Yenişehir Wiki
Register
Advertisement
Bakınız

D Abdest
ABDEST DUALARI
Abdest alırken gaz çıkarmak abdesti bozar mı?
Abdest ve vesvese
Abdestin farzları
Abdestte başa mesh nasıl olur? Abdest okurken besmele çekmek https://www.facebook.com/reel/5255515981161778?extid=Af1gQs&fs=e

ABDEST

Farsça âb (su) ve dest (el) kelimelerinin birleşmesinden meydana gelen abdest kelimesi, "el suyu" anlamına gelir. Abdest kavramı Arapça'da "güzellik ve temizlik" manasına gelen vudû' kelimesiyle ifade edilir.

Namazın şartlarından birisi olan abdest, namaz ve Kabe'yi tavaf, tilavet secdesi gibi bazı ibadetleri yapmak için, vücudun belirli uzuvlarını usulüne uygun olarak yıkamak veya meshetmektir.

Abdest müstakil bir ibadet olmayıp, belli ibadetleri yapmak için vasıta niteliğinde bir ibadettir. Manevî temizlik ve namaz başta olmak üzere ibadetlere ruhen ve bedenen hazırlık mahiyetinde olan abdest, aynı zamanda maddî bir temizlenme vasıtasıdır.

Mâide sûresinin 6. âyetinde, abdestin namaz için farz kılındığı bildirilmekte ve rükünleri (farzları) sayılmaktadır. Âyette zikredilen abdestin farzları; yüzü yıkamak, kolları dirseklerle beraber yıkamak, başı meshetmek ve ayakları topuklarla birlikte yıkamaktır.

Bu şartlara Şafiîler, niyet ve tertibi; Hanbelîler, tertip ve uzuvların peşpeşe yıkanmasını; Malikîler, niyet ve uzuvların ardarda ovalanarak yıkanmasını ilave ederler. Bu şartlara riâyet edilerek alınan abdestin sahih olabilmesi için, abdest uzuvlarında kuru yer bırakılmaması ve deri üzerinde suyun temasını engelleyecek bir şeyin bulunmaması gerekir.

Usul ve adabına uygun bir şekilde abdest şöyle alınır:[]

Abdeste niyet ve besmele ile başlanır, parmak aralıkları da dahil eller bileklere kadar üçer defa yıkanır, dişler temizlenir, ağza ve buruna üçer defa su verilip yıkanır. Yüz ve dirseklerle beraber kollar üçer defa yıkanır. Sağ el ıslatılarak elin içiyle başın üstü bir defa meshedilir. İki elin içi ile başın tamamının meshedilmesi daha iyidir. Eller ıslatılarak parmaklarla kulakların içi ve dışı, sonra da ense birer defa meshedilir. En son olarak da, üç defa ayaklar topukları ile birlikte yıkanır. Yıkamaya sağ uzuvlardan başlamak, suyu iktisatlı kullanmak, abdest esnasında ve sonunda dua etmek, kelime-i şahadet getirmek abdestin sünnetlerindendir.

Kişinin önünden ve arkasından herhangi bir şeyin çıkması, vücudun herhangi bir yerinden kan ve irin gibi şeylerin akması, ağız dolusu kusmak, bayılmak, delirmek, uyku ve sarhoşluk gibi şuuru engelleyen durumlar abdesti bozar. (İ.P.)

Abdest, Müslümanların, belli ibadetleri yapabilmek için bir düzen içerisinde bazı organları yıkayıp bazılarını mesh etme yoluyla yaptıkları arınma [1].

Kur'ana göre abdest namaz kılmak için bedensel temizlenme amacıyla belli organları ıslatmak (gasil, gusül غسل) ve sıvazlamaktır (mesih مسح).

Fıkıhçılara ve hadisçilere göre hastalık, yolculuk veya su yokluluğunun mecbur kıldığı durumlarda abdest ya da boy abdesti yerine toprak vs. ile teyemmüm yapılır.

Köken[]

"Abdest" sözcüğü Türkçeye Selçuklular zamanında Farsça'dan geçmiştir. Anlamı "suyu tutmak"tır. âb (su) ve dest (tutmak, kavramak) kelimelerinin birleşiminden oluşmuştur.

İran ve bazı diğer müslüman ülkeler ile İngilizce konuşan ülkelerde abdest yerine "vudu" kelimesi kullanılır. Abdest kelimesinin Yunanca "bir nesneyi bir sıvıya batırmak" anlamında, βάπτισμα (baptis) (vaftiz) sözcüğü ve "boyamak" anlamında βάπτειν (baptein) sözcüğü ile benzerliği de dikkate değerdir.

Abdest Kur'an' da gasil veya gusül (Arapça: غسل) olarak geçer. Bu sözcük, Arapça'da "bir sıvıyı bir nesne üzerinden akıtmak, koku sürünmek" anlamlarına gelir. Bazı hadisçiler ve fıkıhçılar vudû (Arapça: وضوء) kelimesini abdest anlamında kullanmakta ve gusül kelimesini boy abdesti için kullanmaktadırlar.

Kur'an'da boy abdesti' için ıttıhar (Arapça: اطهار) yani taharlanma (temizlik) sözcüğü kullanılmaktadır.

Teyemmüm[]

Bu konunun ana maddesi 'teyemmüm'dür

Namaz kılmak için abdest yerine bazı durumlarda teyemmüm (Arapça: تيمم) yapılabilir. Ayrıca teyemmüm, hastalık, yolculuk, su bulmama/suyun olmaması veya erişilememesi gibi durumlarda boy abdesti yerine de yapılır. Kur'an'da teyemmüm yapmak için türâb تراب (toprak) sözcüğü kullanılmaz, bunun yerine said صعيد sözcüğü kullanılır ki bu sözcük "toz, toprak, taş vs." anlamına gelmektedir.

