Arşı

Gökyüzü

Arş Bağ çardağı.

Gölgelik.

Kürsü, taht, yüce makam. En yüksek gök. Allahın kudret ve saltanatının tecelli yeri. (Arş kâinatı kaplar. Allah'ın kudreti ve ilmi de herşeyi kaplar.)

Fevkiyyet, ulviyyet.

Arş-ı Alâ, Arş-ı Rahman, Arş-ı İlâhi, Arş-ı Yezdan, Felek-i Eflâk, Felek-i Atlâs, Felek-i Azâm gibi isimlerle Cenab-ı Hakkın izzet ve saltanatından kinaye olarak söylenir. (O.S) (... Arş: Zâhir, Bâtın, Evvel, Âhir isimlerinin halita ve karışığıdır. Bu halitada dahil olan İsm-i Zâhir itibarı ile Arş Mülk; kevn, Melekut olur. İsm-i Bâtın itibarı ile Arş, Melekut; kevn, Mülk olur. Demek Arşa ism-i Zâhir nazarı ile bakılırsa; kendisi zarf, Kevn de mazruf olur. İsm-i Bâtın gözü ile bakılırsa; kendisi mazruf, kevn zarf olur. Ve kezâ ism-i Evvel itibârı ile

ARŞ

Sözlükte "yükseklik, tavan, çadır, çardak, ayağın tümsek yeri ve taht" anlamına gelen arş (çoğulu urûş); ıstılahta, gerçek mahiyetini, ölçü ve sınırını insan aklının kavrayamayacağı, gerçek içeriğini sadece Yüce Allah'ın bildiği, bütün âlem denilen yeri, gökleri, cenneti, cehennemi, sidreyi, kürsiyi kaplayan ilâhî taht ve hükümranlık demektir.

Arş konusunda genel olarak üç görüş vardır:

1- Arş ile en büyük cisim kastedilmiştir. Bu anlamda kurulmuş, çatılmış ve tamamlanmış her binaya da arş denir. Cenab-ı Hak da gökleri ve yeri yarattıktan sonra bunların her birinin şeklini, yüksekliğini, birbirleriyle uyum ve orantı özelliklerini de vermiştir. Bu husus Kur'ân'da şöyle açıklanmıştır. "Görmekte olduğunuz gökleri direksiz olarak yükselten, sonra arşa istivâ eden, güneşi ve ayı emrine boyun eğdiren Allah'tır. (Bunların) her biri muayyen bir vakte kadar akıp gitmektedir. O, Rabbinize kavuşacağınıza kesin olarak inanmanız için her işi düzenleyip âyetleri açıklamaktadır." (Ra'd, 13/2)

2- İslâm bilginlerinin çoğuna göre arş ile kastedilen, gökleri kaplayan o büyük cisimdir. İşte kâinattaki bütün cisimleri kuşatan ve mahiyetini bilemediğimiz bu arş, her şeyden önce yaratılmıştır. Daha sonra sırasıyla su, gök ve yer yaratılmıştır. "O, hanginizin amelinin daha güzel olacağı hususunda sizi imtihan etmek için, Arş'ı su üzerinde iken, gökleri ve yeri altı günde yaratandır." (Hûd, 11/7)

3- Arş'tan maksat mülktür. "Falan kimse, arşına hakim oldu" denir. Bu ifade o kimsenin, mülküne sahip olduğu anlamına gelir. Şu âyetlerdeki "arş" kelimesi de Hz. Yusuf'un ve Saba Melikesi Belkıs'ın tahtı anlamında kullanılmıştır. "Ana ve babasını tahtının üstüne çıkartıp oturttu ve hepsi onun için (ona kavuştukları için) secdeye kapandılar" (Yûsuf, 12/100). "(Sonra Süleyman müşavirlerine) dedi ki: Ey ulular! Onlar teslimiyet gösterip bana gelmeden önce, hanginiz o melikenin tahtını bana getirebilir?" (Neml, 27/38) Arş hakkındaki müşterek kanaatı şu şekilde özetlemek mümkündür: Mahiyeti Allah ve kâinatla ilişkisi ne olursa olsun, Arş'ın varlığını kabul etmek gerekmektedir. Çünkü ilâhî azamet ve saltanatın sembolü sayılan ve meleklerce taşınıp çevresinde dönülen ulvî bir makam olduğunu inkâr etmek, Nasslara aykırı düşmektedir. (F.K.)

