğimde gece ihtilam oldum gusül abdestini nasıl almalıyım?   


 Cevap:

Diş doldurmak bir tedavidir. Tedavi edilen uzvun üstünün -sargı, dolgu, alçıya alma gibi- geçici veya devamlı olarak kapatılması gerekiyorsa (tedavi bunu gerektiriyorsa) kapatılır. Kanal tedavisi de bu bağlamda değerlendirilir. Dolgu, sargı, alçı yapılırken hastanın abdestli ve gusüllü olması da gerekmez. Abdestli olmak, yaranın, çürüğün, kırığın üstünü kapatırken değil, sağlam ayağa, üzerine meshetmek üzere mest giyerken gereklidir

 Soru:   Sözlümle telefonla konuşuyoruz, birbirimize sevgi sözcükleri söylüyoruz, caiz midir?  



 Cevap:

Bir evlilik vaadi olan nişanlanma İslâm hukukunda taraflara evlilik mecburiyeti getirmez. Öte yandan nişanlılık taraflara evliliğin verdiği beraber yaşama hak ve yetkisini vermez. Nikâh akdi yapılmadan nişanlıların, aralarındaki sıcak ilgiye ve ileriye mâtuf iyi niyetli beklentilerine rağmen mahremiyet bakımından âdeta iki yabancı gibi oldukları ve bu mahremiyet sınırlarına dikkat etmeleri gerektiği gözden uzak tutulmamalıdır. Ancak kendi başlarına karar verebilecek derecede yetişkin ve aklı başında nişanlıların eşya bakmak üzere çarşıda dolaşmaları; konuşmak ve birbirlerini daha yakından tanımak amacıyla herkese açık mekânlarda oturmaları, toplumun bu yönde müsamahasının bulunduğu durumlarda nişanlılık hukuku çerçevesinde mâkul ve meşrû karşılanabilir.. Diyanet ilmihal, 2/201

 Soru:   Niçin birden çok din vadır?  



 Cevap:

İslam’a göre ilk din tevhit dinidir. İlk insan Hz. Âdem aynı zamanda bir peygamberdir ve Tevhit dininin ilk tebliğcisidir. Hz. Âdem Allah’tan aldığı emirleri ilk önce kendi çocuklarına anlatmıştır. Hz. Âdem’den itibaren insanlar tek olan Allah’a inanmaya başlamışlardır. Fakat daha sonra insanlar, Tevhit çizgisinden uzaklaşmışlardır. Tevhit dininden uzaklaşan insanlar, yeni bir takım şeylere tapınma ihtiyacı içerisinde olmuşlar ve ilkel dinler ortaya çıkmıştır. Böylece insanlar, doğru yoldan ayrılmış, Allah’tan başka varlıkları tanrı edinmişlerdir. Yüce Allah’ın Hz. Âdem ile insanlara bildirdiği hak din unutulmuş, yerini batıl dinler almıştır. İnsanlık, karanlık, cehalet ve ilkelliğe dalmıştır. Tüm varlıklarda bir ruh olduğuna inanan insanlar daha sonra bu ruhlara tapmaya başlamışlardır. Bazıları da yağmur, rüzgâr, şimşek, bulut gibi tabiat kuvvetlerini tanrılaştırmışlardır. Daha sonra gizli bir takım güçlere inanarak bu güçleri şekillendirmişler ve putçulukla birlikte çok tanrıcılık ortaya çıkmıştır. Zamanla çok tanrıcılıktan iki tanrıcılığa ve daha sonra da tek tanrı inancına dönmüşlerdir. İnsanlar, güneşe, ay ve yıldızlara tapmaya başlamış, yeryüzündeki olayların nedenini gökyüzünde aramaya başlamışlardır. Tevhit inancından ayrılan bir grup insan ateşe tapmış, başka bir grup insan da inandığı tanrılarının bir sembolü olan putlara tapmaya başlamışlardır. Başkaları da tek Allah’a inanmakla birlikte O’ndan başka yedek ilahlar da edinmeye başlamıştır. Bununla birlikte her dönemde tek Tanrı inancına sahip insanlar da olmuştur. Tevhit dininden sapmalar olunca Allah, insanları müjdeleyip inkârcıları korkutacak ve onlara doğru yolu gösterecek yeni peygamberler ve kitaplar göndermiştir. Tebliğ ile görevlendirilen hiç bir peygamber tevhit çizgisinden ayrılmamıştır. Gönderilen dinlerin asılları değişmemiş fakat ayrıntılarda bazı değişiklikler olmuştur. Bu değişiklikler de zaman ve mekana göre doğan ihtiyaçlardan kaynaklanmıştır. Sonradan gelen peygamber önceki dine ait bazı hükümleri ortadan kaldırmış, yerine yenisini koymuştur. Böylece en son din olan İslam ile bu gelişme zirveye ulaşarak tamamlanmıştır. Bu arada inanç esasları değişmemiştir. Bu nedenle Hz. Adem’in getirdiği tevhit dini ile Hz. Muhammed’in getirdiği İslam dininin inançları arasında bir fark yoktur. Her peygamberin getirdiği inanç sistemiyle tevhit dininin esasları korunmuştur. Yüce Allah’ın gönderdiği Peygamberlerin çağrısına kimi insanlar uymuş, kimileri de bu daveti reddedip eski batıl dinlerini devam ettirmişlerdir. Böylece dünyada hak ve batıl dinler varlıklarını beraberce sürdürüp gitmişlerdir. Kur’an’da Allah’ın akıl ve irade verdiği insanlara doğru yolu, inanılması ve uyulması gereken esasları öğretmek için peygamberler gönderildiği açıkca vurgulanmıştır; “Şüphesiz biz seni, müjdeci ve uyarıcı olarak gerçekle gönderdik. Geçmiş her ümmet içinde mutlaka bir uyarıcı buluna gelmiştir. Eğer seni yalancı sayıyorlarsa bil ki, öncekileri de yalanlamışlardı. Peygamberleri onlara belgeler, sayfalar ve nurlu kitaplar getirmişlerdi.” (Fatır 24-25) Gönderilen dinlerin peygamberleri insanlara hak dini kabul ettirebilmek için uzun mücadelelere girişmişlerdir. Aslında hiç bir peygamber yoktur ki insanlarla uzun bir mücadele sürecine girmemiş olsun. Çünkü her toplumda gönderilen hak dini kabul edenler olduğu gibi inkârcılar da çıkmıştır. Kur’an’da pek çok ayette “yalanlayanların sonuna bir bakın” ifadeleri yer almaktadır. Gönderilen dinleri ilk önce kabul etmeyenler olduğu gibi onları daha sonra aslını bozarak değiştirenler de olmuştur. Bu değiştirilen dinler Yahudilik ve Hıristiyanlık gibi aslında ilahi ve hak din iken daha sonra bozulmuşlardır. Günümüze kadar bozulmadan gelen ve kıyamete kadar da bozulmayacak olan tek din ise İslamiyet’tir.

 Soru:   Düğünde kız babası bir masaya oturtuyor aradan çok geçmeden oğlan babası anası kaldırıyor dinimizcene protokol   



 Cevap:

Düğündeki birçok adap örfidir. Bir yere oturma kalkma durumu için peygamberimizin bazı hadisleri vardır. Büyüklere yer verilmesi, âlimlere yer verilmesi, önceden orda oturanın öncelikli hakka sahip olması gibi. Soruyla alakalı şu hadisi şerifi peygamberimiz buyurmuştur. "Biriniz, kendisinin oturması için, kimseyi yerinden kaldırmasın! Lâkin meclisi genişletip, gelene yer açın ki, Allah da sizin yerinizi genişletsin!" (Buhârî). Düğünlerde ailelerin karşılıklı birbirini üzmekten uzak durması gerekmektedir. Yeni evlilerin mutlu zamanları böyle acı olaylarla gölgelenmemelidir

 Soru:   Bal tefsiri doğruluğu nedir ?    


 Cevap:

Bal tefsiri adıyla bilinen hikâye, herhangi bir hadis-i şerife dayanmamaktadır. İnsanları meşgul etmek ve zihinleri karıştırmak için uydurulmuş bu tür hikâyelere hiçbir zaman değer verilmemelidir. Kur’an ve sünnet doğrultusunda yazılmış eserlere müracaat etmeliyiz

 Soru:   Bir ilköğretim okulunda öğretmen olarak çalışıyorum devlet memuruyum.Şu an 2,5 aylık bir bebeğim var.yaklaşık 20 gün sonra doğum iznim bitiyor.20 günün sonunda ya görevimin başına gitmem gerekiyor ya ücretsiz izne ayrılmam gerekiyor.Çalışmaya başlamak istemiyorum çünkü bebeğim henüz çok küçük ek gıdalara başlayıncaya kadar çalışmak istemiyorum.Ücretsiz izine ayrılmam da ekonomik olarak bizi zorlayacağından bu seçeneği de kullanamam. Bu durumda 3. bir seçenek olarak 40 günlük rapor hakkımı kullanarak iznimi uzatabilirim.amcak bu durumda devlet hem bana hem de benim yerime çalışan öğretmene maaş verdiğinden;bana verilen maaş haram mıdır?  



 Cevap:

Şayet devlet size kırk günlük rapor alma hakkı tanıyor ise bu size hastalık halinde kullanmak üzere verilmiş bir haktır. Sizin durumunuz ise buna uymuyor, zira devlet size zaten doğum öncesi ve sonrası dinlenmek üzere ücretli olarak toplam on altı hafta izin veriyor. Sizin bu işe tevessül etmeniz ise hiç ahlâkî değildir.

 Soru:   Cehennimin en alt tabakasına ne ad verilir?  



 Cevap:

Kur'ân-ı Kerim'de "Şüphesiz cehennem, onların hepsinin buluşacağı yerdir. Onun yedi kapısı vardır ve her kapıya onlardan bir grup ayrılmıştır." (Hicr, 15/43-44) buyrularak cehennemin yedi kapısı olduğu bildirilmektedir. Elmalılı Tefsirinde "Onun, o cehennemin yedi kapısı vardır. Yani gireceklerin çokluğundan dolayı yedi giriş kapısı veyahut azgınlığın çeşit ve derecelerine göre, önce Cehennem, sonra Lezzâ, sonra Hutame, sonra Sa'îr, sonra Sekar, sonra Cehîm, sonra Hâviye isminde yedi tabakası vardır. Her kapı için, onlardan (o azgınlardan) bir grup ayrılmıştır." denilmektedir. (Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dini Kur'an Dili, Hicr suresi) "Hâviye"; "Yuvarlanılan yer" demektir.” Kâria suresindeki ayette geçen ateşe "Haviye" denilmesinin sebebi ise, oraya gireceklerin alabildiğine derin olan cehennemin dibine doğru yukarıdan aşağıya tepesi üzerine düşmelerinden ötürüdür. (Kurtubi, Tefsir, Kâria suresi)

 Soru:   70 bin kelime-i tevhid çekmenin fazileti diye bişey var mıdır?   



 Cevap:

Kelime-i Tevhidi vird edinmek güzeldir. Belirli bir sayı söz konusu yoktur. Kur'ân-ı Hakîm'de ve Sünnet-i Seniyye'de zikir hakkında belirli bir sayı bildirilmemiştir. Sadece namazlardan sonra ve yatmadan önce 33'er kere "Sübhanellah, Elhamdülillah ve Allahu Ekber" demek tavsiye edilmiştir. (Buharî, Daavat 18; Tirmizî, Salat 185; Ebû Davut, İmaret 20) Bunun dışında herkes ne kadar zikir çekeceğini kendi özel durumlarına göre tayin edebilir. Ayrıca Arapça'da 7, 70, 70 bin gibi ifadeler kesretten kinayedir. Yani çokluğu ifade etmektedir.

 Soru:   Evleneceğimiz kişi kaderimizde mi yazılıdır yoksa biz kendimiz mi seçeriz?  



 Cevap:

İslâm dininde muteber anlayışa göre Allah Teala, olayları ve imkânları yaratır. Kuluna verdiği cüz'î iradeyle tercih imkânı tanır. Yani fiili işleyip işlememek arasında kuluna izin verir. Kul da bu iradeyi kullanarak fiili (davranışı, işi vs.) kendisi kesbetmiş olur. Dolayısıyla fiilin sonuçlarını kul hak etmiş olur. Ancak bütün bu olmuş ve olacakların bilgisi Allah Teala'ya malumdur. Alîm ism-i şerifiyle her şeyin bilgisi Allah Teala'nın indindedir. Allah Teala'nın bilmesi ona doğrudan müdahale etmesi anlamına gelmez. Ancak kul dua eder, O'ndan yardım isterse, kuluna güzel imkânlar açarak yardım edebilir. Evlenemeyen kimselerin çoğunluğu zamanında kendilerine sunulan imkânları ellerinin tersiyle itip bir nevi beğenmemezlik yaptıkları için uzun zaman kendilerine imkân sunulmayan kimselerdir. Her şey zamanında kıymetlidir. Uygun kimseler ile karşılaşıldığı takdirde hemen değerlendirilmelidir. Uygunluğun kriteri olarak yakışıklılık/güzellik, zenginlik, soy-sop gibi unsurlara bakılıp da, iç güzelliği, ahlâk, denklik, gönül rızası gibi unsurlar ihmal edildiği zaman ileride karşılaşacakları problemleri kadere bağlamak da haksızlık olacaktır. Kısacası her şeyin bilgisi Allah Teala'nın indinde mevcut olup, Allah Teala'nın izni dâhilinde kişi, fiillerini kendisi tercih eder ve sonuçlarına katlanır.

 Soru:   Katılım Bankalarının işleyişi caiz midir?   



 Cevap:

Katılım Bankaları başka bir değişle, Özel Finans Kurumları (ÖFK); banka sayılmayan, İslamî esaslara göre fon kabul edip kaynak kullandırabilen tasarrufları değerlendirme ve kredi verme yöntemleri olarak faiz yerine kâr-zarar ortaklığı esasına dayalı olarak çalışan kurumlardır. Dünyada “İslamî banka” olarak adlandırılan kuruluşlara ülkemizde Özel Finans Kurumu denmiştir.Ülkemizde 1984 yılından sonra 6 ÖFK kurulmuş, bunlardan İhlas Finans Kurumu faaliyetlerine son vermiştir. Halen 5 ÖFK faaliyet halindedir. Kuruluş tarihi sırasına göre: Al Baraka Türk, Faisal Finans Kurumu, Kuveyt Türk Evkaf Finans, Anadolu Finans Kurumu, Asya Finans Kurumu.ÖFK’ların Özellikleri:1- Faizsizdir: Bu bankaların en ayırt edici özelliği çalışmalarında faize yer vermemeleridir. Yani, sağladıkları kaynaklara faiz ödemezler; kullandırdıkları kaynak için müşterilerinden faiz tahsil etmezler.2- Ticaretle Bağlantılıdır: İslam’da faizin haram, ticaretin ve kârın helâl olması bu kuruluşları müşterileriyle ticarî nitelikli iş yapmaya yöneltir. Para ticareti İslâm’da yasak olduğuna göre, kâr etmek için mal ticareti gerekli olur. 3-Sermaye Bağlantılıdır: Saf İslamî bankacılığın kâr-zarar ortaklığı (mudaraba) veya sermaye iştiraki (muşaraka) içerdiği genellikle kabûl gören bir gerçektir.4- Yatırımlar ahlâka uygun konularda yapılmalıdır: Yatırımlar; sadece İslam dininin yasaklamadığı konular çerçevesinde gerçekleştirilmelidir. Bu bağlamda İslamî yatırım: Çevre dostu, sadaka verici, toplum iştirakini sağlayıcı, insanî değerlere saygılı, porno, silahlanma, alkol ve kumarı dışlayan yatırımlar olmalıdır.Yukarıda zikri geçen özellikler göz önüne alındığı takdirde katılım bankalarının işleyişinin caiz olduğunu söyleyebiliriz.

 Soru:   5ooo TL para var 2000 TL gelirim var2 senedir ev taksiti 750.tl ödüyorum 20.000tl zekat borcum olur mu?  



 Cevap:

20.000 TL zekât ödemeniz gerektiğini nasıl hesapladınız bilmiyorum. Ancak bu doğru bir hesaplama değil. 5000 TL paranız olduğunu, 2000 TL de geliriniz olduğunu ve 750 TL de ödemede bulunduğunuzu söylüyorsunuz. Size burada düşen nisap miktarına ulaşmış olan birikmiş paranızdan yıllık olarak 1/40 oranında zekât vermenizdir. Nisap miktarına ulaşmayan paradan zekât verilmez. Paranızın nisap miktarı ise 85 gr altın ya da 595 gr gümüşün değerine denk gelmesidir. Maaşınızdan aslî ihtiyaçlar haricinde biriktirme imkânınız var ise yılsonunda birikmiş olan toplam paradan 1/40 oranında zekât vermeniz gerekir.Zekâta tabi mallarda aranan özelliklerden biri de o malın, mükellefin kendisini ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin temel ihtiyaç maddelerinin (havâic-i asliye) dışında olmasıdır (Diyanet İlmihali, I, 432). Temel ihtiyaçlar ise, kişinin hayatını korumak ve insan onuruna yakışır bir şekilde sürdürmek için muhtaç olduğu şeylerdir. Bir kimsenin yeme, içme, barınma, sağlık, iş ve meslek edinme, seyahat, dinlenme ve eğitim gibi tabii ve temel ihtiyaçlarını içinde yaşadığı toplumun genel iktisadi seviyesine göre lüks ve aşırı sayılmayacak ölçüde gidermesi mümkün ve meşrû görünmektedir. İnsanın her arzu ettiği şey de elbette ki zarurî ihtiyaç değildir (Diyanet İlmihali, I, 433).

 Soru:   Ben nişanlılık sürecinde dini nikah kıyan bir gencim.Üniverstede tanıştığım arkadaşımla 3 sene görüştükten sonra bu işe kalkıştım.İkimizde bu sene atandık ve öğretmenliğe başladık.Ben eşimin okulda çalışırken başını açmasının ve müdür ile diğer erkek öğretmenlerin onu görmesinin günah olduğunu ve bu vebalin doğrudan bana da yansıdığını öğrendim.Rabbim hidayet nasip etti ve ben eşime gel ALLAH(C.C)’ın razı olacağı bir ortamda başını açmadan çalışmayı düşün dedim.Üniverstedeyken bu fikrimi ilerde bakarız diyerek hep olumlu karşılıyodu.Ancak mesleğe başlayıp para kazanmaya başlayınca,çevresininde etkisiyle artık emekliliğe kadar devlet bünyesinde başını açarak çalışacağını söyledi.Ben buna razı olmadığımı,yiyeceğini ve ğiyeceğini üstlenmemin farz olduğunu söyledim.Benimde helal dairesi içerisindeki bu isteğime uyması gerektiğini hatırlattım.Kendisi ailesiyle konuşmuş ve “ya çalışmama izin ver ya da beni boşa” aşamasına getirdiler olayı.Bende o zaman bitsin dedim. Babasının vekil tayin ettiği kişiye “eşimin mehrini hediye etmesi şartıyla onu boşadığımı aksi halde boşamayacağımı” söylemiştim.Bu arada aramızda ne “sahih halvet” gerçekleşti,ne de “aynı evde baş başa bir gecemiz oldu”. “kızlığına dair herhangi bir durumda” olmadı. Ama aradan bir ay geçmiş boşanalı bana arkadaşlar aracılığıyla mehrimi istiyorum diye haber gönderiyor şimdi.Oysa ayrılırken son kez sarılayım dedi sana.Banada hep dua et falan dedi.Bense hala dua ediyodum ona.Zaten nişanıda borç harç yapmıştım.Beni zor durumda bırakmak için böyle yapıyo.Dinen nikahı da o bitirmiş olmuyo mu acaba? Eğer mehir hak ediyosa RABBİMİN emirleri içn borç harç öderim ama ben ornu hiç zor durumda bırakmadım ve halada dua ediyodum kendisine Mehir hak ediyor mu?   



 Cevap:

Bayanın talebi doğrultusunda boşama istediğine erkeğin bir şartla beraber verdiği olumlu cevab "şartlı boşama" kategorisindedir. Erkek "seni boşarım ama sana verdiğim mehri bana iade edeceksin" dese ve bayan da bunu kabul etse böyle bir boşama caizdir. Bu durumda boşamayı yapan ve nikahı bitiren erkektir. Yalnız buna götüren sebepler iki taraftan da kaynaklanabilir ki iki tarafın da yüzde yüz anlaştığı durumda artık anlaşma şartlarına bakılır. Eğer bu şartı koşmamış olsa idiniz "mehir hak ediyor mu" sorunuzun cevabı "evet" hak ediyor olacaktı". Bu durumda sahih halvet olmadığı için mehrin yarısı sizde diğer yarısı da nişanlınızda kalacaktı. Ama sizin durumuzda boşama şarta bağlandığı ve şart da karşı taraf tarafından kabul edilip boşama bu minvalde gerçekleştiği için artık eski nişanlınızın sizden mehir talep hakkı yoktur. Geri ödememeniz durumunda da sorumlu olmazsınız. Size tavsiyemiz her iki tarafında konu ile ilgili daha kapsamlı bilgiye ulaşıp hususen kız tarafının pürüz olarak gördüğü noktanın daha kolay çözüme kavuşması için eski nişanlınız ile beraber İL MÜFTÜLÜĞÜ AİLE DANIŞMA MASAMIZA müracaat etmeniz konu ile ilgili uzmanlarla taraflar bir aradayken bir çözüm bulmanızdır.

 Soru:   Vücut gelistırme icin kullanılan amino asitlerde domuz katkısı bulunuyor mudur?  



 Cevap:

Herhangi bir gıda veya gıda takviyesinde domuz yağı ve katkıları bulunması durumunda bu ürünü tüketmek haramdır. Burada domuz yağı ve katkısının içerikteki oranına bakılmaz. Çünkü çoğu haram olanın azı da haramdır. Vücut geliştirmek için kullanılan amino asitlerin içersinde eğer domuz yağı ve katkısı varsa tüketilmesinin haram olacağında şüphe yoktur. Sorunuzda ifade ettiğiniz gıda ürünlerinin içeriği konusu hakkında başvurulması gereken mercî Sağlık Bakanlığı'dır. Yazılı olarak Sağlık Bakanlığı'na konu ile ilgili bilgilenmek istediğinize dair başvurmanız konu ile ilgili daha net bilgilere ulaşmanızı sağlayacaktır. Ürünün içeriğindeki maddelerde domuz katkısının kesin olarak bulunmadığı ile ilgili tam bir bilgiye ulaşılamazsa ve şüphe hasıl olursa "şüpheli şeylerden uzak durumuz" hadis-i şerifine binaen tıbbî bir zaruriyet olmadan bu ürünlere mesafeli durmak daha doğrudur. Ayrıca kullandığımız ürünlerin sağlığımıza kısa veya uzun vadede zararlı olması, bu ürünlerin kullanımının zarar oranına ve şekline göre dinen haram, tenzihen ve ya tahrimen mekruh olacağı sonucunu da beraberinde getirir.

 Soru:   Cemaate sonradan yetişen namazı imamla kılıyor peki cemaat sevabı mı yoksa tek kişi sevabı mı alır?  



 Cevap:

İmama namazın başında değil, birinci rek‘atın rükûundan sonra, ikinci, üçüncü veya dördüncü rek‘atlarda uyan kimseye mesbûk denir. Bu kişi son rekâtta da olsa cemaate yetişmiş olur ve cemaat sevabını alır

 Soru:   Gusülde vücudun heryerini değil sadece suyun ulaşamaycağı yerleri ovuşturarak yıkıyorum, bu doğru mudur?  



 Cevap:

İlmihal türü kitaplarda yer alan, boy abdesti alan kimsenin vücudunda iğnenin deliği kadar kuru yer kalmaması tavsiyesi gerçek mânada değil, vücudun su ile iyice yıkanması gerektiği şeklinde anlaşılmalıdır. Suyun ulaştığından emin olduktan sonra her tarafı ovmak Hanefi mezhebine göre farz değildir guslün sünnetlerindendir maliki mezhebine göre farzdır

 Soru:   İmam Buharî, Peygamberimizden yaklaşık 200 yıl sonra dünyaya gelmiş. 600 bin hadis bulmuş ve 7200 tanesini sahih kabul etmiş ve kitaba almış. Her hadis için gusledip iki rekat namaz kılıp istihareye yatmış. Böylece 600 bin defa bunları tekrarlamış. 60 yıl yaşadığına göre resmen yalan söylüyor. Çünkü bu süre bu işleri yapmaya müsait değil. Akla da aykırı bir durum. Buhari kimdir, güvenilir midir?   



 Cevap:

BUHÂRÎ ve ESERİ el-Câmiu’s-Sahîh’i (Sahîh-i Buhârî); Muhammed b. İsmâil b. İbrâhim el-Buhârî, h. 194 (810) yılında Buhâra’da doğmuştur. On yaşlarında iken hadise karşı derin bir ilgi duymuş ve hadis ezberlemeye başlamıştır. Memleketindeki hocalarından ders aldıktan sonra, o günün belli başlı ilim merkezleri olan Şam, Basra, Hicaz, Kûfe, Bağdat ve Mısır’da tahsîline devâm etmiştir. Ders aldığı hoca sayısının bini bulduğu ifâde edilir. Ezberlediği hadis sayısı ise kendi ifâdesiyle, yüz bini sahih, toplam üç yüz bindir. Kırk yıl kadar süren ilim yolculuğu sonunda Buhâra yakınlarındaki Hartenk’e yerleşmiş ve h. 256 (870) yılında 62 yaşında iken vefât etmiştir. Döneminin en büyük âlimlerinden olan Buhârî’nin hadis bilgisi defâlarca yoklanmıştır. Bir keresinde 100 kadar hadisin sened ve metinleri karıştırıldıktan sonra Buhârî’ye okunmuş ve bu hadisler hakkında ne diyeceği sorulmuştur. Buhârî hepsini ezberden düzeltmiş ve soranların hayranlıklarını kazanmıştır. Bir çok kereler muhtelif kişilerce ve defâlarca tekrâr edilen bu imtihanlar ona âlimler arasında haklı bir ün ve mevkî kazandırmıştır. Buhârî telif hayatına daha öğrencilik yıllarında başlamıştır. Onun küçük, orta ve büyük Târih, Edebü’l-Müfred, ed-Duafâ adlı kitapları yanında Kütüb-i Sitte’nin birinci kitabı kabul edilen el-Câmiu’s-Sahîh’i (Sahîh-i Buhârî) çok özel bir yere sâhiptir. Buhârî eserini, hocası İshak b. Râhûye’nin (v. 238/ 852) “Biri çıkıp sahih hadisleri toplayan bir kitap telif etse…” işâreti üzerine, büyük bir gayret ve titizlikle meydana getirmiştir. Onun gösterdiği dikkat ve titizliğin güzel bir neticesi olarak eseri Kur’an’dan sonra en sağlam kitap olarak İslâm âlimlerinin beğenisine mazhar olmuştur. Hadis edebiyatı tarihi içinde bir dönüm noktası kabul edilen Sahîh-i Buhârî sadece sahih yâni güvenilir hadisleri toplamak maksat ve gayretinin sonucudur. Buhârî eserine 7275 hadis almıştır ve bunları konularına göre tanzim ve tertîp etmiştir. Aynı hadîsin çeşitli rivâyetlerini bir yerde toplamak yerine, ilgili olduğu yerlerde tekrar etmek sûretiyle bir hadisten birden fazla hüküm ve pratik sonuçlar çıkarılabileceğini göstermiştir. Gerçekten bir çok yönden üstünlüklere sahip olan bu eser İslâm ilim çevrelerinin ve Müslüman halkın dikkatini çekmiştir. Hakkında yapılan çalışmalar iki yüzü geçmiştir. Bize aktarılan tüm bu bilgilerden hareketle, Buharî İslam aleminin kabul ettiği sağlam kaynaklardan birisidir. Zaman zaman zikrettiği hadisler içerisinde zayıf hadisler olsa da güvenilir kaynakların başında gelmektedir. Her şeyin baş döndürücü bir hızla değiştiği modern zamanların bakış açısıyla Buharî’yi değerlendirmek yanlış bir bakış açısıdır. Zamanını tv ve bilgisayar karşısında geçiren günümüz insanı belki de bunu tekrar gözden geçirmelidir. Öldürülen bu vakitlerle insan neler yapabilir bunu tasavvur edebilmek zor olmasa gerektir. Hatta bu konuya günümüzden bir örnek de verebiliriz. İki ay gibi bir sürede Kur’an’ı hıfzeden bir öğrencimiz bunun çok da zor olmadığını bizlere yakinen göstermiştir. Bu konuda daha detaylı bilgi almak istenirse Müftülüğümüz fetva hattına başvurulabilir.

