Yenişehir Wiki
Register
Advertisement

TÜRKİYE CUMHURİYETİ EMEKLİ SANDIĞI KANUNU[]

Kanun Numarası :5434 Kabul Tarihi :8/6/1949 Yayımlandığı R.Gazete :Tarih:17/6/1949 Sayı:7235 Yayımlandığı Düstur :Tertip:3 Cilt:30 Sayfa:1335


BİRİNCİ KISIM: Kuruluş[]

Madde 1 - Maliye Bakanlığına bağlı olmak ve bu kanunda yazılı emeklilik işlerini görmek üzere Ankara'da(Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı)kurulmuştur. Sandığın tüzelkişiliği vardır.26/6/1838 tarihli ve 3460 sayılı kanunun bu kanuna aykırı olmıyan hükümleriyle 3/7/1939 tarihli ve 3659 sayılı kanun hükümleri bu Sandık hakkında da uygulanır.

Sandığın,gerekli görülen yerlerde şube ve ajanları bulunur. Madde 2 - Sandığın organları şunlardır: 1. Genel Kurul; 2. Yönetim Kurulu; 3. Genel Müdürlük; 4. Sağlık Kurulu. Sandığın Genel Kurulu,3460 sayılı kanunda gösterilen"İktisadi Devlet Teşekkülleri Genel Kuruludur".

Madde 3 - (Değişik: 13/11/1981 - 2559/1 md.) T.C. Emekli Sandığı Yönetim Kurulu: a) Genel Müdür, b) İki Genel Müdür Yardımcısı, c) Başbakanın önerisi ile atanan bir ve Maliye Bakanının önerisi ile atanan iki,Üyeden teşekkül eder. Genel Müdür aynı zamanda Yönetim Kurulu Başkanıdır.Genel Müdürün bulunmadığı hallerde toplantılara Başkanca belirlenecek Genel Müdür Yardımcısı üye başkanlıkeder. Yönetim Kurulu haftada en az iki defa ve üye tamsayısının salt çoğunluğu ile toplanır.Kararlar çoğunlukla alınır.Oylarda eşitlik olduğu takdirde Başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlar. (Değişik:28/3/1988 - KHK. 318/5. md.)Dışarıdan atanan yönetim kurulu üyelerinin görev süreleri 3 yıldır.Bunların en az lisans düzeyinde yükseköğrenim görmüş olmaları ve T.C.Emekli Sandığı'na tabi görevlerde çalışmış bulunmaları şarttır.Süreleri biten üyeler yeni üyeler atanıncaya kadar görevlerine devam ederler.

Madde 4 - (Değişik:3/3/1954 - 6311/2 md.) İdare Meclisine gerek 12 nci maddede yazılı kurumların memurlarından naklen gerek açıktan reis ve aza tayin edilebileceği gibi buralara asli vazifeleriyle ilgileri kesilmemek suretiyle memurlardan da tayin yapılabilir.Ancak bu suretle tayin edileceklerin adedi mevcudun yarısını geçemez. Asli vazifeleriyle ilgileri kesilmemek suretiyle tayin olunacaklara verilecek ücret,kadro ücretinin üçte ikisini geçmemek üzere İcra Vekilleri Heyetince tesbit olunur. Reis ve aza teklif ve tayin olunabileceklerin yüksek tahsil yapmış olmaları, maliye,ekonomi,hukuk,bankacılık,sigortacılık,emeklilik,mühendislik veya mimarlık kollarından birinde ihtisas sahibi bulunmaları şarttır. (1)

Madde 5 - Yönetim Kurulu haftada en az 2 defa toplanır.Başkanın bulunmadığı toplantılara,Yönetim Kurulu üyelerinin Genel Müdürden başka,aralarında seçecekleri biri başkanlık eder. (Değişik:3/3/1954 - 6311/3 md.)İdare Meclisi en az dört kişi ile toplanır. Kararlar toplantıda bulunanların ekseriyetiyle verilir. İlk toplantıda salt çoğunluk olmazsa ikinci toplantıda çoğunluk ile karar verilir.Oylarda eşitlik olursa,başkanın bulunduğu taraf tercih edilir. (1)

Madde 6 - (Değişik:1/6/1976 - 2013/2 Md.) Sandığın bir genel müdürü ile sayısı üçten az olmamak ve Bakanlar Kurulunca tespit edilmek üzere yeteri kadar genel müdür yardımcısı bulunur.17/6/1938 tarih ve 3460 sayılı Kanunun 18 inci maddesi hükmü mahfuz kalmak şartıyle 4 üncü ve daha yukarı derecedeki memurlarla bunların aylıklarına muadil ücret alan hizmetliler genel müdürlüğün teklifi üzerine Müdürler Kurulu,bunların dışında kalanlar genel müdür tarafından tayin edilir.

Madde 7 - Sağlık Kurulunda: a) Milli Savunma Bakanlığınca,ordu kadrosundan tayin olunacak bir uzman subay hekim; b) Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca tayin edilecek bir uzman hekim; c) Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı kadrosundan bu Kurula memur edilecek bir uzman hekim; olmak üzere 3 üye bulunur. Kurul;her yıl aralarından birini gizli oy ile başkan seçer,üyelerinin tamamı ile toplantı yapar,gereken hallerde dışardan uzman hekimlerin mütalaalarını da alır. İlgili;yazı ile isterse göstereceği bir hekim,kendisi hakkında verilecek kararın görüşülmesinde,Kurula üye olarak iştirak ettirilir. Kurul,kararlarını Genel Müdürlükten evrakın kendilerine verilmesi tarihinden itibaren en çok 15 gün içinde çoğunlukla verir.Oylarda eşitlik halinde Başkanın bulunduğu taraf tercih edilir. (Ek:16/1/1953 - 6015/1 md;Değişik:18/7/1963 - 294/1 md.)Sağlık Kurulu üyelerine ayda (400) lira ücret verilir. (1)

Madde 8 - (Değişik:7/5/1986 - 3284/1 md.) Yönetim Kurulu,Sandığın en yüksek seviyede yetkili ve sorumlu karar organıdır. Yönetim Kurulunun görevleri şunlardır: a) Genel Müdürlükçe hazırlanacak yıllık bütçe ve kadroları inceleyip tespitlerini, b) Genel Müdürlüğün teklifi ile bütçenin bölümleri için uygun gördüğü aktarmaları yaparak,bölümler arasındaki aktarma teklifleri ile ek ve olağanüstü öde- nek tekliflerinden uygun gördüklerini, c) Sandık gelirlerinin ve mevcutlarının işletilmesi için Genel Müdürlükçe hazırlanan yatırım planlarını inceleyip uygun gördüklerini, ç) Genel Müdürlükçe hazırlanacak kamulaştırma tekliflerinden karara bağladıklarını, Maliye ve Gümrük Bakanlığının onayına sunmak; d) Müteakip yılın en geç 15 Temmuzuna kadar Genel Müdürlükçe hazırlanacak bilanço ve kar ve zarar hesaplarını inceleyip,uygun görürse onayladıktan sonra,yapılan işlere ait rapor ile birlikte yine aynı yılın en geç Temmuz ayı sonuna kadar Yüksek Denetleme Kuruluna vermek; e) Genel Müdürlükçe hazırlanacak teklif üzerine Sandığın genel politikasını tespit etmek; f) Kanun,tüzük ve yönetmeliklerin uygulanması ve uygulamayla ilgili prensiplerin tespiti,vazife veya harp malullükleri ile er vazife malullüklerinin, Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kapsamına girenlerin tespiti ile kendisinden aylık bağlanacak iştirakçiyi veyahut emekli, adi malullük, vazife veya harp malullüğü,er vazife malullüğü aylığı alanı kasten ve haksız yere öldüren veya öldürmeye teşebbüs edenlere veyahut malul sayılacak hale getirenlere ya da kendisine aylık bağlatacak iştirakçiye,emekli,adi malullük,vazife ve harp malullüğü,er vazife malullüğü aylığı alana veya bunların ailesine karşı ağır bir cürüm işlediğinden veyahut bunlara karşı kanunen mükellef olduğu görevleri yerine getirmede büyük bir kusur işlediğinden dolayı ölüme bağlı bir tasarrufla mirastan ıskat edilenlere ve emeklilik hakkı düşenlere aylık bağlanmaması için Genel Müdürlükçe hazırlanacak her çeşit teklifleri inceleyerek karara bağlamak; g) Sandığın mali durumunu aralıksız denetlemek suretiyle gelirleri ile yürürlükteki aylık bağlama ve ödeme hükümleri hakkında alınması gereken tedbirleri gerekçesiyle birlikte Maliye ve Gümrük Bakanlığına bildirmek; h) Dava açmak,icra kovuşturması yapmak,fayda görürse bunlardan feragat etmek ve Sandığın leh ve alayhindeki dava ve takipleri sulh ve tahkim yolu ile halletmek; i) İmza yetkisi verileceklerle bunların yetkilerinin derecesini belli etmek; j) Genel Müdürlüğün teklifi üzerine,Sandığın sermayasinin işletilmesi yollarını bu Kanunda yazılı esaslara göre tayin etmek; k) Fevkalade mesaisi görülen memurlara her yıl için iki aylık tutarını geçmemek üzere ikramiye verilmesi hakkında Genel Müdürlük tarafından yapılacak teklifleri karara bağlamak; l) Genel hükümlere göre uzman yerli ve yabancı sözleşmeli personel çalıştırılmasına karar vermek; m) Özel kanunlarda yer alan atama hükümleri saklı olmak kaydıyla dördüncü ve daha yukarı derecedeki Sandık personelinin,Genel Müdürlüğün teklifi üzerine atamalarını yapmak; n) Kanun tasarı ve teklifleri hakkında Sandığın görüşlerini belirtmek ve Genel Müdürlükçe hazırlanacak tüzük tasarılarını ve yönetmelikleri inceleyerek onaylamak; o) Gerekli görülen hallerde genel hükümlere göre,merkezde başkanlıklar,taşrada bölge müdürlüğü,şube müdürlükleri ile irtibat büroları açılmasını sağlamak üzere Genel Müdürlüğün teklifini karara bağlamak; p) Kanun ve tüzüklerle verilecek diğer görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak. Yönetim Kurulu,bu görevlerinin bir kısmını Genel Müdürlüğe devredebilir. Emekli,adi malullük,vazife ve harp malullüğü,er vazife malullüğü,dul ve yetim aylıklarına,harp malullüğü ve sosyal yardım zamlarına, toptan ödemeye, kesenek iadesine,emeklilik ve evlenme ikramiyeleri ile ölüm yardımlarına ait tahakkuk ve ödeme işlemleri ve bunlara ilişkin düzeltme,kaldırma,iptal ve ret işlemleri ile yönetmeliklerde belirtilen sair işler Genel Müdürlükçe yürütülür.

Madde 9 - (Değişik:7/5/1986 - 3284/2 md.) a) Yönetim Kurulunun 8 inci madde gereğince,Maliye ve Gümrük Bakanlığının onayına sunulacak kararlarının birer örneği 15 gün içinde bu Bakanlığa gönderilir. Bakanlıkça kanun ve tüzük hükümlerine uygun görülmeyen kararların,gerekçesi bildirilerek düzeltilmesi istenebilir.Yönetim Kurulu isteği yerinde görürse kararını düzeltir.Aksi halde karşı görüşü ile birlikte Bakanlığa sunar.Bakanlık görüşünde ısrar ederse Yönetim Kurulu,kararını düzeltir. b) Yönetim Kurulunun 8 inci maddenin (f) fıkrasında yazılı konularla ilgili kararlarının birer örneği 15 gün içinde Maliye ve Gümrük Bakanlığına bildirilir. Maliye ve Gümrük Bakanlığı kendisine gönderilen bu kararlardan kanun ve tüzük hükümlerine uygun görmediklerinin düzeltilmesini 30 gün içinde gerekçesi ile birlikte resen Sandıktan isteyebilir. Bakanlığın bildirimi üzerine,Yönetim Kurulu kararını düzeltmezse bu kararı dosyası ile birlikte Bakanlığa yollar.Bakanlık,görüşünde ısrar ederse bu konuda Danıştayın görüşü alınır. İlgililer hakkında alınmış kararlar ile Genel Müdürlükçe yapılan tahsis işlemlerine ait bildirimler,ilgililerin adreslerine iadeli taahhütlü olarak gönderilir.Bunlara karşı ilgililer idari dava açabilir.

Madde 10 - Genel Müdür Sandığın işlerini kanun,tüzük ve yönetmeliklerle Yönetim Kurulu kararlarına göre yürütür. Sandığı Genel Müdür temsil eder. Temsil vazifesini doğrudan doğruya kendisi yapabileceği gibi yardımcılarından biri veya tevkil edeceği kimse ile de yaptırabilir.

Madde 11- Sağlık Kurulu: a) 50 nci maddede yazılı malüllük raporlarını inceliyerek karara bağlar; b) İlgililerin 52 nci maddede gösterilen malüllük derecelerini belirtir; c) Bu kanunun malüllüğe ait hükümlerinin uygulanmasında düşüncelerini bildirir.


İKİNCİ KISlM: Sandıktan Faydalanacaklar[]

Madde 12 - Bu kanunla tanınan haklardan aşağıda (I) işaretli fıkrada yazılı yerlerde çalışanlardan,Türk uyruğunda olmak ve 18 yaşını bitirmiş bulunmak şartiyle,(II) işaretli fıkrada gösterilenler faydalanırlar. (1) I - Daire,kurum ve ortaklıklar: a) Genel bütçeye giren daireler; b) Katma bütçeli daireler; c) Özel idareler; ç) Belediyeler; d) 26/6/1938 tarihli ve 3460 sayılı kanunda yazılı Murakabe Heyeti ile kuruluş,idare ve murakabeleri aynı kanun hükümlerine tabi Devlet Ekonomi Kurumları ve bunlara bağlı müesseseler (Emniyet Sandığı dahil); e) Özel kanunlarla kurulmuş ve kurulacak tüzelkişiliği bulunan Devlet kurumları (Kefalet sandıkları dahil); f) 10/9/1337 tarihli ve 151 sayılı kanuna göre kurulan Ereğli Kömür Bölgesi Amele Birliği; (2) g) Özel kanunlarla kurulmuş ve kurulacak bankalar; h) Genel bütçeye giren veya katma bütçeli dairelerle özel idare ve belediyelere bağlı idare ve müesseseler; i) (h) bendinde yazılı dairelerin döner sermayeli iş ve teşekküleri; j) Ödenmiş sermayesinin yarısından fazlası yukarda sayılan daire, idare, banka ve kurumlardan birine veya bir kaçına ait ortaklıklarla bunların kendi sermayeleri ile kuracakları diğer ortaklıklar; k) Ticaret ve sanayi odaları ile ticaret ve zahire borsaları; l) Bu kanunla kurulan Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı; Yukarıda yazılı yerlerin hepsine bu kanunda (Kurum) denilmiştir. II - Faydalanacaklar: a) Cumhurbaşkanları; b) (Değişik:3/3/1954 - 6311/6 md.) Özel,Teadül ve Kuruluş kanunlarına göre daimi kadrolarda derece esası üzerinden aylık veya ücret alanlar; (Kurumların özel kanunlarına göre teşekkül etmiş idare meclislerinin reis ve azalariyle 788 sayılı kanunun 2919 sayılı kanunla değişik 64 üncü maddesinde yazılı stajyerler dahil) c) (Değişik:3/3/1954 - 6311/6 md.) Daimi kadrolarda aylık ücretle çalışan her çeşit hizmetliler; (İş yerlerindeki kapıcı,bekçi,odacı ve benzeri hizmetliler dahil kurumların İş Kanunu tatbik olunan iş yerlerinde çalışan işçileriyle Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Umum Müdürlüğünün 17 Mayıs 1937 tarih ve 3173 sayılı kanuna bağlı (2) sayılı cetveldeki hizmetlileriyle aynı kanuna bağlı (3) sayılı cetvelde yazılı olanlardan işçi vasfını haiz olan amele,amele çavuşu,mütehassıs amele, hamal,hamalbaşı,tayfa,gemici,bahçıvan,lambacı,lavajcı,drezinör ve kurumların serbest ve mukaveleli avukatları hariç). ç) Genel bütçe kanunlarına bağlı (K) ve (N) işaretli cetvellerde gösterilen kadrolarda çalışan memur ve hizmetliler; d) Amele Birliği aylık,ücretli daimi memur ve hizmetlileri; e) İller daimi komisyon üyeleri ile seçilmiş veya tayin edilmiş belediye başkanları (Emeklilik hakkı tanınan bir vazifede evvelce bulunmuş olmaları şartiyle); f) Kuruluş kanunları gereğince aylıklı kadrolarda ücretle çalıştırılanlar; g) Ticaret ve sanayi odaları ile ticaret ve zahire borsalarının tayinleri Ticaret Bakanlığınca yapılan ve sürekli kadrolarda çalışan aylık ücretli daimi memurları; h) Gedikli subaylar ve gedikli erbaşlar ve ordu uzman erbaşları; (1) i) Hatbakıcı,hat başbakıcı,dağıtıcı ve başdağıtıcılarla vaizler,hayrat hademeleri ve dersiamlar; j) (Değişik:28/5/2003 - 4861/20 md.) Harp okulları, fakülte ve yüksek okullarda Türk Silâhlı Kuvvetleri hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken askerî öğrenci olanlar ile astsubay meslek yüksek okulları ve astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulan adaylar; Fakülte veya yüksek okullar ile meslek yüksek okullarında kendi hesabına okuduktan sonra muvazzaf subay veya astsubay nasbedilen veya askerlik hizmetini müteakip muvazzaf subay veya astsubaylığa geçirilenler; k) Erler;(Vazife malüllükleri ile vazifeden doğma ölümleri halinde.) 1 - (Ek:9/6/1952 - 5951/1 md.) Emeklilik hakkı tanınan vazifelerde bulunduktan sonra milletvekilliğine seçilenler;(seçimlerinden itibaren (6) ay içinde yazı ile Sandığa müracaat ettikleri)(2) m) (Ek:11/3/1954 - 6388/1 md.) 5441 sayılı kanun hükümlerine istinaden Devlet Tiyatrosunda mukavele ile çalışan sanatkarlar, n) (Ek:1/3/1971 - 1377/1 md.)Emekliliğe tabi görevlerde bulunmadan illerin daimi komisyon üyeliğine seçilenlerle,emeklilikle veya Sosyal Sigortalarla ilgilenmeden belediye başkanlığına veya T.B.M.M.üyeliğine seçilenler,seçimlerden itibaren 6 ay içinde yazı ile Sandığa müracaat ederek emeklilikle ilgilenmelerini istedikleri ve emekli keseneklerini ödedikleri takdirde,kesenek karşılıklarıda ilgili kurumlardan alınmak suretiyle, (3) o) (Ek:27/9/1983-2899/1 md.)İstekleri halinde 30/9/1960 tarihli ve 91 sayılı Kanunun 17 nci,28/7/1967 tarihli ve 933 sayılı Kanunun 4 ve 8 inci maddeleri hükümlerine göre Devlet Planlama Teşkilatında sözleşme ile çalışanlar, 30/7/1981 tarihli ve 2499 sayılı Kanunun 26 ncı maddesi hükümlerine göre Sermaye Piyasası Kurulunda sözleşme ile çalışanlar, 12/3/1964 tarihli ve 441 sayılı Kanunun 18 inci maddesi hükümlerine göre Devlet Yatırım Bankasında sözleşmeli çalışanlar, Yukarıda gösterilenlere(Cumhurbaşkanları ile erler hariç)bu kanunda "iştirakçi" denilmiştir,İştirakçi olanlar Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı ile isteklerine bakılmaksızın ilgilendirilirler ve haklarında ayrıca İş ve İşçi Sigortaları Kanunlarının hükümleri uygulanmaz. (4) Mahiyetleri daimi olan hizmetler için geçici kadro alınamaz. (Ek:11/10/2001-4710/2 md.) Bu Kanunun uygulamasında en yüksek Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı iştirakçisi olarak en yüksek Devlet memuru esas alınır.


ÜÇÜNCÜ KISIM: Bu Kanunla Tanınan Haklar[]

Madde 13 - Bu Kanunla tanınan haklar şunlardır: a) Emekli aylığı; b) Adi malüllük aylığı; c) Vazife malüllüğü aylığı; ç) Son hizmet zammı; (1) d) Dul ve yetim aylığı; e) Harp malüllüğü zammı; f) Toptan ödeme; g) Emekli keseneklerinin geri verilmesi; h) (Mülga:23/2/1965 - 545/4 md.) i) 65 inci maddede yazılı yardımların yapılması; j) İkramiyeler. (2)


DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: Sandığın Geliri ve Tahsil Şekilleri[]

Madde 14 - Sandığın gelirleri şunlardır: (3) a) (Değişik birinci fıkra:7/5/1986 - 3284/3 md.)İştirakçilerin emeklilik keseneğine esas aylık tutarları üzerinden her ay kesilecek % 16 emeklilik kesenekleri; (4) Ay başlarından sonra vazifeye girenlerin o aya ait eksik aylık veya ücreterinden kesenek alınmaz.Ay başlarından sonra vazifeden ayrılanların eksik aylık veya ücretlerinden tam kesenek alınır. b) Emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye ilk defa girenlerin veya önceden emeklilik hakkı tanınan vazifelerde bulunmadan çalışmakta olduğu vazifesi emekliliğe tabi hale getirilenlerin (Bu vazifelerde çalışmakta olanlarla kesenekleri geri verilenlerden bunları iade etmek istemiyenler dahil)emekliliğe esas ilk tam aylık veya ücretlerinden kesilecek % 25 giriş kesenekleri; Bu gibilerden o ay için ayrıca (a) fıkrasında yazılı % 15 kesilmez. c) Emekliliğe esas aylık veya ücretleri yükselme suretiyle artanların ilk aya ait artış farkları;(5). Emekliliğe esas aylık veya ücretinden daha aşağı aylık veya ücretli bir vazifeye geçmiş olanların sonradan evvelki aylık derecesine yükselmeleri halinde artış farkı kesilmez.

