"Barbaros Hayreddin Paşa" sayfasını değiştirmektesiniz

[[Barbaros Hayrettin Paşa Anıları/ Yenişehir'de yazılanlar‎‎]]

{{Bilgi Kutusu Asker
|isim=Barbaros Hayreddin Paşa
|yaşadı=[[1478]]-[[1546]]
|doğum_yeri=[[Midilli]]
|ölüm_yeri=
|image=[[Dosya:Barbarossa Hayreddin Pasha.jpg|200px|]]
|başlık=Barbaros Hayreddin Paşa
|göbek_adı=
|bağlılığı=[[Osmanlı İmparatorluğu]]
|hizmet_yılları=
|rütbesi=[[resim:Late Ottoman Flag 1844-1922.png|22px]] [[Osmanlı Devleti|Osmanlı]] <b />
[[Kaptan-ı Derya]]
|Kumanda_ettikleri=
|birimleri=
|savaşları=
|madalya=
|sonraki_işi=
}}
{{Barbaroshayrettinbakınız}}


'''Barbaros Hayreddin Paşa''' (yaklaşık [[1478]], [[Midilli]] - ö. [[4 Temmuz ]] [[1546]], [[İstanbul]]) [[Osmanlı]] tarihinin ünlü denizcilerinden, [[kaptan-ı derya]] olarak [[Osmanlı Devleti]]'nin ilk kaptan paşası. [[Akdeniz]]’de Osmanlı egemenliğini pekiştirdi, öyle ki bu deniz bazı tarihçilerce bir "Türk Gölü" olarak anıldı. Osmanlı'nın Deniz politikasına ve [[Tersane-i Amireye]] nizam verdi.

Hayreddin Paşa’nın asıl adı Hızır’dı ('''Hızır Reis'''). Ona [[Hayreddin]] adını, "dinin hayırlısı" anlamına gelmekte olup Osmanlı Devletine yaptığı hizmetinden dolayı Padişah [[Kanuni Sultan Süleyman]] verdi. Avrupalılar ağabeyi Oruç Reis'e kızıla çalan sakalı yüzünden Barbarossa adını vermişlerdi, Oruç Reis'in şehit olmasının ardından küçük kardeşi Hızır için kullanılan bu isim, Türkçeye ''Barbaros'' olarak geçti.

''''''[[Bismillahirrahmanirrahim]],Sonsuz hamd ve şükür, varlıkları yaratan ve besleyen [[Cenab-ı Hakk]]'a olsun. Bizi yokluktan varlık alemine çıkardı, iman elbisesi giydirdi. Biz kullarına dünya nimetleri ve safalar verdi.''''' ([[Barbaros Hayreddin Paşa]])'

== Hayatı==


Hayreddin Paşa, [[Selanik]] [[Vardar]] [[Yenice]]'sinden ve [[Midilli]] fatihlerinden olan babası [[Türk]] [[sipahi]]si Vardari Yakup Ağa ile Midillili bir Rum olan annesi Katerina'nın dört oğlundan biri olarak [[1470]]'li yıllarda Midilli adasında doğdu. Kendisine verilen "Barbaros" lakabı İtalyanca "Kızılsakal" anlamına gelir. Üç kardeşi olan Hızır Reis [[Limni]] adasında dünyaya geldi.

Oruç Reis, genç yaşta kardeşi İlyas ile birlikte deniz ticareti yaparken, [[Ege Denizi]]'nde [[Rodos Şövalyeleri]]ne [[tutsak]] düştü. Serbest kaldıktan sonra, yaşadığı olayın etkisiyle tüccar yerine [[korsan]] olmaya karar verdi. Bir süre sonra kardeşi Hızır Reis de ticareti bırakıp ona katıldı. Akdeniz kıyılarına akınlar düzenleyip ve ganimetler elde ettiler. [[Cerbe]] adasını üs olarak kullanan Hızır Reis ve ağabeyi Oruç Reis’in ünü bütün Akdeniz’e yayıldı. İki kardeş [[Tunus]] Sultanı Muhammed ile anlaşarak Tunus’taki Halkü’l-Vaâd ([[La Gaulette]]) liman kalesini kullanmaya başladı. Hızır ve Oruç, ele geçirdiği ganimetin beşte birini Tunus sultanına veriyor, kalan malları [[Tunus]] pazarında satıyorlardı. 
[[Dosya:Barbaros Park Statue.jpg|thumb|200px|left|Hayreddin Paşa'nın İstanbul'un Beşiktaş semtindeki heykeli]]

