Yenişehir Wiki
Register
Advertisement

ARDAHAN TARİHİ
Ardahan İli yaklaşık 3000 yıllık bir geçmişe sahiptir. İlimiz, M.S.628 yılında Hazar ürklerinin bir kolu olan Arda Türklerinin eline geçerek Ardahan adını almıştır. 1876-1877 Osmanlı-Rus savaşı sonunda savaş tazminatı olarak 13 Temmuz 1878 Berlin Antlaşmasıyla Ruslara bırakılan Ardahan, 1918 Brest-Litowsk Antlaşmasıyla Anavatana kavuşmuş ise de 30 Ekim 1918 Mondros Mütarekesi ile ordumuzun çekilmesi sonucu, Ermeni ve Gürcülerin işgaline hedef olmuştur. 30 Kasım 1918 tarihinde İlimiz’ de kurulan Milli Şura Hükümeti tarafından Mondros Mütarekesi şartları reddedilmiş, Milli Şura Hükümeti, Kurtuluş Savaşımızla bütünleşerek Kazım Karabekir Paşa ve Halit Paşa Komutasındaki şanlı ordumuz tarafından 23 Şubat 1921 tarihinde kurtarılmıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra il olan Ardahan, 1926 yılında ilçe yapılarak, Kars iline bağlanmış, daha sonra 27.05.1992 tarih ve 3806 sayılı Kanunla tekrar il statüsüne kavuşturulmuştur.

Ardahan Kalesi:
Ardahan Kalesi çevresinde yapılan Prehistorik araştırmalar, (M.Ö. 3500-2000) Eski Tunç Çağı’na ait yarlaşmanın varlığını ortaya koymuştur. Ardahan Kalesi, Osmanlı döneminde 16. yüzyıl ortalarında, Kanuni Sultan Süleyman’ın emriyle inşa edilmiş ve günümüze kadar ulaşmayı başarmıştır. Tarihi oldukça eskilere dayanan Ardahan Kalesi’nde yapılan kazılar bölgenin çeşitli krallıkların hakimiyetine girdiğine göstermektedir. Şehir merkezinin kuzeyindeki Halil Efendi Mahallesi ile şehir merkezini birbirinden ayıran Kura Nehri’nin hemen sol kıyısında bulunmaktadır. Kale mimari açıdan dikdörtgen planlıdır. Giriş kemerinin hemen üzerinde, yapıldığı tarih 1544 olarak yazılmaktadır. Dikdörtgen plan oluşturan sur duvarları, 745 m. uzunluğundadır. Baştan başa kare tabanlı ve çokgen planlı çok sayıda kule ile desteklenmiştir.

Savaşır (Cancak) Kalesi:
Posof ilçesine bağlı Savaşır (Cancak) köyünün güneydoğusunda, üç yanı vadi ile çevrili sivri bir tepe üzerinde konumlandırılmıştır.

Kinzi Kalesi:
Ardahan’ın yaklaşık 30 km. batısında Bağdeşe (Kinzodamal) köyünün kuzeyinde, Bülbülan Yaylası’nın güneydoğusunda yer alan bir kaledir. Sevimli Kalesi: Hanak ilçe merkezinin yaklaşık 18-20 km. güneydoğusundaki Sevimli (Vel) köyünün takriben 500 m. güneyinde, Kura Nehri vadisinde, yarımada biçimli sarp bir tepe üzerinde yer almaktadır.

Kalecik Kalesi:
Göle ilçesine bağlı Kalecik köyünün yaklaşık 450-500m. güneyinde, köyden gelen derenin oluşturduğu vadi eli Kura Vadisi’nin kesiştiği noktada sarp bir alana kurulmuştur. Şeytan Kalesi: Çıldır ilçesinin Yıldırımtepe köyü civarında olan bu kalenin, Ortaçağ’da yapıldığı tahmin edilmektedir. Çıldır’a 1 km. uzaklıktaki Yıldırımtepe köyünün yaklaşık 1,5 km. kuzeydoğusunda bulunan Karaçay Vadisi’nde oldukça sarp bir alana inşa edilmiştir.