 Soru:   Alevi erkeğin hanefi mezhebinden bir bayan ile evlenmesi caiz midir?  



 Cevap:

Allah'a, Peygamber'e, Kur'an'a ve âhirete iman eden herkes (diğer iman esasları bu dördünün içindedir) mümin ve Müslüman kabul edilmelidir. Alevî olsun Sünni olsun bu hususları kabul eden her Müslüman birbirinin din kardeşidir. Dolayısıyla Hz. Ali, Mehdi vb. konulardaki düşünceleri, ibadet ve ameldeki bazı farklılıkları sebebiyle Alevî kardeşlerimizle sosyal ilişkilerden kaçınmak yanlış bir telakkidir. Aradaki ortak ve farklı noktalar, bu iki Müslüman gurubun bir arada kardeşçe yaşamalarına engel olmamalıdır. Farklı inanış ve anlayışlar tartışma dışı bırakılır, taraflar farklılıklarından dolayı aşağılanmaz ve kınanmaz, devamlı ortak noktalar vurgulanırsa bir arada kardeşçe ve hayırlı işlerde işbirliği içinde yaşamaları daha da kolaylaşacaktır.

Tüm bu zikredilenlerden hareketle bir Alevî ile Sünnî’nin evlenmesine haram diyebilmek mümkün değildir. Ancak, evlilikte göz önünde bulundurulması tavsiye edilen kültürel benzeşme önem arz etmektedir. Böyle bir evlilikte ileriye yönelik problemlerin çıkması ihtimali de göz önünde bulundurulmalıdır. Dolayısıyla mezhep farkından ziyade, huzurlu bir evliliği tehdit eden kültürel ve bireysel unsurlara dikkat etmekte fayda vardır.

 Soru:   Bir bayan ile evlenmeden evlilik hakkında konuşmanın dinimizce sakıncası varmıdır?  



 Cevap:

Bir bayanla evlenmeden kendisi ile evlilik maksadıyla evlilik hakkında konuşmak şu şekilde caizdir: Bu iki kişi, mahremiyet bakımından iki yabancı olduklarını ve bu mahremiyet sınırlarına dikkat etmeleri gerektiği gözden uzak tutmamalıdır. Konuşmak ve birbirlerini daha yakından tanıyıp beraber bir aile kurup kuramayacaklarına karar vermek amacıyla herkese açık mekânlarda oturmaları, toplumda fitnenin oluşmasına veya taraflardan birinin zarar görmesine neden olmayacak şekilde görüşmeleri mâkul ve meşrû karşılanabilir. Fakat burada önemle üzerinde durulması gereken taraflar birbirlerine karşı ölçülü davranmalı, baş başa kapalı bir mekanda yalnız kalmamalı, iç disiplin ve kendine hakimiyet ile gözü ve gönlü haramdan korumaya çalışmalı, güzelliklerini hususen ifşa etme gibi karşısındakinin kalbinde şehvet ve şüphe uyandıracak söz ve tavırlardan uzak durmalıdırlar.

 Soru:   Yaklaşık olarak 12 haftalık hamileyken doktor ayrıntılı ultrason incelemesinden sonra bebekte eksensali hastalığının olduğunu tespıt etti.yanı bebeğin kafatasının oluşmadığını sadece ince bir zarla örtülü olduğunu bunun da beynine zarar verdiğini açıkladı. biz de araştırdığımızda böyle bebeklerin yaşama şansı olmadığını doğsalar bile bir kaç saat içinde öldüklerini öğrendik.gittiğimiz ikinci doktor da aynı şeyleri söyleyince bebeği aldırmak zorunda kaldık.ama vicdanen rahatsız olduk.bu durumun dinen hükmü nedir?  



 Cevap:

Anne karnındaki bir bebeğe(cenine)yaşama hakkını ilk oluşma anından itibaren Allah vermiştir.Ceninin sakat doğması maddi anlamda yük olması aile denge ve huzurunu etkilemesi yaşam tarzını bozma ihtimali toplumsal açıdan sosyal istikrarı engellemesi vb.gerekçelerle kürtaj yapılması cinayet anlamına gelir. Cenine karşı bir cinayet işlenmesi halinde gurre tabir edilen bir ceza-tazminat ödenir. Gurrenin miktarının, sünnetteki tatbikat örneğinden (Ebû Dâvûd, "Dıyât", 19; Tirmizî, "Dıyât", 15) yola çıkarak beş deve, altın ve gümüşün o asırdaki değerine göre yaklaşık 212,5 gr. altın veya 1785 gr. (Hanefîler'e göre 1487,5 gr.) gümüş olduğu görülmektedir. Gurre ceninin mirası kabul edilir ve düşmesine sebep olan kimse hariç vârisleri arasında paylaştırılır. Gurrenin ödenmesi için çocuk düşürmenin kasten veya hata ile olması, anne veya baba tarafından işlenmesi farketmez. Şâfiî ve Hânbelî fakihleri gurre ile birlikte kefâret ödenmesini de gerekli görürler. Bu hükümler de İslâm'ın insan hayatına verdiği değerin açık bir göstergesidir kürtaj yapılması cinayet anlamına gelir.

 Soru:   Hz.Adem Hz.Havva neden cennetten kovuldu?  



 Cevap:

Kur'an-ı Kerim'e göre Hz. Adem ve Hz. Havva cennete yerleştikten sonra orada Allah'ın nimetlerinden diledikleri gibi faydalanıyorlardı. Allah, onları yasak ağaca yaklaşmamaları hususunda uyardı: Ey Adem! Eşin(Havva) ile birlikte cennete yerleş; orada çekinmeden istediğiniz her yerde cennet nimetlerinden yiyin; sadece şu ağaca yaklaşmayın; sonra ikiniz de zalimlerden olursunuz" (Bakara, 2/35) Kur'ân-ı Kerim'de bu ağacın mahiyeti hakkında bilgi verilmemiştir. Sadece şeytanın, Hz. Adem ve Hz. Havva'ya çirkin yerlerini göstermek için "Rabbiniz başka bir nedenden değil, sırf melek olursunuz yahut ebedi kalıcılardan olursunuz diye şu ağacı size yasakladı" (A'raf, 7/20) ve "Ey Adem! Sana ebedilik ağacını ve yok olmayacak bir hükümranlığı göstereyim mi?" (Taha, 20/120) diyerek onları yanılttığı belirtilmektedir. Bu konuda sahih hadislerde de başka bilgi yoktur. Bazı İslami kaynaklarda bu ağaç hakkında hayrı ve şerri bilme ağacı veya üzüm asması, buğday, incir ağacı vb. bitki türlerinden biri olduğunu bildiren rivayetler olmakla beraber bunlar sahih kabul edilmemiştir. (Abdullah Aydemir, Tefsirde İsrailiyyat, s.256-257) Hıristiyanlar, Hz. Adem'in yasak ağaca yaklaşmakla büyük bir günah işlediğine, Allah'ın gazabına uğradığına, onun bu günahının kıyamete kadar her yeni doğan çocuğa geçtiğine, dolayısıyla onların da günahkâr olarak doğduklarına, ancak vaftiz edilmek suretiyle cehennemlik olmaktan kurtulacaklarına inanırlar. İslam alimleri, Hz. Adem'in yasak ağaçtan uzak durma emrine uymaması konusunda bazı görüşler ileri sürmüşlerdir. Ehli sünnet alimlerinin çoğu bunun bir günah olduğunu, yani Hz. Adem ve Hz. Havva'nın yasağı çiğnemek suretiyle emre karşı geldiklerini ve bu yüzden asi olduklarını kabul etmişlerdir. Ancak bazı alimler Taha suresinin 115. ayetinde geçen "Andolsunki, biz daha önce Adem'e emir vermiştik, ancak o unuttu ve biz onu azimli bulmadık" mealindeki ifadeyi göz önüne alarak Hz. Adem'in yasaklanmış ağaca günah işleme azmi olmaksızın dalgınlıkla yaklaştığını belirtmişlerdir. Nitekim tabiîn dönemi alimlerinden Hasan-ı Basri "Vallahi, o unuttuğu için asi oldu." demiştir. (Razi, Tefsir, 22/127) Ayrıca bu durum, Hz. Adem cennette iken ve peygamber değilken gerçekleşmiştir.

 Soru:   Kredi ile ev almanın hükmü nedir  



 Cevap:

İslam evi, Müslüman’ın asli ihtiyaçlarından biri saymış, zekât matrahına da dâhil etmemiştir. Buna rağmen içine faiz karışan para ile ev alımı caiz görmemiştir. Bu durumdaki kişi eğer malı var ise onu satar ve onunla ev satın alabilir. Malı yok ise bir başkasından ödünç para bulabiliyorsa bu şekilde satın alabilir. Şayet bu imkânı da yok ise kirada oturmaya devam eder.

Soru: Namaz kıldıktan sonra seccadeyi kapatmanın fıkıhta yeri varmıdır?

 Cevap:

Peygamber Efendimiz (s.a.v.): “Yeryüzü bana mescit kılındı.” (Buhari, Teyemmüm 1) buyurmaktadır. Temiz olan her yerde kişi ibadetini yapabilir.

Asr-ı saadette seccade olarak özel bir şey yoktu. İlerleyen zaman içinde ibadet yapılan yerlerin temizliğinin sağlanması için Müslümanlar tedbirler almışlardır. Camilerdeki halılar, evlerdeki ve işyerlerindeki seccadeler bunun bir örneğidir.

Seccadeyle namaz kılan bazı kimseler, temizlik hassasiyetleri sebebiyle seccadeyi kapatırlar. Sonradan orada namaz kılacak kimsenin bilhassa ellerinin ve alnının temas ettiği yerler temiz olsun diye.Kimileri “Eğer kapatmazsan şeytan namaz kılar” derler. Bunun bir aslı ve dayanağı yoktur. Keşke açık bırakılsa da şeytan kılsa! Ancak durum böyle değildir.Eğer seccadenin secde edilen kısmını kapatmak bir gereklilik olsaydı camilerimizde de aynı şeyi yapmamız gerekirdi. Bu ise mümkün değildir.Netice olarak, namaz sonrası seccadeyi kapatmak dini bir vecibe değil, temizlik düşüncesiyle yapılan örfî bir uygulamadır. Temiz tutma düşüncesiyle yapıldığı sürece bir engel yoktur. Dini bir mesele hâline getirilmesi ise sakıncalıdır.

 Soru:   Kur'an la yönetilmeyen ülkede ölen asker şehitmidir?   



 Cevap:

Şehitlik peygamberlikten sonra en yüce manevi mertebedir. Kur'an-ı Kerim, şehitlerin Allah katında diriler olduğunu, onlara ölü denemeyeceğini, ilahi nimete mazhar üstün kişiler olduğunu ifade eder. (Âl-i İmran 3/169, 170, 171, 195) Rasulullah (sav), "Allah yolunda hudutta bir gün nöbet beklemek, hudut dışındaki yerlerde bin yıl nöbet tutmaktan daha hayırlıdır." (Dârimî, Cihâd 32) buyurarak Müslüman askerlerimizi müjdelemektedir. Şehitlikle ilgili olarak ise "Cennete giren hiç kimse dünyaya geri dönmek istemez, yeryüzünde olan her şey orada vardır. Ancak şehid böyle değil. O, mazhar olduğu ikramlar sebebiyle yeryüzüne dönüp on kere şehit olmayı temenni eder. " buyurmuşlardır. (Buharî, Cihâd 5, 21; Müslim,İmâret 108, 109, (1877); TirmizÎ, Fedâilu'l-Cihâd 13, (1643); Nesâi, Cihâd 30, 6, 32) Vatan müdafaasından maksat, sadece sahip olunan toprakları korumak olmayıp, bunun arka planındaki esas gaye, o topraklar üzerinde yaşayan insanların dinini, canını, malını, ırz ve namusunu korumak ve milletin fertlerini hürriyet içinde yaşatmaktır. İnsanların canını, malını, ırzını korumak için canını feda eden her bir müslüman, şehittir. Çünkü canını feda ettiği değerler yücedir ve şehitlik, bu değerleri korumak adına canını feda etmektir.

 Soru:   Tırnaklarımı yememek için acı cila kullanmak istiyorum ama namaz kıldığım için abdeste mani olur mu?  



 Cevap:

Tırnaklara sürülen ve tırnakta tabaka oluşturan her türlü cila vb. madde abdeste manidir. Bunun yerine eczanelerde satılan tırnak yemeyi engelleyici spreyleri tavsiye edebiliriz.

 Soru:   Sigorta şirketlerinde çalışmak caiz midir?   



 Cevap:

Bu konuda sigorta şirketlerinin sistemlerinin nasıl işlediği konusu belirleyicidir. Eğer sözkonusu sigorta şirketi faizsiz bir işleyişe sahipse bu şirkette çalışmak dinen uygundur fakat faiz esasına dayalı şirketlerde çalışmak böyle değildir. Bu durumda çalışan kimselerin kendilerine dinen meşru bir iş bulmaları gerekir.

 Soru:   Eşim de benim gibi memur, her ikimizde ayrı ayrı kurban kesmemiz gerekiyor mu?   



 Cevap:

Kurban kesmek, Müslüman, aklı başında, erginlik çağına varmış, mukim (seferi olmayan) imkânı yerinde olan herkes için vaciptir. Buna göre dinen zengin olan erkek gibi, dinen zengin olan kadının da kurban kesmesi gerekir. Dinen zengin olmak ise kişinin aslî ihtiyaçları dışında nisap miktarınca yani 85 gr. altın ve buna denk para veya malının olmasıdır. Memur gibi sabit gelirli eşlerin her birinin ihtiyaçları dışında ayrı ayrı mal yahut paraları varsa her ikisi de kurban kesmelidir. Eğer bu imkan eşlerden sadece birinde varsa bir kurban kesmek kafidir. Böyle bir mala sahip değillerse zaten kurban kesmekle mesul değillerdir.

 Soru:   Namazı terketmenin cezası dinimize göre nedir?  



 Cevap:

Namazı terketmek, kılmamak büyük günahtır. Peygamberimiz, kıyamet gününde hesabı sorulacak ilk amelin namaz olacağını bildirmiştir (Tirmizî, "Salât", 188) Namaz kılmak, Müslümanlığın dışa yansıyan temel göstergele­rinden biri sayıldığı için İslâm bilginleri farziyetini inkâr etmeksizin namazı terkeden kimse için, mevcut bazı rivayetleri de kendi anlayışlarına göre de­ğerlendirerek, bazı müeyyideler öngörmüşlerdir. Gayet tabiidir ki namaz ve diğer ibadetler Allah rızâsı için ve içten gelerek yapıldığında anlamını ve ama­cını gerçekleştirmiş olur. Bunun dışında birtakım zorlamalarla veya gösteriş için kılınan namazların bir değeri olmadığına göre, namazı terkedenler için fakihlerin kendi zamanlarına göre öngördükleri müeyyideleri kamu düzeni ve genel ahlâk ilkesi açısından değerlendirmek gerekir. Esasen bu müeyyidelerin dayandırıldığı hadislerin büyük çoğunluğu, namazın terkedilmesinin müeyyi­desini değil, İslâm dininde namaz ibadetinin önemini gösterme amacına yöne­lik bulunmaktadır. Kimsenin kimseyi zorla müslüman etme hak ve yetkisi bulunmadığına göre, bu dine mensup olanlar kendi özgür iradeleriyle bu dini seçmiş olacaklar ve bu dinde oldukça önemli bir yeri bulunan namaz ibadetin­den haberdar olacak ve bunu zevkle yerine getireceklerdir.

 Soru:   Elde su değmemesi gereken bir yara var. Mesh yapmak sureti ile alınan gusül abdesti kabul olurmu?  



 Cevap:

Devamlı burun kanaması, idrarı tutamama, devamlı kusma, yaranın de­vamlı kanaması gibi abdesti bozan ve kısmen süreklilik taşıyan bedenî rahatsızlıklara ilmihal dilinde özür (mazeret), böyle kimselere de özürlü kimse (mâzur, mâzure) denilir.İslâm dini kolaylık ve rahmet dinidir. Namaz başta olmak üzere kişilerin ibadetlerini zamanında ve gerektiği şekilde yerine getirebilmeleri hem bir görev hem de bir haktır. Bu sebeple İslâm dini kişiye gücünün üstünde yük yüklememiş, ibadet hayatı da dahil daima kolaylığın sağlanmasını, zorluk ve sıkıntının önlenmesini ilke edinmiştir. Bu sebepledir ki normal durum­larda abdesti bozan şeyler konusunda özürlü kimseler için özel hükümler getirilerek bu kimselerin ibadet etmesine fırsat tanınmıştır.Su bulunmadı­ğında veya suyun kullanımının sağlığa zararlı olduğu durumlarda teyem­müm imkânı, yaranın üstüne mesh hükümleri de yine İslâm'ın hem namazı ferdin aslî görevi ve dinin direği saymasının hem de kolaylık prensibinin birer örneğidir.Üzerindeki ilâç, merhem bulunan yaraların meshi de sargı üzerine mesh hükmündedir. Üzerinde sargı bulunan bir organın abdest alırken su ile yıkanması sağ­lık açısından zararlı ise, bu sargı çözülmeyip üzerinin meshedilmesiyle yetinilir. Yapılan bu mesh o uzvu hükmen yıkama sayılır. Hatta mesh de zararlı ise ondan da vazgeçilebilir. Sargının çoğunluğunu sadece bir defa meshetmek yeterlidir. Sargının abdestsiz veya cünüp iken sarılmış olması meshe engel olmadığı gibi bu meshin süresi de yoktur.

 Soru:   60 sene once olen babannemın oldugu mezara annemın gomulmesınde bır sakınca var mıdır?  



 Cevap:

Kabir temininde güçlük bulunduğu takdirde, daha önce defin yapılmış bir kabre, önceki ölünün çürüyüp sadece kemiklerinin kalacağı bir sürenin geçmesinden sonra ikinci bir cenaze defnedilebilir. Bu süre iklim, bölge ve toprak özelliklerine göre değişiklik gösterebilir. İkinci defin önceki ölünün kemikleri dikkatlice bir kenara toplandıktan sonra yapılır.

---

Soru: Dinimize göre para karşılıgı mezar yeri almak caiz midir?

 Cevap:

Mezar için yer satın almakta bir sakıncadan söz edilmemiştir. Hattâ özellikle ölüm olaylarında mezar yeri bulma zorluğu söz konusu olabilecek yerlerde bunun câiz olacağı açıktır. Mekruh olduğu söylenen davranış, kendisi için tabut hazırlamaktır. Hz. Ebû Bekîr`in, elinde kazma kendisi için mezar kazmaya giden birisini gördüğünde: "Kabrî kendine hazırlama, kendini kabre hazırla" dediğini ve insanın nerede öleceğini bilemeyeceği için, ölmeden önce kendisine mezar hazırlamanın da hoş olmadığını söylemiştir. Ama Fıkıh kitaplarımızda; kişinin kendisi için kabir kazmasında bir sakınca yoktur, bu hareketi karşısında ecir de alır. Nitekim Ömer b. Abdil`azîz, Rabî b. Haysem ve başkaları bunu yapmışlardır, denir. Bu konuda mekruh olmadığında söz birliği edilen davranış, kendisi için kefen hazırlamaktır. Çünkü ona duyulacak ihtiyaç kesindir.

 Soru:   Haksız kazanç yolları nelerdir?  



 Cevap:

Karşılıklı rıza esasına dayanmayan, aldatma üzerine kurulu ticari uygulamalar Kur’ân-ı Kerim’de yasaklanmıştır. Kur’ân-ı Kerim’de:

-“Mallarınızı aranızda haksız sebeplerle yemeyin…” (Bakara, 188)-“Ey iman edenler! Mallarınızı aranızda batıl yollarla yemeyin. Ancak karşılıklı rıza ile yapılan ticaretle olursa başka. Kendinizi helak etmeyin. Şüphesiz Allah size karşı çok merhametlidir.” (Nisa, 29) buyrulmaktadır.

Bununla birlikte Kumar, Rüşvet, Nesîe Faizi, Hırsızlık, Gasp, Karaborsacılık vb. kazanç türleri dinimizin yasakladığı kazanç yollarındandır.

 Soru:   Kurban bayramından önce iş yeri için işçilere dağıtmak üzere kurban kesebilirmiyiz?  



 Cevap:

Vacip olan udhiyye kurbanı dışında nafile veya adak niyetiyle kesilen hayvanların etleri dağıtılabilir. Vacip olan kurbanın kesilmesi için kurban kesme günlerinin (Eyyam-ı nahr) girmesi gerekir.

 Soru:   Öbür dünyaya göçtüğümüz zaman bu dünyayı ve yaptıklarımızı hatırlayacakmıyız?  



 Cevap:

İnsan dünyayla ilgili bazı şeyleri hatırlayacaktır. -“Sûra üfürülür. Bir de bakarsın kabirlerden çıkmış Rablerine doğru akın akın gitmektedirler. Şöyle derler: “Vay başımıza gelene! Kim bizi diriltip mezarımızdan çıkardı? Bu, Rahman’ın vaad ettiği şeydir. Peygamberler doğru söylemişler.” (Yâsin, 51-52)- “İman edip salih ameller işleyenlere, kendileri için; içinden ırmaklar akan cennetler olduğunu müjdele. Cennetlerin meyvelerinden kendilerine her rızık verilişinde, “Bu (tıpkı) daha önce (dünyada iken) bize verilen rızık!” diyecekler. Halbuki bu rızık onlara (dünyadakine) benzer olarak verilmiştir. Onlar için orada tertemiz eşler de vardır. Onlar orada ebedi kalacaklardır.” (Bakara, 25) “Onlar cennetlerdedirler. Birbirlerine suçlular hakkında sorular sorarlar ve dönüp onlara şöyle derler: “Sizi Sekar’a (cehenneme) ne soktu?” Onlar şöyle derler: “Biz namaz kılanlardan değildik.” “Yoksula yedirmezdik.” “Bâtıla dalanlarla birlikte biz de dalardık.” “Ceza gününü de yalanlıyorduk.” “Nihayet ölüm bize gelip çattı.” (Müddessir, 40-47) Bu vb. ayetler bu duruma işaret etmektedir.

 Soru:   Hastalığı görülmeyen kurbanı kestikten sonra veteriner tarafından yenemez kararı verilen kurbanın hükmü nedir?  



 Cevap:

Şayet önceden hasta olduğu bilindiği halde kesilirse kurban olmaz.

Ancak hastalığı kurbandan sonra anlaşılan ve veteriner tarafından da yenemez kararı verilen kurban geçerlidir. Ancak eti yenmez.

 Soru:   Namazdaki sayılı ve belli şekillerdeki hareketlerin manası nedir?   



 Cevap:

Namazın sayı ve şekil tarafının hikmeti (sırrı, sebebi, derin manası) üzerine yorumlar yapılmıştır, ama bunlar beşeridir, kullar kendi hal ve intibalarına göre yapmışlardır, herkesi bağlamaz. Kısaca şunu söyleyebilirim: Namazdan maksat Allah ile daha canlı, daha yakın, daha etkili... ilişki kurmaktır. Bu maksatla yapılan başka bir hareket namazın yerini tutmaz (tutsaydı o da emir veya tavsiye edilirdi). Bu yaklaşma (kurb, tekarrub) ve beraber olma (huzur, vuslet) tecrübesinde zihin, şuur ve beden işbirliği yapmalıdır; bu üçlü işbirliği amacı daha kolay sağlar. Ellerimizi yukarıya kaldırarak "Allahu ekber: Allah uldur, ondan ulusu yoktur" dediğimiz zaman önümüzdeki dünya işlerini, mâsivâyı (Allah'tan başka ne varsa hepsini) arkaya atarız; çünkü hiçbir şey O'ndan büyük ve önemli değildir, sonra O'nun kelamı (Kur'an) ile konuşmaya başlarız, bu konuşma bizde, sevgilisinin mektubunu okuyan aşık misali bir hasret, bir iştiyak, bir kavuşma arzusu uyandırır, bu arzuyu tatmin için huzurda eğiliriz, bu hareket arzuyu biraz daha kamçılar, yerlere kapanmak isteriz, bu da tam olsun diye tekrar düzelir ve oradan secdeye gideriz, secde kulun Allah'a en yakın olduğu andır, orada mirac yaşanır, sonunda oturur tahiyyât okuruz; tıpkı mirac sonrası Efendimizin okuduğu gibi. Tahiyyat Allah'a içten niyazımızı, övgümüzü, duygularımızı sunmaktır, karşılıklı selamlaşmaktır, yaşanan tecrübe sonunda tanıklık ederek O'nun varlık ve birliğini güçlü bir şekilde dile getirmektir.

 Soru:   Son zamanda çıkan bir şahıs Kur'an'ın simetriğine baktığını ve bazı olayların haber verildiğini söylüyor. Söyledikleri doğru mudur?   



 Cevap:

Kur'an'ın simetriğine, açılan bir sayfanın ilk âyetine, sûrelerin başlarında yer alan harflere, bazı kelimelerin ebced hesabındaki rakkam karşılıklarına... bakarak gaibden haber vermenin, bazı sonuçlar çıkarmanın ilimde ve dinde bir dayanağı yoktur. Gaybı Allah'tan başkası bilemez, yukarda sayılan yollardan gaybın bilinebileceğine dair bir âyet, hadis ve Peygamber uygulaması da mevcut değildir. Bu harfleri ve usulleri kullanarak birbirine zıt sonuçlar çıkarmak da her zaman mümkündür. Kur'an-ı Kerim falcılara, büyücülere, kâhinlere kaynak ve araç olsun diye değil, açık âyetlerini anlayarak doğru yolu bulmamıza, Allah'ın rızasına uygun bir hayat yaşamamıza rehber olsun diye gönderilmiştir.