Abdest ile ilgili olarak, Maide Suresi, 6. ayeti şöyledir:

"Ey iman edenler! Namaza kalkacağınız zaman yüzlerinizi, dirseklere kadar ellerinizi ve -başlarınıza mesh edip- her iki topuğa kadar da ayaklarınızı yıkayın. Eğer cünüp iseniz iyice yıkanarak temizlenin. Hasta olursanız veya seferde bulunursanız veya biriniz abdest bozmaktan (def-i hacetten) gelir veya kadınlara dokunur (cinsel ilişkide bulunur) da su bulamazsanız, o zaman temiz bir toprağa yönelin. Onunla yüzlerinizi ve ellerinizi meshedin (Teyemmüm edin). Allah size herhangi bir güçlük çıkarmak istemez. Fakat o sizi tertemiz yapmak ve üzerinizdeki nimetini tamamlamak ister ki şükredesiniz."

Ayette kullanılan vücûhe küm (vecihleriniz, Arapça: وجوه كم) ibaresi, başın ön yanı için kullanılır, bu yüzden başta saçların döküldüğü ön kısım, yüz, boyun altı demektir.

Baş sıvazlanırken, ayette sınır koymadığı için, baş adlı organın başın ön yanı dışındaki her yanı, kulaklar, ense, boyun sıvazlanır. [2]

Abdestin Farzları[]

Abdestin farzları dörttür:

  • Başın dörtte birini meshetmek,yani ıslak elle sıvazlamak.
  • Kolları dirsekleriyle beraber yıkamak.
  • Yüzü yıkamak.
  • Ayakları (topuklarıyla beraber) yıkamak.

Fıkıhçılar ile hadisçiler, buna ek olarak hadisleri referans göstererek şunları (sünnet, mendup, müstehab, mekruh vs) eklerler;

Abdestin Sünnetleri[]

Dosya:Koycesmesi1.jpg

Şadırvan

  • Niyet etmek
  • Eûzü ve Besmele ile başlamak
  • Evvela ellerini bileklerine kadar yıkamak
  • Misvak kullanmak
  • Bir âzâ kurumadan diğerini yıkamak
  • Ağzına ve burnuna üç kere su vermek
  • Kulağını meshetmek
  • Parmaklarını hilâllemek; yâni bir elin parmaklarını diğer elin parmakları arasına geçirip çekmek
  • Âzâları üçer kere yıkamak
  • Başını kaplama meshetmek
  • Abdesti tertip üzere almak; yâni abdest âzâlarını sırasıyla yıkamak
  • El ve ayaklarını yıkamakta parmak uçlarından başlamak
  • Abdest alırken okunacak birçok duâ olmakla beraber evlâ olan bütün âzâlarını yıkarken besmele çekip şehâdet getirmektir

Abdestin Mekruhları[]

  • Sağ el ile sümkürmek
  • Abdest âzâlarından birini üç defadan fazla yıkamak
  • Suyu yüzüne çarpmak
  • Güneşte ısınmış su ile abdest almak
  • Suyu çok az kullanmak veya israf etmek
  • Abdest alırken konuşmak
  • Sünnetlerini terk etmek

Abdesti Bozan Şeyler[]

Nisa Suresi, 43 ayetine göre sekerat (şuuru yerinde olmamak: delilik/cinnet, esriklik/sarhoşluk, bayılmak-baygınlık, uyku-uyumak...) durumu ile boşaltım organlarından çıkış olması durumu salata (namaza) dolayısıyla da abdestin varlığına engeldir, Maide Suresi, 6 ayetine göre namaz için abdest ya da teyemmüm şarttır.

  • Boşaltım organlarından idrar, kan, meni, gaita (dışkı), yel gibi katı, sıvı veya gaz çıkması.
  • Delirmek
  • Sarhoş olmak
  • Bayılmak
  • (Oturağı yere tamamen yerleştirmek suretiyle uyumak abdesti bozmaz)

Abdestin önemi[]

Hz peygamber uyurken bile abdest alip yatardi. BEŞ GÜZEL AMEL


Ebu'l-Leys Semerkandî (k. s.)'nin "Tenbihü'l-Gafilîn" adlı eserinden...


Ebu'l-Leys Semerkandî (k. s.) hazretleri şöyle buyuruyor:

"Beş şey vardır ki, kim onları yapmaya devam ederse, yaptığı iyiliklerin mükâfatı yüksek dağlar gibi artırılır; Allah Tealâ o kişinin rızkını genişletir. Bu beş hayırlı amel şunlardır: Sadaka vermeye devam etmek. Akraba ziyaretini bırakmamak. Allah yolunda cihad etmek. Devamlı abdestli olmak. Anneye ve babaya itaat etmek."


  1. Türk Dil Kurumu Sözlük, abdest
  2. İslam Fıkhı Ansiklopedisi, Dr. Vehbe Zuhayli

ar:وضوء az:Dəstəmaz bn:অযু bs:Abdest da:Abdest de:Tahāra en:Wudu eo:Ŭuduo (rita lavado) es:Abdesto fa:وضو fi:Abdest fr:Abdest he:ודוא (רחצה טקסית) id:Wudhu it:Abdest ml:വുദു ms:Wuduk nl:Woedoe no:Wudu pl:Abdest pt:Abdesto ru:ДастНамоз sh:Abdest simple:Wudu sr:Абдест sv:Abdest ur:وضو

Advertisement