Aylık veya ücret tutarlarında kanunlarla yapılacak artırmalarla 15 inci maddenin (b) fıkrasında gösterildiği üzere ücretleri ilk derece ücretleri tutarından az olanların bu ücretlerine yapılacak zamlar yükselme sayılır. ç) Subay ve askeri memurlardan mahkeme kararı ile nasp ve rütbeleri düzeltilenlere ödenen aylık farklarından dolayı (a) ve (c) fıkralarına göre alınacak kesenek ve artış farkları; d) (Değişik:7/5/1986 - 3284/3 md.) (a) fıkrasında yazılı % 15 emeklilik keseneğine karşılık % 20,(b,c ve ç) fıkralarında yazılı paralara eşit olarak kurumlarınca verilecek karşılıklar; e) Mülga:7/2/1969 - 1101/2 md.) f) Değişik:7/5/1986 - 3284/3 md.) 55 inci maddeye göre bağlanacak vazife malullüğü aylıkları ile 66 ncı maddenin (ç) fıkrasına göre bağlanacak dul ve yetim aylıkları için her yıl kurum bütçelerinin aylık veya ücret bölümlerindeki ödeneklerin % 4'ü oranında verilecek ek karşılıklar;(1) g) İştirakçilerin aylık veya ücretlerinden kurumlarınca kesilen inzibati para cezaları; h) (Değişik:7/5/1986 - 3284/3 md.) 17 nci madde gereğince alınacak paralar; i) Kurumlarda harç pulları dışında her çeşit pul,bilet ve yardım makbuzları satışarından alınan satış aidatının yarısı; j) 15 inci maddenin (e) fıkrası ile 28,34,38,39,42,56,64,65,81 ve 89 uncu maddelere göre ödenecek paralar; k) Sandık gelirlerinin işletilmesinden elde edilecek her çeşit karlar; l) Bağışlar ve başka çeşitli gelirler.


BEŞİNCİ KISIM : Emekli Keseneğine Esas Tutulacak Aylık,Ücret ve Ödenekler[]

Madde 15 - Emeklilik keseneği,aşağıda yazılı aylık ve ücret tutarları ile ödeneklerden alınır: (1) a) Özel teadül ve kuruluş kanunlarına göre müktesep hak olarak alınan derece aylık ve ücret tutarları; İstisna ve uzmanlık yerlerinde çalışanların aynı kanunlara göre belirtilecek müktesep hak dereceleri aylık ve ücret tutarları; Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Genel Müdürlüğü memur ve hizmetlilerinin başka kurumlara geçmelerinde esas tutulan derece aylık ve ücretleri tutarları; b) (Değişik birinci fıkra:11/3/1954 - 6388/2 md.) Daimi kadrolarda aylık ücretle çalışan her çeşit hizmetlilerle 5441 sayılı kanuna göre Devlet Tiyatrosunda mukavele ile çalışan sanatkarlar ve hayrat hademesinin 3/7/1939 tarihli ve 3659 sayılı kanunun geçici 1 inci maddesiyle 28/12/1946 tarihli ve 4988 sayılı kanunun 4 üncü maddesi hükümlerine ve tahsil durumları ile hizmet sürelerine göre bulunmaları gereken derecelerin ücret tutarları: Bunlar sözü geçen kanuna göre yükselme müddetlerini doldurdukça kesenekleri iktisap ettikleri üst derece ücretlerinin tutarlarından alınır.Ancak bu muamele kendilerine bu kanun hükümleri dışında bir hak vermez. Yukardaki esasa göre bulunacak derece ücretleri tutarlarından daha az ücret alanların keseneklerine bu ücretler mevcut derecelerden birisine uymuyorsa en yakın derece ücreti tutarı,iki derecenin tam ortasında ise üst derece ücreti tutarı,en aşağı derece ücreti tutarı olan 150 liradan az ise aldıkları ücretler esas tutulur. Evvelce özel teadül ve kuruluş kanunlarına tabi bir vazifede bulunduktan sonra hizmetli kadrolarına geçenlerin keseneğe esas ücretleri,müktesep hak dereceleri ücretleri olup bu ücretler,hizmetli kadrolarında yükselme müddetlerini doldurdukça yukardaki fıkra gereğince yükseltilir. Bu gibilerden özel teadül ve kuruluş kanunlarına tabi vazifelerde evvelce bir yükselme müddeti bulunmuş olanların hizmetli kadrolarına alınmalarında bir üst derece aylıkları keseneklerine esas tutulur.Ancak her iki şekilde de hizmetli kadroları ücretlerinin müsait bulunması şarttır. c) Genel bütçe kanunlarına bağlı (K) ve (N) işaretli cetvellerdeki kadrolarda çalışan memur ve hizmetlilerin (b) fıkrasına göre tesbit edilecek ücretleri, ç) Emeklilik hakkı tanınan vazifelerde bulunduktan sonra illerin daimi komisyonu üyeliklerine seçilenlerle belediye başkanlığına seçilen veya tayin edilenlerin,kadro ödeneklerini geçmemek şartiyle son müktesep hak derecelerinin aylık veya ücret tutarları; Bu aylık veya ücret tutarları kadro ödeneklerinden fazla bulunur ve kadro ödenekleri de 30/6/1939 tarihli ve 3656 sayılı kanunun 28/12/1946 tarihli ve 4988 sayılı kanunla değiştirilen 1 inci maddesinde yazılı aylık tutarlarından birine uymazsa en yakın üst derece aylık veya ücret tutarları; Bunlar sözü geçen kanuna göre yükselme müddetlerini doldurdukça kesenekleri, kadro ödeneklerinin müsait olması şartiyle iktisap edecekleri üst derece aylık veya ücretlerinin tutarlarından alınır.Ancak bu muamele kendilerine bu kanun dışında,bir hak vermez. d) Vaiz ve dersiamların ve başdağıtıcı ve hat başbakıcılarla dağıtıcı ve hat bakıcıların bütçe kanunları ile kabul edilen aylıkları tutarları; e) (Değişik: 28/5/2003 - 4861/21 md.) Harp okulları, fakülte ve yüksek okullarda Türk Silâhlı Kuvvetleri hesabına okuyanlar ile astsubay meslek yüksek okulları ve astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulanların öğrenci harçlıkları ile teğmen veya astsubay çavuş aylıkları arasındaki farkın keseneği aynı esaslara göre öğrenciler adına kurumlarınca ödenir. Bunların 31 inci madde gereğince emeklilik müddetlerinden indirilen yılları takip eden yıla ait aylıklarından kesenek alınmaz. Fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okullarında kendi hesabına okuduktan sonra muvazzaf subay veya astsubay nasbedilen veya askerlik hizmetini takiben muvazzaf subay veya astsubaylığa geçirilen ve bir yıllık deneme süresini başarı ile tamamlayarak Türk Silâhlı Kuvvetleri kadrolarına asil olarak atananların yüksek öğrenim süresinin fiilî hizmetlerinden sayılması nedeniyle doğacak borçlanmaya ait borç miktarı, göreve başladıkları tarihteki rütbeleri aylığının emekli keseneğine ait unsurları ve borçlanmanın yapıldığı tarihteki katsayı rakamı esas alınarak hesaplanır. Borç miktarına ait kesenek ilgilinin aylığından kesilerek, karşılığı da kurumlarınca verilmek suretiyle, tebliğ tarihinden itibaren üç yıl içinde Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığına ödenir. Ancak, yüksek öğrenim süresinin fiilî hizmetlerinden sayılması nedeniyle yapılacak borçlanma tahakkukunun bir yıllık deneme süresinin bitiminden itibaren altı ay içinde yapılması şarttır. Tahakkukun altı aylık sürenin bitiminden sonra yapılması durumunda, borç tahakkuku, tahakkukun yapıldığı tarihteki hükümler dikkate alınarak ukarıda belirtilen esaslar dahilinde yapılır. Deneme süresi içerisinde veya bitiminde, Türk Silâhlı Kuvvetlerinden ilişiği kesilen kişiler, yüksek öğrenim süresini borçlanamaz. f) Açıktan tayin edilen vekillerin,kanunlarına göre,aldıkları vekillik aylık veya ücretleri tutarları; Emeklilik hakkı tanınan vazifelerde önceden bulunanların vekil tayin edildikleri vazifelerin aylık veya ücretlerini geçmemek şartiyle müktesep hak dereceleri ve evvelki vazifelerde geçmiş müddet ile vekillik ettikleri vazifelerde geçecek müddetlere göre yükselme müdetlerini doldurdukça,bu kanun hükümleri dışında bir hak vermemek şartiyle bir üst derece aylık veya ücretleri tutarları; g) (Değişik:17/5/1990 - 3650/1 md.) Görevden uzaklaştırılan,görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan kanunları gereğince tam veya eksik aylığa müstehak bulunanların emeklilik keseneğine esas aylık ücretlerinin yarısı; Kanunlarına göre bu müddetler için sonradan görevlerine iade edilerek tam aylığa hak kazananların ise emeklilik keseneğine esas aylık veya ücretlerinin tamamı. h) (Değişik: 13/11/1981-2559/2 md.) Kazanılmış hak aylık derecelerinden en çok üç aşağı dereceye kadar olan kadrolara atanan veya seçilenlerin,aylıkları genel hükümlere göre tespit edilmekle beraber emeklilik keseneklerine ve kurum karşılıklarına,kazanılmış hak aylık derece ve kademeleri esas alınır. Bunlar kesenek ödedikleri derecelerin son kademesine kadar kademe ilerlemesinden yararlanırlar.Ancak,atandıkları veya seçildikleri tarihlerdeki derece ve kademe ile ilerledikleri kademe tutarları arasındaki farklara ait artış farklarının, kesenekve kurum karşılıklarının tamamı ilgililerin aylıklarından kesilir. i) (Ek: 9/6/1952-5951/3 md; Değişik: 8/2/1954-6244/2 md.) 12 nci maddenin II işaretli fıkrasının (1) bendinde yazılı olanların emekliliğe esas olan son aylık veya ücret tutarları; Bu kesenekler,emekliliğe esas olan son aylık veya ücretin alındığı tarihten itibaren her üç yılın hitamında bir üst derece aylık veya ücret tutarı üzerinden kesilir.Şu kadar ki,bu muamele hususi kanunlarında tanınan haklar mahfuz kalmak şartiyle kendilerine emeklilik durumları dışında terfi bakımından iki üst dereceden yukarısı için bir hak vermez.


ALTINCI KISIM :Emekli Keseneklerinin Kesilme ve Sandığa Gönderilme Şekli[]

Madde 16 - Emeklilik kesenekleri kurumlarca aylık,ücret veya ödeneklerin bordrolarında gösterilir ve bunların hak sahiplerine ödenmesi sırasında kesilir. Aylık,ücret veya ödeneklerin emanet hesaplarına alınması hak sahiplerine ödeme sayılır. Bunların 15 inci maddenin (g) fıkrasında yazılı haller dışında kanun veya hüküm ile veyahut idari,inzibati sebeplerle eksik verilmesi emekli keseneğinin eksik hesaplanmasını icabettirmez.

Talim ve manevra için rütbe ile silah altına alınan iştirakçilerden rütbeleri aylıkları,vazife aylık veya ücretlerinden fazla olanların istihkak farklarına ait emekli kesenekleri vazife aylık veya ücretlerinden kurumlarınca ve seferberlik ve harb için silah altına alınanlardan vazife aylık veya ücretleri rütbeleri aylıklarından fazla olanların istihkak farklarına ait emekli kesenekleri de,rütbeleri aylıklarını ödiyen kurumlarca kesilerek Sandığa gönderilir.

Madde 17 - (Değişik:7/5/1986 - 3284/4 md.) Kurumlar 14 üncü maddede yazılı Sandık gelirlerinden; a) (Değişik:13/7/1993-KHK -486/20 md.)a,b,c,ç,d fıkralarında yazılı kesenek ve karşılıkları aylık,ücret veya tahsisatın tediyesi gününü takip eden günden başlamak üzere 7 gün içinde, b) (f) fıkrasında yazılı % 4'lerin tamamını,bütçelerinin yetkili makamlarca tasdik edildiği tarihleri takip eden aybaşlarından itibaren en çok (6) ay içinde ve aylık eşit taksitlerle ve yıl içinde alınan ek tahsisatlara ait % 4'lerin tamamının da o yılın son gününü geçmemek üzere bunların alındığı tarihleri takip eden 2 ay içinde, c) (Değişik:13/7/1993-KHK-486/20 md.)g,h,i fıkralarında yazılı olanları tahsilleri gününü takip eden günden başlamak üzere 7 gün içinde, ç) (j) fıkrasında yazılı olanları,ilgili maddelerinde gösterilen süreler içinde. Sandığa veya Sandık adına postaya veya bankaya yatırmaya mecburdurlar. Gelirlerin ve tahsilatın Sandığa veya Sandık adına postaya veya bankaya yatırılmasını müteakip,kurumlar,14 üncü maddenin (f,g,h,i,k,l) fıkralarında ve 28 inci maddede yazılı gelirler için gelirin cinsini,miktarını,makbuzun tarih ve sayısını ve hangi banka veya posta idaresine yatırıldığını gösterir muhtasar bordroyu Sandığa gönderirler. 14 üncü maddenin (a,b,c,ç,d) fıkraları ile 34,38 ve 39 uncu maddelerde yazılı gelirler için,kurumlarca iştirakçilerin adı, soyadı ve emeklilik sicil numaraları ile her çeşit emeklilik kesenekleri,kurum karşılıkları,hizmet borçlanmasına ait tahsilat ve bu mahiyetteki paralar ait olduğu ay sütununda gösterilmek suretiyle her takvim yılı için iki nüsha "Şahıs Emeklilik Kesenekleri İcmal Bordrosu" düzenlenir. Bir ay içindeki fiili ve itibari hizmet süreleri tahakkuk ettirilerek sütununa yazılır ve yıl sonunda bu Kanunda yer alan maddelere göre bu hizmetlere ait paralar hesap edilerek ayrıca kaydolunur. Kurumlar bu bordroların,bağlı oldukları tediye merkezinin parasal mutabakatını aldıktan sonra,birinci nüshasını en geç müteakip yılın Ocak ayı sonuna kadar Sandığa veya Sandık adına postaya verirler.Bordoların ikinci nüshaları kurumlarca yıllar itibariyle arşivlenir. Tediye merkezleri her kurumun aylık ödeme bordrosundaki kesinti sütunlarında gösterilen Sandık gelirlerinin aylık toplamını,her sayfası bir kuruma tahsis edilecek bir deftere Sandık gelirinin cinsine göre ayrı ayrı göstermek suretiyle her ay kaydederler. Yıl sonlarında tediye merkezlerince,zımbalı olan bu defterin kurumlar itibariyle toplamları yapılır ve bundan da bir icmal bordrosu çıkarılır ve her yıl Ocak ayı sonuna kadar Sandığa veya Sandık adına postaya verilir. İcmal sütununun altında her ay gönderilen paralara ait banka veya posta makbuzlarının gün,sayı ve muhteviyatları da gösterilir. Sandık gelirlerini tahakkuk ettirmeyen,yukarıda yazılı süreler içinde kesmeyen veya göndermeyen kurumların ve tediye merkezlerinin tahakkuk ve ödemeyle ilgili memurları ile sorumlu muhasiplerinden bu paralar % 10 fazlasıyla birlikte ve Sandığın talebi üzerine 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre mahalli maliye teşkilatınca tahsil olunur. Şu kadar ki,kendilerinden para cezası tahsil edilecek memur ve muhasiplerin kurumları tarafından,gecikmenin mücbir sebepler dolayısıyla vaki olduğu bildirildiği ve Sandık Yönetim Kurulunca bu husus haklı görüldüğü takdirde para cezasının tahsilinden vazgeçilir. (ç) fıkrasında yazılı süreler içerisinde yatırılmayan Sandık gelirleri ise, kurumlarından % 30 faizi ile birlikte 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre tahsil olunur. Kurumların bütçelerindeki ödeneğin yetmemesi veya ödenek mevcut olduğu halde mahalline ödeme emri gönderilmemesi dolayısıyla Sandık gelirlerinin zamanında gönderilmemesi halinde bu paralar % 20 gecikme zammıyla birlikte ilgili kurumdan alınır. Yukarıda yazılı defter ve icmal bordroları Sandıkça hazırlanır. Sandık Genel Müdürü,kurumların bu Kanunda yazılı konularda Sandığa karşı vecibelerini yerine getirip getirmediğini,mahalli en büyük amirin tefrik edeceği bir memurla birlikte müfettişleri eliyle münferiden veya yıllık çalışma programları çerçevesinde teftiş ettirebilir. Sandık müfettişlerinin bu görevlerini yerine getirmek için isteyecekleri defter,kayıt,hesap ve'sair belgelerin ibrazı zorunludur.Bunları vermeyenler hakkında 128 inci madde hükümleri tatbik olunur.

Madde 18 - Ay başlarından sonra başka bir kurumda emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye geçen iştirakçilerden aylık,ücret veya ödeneklerini peşin alanların emekli kesenekleri,ödemeyi yapan kurumlarca,aylık veya ücretlerini ay sonlarında alanların kesenekleri de geçtikleri kurumlarca tam olarak kesilip karşılıkları ile birlikte 17 nci maddede yazılı esaslara göre Sandığa ödenir.

Madde 19 - Sandık gelirlerinin kurumlarca ödenecek kısımları için gerekli ödenekler her yıl bütçelerine tamam olarak konur.Tamam veya hiç konulmamış ödenekleri bütçeleri tasdik eden makamlar tamamlatmaya mecburdurlar.


YEDİNCİ KISIM :Sandığın Mevcutları[]

Madde 20 - Sandığın her çeşit menkul ve gayrimenkul malları,gelir ve alacakları Devlet mallarının hak ve rüçhanlığını haizdirler.Bunlara karşı suç işliyenler hakkında Devlet mallarına karşı suç işliyenler gibi kovuşturma yapılır. (Değişik: 22/1/1997 - 4227/1 md.) Bunlar, emanet hesaplarında kayıtlı olanlar hariç olmak üzere Sandığın veya Sandık iştirakçileriyle Sandıktan aylık bağlananların borçları için hiçbir suretle haciz edilemeyeceği gibi, bunlar hakkında iştirakçilerle Sandıktan emekli, adi malüllük, vazife malüllüğü, harp malüllüğü, dul ve yetim aylığı bağlananlar tarafından temliki tasarrufta bulunulamaz. (Ek: 22/1/1997 - 4227/1 md.) Sandığın, mülkiyetinde bulunan veya müşterek maliki bulunduğu gayrimenkullerden, Sandık Yönetim Kurulunca belirlenecek ve Maliye Bakanlığınca onaylanacak olanlar, üzerinde varsa diğer malikler ile de anlaşarak, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunundaki şartlar aranmaksızın, Sandığın talebi üzerine, 20 gün içinde tapu sicil müdürlüklerince tapuda, kat mülkiyeti kütüğüne bağımsız bölümler halinde tescil edilir. Bu işlemin yapılması sırasında, kat mülkiyetine geçiş için, kadastro müdürlüğünce zemindeki fiili durumu tespit eden plan, vaziyet planı sayılır ve anılan Kanunun 12 nci maddesinin (b) bendinde yazılı fotoğrafın Kurum temsilcisine tasdik edilmesi yeterli görülür ve başkaca bir belge aranmaz. (Ek: 22/1/1997 - 4227/1 md; İptal Ana.Mah.nin 20/5/1997 tarih ve E.1997/36, K.1997/52 sayılı kararı)

Madde 21 - Sandığın her çeşit menkul ve gayrimenkul malları ile hak,gelir ve alacakları ve muameleleri ve bunların tahakkuk, tahsil ve ödemelerine ait kağıt, makbuz ve ilanlar her çeşit vergi,resim ve harçlardan muaftır.