---

İslam dininde, Terâvih namazı, Ramazan ayında her gece kılınan bir namazdır.

Kadın ve erkeğe sünnet-i' müekkede olup yirmi rekattır. Cemaatle kılınması sünnettir. Tek başına da kılınabilir.

Teravih Namazı Yatsı'dan 15-20 dakika sonra Yatsı Ezanı okunur.

Teravih namazının vakti, yatsı namazından sonra başlar, sabah namazı vakti girinceye kadar devam eder. Teravih namazı yatsıya tâbi bir sünnet olduğu için, vitir namazı teravihten sonra kılındığı gibi, önce de kılınabilir. Âdet olan, teravihi önce kılıp vitri sonra kılmaktır. Bu sebeble teravihin bir kısmında imama yetişen bir kimse, imam vitre kalkınca imamla beraber önce vitri kılıp sonra teravihten kılamadıklarını kazâ etmesi câizdir. Teravih namazı vakti içinde kılınmazsa, vakti dışında ne cemaatle, ne de tek başına (münferiden) kazâ edilmez.

İki veya dört rekatte bir selam verilir. Her selamdan sonra biraz oturmak sünnettir. Bu esnada salevat-ı şerife, salat-ı ümmiye, ayet veya dualar okunur.

ar:صلاة التراويح av:ТаравихIазул как bs:Teravih-namaz de:Tarawih en:Tarawih fa:تراویح fr:Tarawih id:Salat Tarawih it:Tarawih jv:Tarawih lt:Taravih ml:തറാവീഹ് ms:Solat Sunat Tarawih pt:Tarawih simple:Tarawih sv:Tarawih ur:تراویح zh:泰拉威

---

https://simple-life-app.com/?utm_source=google&utm_medium=cpc&utm_content=Inmarket%7Cfasting%7Cresponsive&placement=haber.sol.org.tr&utm_term=&utm_campaign=DE_Simple_GDN_Audiences_020922&gclid=EAIaIQobChMIxoX1zc6Y-gIVLUjCCh1fUwFREAEYASAAEgL16PD_BwE

Fasting but fatter How sugary drinks are ruining Buddhist monks' health

Şablon:Oruçbakınız D.
Oruç . Sawm. Sıyam Saim . Sami
Oruç ayı Ramazan Tokken SEN, SEN değilsin

---

Otofaji ve oruç
İntermittent fasting

---

Oruç/Fıkıh Oruç/Hadis Oruç/Tefsir Oruç/Ayet

---

Oruç/VP Oruç/WP Oruç/WS Oruç/VS Oruç/KAYNAK kitap dergi makale ve broşürler Oruç/WikiShia

---

Oruç/KİŞİLER
Oruç/HİKMETLERİ Jetlag ın tedavisi oruç Dikkat eksikliği nin tedavisi oruç Aspergerin tedavisi oruç

---

Kavramlar
Fidye Iskat-ı savm Iskat ve Devir Orucu bozan haller İftar İftariye İftariye kamelyası

---

Hüküm yönünden oruç Türleri
Nafile oruçlar Farz oruçlar Orucun kazası Orucun Kazası 61 orucu Orucun keffareti

---

Oruç çeşitleri
Oruç çeşitleri Üç aylar orucu Savm-ı şuhuru selase Ramazan orucu Zilhicce Orucu Arefe orucu Arife orucu Arife Arefe Aşure orucu Aşure Muharrem Şaban orucu Şaban-ı şerif Şaban ayıyla filimlerde kafa bulunması Recep orucu Recep ayı Recep ayıyla kafa bulunması Recep İvedik Recebin tavuğu Zihar orucu On gün orucu Ve le yalin aşrin Arefe orucu ve Arafat Keffaret orucu Yemin keffareti orucu

---

MUSEVİLİK'TE ORUÇ

---

Sorularla oruç 100 soruda Ramazan 100 soruda oruç 2/185

---

Şablon Şablon:Ramazanbakınız Şablon:Sorularlaoruç Şablon:Ramazan Şablon:Oruç Şablon:Üç aylar

İntermittent fasting

Oruç. Ayetleri..

Oruç ayetleri Bakara Suresi - 2/185

Minik Dualar - Oruc Duasi

Minik Dualar - Oruc Duası

Ramazan Oruç ve Hikmetleri 1

Ramazan Oruç ve Hikmetleri 1

Ramazan Oruç ve Hikmetleri 2

Ramazan Oruç ve Hikmetleri 2

Ramazan Oruç ve Hikmetleri 3

Ramazan Oruç ve Hikmetleri 3

Oruç birçok dinde yer alan ve farklı biçimlerde yapılan bir ibadet türü. Farklı dinlerdeki oruç ibadetlerinin ortak noktası yemek, içmek veya cinsel ilişki gibi dünyevi hazlardan uzak durmaktır.

Kökenbilim

EMİNE EROĞLU İLE RAMAZAN ÖZEL DERSİ-2

Neden hatimle teravih kılmalıyız?. Terviha ve Terviha duaları. Kadir gecesi. Neden teravihi 8 rekat kılmamalıyız?

Taraweeh, Ramadan, Al Qaed Ibrahim Mosque, Alexandria, Egypt , 2010-0

Kadir gecesi

Ramazan Oruç ve Hikmetleri 1

D
Ramazan'a ulaştır Neden Ramazan'a ulaşmak önemlidir
Ramazan (anlam ayrımı)

---

Ramazan
Ramadan
رمضان
Ramazan-ı şerif
Ramazan-ı mübarek

---

Silence of Ramadan
Ramazan'da şiir geceleri

---

Elveda Ya Şehr-i Ramazan

---

Ramazan risalesi
Ramazan risalesi/Sesli
[4]

---

Ramadan Kerim
Ramazan ismi üzerine
Ramazan'dan şehr kelimesinin hazfedilmesinin tenzîhen mekruh olduğu İmam Muhammed'den rivayet edilmiştir.

---

Ramazan/başlangıcı
Rü'yet
Ramazan mı yevm-i şek mi?
Yevm-i şek

---

Ramazan/Hadisler
Hadis Ansiklopedisi/Oruç hadisleri
Ramazan/Ayetleri

---

Wiki bağlantıları
Ramazan/VS
Ramazan/VP
Ramazan/Şiirler
Ramazan Vikisöz
Ramazan/RESİMLER
Ramazan/TASARIM
Ramazan/SMS
Ramazan/MESAJ
Ramazan/VİDEO
Ramazan/KAYNAK

---

Ramazan ayı
Üç aylar
Ramazan Bayramı
Şeker Bayramı Oruçsuzlara ve bebelere Fıtır Bayramı
Fıtır sadakası Fakirlere verilir, kurumlara verilmez
Iyd-ul Fıtır
Ramazan çocuklara nasıl sevdirilir?
Ramazanda komşuluk

---

Ramazanın farziyeti
Bakara Suresi/183-188

---

Ramazanın başlangıcı
Rü'yet Rü'yet-i hilal
Ramazan hilalinin gözetlenmesi vazife ve sorumluluğu

---

İmsak
İmsakiye
İmsakiye/Mersin

---

İftar
İftariye
İftariye kamelyası

---

ORUÇ
Şeair-i islamın birircisi: Eskiden (Savm-salat, hac-zekat, şehadet) diye saymaya başlanırdı.
Oruç
Savm
Sıyam
Savm ile Sıyam arasındaki fark
Hadis Ansiklopedisi/Oruç hadisleri
Fidye -
Fitre -
Sadaka-i Fıtır
Orucu bozan haller
Oruç ve sağlık
Ramazan orucu -

---

Ramazan akabi oruç
Üç aylar
Üç aylar orucu
Pazertesi Perşembe orucu
Savm-ı Davud
Aşure orucu
Şaban orucu
Receb orucu
Kılıç orucu
Tekne orucu

---

Ramazan'da zekat -
Zekat ibadeti
Fıtır sadakası
Fıtır nisabı

---

Ziman defteri] -
Zimen defteri

---

Sadaka taşları
Yardım kutuları
Sadaka kutuları Askıda ekmek Sadaka Fıtır sadakası Fıtır bayramı Fitre

---

İtikaf
Mescidde namazdan sonra 10 dk durmak itikaf sayılır mı? Şafilere göre sayılır. Hanefilerde 1 saat yeterlidir.(İmam-ı Muhammed'e göre)
Ramazan'da itikaf
Akif - Mutekif
İtikaf yerleri

---

Kur'an -Kur'an ayı - Hatim Kur'an şehr-i Ramadan'da indirildi. Mukabele - Cibril her Ramazan'da mukabele yapardı. Hz Peygamberin vefatından önce Cebrail Ramazan'da 2 defa mukabele ile hatim yaptırdı. 27- 28 -29 -30

---

Ramazan/WP

---

Teravih -
İlk teravih
Oruca kalkılacak ilk gece Yatsıdan sonra kılınır .Hilal görülünce..
Hz. Peygamber teravihi hatimle kıldırırdı
Hatimle teravih sünnet
Teravih namazının günlere göre sevabları
Şafiilerin teravih kılmaması
Kaza ve teravih
Teravih ve insan iskeletine faydaları
Namazda rüku ve diz sistemine faydaları :Teravihde rükuyu dizleri ve dirsekleri tam extention yaparak yaparsanız en maxsimum hareketi vücud için yapmış olursunuz ve Ramazan sonrası dizlerinizin ferahladığını , özellikle diz kaslarının ucundaki legamentlerinizi tam geliştiğinizi fark edersiniz. Çoklukla ve Tadili erkanına göre namaz kılanların diz problemlerinin olmadığı görülecektir. < Allah ile yarışmayın oruçta fidyenizi verin - Yaşar Nuri Öztürk

---

100 soruda Ramazan

---

Kur'an/Ramazan - Hadis/Ramazan Fıkıh/Ramazan - Tefsir/Ramazan

---

Ramazan/2010 - Ramazan 2010/Yenişehir Ramazan/2011 - Ramazan 2011/Yenişehir

---

Üç aylar
Kadir Gecesi
Berat kandili Mevlid Kandili Mirac Kandili - Leyle-i Mirac Mirac gecesi -Mirac gecesi namazı

---

Şablon:Ramazan

Happy Ramadan

Happy Ramadan

President Obama Gives Ramadan Message

President Obama Gives Ramadan Message 2011

http://www.youtube.com/watch?v=j3fFagoYW10&feature=related Sami Yusuf

You Came to me (Ramadan Song) English by Sami Yusuf

You Came to me (Ramadan Song) English by Sami Yusuf

thumb|300px|right|Ramadan Mubarak.wmv

Ramadan Mubarak Special

Ramadan Mubarak Special

Orucluq ve Ramazan

Orucluq ve Ramazan

YUSUF ISLAM CAT STEVENS CONVERT REVERT MUSLIM SINGER Ramadhan Moon

YUSUF ISLAM CAT STEVENS CONVERT REVERT MUSLIM SINGER Ramadhan Moon

RAMADHAN VERSES Sura Baqarah 2 183 - 187 Mishary Alafasy

RAMADHAN VERSES Sura Baqarah 2 :183 - 187 Mishary Alafasy

Baqarah(183-187) 1977 Husayin mustafa ismail.wmv

Mustafa İsmail Ramazan Baqarah(183-187)_1977_Husayin mustafa ismail.wmv

PEYGAMBER EFENDİMİZİN RAMAZAN İLE İLGİLİ HADİSi ŞERİFLERİ,-2

"Oruç" sözcüğü tıpkı "namaz" sözcüğü gibi Selçuklular'ca Farsça'dan alınmış " روجك rôcik" sözcüğünün Türkçe'deki söylenişidir. Kur'an'da صوم savm ve صيام sıyam olarak geçmektedir. Bu etimolojik izahın fikir patent hakkı ve rüçhan hakkı Kaymakam Eyup Sabri Kartal'a aitttir. Kaynak gösterilmeden alıntılanamaz.

İslamda Oruç

İslam'ın şartlarından ve beş temelinden biri Ramazan ayında oruç tutmaktır. Oruç da namaz gibi bir farz-ı ayındır. Hicret'in ikinci senesinde Medine'de farz kılınmıştır.

İslam dininin kutsal kitabı olan Kur'an'daki Bakara Suresi'nde Kur'an'ın Muhammed'e gönderilmesi Ramazan ayında başlamıştır ve bu ay içinde "oruç" tutmak müslümanlara emredilmiştir. İlgili ayet şöyledir:

"O Ramazan ayı ki, insanları irşad için, hak ile batılı ayırt eden, hidayet ve deliller halinde bulunan Kur'an onda indirildi. Onun için sizden her kim bu aya erişirse oruç tutsun. Kim de hasta veya yolculukta ise tutamadığı günler sayısınca diğer günlerde kaza etsin. Allah size kolaylık diliyor, zorluk dilemiyor. Bir de o sayıyı tamamlamanızı ve size gösterdiği doğru yol üzere kendisini yüceltmenizi istiyor. Umulur ki, şükredesiniz!" (Bakara suresi 185. ayet)

Oruç, Kur'an'a göre "Niyetlenip, gündoğumundan önceki alacakaranlıktan (tan yeri ağarmaya başlamasından) günbatımından sonraki alacakaranlığa değin katı-sıvı hiçbir şey yememek ve içmemek" demektir. [Bakara Suresi, 187] Oruç, fıkıhçılara ve hadisçilere göre, niyetlenip Güneş'in ufuktan 12 derece altta bulunduğu andan (astronomiye göre alacakaranlık) akşam günbatımına dek, bir şey yeyip içmemektir.

Fıkıhta Oruç

Oruçlar fukaha (fıkıhçılar, islam hukukçuları)'ya göre farz, vacip, nafile ve mekruh nevilerine ayrılır. Ramazan orucu, vakti tayin edilmiş farz oruçtur (sınırlı süresi belirtilmiş borç olan oruçtur). Kazaya kalan Ramazan orucu ile kefaret olarak tutulan oruçlar vakti muayyen olmayan (sınırlı süresi belirli olmayan) farz oruçlardır.

Nezir (adak) oruçları vaciptir. Allah Teala'nın rızası için tutulacak oruçlar ise nafile nevini teşkil ederler. Bunlar sünnet, müstehap ve mendup diye anılırlar. Bir de mekruh oruçlar vardır (sırf Cuma veya Cumartesi günü tutulan oruç gibi). Ramazan bayramının birinci günü ile Kurban Bayramının dört günü oruç tutmak, harama yakın bir mekruhtur.

Orucun Çeşitleri

• Farz olan oruçlar: Ramazan ayı orucu ve Ramazan ayı orucunun kazası farzdır.
• Vacip olan oruçlar: Başlanmış nafile orucun bozulması halinde kazasının tutulması vacip olur. Adak orucunu tutmak ve bozulursa kaza etmek vaciptir.
• Sünnet olan oruçlar: Muharrem ayının 9. ve 10. günlerinde veya 10. ve 11. günlerinde yani Aşure gününden 1 gün önce veya 1 gün sonra ekleyerek oruç tutmak sünnettir. Ayrıca Pazartesi ve Perşembe günleri oruç tutmak, Zilhicce ayının ilk dokuz günü, Şevval ayında 6 gün oruç tutmak da sünnettir.
• Müstehab olan oruçlar: Her ayın (Hicri takvime göre) 13,14 ve 15. günlerinde oruç tutmak çok sevaptır.
• Mekruh olan oruçlar: Yalnız aşure günü için bir gün yan 10 Muharremde tutulan bir günlük oruç mekruh oruçtur.
• Haram olan oruçlar: Ramazan bayramının 1. günü ve Kurban bayramının 4. gününde oruç tutmak haramdır.
• Nafile olan oruçlar: Yukarıda sayılan maddeler dışında tutulan oruçlar nafile oruçlardır.

Yahudilikte Oruç

Yom Kippur, (İbranicesi: יום הכיפורים Kefaret Günü), Musevilikte Musevi Takvimi'nin ilk ayı olan Tişri ayının 10. günü yaklaşık 26 saat boyunca tutulan büyük oruçtur.

Museviliğe göre bir insanın kaderi bir yıl önceki hâl ve hareketlerine göre yazılır. Bir yıl boyunca iyi ve hayırlı işler işleyen kişilerin kaderi bir yıl sonra için iyi yazılır.

Musevi Yılbaşısı olan Roşaşana ile Yom Kippur arasındaki 10 gün boyunca bir vicdan muhasebesi yapılır ki buna İbranice teşuva (geriye dönme) denir. On gün boyunca, o yıl içinde yapılan tüm hatalı davranışlar gözden geçirilir insanlara karşı yapılan haksızlıklar için insanlardan özür dilenir ve helalleşilir. Yehova'ya (Tanrı) karşı işlenen suçlar için de tövbe edilir. 9. günün akşamı güneş batmadan bir saat önce oruca başlanır. 26 saat aralıksız sürecek olan oruç boyunca şunlar yasaktır:

• Yemek yemek ve içmek
• Yıkanmak
• Parfüm sürünmek
• Cinsel münasebette bulunmak
• Çalışmak
• Ateş yakmak

Sabah erkenden kalkıp Sinagog'a gidilir ve yaklaşık 12 saat boyunca Sinagog'da aralıksız Yom Kippur için yapılan dualar, tövbeler ile vakit geçirilir. Güneşin batmasından yaklaşık 40 dakika sonra Tokea adı verilen kişi koç boynuzundan yapılmış bir boruyu (Şofar) çalarak orucun bittiğini ilan eder. Bu oruç yaklaşık 25-25.5 saat sürer.

Şofar'ın çalınmasıyla birlikte tören sona erer ve Tanrı'nın insanların gelecek yıl için kaderini yazdığına ve iyi kişileri hayat kitabına (Sefer Hayim) yazdığına inanılır.

Hristiyanlıkta Oruç

Hristiyanlık inancında Paskalya döneminde, 40 gün boyunca hayvansal gıdaları yememek kaydı ile oruç tutulur. 2. yüzyılda yazılan Didakte kitabında Mesih inanalarına çarşamba ve cuma günü oruç tutmalarını buyurmuştur. 2. yüzyıldaki kiliselerin bu orucu Diriliş Bayramı'ndan önce (paskalya) tuttukları bilinmektedir. İslamiyet'teki gibi oruç zamanında tüm dünyevi gıdalardan uzak tutmaması nedeni ile oruç yerine perhiz ifadesi de kullanılabilmektedir.

Kaynaklar

Şablon:Din portalı

ar:صوم arz:صيام az:Oruc be:Пост be-x-old:Пост bg:Пост (въздържание) br:Vijil bs:Post ca:Dejuni da:Faste de:Fasten el:Νηστεία en:Fasting eo:Fasto es:Ayuno et:Paast fa:روزه fi:Paasto fr:Jeûne he:צום hi:उपवास hr:Post hu:Böjt id:Puasa it:Digiuno ja:断食 ka:მარხვა ko:단식 ku:Rojî lb:Faaschten li:Vaste mk:Пост ml:ഉപവാസം mr:उपवास ms:Puasa nl:Vasten nn:Faste no:Faste pl:Post pt:Jejum ro:Post ru:Пост scn:Dijunu sh:Post simple:Fasting sk:Pôst sl:Postenje sq:Agjërimi sr:Пост sv:Fasta sw:Saumu ta:நோன்பு tl:Ayuno uk:Піст zh:禁食

---

Başka Dinlerde Oruç

HIRİSTİYANLIK'TA ORUÇ

Hıristiyanlık'ta da oruç farz

Hıristiyanlık'ta oruç Kilise'nin üçüncü emridir. Kuran'ın bildirdiğine göre oruç Hıristiyanlara da farz kılınmıştır.

Hıristiyanlık'ta oruç ve perhiz aynı anlamda kullanılır. Orucun amacı, işlenmiş günahların cezasını bu dünyadan çekmeye başlamaktadır.

İncil, oruca büyük önem verir ve övgüyle bahseder. Ancak orucun zamanı, uyulacak kurallar Hıristiyan mezhepleri arasında farklılık gösterir

Hıristiyanlık'ta oruç tutma yaşı 21'de başlar. Hıristiyanlar, 60 yaşına kadar oruç tutar. Oruç konusunda 1966 yılında alınan Roma kararlarında bu konu yazılı olarak belirtilmiştir. Bir Hıristiyanın perhiz için ise, en az 14 yaşında olması gerekir.

Hıristiyanlıkta iki çeşit oruç bulunur. Okaristi orucu yani şükran orucu ve ekleziyastik oruç yani kilise orucu.

Bu iki çeşit orucu Katolik'ler tutar, Protestanlar tutmaz. Hıristiyanlık, çarşamba, cuma ve cumartesi günleri ile bazı yortuların arefe günlerinde oruç tutmayı teşvik eder. Hıristiyan inancına göre, Hz. İsa, çarşamba günü ele verilmiş, cuma günü çarmıha gerilmiş ve cumartesi günü de gömülmüştür.

Hıristiyanlıkta Hz. İsa'nın öldükten sonra dirildiği ve göğe çıkarıldığına inanılan Paskalya'da oruç tutulması önemlidir. Paskalya öncesinde iki gün oruç tutmak dindar Hırıstiyanlar arasında yaygın bir uygulamadır.

MUSEVİLİK'TE ORUÇ: YOM KİPPUR

Tevrat'ta bazı günlerde oruç tutulması emredilmektedir. Yahudilikte oruç nefsi terbiye etme ve bazen de acı çekme aracı sayılırken, bazen de Allah'a yaklaşma aracı olarak kabul edilmektedir.

Tevrat'a göre, Hz. Musa Tur Dağı'nda 40 gün 40 gece kalmış ve bu süreyi oruç tutarak geçirmiştir.

Arabistan'ın çeşitli bölgelerinde yaşayan Yahudiler oruç tuttuklarında yatsıdan sonra da bir şey yemezlerdi. Hatta bazı Müslümanlar da oruçla ilgili ayetler tamamlanmadan önce aynı Yahudiler gibi hareket ederdi.

Babil döneminde matem ve üzüntü sembolü olarak oruç tutulurdu. Yahudiler, Allah'ın kendilerine felaketler verdiğine inandıkları dönemlerde sürekli oruç tutardı.

Yahudilikte oruca çocuklar, 12'nci yaşlarından bir ay alınca başlar. Yahudilik'te tutulması gerekli görülen tek oruç Yom Kippur adı verilen keffaret orucudur.

Kippur pişmanlık anlamındadır. Yahudiler bu günde günahlarından pişman olurlar. Allah da onları affeder. Yom Kimpur İbranice'de 'tövbe günü' anlamındadır.

Yahudilerin en büyük ibadet günlerinden olan Kippur, büyük oruç günü olarak kabul edilir. Yom Kippur denen ve 19 Nisan'da başlayıp ve bir hafta süren Pesah Bayramı orucu ise genellikle Hamursuz Bayramı'ndan sonra gelen pazartesi ve perşembe günleri tutulur.

Yahudilikte Yom Kippur'da oruç tutmak şarttır. İmsak önceki akşam güneş batarken başlar. O gece ve ertesi gün ilk iki yıldız görününceye kadar da yemek içmek yasaktır. Bu süre yaklaşık 25 saattir. Yom Kippur orucunun Hz. Musa'nın Allah'tan buyruklarını almak üzere Tur Dağı'na gittiğinde Yahudilerin altın bir buzağıya tapınmalarından ötürü tutulduğu anlaşılmaktadır.

Yahudiler Babil dönüşünden sonra Kudüs'ün tahrip edilmesi ve diğer felaketler nedeniyle dört ayrı oruç daha ortaya çıkarmışlardır. Bazı Talmud yorumcuları bu 4 orucun, başka devletlerin himayesi altındaki Yahudiler tarafından tutulması gerektiğini aksi takdirde gerekli olmadığını belirtir.

Yahudilerde oruç genellikle şafağın sökmesinden ilk yıldızın görülmesine kadar sürer. Ancak Yom Kippur gibi bazı oruçlar ile bir akşamdan ertesi akşama kadar devam eder.

DİĞER DİNLERDE ORUÇ

Nirvana'nın yolu oruçtan geçer: İnsanlık tarihinde dinlerin neredeyse tümünde oruç tutmak yer alır. Semavi dinlerin dışındaki dinlerde de orucunu önemli bir yeri vardır. Örneğin Budizm'in kurucusu Buda, 'kurtuluşa' yani Nirvana'ya ulaşmanın yolunun arzulardan vazgeçmekten geçtiğini vurgular. Bunun pratik yolu da oruç tutmaktır. İşte bazı dinlerde orucun yeri:

Hinduizm'de oruç: Hint dinlerinden Hinduism'de oruç nefsi terbiye için yılın belirli aylarında ve günlerinde oruç tutulur.

İbadet amacıyla duaların okunduğu günlerde oruç tutulması gerekir. Hinduizm'de oruç genellikle belirli bazı besinleri yememe, yani bir çeşit perhiz şeklindedir.

Taoizm'de oruç: Doğu kültürlerinin dinlerinden Taoizm'de oruç, daha geniş bir anlamda ele alınmıştır. Burada oruç, sağlığı koruma ve böylece yaşlanmayı geciktirme özelliğiyle ön plana çıkar. Çinliler ayrıca, büyük bayram günleri ile kötülüklerin arttığı dönemlerde de, kendilerini korumak için oruç tutarlar.

Brahmanizm'de oruç: Güney Asya Hint dinlerinden Brahmanizm'de her ayın 12 ve 13'üncü günlerinde oruç tutmak gelenektir.

Brahmanizm'de yaşlılar hastalar ve çocuklar dahi oruçtan muaf değildir. Bazıları insani isteklerini yenmek için 15 gün boyunca oruç tutar. Bu süre içinde bir yudum sudan başka bir şey yiyip içmeleri orucu bozar.

Jainizm'de oruç: Hint dinlerinden Jainizm'de orucun kuralları daha serttir. Jainistler kesintisiz olarak 40 gün oruç tutarlar. Bu dinin kurucusu Mahavira'nın (M.Ö 599-527)) kendisine işkence yaparak dinde yüksek dereceye ulaşmaya çalıştığı, et ve yumurta yemediği ve hatta ölünceye kadar da oruç tuttuğu söylenmektedir.

Budizm'de oruç: Güneydoğu Asya dinlerinden Budizm oruca en fazla önem veren dinlerdendir. Budizm'in kurucusu Buda'ya göre, ne dünyaya bağlanmak ne de dünyadan vezgeçmez gerekir. Bu amaca ulaşmak için koyduğu kuralların birincisi ise, her iki ayda bir oruç tutmak ve bu süre içinde de toplum içinde tüm günahlarını itiraf etmektir.

Buda'ya göre sonsuz kurtuluşa, yani Nirvana'ya engel olan tek şey arzulardır. Kurtuluş ancak arzuları terketmekle sağlanır. Ve arzulardan kurtulmanın birinci yolu da oruç tutmaktır.