Kurtkale:
Çıldır ilçe merkezinin yaklaşık 36 km. kuzeydoğusundaki Kurtkale nahiyesinin 1 km. güneyinde ve Gürcistan sınırında bulunmaktadır. Yakınındaki nahiyeye de adını veren Kurtkale’nin tarihi ve adını nereden aldığı konusunda kesin bilgi yoktur. Kazan Kale: Ardahan’ın yaklaşık 12-13 km. kuzeydoğusunda, Kura Vadisi’nin nehrin akış yönüne göre sağında, vadinin sınırlandığı dil biçimindeki yükselti üzerinde yer almaktadır. Kesin tarihi bilinmeyen kale çevresinde, eski yerleşim izleri mevcuttur.

Altaş (Ur) Kalesi:
Ardahan- Hanak karayolunun 18. km’sindeki Altaş (Ur) köyünün doğusunda yer alan sivri bir tepe üzerine kurulmuştur. Tarihi kaynaklarda sadece adı ve yeri belirtilen kalenin, ilk yapım tarihi kesin değildir. Ancak 7.- 8. yüzyıldan beri bu kalenin mevcut olduğu anlaşılmaktadır.

Kırnav Kale:
Hanak ilçesinin 5 km. güneyindeki Çayağzı köyünün yaklaşık 400 m. batısında Ardahan– Hanak karayolu üzerinde Hanak Çayı kenarında yer alır. Bu kalenin de kesin inşa tarihi bilinmemektedir. Ancak bugünkü kalıntıların, Ardahan Kalesi’ne ait kalıntılarla aynı duvar tekniğine sahip olması dikkat çekicidir.


Ardahan Kora Köyü / Marka Köy Kora Dünyanın En Tanınmış Köyü olarak Bilinir ve Marka Köy Kora Olarak Tanımlanır.. Kora Köyü ardahan Şehir Merkezine  42 km uzaklıktadır.. Kora Köyü ile  Komşu olan Köyler Hasköy Binbaşar Nebioğlu Yaylakarakolu Ömerağa Tunçoluk Lehimli  ve Hacıali Köyüdür

Camiler
Ardahan Merkez Mevlit Efendi Camii: Ardahan şehir merkezinde Halil Efendi Mahallesinde, kalenin yaklaşık 150-200 m. doğusunda yer almaktadır. Giriş kapısında bulunan kitabeye göre, yapımı 1701 tarihinde inşa edildiği anlaşılmaktadır. Ancak bu caminin yakın tarihlerde beden duvarlarının yarıdan yukarısı ve üst örtüsü yenilenmiştir.

Posof Merkez Camii:
Posof merkez camisinin minberinde kitabeye göre 1868 tarihinde inşa edildiği anlaşılmaktadır. Cami, boyuna dikdörtgen planlı olup, kesme taşlardan yapılmıştır. İç yapısı Osmanlı mimarisini yansıtmaktadır. Ayrıca caminin doğusunda yer alan dikdörtgen hazire alanında bulunan bir lahitte yazan 1771 tarihi caminin tarihinin minberindeki tarihinden daha eskiye dayandığını düşündürmektedir.

Derviş Bey Camii
Ardahan da Tugay Komutanlığının yanında ki parselde inşaa edilmiş bulunmaktadır. Cümle kapısı üzerinde,iki tarafta yatay dikdörtgen panolar halinde yer alan yazılarda h.1285/m.1869 tarihi okunur.Yapıya adını vermiş olan Derviş Bey’in kimliği hakkında biyografik bilgi mevcut değildir.Caminin sağ ve sol tarafındaki panolarda “İslamdan daha yüksek bir şeref yoktur”ibaresi ve altında 1285 tarihi verilmiştir.

Camii esas plan itibariyle dikdörtgen konumlu plan şemasına sahiptir.Girişin önünde yer alan mahfel,taşıyıcı ve kirişleme sistemiyle,ana hacmi iki bölüm halinde ifadelendirmiş, böylece içten ahşap kubbe dıştan,dıştan oturtma çatı ile örtülmüştür.Duvar kalınlığı 0.80m.olan yapının Minareside camii gibi muntazaman kesme taştan imal edilmiştir.

