Soykırım İnsan kaçakçılığı İnsan ticareti Savaş suçu Terörizm
Kişilere karşı suçlar
* Hayata Karşı Suçlar:Kasten öldürme İntihara yönlendirme
Vücut Dokunulmazlığına Karşı Suçlar: Yaralama İnsan üzerinde deney Organ veya doku ticareti
İşkence ve Eziyet:
İşkence Zulüm
Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar: Cinsel saldırı-Çocukların cinsel istismarı - Reşit olmayanla cinsel ilişki Cinsel istismar
Hürriyete Karşı Suçlar: Tehdit Şantaj Cebir
Şerefe Karşı Suçlar: Hakaret
Malvarlığına Karşı Suçlar: Hırsızlık Yağma Kundaklama Mala zarar verme Dolandırıcılık
Topluma karşı suçlar
Kamu Güvenine Karşı Suçlar: Parada sahtecilik Resmî belgede sahtecilik
Genel Ahlaka Karşı Suçlar: Müstehcenlik Fuhuş Kaçakçılık
Ekonomi, Sanayi ve Ticarete İlişkin Suçlar:Tefecilik
Millete ve devlete karşı suçlar :
Kamu İdaresinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı Suçlar: Zimmet İrtikap Rüşvet Görevi kötüye kullanma
Adliyeye Karşı Suçlar: İftira Yalan tanıklık Yalan yere yemin Suçluyu kayırma
Devletin Egemenlik Alametlerine ve Organlarının Saygınlığına Karşı Suçlar: Türklüğü, Cumhuriyeti, Devletin kurum ve organlarını aşağılama
Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar: Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak
Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar: Anayasayı ihlâl
Milli Savunmaya Karşı Suçlar: Halkı askerlikten soğutma
Diğer:Vatana ihanet
Ceza, genel anlamıyla suç karşılığında uygulanan bir yaptırımdır. Ceza Arapça kökenli bir kelimedir. Anlamı, yapılan kötü bir eylemin karşılığıdır.
Cezanın amaçları
Cezanın genellikle kabul edilen üç temel amacı vardır.
Adaletçi olarak nitelenen görüşlere göre cezanın özel bir amacı olmayıp, cezanın kendisi amaçtır. Adalet, suçlunun yaptığı kötülüğün karşılığını görmesini gerektirir. Bu nedenle, yararı olsun olmasın ceza, adaletin bir gereği olarak mutlaka uygulanmalıdır.
Özel (bireysel) önleme olarak anılan görüşe göre ise cezanın amacı, suçlunun ıslah edilmesi ve tekrar suç işlemekten caydırılmasıdır. Dolayısıyla ceza, bireysel önlemeye, kişinin ıslahına hizmet etmelidir.
Genel (toplumsal) önleme görüşünde cezanın amacı, cezanın korkutucu etkisiyle toplumdaki potansiyel suçluların suç işlemesini önlemedir. Suç işlendiğinde cezanın uygulanması suretiyle, toplumda henüz suç işlememiş kişilerin de bunu görerek suç işlemekten cayması amaçtır.
Ceza türleri
*Suçlunun hayatına yönelik cezalar: Ölüm yani idam cezası bunun örneğidir. Asılarak, kurşuna dizilerek veya elektrik kullanmak suretiyle yerine getirilir. Avrupa ülkeleri ceza hukuku sisteminde terk edilmiş bir cezadır.
Suçlunun bedenine yönelik cezalar: Kırbaçlama, sopa, Had, değnek ile dövmek, dayak gibi cezalardır.اجرای حد
Suçlunun özgürlüğüne yönelik cezalar: Hapis cezası bunun örneği olup, modern ceza sistemlerinde en çok tercih edilen cezadır.
Suçlunun malvarlığına yönelik cezalar: Para cezası bu türden olup, hapis cezası gibi çoğu ceza sistemlerinde yer alır. Bazı hukuk sistemlerinde mal varlığına el konulması, müsadere de bir ceza olarak düzenlenmektedir.
Suçlunun haklarına yönelik cezalar: Belirli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma, örneğin kamu hizmetlerinden yasaklılık, meslek ve sanatın icrasından yasaklanma bu kapsamdadır.
İlkeler
Cezalar, insanlık dışı olamaz.
İHEB ve AİHS hükümleri açıktır: Hiç kimseye işkence yapılamaz, zalimce, insanlık dışı, onur kırıcı ceza verilemez ve davranışta bulunulamaz (İHEB 5, AİHS 3).
Ceza sorumluluğu ve ceza, gerçek kişiler içindir. Bazı Avrupa ülkelerinde tüzel kişilere de ceza verilmektedir.