Maniheizm'de oruç: Manilikte oruç, ışığı gönderen güneş ve aya dua etmek amacıyla tutulur. Babil ve Asurluların da orucu büyük önem verdiği bilinir.

Eski Mısır'da ise oruç genellikle dini bayramlarda tutulur.

Avrupa yerel dinleri: Keltler'in oruç tuttuğu, eski Roma ve Yunanlıların da orucu felaketlerden kurtulmak için bir yol olarak kabul ettiği bilinir.

Kaynak: Hürriyet Ramazan 2007

---

Fıtır Sadakası ve Hükmü

Fıtır sadakası ne demektir?

Fıtır veya fıtra, 'yaratılış' demektir. Fıtır Sadakası ise, Ramazan bayramına kavuşan ve aslî ihtiyaçları dışında belli bir miktar mala sahip olan Müslümanların kendileri ve velâyetleri altında bulunan kimseler için yerine getirmekle yükümlü oldukları mâlî bir ibadettir, bir yaratılış sadakasıdır. Vaciptir. Kişi başına konmuş bir malî ibadet olması cihetiyle baş-göz ve beden zekâtı da denmektedir. Fıtır Sadakası, orucun kabulüne ve kabir azabından kurtulmaya vesiledir. Ayrıca Ramazan ayı içerisinde yapılan hata ve kusurlara da bir kefarettir. Resûlullah Efendimiz'in (asm) oruçlunun boş, çirkin ve kötü sözlerinin günahından arınması ve fakirlere bir azık olması için fıtır sadakasını emrettiğini İbn-i Abbas (ra) rivayet eder.

Fıtır Sadakası kim verir?

Özürleri olsun olmasın, oruç tutmayan kimseler de fıtır sadakası vermekle mükelleftirler.

Fıtır Sadakasını, aslî ihtiyaçları dışında nisap miktarı mala sahip olan herkes vermekle mükelleftir. Bu malın üzerinden zekâtta olduğu gibi bir yıl geçmesi şart değildir. Bayram namazından hemen önce nisap miktarı mala kavuşan bir kimse Fıtır Sadakasını vermekle mükellef olur.

Nisap ölçülerine sahip olmayan fakir Müslümanlar da Fıtır Sadakasını verebilirler. Peygamber Efendimiz (asm) şöyle buyurmuştur: 'Allah zenginlerin malını fıtır sadakasıyla temizler. Fakirler ise verdikleri zaman Allah fazlasıyla yerini doldurur.'

Fıtır Sadakası kimlere verilir?

Fıtır sadakası kendilerine zekât verilebilecek kimselere verilir.

Bir fitre ancak bir kimseye verilir. Fakire fitre verirken, bunun fitre olduğu söylenmese de olur. İçinden fitre niyetiyle vermesi kâfidir.

Fıtır Sadakası ne zaman verilir?

Fıtır sadakasının verilme zamanı, dört mezhebin ortak görüşüne göre, Ramazan Bayramının bir veya iki gün öncesi ile Ramazan Bayram Namazı arasıdır. Hanefîler ve Şafiîlerce yaygın görüşe göre ise, fıtır sadakası Ramazan ayı içerisinde de verilebilir. Yoksulların ihtiyaçlarını bir an önce giderebilmeleri için uygun zaman dilimi ve uygun ortam bulunduktan sonra hemen vermek en tavsiye edilen şeklidir.

Fıtır Sadakası bayramdan sonraya kadar verilmemiş ise, zimmetten düşmez; zimmeti devam eder ve ilk fırsatta kazaen verilmesi gerekir. Ancak fitreyi bayramdan sonraya bırakmak günahtır.

Fıtır Sadakasını kim vermeli?

Fıtır sadakasını herkes bizzat kendisi verebileceği gibi, aile fertleri namına aile reisi de verebilir. Bayram gecesi doğan çocuğun fitresini de, aile reisi vermelidir.

Fitre miktarı ne kadar olmalı?

Fitrede esas olan, bir fakirin bir günlük yiyeceğini temin etmektir. Fitre miktarı kişi başına buğdaydan yaklaşık bir buçuk kilogram; arpa, kuru üzüm ve hurmadan üç kilogram üzerinden hesap edilmelidir. Günümüzde ekonomik değerlerin çok değişmesi nedeniyle, eğer bu miktarlar veya bunların parasal karşılıkları bir fakiri bir günlük doyurmaya kâfi değilse takviye yapılmalı ve artırılmalıdır.

Fıtır sadakası için, kişi başına asgarî bir rakam söylememiz gerekirse, yaklaşık beş milyon liradır. İmkânı yerinde olanlar bu rakamın üzerine çıkabilirlerse, şüphesiz daha faziletli ve daha makbul olur.

Kaynak: Ahmet Özen, Fıtır Sadakası ve Hükmü, Yeni Asya, 22.09.2007

Fitre ve Fidye Arasındaki Fark Nedir?

Bu iki kelime arasında anlam açısından fark vardır. Fitre, sadaka-ı fıtır'dan kısaltılmış ve biraz değişikliğe uğramış bir kelimedir. Bu, Ramazan'da zengin müslümanların vermekle yükümlü olduğu sadakanın adıdır. Çok yaşlı bir ihtiyarın, tutamadığı oruçlara karşılık verdiği paraya "Oruç Fidyesi" denir.

Hamile ve Süt Emziren Kadının Durumu

Hamile kadınla süt emziren kadın oruç tuttukları takdirde ya kendilerinin hastalanmalarından, ya da çocuğun gıdasız kalıp ölmesinden korkarlarsa, oruçlarını bozarlar. Ramazan'dan sonra günü gününe kaza ederler.

Kefareti Düşüren Haller

Bir kadın Ramazan günü orucunu kasden bozduktan sonra hayız veya nifaz hali görse, yahut iftarı mübah kılacak bir hastalığa tutulsa üzerinden kefaret düşer. Bu durumda kasten bozduğu orucu kaza etmesi gerekir. Kefareti Gerektiren Haller -Gıda olsun, gıda hükmünde ilaç olsun, bunlardan herhangi bir şey yemek veya içmek.

-Cima etmek. Her ikisi için keffaret ve kazayı gerektirir.

-Ağıza giren yağmuru kasden yutmak. Hatayla yutulursa yalnız kaza icab eder. Unutularak yutulursa, oruç bozulmaz.

-Kokmuş olsa bile, çiğ et yemek. Kurtlanmış olursa, tiksindirici bir hal aldığında yalnız kazayı gerektirir. Keffaret olmaz.

-İç yağı yemek.

-Kurumuş et yemek. -Buğday yemek. Yalnız bir buğday tanesi çiğnenir de ağız içinde eseri kaybolursa, bu orucu bozmaz.

-Ağız dışından bir buğday tanesi yahut bir susam tanesi alıp yutmak.

-Ermeni kili yemek.

-Yenmesi alışkınlık haline gelmiş bir topraktan yemek.

-Az tuz yemek. Çok tuz yemek kefaret gerektirmez, yalnız kaza icab ettirir. Çünkü çok tuz, gıda hükmünde olmaz.

-Sevdiği arkadaşının veya zevcesinin tükrüğünü yutmak. Kendilerinden hoşlanılmayan kimselerin tükrüğünü yutmak yalnız kazayı gerektirir. Çünkü bunda lezzetlenme yoktur.

-Gıybet ettikten sonra, oruç bozulduğunu zannederek kasden iftar etmek.

-Kan aldırdıktan sonra, oruç bozulduğunu zannederek iftar etmek.

-İnzal olmadan yaklaşmada bulunduktan sonra, oruç bozulduğunu zannederek iftar etmek.

-Şehvetle öpmeden sonra, oruç bozulduğunu zannederek iftar etmek.

-Bir kimse kusma hali gelip te kustuktan sonra, orucunun bozulmadığını bildiği halde iftar ederse, üzerine kefaret icap eder. Bozulduğunu zannederek iftar etmiş olursa, yalnız kaza gerekir..

-Kefaret yalnız Ramazan orucunun bozulmasında icap eder, diğer oruçluların bozulmasında icab eder, diğer oruçların bozulmasında gerekmez. Ramazan orucunun keffareti 60 gündür. Keffareti gerektiren birşey yapan kimse, hem o günün orucunu kaza eder, hemde keffaret orucunu peşpeşe tutar. Peşerpeşe olması şarttır. (1, 2) Orucu Bozmayan Şeyler Nelerdir? -Oruçlu olduğunu unutarak yemek, içmek ve cinsi münasebette bulunmak.

-Uyurken ihtilam olmak

-Hanımını sadece öpmek

-Sabaha kadar gusletmeyerek, sabah yıkanmak

-Ağzına gelen balgamı yutmak

-Kafasından burnuna gelen akıntıyı içine çekmek

-Herhangi bir suya dalıp kulağına su kaçmak

-İsteği olmadan boğazına duman kaçması

-Boğazına toz girmesi veya sinek kaçması

-Kadın avret mahalline yalnız bakmakla inzal vaki olması

-Dişleri arasında sahurdan kalan nohut tanesinden küçük bir şeyi yemek

-Kendiliğinden gelen, yine kendiliğinden içeriye giden kusuntu

-Parmak salarak ağız dolusu olmaycak şekilde kusmak

-Kan aldırmak

-Sürme çekme

Orucu Bozup Yalnız Kazayı Gerektiren Haller

-Çiğ pirinç, sade un, yağsız ve şekersiz hamur yemek.

-Birden, çok miktarda tuz yemek, azında kefaret gerekir.

-Pamuk, kağıt ve toprak gibi yenmesi alışkanlık haline gelmemiş bir şeyi yemek

-Zeytin çekirdeği ve benzeri şeyleri yemek

-Henüz içi olmayan taze cevizi yutmak

-Kuru ceviz, fındık, fıstık ve bademi sert kabuğuyla yutmak

-Taş, demir, bakır, altın ve gümüş yutmak

-Arkadan ilaç akıtmak

-Burnuna ilaç çekmek

-Boğazına huni ile bir şey akıtmak

-Kulağının içine yağ damlatmak

-Karnında veya başında olan bir yaraya akıtılan ilacın içeriye ulaşması

-Abdestte ağzına su verirken boğzına su kaçması.

-İğne yaptırmak

-İkinci fecr doğmadı zannıyla sahur yapmak

-Güneş battı zannederek, iftar etmek

-Su veya yağ ile ıslatılmış parmağını avret mahalline sokmak

-Dişi kanadığında kanı tükrüğünden fazla veya tükrüğü ile aynı olduğu halde yutmak.

-Tütsü yakıp, dumanını boğazına kaçırmak.

---

Orucun Kısımları

Farz Oruçlar

Farz olan oruçlar ikiye ayrılır.

1) Zamanı muayyen olan, Ramazan orucu.

2) Zamanı muayyen olmayanlar ise, kefaret oruçları, kazaya kalan Ramazan oruçları.

Vacib Oruçlar

Vacip olan oruçlarda ikiye ayrılır.

1) Zamanı muayyen olan oruç ki, falan işim olursa, bu yıl şu zamanda orucu tutacağım şeklinde yapılan adaktır.

2) Zamanı muayyen olmayan oruç ki, falan işim olursa şu kadar oruç tutacağım şeklinde yapılan adak oruçlardır, Ramazan dışında her zaman eda edilebilir.

Sünnet Oruç

Muharrem ayının dokuzuncu ve onuncu Aşure günlerini (veya on ve onbirinci günlerini) oruç tutmak. Yalnızca onuncu gün tutmak mekruhtur.

Mendub Olan Oruç

- Her ayın onüç, ondört ve onbeşinci günlerini oruç tutmak,

- Her ayın başından, ortasından ve sonundan bir gün oruç tutmak,

- Pazartesi ve Perşembe günleri oruç tutmak.

- Şevval ayından altı gün oruç tutmak.

- Bir gün oruç tutmak bir gün iftar etmek (Davud Orucu)

- Recep ve Şevval aylarında oruç tutmak.

Nafile Oruç

Bütün bu sayılan kısımlar dışında Allah rızası için tutulan ve tutulmasında kerahet olmayan oruçlardır.

Mekruh Oruç

Oruç tutulması mekruh olan günler, tahrimen ve tenzihen mekruh diye ikiye ayrılır. Tahrimen Mekruh Olan Oruç: Ramazan Bayramının birinci günü ile Kurban Bayramının birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü günleridir. Bu beş günde oruç tutmak tahrimen mekruhtur. Buna haram da denilir. Tenzihen Mekruh: Muharrem ayının onuıncu gününü tek bir gün olarak tutmak, yalnızca Cuma günü veya yalnızca Cumartesi günü oruç tutmak, Nevruz ve Mehrican günlerinde oruç tutmak.

---

Orucun Şartları Nelerdir?

Farz olmasının şartları

Müslüman olmak : Kafir iman etmediği için amelle sorumlu olmaz.

Akıllı olmak : Deliye oruç farz değildir.

Büluğa ermiş olmak : Çocuklara oruç tutmak farz değildir. Alışmak için tutabilirler.

Orucun edasının vücub şartları

Sıhhatli bulunmak : Hastalara oruç farz olmaz, ancak bilahere kaza edilir.

Mukim Olmak : Misafir olanlara oruç tutmak farz değildir. Bilahere kaza gerekir. Ancak tutmaları daha faziletlidir.

Orucun edasını sıhhat şartları

Hayız ve nifastan taharet üzerinde bulunmak : Hayız ve nifas üzerine oruç tutulmaz. Bilahere kaza gerekir.

Niyyet etmiş olmak : Niyyet bulunmaksızın oruç tutmak sahih olmaz.

Oruç Bozmayı Mübah Kılan Haller

Hastalık: Oruca devam edildiğinde hastalık artacağından korkulursa oruç bozulabilir.

Yolculuk: 90 kilometrelik bir yolculuğa çıkan bir kimse niyet etmeyebilir veya niyet ettiği halde orucu bozabilir.

Mecburluk: Tehdit altında kalanlar oruçlerını bozabilir.

Gebe ve emzikli olmak: Oruç tuttuğu zaman kendine veya çocuğuna zarar geleceğinden korkan kadın oruç tutmayabilir.

Oruca Dayanamamak: Oruçtan aklının bozulmasından korkan orucunu bozabilir.

Savaş: Düşmana karşı kuvvetli olmak için askerde izin verilmiştir.

İhtiyarlık: Oruca dayanacak güçleri kalmamış yaşlılar oruç tutmayabilir.

Ziyafete Çağrılmak: Yalnız nafile oruçlar ziyafet için bozulabilir. Sonradan kaza olur.

Orucun Fidyesi

Tedavisi mümkün olmayan bir hastalığa tutulmuş, aşırı derecede düşkün ve zayıflığından dolayı oruç tutamayan kimseler farz ve vacip olan oruç borçlarından her gün için bir fidye verirler. Bir fidye bir fıtır sadakasıdır. Fidyelerin tamamı bir fakire verilebileceği gibi, başka başka fakirlerede verilebilir. Buna da gücü yetmeyenler Allah'tan af ve mağfiret dilerler.

Oruçlu Kadın Yemeğin Tadına Bakabilir mi?

Kadın bazen yemeğin tadına bakmak zorunda kalabilir. Bazı yiyecekleri satın almak için de aynı mecburiyeti hissedebilir. Boğazdan aşağı inmemek şartıyla yemeğin tadına bakabilir.

Oruçluya Mekruh Olan Haller

-Bir şeyin tadına bakmak

-Gereksiz birşey çiğnemek (Başka kimse yoksa, kadın çocuğuna çiğneyebilir)

-Önceden çiğnenmiş ve çiğnendikçe eksilmeyen sakızı çiğnemek

-Tükürüğü ağızda biriktirip yutmak

-Abdest alırken ağıza, buruna suyu fazla çekmek

-Zevcesini öpmek, boynuna sarılmak

-Kan aldırmak (Eğer zarar verirse)

Ramazan Ayının Fazilet ve Esrarı

Mubârek Ramezân ayı, çok şereflidir.

Bu ayda yapılan, nâfile nemâz, zikr, sadaka ve bütün nâfile ibâdetlere verilen sevâb, başka aylarda yapılan farzlar gibidir.

Bu ayda yapılan bir farz, başka aylarda yapılan yetmiş farz gibidir.

Bu ayda bir orucluya iftâr verenin günâhları afv olur. Cehennemden âzâd olur. O oruclunun sevâbı kadar, ayrıca buna da sevâb verilir. O oruclunun sevâbı hiç azalmaz.

Bu ayda, emri altında bulunanların, işlerini hafîfleten, onların ibâdet etmelerine kolaylık gösteren âmirler de afv olur. Cehennemden âzâd olur.

Ramezân-ı şerîf ayında, Resûlullah (s.a.v.), esîrleri âzâd eder, her istenilen şeyi verirdi.

Bu ayda ibâdet ve iyi iş yapabilenlere, bütün sene bu işleri yapmak nasîb olur.

Bu aya saygısızlık edenin, günâh işliyenin bütün senesi, günâh işlemekle geçer.

Elden geldiği kadar ibâdet etmelidir.

Allahü teâlânın râzı olduğu işleri yapmalıdır.

Bu ayı, âhıreti kazanmak için fırsat bilmelidir.

Kur'ân-ı kerîm, Ramezânda indi.

Kadr gecesi, bu aydadır.

Ramezân-ı şerîfde, iftârı erken yapmak, sahûru geç yapmak sünnetdir. Resûlullah (s.a.v.) bu iki sünneti yapmağa çok önem verirdi. İftârda acele etmek ve sahûru gecikdirmek, belki insanın aczini, yiyip içmeğe ve dolayısı ile herşeye muhtâc olduğunu göstermekdedir. İbâdet etmek de zâten bu demekdir.

Hurma ile iftâr etmek sünnetdir.

İftâr edince, (Zehebez-zama vebtellet-il urûk ve sebet-el-ecr inşâallahü teâlâ) düâsını okumak, terâvîh kılmak ve hatm okumak mühim sünnetdir.

Bu ayda, her gece, Cehenneme girmesi gereken, binlerce müslimân afv olur, âzâd olur.

Bu ayda, Cennet kapıları açılır. Cehennem kapıları kapanır.

Şeytânlar, zincirlere bağlanır.

Rahmet kapıları açılır.

Ramazan da Hergün Niyet Şart mı?

Ramazan orucunu eda edebilmek için, hergün ayrı ayrı niyet etmek gerekir. Niyetin zamanı, gecenin başlangıcından, kaba kuşluk anına kadardır. Bu müddet içinde niyet edilmezse, farz eda edilmiş olmaz.

Seferi Hali ve Oruç

Misafir olan kimsenin seferilik halinde iftar etmesi mübah ise de oruç tutması daha faziletlidir. Ancak oruçlu iken sefere ilk çıktığı gün orucu bozmaması gerekir. Bununla beraber yolculuğa çıktıktan sonra iftar ederse kefaret gerekmez, yalnız kaza icab eder.

Sefere çıkmadan önce iftar edilir de sonra yola çıkarsa kefaret lazım gelir.

Gündüzün ilk vaktinde kasden orucunu yiyen kimse, sonra zorla sefere çıkarılmış olsa, keffaret üzerinden düşmez. Kendi arzusu ile de sefere çıkmış olsa hüküm değişmez.

Üç Aylarda Oruç

Halk arasında Recep, Şaban ve Ramazan aylarına üç aylar denilmektedir. Peygamberimiz peşpeşe bu ayları hiçbir zaman oruç tutmamış, bu şekliyle de ümmetine tavsiye etmemiştir. Hatta ramazan ayının dışında hiçbir ayı baştan sona oruçlu geçirmemiştir.

Uçakla seyahat eden oruçlu şahıs iftarını nasıl yapar?

Seyahate çıkan kişilerin, imsak ve iftarları bulundukları yere göre yapmaları gerekir. Uçakla seyahat eden oruçlu kişiler de, uçuş esnasında uçağın üzerinde bulunduğu yere göre imsak ve iftar yapmalıdırlar. Ancak çok hızlı uçaklarla kıtalararası yolculuk yapılması durumunda, imsak ile iftar arasında süre, anormal ölçüde kısa veya uzun olabilmektedir. Bu durumda, yolculuk yapacak kişi orucunu kazaya bırakabilir. Ancak oruca başlamış ise, imsake başladığı yere göre iftar edebilir.

---

Kaynaklar

---

1) Kaynaklarıyla Büyük Kadın İlmihali, Rauf PEHLİVAN, 2) Ömer Nasuhi Bilmen, İslam İlmihali 3) Ahmed Şahin, Zaman 4) Günümüz Meselelerine Açıklamalı Fetvalar, Mehmed Emre, 1996, Eser Neşriyat 5) T.C. Diyanet İşleri Başkanlığı Resmi Sitesi 6) Açıklamalı İslam İlmihali, Mehmed Paksu, 2004 7) En Geniş İslam İlmihali, Ali Fikri Yavuz, Çile Yayınevi, 1977 8) Ebubekir Sifil, Hayzı geciktirerek oruç tutmak, Milli Gazete, 17-22-23/10/2005 9) Dinimiz İslam

---

Düşük yapmış veya kürtaj olmuş kadın lohusa hükmünde midir?

Düşük ve düşük yapma, gebelik ve lohusalık gibi konularda bilgi verir misiniz?

Soru

Düşük yapmış bir bayan lohusa hükmündemidir.

Lohusa hükmünde ise 40 gün dolmamış olmasına rağmen kanaması yok ise namaz kılıp eşi ile beraber olabilir mi?

Düşük ve düşük yapma konularında bilgi verir misiniz?

Cevap

Önce kısaca bilgi verip, detaylı açıklama yapmayı uygun görüyoruz:

1. Fıkıh kaynaklarında bu konuyla ilgili şu ifadelere yer verilmektedir: Nifasın / Loğusanın itibar edilmesi için, çocuğun büyük kısmının çıkması gerekir. Bu tamamen parçalar halinde de olsa loğusalık için yeterlidir. Hatta parmaklar veya tırnaklar gibi insanın yapısından bazı şeyler açıkça belli olan bir düşük ardından da loğusalık süreci başlamış olur. (bk. V. Zuhaylî, 1/466)

Bu tespit herkes için daha kolay ve daha kesin bir yoldur. Düşük için de belli bir zaman dilimi hesabından çok, bir insan şeklini hatırlatan bir uzvun gözle görülmesi metodu daha uygun olsa gerektir.

Eğer düşen çocuğu görme durumu olmamışsa, doktora veya ebeye sorarak karar verilebilir.

2. Şayet düşüğün organları belirlenmiş ise, anne lohusa sayıldığından kanı kesilmedikçe cinsi ilişkide bulunmak caiz değildir. Namazları kılmaz, oruçları da tutmaz. Farz oruçları sonra kaza eder.

Ama organlar teşekkül etmemiş ise cinsel ilişki yasak olmamakla beraber, kan devam ettiği takdirde cinsel yaklaşım sağlıklı olmaz. Bu durumda oruçlarını tutması ve namazlarını da kılması gerekir.

Lohusalık müddeti kadından kadına değişir. Bazı kadınlarda bu süre, bir gün dahi olabilir. Lohusalık süresi, kanın kesilmesiyle son bulur. Lohusalığın asgarî süresi yoktur. Azamî süre ise kırk gündür. Doğumdan sonra kırk gün geçtiği halde kan devam ediyorsa, artık bu kan nifas kanı değil, özür kanıdır. (bk. Halil GÜNENÇ, Günümüz Meselelerine Fetvalar, 2/331)

3. Kürtaj da düşük çocuk hükmündedir. Çocuğun azası belli ise kadın lohusa olur.

Düşük: İslâm Hukukunda "sakt" kelimesiyle anlatılan düşük sadece organları belirmiş olan düşüktür. Ama bütün organların belirmiş olması şart değildir. Saç ve tırnak gibi bazı organlarının belirmesi, çocuk sayılması için yeterlidir.

Böylece bir kısım organları belirmiş çocuğu düşen kadın, bununla lohusa olur ve normal doğumla ilgili bütün hükümler onun için de geçerli olur. Meselâ iddeti sona erer, çocuk düşmeden önce gördüğü kan âdet kanı olmaz.

Organları Belirsiz Düşük

Hiçbir organı belli olmayan düşük, çocuk sayılmaz ve bununla çocuğa ait hükümler geçerli olmaz.

Böyle bir düşükle gelen kan; nisaba ulaşırsa, yani âdetin en az miktarı olan üç gün sürerse ve öncesinde de bir tam temizlik geçmişse âdet kanıdır. Bu iki şarttan biri, ya da her ikisi eksikse hastalık kanıdır.

Organları Belirgin Olup Olmadığı Bilinmeyen Düşük

Kadın, meselâ tuvalette düşük yaptığı için, organlarının belirgin olup olmadığını bilmemesi halinde; bu düşürme olayı âdet günlerinin başlangıcına rastlamış ve bununla kan devam etmişse: âdet günleri sayısınca namaz ve orucunu kesinkes terkeder. Çünkü bu günlerinde ya âdetlidir ya da lohusadır. Sonra yıkanır ve temizlik âdeti kadar süre namazlarını şüpheli bir şekilde kılar. Çünkü lohusa olma ihtimali de vardır. Sonra âdeti kadar süre namazlarını yine kesinlik ifade eder tarzda kılmaz. Çünkü yine ya lohusadır veya adetlidir. Sonra yıkanır ve temizlik âdeti kadar süre -kırk günü doldurmuşsa- kesin tarzda kılar, doldurmamışsa dolduracak kadar sürede şüpheli bir şekilde, doldurduktan sonrakileri de kesin olarak kılar. Sonra bu minval üzere devam eder.

Eğer âdet günlerinden sonra böyle bir düşük yapmışsa; bu düşük, temizlik günlerine rastladığı için, temizlik âdeti kadar gün namazını şüpheyle kılar. Sonra âdetine rastlayan günlerde kesin olarak bırakır. Çünkü ya lohusadır ya da âdetlidir.

Bu son iki maddede anlatılan meselede göz önünde bulundurulan şey, şüpheye yer vermemek ve ihtiyatli olanla amel etmektir.

Hamile kadınla cinsel ilişki, tıbbî bir sakınca tespit edilinceye kadar serbesttir.

Özet Olarak Lohusalık

1. Lohusalık, ağacın meyve vermesi gibi, kadının olgunluğunu, en şerefli görev olan anneliğini ve sağlıklılığını anlatan doğal bir haldir.

2. Lohusalığın en azına sınır yoktur, en çoğu ise kırk gündür. Buna göre doğumundan bir iki saat sonra kanı kesilen ve kırk gün içerisinde bir daha akmayan kadın temizdir. İbadetini yapar, cinsel ilişkide bulunabilir. Kırk günden sonra kan aksa da temiz sayılır.

3. Doğum yapan kadın birinci doğumunda kaç gün kan görmüşse o, onun lohusalık âdeti olur. Ondan sonraki doğumda kırk günü aşacak şekilde kan görürse, hesabını birinci âdetine göre yapar. Ancak ikinci doğumda kırk günü aşmamak üzere, birinciden farklı gün kadar kan görürse, bu âdet haline gelmiş ve âdeti değişmiş sayılır.

