| 10 SORUDA YAVUZ SULTAN SELİM |
|
25 Nisan 1512'de Yavuz Sultan Selim, babasını devirerek tahtı ele geçirir. Böylesine bir taht değişikliği, Osmanlı tarihinde ilk ve son kez yaşanmaktadır. Ancak bu dönem daha birçok “ilk”e sahne olacak ve Yavuz, Avrupa'nın en güçlü imparatorluğunu Kanuni'ye hazırlayacaktır. Erhan Afyoncu - Popüler TARİH/ Nisan 2002 Sayı : 20 1 - Yavuz tahta nasıl çıktı? 2 - Yavuz neden kardeşlerinin üzerine yürüdü?
3 - İran Seferi neden yapıldı? 4 - Anadolu'da Türkmen katliamı oldu mu? 5 - Mısır ve Suriye nasıl fethedildi? 6 - Dulkadirli Beyliği'nin önemi nedir? 7 - Yavuz Halifeliği devraldı mı? 8 - Yavuz'un hangi sadrazamı sağ kaldı? 9 - Yavuz Sultan Selim nasıl öldü? 10 - Kanuni'ye nasıl bir miras bıraktı? 1 - Yavuz tahta nasıl çıktı? II. Bayezid'in 8 oğlu vardı ve bunların 5'i hükümdarın sağlığında ölmüşlerdi. Osmanlı kaynakları bu şehzadelerin sadece öldüğünü belirtip nasıl öldükleri konusunda bir bilgi vermezler. 16. Yüzyıl'da Türkçe'den Almanca'ya çevrilmiş ve daha sonra bazı ilaveler yapılmış olan bir Osmanlı tarihinde, bu konuda ilginç bilgiler bulunmaktadır. 'Haniwaldanus Anonimi' olarak bilinen bu tarihin bugün özgün Türkçesi mevcut değildir. Bu yapıta göre nikris hastalığı nedeniyle hareket kabiliyetini kaybeden II. Bayezid'in otoritesi sarsılmaya başlamıştı. Şehzade Mahmud, Mehmed ve Şehinşah babalarına karşı isyan etmişler ve bu yüzden padişah tarafından öldürülmüşlerdi. Bu bilgi, başka kaynaklarda yer almamaktadır. Ancak sultanın hastalığı ve yaşlılığı nedeniyle saltanatının son yıllarında, şehzade Selim'in isyanından önce, bir huzursuzluk olduğunu ortaya koymaktadır. Babasının ölümü halinde İstanbul'a bir an evvel gelerek tahtı ele geçirme şansına sahip olmak isteyen şehzade Selim, Rumeli'de bir sancak istemişse de bu isteği kabul edilmemişti. Topkapı Sarayı Müzesi'nde yer alan bir madalyonda, Yavuz Sultan Selim (sağ üstte). Yavuz Sultan Selim Han adına 1516'da bastırılan akçenin ön ve arka yüzü (sağda). Ancak padişah, şehzade Ahmed'i yerine geçirip kendisi de saltanattan çekilmek istiyordu. Yeniçeriler ise bu durumu kabul etmemişler, II. Bayezid'in sağlığında başkasını padişah olarak istememişlerdi. Bu gelişmeler üzerine harekete geçen Selim, Çorlu yakınlarında Karışdıran ovasında babasının karşısına çıktıysa da yapılan muharebeyi kaybetti. Şehzadeler arasında taht mücadelesi daha da şiddetlendi; ama saltanatın kimin olacağı, artık padişahın değil askerin elindeydi. Selim tekrar Rumeli'ye geldiğinde, askerler tarafından İstanbul'a davet edildi. 25 Nisan 1512'de Selim, yeniçeri ve sipahilerle birlikte Saray'ın önüne geldi. Gürültülere dışarı çıkan padişah, askerin yerini oğluna bırakmasını istemesi üzerine tahtan çekilip Se-lim'in padişahlığını kabul etti. Tahttan çekildikten sonra, Dimetoka'ya gitmek isteyen II. Bayezid 26 Mayıs'ta yolda öldü. Yavuz'un, babasını zehirlettiği ihtimali oldukça kuvvetlidir. Şehabettin Tekindağ, yaptığı araştırmada, II. Bayezid'in zehirlenerek öldürüldüğü sonucuna varmıştır. Yavuz'un babasını devirerek tahtı ele geçirmesi, bu tür bir taht değişikliğinin Osmanlı tarihindeki ilk ve son örneğidir. |