Türkçe

Edit

Ünlem Edit

Anlamlar

[1] Islâm dinî inanışına göre göğün en yüksek katı

Köken

[1] (Arapça)

Türkmence

Edit

Ad Edit

Anlamlar

[1] Gök, gök yüzü, göğün en yukarı katı

Osmanlıca

Edit

Ad Edit

Anlamlar

[1] gök

[2] taht

[3] çardak

Yazılışlar

عرش

Köken

[1] Köken

Kaynaklar

• Türk Dil Kurumu: "Arşı"

tk:arş

Türkçe

Edit

Ad Edit

Durum	Tekil	Çoğul
Yalın	gök	gökler
Belirtme (-i)	göğü	gökleri
Yönelme (-e)	göğe	göklere
Bulunma (-de)	gökte	göklerde
Çıkma (-den)	gökten	göklerden
Tamlayan	göğün	göklerin

Anlamlar

[1] Belirli bir yerden görünen kubbe şeklindeki hava yuvarı, atmosfer

[2] [[{{{2}}}##ECECEC|{{{2}}}]] Gök rengi, mavi #ECECEC

Köken

[2] (Eski Türkçe)

<p style="margin-bottom: 0.5em;" title="Maddenin eş anlamlıları"> Eş Anlamlılar

gökçe, mavi

<p style="margin-bottom: 0.5em;" title="Maddeyle ilgili deyimleşmiş sözler"> Deyimler

gök demir yer bakır

yer demir, gök bakır

yerden alıp gökte yemek

<p style="margin-bottom: 0.5em;" title="Diğer dillerdeki karşılıkları"> Çeviriler

• Almanca: Luft f, Himmel m
• Arapça: سَمَاء (sámaː’) f, سَمَوَات (samawáːt) pl
• Baskça: zeru
• Bulgarca: небе n
• Çekçe: nebe n
• Çince: 天 (tiān)
• Endonezce: langit
• Esperanto: ĉielo
• Şablon:Fi: taivas
• Fransızca: ciel m
• Galce: wybr, wybrau
• İbranice: שמיים (šamayím) f
• İngilizce: sky ,blue
• İspanyolca: cielo m, firmamento m
• İsveççe: himmel c, sky c
• İtalyanca: cielo m

|} | width=1% | |bgcolor="#FFFFE0" valign=top width=48%|

• Japonca: 空 (そら, sóra), 天 (てん, ten)
• Korece: 하늘 (haneul)
• Latince: caelum n
• Litvanca: dangus m
• Macarca: ég
• Mançuca: abka
• Norveççe: himmel m
• Ojibwe dili: giizhig, giizhigoon pl
• Portekizce: céu m
• Romence: cer n
• Rusça: небо (nébo) n, небеса (nebesá) pl
• Sanskritçe: आकाश (ākāsha) m
• Slovence: nebo n
• Vietnamca: thiên

• 

  : ουρανός ^(el) (ouranós) e.

|} |}</div></div>

Türk Dilleri

• Türkmence: [[asman#Türkmence|asman]] ^(tk)
• Şablon:Krc: [[kök#Şablon:Krc|kök]] ^(krc)
• Kırım Tatarca: [[kök#Kırım Tatarca|kök]] ^(crh)

|} | width=1% | |bgcolor="#FFFFE0" valign=top width=48%|

• Eski Türkçe: Tenri ^(tr)
• Azerice: göy
• Uygurca: كۆك،‮ ‬ئاسمان

|} |}</div></div>

Çağatayca

Edit

Ad Edit

Anlamlar

[1] mavi, asman

[2] yahşi

Gagavuzca

Edit

Ad Edit

Anlamlar

[1] gök

Köken

[1] Köken kök

<p style="margin-bottom: 0.5em;" title="Maddeyle ilgili atasözleri"> Atasözleri

Bostan gök iken pazaryapılmaz

Değirmende doğan sıçan gök gürültüsünden korkmaz

Değirmende doğmuş sıçan gök gürlemesinden korkmaz

Gök gürlemeden yağmur yağmaz

Şimşek çakmadan gök gürlemez

<p style="margin-bottom: 0.5em;" title="Diğer dillerdeki karşılıkları"> Çeviriler

• (İngilizce): [1] [[sky#(İngilizce)|sky]] ^(en)

|} | width=1% | |bgcolor="#FFFFE0" valign=top width=48%|

|} |}</div></div>

<p style="margin-bottom: 0.5em;" title="Maddenin düzenlenmesinde yararlanılan kaynaklar"> Kaynaklar

• Şablon:Kaynak-EtymDict

Eski Türkçe

Edit

Ad , Sıfat Edit

Anlamlar

[1] mavi

[2] asıl

<p style="margin-bottom: 0.5em;" title="Maddenin düzenlenmesinde yararlanılan kaynaklar"> Kaynaklar

• g • t • d Kitap Zemahşeri Siccîn kelimesi kitap demektir, diyor.
  .
  Google books	Google kitaplar https://play.google.com/books/publish Google Kitap Ortağı Programı'na giriş https://play.google.com/books/publish/u/0/ Faturalandırma Kimliğiniz: 5663-8645-7807 Forum[1] Tüm google forums[2] Canlı[3] https://support.google.com/googleplay/#topic=3364260 Kendine yardım
  Adsence	Google Adsence ESK Hesabı:AdSense pub-2400628805201023
  jaseem.a@.com ve jaseem@.com- https://play.google.com/books/publish/a/18104069427442984398#home

Türkmence

Edit

Ad , Sıfat Edit

Anlamlar

[1] mavi