4. Lohusa namaz kılmaz, oruç tutmaz, Kur`ân okumaz, Mushafa dokunmaz, mescide girmez, Kâbe`yi tavaf etmez, cima şeklinde cinsel ilişkide bulunmaz. Kılmadığı namazı kaza etmez, ama tutmadığı orucu sonra kaza eder.

5. Organları belli düşük de çocuk sayılır ve anne onunla da lohusa olur.

6. Organları belli olmayan düşük, âdet ya da hastalık sayılır, lohusa sayılmaz.

7. Bir batından birden çok doğumlarda, lohusalık birinci doğumdan itibaren başlar.

Modern Tip ve Lohusalık

a) Gebelik ve Lohusalık:

Gebelik yaşı, âdet yaşıyla paralellik gösterir. Bir hanımın âdet gördüğü her yaş içerisinde gebe kalma şansı vardır. Hattâ âdetten kesildiği halde bir yıl içerisinde yine gebe kalan hanımlara rastlanmaktadır.

Gebelik süresi 280 +/-10 gündür. Ya da normal âdet gören hanımın son âdet tarihine yedi gün eklenilip, üç ay geriye gidilerek hesap edilir. Çıkan tarihten ondört gün önce, ya da sonra olabilir.

Örnek:

Son âdet tarihi: Yaklaşık doğum tarihi:

5.4.1986 12.1.1987 +/-14 gün

26.12.1986 3.10.1987 +/-14 gün

Daha geç olabileceğini iddia edenler de vardır ama bu geçersizdir. Bu hanımlarda geç yumurtlama olmuş ve bunlar geç gebe kalmışlardır.

Gebeliğin yedinci aydan önce sonuçlanması düşük olarak değerlendirilir.

Doğacak çocuğun cinsiyeti, gebelik süresini etkilemez.

Gebe niçin âdet görmez diye sorulabilir:

Gebelerdeki homional sistemin çalışması çok farklıdır. Bunlarda yumurtlama olmaz. Östrojen-progesteron hormonları her siklus esnasında giderek artar ve âdet görürken en düşük seviyeye iner. Gebelikte ise bu hormonlar gittikçe artar ve bunlara ek olarak koryonik gonodotropin hormonu salgılanır. Uterus`un endometrium dokusu gebeliğin oluşması ve devamı için hazırlanmıştır, fakat dökülmemektedir. Bu nedenle âdet görülmez.Gebelik sırasındaki kanamalar âdet kanaması değildir. Düşük tehdidi kanamasıdır. Son aylarda olan kanamalar ise esin (plasenta) yerleşme bozukluğunu veya erken ayrılmasını düşündürür.Bazan gebe kalındıktan bir ay sonra hafif kanamalar olabilir. Bu da kesinlikle âdet kanaması değildir. Bunu ispatlayan durum ise, kanamadan hemen sonraki ilk onbeş günde yapılan gebelik testinin olumlu olmasıdir.Gebeliğin kendine özgü psikolojisi ve bu konuda dikkat edilmesi gereken noktalar vardır:Gebeliğin oluşması ile birlikte anne vücudunda organık ve psikolojik birçok değişiklikler olur. Bir taraftan anne olmanın mutluluğunu hissederken, diğer taraftan da altına girmis olduğu sorumluluğun dışarıdan göründügü kadar basit olmadığını farkeder.

Gebeliğin ilk ve son üç ayı tehlikeli aylardır. Anne adayı, hareketlerini dikkatle ayarlamalıdır.Yine ilk üç ayda birçok gebede bulantı ve kusma görülür. Bazan kusmalar kilo kaybettirecek kadar fazla olabilir, Bu devrede kullanılabilecek ilaçların da oldukça sınırlı olması, gebeye yardımı iyice azaltır. Bunun dışında halsızlık,başdönmesi, vücudun çeşitli bölgelerinde ağrılar (bas, bel, kemik ve kuyruk sokumu gibi), ayaklara ani kramp girmeleri görülebilir.

Gebelerin ve süt veren annelerin beslenmesi oldukça önemlidir. Özellikle vitamin, protein ve minerallerden zengin gıda almaları gerekir.

Gebeler psikolojik açıdan da oldukça hassas bir devreye girmişlerdir. Kısaca pireyi deve yapan bir tutum içerisindedirler. Davranışları daha hoşgörü ile karşılanmalı, doğum korkusu, anne olma korkusu ve her türlü korku ve endişelerini giderecek şekilde samimi ve müşfik olmalı, problemlerini sabırla, sükûnetle dinleyip gerekli şekilde yardımcı olmalıdır.

Lohusalığa Gelince:

Doğumdan sonra gelen kanın özellikleri konusunda şunlar söylenebilir:

Gebelikten önce rahim altmış-yetmiş gram ağırlığında bir organdır. Gebelik sonunda bir kilograma erişir. Bu gelişme rahimin endometrium tabakasında da olmaktadır. Çünkü buraya bebeğin plasentasi (es) yapışarak bebeğin beslenmesini sağlar. Doğumdan sonra es (plasenta) ayrılınca uterus, açılan damarların ağızlarının kapanması için derhal büzülmeye, sıkışmaya başlar. İlk kanamalar bu esnada damardan gelen kandır. Bazı nedenlerle bu sıkışma olayı olmazsa annenin hayatı ölümle sonuçlanır. Uterusun devamlı kazılması ve endometriumun beslenme hadisesinin olmaması nedeniyle; desidua denilen endometrium dökülmeye başlar. Bu dökülen doku artıkları fibrin, serum, lenf ve akyuvarlardan oluşmuş yara salgısıdır.

Başlangıçta koyu kırmızı renktedir. Gün geçtikte rengi açılır. Nihayet kirli-beyaz akıntı ile sonuçlanır. Lochia dediğimiz akıntının gelmesi kişiden kişiye çok farklıdır. Bir-iki haftadan birbuçuk aya kadar devam edebilir.

b) Gebe ve Lohusa Ile Cinsel İlişki:

Gebe ile cinsel ilişkide, ilk üç ayda, düşüklere sebebiyet vermemek için, son iki ayda ise erken doğuma veya mikrop kapmaya engel olmak için dikkatli davranmak gerekir. Şayet kanama ve sanci gibi şikâyetler oluyorsa kesinlikle münasebette bulunmamalıdır.

Doğumdan sonra rahim içerisi tamamen yara haline dönüştügü için lohusa ile ilişki kesinlikle zararlıdır.

a) Yaraya kolaylıkla mikrop yerleşebilir, rahim içerisine ve vücuda yayılır.

b) Lohusanın genel vücut direnci çok düşmüştür. Atılacak yanlış bir adım, annenin ömür boyu sakat kalmasına veya hayatını kaybetmesine sebep olabilir.

"Doğum sırasında üreme organları, özellikle rahim ve hazne berelenir, çok defa yırtıklar oluşur. Bu sırada kadınla yakınlıkta bulunmak kadını pek fena örseler, mikropların hemen faaliyete geçmesi, bir çok önemli kadın hastalıklarının oluşmasına sebep olur. Onun için rahim ufalmadan, kadının üreme organları tabiî halini almadan, kadına kesinlikle yanaşmamalıdır. Tolstoy, bu zamanlar kadını rahatsız eden erkeği ayıplıyor: "Bir erkek, gebe bir kadını sevgili diye severken onun bir anne olduğunu unutmamalı. Bir kadın hem bir sevgili, hem yorgun bir anne, hem de hasta bir insan olmaya bir anda tahammül edemez." (Dr.Cemal Z.Ö.)

c) Gebeye ve Lohusaya Tavsiyeler:

Beslenme:

Dengeli ve ölçülü olmalıdır. Gebeliğin başından sonuna kadar 10-12 kilo alınmalıdır. Bazı besinlere aşırı düşkünlük, bazılarından tiksinti, veya abur-cubur yemek, kişiyi zararlı bir hale itebilir. Her gebe kendi alışkanlıkları ve ekonomik durumu ile başlı başına bir program dahilinde yeterli protein, yağ, vitamin, karbonhidrat ve mineral almalı. Gebeliğin altıncıayından itibaren tuz azaltılmalı, kalsiyum bakımından zengin gıdalar (süt, yoğurt, peynir gibi) alınmalıdır.

İlâç:

İlâç almak, sakıncalıdır. Özellikle organların teşekkül devresi olan ilk üç ay çok dikkatli olmalı, gerekli hallerde doktora başvurulmalı ve tavsiyelerine mutlaka uyulmalıdır.

Sigara:

Düşük ve erken doğumlara sebep olmakta, zekâ yönünden bebeği olumsuz yönde etkilemektedir. Bu yüzden sigara alınmamalı, hattâ sigara içilen bir odada dahi bulunulmamalıdır. Zira bu doğacak çocuğun istikbali açısından önemlidir.

Çalışma:

Normal bir gebenin günlük yaşantısını değiştirmesi düşünülemez. Yalnız ani ve sert hareketlerden kaçınmalı, ağır yük kaldırmamalı, yukarılara doğru uzanmamalı, uzun ve sarsıntılı yolculuklardan kaçınmalıdır.

Vücut Bakımı:

Çok soğuk, çok sıcak su ile yıkanmamak ve uzun süre banyoda kalmamak şartı ile banyo yapmalı ve temizliğe dikkat etmelidir. Karın bölgesindeki çatlaklara mani olmak için yağlı bir krem veya badem yağı kullanılabilir.

Gebelik ve süte hazırlik göğüslerde büyümeye sebep olur. Meme başlarındaki direnci artırıp, emzirmede problem çıkmaması açısından meme başlarını sık sık sabunlu su ile yıkayıp meselâ badem yaği sürülebilir. Halk arasında yaygın olan alkolle silme alışkanlığı, sertleşmelere ve çatlamalara sebep olacağından tavsiye edilmez.

Diş Bakımı:

Çok önemlidir. Gebe kalmadan gerekli tedavi yapılmalı, devamlı temiz tutmaya gayret etmelidir. İlk ve son üç ayda mümkün olduğu kadar müdahaleye dikkat edilmelidir.

Çocuk doğuran annenin çocuğunu bizzat emzirmesi çok önemlidir. Bu, çocuk ve anne arasındaki ilişkiyi güçlendirir. Emziren anne, vazifesini yapmanın huzuru içerisindedir. Anne sütüyle bebeğin hastalıklara karşı dayanıklılıgı sağlanır.

Anne sütü, süt çocuklarında gördüğümüz en kötü hastalık olan ishalden korur.

Bebek ise, anne kucağında olmanın mutlulugu ve rahatlığı içindedir.

En az altı ay sırf anne sütü atmalı, altı aydan sonra ise yaşına kadar süt ve yardımcı mamalar almalıdır.

---

Açıktan oruç yemek

"Allah’ın bildiği kuldan saklanmaz" diyerek açıktan oruç yiyenler oluyor. Günah değil midir?

Günahı, açık da, gizli de işlemek caiz olmaz. Fakat nefsine, şeytana uyarak günah işleyen, günahını gizlemelidir! Günahı gizlemek birkaç yönden faydalıdır:

1- Eğer günahlarımız açığa çıkmamışsa sevinmelidir! Cenab-ı Hak, "Günahı gizleyin" buyuruyor.

Peygamber efendimiz de sallallahü aleyhi ve sellem buyurdu ki:

"İnsan günahını dünyada gizlerse, Allahü teâlâ da, kıyamette, bu günahı kullarından saklar."

2- Allahü teâlâ açıktan, çekinmeden günah işleyenlere daha çok buğzeder. Fakat üzülerek günahını gizleyenleri, gizlediği için affedebilir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: "Bir günaha düşen, günahını gizlesin! Allahü teâlânın örtüsünü onun üzerinde bulundursun!"

3- Günah işlerken halktan olsun utanmalıdır! Başkasını kendi hakkında konuşturmamak, gıybetini ettirmemek için günahı gizlemelidir! Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

"Haya tamamıyla hayırdır."

"Haya imandandır."

"Hayasızın dini olmaz ve hayasız kişi Cennete giremez."

4- Kötü örnek olmamak, başkalarının da günah işlemesine cesaret vermemek için günahı gizlemeli! Böyle sebeplerden dolayı açıktan günah işlememeli, gizli de olsa günah işlemekten sakınmalı! Çünkü günahlar öldürücü zehirdir. İmanı olan günah işlemekten çok korkar. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

"Mümin, günahını dağ gibi görür, üzerine düşeceğinden korkar. Münafık ise, günahını, burnuna konmuş, hemen uçacak bir sinek gibi görür."

Ramazanda umuma açık yerlerde oruç tutanların gözü önünde yemek küfür mü?

Küfür değildir. Oruç tutmamak büyük günahtır. Ve bunu teşhir etmek de ayrıca büyük günahtır. Ameller imandan parça değildir. Yani bir ibadeti yapmayan kâfir olmaz, inanmayan, beğenmeyen kâfir olur.

Adet ve Oruç

Adak orucu tutan kadın adet görürse

Arka arkaya onbeş gün oruç tutayım diye adak yapan bir hanım, onbeş günü tamamlamazdan önce adet görmüş olursa, yeniden fasılasız oruç tutması gerekir. Bu tuttuğu oruçlar adak yerine geçmez. Araya engel girmiştir. Yeniden tutması gerekir.

Adet Geçiktirici Hap Kullanmak

Kadınlar oruçlarını tam tutabilmek için adet dönemlerini geciktirici hap kullanmaları doğru mu?

Bir zorunluluk olmadığı halde fıtrata müdahale etmek ve sağlığı riske atmak, Din’in “zaruriyyat” olarak kabul ettiği “nefsin/canın korunması” ilkesine aykırıdır…

Herhangi bir ibadetini eda için kadının hayzı geciktirici ilaç kullanmasına mutlak anlamda cevaz vermek doğru olmasa gerek. Kadının hayız görmesi tabiî/fıtrî bir hadisedir ve zorlayıcı bir durum olmadıkça da tabiî seyrine müdahale edilmemelidir.

Adetli Kadının Oruçlu Gibi Durması Caiz mi?

Adet halinde olan bir kadının, oruç tutmadığı halde yemeyip içmeyip oruçlu gibi durması haramdır. Bu durumdaki hanıma oruç tutmak haram olduğu gibi, yemiyerek, içmeyerek oruçlu gibi durması da haramdır. Aynı şekilde oruca niyet edipte tan yeri ağardıktan sonra hayız veya nifas haline giren kadına, akşama kadat oruçlu gibi aç durmak haramdır. Bu durumdaki hanımların gizli yemeleri İslami edeplerdendir.

Kadın Bugün Adet Olacağım Diye Oruç Tutmazsa

Adeti belirli olan kadına, kendince adet gelmesi şüpheli olan günde oruç tutmamak caizdir. Eğer görmezse yanız o günü kaza eder. Ancak kadın oruca niyet ettikten sonra "Bu gün adet günümdür" diya kan görmeden orucunu bozarda o gün kan gelmeyecek olursa, hem kaza hem de kefaret gerekir. Bunun için adet gördükten sonra iftar etmek gerekir.

Ramazan'da Güneş Doğduktan Sonra Adet Görme

Oruca niyet edip güneş doğduktan sonra adet gören hanımın orucu bozulur. Bu durumda olan hanım yemeğini yer. Adet halinde olan bir hanımın, oruç tutmadığı halde yemeyip, içmeyip oruçlu gibi durması haramdır. Ancak gizili yemesi İslami edeptendir.

Ramazan'da Güneş Doğduktan Sonra Temizlenme

Ramazan'da güneş doğduktan sonra adet ve lohusalıktan temizlenen bir kadın, eğer oruca aykırı bir şey yapmamış ise, derhal niyet ederek oruca başlar. Bu şekilde orucunu tutmuş olur.

Başka Dinlerde Oruç

HIRİSTİYANLIK'TA ORUÇ

Hıristiyanlık'ta da oruç farz

Hıristiyanlık'ta oruç Kilise'nin üçüncü emridir. Kuran'ın bildirdiğine göre oruç Hıristiyanlara da farz kılınmıştır.

Hıristiyanlık'ta oruç ve perhiz aynı anlamda kullanılır. Orucun amacı, işlenmiş günahların cezasını bu dünyadan çekmeye başlamaktadır.

İncil, oruca büyük önem verir ve övgüyle bahseder. Ancak orucun zamanı, uyulacak kurallar Hıristiyan mezhepleri arasında farklılık gösterir

Hıristiyanlık'ta oruç tutma yaşı 21'de başlar. Hıristiyanlar, 60 yaşına kadar oruç tutar. Oruç konusunda 1966 yılında alınan Roma kararlarında bu konu yazılı olarak belirtilmiştir. Bir Hıristiyanın perhiz için ise, en az 14 yaşında olması gerekir.

Hıristiyanlıkta iki çeşit oruç bulunur. Okaristi orucu yani şükran orucu ve ekleziyastik oruç yani kilise orucu.

Bu iki çeşit orucu Katolik'ler tutar, Protestanlar tutmaz. Hıristiyanlık, çarşamba, cuma ve cumartesi günleri ile bazı yortuların arefe günlerinde oruç tutmayı teşvik eder. Hıristiyan inancına göre, Hz. İsa, çarşamba günü ele verilmiş, cuma günü çarmıha gerilmiş ve cumartesi günü de gömülmüştür.

Hıristiyanlıkta Hz. İsa'nın öldükten sonra dirildiği ve göğe çıkarıldığına inanılan Paskalya'da oruç tutulması önemlidir. Paskalya öncesinde iki gün oruç tutmak dindar Hırıstiyanlar arasında yaygın bir uygulamadır.

MUSEVİLİK'TE ORUÇ: YOM KİPPUR

Tevrat'ta bazı günlerde oruç tutulması emredilmektedir. Yahudilikte oruç nefsi terbiye etme ve bazen de acı çekme aracı sayılırken, bazen de Allah'a yaklaşma aracı olarak kabul edilmektedir.

Tevrat'a göre, Hz. Musa Tur Dağı'nda 40 gün 40 gece kalmış ve bu süreyi oruç tutarak geçirmiştir.

Arabistan'ın çeşitli bölgelerinde yaşayan Yahudiler oruç tuttuklarında yatsıdan sonra da bir şey yemezlerdi. Hatta bazı Müslümanlar da oruçla ilgili ayetler tamamlanmadan önce aynı Yahudiler gibi hareket ederdi.

Babil döneminde matem ve üzüntü sembolü olarak oruç tutulurdu. Yahudiler, Allah'ın kendilerine felaketler verdiğine inandıkları dönemlerde sürekli oruç tutardı.

Yahudilikte oruça çocuklar, 12'nci yaşlarından bir ay alınca başlar. Yahudilik'te tutulması gerekli görülen tek oruç Yom Kippur adı verilen keffaret orucudur.

Kippur pişmanlık anlamındadır. Yahudiler bu günde günahlarından pişman olurlar. Allah da onları affeder. Yom Kimpur İbranice'de 'tövbe günü' anlamındadır.

Yahudilerin en büyük ibadet günlerinden olan Kippur, büyük oruç günü olarak kabul edilir. Yom Kippur denen ve 19 Nisan'da başlayıp ve bir hafta süren Pesah Bayramı orucu ise genellikle Hamursuz Bayramı'ndan sonra gelen pazartesi ve perşembe günleri tutulur.

Yahudilikte Yom Kippur'da oruç tutmak şarttır. İmsak önceki akşam güneş batarken başlar. O gece ve ertesi gün ilk iki yıldız görününceye kadar da yemek içmek yasaktır. Bu süre yaklaşık 25 saattir. Yom Kippur orucunun Hz. Musa'nın Allah'tan buyruklarını almak üzere Tur Dağı'na gittiğinde Yahudilerin altın bir buzağıya tapınmalarından ötürü tutulduğu anlaşılmaktadır.

Yahudiler Babil dönüşünden sonra Kudüs'ün tahrip edilmesi ve diğer felaketler nedeniyle dört ayrı oruç daha ortaya çıkarmışlardır. Bazı Talmud yorumcuları bu 4 orucun, başka devletlerin himayesi altındaki Yahudiler tarafından tutulması gerektiğini aksi takdirde gerekli olmadığını belirtir.

Yahudilerde oruç genellikle şafağın sökmesinden ilk yıldızın görülmesine kadar sürer. Ancak Yom Kippur gibi bazı oruçlar ile bir akşamdan ertesi akşama kadar devam eder.

DİĞER DİNLERDE ORUÇ

Nirvana'nın yolu oruçtan geçer: İnsanlık tarihinde dinlerin neredeyse tümünde oruç tutmak yer alır. Semavi dinlerin dışındaki dinlerde de orucunu önemli bir yeri vardır. Örneğin Budizm'in kurucusu Buda, 'kurtuluşa' yani Nirvana'ya ulaşmanın yolunun arzulardan vazgeçmekten geçtiğini vurgular. Bunun pratik yolu da oruç tutmaktır. İşte bazı dinlerde orucun yeri:

Hinduizm'de oruç: Hint dinlerinden Hinduism'de oruç nefsi terbiye için yılın belirli aylarında ve günlerinde oruç tutulur.

İbadet amacıyla duaların okunduğu günlerde oruç tutulması gerekir. Hinduizm'de oruç genellikle belirli bazı besinleri yememe, yani bir çeşit perhiz şeklindedir.

Taoizm'de oruç: Doğu kültürlerinin dinlerinden Taoizm'de oruç, daha geniş bir anlamda ele alınmıştır. Burada oruç, sağlığı koruma ve böylece yaşlanmayı geciktirme özelliğiyle ön plana çıkar. Çinliler ayrıca, büyük bayram günleri ile kötülüklerin arttığı dönemlerde de, kendilerini korumak için oruç tutarlar.

Brahmanizm'de oruç: Güney Asya Hint dinlerinden Brahmanizm'de her ayın 12 ve 13'üncü günlerinde oruç tutmak gelenektir.

Brahmanizm'de yaşlılar hastalar ve çocuklar dahi oruçtan muaf değildir. Bazıları insani isteklerini yenmek için 15 gün boyunca oruç tutar. Bu süre içinde bir yudum sudan başka bir şey yiyip içmeleri orucu bozar.

Jainizm'de oruç: Hint dinlerinden Jainizm'de orucun kuralları daha serttir. Jainistler kesintisiz olarak 40 gün oruç tutarlar. Bu dinin kurucusu Mahavira'nın (M.Ö 599-527)) kendisine işkence yaparak dinde yüksek dereceye ulaşmaya çalıştığı, et ve yumurta yemediği ve hatta ölünceye kadar da oruç tuttuğu söylenmektedir.

Budizm'de oruç: Güneydoğu Asya dinlerinden Budizm oruca en fazla önem veren dinlerdendir. Budizm'in kurucusu Buda'ya göre, ne dünyaya bağlanmak ne de dünyadan vezgeçmez gerekir. Bu amaca ulaşmak için koyduğu kuralların birincisi ise, her iki ayda bir oruç tutmak ve bu süre içinde de toplum içinde tüm günahlarını itiraf etmektir.

Buda'ya göre sonsuz kurtuluşa, yani Nirvana'ya engel olan tek şey arzulardır. Kurtuluş ancak arzuları terketmekle sağlanır. Ve arzulardan kurtulmanın birinci yolu da oruç tutmaktır.

Maniheizm'de oruç: Manilikte oruç, ışığı gönderen güneş ve aya dua etmek amacıyla tutulur. Babil ve Asurluların da orucu büyük önem verdiği bilinir.

Eski Mısır'da oruç genellikle dini bayramlarda tutulur.

Avrupa yerel dinleri: Keltler'in oruç tuttuğu, eski Roma ve Yunanlıların da orucu felaketlerden kurtulmak için bir yol olarak kabul ettiği bilinir.

Kaynak: Hürriyet Ramazan 2007

Fıtır Sadakası ve Hükmü

Fıtır sadakası ne demektir?

Fıtır veya fıtra, 'yaratılış' demektir. Fıtır Sadakası ise, Ramazan bayramına kavuşan ve aslî ihtiyaçları dışında belli bir miktar mala sahip olan Müslümanların kendileri ve velâyetleri altında bulunan kimseler için yerine getirmekle yükümlü oldukları mâlî bir ibadettir, bir yaratılış sadakasıdır. Vaciptir. Kişi başına konmuş bir malî ibadet olması cihetiyle baş-göz ve beden zekâtı da denmektedir. Fıtır Sadakası, orucun kabulüne ve kabir azabından kurtulmaya vesiledir. Ayrıca Ramazan ayı içerisinde yapılan hata ve kusurlara da bir kefarettir. Resûlullah Efendimiz'in (asm) oruçlunun boş, çirkin ve kötü sözlerinin günahından arınması ve fakirlere bir azık olması için fıtır sadakasını emrettiğini İbn-i Abbas (ra) rivayet eder.

Fıtır Sadakası kim verir?

Özürleri olsun olmasın, oruç tutmayan kimseler de fıtır sadakası vermekle mükelleftirler.

Fıtır Sadakasını, aslî ihtiyaçları dışında nisap miktarı mala sahip olan herkes vermekle mükelleftir. Bu malın üzerinden zekâtta olduğu gibi bir yıl geçmesi şart değildir. Bayram namazından hemen önce nisap miktarı mala kavuşan bir kimse Fıtır Sadakasını vermekle mükellef olur.

Nisap ölçülerine sahip olmayan fakir Müslümanlar da Fıtır Sadakasını verebilirler. Peygamber Efendimiz (asm) şöyle buyurmuştur: 'Allah zenginlerin malını fıtır sadakasıyla temizler. Fakirler ise verdikleri zaman Allah fazlasıyla yerini doldurur.'

Fıtır Sadakası kimlere verilir?

Fıtır sadakası kendilerine zekât verilebilecek kimselere verilir.

Bir fitre ancak bir kimseye verilir. Fakire fitre verirken, bunun fitre olduğu söylenmese de olur. İçinden fitre niyetiyle vermesi kâfidir.

Fıtır Sadakası ne zaman verilir?

Fıtır sadakasının verilme zamanı, dört mezhebin ortak görüşüne göre, Ramazan Bayramının bir veya iki gün öncesi ile Ramazan Bayram Namazı arasıdır. Hanefîler ve Şafiîlerce yaygın görüşe göre ise, fıtır sadakası Ramazan ayı içerisinde de verilebilir. Yoksulların ihtiyaçlarını bir an önce giderebilmeleri için uygun zaman dilimi ve uygun ortam bulunduktan sonra hemen vermek en tavsiye edilen şeklidir.

Fıtır Sadakası bayramdan sonraya kadar verilmemiş ise, zimmetten düşmez; zimmeti devam eder ve ilk fırsatta kazaen verilmesi gerekir. Ancak fitreyi bayramdan sonraya bırakmak günahtır.

Fıtır Sadakasını kim vermeli?

Fıtır sadakasını herkes bizzat kendisi verebileceği gibi, aile fertleri namına aile reisi de verebilir. Bayram gecesi doğan çocuğun fitresini de, aile reisi vermelidir.

Fitre miktarı ne kadar olmalı?

