ABDEST DUALARI
Namazın şartlarından birisi olan abdest; namaz ve Kâbe’yi tavaf, tilavet secdesi gibi bazı ibadetleri yapmak için, vücudun belirli uzuvlarını usulüne uygun olarak yıkamak veya mesh etmektir. Manevî temizlik ve namaz başta olmak üzere ibadetlere ruhen ve bedenen hazırlık mahiyetinde olan abdest, aynı zamanda maddî bir temizlenme vasıtasıdır. Kur’ân-ı Kerim’de; يَآ اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُوٓا اِذَا قُمْتُمْ اِلَى الصَّلٰوةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَاَيْدِيَكُمْ اِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُؤُ۫سِكُمْ وَاَرْجُلَكُمْ اِلَى الْكَعْبْنيَِۜ “Ey iman edenler! Namaza kalkacağınız zaman yüzlerinizi, dirseklere kadar ellerinizi ve -başlarınıza mesh edipher iki topuğa kadar da ayaklarınızı yıkayın…” (Maide, 5/6) buyurulmaktadır. Peygamber Efendimiz de “Bir Müslüman abdest aldığı zaman, yüzünü yıkarken gözleriyle işlediği günahlar abdest suyu ile dökülür gider. Ellerini yıkadığında elleri ile işlediği günahlar abdest suyu ile dökülür (öyle ki kişi bütün günahlardan arınır ve tertemiz olur). Ayaklarını yıkadığında da, ayaklarıyla işlediği günahları abdest suyu ile akıp gider. Nihayet o Müslüman günahlarından tamamıyla arınmış olur” (Müslim, Tahâret, 32) buyurmak suretiyle abdestin önemine işaret etmiştir. Usul ve adabına uygun bir şekilde abdest şöyle alınır: Abdeste niyet ve eûzü-besmele ile başlanır, parmak aralıkları da dâhil eller bileklere kadar üçer defa yıkanır, dişler temizlenir, ağza ve buruna üçer defa su verilip yıkanır. Yüz ve dirseklerle beraber kollar üçer defa yıkanır. Sağ el ıslatılarak elin içiyle başın üstü bir defa mesh edilir. İki elin içi ile başın tamamının mesh edilmesi daha iyidir. Eller ıslatılarak parmaklarla kulakların içi ve dışı, sonra da ense birer defa mesh edilir. En son olarak da, üç defa ayaklar topukları ile birlikte yıkanır. Yıkamaya sağ uzuvlardan başlamak, suyu iktisatlı kullanmak, abdest esnasında ve sonunda dua etmek, kelime-i şahadet getirmek abdestin sünnetlerindendir.
Selef-i salihin olarak nitelendirilen İslâm âlimleri tarafından tanzim edilmiş ve abdest esnasında okunması tavsiye edilen bazı dualar vardır. Abdest alacak kimse, abdeste başlarken “Eûzü ve Besmele” çektikten sonra sırasıyla şu duaları okur:
a) Eller Yıkanırken Okunacak Dua
اَلحَمْدُ الَّذ۪ى جَعَلَ الْمَاءَ طَهُورًاوَجَعَلَ اْلاِسْلاَمَ نُورًا Okunuşu: “Elhamdulillâhillezî ce’alel-mâe tahûren ve ce’alel-İslâme nûra.” Anlamı: “Suyu temizleyici, İslâm’ı da nur kılan Allah’a hamdolsun.”
b) Ağız Yıkanırken Okunacak Dua
اَللّٰهُمَّ اَسْقِنِي مِنْ حَوْضِ نَبِيِّكَ كَاْسًا لاَ أَظْمَأُ بَعْدَهُ أَبَدًا Okunuşu: “Allahümme! Eskınî min havzı nebiyyike ke’sen lâ ezme’u ba’dehû ebedâ.” Anlamı: “Ey Rabbim, bana Peygamberinin havzından bir kâse içir, ondan sonra hiç susamayayım.”
c) Burna Su Verilirken Okunacak Dua
اَللّٰهُمَّ لاَتَحْرِمْن۪ى رَائِحَةَ نَعِيمِكَ وَجِنَانِكَ Okunuşu: “Allahümme! Lâ tahrimnî râihate na’îmike ve cinânike.” Anlamı: “Allah’ım! Beni nimetlerinin ve cennetlerinin güzel kokularından mahrum etme.”
