Birinci Bölüm : Amaç ve Kapsam, Tanımlar ve Yararlanacaklar[]
Amaç ve Kapsam[]
- Madde 1
Bu Tüzük, korunmaya muhtaç çocukların, korunmaları sona erdikten sonra işe yerleştirilmelerinin esas ve usullerini, kamu kurum ve kuruluşlarının bu konudaki yükümlülükleriyle Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu yla diğer kurumlar arasındaki eşgüdümün sağlanmasına ilişkin hükümleri düzenler. Tanımlar
- Madde 2
Bu Tüzükte geçen; Kurum: Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Sosyal hizmet Kuruluşu: Kurumu bağlı çocuk yuvaları, yetiştirme yurtları, bakım ve rehabilitasyon merkezleri, Serbest Kadro: Kamu kurum ve kuruluşlarına ait atama yapılmış veya atama yapılabilecek kadroların tümü anlamına kullanılmıştır.
Yararlanacaklar[]
- Madde 3
Bu Tüzük hükümlerinden, korunma kararı alınmış olup da;
- a) Reşit oluncaya kadar sosyal hizmet kuruluşlarında kalmış,
- b) Bir Koruyucu aile yanına yerleştirilmiş,
- c) Ayni nakdi yardım yapılarak ailesinin yanına gönderilmiş korunmaya muhtaç çocuklar yararlanırlar.
İkinci Bölüm : Yükümlülükler[]
Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Yükümlülüğü[]
- Madde 4
Kamu kurum ve kuruluşları her yıl, hangi statüde olursa olsun serbest kadro sayılarıyla bunun binde biri oranında alacakları korunmaya muhtaç çocuk sayısını, adaylarda aranan nitelikleri, sınav tarihini ve yerini Kuruma bildirmek ve bu kadrolara Kurumca bildirilen korunmaya muhtaç çocuklar arasında yapılacak giriş sınavlarında başarılı olanlar arasından atama yapmak zorundadır.
Kurum, ayrılan kadro için istenilen nitelikte yeter sayıda korunmaya muhtaç çocuk bulunmaması halinde, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla görüş birliğine varılmak suretiyle bu nitelikleri taşımayan korunmaya muhtaç çocukların isimleri yeniden belirleyerek bildirebilir. Kamu kurum ve kuruluşları, istedikleri nitelikte korunmaya muhtaç çocuk bulunmaması durumunda bu yükümlülüklerinden kurtulamaz.
Bilgi Formlarının Gönderilmesi[]
- Madde 5
Sosyal hizmet kuruluşları, kendi kuruluşlarında bakılmış ve korunmuş, korunmaya muhtaç çocukların öz geçmişini, okul ve mesleki özelliklerini ve diğer bilgileri içeren bilgi formlarını, korunma kararının kalktığı tarihten itibaren bir ay içinde düzenleyerek kayıtlara uygunluğunu onaylar ve il sosyal hizmetler müdürlüğü aracılığı ile Kuruma gönderir. Bu Tüzük hükümlerinden yararlanabilecek korunmaya muhtaç çocuklar, bilgi fırmlarının Kuruma geldiği tarih esas alınmak üzere tahsil grupları içerisinde meslekli ve mesleksiz ayrımıyla kaydolunur.
Meslek Kazandırma[]
- Madde 6
Kurum , korunmaya muhtaç çocuklara bir meslek edindirecek çalışmaları yapar veya yaptırır.
Korunmaya muhtaç çocukları mesleğe yöneltme hizmetini yürütürken tüm kurum ve kuruluşlardan yardım ve işbirliği isteğinde bulunabilir.