Madde 22 - (Değişik:3/3/1954-6311/8 md.) Sandığın ihtiyatları normal ve belli ihtiyaçlar için serbest bulundurulması lazımgelen miktarlar çıkarıldıktan sonra kalanı;

I - Mütehavvil gelirli kıymetlerden: a) % 40 ı geçmemek üzere iktisaden inkişafa mazhar olan en uygun yerlerde ve en fazla varidat temin edecek şekilde ve belediye hudutları içinde satın alınacak veya yaptırılacak gayrimenkullere; b) (Değişik:12/6/1957-7003/1 md.) Yüzde kırkı geçmemek üzere; 1 - Sermayesinin tamamı veya yarısından fazlası Devlete ait olan kurumların veya bu kurumlarca sermayesine iştirak olunan sermaye şirketlerine veya bu kurum ve şirketlerle müştereken girişilecek teşebbüslere, 2 - Memleket ekonomisinin inkişafına müessir ve sandık plasmanları bakımından da emin ve istifadeli olmak ve önceden İcra Vekilleri Heyetinden müsaade istihsal edilmek kaydiyle,hususi sermaye ile kurulmuş sermaye şirketlerinin aksiyonlarına veya bu şirketlerle ve diğer müteşebbislerle müştereken girişilecek teşebbüslere; II - Sabit gelirli kıymetlerden: c) (Değişik:7/5/1986-3284/5 md.) Devlet bono ve tahvilleri ile kamu yatırımları gelir ortaklığı senetlerine; ç) (b) fıkrasında yazılı şirketlerle Devlet sermayesiyle kurulmuş olan teşekküllerin veya milli bankaların obligasyonlarına; d) (Değişik:7/5/1986-3284/5 md.) Faiz haddi yürürlükteki mevzuata göre en yüksek seviyede olmak şartıyla vadeli ve vadesiz mevduat şeklinde milli bankalara; Yatırılmak üzere İdare Meclisince hazırlanıp Maliye Vekaletince tasdik olunacak en çok (5) yıllık ve lüzum ve ihtiyaçlara göre aynı usulle değiştirilebilen bir yatırım planı dairesinde işletilir.Yatırımlar bu plana göre İdare Meclisi karariyle yapılır. e) (Ek:25/4/1967 - 855/1 md.) (1) işaretli bendin (a) fıkrasında sözü edilen taşınmaz mallardan turistik mahiyette bulunanlar,belediye hudutları dışında da tesis olunabilir.

Madde 23 - (Değişik:7/5/1986-3284/6 md.) Sandığın her yıl;bütçesine konulacak ödenekten iki iştirakçinin kefaletiyle ve Sandığa tabi veya diğer sosyal güvenlik kurumlarına prim ödemek suretiyle geçen sürelerinin toplamı en az beş yıl olan istirakçilere,faiz haddi % 5'ten aşağı olmamak üzere borç para verilebilir. Verilecek borcun miktarı iştirakçilerin aylık veya ücretlerinin 3 katını geçemez.Verilen borç para en çok iki yıl içinde geri alınır. Verilen borç para, iştirakçilerin mensup oldukları kurumlar tarafından, Sandıkça gönderilen ve bir kayıt sistemi ile borç bitinceye kadar muhafaza edilecek olan mektuplardaki miktarlara göre,ilgililerin borç aldıkları ayı takip eden aybaşından itibaren aylıklarından gerekli kesinti yapılarak ad ve soyadları ile emeklilik sicil numaraları da doğru ve tam olarak kaydolunmak suretiyle düzenlenecek tahsilat bordroları ile bağlı bulundukları saymanlıklar tarafından ilgili bankalar vasıtasıyla Sandığa gönderilir. Değişik:13/7/1993-KHK-486/21 md.)Her ay başında yapılan borç para kesintileri toplamı saymanlıklar tarafından en geç 7 gün içinde tahsilat bordroları ile birlikte Sandık adına bankaya intikal ettirilir.Bankaca ekstrelerle birlikte Sandığa gönderilir. Kesilen borç para taksitlerini bu süre içinde ilgili bankalara intikal ettirmeyen saymanlıkların bu işle görevli memurlarından,Sandığın talebi üzerine ,ilgili bankalara yatırılacak para miktarı üzerinden %30 faiz kurumlarca tahsil edilir ve Sandığa gönderilir.Bu faiz,ödemeyenlerden Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre mahalli maliye teşkilatınca tahsil edilir. Borcun tamamını ödemeden emekli,adi malul,vazife veya harp malulü ve er vazife malulü olanların kendilerine,ölenlerin dul ve yetimlerine veya kanuni mirasçılarına ödenecek emekli ikramiyesinden borç artıkları def'aten, ikramiyelerinin borç artıklarını karşılamaması halinde Sandıkça veya diğer sosyal güvenlik kuruluşlarınca bunlara ödenecek aylıklardan taksitler halinde veya yapılacak toptan ödeme veyahut sair adlarla ödenecek toplu paralardan def'aten tahsil edilir. Sandıktan borç para almış bulunanlara kefil olmuş iştirakçilerden borcun tahsili cihetine gidilmesi hallerinde de yukarıdaki hükümler uygulanır. Borç vermeye ait diğer hususlar yönetmelikte belirtilir.

Madde 24 - (Mülga: 3/3/1954 - 6311/19 md.)

Madde 25 - (Değişik: 7/5/1986 - 3284/7 md.) Sandık ihtiyacı için gayrimenkuller Yönetim Kurulu Kararı ve Maliye ve Gümrük Bakanlığının onayı ile satın alınabilir, yaptırılabilir veya kanunla sandığa verilen görevlerin ifası için gerekli görülen yerlerde Sandıkça kamulaştırılabilir. 22 nci maddede belirtilen gayrimenkuller de yukarıdaki fıkra hükümlerine tabidir.


SEKİZİNCİ KISIM : Hesap İşleri[]

Madde 26 - Sandık sermayelerinin çeşitleri ve gelirlerinin, bunlardan hangilerine kaydedileceği,ödemelerin hangilerinden yapılacağı ve Sandığın iş ve ihtiyacına uygun bilanço şekli Umumi Murakabe Heyetinin de düşüncesi alınarak yönetmelik ile belirtilir.

Madde 27 - Genel Kurul tarafından tasvip edilen bilanço ile kar ve zarar hesabına göre belirecek safi kar,sermaye hesaplarına geçirilir.

Madde 28 - Sandığın her yıl kati mizanına göre tahakkuk edecek yönetim giderleri,o yıl içinde 14 üncü maddenin (d) fıkrası gereğince,ödedikleri karşılıklar nispetinde kurumlar adına borç kaydedilir.Ve bu borçlar kurumlarca en geç mütaakıp yılın Haziran ayı sonuna kadar Sandığa ödenir.

(Ek: 3/3/1954 - 6311/10 md.) Şu kadar ki,Umumi Murakabe Heyeti için Sandık idare masraflarından bir hisse ayrılmıyacağı gibi mezkür heyetin masraflarına da Sandıkça iştirak edilmez.

Madde 29 - Maliye Bakanı en az 5 yılda bir defa,harb halinde,harbin sona erdiği tarihten itibaren en çok 6 ay içinde Sandığın mali durumunu ve bu kanunla kabul edilen çeşitli ödemeleri her cihetten,biri aktüer olmak üzere,teknik uzmanlara inceletmeye mecburdur. İnceletmeler sonunda Sandığın mali durumunun sağlamlaştırılması ve geleceğinin zarardan korunması için bu kanun hükümlerinde değişiklik yapılması gerekli görülürse, Maliye Bakanının teklifi üzerine hükümetçe kararlaştırılarak bir kanun tasarısı ile Büyük Millet Meclisine arzolunur. İlk inceleme üç yıl içinda aktüerlere yaptırılır.


DOKUZUNCU KISIM : Bu Kanunla Tanınan Hakların Başlangıcı[]

Madde 30 - İştirakçilere bu kanunun 13 üncü maddesi ile tanınan haklar, durumlarına göre 14 üncü maddenin (a) veya (b) fıkraları gereğince ilk alınan keseneklerin ilgili bulunduğu ay başından başlar.


ONUNCU KISIM : Fiili Hizmet Müddeti[]

Madde 31 - Fiili hizmet müddeti,iştirakçinin 30 uncu madde gereğince bu kanunla tanınan haklardan faydalanmıya başladığı tarihten itibaren tam kesenek vermek suretiyle geçirdiği müddettir. Ay başlarından sonra vazifeden ayrılanlar için ayrıldıkları ayın tamamı fiili hizmet müddeti sayılır. 13/11/1943 tarihli ve 4489 sayılı kanun gereğince aylıksız geçen izin müddetlerinin fiili hizmet müddeti sayılması,bunlar için son aylık veya ücret, yükselme yapılmış ise,yükselen aylık veya ücret üzerinden 14 üncü maddenin (a) ve (c) fıkraları gereğince her aya ait keseneğin ilgililer tarafından 17 nci maddenin (a) fıkrasında yazılı müddet içinde Sandığa gönderilmesine bağlıdır. (1)

Bu takdirde bunların karşılıkları,Sandığın bildirimi üzerine,kurumlarca ödenir. Ancak sözü geçen kanunun 2 nci maddesinin (a) fıkrası gereğince bunlardan başarı ile dönemiyenlerin bu müddetleri fiili hizmet müddeti sayılmaz.

(Değişik:28/5/2003 - 4861/22 md.) Harp okulları, fakülte ve yüksek okullar ile astsubay meslek yüksek okullarında sınıfını geçemeyen Türk Silâhlı Kuvvetleri mensubu askerî öğrencilerin, fazla öğrenim yılları fiilî hizmet müddetlerinden indirilir. Fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokullarında kendi hesabına okuduktan sonra muvazzaf subay veya astsubay nasbedilen veya askerlik hizmetini takiben muvazzaf subay veya astsubaylığa geçirilenlerin, normal süreyi aşan öğrenim süreleri fiilî hizmet müddetinden sayılmaz. (Değişik:28/5/2003 - 4861/22 md.) Bu okulları tamamlayamayarak ayrılanların ve fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okullarında kendi hesabına okuduktan sonra astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulanlardan bu eğitimi tamamlayamayarak ayrılanların buralarda geçen öğrenim ve eğitim müddetleri fiilî hizmet müddeti sayılmaz. Er olarak silah altına alınan iştirakçilerin eksik aylık veya ücret almak suretiyle geçen müddetleri bu aylık veya ücretlerinin tamamı üzerinden kesenek ve karşılıkları alınmak suretiyle,fiili hizmet müddeti sayılır.

(Değişik: 17/5/1990-3650/2 md.) 15 inci maddenin (g) fıkrasının birinci bendinde yazılı olanların fiili hizmet müddetleri yarım hesaplanır.

Madde 32 - İştirakçilerin; bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra aşağıda yazılı vazifelerde geçen fiili hizmet müddetlerinin her yılı için hizalarında gösterilen müddetler eklenir: Istirakçiler Hizmetin geçtigi yerler Eklenecek müddetler ay a) Muvazzaf, yedek ve gedikli subaylarla askeri memur ve gedikli erbaslarin (1) Cumhuriyet ordusu kadrolarına 3 b) Degisik:4/4/1995-4104/1 md.) Asaleti onaylanmis olmak sartiyla Adaylikta geçirilen süreler dahil polis, komiser yardimcisi, komiser, baskomiser, emniyet amiri,emniyet müdürleri ile bu ve daha yukari maas ve derecelerdeki emniyet mensuplarinin (2) Emniyet ve polis mesleginde 3 (1) 24/6/1965 tarih ve 635 Sayili Kanununun 26 nci maddesi ile uzman jandarmalarin ve 18/3/1986 tarih ve 3269 Sayili Kanunun 17 nci maddesi ile de uzman erbaslarin bu fikradan faydalanmalari saglanmistir. (2) 22/7/1965 tarih ve 644 Sayili Mülga Kanunla MIT kadrosuna dahil emniyet müfettisi,emniyet müfettis yardimcilari ve dedektiflerin bu fikradan faydalan- malari saglanmis; 1/11/1983 tarih ve 2937 Sayili Kanunun 31 inci maddesiyle de MIT fiili kadrosuna dahil olup, halen çalisan memurlarin teskilatta geçen sürelerine, yilda üç aylik fiili hizmet süresi zammi eklenecegi hükme baglanmistir. c) Lokomotif,makinist ve atesçilerinin; Lokomotif üzerinde 6 ç) Gemi atesçi ve kömürcüleriyle dalgiçlarin; Denizde 6 d) Atelye,fabrika,havuz ve depolarda çalisanlarin;

I - Çelik demir ve pirinç döküm islerinde;

II - Zehirli, boğucu gaz, asit, boya işleriyle gaz maskesi ile çalışmayı gerektiren başka işlerde;

III- Patlayici maddeler yapilmasinda;

IV - Lokomotif ve gemi kazanlarinin onarilmasi ve temizlenmesi islerinde;

V - Gemilerin (Sintine) lerinde ve (Dabilbotom) gibi kapali sarniçlar içindeki raspa ve boya islerinde;

VI - Oksijen, elektrik kaynagi, keski, tabanca ile perçin, takim sertlestirilmesi ve kum püskürt me suretiyle raspa işlerinde; e) Maden istihsalinde çalisanlarin; Toprak altinda maden çıkartma işlerinde 6 f) (Ek:11/3/1954-6388/3 md.) Devlet Tiyatrosu sanatkarlarinin Devlet Tiyatrosu sanatkarlığında 3 g) (Ek:1/9/1956-6842/1 md; Degisik: 1/6/1967-875/1 md.) Tarim Bakanligi Zirai Mücadele ve Karantina Teskilati ile Veteriner Teskilatinda vazife gören memur ve hizmetlilerin Zirai Mücadele ve zirai karantina teknik ve idari isleri ile salgin, bulasici, paraziter hayvan hastaliklariyle mücadele islerinde 2 h) (Ek: 19/9/1972-1621/1 md.) Meslegi olan ve bu sebeple röntgen, radyum ve benzeri iyonizan radyasyonlarla bilfiil çalisan tabip, teknisyen, saglik memuru, radyasyon fizikçisi ve teknisyeni ve iyonizan radyasyonla yine bilfiil çalisan bilümum personel ve yardimcilari Meslegi icabi röntgen, radyum ve benzeri iyonizan radyasyon laboratuvarlarinda 3 Yukardaki fıkra kapsamına giren iştirakçilerin fiili hizmetlerine eklenecek müddet, 5434 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra görevde bulunup da, o zamandanberi iyonizan radyasyon laboratuvarlarında bilfiil çalışmış olanların emeklilik işlemlerinde uygulanır.

I. Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunda haber hizmetini yapan ve yürüten Daire Başkanı, Müdür, Müdür Yardımcısı, Şef, muhabir, redaktör spiker, redaktör, mütercim, kameraman, fotoğrafçı, ışıkçı, sesci, teknisyen, teleks operatörü


Türkiye Radyo- TV Kurumu haber hizmetlerinde 3ay Yukaridaki fikra kapsamina giren istirakçilerin fiili hizmetlerine eklenecek süre, 359 sayili TRT Kanununun yürürlüge girdigi tarihten sonra Kurumun haber hizmetlerinde bilfiil çalismis olanlarin emeklilik islemlerinde uygulanir. II. Basin karti yönetmeligine göre basin karti sahibi olmak suretiyle gazetecik yapanlardan memurluga girip de, meslekleriyle ilgili görevlerde istihdam edilenler Basin müsavirleri 3 ay Yukarki (c,ç,d,e) fikralarinda gösterilen vazifelerde bir yil içindeki çalisma saatlerinin her sekiz saati bir gün hesaplanir. Yillik çalisma saatleri toplaminin ay kesirleri tam ay sayilir. a) fıkrasında yazılı olanlardan mütaakıp fıkralarda gösterilen hizmetler de çalışanlar yalnız (a) fıkrasında yazılı fiili hizmet müddeti zamlarından faydalanırlar. Madde 33 - 32 nci maddede gösterilen vazifelere yıl başından sonra girenlerin fiili hizmet müddet zamları, girdikleri ay hariç olmak üzere,o yılın geri kalan ayları için ve yıl sonundan önce ayrılanların fiili hizmet müddeti zamları da,ayrıldıkları ay da dahil olmak üzere, yılın geçmiş ayları için hesaplanır. (Değişik: 8/7/1971-1425/4 md.) Fiili hizmet müddeti zamları,emeklilik muamelerinde fiili hizmet sayılır.Bu zamların toplamı 8 yılı geçemez.Lokomotif makinist ve ateşçileri 8 yıl kaydına tabi değildir. Madde 34 - Kurumlar,iştirakçilerin fiili hizmet müddeti zammı yapılmasını gerektiren vazifelerdeki yıllık çalışma müddetlerini ve yapılacak zamları gösteren izahlı cetvelleri,yıl sonlarından itibaren 3 ay içinde Sandığa göndermeye mecburdurlar. Bunlar için ilgililerden ayrıca kesenek alınmayıp o yıldaki son aylık veya ücretleri üzerinden eklenecek müddete ait istihkakları toplamının % 10'u, yarısı kesenek ve yarısı karşılık sayılmak üzere; kurumlar tarafından yukarda yazılı cetvellerle birlikte Sandığa gönderilir.(1)


ON BİRİNCİ KISIM : İtibari Hizmet Müddeti[]

Madde 35 - İtibari hizmet müddeti, bu kanun gereğince bağlanacak aylıklar ve yapılacak kesenek iadesi ve toptan ödemelerin hesabında fiili hizmet müddetlerine eklenen müddettir.

Madde 36 - (Değişik: 18/1/1979-2177/1 md.) İştirakçilerin bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra aşağıda yazılı görevlerde geçen fiili hizmet sürelerinin (zamlar hariç) her yıl için fıkralarında gösterilen itibari hizmet süreleri eklenir; A) Muvazzaf ve yedek subay, astsubay, uzman jandarma çavuş ve uzman erbaşlardan: a) Harbi doğuran genel ve kısmi seferberliğe katılanların, harbin ilanından seferberliğin bitim tarihine, b) Seferberliği gerektiren iç tedip hareketlerine fiilen katılan birliklerdegörevli olanların,çarpışmaların başlangıcından seferberliğin sona erdiği tarihe, c) Harp veya seferberlik ilan edilmeden,Anayasanın 66 ncı maddesi veya Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası andlaşmalar uyarınca, yabancı ülkelere gönderilen Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapanların,çarpışma meydana gelmesi halinde çarpışmanın başlangıcından bitimine veya Türkiye'ye dönüş tarihine kadar geçen fiili hizmet sürelerinin (bu tarihlerden sonra devam eden tutsaklık süreleri dahil) bir katı; B) Kanunları gereğince aylıkları ödenmek suretiyle,kurumları ile ilgileri kesilmeyerek,(A)fıkrasının(a),(b),(c)bentlerinde yazılı hareketlerde sivil iştirakçi, er veya erbas olarak katilanlarin, bu durumlarda geçen fiili hizmet sürelerinin (bu tarihlerden sonra devam eden tutsaklik süreleri dahil) bir kati; C) Harp halinde düsmana tutsak düsen veya düsman tarafindan enterne edilen istirakçilerden kanunlari geregince, ayliklari ödenmek suretiyle, kurumlari ile ilgileri kesilmeyenlerin,bu durumlarda geçen fiili hizmet sürelerinin bir kati; Yukaridaki yazili itibari hizmet süreleri 3 aydan az ve toplami 5 yildan fazla olamaz.

Madde 37 - (Degisik: 23/6/1983-2852/1 md) Pilot olan ve olmayan Türk Silahli Kuvvetleri (Jandarma Genel Komutanligi dahil) uçuculari ile Devlet Havayollari Genel Müdürlügü uçucu personelinin uçucu olarak; denizaltici,dalgiç,kurbaga adam ve parasütçü subay,yedek subay ve astsubaylarin denizaltici,dalgiç,kurbaga adam ve parasütçü olarak görevlerinde geçirdikleri fiili hizmet müddetlerinin her yili için 32 nci maddenin (a) fikrasi ile 36 nci maddenin (a),(b) fikralarinda gösterilen fiili ve itibari hizmet müddetleri zamlari disinda ayrica 6 ay itibari hizmet müddeti eklenir.(1)

Madde 38 - Müddet tahdidine ait hükmü hariç olmak üzere 33 üncü madde ile 34 üncü maddenin hükümleri 36 ve 37 nci maddelerde yazili itibari hizmet müddeti zamlari hakkinda da uygunlanir.


ON IKINCI KISIM[]

Emekli Ayligi Baglanacak Haller

Madde 39 - Emekli ayligi asagidaki hallerde baglanir: a) Cumhurbaskanliginda bulunanlarin bu yerlerden ayrilislarinda istekleri üzerine; b) (Degisik: 25/8/1999-4447/23 md.) 25 fiili hizmet yilini dolduran istirakçilerden kadin ise 58, erkek ise 60 yasini dolduranlarin istekleri üzerine, Seçilmis belediye reisleri ve vilayetlerin daimi komisyon azalari hariç olmak üzere,30 hizmet yilini tamamlamis olanlar kurumlarinca lüzum görüldügünde yas kaydi aranmaksizin re'sen, Ceza bakimindan takibat veya muhakemeleri yapilmakta olanlardan bu durumda bulunanlarin istekleri takibat veya muhakemeleri sonuna birakilir. Subay ve askeri memurlarla gedikli subay ve gedikli erbaslarin harbe hazirlik devresinde istekleriyle emekliye ayrilma muameleleri,durumun aydinlanmasina ve tehlikenin geçmesine kadar geri birakilabilir.Bu devrenin basladigi ve bittigi tarihler Icra Vekilleri Heyetince tesbit edilir.(2)

(Dördüncü fikra mülga: 7/2/1969- 1101/2 md.)