ç) Yüz Yıkanırken Okunacak Dua
اَللّٰهُمَّ بَيِّضْ وَجْهِى بِنُورِكَ يَوْمَ تَبْيَضُّ وُجُوهٌ وَتَسْوَدُّ وُجُوهٌ Okunuşu: “Allahümme! Beyyıd vechî binûrike yevme tebyeddu vücûhun ve tesveddu vücûh.” Anlamı: “Ey Rabbim! Nice yüzlerin beyaz, nice yüzlerin kara olacağı günde yüzümü nurunla beyaz kıl, nurlandır.”
d) Sağ Kol Yıkanırken Okunacak Dua
اَللّٰهُمَّ أَعْطِنِى كِتَابِى بِيَمِنِى وَحَاسِبْنِى حِسَابًا يَسِيرًا Okunuşu: “Allahümme! A’tınî kitâbî bi-yemînî ve hâsibnî hısâben yesîra.” Anlamı: “Ey Rabbim! Kitabımı sağ elime ver ve hesabımı kolay gör.”
e) Sol Kol Yıkanırken Okunacak Dua
اَللّٰهُمَّ لاَ تُعْطِن۪ى كِتَابِى بِشِمَالِى وَلَامِنْ وَرَاءِ ظَهْر۪ى وَلاَتُحَاسِبْنِ حِسَابًا شَديِداً Okunuşu: “Allahümme! Lâ tu’tınî kitâbî bi şimâlî ve lâ min verâi zahrî ve lâ tuhâsibnî hısâben şedîdâ.” Anlamı: “Ey Rabbim! Kitabımı sol elime verme, arkamdan da verme ve hesabımı zorlaştırma.”
f) Baş Meshedilirken Okunacak Dua
اَللّٰهُمَّ غَشِّنِى بِرَحْمَتِكَ وَاَنْزِلْ عَلَىَّ مِنْ بَرَكَاتِكَ “Allahümme! Ğaşşinî bi rahmetike ve enzil ’aleyye min berakâtike.” “Allah’ım! Beni rahmetinle sar, üzerime berakâtından indir.”
g) Kulak Meshedilirken Okunacak Dua
الَلّٰهُمَّ اجْعَلْنِى مِنَ الَّذ۪ينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ اَحْسَنَهُ Okunuşu: “Allahümmec’alnî minel-lezîne yestemi’ûnel - kavle fe yettebi’ûne ahsenehû.” Anlamı: “Ey Rabbim! Beni sözü dinleyip de ona en güzel şekilde tabi olanlardan kıl.”
ğ) Boynuna Meshederken Okunacak Dua
اَللّٰهُمَّ أَعْتِقْ رَقَبَتِى مِنَ النَّارِ “Allahümme a’tık rakabetî minen-nâri.” “Ey Rabbim! Benim boynumu ateş esaretinden kurtar.” h) Ayaklar Yıkanırken Okunacak Dua اَللّٰهُمَّ ثَبِّتْ قَدَمَىَّ عَلٰى الصِّرَاطِ يَوْمَ تَزُولُ ف۪يهِ اْلأَقْدَامُ Oِkunuşu: “Allahümme! Sebbit kademeyye ‘alas-sıratı yevme tezûlü fîhil-akdâm.” Anlamı: “Ey Rabbim! Nice ayakların kaydığı günde benim ayaklarımı sırat üzerinde sabit kıl.”
i) Abdest Bittikten Sonra Okunacak Dua
أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلٰهَ إِلاَّ الٰهّلُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ اَللّٰهُمَّ اجْعَلْن۪ي مِنَ التَوَّابِينَ وَاجْعَلْن۪ي مِنَ الْمُتَطَهِّرِينَ سُبْحَانَكَ اللّٰهُمَّ وَبِحَمْدِكَ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلٰهَ إِلاَّ أَنْتَ أَسْتَغْفِرُكَ وَأَتُوبُ إِلَيْكَ Okunuşu: “Eşhedü ellâ ilâhe illallâhu vahdehû lâ şerîke leh. Ve eşhedü enne Muhammeden ‘abdühû ve resûlühü. Allahümmec’alnî minet-tevvâbîne vec’alnî minelmutatahhirîn. Sübhanekellâhümme ve bi-hamdike eşhedü en lâ ilâhe illâ ente estağfiruke ve etûbü ileyke.” Anlamı: “Şehadet ederim ki Allah’tan başka ilâh yoktur. O, birdir ve O’nun ortağı yoktur ve şehadet ederim ki Muhammed O’nun kulu ve elçisidir. Allah’ım! Beni tövbe edenlerden ve çok temizlenenlerden eyle. Allah’ım! Seni noksan sıfatlardan tenzih ederim. Allah’ım! Şehâdet ederim ki Senden başka hiçbir ilâh yoktur. Senden mağfiretini isterim ve Sana tövbe ederim.”