Fitrede esas olan, bir fakirin bir günlük yiyeceğini temin etmektir. Fitre miktarı kişi başına buğdaydan yaklaşık bir buçuk kilogram; arpa, kuru üzüm ve hurmadan üç kilogram üzerinden hesap edilmelidir. Günümüzde ekonomik değerlerin çok değişmesi nedeniyle, eğer bu miktarlar veya bunların parasal karşılıkları bir fakiri bir günlük doyurmaya kâfi değilse takviye yapılmalı ve artırılmalıdır.

Fıtır sadakası için, kişi başına asgarî bir rakam söylememiz gerekirse, yaklaşık beş milyon liradır. İmkânı yerinde olanlar bu rakamın üzerine çıkabilirlerse, şüphesiz daha faziletli ve daha makbul olur.

Kaynak: Ahmet Özen, Fıtır Sadakası ve Hükmü, Yeni Asya, 22.09.2007 Fitre ve Fidye Arasındaki Fark Nedir? Bu iki kelime arasında anlam açısından fark vardır. Fitre, sadaka-ı fıtır'dan kısaltılmış ve biraz değişikliğe uğramış bir kelimedir. Bu, Ramazan'da zengin müslümanların vermekle yükümlü olduğu sadakanın adıdır. Çok yaşlı bir ihtiyarın, tutamadığı oruçlara karşılık verdiği paraya "Oruç Fidyesi" denir.

Hamile ve Süt Emziren Kadının Durumu Hamile kadınla süt emziren kadın oruç tuttukları takdirde ya kendilerinin hastalanmalarından, ya da çocuğun gıdasız kalıp ölmesinden korkarlarsa, oruçlarını bozarlar. Ramazan'dan sonra günü gününe kaza ederler.

Kefareti Düşüren Haller

Bir kadın Ramazan günü orucunu kasden bozduktan sonra hayız veya nifaz hali görse, yahut iftarı mübah kılacak bir hastalığa tutulsa üzerinden kefaret düşer. Bu durumda kasten bozduğu orucu kaza etmesi gerekir. Kefareti Gerektiren Haller -Gıda olsun, gıda hükmünde ilaç olsun, bunlardan herhangi bir şey yemek veya içmek.

-Cima etmek. Her ikisi için keffaret ve kazayı gerektirir.

-Ağıza giren yağmuru kasden yutmak. Hatayla yutulursa yalnız kaza icab eder. Unutularak yutulursa, oruç bozulmaz.

-Kokmuş olsa bile, çiğ et yemek. Kurtlanmış olursa, tiksindirici bir hal aldığında yalnız kazayı gerektirir. Keffaret olmaz.

-İç yağı yemek.

-Kurumuş et yemek. -Buğday yemek. Yalnız bir buğday tanesi çiğnenir de ağız içinde eseri kaybolursa, bu orucu bozmaz.

-Ağız dışından bir buğday tanesi yahut bir susam tanesi alıp yutmak.

-Ermeni kili yemek.

-Yenmesi alışkınlık haline gelmiş bir topraktan yemek.

-Az tuz yemek. Çok tuz yemek kefaret gerektirmez, yalnız kaza icab ettirir. Çünkü çok tuz, gıda hükmünde olmaz.

-Sevdiği arkadaşının veya zevcesinin tükrüğünü yutmak. Kendilerinden hoşlanılmayan kimselerin tükrüğünü yutmak yalnız kazayı gerektirir. Çünkü bunda lezzetlenme yoktur.

-Gıybet ettikten sonra, oruç bozulduğunu zannederek kasden iftar etmek.

-Kan aldırdıktan sonra, oruç bozulduğunu zannederek iftar etmek.

-İnzal olmadan yaklaşmada bulunduktan sonra, oruç bozulduğunu zannederek iftar etmek.

-Şehvetle öpmeden sonra, oruç bozulduğunu zannederek iftar etmek.

-Bir kimse kusma hali gelip te kustuktan sonra, orucunun bozulmadığını bildiği halde iftar ederse, üzerine kefaret icap eder. Bozulduğunu zannederek iftar etmiş olursa, yalnız kaza gerekir..

-Kefaret yalnız Ramazan orucunun bozulmasında icap eder, diğer oruçluların bozulmasında icab eder, diğer oruçların bozulmasında gerekmez. Ramazan orucunun keffareti 60 gündür. Keffareti gerektiren birşey yapan kimse, hem o günün orucunu kaza eder, hemde keffaret orucunu peşpeşe tutar. Peşerpeşe olması şarttır. (1, 2) Orucu Bozmayan Şeyler Nelerdir? -Oruçlu olduğunu unutarak yemek, içmek ve cinsi münasebette bulunmak.

-Uyurken ihtilam olmak

-Hanımını sadece öpmek

-Sabaha kadar gusletmeyerek, sabah yıkanmak

-Ağzına gelen balgamı yutmak

-Kafasından burnuna gelen akıntıyı içine çekmek

-Herhangi bir suya dalıp kulağına su kaçmak

-İsteği olmadan boğazına duman kaçması

-Boğazına toz girmesi veya sinek kaçması

-Kadın avret mahalline yalnız bakmakla inzal vaki olması

-Dişleri arasında sahurdan kalan nohut tanesinden küçük bir şeyi yemek

-Kendiliğinden gelen, yine kendiliğinden içeriye giden kusuntu

-Parmak salarak ağız dolusu olmaycak şekilde kusmak

-Kan aldırmak

-Sürme çekme

Orucu Bozup Yalnız Kazayı Gerektiren Haller -Çiğ pirinç, sade un, yağsız ve şekersiz hamur yemek.

-Birden, çok miktarda tuz yemek, azında kefaret gerekir.

-Pamuk, kağıt ve toprak gibi yenmesi alışkanlık haline gelmemiş bir şeyi yemek

-Zeytin çekirdeği ve benzeri şeyleri yemek

-Henüz içi olmayan taze cevizi yutmak

-Kuru ceviz, fındık, fıstık ve bademi sert kabuğuyla yutmak

-Taş, demir, bakır, altın ve gümüş yutmak

-Arkadan ilaç akıtmak

-Burnuna ilaç çekmek

-Boğazına huni ile bir şey akıtmak

-Kulağının içine yağ damlatmak

-Karnında veya başında olan bir yaraya akıtılan ilacın içeriye ulaşması

-Abdestte ağzına su verirken boğzına su kaçması.

-İğne yaptırmak

-İkinci fecr doğmadı zannıyla sahur yapmak

-Güneş battı zannederek, iftar etmek

-Su veya yağ ile ıslatılmış parmağını avret mahalline sokmak

-Dişi kanadığında kanı tükrüğünden fazla veya tükrüğü ile aynı olduğu halde yutmak.

-Tütsü yakıp, dumanını boğazına kaçırmak.

Orucun Kısımları

Farz Oruçlar

Farz olan oruçlar ikiye ayrılır.

1) Zamanı muayyen olan, Ramazan orucu. 2) Zamanı muayyen olmayanlar ise, kefaret oruçları, kazaya kalan Ramazan oruçları.

Vacib Oruçlar

Vacip olan oruçlarda ikiye ayrılır. 1) Zamanı muayyen olan oruç ki, falan işim olursa, bu yıl şu zamanda orucu tutacağım şeklinde yapılan adaktır. 2) Zamanı muayyen olmayan oruç ki, falan işim olursa şu kadar oruç tutacağım şeklinde yapılan adak oruçlardır, Ramazan dışında her zaman eda edilebilir.

Sünnet Oruç

Muharrem ayının dokuzuncu ve onuncu Aşure günlerini (veya on ve onbirinci günlerini) oruç tutmak. Yalnızca onuncu gün tutmak mekruhtur.

Mendub Olan Oruç

- Her ayın onüç, ondört ve onbeşinci günlerini oruç tutmak, - Her ayın başından, ortasından ve sonundan bir gün oruç tutmak, - Pazartesi ve Perşembe günleri oruç tutmak. - Şevval ayından altı gün oruç tutmak. - Bir gün oruç tutmak bir gün iftar etmek (Davud Orucu) - Recep ve Şevval aylarında oruç tutmak.

Nafile Oruç

Bütün bu sayılan kısımlar dışında Allah rızası için tutulan ve tutulmasında kerahet olmayan oruçlardır.

Mekruh Oruç

Oruç tutulması mekruh olan günler, tahrimen ve tenzihen mekruh diye ikiye ayrılır. Tahrimen Mekruh Olan Oruç: Ramazan Bayramının birinci günü ile Kurban Bayramının birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü günleridir. Bu beş günde oruç tutmak tahrimen mekruhtur. Buna haram da denilir. Tenzihen Mekruh: Muharrem ayının onuıncu gününü tek bir gün olarak tutmak, yalnızca Cuma günü veya yalnızca Cumartesi günü oruç tutmak, Nevruz ve Mehrican günlerinde oruç tutmak.

Orucun Şartları Nelerdir? Farz olmasının şartları

Müslüman olmak : Kafir iman etmediği için amelle sorumlu olmaz.

Akıllı olmak : Deliye oruç farz değildir.

Büluğa ermiş olmak : Çocuklara oruç tutmak farz değildir. Alışmak için tutabilirler.

Orucun edasının vücub şartları

Sıhhatli bulunmak : Hastalara oruç farz olmaz, ancak bilahere kaza edilir.

Mukim Olmak : Misafir olanlara oruç tutmak farz değildir. Bilahere kaza gerekir. Ancak tutmaları daha faziletlidir.

Orucun edasını sıhhat şartları

Hayız ve nifastan taharet üzerinde bulunmak : Hayız ve nifas üzerine oruç tutulmaz. Bilahere kaza gerekir.

Niyyet etmiş olmak : Niyyet bulunmaksızın oruç tutmak sahih olmaz.

Oruç Bozmayı Mübah Kılan Haller

Hastalık: Oruca devam edildiğinde hastalık artacağından korkulursa oruç bozulabilir.

Yolculuk: 90 kilometrelik bir yolculuğa çıkan bir kimse niyet etmeyebilir veya niyet ettiği halde orucu bozabilir.

Mecburluk: Tehdit altında kalanlar oruçlerını bozabilir.

Gebe ve emzikli olmak: Oruç tuttuğu zaman kendine veya çocuğuna zarar geleceğinden korkan kadın oruç tutmayabilir.

Oruca Dayanamamak: Oruçtan aklının bozulmasından korkan orucunu bozabilir.

Savaş: Düşmana karşı kuvvetli olmak için askerde izin verilmiştir.

İhtiyarlık: Oruca dayanacak güçleri kalmamış yaşlılar oruç tutmayabilir.

Ziyafete Çağrılmak: Yalnız nafile oruçlar ziyafet için bozulabilir. Sonradan kaza olur.

Orucun Fidyesi Tedavisi mümkün olmayan bir hastalığa tutulmuş, aşırı derecede düşkün ve zayıflığından dolayı oruç tutamayan kimseler farz ve vacip olan oruç borçlarından her gün için bir fidye verirler. Bir fidye bir fıtır sadakasıdır. Fidyelerin tamamı bir fakire verilebileceği gibi, başka başka fakirlerede verilebilir. Buna da gücü yetmeyenler Allah'tan af ve mağfiret dilerler.

Oruçlu Kadın Yemeğin Tadına Bakabilir mi?

Kadın bazen yemeğin tadına bakmak zorunda kalabilir. Bazı yiyecekleri satın almak için de aynı mecburiyeti hissedebilir. Boğazdan aşağı inmemek şartıyla yemeğin tadına bakabilir.

Oruçluya Mekruh Olan Haller

-Bir şeyin tadına bakmak

-Gereksiz birşey çiğnemek (Başka kimse yoksa, kadın çocuğuna çiğneyebilir)

-Önceden çiğnenmiş ve çiğnendikçe eksilmeyen sakızı çiğnemek

-Tükürüğü ağızda biriktirip yutmak

-Abdest alırken ağıza, buruna suyu fazla çekmek

-Zevcesini öpmek, boynuna sarılmak

-Kan aldırmak (Eğer zarar verirse)

Ramazan Ayının Fazilet ve Esrarı

Mubârek Ramezân ayı, çok şereflidir.

Bu ayda yapılan, nâfile nemâz, zikr, sadaka ve bütün nâfile ibâdetlere verilen sevâb, başka aylarda yapılan farzlar gibidir.

Bu ayda yapılan bir farz, başka aylarda yapılan yetmiş farz gibidir.

Bu ayda bir orucluya iftâr verenin günâhları afv olur. Cehennemden âzâd olur. O oruclunun sevâbı kadar, ayrıca buna da sevâb verilir. O oruclunun sevâbı hiç azalmaz.

Bu ayda, emri altında bulunanların, işlerini hafîfleten, onların ibâdet etmelerine kolaylık gösteren âmirler de afv olur. Cehennemden âzâd olur.

Ramezân-ı şerîf ayında, Resûlullah (s.a.v.), esîrleri âzâd eder, her istenilen şeyi verirdi.

Bu ayda ibâdet ve iyi iş yapabilenlere, bütün sene bu işleri yapmak nasîb olur.

Bu aya saygısızlık edenin, günâh işliyenin bütün senesi, günâh işlemekle geçer.

Elden geldiği kadar ibâdet etmelidir.

Allahü teâlânın râzı olduğu işleri yapmalıdır.

Bu ayı, âhıreti kazanmak için fırsat bilmelidir.

Kur'ân-ı kerîm, Ramezânda indi.

Kadr gecesi, bu aydadır.

Ramezân-ı şerîfde, iftârı erken yapmak, sahûru geç yapmak sünnetdir. Resûlullah (s.a.v.) bu iki sünneti yapmağa çok önem verirdi. İftârda acele etmek ve sahûru gecikdirmek, belki insanın aczini, yiyip içmeğe ve dolayısı ile herşeye muhtâc olduğunu göstermekdedir. İbâdet etmek de zâten bu demekdir.

Hurma ile iftâr etmek sünnetdir.

İftâr edince, (Zehebez-zama vebtellet-il urûk ve sebet-el-ecr inşâallahü teâlâ) düâsını okumak, terâvîh kılmak ve hatm okumak mühim sünnetdir.

Bu ayda, her gece, Cehenneme girmesi gereken, binlerce müslimân afv olur, âzâd olur.

Bu ayda, Cennet kapıları açılır. Cehennem kapıları kapanır.

Şeytânlar, zincirlere bağlanır.

Rahmet kapıları açılır.

Kaynak: Mektubat Cilt 1, 45.Mektup

Ramazan da Hergün Niyet Şart mı?

Ramazan orucunu eda edebilmek için, hergün ayrı ayrı niyet etmek gerekir. Niyetin zamanı, gecenin başlangıcından, kaba kuşluk anına kadardır. Bu müddet içinde niyet edilmezse, farz eda edilmiş olmaz.

Seferi Hali ve Oruç

Misafir olan kimsenin seferilik halinde iftar etmesi mübah ise de oruç tutması daha faziletlidir. Ancak oruçlu iken sefere ilk çıktığı gün orucu bozmaması gerekir. Bununla beraber yolculuğa çıktıktan sonra iftar ederse kefaret gerekmez, yalnız kaza icab eder.

Sefere çıkmadan önce iftar edilir de sonra yola çıkarsa kefaret lazım gelir.

Gündüzün ilk vaktinde kasden orucunu yiyen kimse, sonra zorla sefere çıkarılmış olsa, keffaret üzerinden düşmez. Kendi arzusu ile de sefere çıkmış olsa hüküm değişmez.

Üç Aylarda Oruç

Halk arasında Recep, Şaban ve Ramazan aylarına üç aylar denilmektedir. Peygamberimiz peşpeşe bu ayları hiçbir zaman oruç tutmamış, bu şekliyle de ümmetine tavsiye etmemiştir. Hatta ramazan ayının dışında hiçbir ayı baştan sona oruçlu geçirmemiştir.

Uçakla seyahat eden oruçlu şahıs iftarını nasıl yapar?

Seyahate çıkan kişilerin, imsak ve iftarları bulundukları yere göre yapmaları gerekir. Uçakla seyahat eden oruçlu kişiler de, uçuş esnasında uçağın üzerinde bulunduğu yere göre imsak ve iftar yapmalıdırlar. Ancak çok hızlı uçaklarla kıtalararası yolculuk yapılması durumunda, imsak ile iftar arasında süre, anormal ölçüde kısa veya uzun olabilmektedir. Bu durumda, yolculuk yapacak kişi orucunu kazaya bırakabilir. Ancak oruca başlamış ise, imsake başladığı yere göre iftar edebilir.

---

Kaynaklar

---

1) Kaynaklarıyla Büyük Kadın İlmihali, Rauf PEHLİVAN, 2) Ömer Nasuhi Bilmen, İslam İlmihali 3) Ahmed Şahin, Zaman 4) Günümüz Meselelerine Açıklamalı Fetvalar, Mehmed Emre, 1996, Eser Neşriyat 5) T.C. Diyanet İşleri Başkanlığı Resmi Sitesi 6) Açıklamalı İslam İlmihali, Mehmed Paksu, 2004 7) En Geniş İslam İlmihali, Ali Fikri Yavuz, Çile Yayınevi, 1977 8) Ebubekir Sifil, Hayzı geciktirerek oruç tutmak, Milli Gazete, 17-22-23/10/2005 9) Diinimiz İslam

---

Oruçla ilgili çeşitli sual cevaplar

Sual: Derslere çalışılan veya imtihana girilecek günlerde oruç tutmamak, bayramdan sonra kaza etmek uygun mudur?

CEVAP

Oruç tutmak, derslere, imtihana engel olmaz. Bilakis destek olur. Mide çok doyarsa insanın kafası o kadar çalışmaz. Aç olanın zekâsı keskin, anlayışı kuvvetli olur. Bu, daha işin tıbbi yönü. Allahü teâlânın rahmeti ihsanı ise ayrı. Onu akıl almaz.

Ders için oruç tutmamak haram olur. Ramazan günü oruç tutmak büyük nimettir. Bu nimetten mahrum kalmamalı, oruç tutmayı ganimet bilmelidir. Bir hadis-i şerif meali şöyledir: (Ramazanda bir gün oruç tutmayan, onun yerine bütün yıl oruç tutsa, o bir günkü sevaba kavuşamaz.) [Tirmizi]

Başka zaman ömür boyu oruç tutulsa Ramazanda tutulan bir orucun sevabına kavuşulmaz. Bir hadis-i şerif meali de şöyledir: (Allah rızası için bir gün oruç tutan kimseyi Allahü teâlâ, bu bir günlük oruç sebebiyle Cehennem ateşinden 70 yıl uzak tutar.) [Buhari, Müslim, Tirmizi, Nesai, İbni Mace]

Sual: Ramazanda herhangi bir şekilde orucu bozulan kimse, yiyip içebilir mi?

CEVAP

Ramazan günü, iğne olmak, kendi isteğiyle ağız dolusu kusmak gibi bir sebeple oruç bozulursa, yolcu şehrine gelirse, kadının hayzı kesilirse, akşama kadar oruçlu gibi, sakınmaları gerekir. Yiyip içmeleri mekruh olur.

Yemek artığı ve pirinç tanesi

Sual: Diş arasında kalan, nohuttan küçük yemek artıklarını yutmanın orucu bozmayacağı bildiriliyor. Peki, nohuttan küçük bir pirinç veya buğday tanesini yutmak orucu niye bozuyor?

CEVAP

Diş arasında kalan yemek artığı, dışarıdan alınmış olmuyor. Pirinç tanesi dışarıdan alınıyor. Oruçluyken, pişmiş bir pirinç tanesi, nohuttan küçük olduğu halde yenirse kefaret de gerekiyor. Pişmemiş pirinç yenirse kaza gerekiyor; ama dinimizin emrine göre, diş arasında kalan pişmiş pirinç tanesi [pilav] yutulursa oruç bozulmuyor. Namaz esnasında yutarsa namaz da bozulmuyor; ama dışarıdan bir pirinç tanesi alıp yutsa namazı bozuluyor. Demek ki, diş arasında kalanı yutmakla, dışarıdan alıp yutmak farklıdır.

Kıt aklımızla dini hükümleri incelemek, mukayese etmek, hikmetini anlamaya çalışmak bir hastalıktır. Bundan çok sakınmalı. Akılla mantıkla din olsaydı, Peygamberler gönderilmez, dini hükümler bildirilmezdi.

Kaza ve kefaret

Sual: Oruçluyken, pişmiş bir pirinç veya bir mercimek yenirse kefaret gerekiyor da, bunların pişmemişi yenince niye kaza gerekiyor?

CEVAP

Bunun gibi, az tuz yemek kefaret gerektirirken, bir kaşık tuz yemek kefareti gerektirmez.

Toprak yemek kefareti gerektirmezken, alışmış kimsenin kilermeni denilen toprağı yemesi kefaret gerektirir.

Fındığı kabuğuyla yutmak kefaret gerektirmez, ama kabuğunu çıkarıp içini yutmak, gerektirir.

Pişmemiş pirinç, ilaç ve gıda olarak yenmesi âdet olmadığı için kefaret gerektirmiyor. Demek ki ölçü, ilaç ve gıda olarak yenmesinin, âdet olup olmamasına bağlıdır.

Kilermeni de topraktır, ama ilaç olarak yenirse kefaret gerektiriyor. Aşeren hamile kadınlar veya bazı çocuklar, kil ve kireç gibi toprak yerler. Bunların da bu hususa dikkat etmeleri gerekir.

Sual: Abdest alırken hata ile boğazına su kaçan, orucu bozulduğu için yiyip içse, kefaret mi gerekir?

CEVAP

Orucu kasten bozmadığı için, yalnız kaza gerekir.

Sual: Oruçlu olduğunu unutarak yiyen, sonra bilerek yiyip içmeye devam ederse, kefaret gerekir mi?

CEVAP

Oruçlu olduğunu unutarak yiyip içen kimse, orucunun bozulduğunu zannederek yiyip içmeye devam ederse kaza lazım olur, kefaret lazım olmaz. Eğer unutarak yiyip içmenin orucu bozmadığını bildiği halde, kasten yiyip içmeye devam ederse, hem kaza, hem de kefaret lazım olur.

Sual: Ramazanda birkaç gün oruç tutmadım. Kefaret gerekir mi?

CEVAP

Ramazanda mazeretsiz oruç tutmamak büyük günahtır. Önce tutulmayan oruçlar için tevbe edilir. Sonra gününe gün yani kaç gün tutulmamışsa o kadar gün kaza orucu tutulur. Bir kimse, Ramazan ayında 30 gün oruç tutamasa, tutamadığı gün kadar kaza gerekir, kefaret gerekmez. Kefaret, oruç tutmamanın değil, niyetli iken Ramazan orucunu mazeretsiz bozmanın cezasıdır.

Sual: Sefere çıkacağım diye orucu niyet etmedim. Güneş doğduktan sonra yiyip içtim. Kaza mı kefaret mi gerekir?

CEVAP

Kefaret oruç tutmamanın değil, niyetli orucu kasten bozmanın cezasıdır. Mazeretsiz oruç tutmamak haramdır ama kefareti gerektirmez. İmameyne [imam-ı Ebu Yusuf ile imam-ı Muhammed’e] göre ise, öğleden bir saat önceye kadar niyet etme imkanı varken kasten yiyip içtiği için kefaret gerekir. Ama öğleden sonra yiyip içse idi, niyet etme imkanını kaçırdığı için imameyne göre de kefaret gerekmez, sadece kaza gerekir. Fetva imameyne göre değil, imam-ı a’zama göredir. Niyetsiz oruç ne zaman açılırsa açılsın kaza gerekir, kefaret gerekmez.

Sual: Güneş doğduktan sonra niyet eden kimse, bu orucunu öğleden önce veya sonra bozduğunda, kaza mı kefaret mi gerekir?

CEVAP

Niyet imsak vaktinden sonra olduğu için her iki halde de kaza gerekir.

Sual: İmsak vaktinden sonra, seferden memleketine dönse, oruca niyet etse ve bu niyetli orucunu kasten bozsa, kefaret gerekir mi?

CEVAP

Oruca imsak vaktinden sonra niyet ettiği için kefaret gerekmez, kaza gerekir.

Sual: Kasten orucunu bozan kimse, sonradan oruç tutmamayı mubah kılacak bir hâl başına gelse, yine de kefaret gerekir mi?

CEVAP

Öyle bir durum vaki olursa kefaret gerekmez. Mesela kadının hayzı başlasa, yahut oruç tutamayacak kadar hastalansa yalnız kaza gerekir. Fakat sefere çıksa, kefaret gerekir. Çünkü sefere çıkmak semavi bir özür değildir.

Niyetsiz oruç

Sual: Gece çalışıyorum. Ramazan orucuna niyet etmeyi unutup yattım. Uyandığımda öğle ezanları okunuyordu. Artık niyet edilmez dediler. Ben de belki bir çaresi vardır diye akşama kadar bir şey yiyip içmedim. Oruçlu gibi durdum. Bu orucu kaza etmem gerekir mi?

CEVAP

Niyetsiz oruç sahih olmaz. Kaza etmek gerekir. Ancak bunun gibi istisnai durumlarda, ibadeti kurtarmak için, zayıf da olsa başka kavil veya diğer hak mezheplerde bir çaresi varsa, o taklit edilerek ibadet kurtarılır. Hanefî mezhebindeki müctehid imamlardan İmam-ı Züfer’e göre, niyetsiz oruç sahihtir. Bu imama göre, niyet unutulmuşsa veya herhangi bir sebeple niyet edilmemişse, o gün orucu bozan bir şey de yapılmadıysa, oruç tutulmuş olur. Böyle zaruri durumlarda İmam-ı Züfer’in kavliyle amel edilir.

Sual: Mastürbasyon kaza gerektirir deniyor. Bana göre kasten orucu bozuyor, ben kefaret gerekir diyorum. Hangi kitapta kaza gerektiği yazılıdır?

CEVAP

Mastürbasyon için yalnız kaza lazım olduğu, Fetava-i Hindiyye, Bahrürraik ve Dürr-ül-muhtar kitaplarında yazılıdır. Kefaret gerektirmez. Akıl ile din olmaz. Dinde nakil şarttır.

Sual: Dayanamayıp orucunu bozana kaza mı gerekir?

CEVAP

Gerçekten dayanamamışsa, kaza gerekir.

Sual: Yemekhanede birkaç kişiyi yerken görüp, biz de dalgınlıkla vakte dikkat etmeden vakit girdi sanıp 16:40 da iftarı açtık. Sonra takvime baktık ki akşam 16:44 deymiş. Kasıtlı bozmadığımız için sadece kaza gerekir değil mi?

CEVAP

Evet kaza gerekir.

Sual: Oruçlu olunca abdestte ağza burna fazla su çekilmese olur mu?

CEVAP

Evet olur.

Sual: Bazı imsakiyeler, Türkiye Takvimi'nden farklıdır. Hangisine uymak ihtiyatlı olur?