(Besinci fikra iptal: Anayasa Mah.nin 30/1/1963 tarih ve E.1962/262, K. 1963/21 Sayili Karari ile.)

c) (Değişik: 25/8/1999 - 4447/23 md.) İştirakçilerden 40 ıncı madde gereğince haklarında yaş haddi hükümleri uygulanacak olanlar kurumlarınca re'sen veya (61) yaşını doldurduklarında istekleri üzerine; ç) (Değişik:25/8/1999-4447/23 md.) 87 nci maddenin (a,b,c,d,e,g,h,i,j ve m) fıkralarında gösterilenlerden 25 fiili hizmet yılını dolduran iştirakçilerden kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını dolduranların istekleri üzerine, d) (Değişik: 25/8/1999 - 4447/23 md.) 88 inci madde gereğince emekli kesenekleri geri verilememiş olanların (61) yaşını doldurmalarında istekleri üzerine ve (b) fıkrasındaki durumda iseler re'sen; e) Subay ve askeri memurlarla, gedikli subay ve gedikli erbaşların ahlak noktasından hüküm ile veya yetersizlik veya disiplin sebeplerinden dolayı sicilleri üzerine veyahut askeri mahkemelerce verilecek kararlar üzerine kurumlarınca resen; f) (e) fıkrasında yazılı olanlar dışındakiler ahlak ve yetersizlik sebeblerinden dolayı yönetmeliğine göre sicilleri üzerine kurumlarınca resen; g) (Değişik: 9/7/1953-6122/1 md.) Belediye reisleri ile vilayetlerin daimi komisyonu azalarının bu yerlerde iken (b) fıkrasında yazılı duruma girmelerinde istekleri üzerine; h) (Ek: 3/7/1975-1922/1 md.; Mülga: 20/2/1992 - 3774/6 Md.) i) (Ek: 3/7/1975-1922/1 md.; Mülga: 20/2/1992 - 3774/6 Md.) j) (Ek: 13/11/1981-2559/3 md.) Sakatlıkları sebebiyle ilgili mevzuat uyarınca göreve alınanlardan en az 15 yıl fiili hizmeti bulunanların istekleri üzerine; k) (Ek: 13/6/1994-KHK-546/1 md.;İptal:Ana.Mah.'nin 21/7/1994 tarih ve E.1994/67, K.1994/64-2 sayılı Kararı ile) Değişik paragraf - (Değişik:25/8/1999 - 4447/23 md.) Emekli aylığı bağlanabilmesi için yukardaki (c ve d) fıkralarında yazılı hallerde ilgililerin fiili hizmet müddetlerinin 15 yılı,(e ve f) fıkralarında yazılı hallerde de 25 yılı doldurmuş olmaları şarttır. (b) fıkrasının ikinci paragrafı ile (27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu gereğince kadrosuzluk nedeniyle emekliye sevk edilenler hariç) (d,e ve f) fıkraları kapsamına girenlere 61 yaşını doldurmadan emekli aylığı bağlanmaz.

(Ek:23/9/1983-2898/2 md.; Mülga: 20/2/1992 - 3774/6 Md.) (Ek: 25/8/1999 - 4447/23 md.) (b) ve (ç) fıkralarında gösterilenlerden 32 nci madde gereğince fiili hizmet sürelerine zam yapılanların yaş hadlerinden; eklenilen bu sürenin üç yıldan çok olmamak üzere yarısı indirilir.


ON ÜÇÜNCÜ KISIM[]

Yaş Hadleri

Madde 40 - (Değişik birinci fıkra: 3/4/2003-4839/2 md.) İştirakçilerin görevleri ile ilgilerinin kesilmesini gerektiren yaş haddi 61 yaşını doldurdukları tarihtir. 61 yaşını dolduranların açıktan veya naklen tayinleri yapılamaz. Ancak, personel kanunlarındaki yaş hadlerine ilişkin hükümler ile 43 üncü madde hükmü saklıdır. (1) a) (Değişik: 3/4/2003-4839/2 md.) 6400 ve daha yukarı ek göstergeli görevlere müşterek kararname veya Bakanlar Kurulu kararı ile atanmış olup, bu görevleri fiilen yürütmekte olanlardan görevin önem, sorumluluk ve niteliği itibarıyla hizmetine ihtiyaç duyulup görevinde kalmalarında fayda görülenlerin yaş hadleri, Bakanlar Kurulu kararı ile 65 yaşını doldurdukları tarihi geçmemek üzere uzatılabilir. b) (Değişik: 3/4/2003-4839/2 md.) Üniversite öğretim üyelerinin görevleri ile ilişkilerinin kesilmesini gerektiren yaş haddi 67 yaşını doldurdukları tarihtir. (1) c) (Mülga: 28/4/1982-2665/6 md.) ç) (Değişik: 6/2/1959-7198/1 md.) Aşağıda yazılı olanların yaş hadleri,hizalarında gösterilen yaşları doldurdukları tarihlerdir: I - Subay ve askeri memur ve gedikliler: 1 - Asteğmen, teğmen ve üstteğmenler 41 2 - Yüzbaşı, kıdemli yüzbaşı ve önyüzbaşılar 46 3 - Binbaşılar 52 4 - Yarbaylar 55 5 - Albaylar (Değişik: 12/12/1980-2358/1 md.) 60 6 - Tuğ ve Tümgeneral ve amiraller (Değişik: 12/12/1980 2358/1 md.) 62 7 - Kor ve organeraller ve amiraller 65 8 - Mareşal ve büyük amiraller 68 9 - 6, 7 ve 8 inci sınıf askeri memurlarla memur yardımcıları ve askeri hastabakıcı hemşireler 55 10 - Daha yukarı sınıflardaki askeri memurlar 60 11 - Gedikli subaylar 52 12 - Gedikli çavuşlar (Astsubay çavuşlar) 43 13 - Gedikli üstçavuşlar (Astsubay üstçavuşlar 46 14 - Gedikli başçavuşlar (Astsubay başçavuşlar) 49 15 - Başgedikliler (Astsubay kıdemli başçavuşlar) 55

II- Emniyet mensupları: 1 - Her derecedeki emniyet müdürleri ve emniyet ve polis müfettişleri 60 2 - Emniyet müfettiş yardımcıları ve emniyet amirleri 58 3 - Başkomiser, komiser ve komiser yardımcıları 56 4 - Polis memurları 52

III- Gümrük koruma mensupları: 1 - Gümrük koruma memurları 50 2 - Gümrük koruma kısım amirleri 55

IV - Posta, telgraf ve telefon hat başbakıcı ve başdağıtıcıları ile hat bakıcıları ve dağıtıcıları 55

V - (Ek: 13/6/1994-KHK-5446/2 md.;İptal:Ana.Mah.`nin 21/7/1994 tarih ve E.1994/67, K.1994/64-2 sayılı Kararı ile ; Yeniden Düzenleme : 16/2/1995 -4069/1 md.) Milli İstihbarat Teşkilatı kadrolarındaki kadro karşılığı sözleşmeli çalıştırılanlar dahil memurlardan: 1.Müsteşar Yardımcısı,Başkan,Hukuk Müşaviri,Öğretim Kurulu Başkanı,Başkan Yardımcısı,Hukuk Müşavir Başyardımcısı, Müşavir, Başmüfettiş,Öğretim Kurulu Üyesi,Başmüşavir 60 2.Daire Başkanı,Hukuk Müşavir 1 inci Sınıf Yardımcısı, Başmüfettiş,Öğretim Üyesi,Müşavir 58 3. 1 inci Sınıf İstihbarat Uzmanı,1 inci Sınıf Uzman,Hukuk Müşaviri 1 inci Sınıf Yardımcısı,Müfettiş,Öğretim Üyesi, Müşavir, Savunma Sekreteri,Daire Başkan Yardımcısı,Öğretim Üyesi Yardımcısı 56 4. 2 nci Sınıf İstihbarat Uzmanı,2 nci Sınıf Uzman, Hukuk Müşavir 2 nci Sınıf Yardımcısı,Müfettiş Yardımcısı, Öğretim Üyesi Yardımcısı 54 5. Diğer kadrodakiler 52 (Değişik : 16/2/1995 - 4069/1 md.) Yukarıdaki (ç) fıkrasının (III) ve (IV) işaretli bendlerinde gösterilenlerden vazifelerinde kalmaları faydalı görülenlerin yaş hadleri,ilgili bakanlarca (V) işaretli bendinde gösterilenlerin yaş hadleri de atamaya yetkili amir tarafından birer yıllık müddetlerle beş yıl uzatılabilir. d) (Değişik: 3/4/2003-4839/2 md.) (a) bendinde belirtilen görevlere 61 yaşını, (b) bendinde belirtilen görevlere 67 yaşını ve (ç) bendinde belirtilen görevlere de hizalarında gösterilen yaş hadlerini doldurmuş bulunanlar açıktan veya naklen tayin edilemezler. (1) e) (Değişik: 15/4/1987-3356/1 md.) Seferin gereği olarak lüzum görüldüğü takdirde; I - Subayların: 1 - Tabip, veteriner, eczacı, kimyager ve diş tabipleri ile mühendis ve deniz subaylarının binbaşı ve daha aşağı rütbeleri 57 yaşına kadar (57 yaş dahil), 2 - Diğer sınıf subaylarının yukarıda gösterilen yaşlara kadar, 3 - 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu hükümlerine göre astsubaylıktan subaylığa geçirilenler ise aynı Kanunda belirtilen yaş hadlerine kadar, II - Astsubayların: Yukarıda gösterilen yaşlardan (5) yıl yaşlı olanları, Sağlık durumları elverişli olanların en gençlerinden başlayarak orduya alınabilirler. f) (Ek: 8/6/1959-7333/1 md; Mülga:27/7/1967-926/208 md.)


ON DÖRDÜNCÜ KISIM[]

Emekli Aylığı

Madde 41 - (Değişik: 23/9/1983-2898/3 md.) a) Emekli, adi malullük ve vazife malullüğü aylıklarının hesaplanmasında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 43 üncü maddesinde yer alan gösterge tablosu ve personel kanunlarındaki ek göstergeler esas alınır. b) Emekli, adi malullük ve vazife malullügü ayliklari,(a) fikrasina göre tespit edilen rakamlarin her yil Bütçe Kanununda tespit edilen katsayi ile çarpilmasi sonunda bulunacak tutarin fiili ve itibari hizmet toplami 25 yil olanlara % 75`i,25 yildan az olanlara her tam yil için % 1 eksigi, fazla olanlara da her tam yil için % 1 fazlasi üzerinden baglanir. Fiili ve itibari hizmet toplamindaki ay kesirleri tam ay sayilir.Yil kesirlerinin her ayi için emekli ayligi baglanmasina esas aylik tutarinin % 1`inin 12` de biri emekli ayligina ayrica eklenir. Baglanacak ayliklarin toplami,emekli ve adi malullük ayliklarinda emekli ayligi baglanmasina esas ayliklarinin % 100`ünü geçemez. Vazife malullügü ayliklari hakkinda bu tahdit uygunlanmaz.

Madde 42 - (Degisik: 29/11/1984- KHK 243/48 md.) Cumhurbaskanliginda bulunduktan sonra herhangi bir sebep ve suretle ayrilanlara veya bu makamlarda iken 39 uncu maddenin (b) fikrasinda yazili duruma girenlere,Cumhurbaskanina ödenmekte olan aylik ödenegin yüzde kirki emekli ayligi olarak baglanir.Bu ayliklar ödendikçe faturasi karsiliginda Hazineden alinir.

Madde 43 - Emeklilik hakki taninan vazifelerde bulunduktan sonra belediye baskanligina ve illerin daimi komisyonu üyeliklerine seçilmis veya seçilecekler bu vazifelerde bulunmakta iken emekliye ayrilma hakkini kazandiklarinda veya(61) yasini doldurduklarinda emekliye ayrilma istekleri yerine getirilmekle beraber vazifelerinde birakilirlar.


ON BESINCI KISIM[]

Malüllük

Madde 44 - Her ne sebep ve suretle olursa olsun vücutlarinda hasil olan arizalar veya düçar olduklari tedavisi imkansiz hastaliklar yüzünden vazifelerini yapamiyacak duruma giren istirakçilere (Malül) denir ve haklarinda bu kanunun malüllüge ait hükümleri uygulanir. (Degisik:28/6/2001-4699/25 md.)Su kadar ki, bunlar yazi ile istedikleri takdirde haklarinda bu Kanun hükümleri uygulanmaksizin malûllüklerinin mani olmadigi baska vazife ve siniflara nakil suretiyle tayinleri yapilmak üzere istifa etmis sayilirlar. Bunlarin, istifa etmis sayildiktan sonra dahi, bu Kanun hükümlerinin uygulanmasini istemek haklari mahfuzdur. Ancak, kurumlarinda baska vazife ve siniflara nakli mümkün olanlardan özel kanunlarina göre yükümlülük süresine tâbi olanlar, bu yükümlülüklerini tamamlamadikça veya malûliyetlerinin yeni vazifelerine de mani olduguna dair 50 nci madde uyarinca yeniden rapor almadikça bu haklarini kullanamazlar. Talim, manevra,seferberlik veya harb dolayisiyle vazifeleriyle ilgileri kesilmeksizin silah altina alinan istirakçilerin adi veya vazife malüllüklerinin asil vazifelerini yapmaya mani olmadigi hallerde haklarinda malüllük hükümleri uygulanmaz.

Madde 45-44 üncü maddede yazili malüllük; a) Istirakçilerin vazifelerini yaptiklari sirada vazifelerinden dogmus olursa; b) Vazifeleri disinda kurumlarin verdigi her hangi bir kuruma ait baska isleri yaparken,bu islerden dogmus olursa; c) Kurumların menfaatini korumak maksadiyle bir iş yaparken o işten doğmuş olursa (Maksadın ilgili kurumlarca kabul edilmesi şartiyle); ç) Fabrika,atelye ve benzeri işyerlerinde,işe başlamadan evvel iş sırasında veya işi bitirdikten sonra, o işyerinde husule gelen ve yine o işyerinin mahiyetinden veya çalışma konusundan ileri gelen kazadan doğmuş olursa; Buna (Vazife malüllüğü) ve bunlara uğrıyanlara da (Vazife malülü) denir.

Madde 46-44 üncü maddede yazılı malüllük 45 inci maddede gösterilenler dışında kalan sebep ve hallerden doğmuş olursa (Adi malüllük) ve bunlara uğrıyanlara da (Adi malül) denir.

Madde 47 - Vazifelerini yapamıyacak derecede hastalığa uğrıyanlardan hastalıkları kanunlarında tayin edilen müddetlerden fazla devam edenler, hastalıklarının mahiyetlerine ve doğuş sebeplerine göre (Adi malül) veya (Vazife malülü) sayılırlar. Fiili hizmet müddetleri ne olursa olsun çeşitli hizmetliler için bu müddetler en çok (2) aydır.(1)

Kanunlarında yazılı müddetlerden evvel geçen hastalıkların en çok bir yıl içinde nüksetmeleri halinde yukarki hükümler eski ve yeni hastalık müddetleri toplamına göre uygulanır. Tedavisi imkansız olduğu raporla belirtilen hastalıklara uğrayanlar hastalıklarının mahiyet ve doğuş sebeplerine göre yukarki müddetlerin bitmesi beklenmeksizin rapor tarihinden itibaren (Adi malül) veya (Vazife malülü) sayılırlar.

Madde 48 - Vazife malüllükleri: a) Keyif verici içki ve her çeşit maddeler kullanmaktan; b) Kanun,tüzük ve emir dışında hareket etmiş olmaktan; c) Yasak fiilleri yapmaktan; ç) İntihara teşebbüsten; d) Her ne suretle olursa olsun kendisine veya başkalarına menfaat sağlamak veya zarar yapmak maksadından; doğmuş olursa bunlara uğrıyanlar hakkında (Adi malullük) hükümleri uygulanır.

Madde 49 - Vazife malüllükleri, doğdukları tarihlerden itibaren en çok bir yıl içinde, iştirakçiler veya bunların ana, baba, karı, koca, çocuk, kardeş veya kurumları tarafından yazı ile Sandığa bildirilir.Bildirilmediği takdirde bu malüllüklere uğrıyanlar hakkında (Adi malüllük) hükümleri uygulanır. Erler için bu müddet bir buçuk yıldır. Bu müddetler hastalıklarının sebep ve mahiyetleri dolayısiyle haklarında (Vazife malüllüğü) hükümleri uygulanacaklar için 47 nci maddede sözü geçen müddetlerin sonundan, hastalıklarının tedavisi imkansız olduğu anlaşılanlar için buna ait olarak verilen raporlarında yazılı tarihlerden,esirlik ve gaiplik hallerinde ise bu hallerin sona erdiği tarihlerden başlar.

Haklarında adi malüllük muameleleri uygulananlar bu tarihten itibaren bir yıl içinde malüllüklerinin vazife malüllüğü olduğunu yazı ile Sandığa bildirerek muamelenin düzeltilmesini istiyebilir. (Ek: 1/4/1998 - 4354/1 md.) Yukarıdaki süreleri geçirenlerden, T.C. Emekli Sandığına yazı ile başvuranlara, vazife malullüklerini belgelemeleri ve müstahak olmaları şartıyla müracaat tarihlerini takip eden aybaşından itibaren vazife malullüğü aylığı bağlanır. Bunlara geçmiş süreler için aylık, aylık farkı ve emekli ikramiyesi veya farkı ödenmez.

Madde 50 - (Değişik: 3/3/1954-6311/11 md.) İştirakçilerin her çeşit malüllükleri ve ihtisasa taallük eden hastalıklar kuruluşu tam olan hastanelerin sıhhi heyetlerinin raporu ile belirtilir.Şu kadar ki, bu hastanelerin bulunmadığı yerlerde bu raporlar en az üç hekimi bulunan mahalli hastaneler tarafından da verilebilir. Bu kabil hastaneler de bulunmazsa iştirakçilerin her çeşit malüllükleri birisi malüllüğün taallük ettiği ihtisası haiz olmak üzere en az üç hekim tarafından birlikte verilecek raporlarla tesbit edilir.Bu hekimlerin ikisinin 12 nci maddenin 1 işaretli fıkrasında yazılı kurumların hekimleri olmaları ve bunlardan birisinin varsa iştirakçinin (54 ve 61 inci maddelerde yazılı olanlar hariç)bağlı bulunduğu kurumun hekimi olması şarttır.Bu hekimleri iştirakçinin bağlı olduğu kurumlar gösterir. Hastanın bulunduğu yerde yukardaki fıkralarda yazılı hastane veya aynı şartları haiz hekimler bulunmaz ve hastanın da en yakın kuruluşu tam olan hastanenin bulunduğu yere gidecek durumda olmadığı idari tahkikatla anlaşılırsa bu takdirde 12 nci maddenin I işaretli fıkrasında yazılı kurumların hekimi tarafından verilen rapor nazara alınır.Ancak,Sandık,mahallinde hastayı muayene ettirmek ve neticesine göre muamele yapmak hakkını muhafaza eder.Vazife malüllüklerinin harb veya iç tedip hareketlerinden doğması halinde bunların doğuşlarına sebep olan hadiselerden sonra iştirakçilerin gönderildikleri askeri hastanelerin raporlariyle tesbit edilir.

Madde 51 - Vazife malüllüklerinin vazifeden doğmuş olduklarının raporla anlaşılamaması halinde bunların 45 inci maddedeki sebep ve şartlar altında doğduğu ve 48 inci maddedeki hallerin de bulunmadığı tüzükte gösterilecek usul ve belgelere göre belirtilir.

Madde 52 - Vazife malüllükleri (6) derecedir.Bu malüllüklerin nevileriyle dereceleri tüzükle belirtilir. Tüzükte gösterilenler dışında görülecek malüllüklerin hangi dereceye girecekleri sağlık kurulunca tayin olunur.


ON ALTlNCI KISIM[]

Adi Malüllük Aylığı

Madde 53 - Adi malüllük aylığı,fiili hizmet müddetleri en az 10 yılı tamamlamış bulunan iştirakçilerin fiili ve itibari hizmet müddetleri toplamına göre ve malüllük dolayısiyle vazifeden ayrıldıkları tarihteki keseneğe esas aylık veya ücretleri ve 15 inci maddenin (g) fıkrasında yazılı olanların tam aylık veya ücretleri tutarları üzerinden aşağıda gösterilen nispetlerde bağlanır

Fiili ve itibari hizmet müddetleri toplamındaki ay kesirleri tam ay sayılır. Yıl kesirlerinin her ayı için adi malüllük aylığı bağlanmasında esas tutulan vazife aylık veya ücreti tutarlarının % 1 inin 12 de biri adi malüllük aylığına ayrıca eklenir.(1) Bağlanan aylıkların elli kuruştan aşağı kesirleri elli kuruşa elli kuruş ve daha fazla kesirleri liraya çıkarılır.(2) (Ek fıkralar: 22/6/1956-6741/1 md.) Asgari beş sene emekliliğe esas bir hizmette bulunmak şartiyle tedavisi gayrimümkün bir malüliyete duçar olup herhangi bir şekilde kazanç ve başkasının yardımı olmaksızın idamei hayat imkanı kalmıyan adi malüllere; "Mezkür kanunun 48 inci maddesinde yazılı hususlar nazarı dikkate alınmak suretiyle" 15 sene fiili hizmeti bulunan malüller gibi maaş tahsis olunur. Ancak, bu maaşlar dul ve yetimlere intikal etmez.