Üçüncü Bölüm : Korunmaya Muhtaç Çocukların İşe Yerleştirilmesine İlişkin Hükümler Başvuru ve Bildirim[]
- Madde 7
Bu Tüzük hükümlerinden yararlanmak isteyenler,18 yaşını tamamladıkları tarihten itibaren kamu kurum ve kuruluşlarına Kurum aracılığıyla başvururlar. Başvuru sahibinin geçmişte bir sosyal hizmet kuruluşunda kaldığının ve korunduğunun belgelenememesi halinde, bu hususun tesbiti mahkeme kararıyla olur.Kurum, bu Tüzüğün 5 inci maddesi uyarinca düzenlenen formlardaki bilgileri esas almak suretiyle,kamu kurum ve kuruluşlarının istekleriyle bu Tüzüğün 8 inci maddesinde öngörülen öncelikleri de gözönüne alarak, her boş kadro için en az üç korunmaya muhtaç çocuğun isim listesini, isteğinden itibaren bir ay içinde kamu kurum ve kuruluşlarına gönderir.
Öncelik[]
- Madde 8
Kurum, kamu kurum ve kuruluşlarına gönderdiği isim listelerini düzenlerken korunmaya muhtaç çocuğun muhtaçlığının belirlenmesinde, aşağıdaki öncelik sırasını gözönünde bulundurur.
- a) Bu Tüzük hükümlerinden daha önce yararlanmamış olması,
- b) Ailesinin olmaması,
- c) Evli veya çocuklu olması,
- d) Diğer adaylara göre yaşlı olması,
- e) Herhangi bir işte çalışmıyor olması,
- f) Halen bir sosyal hizmet kuruluşunda kalıyor olması.
[]
- Madde 9
Korunmaya muhtaç çocukların işe alınmalarına ilişkin olarak yapılacak sınavlar, kamu kurum ve kuruluşlarının ilgili yönetmeliklerindeki hükümlerine göre ayrı olarak yapılır ve değerlendirilir.
Ancak, korunmaya muhtaç çocukların sınavları kamu kurum ve kuruluşlarının genel sınavlarıyla birlikte yapılmışsa, bu çocukların sınavları ayrı olarak ve kendi aralarında değerlendirir.
Sınav çağrısı ilgili kamu kurum ve kuruluşunca yapılır.Kamu kurum ve kuruluşları, giriş sınavına katılan ve katılmayan korunmaya muhtaç çocuklarla sınav sonucunda işe alınan ve alınmayanları, alınmama nedeniyle birlikte bir ay içinde Kuruma bildirmek zorundadır.
Dördüncü Bölüm : Çeşitli Hükümler Korunmaya Muhtaç Çocuğun Korunması ve İzlenmesi[]
- Madde 10
Kamu kurum ve kuruluşları, işe aldıkları korunmaya muhtaç çocuğun iş ortamına uyumsuzluğu ve verimsizliği gibi konular söz konusu olduğunda, Kuruma bilgi verir ve sorunları Kurumla birlikte çözerler.
- Geçici Madde 1
Kamu kurum ve kuruluşları, çalıştırmak zorunda oldukları korunmaya muhtaç çocuk sayısını, ayırdıkları kadroları, işin niteliklerini, halen çalıştırdıkları çocuk sayısını, bu Tüzüğün yürürlüğe girmesinden itibaren 90 gün içinde Kuruma bildirmek zorundadır.
Yürürlük[]
- Madde 11
2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu na 3413 sayılı Kanunla eklenen Ek 1 inci maddesine göre hazırlanıpDanıştay ca incelenmiş olan bu Tüzük hükümleri Resmi Gazete de yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme[]
- Madde 12
Bu Tüzük hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
Bu Maddeler Çocukların Geleçeğini Belirler.Çok Önemlidir.
Genel esaslar[]
- Madde 4
(Değişik: 07/07/2005 - Kanun No.-5378- RG 25868 /27 md)
- a) Bu Kanun kapsamına giren sosyal hizmetlere ilişkin faaliyetler, Devletin denetim ve gözetiminde, sivil toplum kuruluşları ile halkın gönüllü katkı ve katılımı da sağlanarak bir bütünlük içinde yürütülür. Sunulacak bakım ve diğer hizmetlerin kapsamı ve bu hizmetleri verecek olan gerçek ve tüzel kişilerin izin, çalışma usûl ve esasları ve diğer hususlar Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.
