Ad[]
- [1] Gözlemleyerek, düşünerek, tefekkür ederek, mukayese yaparak, hayal ederek, eğitim alarak veya nasihat dinleyerek, iyiyi kötüden, güzeli çirkinden ayırt edebilecek derecede elde edilen zihni kabiliyetlerin ve anlama-kavrama becerilerinin bütünü
- [2] bellek
- [3] öğüt
Tasavvuf düşüncesinde, kendisini yaratanı kavramayı başarmış olan akıldır.
Sufizm'de akıl üçe ayrılır:
- Akl-ı maaş, sadece yeme-içme aklıdır. Nefsin hüküm sürdüğü hayvani akıl ıolarak da nitelenebilir.
- Akl-ı maad, korku duyan ve duyduğu korkunun neticesinde dinin emir ve yasaklarına boyun eğmiş akıldır. İlkine yeğlense de bu akıl da insanı kemale erdirmez.
- Akl-ı küll, kamil akıldır. Kendi yaradılış gayesini kavramış ve buna uygun hareket eden, Allah'ın yeryüzündeki halifesi olan kamil insanın aklıdır.
Zihin ya da bilinç düşüncenin, algılamanın, belleğin, duygunun, isteğin ve düşlemenin bazı birleşimlerinde görünür olan bilincin ve zekânın kolektif görünüşlerini kapsar. Zihin bilinç akışı olarak tanımlanabilir. İnsan beyninin bilinçli süreçlerin tümünü içerir. Ayrıca bu sözcük kesin içeriklerde hayvanların bilinçli veya insanların bilinçaltı düşüncelerinin çalışmasını içermek için kullanılır. "Zihin" mantığın düşünce süreçlerine özellikle değinmek için sıklıkla kullanılır.
Zihnin ne olduğu ve nasıl çalıştığı ile ilgili; Plato, Aristo, Adi Shankara, Siddhārtha Gautama, Antik Yunan ve Hint felsefecilere tarihlendirilen birçok teori vardır. Ön bilim teorileri teoloji, ruh ve zihin arasındaki beraberliğe yoğunlaşmış, doğaüstünü varsayan, insan kişisinin tanrının verdiği veya ilahi öz varlığına kök salmıştır. Modern teoriler, zihni, beynin bilimsel anlamı üzerine kurulmuş, psikoloji'nin bir olgusu ve az çok bilinç ile eş anlamlı olarak sıklıkla kullanılan bir terim olarak görür.
Aynı zamanda insan öz niteliklerinin zihni hazırlamasının sorunu fazlaca tartışılır. Bazıları sadece yüksek entelektüel işlevlerin zihni meydana getirdiğini iddia eder: bilhassa mantık (reason) ve bellek. Bu görüşte, doğada duygular (sevgi, nefret, korku, sevinç) ilkel veya özneldir ve aklın kökeninden veya doğasından ayrı olarak görülmelidir. Diğerleri insan kişisinin benzer doğada ve kökende olan duygusal ve rasyonel taraflarının birbirinden ayrılamayacağını iddia eder ve tümü bireysel zihnin bir parçası olarak görülmesini savunur.
Zihnin popüler kullanımı çoğunlukla düşünüş ile eşanlamlıdır: ‘kafamızın içinde yürüttüğümüz’ kendimiz ile özel konuşmalardır. Bunun için biz bir şey hakkında "Zihni takar"ız, "Zihin yorar"ız veya "(Birşeyi)Zihnimize yerleştirir"iz. Bu duyuda zihnin anahtar öz niteliklerinden biri sahibinden başka hiç kimsenin erişemediği bir özel alan olmasıdır. Hiç kimse bizim zihnimizi okuyamaz ve sadece ilettiklerimizi bilirler.
Nakiller[]
- Akıl akıl olsaydı adı gönül olurdu
- Gönül gönlü bulsaydı bozkırlar gül olurdu..
- [1] us
- akıl almak
- akıl vermek
- [1] akıl almak, akıl vermek, aklını kaçırmak, aklı başına gelmek, aklı karışmak, aklı başından bir karış yukarda, aklı gitmek, aklı yatmak, aklı ermek
- Acıklı başta akıl olmaz
- Akça akıl öğretir, don yürüyüş
- Akıl adama sermaye
- Akıl akıldan üstündür
- Akıl için tarik birdir
- Akıl olmayınca ne yapsın sakal?
- Akıl ortak ortak, mal ortağı kaypak
- Türkmence: [[akyl#Türkmence|akyl]] (tk)
- Şablon:Krc: [[es#Şablon:Krc|es]] (krc)
|} | width=1% | |bgcolor="#FFFFE0" valign=top width=48%|
|}
|}
[]
Ad[]
- [1] akıl
- عقل
Gagavuzca[]
Ad[]
- [1] akıl
- (İngilizce): [1] [[reason#(İngilizce)|reason]] (en), [[sense#(İngilizce)|sense]] (en)
|} | width=1% | |bgcolor="#FFFFE0" valign=top width=48%|
|}
|}
- Şablon:Kaynak-sosyalsiyaset
- Şablon:Kaynak-EtymDict
[]
Ad[]
- [1] yiyen, yiyici
- آکل
"akil"
[]
Sıfat[]
- [1] (eskimiş) Akıllı
fr:akil zh:akil
"akıl"
Karaçay Balkarca[]
Ad[]
- [1] Akıl, fikir
[]
Durum | Tekil | Çoğul |
---|---|---|
Yalın | akıl | akıllar |
Belirtme (-i) | aklı | akılları |
Yönelme (-e) | akla | akıllara |
Bulunma (-de) | akılda | akıllarda |
Çıkma (-den) | akıldan | akıllardan |
Tamlayan | aklın | akılların |
[]
Sıfat[]
- [1] akıllı, akıl sahibi.
- عاقل
"akıllı"
Karaçay Balkarca[]
Ad[]
- [1] Akıllı
[]
Sıfat[]
- [1] Yaptığı işleri düşünerek yapan.
Şablon:Karşıt Anlamlılar
- [1] akılsız
- Akıllı düşman, akılsız dosttan hayırlıdır
- Akıllı düşününceye kadar deli oğlunu everir
- Akıllı köprü arayıncaya dek deli suyu geçer
- Akıllı olsa her sakallı kişi, sakallılara danışırlardı her işi
- Akıllı, söylemeden düşünür, akılsız düşünmeden söyler
- Bir deli kuyuya bir taş atar, kırk akıllı çıkaramaz
- Bir deli kuyuya taş atmış, kırk akıllı çıkaramamış
- Azerice: [[ağıllı#Azerice|ağıllı]] (az)
- Şablon:Krc: [[akıllı#Şablon:Krc|akıllı]] (krc)
- Eski Türkçe: teytik (tr)
- Eski Türkçe: tetik (tr)
- Eski Türkçe: bügü bilge (tr)
- {{{1}}}: [[aqıllı#{{{1}}}|aqıllı]] (tt)
|} | width=1% | |bgcolor="#FFFFE0" valign=top width=48%|
|}
|}
- İngilizce: smart
- Arapça: ذكي (thaki)
- Fince: fiksu, rikkiviisas (1), kipu (2)
- İsveçce: smart, klyftig, intelligent (1)
- Japonca: いい かんがえい