Madde 54- 88 inci madde gereğince emekli kesenekleri geri verilmemiş olanlardan 61 yaşını doldurmadan evvel adi malül durumuna girenlere 53 üncü madde esaslarına göre adi malüllük aylığı bağlanır.(3)


ON YEDİNCİ KISIM[]

Vazife Malüllüğü Aylığı

Madde 55 - Vazife malüllüğü aylığı, vazife malüllerinden fiili ve itibari hizmet müddetleri toplamı: a) (30) yıla kadar olanlara (30) yıl üzerinden; b) (30) yıl ve daha yukarı olanlara fiili ve itibari hizmet müddetleri toplamı üzerinden; 53 üncü maddeye göre hesaplanacak adi malüllük aylıklarına malüllük derecelerine göre aşağıda yazılı nispetlerde ayrıca zam yapılmak suretiyle bağlanır:

Malüllük derecesi Zam nispeti 1 %60 2 %50 3 %40 4 %30 5 %20 6 %15

Vazife malüllüğü aylıkları,buna esas tutulan vazife aylık veya ücretleri tutarlarının % 90 ını geçemez.(1)

(Ek: 3/3/1954-6311/12 md.) Bağlanan aylıkların 50 kuruştan aşağı kesirleri 50 kuruşa, 50 kuruş ve daha fazla kesirleri liraya çıkarılır.Şu kadar ki 53 üncü maddeye göre hesaplanacak kesir o madde gereğince ayrıca nazara alınmaz.(2)

Madde 56 - (Değişik: 18/3/1976-1976/1 md.) Muvazzaf, yedek ve gönüllü erlerin silah altında bulundukları esnada veya celp ve terhislerinde (Serbest sevkler dahil) sevkleri sırasında, Yedek Subay okulu öğrencilerinin gerek okulda, gerek okuldan evvelki hazırlık kıtasında vazife malulü olmaları halinde, kendilerine,öğrenim durumlarına göre, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinde tespit edilen giriş derece ve kademe tutarlarının,daha önce Devlet Memuriyetinde bulunmuş olanlardan kazanılmış hak aylıkları veya emekli keseneğine esas aylıkları,sözü edilen giriş derece ve kademe tutarının üzerinde olanlara bu aylıkları emeklilik gösterge tablosunda karşılığı olan derece ve kademe tutarının,% 70'i üzerinden aylık bağlanır. Bu suretle bağlanacak aylıklarına,maluliyet derecelerine göre,55 nci maddede gösterilen nispetlerde zam yapılır. Askerlik vazifesini veya yedek subaylık hizmetini başkasının yerine yaptığı anlaşılanlara aylık bağlanmaz.

Madde 57 - Emekli veya adi malüllük aylığı alanlardan; emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye alınanların bu vazifede iken adi malül olmaları dolayısiyle vazifelerinden ayrılmalarında eski aylıklarının 100 üncü madde gereğince son hizmet zammı eklenir.Şu kadar ki, eski aylık ile son hizmet zammı toplamı,eski aylığa veya son hizmet zammına esas olan vazife aylıklarından fazla olanının % 70'ini geçemez.(3)

Madde 58 - Vazife malüllüğü aylığı alanlardan; emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye girenlerin; tekrar vazife malülü olarak ayrılışlarında haklarında aşağıdaki hükümler uygulanır: a) Daha yüksek derecede vazife malülü olmuş iseler, eski aylıkları; bunlarda dahil bulunan 55 inci maddede yazılı zamlar çıkarılmak, kalan kısmına 100 üncü madde gereğince son hizmet zammı eklenmek ve bulunacak miktara yeni malüllük dereceleri üzerinden 55 inci maddeye göre zam yapılmak suretiyle yükseltilir.(4) b) Aynı veya daha aşağı derecede vazife malülü olmuş iseler,eski aylıklarına, 100 üncü madde gereğince son hizmet zammı ile yalnız bu zam üzerinden yeni malüllük derecesine ve bu derece için 55 inci maddede yazılı nispete göre hesaplanacak miktar eklenir.(4) Şu kadar ki, eski aylık ile son hizmet zammı toplamı,eski aylığa veya son hizmet zammına esas olan vazife aylıklarından fazla olanının % 90 ını geçemez. (1)

Madde 59 - Emekli veya adi malüllük aylığı alanlardan emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye alınanların,vazife malülü olarak ayrılışlarında,emekli veya adi malüllük aylıklarına 100 üncü madde gereğince son hizmet zammı eklendikten sonra toplamına,malüllük dereceleri üzerinden 55 inci maddeye göre bulunacak zam da ayrıca eklenir.Şu kadar ki, eski aylık ile son hizmet zammı toplamı, eski aylığa veya son hizmet zammına esas olan vazife aylıklarından fazla olanın % 90 ını geçemez.(1)

Madde 60 - Emekli,adi malüllük veya vazife malüllüğü aylığı alanlardan; her ne sebeple olursa olsun er olarak silah altına alınanların vazife malülü olmaları halinde kendilerine malüllük derecelerine göre 56 ncı madde gereğince ayrıca erlere mahsus vazife malüllüğü aylığı bağlanır. Emeklilik hakkı tanınan vazifelerde bulunmakta iken her ne suretle olursa olsun er olarak silah altına alınanlardan; kanunlarına göre vazifeleri ile ilgileri kesilmiyenlerin, silah altında iken vazife malülü olmalarında; haklarında aşağıda yazılı hükümler uygulanır: a) Malüllükleri,esas vazifelerini yapmaya mani olan iştirakçilere vazife malüllüğü aylığı,esas vazifelerinin aylık veya ücretleri tutarı ve fiili ve itibari hizmet müddetleri üzerinden 55 inci maddeye göre ve mani değilse 56 ncı maddeye göre bağlanır; Erler gibi aylık bağlanmış olanların bu aylıkları,ileride esas vazifelerinden dolayı emekli,adi malüllük veya vazife malüllüğü aylığı bağlanması halinde o aylıklarla birlikte ödeneceği gibi toptan ödemeye istihkak halinde de ona mani olmaz; b) (Mülga: 23/2/1965-545/4 md.)

Madde 61 - Vazife malüllüğü aylığı bağlananların, malüllük derecelerinin belirtilmesi için 50 nci maddedeki esaslara göre ilk defa yapılan muayeneye ait raporun sağlık kurulunca tasdik edildiği tarihten itibaren üçer yıl sonlarında ve yine aynı madde esaslarına göre iki defa muayeneleri yapılır. Gerek vazife malüllüğü aylığının bağlanması için 50 nci maddeye göre yapılan ilk muayenede,gerek yukarki birinci fıkraya göre birinci ve ikinci (3) yıl sonlarında yapılan muayenelerde malüllük derecelerinin değişmiyeceği anlaşılanların başka muayeneleri yapılmaz ve bu durumları aylık kayıtlarına yazılır. Malüllüklerinin değişmiyeceği anlaşılanlar, malüllük derecelerinde yükseliş olduğu takdirde son raporlarının sağlık kurulunca tasdik edildiği tarihlerden itibaran (3) yıl içinde bir defaya mahsus olmak üzere yeniden muayene edilmelerini yazı ile Sandıktan istiyebilirler.

Madde 62 - 61 inci madde gereğince malüllük derecelerinin değiştiği veya malüllüklerinin tamamiyle geçtiği sağlık kurulunca tasdik edilecek raporlariyle anlaşılanların aylıkları,bu raporların tasdik tarihlerini takibeden ay başlarından itibaren yeni derecelerine göre düzeltilir veya kesilir.

Aylıkları kesilenler hakkında aşağıda yazılı esaslar uygulanır: a) (Değişik: 9/7/1953-6122/2 md.) Emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye tayin edilmiyenlere isterlerse fiili hizmet müddetleri 5 yıldan fazla 10 yıldan az olmak şartiyle emekli kesenekleri geri verilerek sandıkla alakaları kesilir. İstemezlerse veya fiili hizmet müddetleri 10 yıl ve daha fazla ise 61 yaşını doldurdukları zaman fiili ve itibari hizmet müddetleri toplamına göre emekli aylığı bağlanır veya hizmeti 10 yıldan az ise 82 nci maddeye göre toptan ödeme yapılır.Şu kadar ki bunlardan fiili hizmet müddetleri 30 yılı doldurmuş bulunanlar emekli aylığı bağlanmasını her vakit istiyebilirler.(1) b) Emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye alınanların eski fiili ve itibari hizmet müddetleri yeni vazifelerinde geçecek fiili ve itibari hizmet müddetlerine eklenerek haklarında bu kanunun ilgili hükümleri uygulanır. c) Emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye tayin edilmediği gibi emekli keseneğini istememiş,henüz emekli aylığı bağlanmamış veya toptan ödeme yapılmamış olanların eski malüllükleri, bunların tamamiyle geçtiği hakkındaki raporların sağlık kurulunca tasdikı tarihlerinden itibaren (3) yıl içinde yeniden meydana çıkarsa ilgililer bu tarihten itibaren en çok bir yıl içinde tekrar muayenelerini yazı ile Sandıktan istiyebilirler. Yapılacak muayenelerinde malüllükleri anlaşılanlara raporlarının tasdik tarihlerini takibeden ay başlarından itibaren belirtilen dereceleri üzerinden yeniden vazife malüllüğü aylığı bağlanır.

Madde 63 - Vazife malüllüğü aylığı bağlananlardan; sonradan adi malül oldukları bağlama tarihinden itibaren (3) yıl içinde anlaşılanlar hakkında aşağıda yazılı esaslar uygulanır: a) Vazife malüllüğü aylıkları kesilir. b) Mevcut fiili ve itibari hizmet müddetleri üzerinden 53 üncü maddeye göre adi malüllük aylığı bağlanır veya 82 nci maddeye göre toptan ödeme yapılır. c) Adi malüllük aylığı bağlanacaklardan; bu aylık ile ödenen vazife malüllüğü aylıkları arasındaki farkların toplamı adlarına borç kaydedilerek yeni aylıklarının her ay 1/5 i kesilmek suretiyle geri alınır, ölümleri halinde borç bakiyeleri silinir. ç) Toptan ödeme yapılacak ise, bundan vazife malüllüğü aylığının ödendiği her ay için toptan ödemenin fiili ve itibari hizmet müddetlerine göre bir aya isabet eden miktarı kadar indirme yapılır. d) Adi malül iken vazife malüllüğü aylığı bağlanması,ilgilinin kötü niyet ve hareketlerinden ileri gelmiş ise, müddet kaydı ile mukayyet olmaksızın (c) fıkrasında yazılı geri alma yeni aylıklarının yarısı kesilmek suretiyle yapılır ve toptan ödeme yapılacak ise evvelce ödenen aylıkların tamamı mahsup edilir. Borcu kalırsa bu da hükümle tahsil olunur.


ON SEKİZİNCİ KISIM[]

Harp Malüllüğü

Madde 64 - (Değişik: 18/1/1979-2177/1 md.) Vazife malüllerinden bu malüllüklere; a) Harpte fiilen ateş altında, b) Harpte, harp bölgelerindeki harp harekat ve hizmetleri sırasında, bu harekat ve hizmetlerin sebep ve etkileriyle, c) Harpte veya harbe hazırlık devresinde her çeşit düşman silahlarının etkisiyle, ç) Askeri harekatı gerektiren iç tedip ve sınır hareketleri sırasında, bu hareketlerin sebep ve etkisiyle, d) Barışta ve olağanüstü hallerde, emir veya görev ile uçuş yapan uçucularla hangi meslek ve sınıftan olursa olsun emirle görevli olarak uçakta bulunanlardan uçuşun havadaki ve yerdeki sebepleriyle ve yine emir ve görev ile dalış yapan dalgıçlarla, hangi meslek ve sınıftan olursa olsun emirle görevli olarak denizaltı gemisinde veya dalgıç kıtasında bulunanlardan denizaltıcılığın veya dalgıçlığın çeşitli sebep ve tesirleriyle, e) Anayasanın 66 ncı maddesi veya Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası andlaşmalar uyarınca yabancı ülkelere Türk Silahlı Kuvvetleri gönderilmesini gerektiren durumlarda, birliklerin bulundukları yerlerden hareketlerinden itibaren yurt içinde, yurt dışında, yabancı ülkelerde veya yurda dönüş sırasında, uğramış olan muvvazzaf ve yedek subay, astsubay, uzman jandarma çavuş, uzman çavuş, erbaş ve erler (gönüllü erler dahil) ile Türk Silahlı Kuvvetlerince görevlendirilen sivil iştirakçilere ve T.C. Emekli Sandığına, Sosyal Sigortalar Kurumuna, Bağ - Kur'a ve çeşitli sandıklara tabi olmayan sivil görevlilere de ayrıca (Harp malülü) denir.

Bunlardan uzman erbaşlara bulundukları kademenin üç ilerisindeki kademenin, uzman jandarma çavuşlara bulundukları rütbenin bir üst rütbesinin aynı kademesinin; astsubaylarla yarbay rütbesine kadar, (yarbay hariç) bir üst rütbenin aynı kademesinin, yarbaylara albay, albaylara kıdemli albay, kıdemli albay ile general ve amirallere bir üst rütbenin, sivil iştirakçilere ise bulundukları derecenin bir üst derecesindeki aynı kademesinin emekli aylığı bağlanmasına esas gösterge tablosunda karşılığı olan derece veya kademesi üzerinden vazife malüllüğü aylığı bağlanır.

Bulundukları derecenin bir üst derecesi olmayanlar için o derecenin üç ilerisindeki kademe göstergesi, üç ilerisindeki kademe göstergesi olmayanlar için de o derecenin son kademe göstergesi esas alınır.

Şu kadar ki, harp malülü olan erbaş ve erler ile Türk Silahlı Kuvvetlerince görevlendirilen sivil görevlilere öğrenim durumlarına göre 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinde tespit edilen giriş derece ve kademesinin bir üst derecesindeki aynı kademesinden; bunlardan öğrenim görmemiş olanlara aynı malüliyet derecesinden vazife malülü olan ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ekli gösterge tablosundaki ilkokulu bitiren iştirakçiye bağlanması icabeden derece ve kademesinin bir üst derecesindeki aynı kademesinden, yine bunlardan 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre devlet memuriyeti yapanların ise memuriyette kazanılmış hak olarak kendilerine uygulanan derece ve kademenin bir üst derecesindeki aynı kademesinden vazife malüllüğü aylığı bağlanır.

İştirakçilerden harp malülü olanlara bağlanacak vazife malüllüğü aylığı, harp malülü erlere bağlanacak vazife malüllüğü aylığından az olamaz. Harp ve vazife malüllerinin, malüllük derecesine göre aşağıdaki yazılı ek göstergelerin yürürlükteki katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak miktar "Harp malüllüğü zammı" olarak aylıklarına ayrıca eklenir. (Değişik gösterge tablosu: 28/2/1995 - 4082/4 md.)

Malüliyet Derecesi İştirakçiler, erbaş ve erler ile sivil görevliler için 1 1100 2 950 3 800 4 600 5 500 6 400


Harp malülü sayılacak vazife malüllerinden bir harekatın başarıyla sonuçlanmasını şahsen sağladığı ve örnek tutulacak cesaret ve fedakarlık gösterdiği sıralarda bu malüllüğe uğradıkları usulüne göre sıralı üstlerince saptanan Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları ile, Türk Silahlı Kuvvetlerince görevlendirilen sivil görevlilere, Genelkurmay Başkanlığının uygun görmesi ve Milli Savunma Bakanının onayı ile harp malüllüğü zamları % 25 fazlasıyla bağlanır. Türk Silahlı Kuvvetleri vazife malüllerine bağlanacak aylıkların hesabında; 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun bu kanunla değişik 64 üncü maddesi uyarınca, kendilerinin harp malülü olması halinde bağlanacak aylık ve harp malüllüğü zammı ile vazife malüllüğü aylığı arasındaki farkın % 80'i vazife malüllüğü aylıklarına ayrıca eklenir.

Madde 65 - Harb malüllerine aşağıda yazılı yardımlar yapılır: a) Eksilen vücut organları, son usullere göre yapılması mümkün sunileriyle tamamlattırılır ve gerekirse tamir ettirilir veya yenisi yaptırılır. b) Yurt içinde tedavileri mümkün olmadığı sağlık kurulunca tasdik olunacak raporla anlaşılanlar, yurt dışında parasız tedavi ettirilir. c) Kurumlarla yabancı ortaklıkların işlettikleri tarifeli her çeşit vasıtalarla yapacakları yolculuklarında askerlik şubelerinden tasdikli ve fotoğraflı hüviyet cüzdanına istinaden muvazzaf ordu mensupları gibi ücret alınır ve bilet ve yer temininde tercih edilirler. ç) Yaşamak için gerekli hareketleri kendi kendine yapmaktan aciz oldukları sağlık kurulunca tasdikli raporla anlaşılacak ve kimsesizlikleri 108 inci maddeye göre belirtilecek olanlar Sandıkça, kurulacak (Harb Malülleri Yurdu) nda parasız barındırılır ve tedavileri yaptırılır. Yedirilmeleri için harcanacak paralar, bunların aylık ve harb malüllüğü zamlarından kesilir. d) Çocuklarından biri okulunu bitirmiş veya bütünlemeye kalmaksızın bulunduğu sınıfa yükselmiş bulunmak şartiyle ve her yıl adedi yüzü geçmemek üzere Devlete ait yatılı orta öğrenim okul ve müesseselerinde parasız okutturulur.

Savaşta ölenlerin çocukları da nazara alınır. (Değişik: 7/5/1986-3284/9 md.) Şu kadar ki, talip olanlar (100)'ü geçtiği takdirde Sandık Yönetim Kurulunca bu sayı yıllık bütçe imkanlarına göre artırılabilir. e) (Değişik: 7/5/1986-3284/9 md.) Ayakta veya meskende tedavileri halinde kullanılacak ilaç ve sağlık malzemesi hakkında, bu Kanuna 1425 sayılı Kanunla eklenen değişik Geçici 7 nci madde hükümleri uygulanır. (1) f) (ç) fıkrası dışında kalanlar, müracaat edecekleri genel ve katma bütçeli dairelerle belediyelerin hastanelerinde parasız muayene ve tedavi edilirler. (a), (b), (ç) fıkralarında yazılı yardımlar için Sandıkça harcanacak paralar her yıl sonunda faturası karşılığında Hazineden alınır. (2)


ON DOKUZUNCU KISIM[]

Dul ve Yetim Aylığı Bağlanacak Haller

Madde 66 - Dul ve yetim aylıkları: a) Cumhurbaşkanı iken veya ayrıldıktan sonra ölenlerin, b) İştirakçilerden fiili hizmet müddetleri 10 yıl ve daha fazla olanlardan ölenlerin, c) Emekli, adi malüllük veya vazife malüllüğü aylığı alanlardan (Aylığa müstahak duruma girip te henüz bağlama yapılmamış olanlar dahil) ölenlerin, ç) İştirakçilerden 45 inci maddede yazılı vazifeden doğma sebeplerle ölenlerin veya aynı sebeplerden doğma kaza ve yaralanmaları üzerine tedavi sırasında veya ameliyat yüzünden ölenlerin; d) Erlerden 56 ncı maddede yazılı vazifeden doğma sebeplerle veya aynı sebeplerden doğma kaza ve yaralanmaları üzerine tedavi sırasında veya ameliyat yüzünden ölenlerin; e) Erlerden 56 ncı madde gereğince vazife malüllüğü aylığı alanlardan (Aylığa müstahak duruma girip te henüz bağlama yapılmamış olanlar dahil) ölenlerin, f) (Değişik: 9/7/1953 - 6122/3 md.) Fiili hizmet müddetleri 10 yıl ve daha fazla olupta kesenekleri geri verilmemiş durumda olanlardan 61 yaşını doldurmadan ölenlerin, (3) g) Vazife malüllüğü geçtiğinden dolayı aylığı kesilmiş ve emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye tayin edilmemiş ve fiili hizmet müddetleri de 10 yılı doldurmuş bulunanlardan ölenlerin, Ölüm tarihinde bu kanuna göre aylığa müstahak dul ve yetimlerine bağlanır.(4)

Madde 67 - 66 ncı maddede sözü geçen dul ve yetimler şunlardır: a) Karı; b) Koca; c) Çocuklar; ç) Ana; d) Baba.