- b) Sosyal hizmetler alanında faaliyet gösteren kamu kurum ve kuruluşları ile gönüllü kuruluşlar arasında koordinasyon ve işbirliği tesis edilerek güç birliği sağlanır ve mevcut kaynaklara en verimli şekilde işlerlik kazandırılır.
- c) Sosyal hizmet programlarının uygulanmasında korunmaya muhtaç çocuk, muhtaç sakat ve muhtaç
yaşlıya öncelik tanınır.
- d) Sosyal hizmetlerin yürütülmesi ve sunulmasında sınıf, ırk, dil, din,mezhep veya bölge farklılığı gözetilemez, hizmet talebinin hizmet arzından fazla olması halinde öncelikler, muhtaç olma derecesi ve başvuru veya tespit sırası esas alınarak belirlenir.
- e) (Mülga : 07/07/2005 - Kanun No:5378- RG 25868 /27 md )
- f) Bu Kanunla kurulan Kuruma bağlı kuruluşların dışındaki sosyal hizmet kuruluşlarının kurulması izne tabi olup, alınacak tertip ve tedbirlerle bunların hizmet, işleyiş ve personele ilişkin hususlarda tespit edilen standart ve esaslara uygun olarak faaliyette bulunmaları sağlanır.
- g) Sosyal hizmet kuruluşlarınıncoğrafik ve fonksiyonel görev alanlarının ve yurt sathında dengeli dağılımının görev boşluğu bırakılmayacak şekilde düzenlenmesi esastır.
- h) (Değişik: 30/5/1997-KHK-572/6 md.) Çocuk yuvaları ile yetiştirme yurtlarının korunmaya muhtaç çocukların yaş, cinsiyet, sosyal ve psikolojik özellikleri ile özür dereceleri dikkate alınarak, kaynaştırma anlayışına göre gruplandırılması ve özellikle çocuk yuvalarının, huzurevleri ile ayni mahallerde tesis edilerek dede-torun, nine-torun ilişkilerinin sağlanması esas alınır.
- ı) Korunmaya,bakıma ve yardıma muhtaç kişilere hizmet sunumu insan haysiyet ve vakarına yaraşır şekilde yerine getirilir.
- j) Sosyal hizmet kurum ve kuruluşlarında çalıştırılacak personelin seçim ve niteliklerinin tespitinde ve bunların hizmet içi eğitim programlarının düzenlenmesinde bu kurum ve kuruluşların hizmet özellikleri dikkate alınır.
- k) Korunmaya muhtaç çocuklarınTürk örf , adet , inanç ve milli ahlâkına sahip kendisine güvenen, insan sevgi ve saygısıyla dolu, Atatürkçü düşünce ve Atatürk ilke ve inkılâplarına uygun olarak yetiştirilmeleri, bir iş veya meslek sahibi yapılmaları, koruma kararı kalktıktan sonra da toplum içinde izlenmeleri ve imkânlar ölçüsünde desteklenmeleri esastır.
- l) Muhtaç ,sakat ve yaşlıların hayatlarını sağlık , huzur ve güven içinde sürdürmesi, muhtaç sakatların toplum içinde kendi kendilerini idare edebilecek ve üretken hale gelebilecek şekilde bakım ve rehabilitasyon larının yapılması,bunlardan tedavisi mümkün olmayanların sürekli bakım altına alınması amacıyla gerekli her türlü tertip ve tedbir alınır.
- m)(Ek:21/1/2000-KHK-594/2 md.) Doğal afetlerde ulusal ve uluslararası sosyal hizmet kurum ve kuruluşlarıyla birlikte hareket edilmesi ve acil kurtarma ve yardım çalışmalarının etkili şekilde yürütülmesi amacıyla gerekli her türlü tertip ve tedbir alınır.