=== Yavuz Sultan Selim dönemi ===

Hızır ve Oruç [[1516]]'da ele geçirdikleri yüklü bir gemiyi armağan olarak [[Piri Reis]] himayesinde Osmanlı Padişahı [[Yavuz Sultan Selim]]'e gönderdiler. Bunun üzerine [[Yavuz Sultan Selim]] de onlara verdiği desteğin bir ifadesi olarak armağanlar yolladı. Oruç Reis ve Hızır Reisi'in, ağabeyleri İshak'ın da kendilerine katılmasından sonra korsanlıkla yetinmeyip [[Kuzey Afrika]]'da toprak edinmeye başladılar. [[1516]]-[[1517]]'de [[İspanyollar]]a karşı savaştılar ve [[Tenes]], [[Tlemsen]] ve [[Oran]] kentlerini ele geçirerek [[Cezayir]]'i denetimlerine aldılar. Oruç Reis Cezayir hükümdarı ilan edildi. İspanyollar ertesi yıl Cezayir’i geri almak için Araplarla birleşerek saldırıya geçti. Bu savaşta Hızır Reisin ağabeyleri olan [[İshak Reis]] ve [[Oruç Reis]] öldürüldü. Hızır Reis, Yavuz Sultan Selim adına para bastırıp hutbe okutarak ona bağlılığını bildirdi. Yavuz Sultan Selim'de Hızır Reis’i Cezayir Beylerbeyliğine atayarak koruması altına aldı. Bunun üzerine önce Tunus ve Tlemsen Beyleri birleşerek Cezayir'e yürüdüler. Cezayir şehri dışındaki toprakları alıp, Cezayir içindeki halkı ayaklandırdılar. Ayaklanmayı bastıran Hızır Reis beyleri durdurdu. 1519'da Cezayir'e gelen İspanyol donanmasını mağlup etti. Ama Cezayir halkının durumu ve Tunus Beyi ile yapılan savaşın iyi netice vermemesi üzerine gemileri ve kendine bağlı Reislerle Cezayir'i bırakıp [[Şerşel Adaları]]’na çekildi.

=== Barbaros'un Kaptan-ı Derya "Hayreddin" olması ===

Hızır Reis [[1520]]-[[1525]] arasında Avrupa’nın Akdeniz kıyılarını vurarak büyük ganimetler elde etti. 1525’de Cezayir'i yeniden ele geçirdi. Ertesi yıl Şerşel'e baskın düzenleyen Cenevizli Amiral [[Andrea Doria]]’yı yenilgiye uğrattı. [[Kanuni Sultan Süleyman]]’ın Alman seferi sırasında Andrea Doria’nın [[Mora]] kıyılarına saldırması Osmanlıları güç duruma düşürdü. Bunun üzerine Kanuni, Hızır Reis'i İstanbul'a çağırdı ve [[1533]]’te "Hayreddin" adını verdiği Hızır Reis’i Osmanlı donanmasının başına ([[Kaptan-ı Derya|kaptan-ı derya]]) atadı.

Hayreddin Paşa [[1534]]'te Akdeniz’e açıldı ve İtalya kıyılarına seferler düzenleyip Tunus'u ele geçirdi. Ancak [[Andrea Doria]] komutasındaki Haçlı donanması karşısında Tunus'u bırakmak zorunda kaldı ve ertesi yıl İstanbul'a döndü. [[1536]]'da daha güçlü bir donanmayla yeniden Akdeniz'e açılan Barbaros, İtalya kıyılarını vurdu ve Ege Denizi'ndeki Venedik adalarını Osmanlı topraklarına kattı.