YİRMİNCİ KISIM[]

Dul ve Yetim Aylıkları

Madde 68 - (Değişik: 15/6/1978 - 2149/1 md.) Dul ve yetim aylıkları: Ölenin bağlanmış veya bu Kanun hükümlerine göre hesaplanacak emekli, adi malüllük veya vazife malüllüğü aylıklarının; a) Dul karı ve koca için % 50'si, aylık alan yetimi bulunmayanların dul eşlerine % 75'i, b) Çocuklarla ana veya babanın her biri için % 25'i, oranında bağlanır. Ölenin aylığa müstehak bir dul karı veya kocası ile bir yetimi bulunması halinde, dul karı veya kocaya % 60, yetimine % 30 oranı uygulanır. Ölenin önceki eşinden olan çocuklarıyla, hem anadan hem babadan yetim olan veya af kanunlarına göre tescil edilmiş bulunan çocuklarına % 30 oranında aylık bağlanır. Sonradan hem anadan hem babadan yetim duruma giren çocukların aylıkları da % 30 oranı uygulanmak suretiyle yükseltilir.

(Değişik: 14/3/1985-3166/1 md.) Emekli, adi malüllük, vazife malüllüğü aylığı alan veya iştirakçi olan dul eşe % 50 oranında dul aylığı bağlanarak ödenir. Yukarıda belirtilen oranlara göre bağlanacak dul ve yetim aylıkları toplamı, bunlara esas tutulan, emekli, adi malüllük veya vazife malüllüğü aylıklarından fazla olursa, fazlası, dul ve yetim aylıklarından mütenasiben indirilir. Ölen, dul karı veya koca bırakmazsa veya bıraktığı koca aylığa müstehak değilse, bunların payı çocuklarla ana babanın aylıklarına eşitlikle eklenir. Şu kadar ki, bu aylıkların toplamı yapılan eklemelerden sonra bağlamaya esas tutulan aylığın yetim bir kişi ise % 50'sini, 2 kişi ise % 80'ini, 3 kişi ise % 100'ünü geçemez. Dul ve yetimlerin aylık oranlarının yükseltilmesini gerektiren durumların doğması, sonradan veya yeniden aylık ödenmesine hak kazanılması veyahut ödenmekte olan aylıkların kesilmesi hallerinde yukarıdaki hükümler gözönüne alınarak, ödenecek aylıklar yeniden hesaplanır.

Madde 69 - Dul ve yetim aylıklarının bağlanmasında: a) İştirakçilerle 88 nci madde gereğince kesenekleri geri verilmemiş olanlardan veya vazife malüllüğü aylığı kesilmiş ve emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye tayin edilmemiş durumda bulunanlardan ölenler için; bunların adi malül olmaları halinde kendilerine bağlanması gereken aylıklar, b) Emekli, adi malüllük veya vazife malüllüğü aylığı almakta olanlardan, (aylığa müstahak duruma girip te henüz bağlama yapılmamış olanlar dahil) ölenler için; bu aylıklar ile varsa son hizmet ve harb malüllüğü zamları toplamı, c) İştirakçilerle emekli, adi malüllük veya vazife malüllüğü aylığı bağlandıktan sonra tekrar emeklilik hakkı tanınan bir hizmete girenlerden vazifeden doğma sebeplerle ölenler ile aynı sebeplerden doğma kaza ve yaralanmaları üzerine tedavi sırasında veya ameliyat yüzünden ölenler için; kendilerinin birinci dereceden vazife malülü olmaları halinde bağlanacak vazife malüllüğü aylıkları; ç) Emekli, adi malüllük veya vazife malüllüğü aylığı alanlardan yedek er olarak silah altına alınanlardan (c) fıkrasında yazılı surette ölenler için; eski aylıkları ve 56 ncı maddeye göre birinci derece üzerinden hesaplanacak vazife malüllüğü aylıkları toplamı, d) (Değişik: 18/1/1979-2177/2 md.) Yukarıdaki (c) ve (ç) fıkralarında yazılı olanlar 64 üncü madde kapsamına girmekte iseler veya 64 üncü madde de yazılı hallerde şehit olmuşlarsa; (c) ve (ç) fıkralarında yazılı ve 64 üncü maddede öngörülen esaslara göre saptanacak aylıklar ile yine 64 üncü maddeye göre birinci malüliyet derecesi üzerinden hesaplanacak harp malüllüğü zammı toplamı, Esas tutulur.

Madde 70 - Birden fazla karısı olan kocanın ölümünde 68 inci maddede yazılı nispette hesaplanacak dul aylığı, bunlar arasında paylaştırılmak suretiyle bağlanır. Bunlardan birinin ölümünde veya aylığının kesilmesini gerektiren bir duruma girmesinde aylığı en çok bir yıl içinde yazı ile Sandığa müracaat olunması şartiyle kalan dul bir ise onun aylığına ve birden fazla ise eşitlikle bunların aylıklarına eklenir. 77 nci maddenin (a) fıkrası hükümleri bunların birbirleri hakkında da uygulanır.

Madde 71 - İştirakçi karı veya koca eşinden 30 yaş veya daha büyük ise ölümünde eşine yarı nispetinde aylık bağlanır. Ancak evlenme akdi en az 10 yıl evvel yapılmış veya çocukları olmuş ise bu indirme yapılmaz. (Ek: 3/3/1954-6311/13 md.) Emekli olduktan sonra evlenenler hakkında dahi aynı hükümler uygulanır.

Madde 72 - (Değişik: 7/5/1986-3284/10 md.) Ölen iştirakçilerin, iştirakçi bulunmayan dul ve muhtaç anaları ile iştirakçi olmayan ve ölüm tarihinde muhtaç ve (65) yaşını doldurmuş bulunan babalarına Sandığa müracaat tarihini takip eden aybaşından itibaren aylık bağlanır. Muhtaç babalardan çalışarak geçimini sağlayamayacak derecede malül olanlar için yaş kaydı aranmaz. Muhtaç olması sebebiyle aylık bağlanan babanın ölümünde aylığı, muhtaç olması şartı ile Sandığa müracaat tarihini takip eden aybaşından itibaren öz anaya bağlanır. Şu kadar ki, ölüm tarihinde; evli bulunmaları dolayısıyla aylık bağlanmamış ve sonradan dul kalmış veya boşanmış muhtaç analar ile (65) yaşını doldurmamış malul ve muhtaç bulunmayan babaların, (65) yaşını doldurmaları veya malul duruma girmeleri halinde, muhtaç bulunmaları şartı ile (65) yaşını doldurmuş olmakla beraber muhtaç olmadıklarından dolayı aylık bağlanmamış bulunanların sonradan muhtaç duruma girmeleri halinde, Sandığa müracaatlarını takip eden aybaşından itibaren aylık bağlanır.

(Değişik:1/4/1998 - 4354/2 Md.) Bu Kanunun 64 üncü maddesinin (a,b,c,ç,d ve e) fıkralarında açıklanan durumlardan dolayı veya 3.11.1980 tarih ve 2330 sayılı Kanun ile bu Kanuna ek 18.12.1981 tarihli ve 2566 sayılı Kanun kapsamında mütalaa edilen görevler nedeniyle hayatlarını kaybetmiş bulunan iştirakçilerle bunlardan aylık almakta iken ölenlerin, baba veya analarına, ölüm tarihini takip eden aybaşından geçerli olarak aylık bağlanır. Babaya bağlanan aylık, dul ve yetimlerin bulunması hali de dahil, ana ve babaya eşit olarak paylaştırılarak ödenir. Dul ve yetimlerle beraber baba veya anaya aylık bağlanması halinde, eş ve çocukların aylıkları baba veya ananın bulunmadığı durumlarda bağlanacak aylıktan az olamaz. 3.11.1980 tarihli ve 2330 sayılı Kanun ile bu Kanuna ek 18.12.1981 tarihli ve 2566 sayılı Kanun kapsamında mütalaa edilen görevler nedeniyle bağlanan aylıklar Bakanlar Kurulu Kararıyla iki katına kadar çıkartılabilir. Ödenecek aylığın Bakanlar Kurulunca artırılması halinde, bağlanan aylıkta meydana gelecek farklar ile dul ve yetimlerle beraber aylık bağlanması halinde, baba veya anaya bağlanan aylıklar da sosyal güvenlik kurumlarınca Hazineden tahsil edilir.

Madde 73 - 67 nci maddede yazılı çocuklardan, Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre: a) Nesebi sahih; b) Nesebi tashih edilmiş; c) Evlat edinilmiş; ç) Nesebi sahih olmıyan; (Anadan aylığa müstahak olma halinde) d) Tanınmış; f) Babalık davası ile hükmen tanınmış; (Türk Medeni Kanununun 297 nci maddesi gereğince babanın yalnız para ödemesi için açılan davalar sonunda bu yolda hüküm alınması hariç.) (1) çocuklar anlaşılır.

Madde 74 - (Değişik: 7/5/1986 - 3284/11 md.) Ölüm tarihinde (18) yaşını, ortaöğrenim yapmakta ise (20) ve yükseköğrenim yapmakta ise (25) yaşını doldurmamış erkek çocuklara aylık bağlanır. Ölüm tarihinde (18) yaşını doldurmuş ve öğrenci olmamaları nedeniyle aylık bağlanmamış erkek çocuklara, öğrenim durumlarına göre yukarıdaki bentte belirtilen yaşları geçmemek şartıyla aylık bağlanır.

Yetim aylığını almakta iken öğrenim durumlarına göre yukarıda belirtilen yaşları doldurmaları veya öğrencilik durumlarının sona ermesi nedeniyle aylıkları kesilen veyahut ortaöğrenimde (20) yaşını doldurmuş olmaları nedeniyle aylık bağlanmamış erkek çocuklardan, yukarıda belirtilen yaşları geçmemek şartıyla yeniden veya ilk defa öğrenci olanlara öğrenci oldukları tarihi takip eden aybaşından itibaren aylık bağlanır.

Ortaöğrenimi bitirdikten sonra ve (20) yaşını doldurmadan önce ilk ders yılında yükseköğrenime başlayan erkek çocukların aylıkları aralıksız ödenir.

Ortaöğrenimi bitirdikten sonra yükseköğrenime devam edebilmek için yurt dışında yabancı dil öğreniminde geçen sürenin en çok bir yılı ile master ve lisans üstü uzmanlık öğrenimlerinde geçen sürelerin tamamı yükseköğrenimden sayılır.

Bir yükseköğrenimin bitirilmesinden sonra ikinci bir yükseköğrenimde geçen süreler ile doktora veya ikinci defa yapılan master veyahut lisans üstü uzmanlık öğreniminde geçen sürelerde aylık ödenmez.

Ölüm tarihinde iyileştirilmesi olanaksız hastalıklarının veya sakatlıklarının çalışmalarına engel olduğu sağlık kurulunca onaylanacak raporla tesbit edilenlere muhtaç olmaları şartıyla, ölüm tarihindeki yaşları ne olursa olsun ölüm tarihini izleyen aybaşından, sonradan bu şekilde malul ve muhtaç duruma düştükleri anlaşılanlara kendileri veya veli veyahut vasileri tarafından Sandığa müracaat tarihlerini takip eden aybaşından itibaren aylık bağlanır.

Aylık almakta iken yukarıdaki bent kapsamına girdikleri aynı şekilde anlaşılanların aylıkları, yaşları dolayısıyla aylıklarının kesilmesi gereken tarihte kesilmeyerek ödenmeye devam edilir.

5 yıl ve daha fazla fiili hizmeti bulunanların aylık bağlanan kız ve erkek çocukları hakkında da (malüllük şartları hariç) bu madde hükümleri uygulanır.


Madde 75 - (Değişik: 22/6/1956 - 6745/1 md.) Kendisinden aylık bağlanacak olanların ölümü tarihinde evli bulunmıyan kız çocuklarına aylık bağlanır. Evlenme dolayısiyle aylığı kesilmiş olanlardan sonradan boşanan veya dul kalanların da eski aylıkları bağlanarak ödenir. Ölüm tarihinde evli olmaları sebebiyle aylık bağlanmamış kız çocuklarından bilahare boşanan veya dul kalanlara da bu tarihleri takibeden ay başından itibaren aylık bağlanır. Bu takdirde evvelce 68 inci madde gereğince ölüm tarihinde müstahak dul ve yetimlere bağlanmış olan aylıklarda; bu kere aylık bağlanan çocuk da nazara alınmak suretiyle gerekirse düzeltme yapılır.

Madde 76 - Ölüm tarihinde gebe olan karının sonra doğurduğu çoçuğa, doğum gününü takibeden ay başından itibaren aylık bağlanır. Ve evvelce 68 inci madde gereğince ölüm tarihinde müstahak dul ve yetimlere bağlanan aylıklarda, doğan çocuk ta nazara alınmak suretiyle, gerekirse, düzeltme yapılır. Ölümden sonra mahkemece babalığa hükmolunan çocuklar hakkında da aynı hükümler uygulanır.


YİRMİ BİRİNCİ KISIM[]

Dul ve Yetim Aylığının Bağlanmıyacağı Haller

Madde 77 - Aşağıda yazılı hallerde dul ve yetimlere aylık bağlanmaz: a) Kendisinden aylık bağlanacak, iştirakçiyi veya emekli, adi malüllük, vazife malüllüğü aylığı alanı; Kasten ve haksız yere öldüren veya öldürmeye teşebbüs edenlere veya bu kanun gereğince adi malül sayılacak hale getirenlere; b) Kendisine aylık bağlatacak iştirakçiye, veya emekli, adi malüllük veya vazife malüllüğü aylığı alana veya ailesine karşı ağır bir cürüm işlediğinden veya bunlara karşı kanunen mükellef olduğu vazifeleri ifada büyük bir kusur irtikap eylediğinden dolayı ölüme bağlı bir tasarrufla mirastan ıskat edilenlere; c) Evli kız ve erkek çocuklarla anaya.

Madde 78 - (Değişik: 2/4/1956-6711/1 md.) İştirakçilerle 88 inci maddeye göre kesenekleri geri verilmemiş veya 62 nci maddeye göre vazife malüllüğü aylığı kesilerek emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye tayin edilmemiş durumda olup da mahkemece gaipliklerine hükmolunanlardan; fiili hizmet müddetleri 10 yıl ve daha fazla bulunanların dul ve yetimlerine hükmün kesinleştiği tarihten itibaren bir yıl içinde yazı ile Sandığa müracaat etmeleri şartiyle gaipliğin başladığına hükmolunan tarihi ve bir yıl geçtikten sonra yine yazı ile Sandığa müracaat edenlere de müracaatları tarihlerini takibeden ay başlarından itibaren 68 inci madde esaslarına göre aylık bağlanır ve gaipliklerinin geçmesi halinde bağlanan aylıklar gaipliğin geçtiğinin belirdiği tarihi takibeden ay başından itibaren kesilir. (1)

Gaiplikleri geçenlerden bir yıl içinde emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye tayin olunanlar, iştirakçi durumlarını tekrar iktisap ederler ve gaiplikleri sırasında dul ve yetimlerine ödenmiş aylıkların veya toptan ödemenin toplamı adlarına borç kaydedilerek aylık veya ücretleri tutarından emekli, adi malüllük veya vazife malülü aylığı bağlanmasında bu aylıklarından ve ölümü halinde de dul ve yetimlerine bağlanacak aylıklardan yüzde on kesilmek suretiyle tahsil olunur. İlgililer adına borç kayıtlanan aylığa ait vergiler Sandığın işarı üzerine Hazinece toptan geri verilir. Yukarıki fıkrada yazılı müddet içinde emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye tayin edilmeyenlerin Sandıkla ilgileri kesilir ve Sandıkta birikmiş keseneklerinin faizsiz toplamı dul ve yetimlere ödenen aylıkların veya 82 nci maddenin (d) fıkrasına göre yapılan toptan ödemenin toplamından fazla ise, fazlası toptan kendilerine ödenir. Noksan ise farkı aranmaz. Gaiplikleri geçenlerden; emekli, adi malüllük veya vazife malüllüğü aylığı bağlanmasına hak kazanmış durumda olanlar hakkında yukarıki fıkra hükmü tatbik edilmeyip istediklerinde kendilerine müstahak oldukları aylıklar bağlanır ve yukarda ikinci fıkrada gösterilen borçları bu aylıklarından kesilir.

Emekli, adi malüllük veya vazife malüllüğü aylıklarından birini almakta iken gaipliklerine hükmolunanların dul ve yetimlerine aylık bağlanır. Gaiplikleri geçenlerin kendi aylıklarının ödenmesine başlanır ve gaiplikleri sırasında dul ve yetimlerine ödenen aylıkların toplamı, emekli aylıkları toplamından eksik ise farkı ayrıca kendisine toptan ödenir.

5434 sayılı kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra harbde kaybolan iştirakçilerin dul ve yetimlerine gaipliğin hükme bağlandığı tarihi takibeden aybaşından itibaren vazife yüzünden ölmüş olanlar gibi ve durumlarına göre bu kanunun hükümleri gereğince aylık bağlanır. Gaiplikleri geçmesi halinde yukardaki fıkralar hükümleri kıyasen tatbik olunur. Bunlardan fiili hizmet müddetleri 10 yıldan az olduğundan dolayı dul ve yetimlerine toptan ödeme yapılmış ise ödenen para, bağlanan aylıkların müterakiminden indirilerek varsa artanı aylıklarının dörtte birinin kesilmesi suretiyle tahsil olunur.

(Değişik: 18/1/1979-2177/3 md.) 64 ncü maddede belirtilen zaman ve durumlarda gaip olanların dul ve yetimlerine gaiplik kararında gaipliğin başlangıcı olarak belirtilen tarihi izleyen aybaşından itibaren birinci derece harp malüllüğü aylığı üzerinden aylık bağlanır ve harp malüllüğü zammı ödenir.

(Dokuzuncu fıkra mülga: 23/2/1965-545/4 md.) (Ek fıkralar: 18/1/1979 - 2177/3 md.): Gaiplikleri nedeniyle dul ve yetimlerine aylık bağlananların, gaipliklerinin sona ermesi halinde dul ve yetimlerinin aylıkları, gaipliğin geçtiği tarihi izleyen aybaşından itibaren kesilir ve ödenmiş aylıklar geri alınmaz. 64 üncü maddede öngörülen durumlarda gaip oldukları Genelkurmay Başkanlığınca bildirilenler hakkında mahkeme hükmü beklenmeksizin bu Kanunun gaipliğe ilişkin hükümleri uygulanır.

Madde 79 - 64 üncü maddede yazılı hallerde şehit olduğu iddia olunanların aylığa müstahak dul ve yetimleri tarafından, aylık bağlanması isteği ile yapılacak müracaatlarda mahkemelerden aldıkları veraset vesikaları ile Sandık gıyabında yapılmış muhakeme sonunda aldıkları ilamlarda gösterilen şehitlikler, resmi kayıtlara göre hakikate uygun değilse Sandık, bu vesika veya ilamlardaki ölümün şehitlikle olduğu hakkındaki hüküm ve kararların bozulmasını ilgili mahkemeden istemeğe yetkilidir.

Madde 80 - (Değişik: 30/5/1963 - 241/1 md.) 92 nci madde gereğince emeklilik hakkı düşen iştirakçilerden fiili hizmet müddetleri 20 yıl ve daha fazla olanlarla 93 üncü madde gereğince aylıkları kesilen emekli, adi malül veya vazife malüllerinin yalnız Türkiye sınırları içinde Türk uyruğunda kalan, muhtaç dul ve yetimlerine, mezkür maddedeki durumlarının belli olduğu tarihlerden itibaren en çok bir yıl içinde yazı ile Sandığa müracaatlarını takibeden ay başından itibaren aylık bağlanır. Durumlarının zail olduğu tarihleri takip eden ay başından itibaren kesilerek ölümlerinde müstahak olanlara tekrar bağlanır.

Madde 81 - 66 ncı maddenin (a), (d) ve (e) fıkralarında yazılı olanların dul ve yetimlerine bağlanan aylıklar, ödendikçe faturası karşılığında Hazineden alınır. (1)


YİRMİ İKİNCİ KISIM[]

Toptan Ödeme

Madde 82 - Toptan ödeme, aşağıda yazılı hallerde yapılır: a) Yaş haddinden dolayı emekliye ayrılanlardan veya (61) yaşını doldurarak emekliye ayrılmalarını istiyenlerden, fiili hizmet müddetleri 15 yıldan az olanlara; b) 39 uncu maddenin (e) ve (f) fıkralarında yazılı olanlardan; fiili hizmet müddetleri 25 yılı doldurmamış olanlara; (2) c) Haklarında adi malüllük hükümleri tatbik edilen iştirakçilerden; fiili hizmet müddetleri 10 yıldan az olanlara; ç) Vazife malüllüğü geçtiğinden aylığı kesilmiş ve emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye tayin edilmemiş durumda iken (61) yaşını dolduranlardan; fiili hizmet müddetleri 15 yıldan az olanlara veya yine bu durumda iken ölen ve fiili hizmet müddetleri 15 yıldan az olanların; dul ve yetimlerine; (2) d) Mahkemece gaipliklerine hükmolunan iştirakçilerden fiili hizmet müddetleri 10 yıldan az olanların; hüküm tarihinden itibaren bir yıl içinde yazı ile Sandığa müracaat eden dul ve yetimlerine. (2)

Madde 83 - (Değişik: 7/5/1986 - 3284/12 md.) Toptan ödeme, ilgililerin, fiili ve itibari hizmet süreleri ile borçlandıkları hizmet süreleri için ödedikleri paralara tekabül eden süreler toplamının her tam yılı ile, görevlerinden ayrıldıkları tarihteki emekli keseneğine esas aylıklarının iki katının çarpımından oluşan miktarı ifade eder. Hizmet süresi toplamında bulunan yıl kesirleri tama iblağ edilir. Tahakkuk ettirilen toptan ödeme miktarı, bir yıllık hizmet için tahakkuk ettirilecek miktardan az olamaz.