İkinci Bölüm; Kuruluş ve Görevler[]
Kuruluş[]
- Madde 5
(Değişik: 24/1/1989 - KHK 356/1 md.; Değiştirilerek kabul: 14/3/1991 - 3703/1 md.) Dördüncü maddede belirtilen genel esaslar içinde bu Kanunla verilen görevleri yapmak üzere Sosyal Hizmetler Danışma Kurulu ile Başbakanlığa bağlı kamu tüzelkişiliğine sahip katma bütçeli Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü kurulmuştur.
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü nün merkez teşkilatıAnkara ´dadır.
Sosyal Hizmetler Danışma Kurulu[]
- Madde 6
(Değişik: 30/5/1997-KHK-572/7 md.) Sosyal Hizmetler Danışma Kurulu , Başbakanın veya görevlendireceği Bakanın başkanlığında aşağıdaki üyelerden oluşur.
- a) Başbakan ın önerisi üzerine Cumhurbaşkanı nca seçilecek sosyal hizmet alanında temayüz etmiş beş kişi,
- b) Adalet ,İçişleri ,Maliye , Milli Eğitim , Bayındırlık ve İskan , Sağlık , Çalışma ve Sosyal Güvenlik ,Kültür bakanlıklarının müsteşarları veya yardımcıları ileDevlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarı veya yardımcısı,
- c) Yüksek Öğretim Kurulu Başkanı , Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı ,Aile Araştırma Kurumu Başkanı veÖzürlüler İdaresi Başkanı ,
- d)Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu , Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu , İş ve İşçi Bulma Kurumu genel müdürleri ile Vakıflar Genel Müdürü , Gençlik ve Spor Genel Müdürü , Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu Sekreteri,
- e) Kızılay , Türk Hava Kurumu ve Türkiye Sakatlar Konfederasyonu Genel Başkanı ,
Kurul yılda en az bir defa Başkanın çağrısı üzerine toplanır. Gerekli hallerde Kurul Başkanınca toplantıya çağrılabilir.
Kurulun sekreterya hizmetleri Kurum tarafından yerine getirilir. Kurulun çalışma usul ve esasları bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yayımlandığı tarihten itibaren altı ay içerisinde çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Sosyal Hizmetler Danışma Kurulunun görevleri[]
- Madde 7
Kurulun görevleri şunlardır:[]
- a)Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca tespit edilen veya Kurul üyelerinin teklif ettiği sosyal hizmetlere veya uygulanmasına ilişkin konuları incelemek, değerlendirmek ve bu konularda Bakanlığa görüş ve tavsiyelerde bulunmak,
- b) Bu Kanun kapsamına giren sosyal hizmet uygulamalarıyla ilgili bakanlık,kurum ve kuruluşlar arasında ortaya çıkan sorunları incelemek ve bu sorunların çözümü için gerekli işbirliği esaslarını belirlemek.
- c) Sosyal hizmetlere ilişkin olarak hazırlanan kanun tasarısı ve teklifleri, tüzük ve yönetmelikler hakkında Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı na görüş bildirmek.
Kurumun kuruluşu[]
- Madde 8
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü ,bir genel müdürün yönetiminde merkez ve taşra teşkilatından oluşur.
Kurumun görevleri[]
- Madde 9
Kurumun görevleri şunlardır:[]
- a) Sosyal yardım ve hizmetlerle ilgili esasları,sosyal hizmetler politikası ve hedeflerine uygun olarak tespit etmek,çalışma plan ve programlarını hazırlamak, uygulamak ve bu konuda ilgili bakanlık,kurum ve kuruluşlar arasında Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı adına Koordinasyon ve işbirliği sağlamak.
- b)(Değişik: 30/5/1997-KHK-572/8 md.) Öncelikle çocuğun aile içinde yetiştirilmesi ve desteklenmesi için aileyi eğitim, Danışmanlık ve sosyal yardımlarla güçlendirmek, korunmaya, bakıma ve yardıma muhtaç çocuk, özürlü ve yaşlıların tespiti, bunların korunması, bakımı, yetiştirilmesi ve rehabilitasyonlarını sağlamak üzere gerekli hizmetleri yürütmek, bu hizmetler için 3 üncü maddede sayılan sosyal hizmet kuruluşlarını 4 üncü maddede belirtilen esaslar çerçevesinde kurmak ve işletmek.