=== Preveze Deniz Savaşı ===
{{Ana|Preveze Deniz Savaşı}}
Osmanlıların Akdeniz’deki denetiminin artması üzerine, Papalık, [[Venedik]], Ceneviz, [[Malta]], İspanya ve Portekiz gemilerinden oluşan bir "Haçlı donanması" kuruldu ve başına Andrea Doria getirildi. Osmanlı donanması ile Haçlı donanması [[1538]]’de [[Preveze Körfezi]] önlerinde karşılaştı. Haçlıların 600'den fazla gemisi vardı. Bunun 308'i harp teknesi olup, 120'si en büyük oturak gemileriydi. Haçlılar donanmaya on binlerce forsadan başka 60 bin asker bindirmişlerdi. Hayrettin Paşa komutasında ise 122 kadırga ve forsalar dışında 20 bin askeri vardı. Toplamı 80 bin kişiyi bulan bir deniz savaşı daha önce hiç görülmemişti. Savaş sonucunda haçlı donanması 128 gemisini kaybetmiş, 29'u da Osmanlı denizcileri tarafında ele geçirilmişti. Hayrettin Paşa hiçbir gemisini kaybetmezken dört yüz kadar levent'i sehit olmuştu. Hayreddin Paşa, tarihe [[Preveze Deniz Savaşı]] olarak geçen savaşın mutlak galibiyetini Osmanlı devletine kazandıran Kaptanı Derya olarak adını tarihe yazdıracaktı. Bu zafer Osmanlı Devleti’nin Akdeniz'deki egemenliğini pekiştirdi.

[[Dosya:Matrakci toulon.jpg|thumb|right|250px|Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması 1543'te Fransa, [[Toulon]] limanında. [[Matrakçı Nasuh]]'un eseri.]]
[[Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu|Kutsal Roma-Cermen İmparatoru]] [[Şarlken]], Preveze’nin öcünü almak için [[1541]]'de Cezayir'e saldırdıysa da başarılı olamadı. Bu arada Fransa Kralı [[I. François]], Şarlken'e karşı Osmanlılardan yardım isteyince, Kanuni Barbaros’u Fransa’nın Akdeniz kıyılarına gönderdi. Barbaros, [[Toulon]]'da Fransız donanmasıyla birleşerek [[1543]]'te [[Nice]]'i aldı. Ertesi yıl İstanbul’a dönen Barbaros Hayreddin Paşa, [[4 Temmuz]] [[1546]]’da burada öldü, [[Beşiktaş]]'taki türbesine defnedildi.

==Etkileri==
Osmanlı Devleti'nin kaptan paşaları, [[hil'at]]lerini Barbaros'un Beşiktaş'taki türbesinde giyerlerdi, bu törende dua edilir ve fakir fukaraya yemek verilirdi.

Sefere çıkan veya tatbikata giden Türk gemileri, günümüzde dahi bu türbenin önünden geçerken Barbaros'u top atışıyla selamlarlar.

Barbaros Hayreddin Paşa’nın anısına 1941-1943’te İstanbul’un [[Beşiktaş, İstanbul|Beşiktaş]] semtinde dikilen [[Barbaros Anıtı]], ünlü heykelciler [[Ali Hadi Bara]] ile [[Zühtü Müridoğlu]] tarafından yapılmıştır. Heykelin arkasında [[Yahya Kemal Beyatlı]]'nın şu dizeleri yazılıdır:

:''Deniz ufkunda bu top sesleri nerden geliyor?''<br />
:''Barbaros, belki, donanmayla seferden geliyor!''<br />
:''Adalar`dan mı? Tunus`dan mı, Cezayir`den mı?''<br />
:''Hür ufuklarda donanmış iki yüz pare gemi''<br />
:''Yeni dogmuş aya baktıklari yerden geliyor;''<br />
:''O mübarek gemiler hangi seherden geliyor?''<br />

Beşiktaş'taki Kadıköy iskelesine [[Beşiktaş Barbaros Hayrettin Paşa İskelesi]] adı verildi ve mimarlar Erkan İnce ile M. Hilmi Şenalp tarafından Osmanlı Mimarisi tarzında yenilendi.

[[Türk Deniz Kuvvetleri|Türk Donanması]]'ndaki muhtelif gemilere adı verildi.