Akçakale Ada Şehri Kalıntıları

Çıldır Gölü’nün içerisinde yer alan Akçakale Adası, doğal güzelliklerinin yanı sıra, birinci derecede arkeolojik sit alanıdır. Çıldır ilçe merkezinin yaklaşık 27 km. güneydoğusunda yer alan Akçakale köyünün hemen batısında bulunan bir ada şehrine ait kalıntılardır.

ARDAHAN’IN 5 İLÇESİ VAR 1 HANAK 2 POSOF 3 DAMAL 4 GÖLE 5 ÇILDIR

 Ardahan Köyleri Eski ve Yeni isimleri – Köy Listesi ise aşağıdaki gibidir

Açıkyazı (Alabala)

Ağzıpek (Cincirop)

Akyaka (Kodushara)

Alagöz

Altaş (Ur)

Ardıçdere(Y.Torashev)

Aşağı Kurtoğlu

B.Sütlüce (B.Harziyan)

Bağdeşan (Kinzodamal)

Balıkçılar (Duduna)

Bayramoğlu (Mehmetaliarslan(Kora)

Beşiktaş (Mıcuc)

Binbaşar (Murka)

Çağlayık (Erdemel)

Çalabaş çelebaşi

Çamlıçatak (Gölebert)

Çataldere (Kunzut)

Çatalköprü (Şadıvan)

Çetinsu

Çeyilli (Revas)

Çimenkaya (A.Torashev)

Çobanlı (kellik)

Dağcı (Tikoş)

Dağevi (Dıbat)

Dedegül

Değirmenli (Değirmenköy)

Derindere (Heva)

Edegül

Gölgeli korgeli

Gürçayır (Sapkara)

Güzçimeni (Kirman)

Hacıali Hecelya

Hasköy xas

Kartalpınar (Fahğrel)

Kazlıköy (Pişhasğom)

Kıraç (Danızğom)

Kocaköy

Köprücük (Xeskar)

Kuşuçmaz – hopal – güzelyurt

Küçüksütlüce (K.Harziyan)

Lehimli

Nebioğlu

Ortageçit (Sazara)

Otbiçen (Kımıli)

Ovapınar (Bağdat)

Ölçek

Ömerağa omerxa

Samanbeyli sıxerpet

Sarıyamaç (Sırazgom)

Sugöze

Sulakyurt /Sarzep)

Taşlıdere (Pangis)

Tazeköy (Döşeli) Beberek

Tepeler (Konk)

Tepesuyu (Gürcübey)

Tunçoluk (Panik)

Uzunova (Maniyok)

Yalnızçam (Sindisgom)

Yaylacık

Y.Ç.Hasköy

Yokuşdibi (Lori)

Y. Kurtoğlu

Yayla karakolu Köyü

GÖLE

Ağılyolu (Arpaşen)

B. Altunbulak (Haraba)

Balçeşme (Lelevarginis)

Bellitepe (Urut)

Budaklı (Cicor)

Çakıldere (Orakilise)

Çakırüzüm (Mızarat)

Çalıdere (Mıhgerek)

Çardaklı

Çayırbaşı (Hokam)

Çobanköy

Çullu

Damlasu (Sasader)

Dedekılıç (Keşer)

Dedeşen (Gümüşparmak)

Dengeli (Abur)

Dereyolu (Salut)

Gölekçayır (Pilimur)

Durançam (Hımısker)

Durucasu (Gırdımal)

E. Demirkapı

Esenboğaz (Kelpikor)

Filizli (Sivin)

Gedik (Lağustan)

Gülistan

Günorta (Kızılkilise)

Hoştülbent

K. Altunbulak

Kalecik

Karatavuk

Karlıyazı (Kirziyan)

Kayaaltı (Poladik)

Kuytuca (Şeki)

Koyunlu (Gundik)

Köprülü (Korevenk)

Kuzupınar (Konk)

K. Boğatepe

Meşedibi (Morufka)

Mollahasan

Okçu

Samandöken (Sinot)

Senemoğlu

Serinçayır (Çölpenek)

Sürügüden (Hive)

Tahtakıran

Tellioğlu

Toptaş

Uğurtaşı (Dörtkilise)

Y. Demirkapı

Yağmuroğlu

Yanatlı (Varginis)

Yavuzlar (Üçkilise)

Yeleçli (Samzelek)