CEVAP

İhtiyata riayet etmek tedbirli ve temkinli hareket etmek elbette iyi olur. Türkiye Takvimi'ne göre hareket edilmelidir. Yoksa oruçlar tehlikeye girer. Türkiye Takvimi'nin hesapları yüz yıldır uygulanan hesaplardır. [Farklı Ramazan İmsakiyeleri kısmında geniş bilgi var.]

Sual: Bazıları diyor ki, Ramazanda orucun ilk gününü tutmazsak diğerlerini de tuttuğumuz zaman gerektiği zaman bozabilirmişiz. Böyle bir şey var mı?

CEVAP

Öyle bir şey yok. Ramazanda her gün oruç tutmak farzdır. Böyle hurafelere inanmamak lazım. İnsan sağlık durumuna göre, ilk günler tutamaz da sonraki günler tutabilir veya ilk günler tutar da hastalanınca diğer günler tutamaz. Bu hallerde ne yapılacağı, nasıl yapılacağı ilmihal kitaplarında vardır. [Böyle hurafelere inanmamak için dinimizi öğrenmemiz lazım. Dinimizi doğru öğrenmek için de, ehli sünnet âlimlerinin kıymetli eserlerinden tercüme edilerek hazırlanan, Tam İlmihal Seadet-i Ebediyye kitabını okumayı tavsiye ederiz. www.hakikatkitabevi.com adresinden okunabilir ve temin edilebilir.]

Sual: Oruçluyken misvak kullanmak mekruh mudur?

CEVAP

Mekruh değildir. Şafii’de öğleden sonra kullanmamak iyi olur, çünkü ağızdaki kokuyu giderdiği için, öğleden sonra misvaklanmayı mekruh sayarlar. (Oruçlunun ağız kokusu Allah için sevimlidir. Öyle ise Allahü teâlâya sevimli gelen bir şeyi biz niye yok edelim) derler.

Şeytani rüya

Sual: Ramazanda şeytani rüya görülür mü?

CEVAP

Görülmez. Nefsani rüya görülür

Şeytanlar bağlanır

Sual: Ramazanda şeytanların azgınları mı bağlanır?

CEVAP

Hayır, hepsi bağlanır. Ramazanda günah işleten, nefsimizdir. Bu ayda, şeytanlar bağlı olduğu için, vesvese veremezler. Ramazanda, esnemeler de şeytandan değildir. Asabi esnemeler, yorgunluk, uykusuzluk gibi hallerde meydana gelir.

Sual: Şeker bayramı demek caiz mi?

CEVAP

Bayram namazından önce hurma, şeker gibi herhangi bir tatlı yemek müstehap olduğu için caizdir.

Sual: Ramazan ayı, niçin bazen 29, bazen 30 gün oluyor?

CEVAP

Ramazan-ı şerif kameri aylardandır. Kameri aylar 29 veya 30 gün olur. Kur’an-ı kerimde, Ramazan ayında oruç tutmanın farz olduğu bildirilmektedir. (Bekara 183-185) Ramazan ayı otuz çekerse 30, yirmidokuz çekerse 29 gün oruç tutmak farzdır. Bütün farz ibadetler Allahü teâlânın emridir.

Sual: Oruç tutmayan işçiye, Ramazanda yemek verilir mi?

CEVAP

Yemek verilmez, yemek parası verilebilir.

Sual: Yazın kazaya kalmış oruçları, kışın kaza etmek caiz mi?

CEVAP

Caizdir.

Sual: Hacda şükür kurbanı yerine ceza olarak oruç tutmak caiz mi?

CEVAP

Caiz olmaz. Ancak israfı önlemek için caizdir.

Sual: İmsak vaktinden sonra kazaya niyet edenin orucu nafile mi olur?

CEVAP

Evet.

Sual: Seferdeki kimseye, evine gelince tutmadığı oruçları kaza etmek farz mı?

CEVAP

Evet.

Sual: Ramazanın son günü, bugün bayram diyenlere aldanıp, orucunu bozana, kaza mı lazım olur?

CEVAP

Kaza lazım olur.

Sual: Erzurumlu, yazın orucu, Adana’da tutsa, daha sevap mı?

CEVAP

Hayır. Sıkıntı kendiliğinden gelirse sevap olur.

Sual: (Başkası yerine oruç tutulmaz) hadisi hangi kitapta var?

CEVAP

Tahtavi haşiyesinin 238. sayfasında var.

Sual: Kaza orucunu davette bozmak caiz mi?

CEVAP

Hayır.

Sual: Söylentilere inanıp, Ramazan diye, Şabanın 29’unda oruca niyet ettim. Doğrusunu öğrenince bozdum. Kaza gerekir mi?

CEVAP

Gerekmez.

Sual: Bir kimse akşam namazından önce uyusa veya bayılsa öbür gün öğleyin uyansa hemen oruca niyet edebilir mi?

CEVAP

Artık niyet edemez. Öğleden bir saat önce uyanıp niyet etseydi sahih olurdu; fakat böyle durumlarda İmam-ı Züfer’in kavline uyup, bir şey yiyip içmeden, o andan itibaren niyet ederek, hatta hiç niyet etmeden de orucunu tutabilir.

Sual: Ailemden uzakta başka şehirde talebeyim. Annem telefonda, sahura kalkabiliyor musun dedi, evet kalkıyorum dedim halbuki kalkamadığım çok oldu. Aç olarak oruç tuttuğumu bilip üzülmesin diye böyle söyledim bu yalan caiz olur mu?

CEVAP

Burada yalan caizdir.

Sual: 3 senelik oruç borcu olan, bunu 30’ar gün olarak peş peşe mi tutması lazım?

CEVAP

Hayır. Fırsat buldukça birer ikişer veya üçer beşer tutulur, yani 30 gün birden tutmak gerekmez. 90 gün oluncaya kadar böyle devam edilir.

Sual: Kaza orucum yoktur. Fakat bazı oruçlarım bozulmuş, kabul olmamış diye, oruç tutarken kazaya niyet edilse, mahzuru olur mu? Kaza orucum yoksa, bunlar nafile olur mu?

CEVAP

Kazası olmayanın da kaza namazı kılmasında, kaza orucu tutmasında mahzur yoktur. Kazası yoksa nafile olur.

Sual: Oruca hesapla başlanılan yerlerde, yanlışlık olma ihtimali olacağı için, bayramdan sonra kaza orucu tutmak gerekir mi?

CEVAP

İki gün kaza orucu tutmak gerekir. Çünkü büyük İslam âlimi seyyid Abdülhakim Arvasi hazretleri, (Böyle yerlerde bulunan müslümanların bayramdan sonra, dilediği zaman, kaza niyeti ile, iki gün daha oruç tutmaları lazımdır) buyurdu.

Sual: Bu sene yılbaşı Ramazana geldi. Bu ayda kumar oynamak, içki içmek daha kötü değil midir?

CEVAP

Kumar oynamak, içki içmek her zaman haramdır. Fakat mübarek yerlerde ve mübarek günlerde bu haramları işlemek elbette daha büyük günah olur.

Yılbaşı ile Noel birbirinden farklı ise de, 21 veya 25 Aralıktaki Noel kutlamalarının devamı sayılabileceğinden, yılbaşı gecesi Hıristiyanlar gibi eğlenmek caiz olmaz. Yalnız Hıristiyanların değil, Yahudilerin ve bütün bâtıl dinlerin ibadetlerini yapmak, onlara benzemek olur. Kâfirlerin yaptıkları ibadetler ve çirkin işleri hariç, mubah olan âdetlerini yapmakta mahzur yoktur. Yani onlara benzemiş olunmaz. (Redd-ül Muhtar)

Müslüman her gece neleri yapıyorsa, bu gece de onları yapmalıdır!

Sual: Bayramın ikinci günü oruç tutmak caiz mi?

CEVAP

Ramazan bayramının ikinci günü oruç tutmak caizdir.

Sual: Kaza orucuna niyet eden bir kimse, cünüp iken, imsak vaktinden sonra kalkıp banyo yapsa orucu yine de tutabilir mi?

CEVAP

Tutabilir. Hatta namaz kılmayan kimse akşama kadar da cünüp dursa orucu yine sahih olur. Fakat namaz kılmadığı için ve cünüp durduğu için büyük günah olur. Yani cünüp oruç tutmakla, oruç bozulmuş olmaz.

Sual: Fecirle imsak vakti aynı şey mi?

CEVAP

Fecir, sabah namazı vaktidir. İmsak, oruçken yiyip içmeyi kesme zamanıdır.

Sual: Kazaya kalmış Ramazan orucunu bilerek bozan bir kimse kaç gün oruç tutması lazım?

CEVAP

Kaza orucunu bozunca bir gün tutar.

Sual: Ölü veya diri için namaz kılmak, oruç tutmak ve ona bu sevabı yollamak olur mu?

CEVAP

Namazın orucun sevabı ona gönderilir. Bizzat onun için namaz kılınamaz, oruç tutulamaz. Gönderilen sevap da, onun kılmadığı namaz, tutmadığı oruç yerine geçmez.

Sual: Orucun sahih olması için, sahura kalkma mecburiyeti var mı?

CEVAP

Hangi oruç olursa olsun sahura kalkma mecburiyeti yoktur. Kalkmak sünnettir. Kalkılırsa sevap olur.

Sual: Yeni namaza başladım. Oruç da tam olarak bu Ramazan tutacağım. Ancak namaz ve oruç kazalarımı nasıl hesaplayacağım, tam bilmiyorum.

CEVAP

Zannı galibe göre hesaplarsınız.

Sual: El, yüz vücut losyon veya kremlerinde alkol olduğu ve namaz kıldığımız için bu kremleri kullanmamamız gerektiği, oruçluyken de necis olduğu doğru mu?

CEVAP

Hayır o karışım alkoller affedilmiştir.

Sual: Orucun haram olduğu aylar ve günleri yazar mısınız?

CEVAP

Oruç tutmak sadece bayram günleri haramdır. Senede beş gün. Yani dört gün Kurban bayramı, bir gün de Ramazan bayramı. Diğer günler oruç tutulabilir.

Sual: Kaza orucuna yalnız olarak nasıl niyet etmeli ve hangi zamanlar arasında niyet etmeli?

CEVAP

İlk kazaya kalan Ramazan orucuna demeli. Akşamdan imsak vaktine kadar niyet etmeli.

Sual: Nezri muayyen, nezri mutlak oruçlar nedir?

CEVAP

Vacip oruçlar, muayyen olur. Belli gün oruç adamak böyledir. Mesela pazartesi günü oruç tutmayı adamak, nezri muayyen oruç olur.

Gayr-i muayyen oruçlar: Herhangi bir gün oruç adamak. Mesela (Allah rızası için üç gün oruç tutacağım) demek böyledir.

Sual: İki sene adak orucu yerine yemin kefareti vermek caiz mi?

CEVAP

Hayır.

Sual: Bir ay oruç tutmayı adayan, 30 gün peş peşe mi tutar?

CEVAP

Hayır. Farklı günlerde de tutabilir.

Sual: Ebem, bir yıl oruç tutacağım diye adakta bulundu. Tutmadan öldü. Ne lazım?

CEVAP

Bu adak için bir senelik oruç kefareti yapılır.

Sual: 3 gün üst üste oruç tutmayı adamıştım, fakat üçüncü gün, (orucu bozan fakat kefaret gerektirmeyen bir durum neticesinde) orucum bozuldu. Nasıl hareket etmem lazım?

CEVAP

Adak orucunu kasten bozsanız kefaret gerekmez. Yeniden üç gün oruç tutarsınız.

Sual: (İşim olursa iki sene oruç tutacağım) dedim. Fakat Allah rızası için demediğim için oruç tutmam lazım mı?

CEVAP

Evet. Çünkü oruç zaten Allah rızası için tutulur.

Sual: (Şu işi yaparsam bir gün oruç tutacağım) diye söylendiğinde, bu şeyi her yaptığımız sefer için bir gün oruç mu tutmalıyız, yoksa birkaç sefer sözümüzden çıktığımızda da 1 gün oruç tutmak yeterli mi?

CEVAP

Bir gün oruç tutmanız yeter.

Sual: Amerika’dan yola çıkıyorum. Gece yolculuğu yapacağım. Sahur vaktinde uçakta olacağım, hangi ülkeye göre imsak vaktini esas alacağım. Evim Hollanda’da. Eve dönünce Hollanda'nın iftar vaktini mi esas alacağım?

CEVAP

Çıktığınız ülkenin yani Amerika’nın imsak vakti esas alınır. Gittiğiniz yerin de iftar vakti esas alınır. Yani Hollanda’nın. Güneş batmadan iftar edilmez.

Sual: Biz iki kardeşiz, annem bize hamileyken oruçlarını tutamamış. O zamanki Ramazan imsakiyelerini saklayıp daha sonra (yıllar sonra) o imsakiyelere bakarak sırayla tutmuş. Niyet ederken bunlara göre niyet etmiş. Bunları tekrar tutması gerekiyor mu?

CEVAP

Çok iyi olmuş. Tekrar tutması gerekmez. Fakat imsakiye saklamasa da ilk kazaya kalan diyerek de tutabilirdi. Namazları da öyle kaza etmek gerekir. İlk kılınan kılınınca ondan sonraki ilk olur.

Ezan okunurken

Sual: Ezan okunurken hemen orucumuzu açmakta mahzur var mıdır?

CEVAP

Vaktin girmesi şarttır, ezan erken veya geç okunabilir. Vakit girmişse, ezan okunmasa bile oruç açılabilir. Sonra namazı kılmalı. Yemeğin namazdan sonra yenmesi daha uygun olur.

Vakit girmemişse, ezan okunsa da, top atılsa da orucu açmak caiz olmaz.

İmsak vakti yiyip içmek de böyledir. Yani ezana değil vaktin girmesine itibar edilir. İmsak vakti girmişse, daha ezan okunmasa bile, artık yiyip içmeyi kesmek gerekir. Ezana değil vakte itibar edilir.

Sual: Bazı kimseler, her çeşit gıdayı yiyorlar, fakat et, süt gibi hayvani gıdalar yemeyip kırk gün perhiz yapıyorlar. Buna da oruç diyorlar. Müslümanlıkta böyle bir oruç var mıdır?

CEVAP

Müslümanlıkta böyle bir oruç yoktur. Hıristiyanlıkta böyle perhizler vardır. Demek ki onlar, Hıristiyanların ibadetlerini yapıyorlar. Gayrı müslimlerin ibadetlerini yapanlar veya yapmadığı halde beğenenler kâfir olur. (Berika)

Üç aylarda oruç tutmak

Sual: Kaza borçları üç aylarda tutulabilir mi?

CEVAP

Kaza ve nafile oruçları Receb, Şaban ve diğer aylarda tutmakta mahzur yoktur, fakat kaza oruçlarını, mazeretsiz geciktirmemek iyi olur! Bu aylarda kaza orucu tutan, bu aylarda nafileye verilecek sevablara da kavuşur. (Nevadir-i fıkhiyye)

Receb ve Şaban aylarında kaza orucu veya nafile oruç, her gün veya aralıklı olarak da tutulur. Tek başına Cuma veya Cumartesi günü oruç tutmamalıdır! Perşembe ile Cuma veya Cuma ile Cumartesi birlikte tutulursa mahzuru olmaz.

Receb veya Şaban aylarında oruç tutarken, kazası olan, (İlk kazaya kalan Ramazan orucumu tutmaya) diye niyet eder. Kaza yoksa bile, kaza orucu tutmak yine caizdir.

Sual: 12-14 yaşlarında çocuklarım var. Namaz kılıp oruç tutmaları farz mıdır?

CEVAP

Büluğa erince kız ve erkek çocuğa, namaz, oruç farz olur. Ay hâlinde tutamadığı oruçları, bayramdan sonra kaza eder. Ay hâli sebebiyle kılamadığı namazları kaza etmez. Hazret-i Âişe validemizin naklettiği hadis-i şerifte, hayzlı iken tutulamayan orucu kaza etmek gerektiği, kılınmayan namazları kaza etmek gerekmediği bildirilmiştir. (Buhari)

Hazret-i Havva validemiz, Ramazan ayında hayz olunca, Allahü teâlâ, namaz kılmamasını ve oruç tutmamasını, hayzlı iken kılamadığı namazları kaza etmemesini, fakat orucu kaza etmesini emretmiştir. (Mevkufat)

Sual: Kış günleri kısa olduğu için nafile veya kaza orucu tutmam uygun olur mu?

CEVAP

Evet. Kolaylıklardan istifade etmek iyidir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: (Kışın oruç tutmak, meşakkatsiz elde edilen bir ganimettir.) [Tirmizi]

(Kış mevsimi, müminin baharıdır. Gündüzleri kısadır, oruç tutar, geceleri uzundur, o vakitleri ibadet eder.) [Gunye]

Sual: Maliki’yi taklit eden kadının hayzı 15 gündür. 15 gün oruç tutmayıp sonra mı kaza eder?

CEVAP

Oruçta taklit edilmediği için, Hanefi’deki hayz müddeti geçtikten sonra oruç tutulur.

Sual: Ramazanda oruçlu iken hanımını öpmenin bir mahzuru olur mu?

CEVAP

Veda öpüşü gibi bir öpüş caizdir, şehvetle öpmek ise caiz değildir. Cünüp olmak şüphesi varken öpmek mekruhtur. Öperken cünüp olursa oruç bozulur ve kaza gerekir. Maliki mezhebinde oruçlu iken hanımını öpmek haramdır.

Sual: Gündüz öğleyin yatarken ihtilam olup, herhangi bir sebeple gusledemeyen kimsenin orucu sahih olur mu?

CEVAP

Zaruretsiz cünüp durmak haramdır. Namazını da kılamadığı için ayrıca büyük günaha girer. Su bulma imkanı olamayan teyemmüm eder yine cünüp durmaz. Teyemmüm edileceğini de bilmeyen kimsenin orucu sahih olur. Çünkü cünüp durmak dört mezhepte de, oruca mani değildir.

Sual: Sadece Cuma günü oruç tutmakta mahzur var mıdır?

CEVAP

İmam-ı Ebu Yusuf’a göre mekruhtur. İmam-ı a'zama göre mekruh değildir. Bir ibadet için mekruh ve sünnet diyen olunca, bütün müctehid âlimlere uyabilmek için, o işi yapmamak gerekir. Yani Cuma günü bir ihtiyaç olmadan oruç tutmamalı. Perşembe-Cuma veya Cuma-Cumartesi olarak tutmak iyi olur.

Oruç tutamayan namaz kılar

Sual: Bir mazeretle oruç tutamayan kimse, mukabele okuyamaz, teravihe gidemez mi?

CEVAP

Oruç, namaz ve mukabele birbirine bağlı ibadetler değil. Bir mazeretle oruç tutamayan Kur’an-ı kerim de okur, mukabele de dinler, namazını kılar, teravihini kılar.

Sual: Trafik kazasında, birinin ölümüne sebep olana, kanuni cezadan başka da, ayrıca bir kefaret gerekir mi?

CEVAP

Evet. Bugün için, 60 gün oruç tutması gerekir.

Nafile orucu bozmak Sual: Nafile bir orucu, kasten veya bir özürle bozunca kazası gerekir mi?

CEVAP

Evet, kasten veya bir özürle de bozulsa, yine o orucu kaza etmek vacibdir. Bir özürle orucu bozmak caiz, kasten bozmak ise günahtır.

Şaban’ın son günü oruç

Sual: Şaban ayının son günü oruç tutmak, uygun mudur?

CEVAP

Şaban ayının son gününe, yevm-i şek denir; şüpheli gün demektir. Bu günde oruç tutmanın, mekruh, caiz ve caiz olmayan durumları vardır. Bugün tutulan oruç, üç türlü olur:

1- Ramazan orucuna veya (ramazan ise ramazan orucuna, ramazan değilse, nafileye) diye niyet ederek tutulan oruçtur. Bu niyetle oruç tutmak, mekruhtur.

Ramazan orucunu karşılamak gerektiğini sanıp Şabanın son günü oruç tutmak da mekruhtur. Hıristiyanlara benzememek için, Şabanın son günü oruç tutmanın mekruh olduğunu bildiren âlimler de vardır.

Bir hadis-i şerifte de buyuruluyor ki: (Ramazanı bir-iki gün önce oruç tutmakla karşılamayınız! Devamlı oruç tutan, bu orucu tutabilir.) [Müslim]

2- Nafile oruca veya kaza orucuna niyet ederek oruç tutmak caizdir, mekruh değildir.

3- (Ramazansa, ramazan orucuna; değilse, niyet etmiyorum) diye tutulan oruç, hiç caiz değildir.

Sual: Ramazan orucunu tutarken, aynı zamanda adak ve kaza orucuna da niyet edilebilir mi?

CEVAP

Hayır, sadece Ramazan orucuna diye niyet edilir. Bunun gibi, vaktin farzını mesela öğle namazının farzını kılarken, sünnetine diye de niyet edilmez. Ama sünnet kılarken, ilk kazaya kalmış öğlenin veya başka bir vaktin farzına diye niyet edilir. Bunun gibi, mübarek günlerde nafile oruç tutarken ilk kazaya kalmış ramazan orucuna da niyet edilebilir. Vaktin namazı ile kazaya kalan namaz farklı olduğu gibi, ramazan orucu ile kazası da farklıdır. Nafile oruç tutarken, hem nafileye hem de ilk kazaya kalan Ramazan orucuna niyet edilebilir.

Oruç borcu olan

Sual: (Oruç veya namaz borcu olan kız, borçlarını ödemeden evlenemez) deniyor. Bu doğru mu?

CEVAP

Hayır, doğru değildir. Evlenince kocasından izinsiz nafile oruç tutmak uygun olmadığı için, belki oruç borcuyla kocasının evine gitmemeli denmiş olabilir. Namaz borcu bitmeden de evlenebilir.

Sual: Ramazan ayında tutamadığımız oruçları, istediğimiz zaman kaza edebilir miyiz?

CEVAP

Evet, her zaman kaza edilebilir ise de, fırsat buldukça bir an önce kaza etmek iyi olur. Şafii’de ise, gelecek Ramazana kadar kaza edilmezse, hem oruç tutmak, hem de fidye vermek gerekir.

Sual: Unutup yiyip içene, oruçlu olduğunu hatırlatmak gerekir mi?

CEVAP

Eğer oruç yiyen kuvvetliyse söylemek gerekir, söylememek mekruh olur. Zayıfsa, söylememek gerekir. Allahü teâlâ ona unutturup, oruç yedirmiş olabilir. Bir hadis-i şerif meali şöyledir: (Oruçlu bir kimse unutarak yiyip içerse, bu, Allahü teâlânın ona gönderdiği bir rızıktır, bu orucu kaza etmek gerekmez.) [Dare Kutni]

Kaza orucuna niyet

Sual: Hiç oruç kazası olmayan kimse, kaza orucu tutabilir mi? Mübarek günlerde tuttuğu oruçları kazaya da niyet edebilir mi?

CEVAP

Ramazan-ı şerif ayı dışında, Pazartesi, Perşembe günlerinde, her ayın 13, 14 ve 15’inde veya aybaşlarında yahut diğer mübarek günlerde, her zaman, nafile oruç tutarken kazaya da niyet etmek iyi olur. Eğer sahih olmamış oruçlarımız varsa, hem bu oruçlar kaza edilmiş olur, hem de bildirilen mübarek günlerde nafile oruç tutulmuş olur.

Sadece pazar günü oruç tutmak

Sual: Cumartesi günü tek olarak oruç tutulmadığı gibi, Pazar günü de Hıristiyanlarca kutsal sayıldığına göre, Pazar günü de tek olarak oruç tutmak mekruh olur mu?

CEVAP

Hayır, mekruh değildir. Pazar günü, tek olarak oruç tutmakta hiçbir mahzur yoktur.

Adak oruçları

Sual: Muayyen olan ve olmayan adak oruçları nedir? Bunlara ne zaman niyet edilir?

CEVAP

Muayyen oruçlar:

Belli gün oruç adamak böyledir. Mesela pazartesi günü oruç tutmayı adamak, muayyen adak orucu olur. Bunlara, öğleye bir saat kalana kadar niyet edilebilir.

Gayr-i muayyen oruçlar:

Herhangi bir gün oruç adamak. Mesela, (Allah rızası için üç gün oruç tutacağım) demek böyledir. Bunlara, imsak vaktinden önce niyet etmek şarttır.

Adak orucunda niyet

Sual: Adak orucunda niyet ne zamana kadar yapılır?

CEVAP

İki türlü adak orucu vardır:

1- Muayyen [Vakti bilinen],

2- Gayri muayyen [Vakti bilinmeyen].

Muayyen mesela Şaban ayının ilk Perşembe günü oruç tutacağım diye adakta bulunan kimse, o gün, öğleye bir saat kalıncaya kadar niyet edebilir. Allah rızası için bir gün oruç tutacağım diyen ise, imsak vaktine kadar niyet eder.

Oruçta niyet

Sual: Kaza veya nafile oruçlarda, Perşembe günü oruç tutup da, Cuma günü oruç tutmak isteyen, nasıl niyet ederse daha çok sevab alır?

CEVAP

Perşembe günü oruç tutup da, Cuma günü de oruç tutmak isteyenin, (Cuma günü oruç tutmak müstehab diyen âlimlere uymak niyetiyle, bugün oruç tutuyorum) diye niyet etmesi daha iyi olur.

Belli günlerde oruç

Sual: (Orucu pazartesi ve perşembe günleri tutulmalıdır) deniyor. Diğer günlerde tutulan orucun sevabı yok mudur?

CEVAP

Her gün oruç tutmak sevabdır. Cuma günü tek başına oruç tutmak müstehabdır, fakat mekruhtur diyen âlimler de olduğu için, perşembe günüyle veya cumartesi günüyle birlikte tutmak daha uygundur. Cumartesi tek gün hariç, haftanın diğer günleri oruç tutmak da sevabdır. Birkaç hadis-i şerif meali şöyledir:

(Çarşamba ve perşembe günleri oruç tutana, kıyamette Cehennem ateşinden uzak kalacağına dair beraat verilir.) [Ebu Ya'lâ]

(Çarşamba, perşembe, cuma günlerinde oruç tutana Allahü teâlâ, Cennette dışı içinden, içi dışından görünen bir saray verir.) [Taberanî]

(Ameller, pazartesi ve perşembe günleri arz olunur. Ben de, amelimin oruçluyken arz olunmasını isterim.) [Tirmizi]

(Allahü teâlâ, çarşamba, perşembe ve cuma günü oruç tutana cennette, inci, yakut ve zebercetten bir köşkten sonra, ateşten koruma beraatı da verir.) [Taberani, Beyhekî]

(Çarşamba, perşembe, cuma günleri oruç tutanın ve cuma günü de az veya çok sadaka verenin, bütün günahları affedilir, anasından doğduğu gün gibi temiz olur.) [Taberani, Beyhekî]

Ümmü Seleme validemiz anlatır:

Resulullah efendimiz çoğunlukla cumartesi ve pazar günleri oruç tutar ve (Bu iki gün, müşriklerin bayram günleridir, onlara muhalefet etmek için oruç tutuyorum) buyururdu. (İbni Hüzeyme)

Tek başına cumartesi günü oruç tutmak mekruhsa da, pazar günü tek olarak da oruç tutmak mekruh değildir. Görüldüğü gibi haftanın her günü oruç tutmakta bir mahzur yoktur.