Madde 84 - 70,71 ve 72 nci maddelerle 74 üncü maddenin 1 inci fıkrası 75 ve 77 nci maddeler hükümleri, dul ve yetimlere yapılacak toptan ödemelerde de uygulanır. Ölüm tarihinde çalışmağa mani ve tedavisi imkansız hastalık veya malüllük sebepleriyle muhtaç oldukları sağlık kurulunca tasdik edilecek raporla anlaşılan erkek çocuklara da yaş kaydı aranmaksızın toptan ödeme yapılır.

(Değişik: 3/3/1954-6311/14 md.) Ancak gerek bunların, gerek muhtaç ana, baba ve kocanın müstahak sayılabilmesi için ölüm tarihinden itibaren en çok iki yıl içinde yazı ile Sandığa müracaat olunması şarttır. İstihkak sahibi olanlardan hepsi müracaat etmemiş olduğu takdirde müracaat edenlerin hissesi ödenir ve müracaat etmiyenlerin hissesi ölüm tarihinden itibaren iki yıl müddetle mevkuf tutulur. Bu müddet içinde müracaat vakı olmadığı takdirde bunların hisseleri 83 üncü madde hükümleri mahfuz kalmak üzere diğerleri arasında taksim olunur.

Madde 85 - Ölüm tarihinde dul karı gebe ise, gebelik dul karı tarafından ölüm tarihinden itibaren en çok 6 ay içinde yazı ile Sandığa bildirilmek şartiyle doğacak çocuk için de toptan ödeme tahakkuk ettirilerek Sandıkta saklı tutulur ve doğumda genel hükümlere göre ödenir. Doğum olmaz veya çocuk ölü doğarsa, bu para, 68 inci madde hükümlerine göre gerekiyorsa diğerlerinin hisselerine eklenir.

Madde 86 - Ölümlerinde aylığa veya toptan ödemeye müstahak dul ve yetim bırakmıyanların kesenekleri Sandığa kalır.


YİRMİ ÜÇÜNCÜ KISIM[]

Emekli Keseneklerinin Geri Verilmesi

Madde 87 - Aşağıda yazılı sebeplerle, emeklilik hakkı tanınan vazifelerden ayrılanların, Sandıkla ilgileri kesilir ve o tarihe kadar aylık ve ücretlerinden kesilerek Sandıkta birikmiş kesenekleri (34 ve 38 inci maddelerde yazılı kesenek ve karşılık toplamlarının kesenek itibar edilen kısımları dahil) faizsiz olarak kendilerine ödenir. (1)

a) (Değişik: 9/6/1952 - 5951/4 md.) İstifa edenler; (Milletvekilliğine seçilmek üzere seçim kanununda yazılı müddet içinde istifa etmiş olupta milletvekili seçilmiş bulunanlar hariç) b) İstifa etmiş sayılanlar; c) Emeklilik hakkı tanınmıyan kadrolara nakil suretiyle tayin edilenler; ç) (Mülga: 9/6/1952 - 5951/4 md.) d) Belediye başkanlığından veya il daimi komisyonu üyeliğinden 39 uncu maddenin (b) fıkrasında yazılı duruma girmeden ayrılanlardan emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye tayin edilmemiş veya 40 ıncı maddede yazılı yaş hadleri sebebiyle tayin edilememiş olanlar; e) İdareten veya cezaen vazifelerine son verilenler; f) Asillikleri tasdik olunmıyarak vazifelerine son verilen stajyerler ve adaylar; g) Bakanlık emrine alınanlardan, kurumlarca teklif edilen eski vazifelerine eşit veya bir aşağı derecedeki emeklilik hakkı tanınan vazifeleri kabul etmemek suretiyle ilgisi kesilerek aylıksız duruma geçenler; h) Emeklilik hakkını düşürmiyen hürriyeti tahdit edici ceza ile hükümlü bulunanlar (Cezaları tecil edilenler hariç); (1) i) Kadro yüzünden açıkta kalanlardan aylıksız veya ücretsiz duruma girenler; j) Kadroları kurumlarınca geçici hale getirilenler; k) 92 nci madde gereğince emeklilik hakkı düşen iştirakçiler; l) (Değişik: 28/5/2003 - 4861/23 md.) Harp okulları ve astsubay meslek yüksek okullarındaki öğrenciler ile astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulanlardan eğitimlerini tamamlayamayarak ayrılanlar (Yalnız öğrenci aylıklarından kesilen miktarlar); m) Muvazzaflık hizmetini kısa veya tam olarak yapmak üzere vazifeleri ile ilgileri kesilmek suretiyle silah altına alınan iştirakçilerle, seferberlik, talim veya manevra için er olarak silah altına alınan ve vazifeleri ile ilgileri kesilen hizmetliler; Bu maddede yazılı olanlardan fiili hizmet müddetleri ile fiili hizmet zamları 5 yılı doldurmamış bulunanlara birşey verilmez. Ancak tekrar iştirakçi olanların hakları devam eder.

Madde 88 - (Değişik: 9/7/1953 - 6122/4 md.) 87 nci maddenin (a, b, c, d, e, g, h, i, j,m) fıkralarında yazılı olanlardan fiili hizmet müddetleri 10 yıl ve daha fazla bulunanların ayrılışlarında kesenekleri geri verilmez.(2)


YİRMİ DÖRDÜNCÜ KISIM[]

İkramiye

Madde 89 - (Değişik: 9/7/1953 - 6122/5 md.) Emekli, adi malüllük veya vazife malüllüğü aylığı ilk defa bağlananlardan bağlanması sırasında ve bağlanmaya esas fiili hizmet müddetleri 30 yılı doldurmuş bulunanlara (Emekli ikramiyesi) adiyle bu aylıklarına esas tutulan vazife aylık veya ücretleri tutarının bir yıllık toplamı ödenir. Fiili hizmet müddetleri 25 yıl veya daha fazla ve 30 yıldan eksik olanların kurumlarınca resen veya istekleri üzerine emekliye ayrılmaları halinde bunlara 30 seneyi dolduranlar için verilecek ikramiye miktarının 25 veya daha fazla senelere isabet eden nispetteki miktarı verilir. Bu fıkraya göre verilecek ikramiyenin hesabında 6 ay ve daha fazla yıl kesirleri tam yıl sayılır. Altı aydan az kesirler nazarı itibara alınmaz.

Fiili hizmet müddetleri 25 yılı doldurmuş bulunanlardan vazifede veya açıkta iken ölenlerin ikramiyeleri 68 inci maddedeki esas ve nispetlere göre aylığa müstahak dul ve yetimlerine ve artarsa bu da yine aynı nispetlere göre bunlara ödenir. Emekli ikramiyeleri ödendikçe yazı ile istenilmesi üzerine en çok iki ay içinde faturası karşılığında kurumlarınca sandığa ödenir. Sandıkça tahakkuk ettirilecek emeklilik ikramiyelerini almadan ölenlerin ikramiyeleri varislerine ödenir. (1)

Madde 90 - (Değişik: 14/3/1985 - 3166/3 md.) Evlenmeleri sebebiyle dul ve yetim aylığı kesilen eş ve kız çocuklarla anaya bir defaya mahsus olmak üzere almakta oldukları dul veya yetim aylıklarının oniki aylık tutarı evlenme ikramiyesi olarak ödenir. Bunlardan evlenme tarihinden itibaren oniki aydan önce boşananlarla evliliğin butlanına veya feshine karar verilenlere yeniden aylık bağlanması halinde, ödenmiş bulunan evlilik ikramiyesinin oniki aydan eksik süreye ait kısmı tahsil edilinceye kadar aylıkları ödenmez.(2)


YİRMİ BEŞİNCİ KISIM[]

Aylıkların Başlangıcı

Madde 91 - (Değişik: 3/3/1954-6311/15 md.) Bu kanuna göre bağlanan çeşitli mahiyetteki aylıkların ödenmesi aşağıdaki fıkralarda yazılı tarihlerden başlar: a) 42 nci maddede yazılı olanlar için mezkür madde hükmü dairesinde yazı ile vakı isteme tarihini takip eden ay başından; b) Emeklilik hakkı tanınan bir vazifede iken bu kanunda yazılı çeşitli sebeplerle emekliye ayrılanların emekli, adi malüllük, vazife malüllüğü aylıklariyle ölenlerin dul ve yetimlerine bağlanacak aylıklar hizmet aylıklarının kesildiği tarihi takip eden ay başından; (Emekliliklerini kendileri istemiş olanlar bu istemelerinin kabul edildiği salahiyetli makamlarca kendilerine yazı ile bildirilmezse isteklerini yaptıkları tarihten itibaren bir aydan evvel olmamak üzere vazifelerini terkedebilirler. Bunların emeklilik isteklerinin kabul edildiğinin salahiyetli makamlarca yazı ile bildirilmesi tarihinden itibaren en çok bir ay içinde vazifelerinden ayrılmaları mecburidir. Erlerin vazife malüllüğü aylıklarının başlangıcı bu husustaki müracaatlarını takip eden ay başıdır.) c) Her ne suretle olursa olsun açıkta bulunanlardan emekli aylığına müstahak olanların veya ölenlerin emekli ve adi malüllük aylıklariyle dul ve yetimlerine bağlanacak aylıklar, son ayrıldıkları kurumlara kendileri veya dul ve yetimleri tarafından yazı ile yapılacak müracaat tarihlerini takip eden ay başından; ç) Emekli, adi malüllük ve vazife malüllüğü aylığı almakta iken ölenlerin dul ve yetimlerine bağlanacak aylıklar ölüm tarihini takip eden ay başından; (Şu kadar ki, dul ve yetim aylıklarının tahsisinde 72 nci madde hükmü mahfuz tutulur.) Emekliye ayrılanların ay sonuna kadar olan hizmet aylığı geri alınmaz.

Hükümle veya sicilleri veyahut askeri mahkemelerce verilecek karar üzerine kurumlarınca re'sen emekliye sevk edilenlerin emekli aylıklarının başlangıç tarihlerinden ve yaş haddini dolduranların bu haddi doldurdukları tarihleri takip eden ay başından sonra her ne sebeple olursa olsun kurumlarınca vazifeleriyle ilgileri kesilmiyerek aylık veya ücretleri ödenenlerin bu suretle geçen müddetleri fiili hizmet müddeti sayılmaz ve bunlar için kesenek ve karşılık alınmışsa geri verilir. Şu kadar ki, bağlanan aylıklar vazifelerinden ayrılarak vazife aylığı veya ücretlerinin kesildiği tarihleri takip eden ay başlarına kadar ödenmez.


YİRMİ ALTINCI KISIM[]

Emeklilik Haklarının Düşmesini ve Bağlanan Aylıkların Devamlı Olarak Kesilmesini Gerektiren Sebepler

Madde 92 - (Değişik: 7/5/1986 - 3284/13 md.) İştirakçilerden Türk vatandaşlığından çıkarılan, Türk vatandaşlığını bırakan, yabancı memleket uyruğuna girenlerin (Türk vatandaşlığını muhafaza edenler hariç) bu Kanunla tanınan her çeşit hakları düşer. Aylık almakta iken veya aylık bağlama hakkı doğmadan önce, tanınan her çeşit hakları bu madde uyarınca düşenler, bu durumlarının ortadan kalkması halinde, Sandığa yazılı olarak yapacakları müracaatları takip eden aybaşından itibaren ve bu Kanunda öngörülen diğer şartları da taşımaları kaydıyla bu haklardan yeniden yararlandırırlar. Yukarıdaki hükümler 88 inci madde kapsamına girenlerle, dul ve yetimleri hakkında da uygulanır.

Madde 93 - (Değişik: 7/5/1986 - 3284/14 md.) Bu Kanuna göre bağlanan aylıkları alanlardan: a) 92 nci maddede yazılı durumlara girenlerin; b) Evlenen dul eşlerin, ana ve kız ile erkek çocukların (harp malülleriyle evlenen karılar hariç); c) Muhtaç durumdan çıkan ana ve babanın; ç) 74 üncü madde hükmü uygulanmak suretiyle (18) yaşını, ortaöğrenimde ise (20) yaşını, yükseköğrenim yapmakta ise (25) yaşını geçmemek üzere bu öğrenimlerini bitiren erkek çocukların; Aylıkları, bu durumlarının kati olarak belirtildiği tarihleri takip eden aybaşından itibaren kesilir. Bunların, bu Kanun uyarınca yeniden aylığa müstehak olmaları şartıyla tekrar aylıkları bağlanır.


YİRMİ YEDİNCİ KISIM[]

İki Cihetten veya Aynı Sıfatla (Aylık) veya (Toptan Ödeme)'ye İstihkak Halleri

Madde 94 - (Değişik: 7/5/1986 - 3284/15 md.) Bu Kanunda belirtilen istisnalar dışında, iki yönden aylığa hak kazananların, tercih ettikleri aylıkları, Sandığa yazılı müracaatları takip eden aybaşından itibaren ödenir. Diğer aylıkları sürekli olarak kesilir. Ancak, iki yönden aylığa aynı zamanda hak kazananlara, müstehak oldukları tarihten itibaren fazla olan aylıkları ödenir. Tercih ettikleri aylıklarını alanlar, yeniden Sandığa yazılı olarak başvurdukları tarihi izleyen aybaşından itibaren bu isteklerinden dönebilirler. Emekli, adi malullük, vazife malullüğü, harp malullüğü veya er vazife malullüğü aylığı almakta iken dul veya yetim aylığını tercih edenlerin ölümlerinde, dul ve yetimlerine kendi emekli, adi malullük, vazife malullüğü, harp malullüğü, er vazife malullüğü aylıkları üzerinden aylık bağlanır. Dul ve yetim sıfatıyla toptan ödeme yapılanlara, gerek yine dul ve yetim sıfatıyla gerek kendi vazifelerinden dolayı müstehak oldukları toptan ödeme ayrıca yapılır. Evlendiğinden dolayı aylığı kesilenlerin, kocasının ölümü sebebiyle toptan ödemeye müstehak olması, yetim aylığının ödenmesine mani olmaz. İki cihetten aylık veya toptan ödemeye aynı zamanda müstehak duruma girenler hakkında da yukarıdaki hükümler uygulanır.(1)

Madde 95 - Dul ve yetim aylığı almakta iken emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye giren karı ve çocukların; vazifelerinden dolayı vazife malüllüğü aylığına müstahak olmalarında, bu aylıkları bağlanır. Vazife malüllüklerinin geçmesinde de, müstahak iseler, eski dul ve yetim aylıklarının ödenmesine başlanır. Vazifelerinden dolayı (Toptan ödeme) ye müstahak duruma girmelerinde bu istihkakları verilmekle beraber müstahak iseler kesilen aylıklarının ödenmesine de başlanır.

Madde 96 - Dul ve yetim aylığı almakta iken iştirakçi durumuna giren dul ana ile karı ve kızın sonradan kendi vazifelerinden dolayı aylığa müstahak duruma girmelerinde; tercih ederlerse bir ay içinde yazı ile Sandığa müracaat etmek ve müstahak olmak şartiyle, kesilen eski aylıklarının ödenmesine başlanır ve bu durumda iken ölümlerinde; yetimlerine emekliliğe esas olan vazife aylıkları üzerinden aylık bağlanır. Tercih etmezlerse veya ana muhtaç değilse eski aylıkları sürekli olarak kesilip vazifelerinden dolayı müstahak oldukları aylıkları bağlanır. Vazifelerinden dolayı (Toptan ödeme) ye hak kazanmışlarsa, bu istihkakları verilmekle beraber yine müstahak olmaları şartiyle, kesilen aylıklarının ödenmesine de başlanır.

Madde 97 - Toptan ödeme yapılmış dul veya yetimlerin sonradan aynı sıfatların birinden dolayı aylığa müstahak duruma girmelerinde evvelce yapılan toptan ödeme nazara alınmaz. Dul ve yetim aylığı almakta iken aynı sıfatların birinden dolayı toptan ödemeye hak kazanılmasında da toptan ödeme ayrıca yapılır. Aylık ve toptan ödemeye istihkak; aynı zamanda doğmuş olursa yine bu hükümler uygulanır.


YİRMİ SEKİZİNCİ KISIM[]

Emekli, Adi Malüllük, Vazife Malüllüğü, Dul ve Yetim Aylığı Alanlardan veya Kesenekleri Geri Verilenlerle Toptan Ödeme Yapılanlardan Bir Vazifeye Tayin Edilenler

Madde 98 - Emekli, adi malüllük ve vazife malüllüğü aylığı alanların; kurumlarda emeklilik hakkı tanınan vazifelere tayin edilebilmeleri için tayin edilecekleri vazifelere ait yaş hadlerini doldurmamış olmaları ve malüllerin, malüllüklerinin bu vazifeleri yapmağa mani olmadığının sağlık kurulunca tasdik edilecek raporla belirtilmesi şarttır.

Madde 99 - Emekli, adi malüllük, vazife malüllüğü, dul veya yetim aylığı, son hizmet zammı alanlardan; hiçbir şarta bağlı olmaksızın emeklilik hakkı tanınan vazifelere tayin edilenlerin, aylıklarının tamamı, bu vazifelere tayinleri tarihini takibeden ay başından itibaren kesilir. Ancak hayrat hademesinin aylıkları kesilmez ve kendilerine bu hizmetlerinden dolayı son hizmet zammı da yapılmaz. Vazife malüllüğü aylığı alanların, varsa, harb malüllüğü zammı ile Harp Okulu öğrencilerinden yetim aylığı alanların bu aylıkları kesilmez. Bu vazifelerden ayrılanların kesilen aylıklarının ayrıldıkları tarihi takibeden ay başından itibaren müstahak olmaları şartiyle ödenmesine başlanır. Peşin ödenen aylıklardan yukarki fıkra gereğince istirdadı gereken ve tayin tarihlerini takibeden ay başlarından sonraya raslıyan kısımları, Sandığın bildirimi üzerine kurumlarınca ilgililerin istihkaklarından en geç (3) ay içinde ve (3) eşit taksitte kesilmesi suretiyle tahsil olunarak Sandığa gönderilir.(1) (Ek:23/5/1951 - 5773/1 md.) Bu maddenin hayrat hademesi hakkındaki hükümleri dersiamlara da şamildir.

Madde 100 - (Değişik: 23/2/1965 - 545/2 md.) Emekli, adi malüllük veya vazife malüllüğü aylığı almakta iken (Erlerle emeklilik hakkı şarta bağlı olanlar hariç) emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye tayin edilenlerin tekrar emekliye ayrılmalarını istemeleri veya emekliye sevk edilmeleri halinde kendilerine veya ölümlerinde dul ve yetimlerine eski ve yeni hizmetlerinin toplamı üzerinden ve bu kanun hükümleri dairesinde aylık bağlanır. Ancak, bu gibilere yeniden bağlanacak aylıklar eski aylıklarından az olamaz.

Madde 101 - Vazife malüllüğü aylığı alan erlerden, sonradan emeklilik hakkı tanınan vazifelere tayin edilenlerin, çeşitli sebeplerle ayrılışlarında veya ölümlerinde bu vazifelerinden dolayı haklarında bu kanunun ilgili hükümleri ayrıca uygulanır.