Yeniköy

Yiğitkonağı (Türkeşen)

HANAK

Alaçam (Aşağı Dikan)

Altınemek (Konduravul)

Arıkonak (Konk)

Aydere (Aşağıki Surma)

Avcılar (Kışla Hanak)

Baştoklu (Yukarı Dikan)

Binbaşak (Gügübe)

Börk

Çatköy

Çavdarlı (Verannakalaköy)

Çayağzı (Orağaz)

Çiçeklidağ (Fayatlı)

Çimliçayır

Dilekdere (Hoşuret)

Güneşgören (Kerkeden)

İncedere (Piklop)

Karakale

Koyunpınarı (Saskara)

Oğuzyolu (Örüşet)

Ortakent (Büyük Nakala)

Sazlıçayır (Ağaşen)

Serinkuyu (Daniden)

Sevimli (Vel)

Sulakçayır

Y. Aydere (Yukarıki Surma)

Yamaçyolu (Vardosan)

Yamçılı (Macivet)

Yünbüken (Cırget)

DAMAL

Aşağıgündeş

Burmadere (Sors)

Çaybaşı Mah.

Dereköy

Eskikılıç (Çifteşen)

İkizdere (Nunus)

Kalenderdere

Konuksever Mah.

Obrucak (Çükora)

Otağlı (Arzede)

Serhat Mah.

Seyitören

Tepeköy

Üçdere (Samütka)

Yukarıgündeş

ÇILDIR

Ağıllı (Hamaş)

Akçakale

Akçil (Cölit)

Akdarı (Çamora)

Akkiraz (Kertene)

Aşağıcanbaz

Aşıkşenlik (Suhara)

Baltalı (Tatalet)

Başköy

Damlıca

Dirsekkaya (Zerebük)

Doğankaya (Helevan)

E.Beyrahatun

Eşmepınar (Prut)

Gölebakan (Meredis)

Gülbelen (Urta)

Güvenocak (Zinzal)

Karakale

Kaşlıkaya (Vartmana)

Kayabeyi (Yerli Çayıs)

Kenarbel

Kenardere (Anpur)

Kotanlı (Sikerip)

Kurtkale

Kuzukaya (Sabadur)

Meryemköy Öncül(Garostav)

Övündü (Vaşlop)

Sabaholdu (Godas)

Saymalı (Köyhas)

Sazlısu (Goravel)

Semiha Şakir (Terekemeçayı)

Taşdeğirmen (Çamdura)

Y. Behrahatun

Yıldırımtepe (Rabat)

Yukarıcambaz

POSOF

Akbal (Obol)

Alabalık (Sayho)

Alköy

Arılı (Zedezümde)

Armutveren (Papola)

Asmakonak (Sanhulye)

Aşık Üzeyir (Boşdere-Hevat)

Aşık Zülali (Suskap)

B. Eminbey (Cilvala)

Balgöze (Çıldıret)

Baykent (Vahla)

Çakırkoç (Mere)

Çambeli (Sağre)

Çamyazı (Ohtel)

Çayırçimen (Lamiyon)

Demirdöven (Varzna)

Derindere

Doğrular (Aşağıcacun)

Erim

Gönülaçan (Şuvaskal)

Gümüşkavak (Zendar)

Günbatan (Banarhev)

Günlüce (Caborya)

Gürarmut (Koliskal)

İncedere (Cuvantel)

Kaleönü (Agara)

Kalkankaya (Petoban)

Kayınlı (Şulgavur)

Kırköy (Kırdamala)

Kolköy

Kopuzlu (Çorçovan)

Kumlukoz (Göme)

Kurşunçavuş (Sece)

Özbaşı (Gıniye)

Sarıçiçek (Hertüz)

Sarıdarı (Tepezümde)

Savaşır (Cancak)

Söğütlükaya (Hümemis)

Süngülü (Arile)

Sütoluk (Satkabel)

Taşkıran (Gurgusuban)

Türkgözü (Badele)

Uğurça (Yukarıcacun)

Uluçam (Varhana)

Yaylaaltı (Satlel)

Yeniköy

Yolağzı (Sinsetip)

Yurtbaşı (Sakabol)

Yurtbekler (Çaksuyu)

Advertisement