Niyetten vazgeçmek

Sual: Akşam veya gece oruca niyet eden kimse, herhangi bir sebeple oruç tutmaktan vazgeçmek istese, ne vakte kadar niyetinden vazgeçebilir?

CEVAP

İmsak vaktine kadar niyetten vazgeçilebilir, daha sonra vazgeçemez.

İftarı başka ilde açmak

Sual: Van’da saat 19.00 da akşam oluyorsa, İstanbul’da bir saat sonra, saat 20.00 de olduğu bir dönemde, bir kimse, İstanbul’da oruç tutarken, iftar daveti için Van’a gitse, orucu Van’ın saatine göre mi, yoksa İstanbul’un saatine göre mi açar? Van’da sahuru yiyen kimse, iftar için İstanbul’a gelse, hangi şehrin saatine göre iftarını açar?

CEVAP

Nerede olursa olsun, iftar açılan yerin saati geçerlidir. Nerede olursak olalım, güneş batınca, orada oruç açılır.

Oruca niyet etmemek

Sual: Yarın nasıl olsa kesin diş çektireceğim, iğne vurulacak ve orucum bozulacak. Gece niyet etmeyip yiyip içsem günah olur mu?

CEVAP

Ramazanda oruç tutmamak büyük günahtır. Oruca niyet edilir. Dişçi iğne vurunca oruç bozulmuş olur. Sadece kaza gerekir. Diş çektireceğim kesin dense de, kesin olmayabilir. Sabah evden dişçiye giderken ölebilir. Oruçluyken ölmek büyük nimettir. Gittiğimiz dişçinin işi çıkmış, başka yere gitmiş olabilir veya ölebilir. Deprem olur, binalar yıkılabilir. Bunların hiç birisi olmasa bile, diş çekimi yapılmadan orucu bozmak caiz olmaz.

Sual: Abdest alırken boğaza su kaçsa, istemeden ağızdaki kan yutulsa, helâda taharetlenirken içeriye su kaçsa, bunların hepsinde oruç bozuluyor. Bunlar için bir çare var mıdır?

CEVAP

Evet vardır. (Mezhebler rahmettir) buyuruluyor. Bir farzı yapmakta veya bir haramdan sakınmakta harac yani sıkıntı olursa dört mezhepten biri taklit edilerek o iş yapılır. Boğazına su kaçan, Şâfiî’ye; istemeden ağzındaki kanı yutan ve taharetlenirken içeriye su kaçıran da, (Hanbelî’ye göre bu orucu tutuyorum) derse, oruçları sahih olur.

ADAK (NEZIR)

Allah'u Teâlâ'ya ibâdet maksadiyla mükellef olmadigi halde mübah olan bir isi yapmayi kararlastirmak, kisinin öyle bir ameli kendisine vâcip kilmasi ve bunu yapacagina dair Allah'a söz vermesine Adak denir.

Allah rizasi için yapilan adaklar Allah katinda geçerlidir. Yalniz Allah'in rizasi gözetilirse böyle bir ibâdetten sevap elde edilir. Sirf Allah rizasi için oruç tutmak, sadaka vermek, Kur'an okumak namaz kilmak gibi. Ancak sirf dünyevî bir maksat ugruna yapilan adaklar geçerli degildir. "Falan bir isim olursa su kadar oruç tutacagim", veya su kadar sadaka verecegim demek gibi. Buna benzer dünyaya yönelik isteklerin olmasi halinde yapilan adaklarda sirf dünyevî bir arzu tasidigindan ibâdetlerde aranan ihlâs* ve Allah rizasi özelligi kaybolmus oluyor. Aslinda böyle bir adak Allah'in takdirini degistirmez. Mukadder ne ise o olur. Fakat her ne olursa olsun "falan isim olsun, söyle böyle oruç tutacagim, sadaka verecegim..." gibi adaklari yaptiktan sonra mutlaka yerine getirmek vâcip olur.

Allah'in rizasini ve yardimini istemek maksadiyla yapilan bu ibâdet genellikle bütün semâvî dinlerde vardir. Kur'an-i Kerim'de Hz. Meryem ile ilgili olarak anlatilan kissada annesinin söyle dedigi ve adakta bulundugu ifade edilmektedir: "Hani Imran'in karisi söyle demisti: 'Rabbim' karnimda tasidigim çocugu sadece sana hizmet etmek üzere adadim. Bunu benden kabul buyur Allah'im sen her seyi çok iyi isiten ve çok iyi bilensin. " (Âl-i Imrân, 3/35). Ve yine Hz. Meryem'e söyle hitab edilmisti: "Insanlardan birini görürsen "Rahman olan Allah'a konusmama orucu adadim bugün kimseyle konusmayacagim" de." (Meryem, 19/26). Yalniz Semâvî dinlerde degil, kismen semâvî din özelligi ve kalintilari tasiyan bazi toplum ve dinlerde de adak inancina rastlanmaktadir. Yahudi ve Hristiyanlarin yanisira eski Çin, Türk ve Arap toplumlarinda adaklarin yapildigi bilinmektedir.

Kur'an-i Kerim'de adak ile ilgili olarak bazi hususlar zikredilmisse de bu konuda herhangi bir emir veya nehiy mevcut degildir. Fakat ileride de ele alinacagi gibi adaklar yapildiktan sonra mutlaka yerine getirilmesi gerekmektedir.

Bazi Hadislerde Rasûlullah (s.a.s.), yapildiktan sonra Allah'a itaat kabilinden olan adaklarin yerine getirilmesi gerektigini ifade etmistir. (Tecrid-i Sarih Tercüme ve Serhi, XII, 226 vd.) Adagin Hz. Peygamber tarafindan yasaklandigini ileri sürenler olmussa da, bu adaklar insani kaderden müstagni kilmaya sürükleyen anlayislara dayali olan adaklardir. Çünkü yapildiktan sonra mutlaka yerine getirilmesi kesin olarak emredildigine ve bu konuda gayet açik hükümler bulunduguna göre, yasaklanmis bir hususun yapildiktan sonra yerine getirilmesi isteniyorsa bu yasak ne ile izah edilebilir?

Adak, yemin keffâreti*nde oldugu gibi yerine getirilmesi kisinin Islâmî hükümlere olan sadakatine baglidir. Böyle bir adagi yaptiktan sonra onu yapmamasi halinde Islâm devleti yetkilileri ibâdeti ihmal ettiginden dolayi onu bu konuda zorlayamazlar. Ancak Cenab-i Hakk Kur'an-i Kerim'de "Nezirlerini edâ etsinler" (el-Hacc, 22/29) buyurmaktadir.calig65.jpg (91705 Byte)

ADAGIN KISIMLARI

Nezir'in sarta bagli olan ve olmayan seklinde ikiye ayrildigi gibi bu türler de ayrica kendi aralarinda çesitli kisimlara ayrilmaktadirlar.

A- Sarta bagli olan adaklar

Bunlara istilâhî olarak "Muallak Adaklar" denir. Muallak adaklar ikiye ayrilir:

1- Bazi hususlarin gerçeklesmesine ve yapilmasina baglanan adaklar. Meselâ 'Hastaligim geçer ve iyilesirsem su kadar oruç tutacagim' veya 'Su kadar kurban kesecegim' seklinde yapilan adak gibi. Bu hastaligi geçerse bu ibâdeti derhal yerine getirmek gerekir. Böyle bir adagi daha sonra yapmak her ne kadar câiz ise de hemen yerine getirilmesi daha sevaptir.

2- Bazi iyi ve güzel hususlarin gerçeklesmemesi ve yapilmamasi için adanan adaklar. Örnegin, 'Falan kimse ile konusursam su ibâdeti yapmak üzerime vâcip olsun' seklindeki adaklar gibi. Burada kosulan sart falan kimse ile konusmamadir. Bu sarta ragmen o kimse ile konusulursa adagi yerine getirmek yahut bunun yerine yemin keffâreti ödemek gerekir.

Genel olarak belli bir sarta baglanan adaklar belirtilen sartin gerçeklesmesinden önce yapilmazlar. Örnegin 'Falan isim olursa su kadar oruç tutacagim' diye adak yapilip o isi gerçeklesmeden adadigi orucu tutarsa adagini yerine getirmis olmaz. Adi geçen isi gerçeklesince yeniden o orucu tutmasi gerekir.

Ayni sekilde bu tür bir adak belirli bir zaman, yer ve kisilere yahut belli bir sekle baglanirsa mutlaka bu belirlenen sekilde yapilmasi sart degildir. Meselâ 'Falan isim olursa falan gün veya falan ay oruç tutacagim, su parayi falan adama verecegim', yahut su kadar namazi falan camide kilacagim' dese belirtilen isi gerçeklesince belirttigi gün veya ayda oruç tutmasi sart degildir. Zikrettigi kisiye belirledigi parayi vermesi yahut söyledigi camide namaz kilmasi sarti aranmamaktadir. Orucunu istedigi bir zamanda tutmasi, sadakasini istedigi kimseye vermesi, namazini istedigi herhangi bir camide kilmasi mümkündür.

B- Sarta bagli olmayan adaklar

Bunlara da "Mutlak Adaklar" adi verilmektedir. Bu tür adaklar da ikiye ayrilmaktadir.

1- Belirli olan yani muayyen adaklar: Sarta bagli olmadan yapilan adaklardir. Meselâ 'önümüzdeki persembe günü oruç tutmayi adamak' gibi.

Belirli olmayan adaklar. Bunlara da 'Gayr-i Muayyen Adaklar' denir. Bu tür adaklar da hiçbir sart ve zamana bagli olmayan adak türleridir. Meselâ "Su kadar gün oruç tutacagim" diyerek hiçbir sart ve zamana baglamadan bir müddet oruç tutmayi adamak gibi.

Bütün bu hükümlere göre Mutlak * yani bir sarta bagli olmadan adanan oruçlarin kesin olarak yerine getirilmeleri gerekir. Belirli bir zamanda yapilmasi adanan adak baska bir günde kaza edilmelidir. Ayni sekilde bu tür mutlak adaklarda belirli bir yer ve kisi ile belirli bir miktar da önemli degildir. Mühim olan bu adaklarin yerine getirilmesidir. Belirlenen yer, kisi ve miktarlar degistirilebilir.

ADAGIN SARTLARI

Adagin Islâmî hükümlere göre geçerli olabilmesinin çesitli sartlari vardir:

1- Adanan ibâdetin cinsinden mutlaka bir farz veya vâcibin olmasi gerekir. Örnegin "üç gün oruç tutacagim.", "Su kadar namaz kilacagim", "Kurban kesecegim", diye adamak câizdir ve böyle bir adak sahihtir. Fakat "Filan hastayi ziyâret edecegim", "Aldigim mallari sermayesine satacagim", demek adak olmuyor. Dolayisiyla Allah rizasi için adanan ibâdetin cinsinden farz ve vâcip olmayan hattâ Islâm dininde yapilmasi uygun olmayan, Islâm'in emretmedigi kötü geleneklerden ibaret olan türbelere, yatirlara mum yakmak, bu yatirlarin ugruna bir seyler yapmak, yatirlara bazi esyalar adamak câiz degildir. Hattâ bu gibi adaklar kesinlikle haramdir .

2- Adayanin akilli, bülûga ermis yani ergin olmasi gerekir. Adagi yapan kimsenin aklindan hasta olmamasi, çocuk yasta bulunmamasi gerekir. Erginlik çagina ulasmamis olanlarla delilerin* yaptigi adaklarin yerine getirilmesi zorunlu degildir.

3- Adanan ibâdet o anda veya gelecekte yapilmasi farz olan bir ibâdet olmamalidir. Meselâ 'su isim olursa ögle namazini veya yatsi namazini kilacagim', yahut 'Ramazan'da oruç tutacagim', veya zengin oldugu halde 'Kurban bayraminda kurban kesecegim' gibi adaklar sahih degildir. Çünkü bu gibi ibâdetler zaten farz veya vâcip ibâdetler olup yerine getirilmesi gereken ibâdetlerdir. Buna göre bu tür adaklar geçerli degildir.

4- Adanan ibâdet ayrica bir farz veya vâcip bir ibâdete sebep ve zemin türünden olmamalidir. Örnegin abdest almayi veya tilâvet secdesi yapmayi adamak da sahih bir adak degildir. Zira bu gibi ibâdetler farz olan ibâdetlere vesiledir, onun için adanmaz.

5- Adanan sey Allah'in razi olmayacagi, günah özelligi tasiyan türden de olmamalidir. Meselâ "Su isim olursa kendimi Allah rizasi için kurban edecegim" diye bir adak yapmak geçerli olmadigi gibi haramdir. Fakat aslinda Islâm'in emrettigi bir ibâdet iken yine Islâm'in baska bir sebepten dolayi yasakladigi bir ibâdet türü ise geçerli olur. Meselâ bir kimsenin Ramazan Bayrami'nin birinci gününde veya Kurban Bayrami'nin ilk üç gününde oruç tutmayi adamasi sahih bir adaktir. Ancak bu günlerde oruç tutmak haram oldugu için, baska bir zamanda bu adagini kaza eder.

6- Adanan seyin yerine getirilmesi mümkün olmalidir. Meselâ geçen falan günde yahut falanin gelecegi günde oruç tutmak gibi. Geçen bir gün geri gelmeyecegi gibi, falan kimsenin gece veya gündüz zeval vaktinden sonra gelmesi halinde artik oruç tutulamayacagi bellidir. Çünkü oruç gündüz tutuldugu gibi fecirden baslanmasi gerekir. Dolayisiyla böyle bir adak olmaz.

7- Adanan sey bir malin sadaka* olarak verilmesi ise, adanan mal adagi yapanin malindan ve servetinden fazla olmamalidir. Çünkü adagi yapan kimse ancak mal varligi kadar bir tasaddukta bulunabilecektir. Ayrica baskasinin malini tasadduk etmeyi adamak da câiz degildir.

ADAK KURBANI:

Adanilan sey bazen kurban olabilir. Bu durumda su iki hususa dikkat edilmelidir:

1- Kurban davar, sigir ve deve gibi dört ayakli hayvanlardan olur. Tavuk, kaz ve hindi gibi iki ayakli hayvanlardan kurban olmaz.

2- Kurbanin etinden onu adayan kimse ile usûl ve füru* yiyemezler. Kurbanin eti fakirlere tasadduk edilir. Sayet yerlerse yedikleri miktarin degerini fakirlere vermeleri gerekir.

Kaynak: Fetvalar 1.0

Adak:

Adak başlı başına ibadet olup, sadece Allah için adak yapılır. Adanan oruç, vacip oruçlardandır. Namaz, oruç, hac, köle azâd etmek ve diğer ibadetler ile adak yapıldığından, adak doğrudan ibadet olmuş olur. Adağın yerine getirilmesi için, adanan şeyin beş şarta uygun olması lâzımdır:

A)Adanan şey, başlı başına bir ibadet olmalıdır.

B)Ya da farz veya vacip olan bir ibadete benzemesi lâzımdır. Meselâ; abdest almak, gusl etmek, cenaze kefenlemek, hasta ziyaret etmek, Kur’an-ı Kerîm tutmak gibi, başlı başına ibadet olmayan bir şey adanamaz. Farz olan namaz, oruç, hac gibi ibadetler ve vacip olan kurban ve sadaka ibadeti adanır, adaktır. Malını vakfetmek ve umum adına vakıf kurmayı adamak da farz veya vacip olmadığı halde adaktır. Umumun menfaatleneceği, pek çok hacetin giderileceği vakıfları kurmak, birilerinin yapması ile diğerlerini sorumluluktan kurtardığı için farz-ı kifaye ibadetlerden kabul edilir. Bu sebepten adak olur. İtikâfa girmek de böyledir, adanır. Adağın yerine getirilmesini dinimiz emreder.

C) Kendisi günah olmamalıdır. Haram bir şeyi adamak yemindir, adak değildir. Meselâ biri “falancayı öldürmek, Allah için adağım olsun” deyip, sonradan öldürmeyince, burada yemin olmuş ve yeminini bozmuş olur. Yemin kefareti vermelidir. Kurban Bayramı günü oruç tutmak yasak olduğu halde, bu gün için oruç adamak günah değildir. Adaktır. Çünkü orucun kendisi günah değildir. Fakat başka gün tutularak, adak ödenmiş olur.

D) Kişinin yapması zaten kendisine farz olan bir şeyi adaması sahih olmaz. Meselâ ; hiç Hac yapmamış olan ve kendisine de Hac farz olmuş olan bir zenginin, “Hac yapacağım” diye adaması, Hac yapacağını haber vermesi demektir. Hac yapar, farzı yerine getirmiş olur. Ayrıca adadığı için Hac yapmaz. Ama, adarken, eğer farz olan Hac yapmayı kast etmemişse, iki defa Hac yapması lâzımdır. Kurban Bayramı günleri için bir zengin kurban adasa, bir tane vacip olan, bir tane de adak olan olmak üzere iki kurban keser.

E) Adanan şey elindekinden çok olmamalıdır ve başkasının malı olmamalıdır. Meselâ yedeğinde yüz lirası olan, bin lira sadaka adasa, yanında olanı verir. Daha fazla olmadığı için yüz liranın üzerindeki adak, üzerinden kalkar.

İki türlü adak vardır:

1)Mutlak adak: Bir şarta bağlı olmayıp, niyetsiz olarak ağızdan çıksa bile, adaktır. Meselâ; “Allah için bir gün oruç tutacağım” diyeceği yerde, yanlışlıkla “bir ay” dese, bir ay oruç tutmak üzerine vacip olur.

Bir kimse “Allah rızası için oruç tutayım” dese, kaç gün olduğu aklına gelmemiş olsa, niyet de etmemiş olsa, sadece adak olarak düşünmüş olsa, yemin olarak adadığı aklına bile gelmemiş olsa, bu oruç, adak olur ve üç gün oruç tutar. Bunu söylerken, adak aklına gelmemiş olsa ve sadece yemin olarak söylese, yemin olur, adak olmaz. Orucunu bozarsa de yemin kefareti ödemesi gerekir. Hem adak, hem yemin olarak niyet ederse, bu oruç hem yemin, hem adak olur. Bozduğu takdirde, oruç adağı için kaza etmesi, yemin için de kefaret yapması lâzım gelir.

Şarta bağlı olmayan adak, fakir de olsa hemen yerine getirilmesi iyi olur. Lâkin, özürsüz olarak geciktirilebilir de.

Sadaka adandığında, şartlar değişmiş ise, kişi adadığı şartlardan vazgeçebilir. Fakat adak olarak tayin ettiği miktarı değiştiremez. (Falancaya şu kadar vereyim) diye niyet etti ise, o kişiye adadığı miktar kadar vermesi gerekir, kişiyi de, miktarı da değiştiremez.

2) Şarta bağlı olan adak: Murad edilen, hasıl olunca, adak yerine getirilmelidir. Bu adak şükür secdesi gibidir. Allah’a şükretmek için yerine getirilir. Yoksa, (istediğim oldu) diye bir karşılık olarak yapılmamalıdır.

Bâtıl olan adaklar:

Toplumumuzda en sık rastlanan bâtıl(geçersiz) adak türlerinden biri, horoz adamaktır. Böyle bir niyet, adak olmaz. Ancak: “Bir horoz kesip, fakire dağıtacağım” demek adak olabilir. Burada horoz kesmek değil, fakiri sevindirmek, sadakalandırmak adaktır.

Toplumumuzda diğer rastladığımız adak ise, bir türbede yatan yatır için mum, ekmek, şeker, tel, yağ gibi şeyler adamaktır. Bunlar da adak değildir, olmaz. Ancak; “Burada yatan veli kişinin hatırı hürmetine, fakire bir şeyler verilmesi” adanabilir. Hasıl olan sevaptan, bu yatan kişiye de gönderilebilir. Eğer bu kişinin hatırının varlığına inanılıyorsa -ki bu, bu kişi hakkında eksik düşünmekten daha iyidir-bu kişiden imdat istemek değil, O’nun yüzü suyu hürmetine, Allah’dan dileğini istemek doğru olandır. Bu sebepten adak türbelere olmaz.

---

ADAK

Adak nedir ve çeşitleri nelerdir?

Nezr, ya'nî adak ibâdettir. Adak ancak Allah için yapılır. Kul için yapılmaz. Adak, bir ibâdettir. Çünkü, namaz, oruç, hacca gitmek ve başka ibâdetler nezr olunur. Nezrin yerine getirilmesini dînimiz emretmektedir. Getirilmezse, günâh olur. Hac sûresi, 29.âyet-i kerîmesinde meâlen, (Adaklarını yerine getirsinler) buyurulmuştur. Bunun için, nezri yerine getirmek vâcibdir.

Bir şeyi adamak iki türlü olur: Mutlak adak, şarta bağlı adak.

1- Mutlak adak: Allahü teâlâ için, bir sene oruç tutacağım, demek gibidir. Bir şarta bağlı değildir. Bunu söylerken, kastetmese de, söz arasında dilinden çıkmış ise de, yapması vâcib olur. Çünkü, adakta niyetsiz, düşünmeden söylemek, ciddî, istiyerek söylemek gibidir. Hattâ, Allahü teâlâ için, bir gün oruç tutmak üzerime borç olsun, diyeceği yerde, bir ay oruç tutmak diye ağzından çıksa, bir ay tutması lâzım olur.

Şarta bağlı olmıyan adağı, fakîr olsa da, hemen yapması lâzım olur. Yapmadan ölüm hâli gelirse, keffâret için vasıyet lâzım olur.

2- Şarta bağlı olan adak: Murâd edilen, istenilen şart hâsıl olunca, yerine gelince adağı yerine getirmesi lâzım olur. Yerine getirmeyip, yemîn keffâreti yapması da câizdir. şarta bağlı olan adak, şart edilen şeye karşılık olarak yapılmamalı, Allahü teâlâya şükür olarak yapılmalıdır.

Şarta bağlı olan adağı, şart hâsıl olmadan önce yapmak câiz değildir. Meselâ, (Hastam iyi olursa, Allah için şu kadar sadaka vermek ve sevâbını seyyid Ahmed Bedevî hazretlerine bağışlamak adağım olsun) deyip, hasta iyi olmadan önce adağını yapması câiz olmaz. Hasta iyi olduktan sonra yapması lâzım olur.

Adak eti

Fakîr veya zengin, adakta bulunursa, adak hayvanın etinden yiyemez ve zekât verilmesi câiz olmayan anasına, babasına, evlâtlarına, kocasına veya karısına, fakîr olsalar da, yediremez. Yerse veya bunlara yedirirse yenilen etin kıymetini, fakîrlere sadaka verir. Akrabâsından ve evinde bulunanlardan, zekâtını vermesi câiz olan büyük, küçük herkes yiyebilir. Bunların içinde zengin olanlar yiyemez. Yerlerse, adak sahibi, bunların yediklerinin kıymetini fakîrlere verir. Fakîre verirken bunun adak bedeli olduğunu söylemek gerekmez. "Hediyedir" dense de câizdir.

Adağın şartları

Adağın şartları nelerdir?

Adanan şeyin yapılmasının lâzım olması için, şunlara uygun olması gerekir:

1- Bir farz-ı ayn veya vâcib cinsinden olması lâzımdır. Meselâ oruç, namaz, sadaka gibi. (Şu işim olursa, yüz metre koşacağım) şeklinde bir adak sahîh olmaz.

2- Başlı başına bir ibâdet olması lâzımdır. Meselâ abdest almak başlı başına bir ibâdet olmadığı için adak olmaz.

3- Kendisi günâh olmamalıdır. Harâm bir şeyi adamak yemîn olur. Bunu yapması günâh olur. Meselâ birini öldürmeyi adayan, onu öldürmez, yemîn keffâreti verir.

Bayram günü oruç tutmak harâmdır. Fakat orucun kendisi harâm olmadığı için kurban bayramı günü oruç adamak câiz olur. Başka gün tutması lâzım olur.

Bunun gibi nâfile namazı cemâ'atle kılmayı adayan kimse, mekrûh işlememek için, bu namazı yalnız başına kılar.

4- Yapması kendine zâten farz olan bir şeyi adamak sahîh olmaz. Meselâ bu seneki Ramazan orucumu tutacağım demek adak olmaz.

5- Adanan şeyin mal olması, mülkündekinden çok olmaması ve başkasının malı olmaması lâzımdır. Meselâ bir kimsenin, gözünü falanca kimseye vermek için adaması sahîh olmaz. Bir milyon lirası olan, bir milyar lira sadaka vermek için adakta bulunsa, bir milyonu verir. (Oğlumun hastalığı iyi olursa, onun maaşından bir hayvan keseceğim) diye adakta bulunmak sahîh olmaz. Kendi malından adaması lâzımdır.

Evliyâya adak

Şarta bağlı olarak evliyâya adak yapmak, kendini, günâhı çok, duâ etmeye yüzü yok bilerek, mübârek birini vesîle edip, Allahü teâlâya yalvarmak demektir.

Meselâ, (Hastam iyi olursa veya şu işim hâsıl olursa, sevâbı Seyyidet Nefîse hazretlerine olmak üzere, Allah için, üç Yasîn okumak veya bir koyun kesmek nezrim olsun) deyince, bu dileğin kabûl olduğu çok tecrübe edilmiştir. Burada, Allahü teâlâ için Kur'ân-ı kerîm okunup veya koyun kesip, sevâbı Seyyidet Nefîse hazretlerine bağışlamakta, onun şefâ'ati ile, Allahü teâlâ, hastaya şifâ vermekte, kazâyı, belâyı gidermektedir. Bir dilek için adak edilen bir ibâdet, o dileği hâsıl etmez. Bu ibâdet, o dileğin hâsıl olması için yapılmaz. Allahü teâlâ, o ibâdetten dolayı veya sevdiği bir kuluna yapılan bir iyilikten dolayı, merhamet ederek, o dileği kabûl ve ihsân etmektedir.

Horoz ve adak

Adak ile adak kurbanı ayrıdır. (Hastam iyi olursa, Allah rızâsı için bir horoz kesip etini fakîre tasadduk edeceğim) diyen, horozu keser ve etini bir fakîre verir. Fakîre tasadduk edeceğim demese de, adak edilen şey, fakîrlere verileceği için sahîh olur. (Horoz kesmek nezrim olsun) demekle adak sahîh olur. Kurbanlık hayvanlar deve, sığır ve davardır. Bu hayvanlardan başkası kurban olarak adanmaz. Bunun için horozdan kurban adamak câiz değildir.

Adak kurbanının da bayramda mı kesilmesi lâzımdır?

Bayram kurbanından başka bir de nezir [adak] kurbanı vardır. Adak yaparken kurban kelimesini söylemeyip de, filan işim olursa, Allah rızâsı için bir koç keseceğim diyen, dileği hasıl olunca, bayramı beklemeden kesebilir. Kurban hayvanı fakîrlere veya hayır cemiyetlerine diri olarak verilmez. Mutlaka kesilmesi gerekir.

---