Madde 102 - (Değişik: 23/2/1965 - 545/3 md.) Sandıkta birikmiş emekli keseneklerini geri almış bulunanlarla, toptan ödeme yapılmış olanlardan, 98 inci maddenin vazifeye alınmaya ait hükümleri mahfuz kalmak üzere, emeklilik hakkı tanınan veya 130 uncu maddede gösterilen vazifelere, belediye başkanlığına, illerin daimi komisyon üyeliklerine geçenlerden, aldıkları paraları, aldıkları tarihlerden itibaren ödiyecekleri tarihe kadar hesaplanacak kanuni faizi ile birlikte toptan Sandığa geri verirlerse; (2) Tayin veya seçilme tarihindeki yaşlarından, emeklilik hakkı tanınan vazifelerde evvelce geçen fiili hizmet müddetlerinin indirilmesinden sonra kalan yaş sayısı 35 i geçenlerden, 14 üncü maddenin (e) fıkrası uyarınca tamamlayıcı kesenek alınmak şartiyle, Sandıkla ilgilendirilirler ve eski fiili ve itibari hizmet müddetleri yenilerine eklenir.(3)

Ancak; a) İstekleri ile emekliye ayrılacak olanların bu paraları istek tarihlerinden en az 6 ay önce, b) Kurumlarınca re'sen (Malüllük, yaş haddi dahil) emekliye ayrılacak olanlarla ölenlerin, görevleri ile ilgilerinin kesildiği tarihlerden itibaren en geç 6 ay içinde, Kendileri veya dul yetimleri tarafından Sandığa ödenmiş olması şarttır. Aldıkları paraları, yukardaki süreler içinde geri vermiyenler ile paraları zamanaşımına uğramış bulunanlar emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye ilk defa alınmış sayılırlar. Kesenek veya toptan ödemeleri zamanaşımına uğramış olanlardan, birinci fıkrada yazılı vazifelere geçenler zamanaşımına uğrıyan paralarını (Faizsiz olarak) yukardaki süreler içerisinde toptan Sandığa geri verirlerse haklarında o fıkra hükümleri gereğince işlem yapılır. Fiili hizmet müddetlerinin 5 yıldan az olması dolayısiyle 87 nci madde gereğince emekli kesenekleri geri verilmemiş veya tahakkuk ettirilen keseneklerini veyahut toptan ödemeyi henüz almamış olanlar ile alma hakları zamanaşımına uğramamış bulunanlardan, birinci fıkrada yazılı vazifelere geçenler hakkında da paranın iadesi kaydı hariç olmak üzere sözü geçen fıkra hükümleri uygulanır. Meydana çıkan gaiplerden 78 inci madde gereğince Sandıkla ilgileri kesilenler hakkında da keseneğin geri verilmesinde; gaipliklerinden dolayı dul ve yetimlerine aylık bağlanmış ise, gaiplikleri tarihine kadar Sandıkta birikmiş kesenekleri miktarında bir para, toptan ödeme yapılmış ise, bu para esas alınmak suretiyle yukarıki hükümler uygulanır.

Madde 103 - Emekli, adi, malüllük veya vazife malüllüğü aylığı alanlardan; talim, manevra, seferberlik veya harb için silah altına alınanlar hakkında aşağıdaki hükümler uygulanır: a) (Değişik: 7/5/1986 - 3284/16 md.) Aylıkları, rütbe aylıklarından az ise aradaki fark ilgili kurumlarınca ödenerek, rütbeleri aylıklarından kesenek alınır. b) Aylıkları, rütbeleri aylıklarından çok ise farkları Sandıkça ödenerek kurumlarca yalnız rütbeleri aylıklarından kesenek alınır. c) Er olarak silah altına alınanların aylıkları kesilmez. (a) ve (b) fıkralarında yazılı olanların terhislerinde rütbeleri aylıkları üzerinden 100 üncü madde hükmü uygulanır.

Madde 104 - 39 uncu maddenin yetersizlik ve disiplin sebepleri hariç olmak üzere (e) ve (f) fıkralariyle 92 nci maddede gösterilenler, kurumlarda emeklilik hakkı tanınan vazifelerde çalıştırılamazlar.


YİRMİ DOKUZUNCU KISIM[]

Yaş

Madde 105 - Bu kanunun iştirakçilere ait çeşitli hükümlerinin tatbikında; emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye ilk defa tayin sırasında kurumlara gösterilen nüfus hüviyet cüzdanlarında yazılı doğum tarihleri, eğer 18 yaşını tamamladıktan sonra yaş düzeltilmesi yapılmış ise 18 yaşının doldurulması tarihindeki doğum tarihleri, dul ve yetimler hakkındaki hükümlerinin uygulanmasında da, dul ve yetim aylıklarına veya (Toptan ödeme) ye hak kazanıldığı tarihlerde bunların kayıtlı bulundukları nüfus idarelerindeki doğum tarihleri esas tutulur.

Nüfus hüviyet cüzdanlarındaki doğum tarihleri ile nüfus kayıtlarındaki doğum tarihleri arasında fark varsa, nüfus kayıtlarındaki tarih ve birden fazla nüfus kaydı bulunanların bu kayıtları arasında fark varsa, tarihi eski olan kayıt; sonraki kayıt idare veya kaza mercilerinden verilmiş bir karar ile yapılmış veya düzeltilmiş ise, kararlar nüfus kayıtlarına henüz geçirilmemiş olsa bile iştirakçiler için bu karar 18 yaşın doldurulmasından evvel alınmış olmak şartiyle bu kayıt esas olur. Ancak, doğum tarihlerinde, iştirakçiler için 18 yaşın doldurulmasından sonra, dul ve yetimler için de aylığa veya toptan ödemeye istihkak tarihlerinden geriye doğru bir yıl içinde yapılan düzeltmeler, nazara alınmaz. Doğum tarihlerinde ay gösterilmemiş ise, o yılın Temmuz ayının birinci günü, ay yazılı gün gösterilmemiş ise, o ayın birinci günü, doğum günü sayılır. (Ek: 15/7/1965 - 670/5 md; Değişik: 12/12/1980 - 2358/2 md.) Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarının bu Kanunun 40 ncı maddesinde gösterilen yaş hadleri sebebiyle emeklilik işlemleri; doğum tarihlerinde ay ve gün yazılı olmayanlar ile doğum günleri 1 Eylülden önce olanlar için 1 Eylül, doğum günleri 1 Eylül ve daha sonra olanlar için müteakip yılın 1 Eylül tarihinde yapılır.

Madde 106 - Kurumlar kendilerine gösterilen nüfus hüviyet cüzdanlarının tasdikli bir örneğini, ilgililerin işe başlama tarihlerinden itibaren en çok bir ay içinde Sandığa göndermeğe mecburdurlar. Ancak, Sandık; gönderilen örnekleri nüfus idarelerindeki kayıtları ile karşılaştırabilir ve bunlar hakkında 105 inci maddeye göre muamele yapar.

Madde 107 - Nüfus hüviyet cüzdanları ile nüfus kayıt örneklerinin; Sandığa bilerek yanlış bildirilmesinden doğan her çeşit zararlardan, ilgisine göre, kurumlar veya nüfus memurları ve doğru olmıyan nüfus hüviyet cüzdanlarının bilerek kurumlara gösterilmesinden doğan her çeşit zararlardan da bunları gösteren veya bunları bilerek kabul edip örneklerini Sandığa gönderenler malen sorumludurlar.


OTUZUNCU KISIM[]

Muhtaçlık

Madde 108 - Kendisini ve Türk Medeni Kanunun hükümlerine göre bakmağa mecbur olduğu ailesi fertlerini geçindirmeğe yetecek geliri, malı (Para veya o mahiyetteki kıymetler dahil) veya kazancı bulunmıyanlara, bu kanun hükümlerinin uygulanmasında (Muhtaç) denir. Muhtaçlık, dul ve yetimler tarafından tanzim ve imzaları ihtiyar heyetlerince tasdik edilecek beyan kağıtları üzerine daimi olarak oturdukları yerlerin bağlı bulundukları il veya ilçe idare heyetleri tarafından muhtaçlık sebepleri açıkça gösterilmek suretiyle verilecek mazbatalarla belirtilir. Bu mazbatalara karşı ilgili veya Sandık tarafından Danıştayda dava açılabilir. Sandıkça itirazda bulunulması halinde netice alınıncıya kadar aylığın yarısı ve toptan ödeme, kesenek iadesi ve ikramiye gibi ödemelerin tamamı emanet olarak Sandıkta alıkonulur.

Madde 109 - Sandık Yönetim Kurulu, idare heyetlerinin soruşturma ve kararları dışında ilgililerin gelir, kazanç ve malları hakkında başka yerlerde de idare makamları vasıtasiyle ayrıca her çeşit soruşturma yaptırmaya, resmi ve özel idare, müessese ve ortaklıklardan ve şahıslardan bilgi istemeye yetkili ve bunlar da vermeye mecburdurlar.

Madde 110 - Sonradan veraset, bağış, vasiyet yoliyle veya başka suretlerle para, menkul ve gayrimenkul mal ve gelir edinmiş veya kazanç sağlamış olanlar; bu durumlarını, bunları iktisap ettikleri tarihten itibaren bir ay içinde beyanname ile Sandığa bildirmeye mecburdurlar. Bu takdirde bu hallerin muhtaçlığını gidermiş olup olmadığı Sandık tarafından evvelce bu muhtaçlığı karara bağlıyan yerler idare heyetlerince yeniden karara bağlattırılır.

Madde 111 - Sandık Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre bakmaya mecbur olanlar tarafından bakılmadığından veya bağlanan nafaka veya sağlanan menfatin azlığından dolayı muhtaç durumda olmaları hasebiyle aylık bağladığı dul ve yetimlerin bakmaya mecbur yakınları aleyhine gerekli nafakanın bağlanması veya bağlanan miktarın artırılması için doğrudan doğruya veya üçüncü şahıs sıfatiyle dava açmaya yetkilidir.

OTUZ BİRİNCİ KISIM Aylık Bağlanıncıya, Toptan Ödeme ve Kesenek İadesi Yapılıncaya Kadar Verilecek Avanslar

Madde 112 - İlgililere bu kanun gereğince aylık bağlanıncıya kadar geçecek müddet için yazı ile Sandıktan istemelerinde aşağıdaki esaslara ve bu kanunun genel hükümlerine göre (Avans aylık) ödenir: a) Emeklilik hakkı tanınan vazifelere alınmış emekli, adi malül ve vazife malüllerinden emekliye ayrılanlara, kesilen aylıkları, b) Emekli, adi malüllük veya vazife malüllüğü aylığı bağlanacak veya aylık şeklinde son hizmet zammı yapılacaklara bu aylıklarının dul ve yetimlere de (68) inci maddeye göre bağlanması gereken aylıkların yarısı. (1)

Bağlanan aylıkların avans aylıklardan artanı toptan ödenir. Fazla ödendiği anlaşılan kısım, bağlanan aylığın dörtte birinin kesilmesi suretiyle geri alınır. Müstahak olmadıkları sonradan anlaşılanlara ödenmiş avans aylıklar genel hükümlere göre tahsil edilir. İlgililerin, aylık yerine (Toptan ödeme) ye müstahak bulundukları anlaşılırsa, ödenen avans aylıklar, toptan ödemelerden indirilir.

Madde 113 - Bu kanun gereğince (Toptan ödeme) yapılıncaya kadar yazı ile istemeleri şartiyle, Sandıkta birikmiş kesenekler ilgililere veya (68) inci maddede yazılı nispetlere göre, dul ve yetimlerine avans olarak ödenir.

Madde 114 - Bu Kanun gereğince kesenekleri geri verileceklere, ödeme yapılıncıya kadar, yazı ile istemeleri şartiyle, yarısı avans olarak verilir.

Madde 115 - Yer sarsıntısından zarar gören bölgelerin, Bakanlar Kurulunca belirtilecek yerlerinde veya yangın, sel gibi önemli olaylara maruz kalan yerlerde, yardıma muhtaç olacak derecede malca veya bedence mühim zarara uğradıkları o yerlerin idare heyetleri tarafından tasdik olunan; emekli, adi malül, vazife malülü ve dul ve yetimlere, aylıklarının üç mislini geçmemek üzere Yönetim Kurulunca uygun görülecek miktarda avans verilir. Bu avanslar, ilgililerin aylıklarından eşit taksitlerle ve ödeme tarihlerinden itibaren iki yıl içinde geri alınır. Aylıkları henüz bağlanmamış olanlara bu ödemeler 112 nci maddede yazılı avans aylıklar uzerinden yapılır. Ölüm halinde tahsil edilmemiş kısımlar aranmaz.


OTUZ İKİNCİ KISIM[]

Zamanaşımı

Madde 116 - Emekli, adi malüllük, vazife malüllüğü, dul ve yetim aylıklarını almak üzere, bu aylıkların tahakkuk ettirildiği tarihlerden itibaren aralıksız bir yıl sonuna kadar Sandığa müracaat etmiyenlerin aylıkları kesilir. Bunlardan kesilme tarihinden itibaren 5 yıl içinde yazı ile Sandığa müracaat edenlere kesilen aylıkları tekrar bağlanır ve geçmiş müddete ait aylıkları da toptan ödenir. Bu müddetten sonra müracaat edenlerin aylıkları, müracaat tarihlerini takibeden ay başından itibaren yeniden bağlanarak ödenir ve geçmiş müddet için bir şey verilmez. Bu kanunda ayrıca belirtilen haller dışında aylık bağlanmasına istihkak kesbedildiği tarihten itibaren beş yıl sonuna kadar yazı ile müracaat edilmezse bu aylıklar, müracaat tarihini takibeden ay başından itibaren bağlanır. Madde 117 - Bu kanun gereğince çeşitli adlarla ödenecek paralardan; istihkak kesbedildiği tarihlerden itibaren beş yıl sonuna kadar alınmıyan veya yazı ile müracaat edilerek aranmıyanlar Sandık lehine zamanaşımına uğrar.

Madde 118 - 116 ve 117 nci maddeler, ilgililerin her birinin istihkakları hakkında ayrı ayrı uygulanır. Sandığa müracaat etmemenin makbul veya mücbir bir sebebe dayandığını genel hükümlere göre ispat edenler hakkında yukarki maddeler hükümleri uygulanmaz. Ölümü duymamış olmak, ispat edilmek şartiyle, mücbir sebep sayılır.


OTUZ ÜÇÜNCÜ KISIM[]

Ödeme

Madde 119 - Bu kanun gereğince yapılacak her çeşit ödemeler için, kullanılacak belgeler ve ödemenin şekilleri yönetmelik ile belirtilir. Madde 120 - Bu kanunda yazılı her çeşit istihkaklar;yerleştikleri yerlerde doğrudan doğruya hak sahiplerine, vekillerine veya kanuni temsilcilerine ödenir. Ancak köylerde oturanların aylıkları, bunların bağlı oldukları il veya ilçe merkezlerinde ödenir. Ödemeler için Sandıkça yapılan masraflardan dolayı ilgililerden bir şey alınmaz. (Ek: 3/3/1954 - 6311/16 md.) Bu istihkakların son ödeme tarihlerini takip eden 3 aylığından fazlası temlik edilemez. Madde 121 - Her ne suretle olursa olsun istihkaklarından fazla yapılan ödemeler, ilgililerin, varsa sonraki her çeşit istihkaklarından hüküm alınmaksızın kesilmek suretiyle geri alınır. Ancak ilgili, Sandıkça yapılan bu muamelenin yersizliği hakkında Danıştayda dava açabilir. (Ek: 7/5/1986 - 3284/17 md.) Herhangi bir nedenle Sandık tarafından ilgililere istihkaklarından fazla veya yersiz olarak yapılan ödemelerin, bu hatalı işlemlerin düzeltildiği tarihten geriye doğru hesap edilecek beş yıllık tutarları tahsil edilir. Tahsilin ne şekilde yapılacağı yönetmelikle düzenlenir.

Madde 122 - (Değişik: 23/12/1988 - KHK - 351/1 md.) Bağlanan aylıklar her ayın başında peşin ödenir. Ödeme zamanı henüz gelmeyen aylıkları müteakip aylıklara mahsuben avans olarak ödetmeye, aylıkların ödeme tarihlerini ve iki veya üç aylık olarak ödenmesini belirlemeye Maliye ve Gümrük Bakanı yetkilidir. Avans veya peşin olarak ödenen aylıklar ölüm halinde geri alınmaz. İkinci fıkradaki yetkinin kullanılmasından dolayı ilgililerin mağduriyetlerine neden olunmaması için gerekli düzenlemeleri yapmaya Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir.


OTUZ DÖRDÜNCÜ KISIM[]

Yoklama

Madde 123 - Aylıkların ödenmesi için aylık sahiplerinin durumlarında değişiklik olup olmadığı bakımından yoklama yapılır. Yoklamanın: a) Esas ve şekilleri, b) Zamanı ve müddeti, c) Kullanılacak belgeler, d) Kurumların, memurlarının ücret dereceleri özel teadül kanunları ile belirtilen daire, müessese ve ortaklıkların veya bunlara bağlı veya bunların kurduğu veya katıldığı ortaklıkların; aylık ve ücret tahakkuk ettiren ve ödiyen servislerinin, nüfus ve evlenme memurlarının, muhtarların ve yabancı memleketlerdeki Türk elçilik ve konsolosluklarının yoklama işlerindeki vazifeleri, Yönetmelikle belirtilir.

Madde 124 - Yoklama için yönetmelikle belirtilecek vazifeleri yerine getirmiyenler hakkında Türk Ceza Kanununun 230 uncu, Aylık sahiplerinden yönetmelikle belirtilecek beyan kağıtlarını veya istenecek her çeşit belge veya bilgileri vermiyenlerle hakikat hilafı beyanda bulunanlar hakkında 528 inci, Yönetmelikle belirtilecek her çeşit belgeleri doğru olmıyarak düzenleyip göstererek haksız para alanlar ve yönetmelikle belirtilecek vazifeleri yaparken veya Sandık muameleleri ile ilgili belgeleri tanzim ve tasdik ederken bilerek doğru olmıyan bilgi ve belge verenler hakkında 343 üncü, maddelerine göre kovuşturma yapılır.


OTUZ BEŞİNCİ KISIM[]

Biriktirme Sandığı

Madde 125, 126 - (Mülga: 23/2/1965 - 545/4 md.)


OTUZ ALTINCI KISIM[]

Çeşitli Hükümler

Madde 127 - Bu kanun gereğince bağlanacak aylıklar için aylık sahiplerine özel belgeler verilir. Bunların çeşitleri ve şekilleri yönetmelikle belirtilir.

Madde 128 - 107 ve 124 üncü maddeler dışında Sandıkça istenilen her çeşit bilgi ve sorulara tam, doğru veya hiç cevap vermiyen kurumlarla tüzelkişiliği haiz yerlerin ilgili memurları ve şahıslar ve emeklilik hakkı tanınan vazifelere ilk defa alınanlardan istenilen beyan kağıtlarını kasten yanlış olarak verenler hakkında Türk Ceza Kanununun, ilgisine göre, 230 veya 528 inci maddeleri gereğince kovuşturma yapılır. Sandığın zarara uğramasında bunlar; yapılan masraflarla birlikte hüküm ile kendilerine ödettirilir. Kurumların emeklilik hakkı tanınan vazifelerine açıktan alınanlardan iki ay içinde bu kanun gereğince Sandığa verilmesi gerekli belge ve bilgileri vermiyenlerin mütaakıp aya ait aylık veya ücretleri ödenmez.

Madde 129 - Vazifeleri içinde veya dışında her hangi sebeple zarar görmüş veya tehlikeye düşmüş ve bundan dolayı adi malül durumuna girmiş iştirakçilerin veya bunlardan ölenlerin, dul ve yetimlerinin; sebep olanlar aleyhine açacakları davaları Sandık dahi kovuşturmaya ve bu davalara üçüncü şahıs olarak girmeye ve dul ve yetimler tarafindan dava açilmamis ise bunu dogrudan dogruya açmaya yetkilidir. Dava sonunda para tazminati da alinirsa bundan kovusturma için yapilan masraflarla birlikte emekli, adi malüllük, dul ve yetim ayliklari baglanan hallerde bu ayliklarin bes yilligi; (Toptan ödeme) yapilan hallerde de bunlarin toplaminin yarisi Sandikça alinarak, varsa, geri kalani ilgililere ödenir. Sebep olanlar istirakçi ise ve bunlara bu kanuna göre Sandiklarca her hangi adla olursa olsun ödeme yapilacaksa istihkaklari dava sonuna kadar hükmolunacak tazminata karsilik olmak üzere ödenmez.

Madde 130 - Istirakçilerden Milli Korunma Kanununa göre kurulan kadrolara veya (Kurumlar) disinda kalan müessese, tesekkül ve ortakliklardan kendilerine sözü geçen kanuna dayanilarak vazife verilmis bulunanlarda bir vazifeye nakil suretiyle tayin edileceklerin, Sandikla ilgileri kesilmez. Buralarda geçecek fiili hizmet müddetleri bu kanun esaslarina göre evvelki fiili ve itibari hiz- met müddetlerine eklenir. Ayliklarindan kesenek ve çalistiklari yerlerden de karsilik alinir.

Madde 131 - Aylik baglanmasi gerekirken (Toptan ödeme) yapilmis olan hallerde baglanan ayliklar, ödenen paranin tamami geri alinincaya kadar verilmez. (Toptan ödeme) yapilmasi gerekirken aylik baglanmis olan hallerde de ödenmis ayliklarin toplami, hesaplanacak (Toptan ödeme) den indirilir.

Madde 132 - Bu kanunun mevzuu ile ilgili hükümler buna ek olarak yapilacak kanunlarda yer alir. Madde 133 - Asagida yazili kanunlar kaldirilmistir: Madde 134 - 1306 tarihli İdarei Mahsusa Memurları Tekaüt Nizamnamesi kaldırılmıştır. Madde 135 - Aşağıda yazılı kanunların, hizalarında gösterilen madde, fıkra ve hükümleri kaldırılmıştır:


iç Link[]

Dış Link[]

[1]

Advertisement