== Muharebelerinin kronolojisi ==
* Oruç Reis'in [[Ege Denizi]]'nde [[Rodos Şövalyeleri]]ne tutsak düşmesi, kardeşi İlyas'ın şehit olması.
* [[1510]] Oruç Reis serbest kaldıktan sonra, yaşadığı olayın etkisiyle tüccar yerine [[korsan]] olmaya karar verdi.
* Oruç Reis, Akdeniz kıyılarına akınlar düzenledi ve ganimetler elde etti.
* Hızır Reis ticareti bırakarak Cerbe Adası’na gelip ağası (ağabeyi) [[Oruç Reis]]le beraber korsanlığa başladı.
* [[1512]] İki kardeş [[Tunus]] Sultanı Muhammed ile anlaşarak Tunus’taki [[Halkü’l-Vaâd]] ([[La Gaulette]]) limanını kullanmaya başladı.
* [[1516]]-[[1517]]'de İspanyollara karşı savaştı ve [[Tenes]], [[Tlemsen]] ve [[Oran]] kentlerini ele geçirerek [[Cezayir]]'i denetimlerine aldılar.
* [[1517]] [[Oruç Reis]] Cezayir hükümdarı ilan edildi.
* [[1518]] İspanyollar Cezayir’i geri almak için Araplarla birleşerek saldırıya geçtiler. Bu savaşta kardeşleri [[İshak Reis]] ve [[Oruç Reis]] şehit oldular.
* [[1518]] [[Yavuz Sultan Selim]], Hızır Reis’i [[Cezayir Beylerbeyliği]]ne atayarak koruması altına aldı.
* [[1519]] Hızır Reis, İspanya donanmasını yenilgiye uğrattı.
* Cezayir'i bırakarak [[Şerşel Adaları]]’na çekildi
* [[1520]]-[[1525]] arasında Avrupa’nın Akdeniz kıyılarını vurarak büyük ganimetler elde etti.
* [[1530]]’da Cezayir'i yeniden ele geçirdi.
* [[1531]] [[Şerşel]]'e baskın düzenleyen Cenevizli Amiral [[Andrea Doria]]’yı yenilgiye uğrattı.
* [[1534]]'te Akdeniz’e açıldı ve İtalya kıyılarına seferler düzenledi.
* [[1534]] Tunus'u ele geçirdi. Ancak Haçlı donanması karşısında Tunus'u bırakmak zorunda kaldı.
* [[1536]]'da daha güçlü bir donanmayla İtalya kıyılarını vurdu.
* [[1536]] Ege Denizi'ndeki Venedik adalarını Osmanlı topraklarına kattı.
* [[1538]]’de [[Preveze Deniz Savaşı]]nda Haçlı Donanmasını yendi.
* [[Toulon]]'da Fransız donanmasıyla birleşerek [[1543]]'te Kutsal Roma Germen İttifakını yenerek [[Nice]]'i aldı.

{{başlangıç kutusu}}
{{sıra kutusu| önce = [[Kemankeş Ahmed Bey]] | başlık= [[Kaptan-ı Derya'ların listesi|Kaptan-ı Derya]] | yıllar= [[1533]] &ndash;[[1546]] | sonra= [[Sokullu Mehmed Paşa]]}}
{{bitiş kutusu}}

== Kitapları ==
:'''''[[s:Gazavat-ı Hayrettin Paşa|Gazavat-ı Hayrettin Paşa]]'nın tam metni vikikaynakta yer almaktadır'''''

[[Gazavat-ı Hayrettin Paşa]] - Türk Edebiyat tarihinin ilk otobiyografi denemesidir. Eserin baş tarafında da belirtildiği gibi Barbaros Hayreddin Paşa biyografisini Seyyid Muradi'ye yazdırmıştır. [[Kanuni Sultan Süleyman]] bir gün Barbaros Hayreddin'i huzuruna çağırmış ve ferman etmiş:" ''Bre Hayrettin bir kulun ömrüne bu kadar az zamanda bu kadar çok fütuhat düşmez. Bana ister manzum ister mensur bir eser yaz ben de haine-i amiremde saklayayım ki bizden sonra gelecek nesillere ibret ve ders olsun.''" Bu ferman üzerine kendi söylemiş, Seyyid Muradi yazmıştır.