- c) Çalışan ana ve babalar ile yurt dışındaki isçilerin çocuklarının bakımını ve korunmasını sağlamak amacıyla imkânları ölçüsünde gündüzlü veya yatılı kuruluşlar kurmak ve işletmek.
- d) Yoksulluk içinde olup da temel ihtiyaçlarını karşılayamayan ve yaşamlarını en düşük düzeyde dahi sürdürmekte güçlük çeken kişi ve ailelere kaynakların yeterliliği ölçüsünde ayni ve nakdi yardımlarda bulunmak amacıyla gerekli hizmet ve programları geliştirmek ve uygulamak.
- e) Kurum görevlerinin yerine getirilmesinde yardımcı olmak amacıyla halkın gönüllü katılımın sağlamak ve organize etmek, toplumun örf, adet, inançlarına göre yapacağı yardım ve bağışlara ilişkin programlar geliştirmek ve yürütülmesini sağlamak,bu amaçla ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile gönüllü kuruluşlar arasında işbirliği yapmak, yardımda bulunmak isteyen kişi, kurum ve kuruluşlara yol göstermek.
- f) Dernek ve vakıfların sosyal hizmetler alanındaki faaliyetlerini yönlendirmek, bunların bütçelerinde sosyal hizmetlere ayırdıkları payların yerinde ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak amacıyla görüş ve tavsiyelerde bulunmak.
- g) (Değişik: 07/07/2005 - Kanun No:5378- RG 25868 /28 md) Kuruma bağlı olanlar dışında kurulacak sosyal hizmet kuruluşlarının, özel eğitim ve rehabilitasyon hizmeti verenler hariç olmak üzere açılış iznine, her türlü standartlarına ve işleyişlerine ilişkin esasları, varsa ücret tarifelerini tespit etmek, onaylamak, denetimini yapmak ve bu esaslara uymayanların faaliyetlerini durdurmak.
- h) Sosyal yardım ve hizmetlerle ilgili alanlarda araştırma, yayın ve tanıtma faaliyetlerinde bulunmak, uluslararası düzeyde sosyal hizmet uygulamalarını izlemek, değerlendirmek ve uluslararası kuruluşlarla işbirliğinde bulunmak.
- ı) Hizmet için gerekli personeli bu hizmete elverişli kişiler arasından seçmek, eğitmek, yetiştirmek, çalışma esaslarını ve sorumluluklarını belirlemek ve ilgili alanlarda görevlendirmek;
- j) (Değişik: 30/5/1997-KHK-572/8 md.) Toplumun değişen ihtiyaçlarına göre özürlüler ve diğer sosyal hizmet alanlarında, Kanunlarla verilen diğer görevleri yerine getirmek, bunun için uygun gördüğü sosyal hizmet kuruluşlarını genel esaslar çerçevesinde kurmak ve işletmek,
- k) (Ek: 24/1/1989- KHK-356/2 md.; Mülga: 6/12/1989 - KHK - 396/28 md.; Ek: 14/3/1991-3703/2 md.) Ailenin bütünlüğünü korumak, parçalanmış ailelerin korunmaya, yardıma ve bakıma muhtaç fertleriyle çocuklarına her türlü maddi,manevi ve sosyal destek sağlamak; bu amaçla gerekli plânlamaları yapmak,eğitim faaliyetlerinde bulunmak.
- l) (Ek: 21/1/2000 - KHK - 594/3 md.) Doğal afetler nedeniyle ortaya çıkabilecek sorunların çözümüne yönelik sosyal hizmetleri önceden planlamak, afetzedelerin ivedi gereksinimlerini karşılamaya ve afet sonrası sorunlarını çözümlemeye yönelik geçici veya sürekli hizmetleri yerine getirmek, afetle bağlantılı göçler ve göçmenlerle ilgili her türlü sosyal hizmeti gerçekleştirmek