==Dış bağlantılar ==
{{Vikiler|
  commons= Category:Barbaros Hayreddin Pasha|
  wikispecies=  |
  wikt=|
  b=  |
  s= Barbaros Hayreddin Paşa |
  q= Barbaros Hayreddin Paşa|
  n=  |
  m=  |
}}

* [[Barbaros Anıtı]]
* [http://www.darphane.gov.tr/turktedpara/hp64.htm Barbaros Hayreddin Paşa Hatıra Parası]

[[ar:خير الدين بربروس]]
[[arz:خير الدين بارباروسا]]
[[az:Xeyrəddin Barbarossa]]
[[br:Hayreddin Pacha]]
[[ca:Khair ed-Din Barba-rossa]]
[[cs:Chajruddín Barbarossa]]
[[cy:Khair-ed-din Barbarossa]]
[[de:Khair ad-Din Barbarossa]]
[[el:Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα]]
[[en:Hayreddin Barbarossa]]
[[es:Jeireddín Barbarroja]]
[[fa:بارباروس خیرالدین پاشا]]
[[fr:Khayr ad-Din Barberousse]]
[[he:ח'יר א-דין]]
[[id:Hayreddin Barbarossa]]
[[it:Khayr al-Din Barbarossa]]
[[ja:バルバロス・ハイレディン]]
[[ko:바르바로스 하이렛딘 파샤]]
[[nl:Khair ad Din]]
[[pl:Barbarossa (admirał otomański)]]
[[pt:Capitão Khizr]]
[[ro:Khair ad-Din]]
[[ru:Хайр-ад-Дин Барбаросса]]
[[sr:Хајрудин Барбароса]]
[[sv:Khair ed-Din]]
[[th:เฮย์เรดดิน บาร์บารอสซา]]
[[uk:Хайреддін Барбаросса]]
[[ur:خیر الدین باربروسا]]
[[zh:巴巴罗萨·海雷丁帕夏]]
'''Bold text'''
[[Kategori:1467 doğumlular]]
[[Kategori:1546 yılında ölenler]]
[[Kategori:Korsanlar]]
[[Kategori:Kaptan-ı Derya]]
[[Kategori:Midilli doğumlular]]
[[Kategori:Meşhur denizciler, ]]
@@ 20. satır: / 20. satır: @@
 }}
 {{Barbaroshayrettinbakınız}}
-[[Dosya:The Old Man and The Sea|thumb|right|335 px|This is one of the greatest Animated film I have ever seen. A wonderful and inspiring adaptation of Earnest Hemingway's story of the same title.  Aleksandr Petrov, the one man Army behind this classic adaptation, has achieved so many well deserved prestigious awards for this once in a life time movie that can be made.]]
-[[Dosya:The Old Man and the Sea Ernest Hemingway Audiobook Full|thumb|right|335 px|The Old Man and the Sea   Ernest Hemingway   Audiobook Full  [[Barbaros Hayrettin Paşa]] nın hayatını [[Suluboya]]  bizde kim yapabilir. VAHAP TAŞKINSOY http://www.vahaptaskinsoy.com/ozgecmis.html E Posta : vahaptaskinsoy [ at ] gmail.com Gsm      : 0 533 475 70 31 ]]
-[[Dosya:Alexander Petrov - Making of Part 1 (ENGLISH subtitles)|thumb|right|335 px]]
-[[Dosya:Alexander Petrov - Making of... p2|thumb|right|335 px]]
-[[Dosya:Александр Петров - Старик и море (The Old Man And The Sea)|thumb|right|335 px]]
-[[Dosya:I will be right here waiting for you - Richard Marx with lyrics|thumb|right|335 px|My seventh video ]]
 '''Barbaros Hayreddin Paşa''' (yaklaşık [[1478]], [[Midilli]] - ö. [[4 Temmuz ]] [[1546]], [[İstanbul]]) [[Osmanlı]] tarihinin ünlü denizcilerinden, [[kaptan-ı derya]] olarak [[Osmanlı Devleti]]'nin ilk kaptan paşası. [[Akdeniz]]’de Osmanlı egemenliğini pekiştirdi, öyle ki bu deniz bazı tarihçilerce bir "Türk Gölü" olarak anıldı. Osmanlı'nın Deniz politikasına ve [[Tersane-i Amireye]] nizam verdi.