Sözlükte "bir şeyin bedeli, karşılığı; iyi veya kötü olan bir fiil veya davranışın tam ve yeterli karşılığını vermek" anlamlarına gelmektedir. Kur'ân-ı Kerim'de, hem iyi, hem de kötü fiil ve davranışın karşılığı olarak ceza tabiri kullanılmıştır. Kur'ân'da, iyilerin, Allâh'ın emirlerine uyup yasaklarından sakınanların ahirette mükâfatlandırılacağı, kötülerin, günahkârların, yalancıların, kibirlilerin de cezalandırılacağı belirtilmiştir (bk. Âl-i İmrân, 3/144, 145; Nahl, 16/31; En'âm, 6/120; A'râf, 7/147).
Bir fıkıh terimi olarak ise, hukuk düzeni tarafından, suçluya dünyada uygulanacak maddî ve manevî müeyyideyi ifade etmektedir. Hukuka aykırı davranışlar, toplumun emniyetini ve düzenini ihlal eden bir suç olduğunda, fertleri hukuka uygun davranmaya zorlayan müeyyide, bu fiile uygun bir ceza olur. Bu cezalar, hayata, bedene, şahsiyete, mal varlığına veya suçlunun temel hak ve hürriyetlerine yönelik olabilir ya da teşhir ve terzil gibi manevî olabilir. Bazen bu cezaların birkaçı birleştirilebilir.
Cezalandırmanın amacı, genelde suçun aleniyetine ve yayılmasına engel olarak toplum vicdanını ve sosyal yapıyı korumak, hukuka kuvvet kazandırmak ve bu sûretle fertleri hukuka uygun yaşamaya mecbur etmektir. Bunun yanında, hukuka aykırı davranışta bulunan kişinin te'dibi, gayri kanunî davranışa meyleden kişiyi bu niyetinden caydırma, keffaret, tasfiye, zarar görenin tatmini ve zararın giderilmesi olarak sıralanabilir.
Fıkıh literatüründe cezalar, nasslarla belirlenip belirlenmediğine göre had, kısas ve tazir cezaları şeklinde bir tasnife tabi tutulmaktadır. (bk. Had Cezaları; Kısas; Diyet ve Tazir)
Cezaî müeyyidelerin nitelik ve ilkeleri, kanûnî ve şahsî olması; genel ve sürekli olması; yetkili kişiler tarafından uygulanması; caydırıcı olması ve uygulanabilir olması; suç-ceza dengesinin gözetilmesi ve cezalandırmada adalet ve Hâkkaniyet ölçülerine riâyet edilmesi şeklinde sıralanabilir. (İ.P.)
Cez'(a) Damarlı akik. Göz boncuğu adı verilen, kara alaca ve kıymetli bir süs taşıdır.
Soykırım İnsan kaçakçılığı İnsan ticareti Savaş suçu Terörizm
Kişilere karşı suçlar
* Hayata Karşı Suçlar:Kasten öldürme İntihara yönlendirme
Vücut Dokunulmazlığına Karşı Suçlar: Yaralama İnsan üzerinde deney Organ veya doku ticareti
İşkence ve Eziyet:
İşkence Zulüm
Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar: Cinsel saldırı-Çocukların cinsel istismarı - Reşit olmayanla cinsel ilişki Cinsel istismar
Hürriyete Karşı Suçlar: Tehdit Şantaj Cebir
Şerefe Karşı Suçlar: Hakaret
Malvarlığına Karşı Suçlar: Hırsızlık Yağma Kundaklama Mala zarar verme Dolandırıcılık
Topluma karşı suçlar
Kamu Güvenine Karşı Suçlar: Parada sahtecilik Resmî belgede sahtecilik
Genel Ahlaka Karşı Suçlar: Müstehcenlik Fuhuş Kaçakçılık
Ekonomi, Sanayi ve Ticarete İlişkin Suçlar:Tefecilik
Millete ve devlete karşı suçlar :
Kamu İdaresinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı Suçlar: Zimmet İrtikap Rüşvet Görevi kötüye kullanma
Adliyeye Karşı Suçlar: İftira Yalan tanıklık Yalan yere yemin Suçluyu kayırma
Devletin Egemenlik Alametlerine ve Organlarının Saygınlığına Karşı Suçlar: Türklüğü, Cumhuriyeti, Devletin kurum ve organlarını aşağılama
Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar: Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak
Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar: Anayasayı ihlâl
Milli Savunmaya Karşı Suçlar: Halkı askerlikten soğutma
Diğer:Vatana ihanet
Ceza, genel anlamıyla suç karşılığında uygulanan bir yaptırımdır. Ceza Arapça kökenli bir kelimedir. Anlamı, yapılan kötü bir eylemin karşılığıdır.
Cezanın amaçları
Cezanın genellikle kabul edilen üç temel amacı vardır.
Adaletçi olarak nitelenen görüşlere göre cezanın özel bir amacı olmayıp, cezanın kendisi amaçtır. Adalet, suçlunun yaptığı kötülüğün karşılığını görmesini gerektirir. Bu nedenle, yararı olsun olmasın ceza, adaletin bir gereği olarak mutlaka uygulanmalıdır.
Özel (bireysel) önleme olarak anılan görüşe göre ise cezanın amacı, suçlunun ıslah edilmesi ve tekrar suç işlemekten caydırılmasıdır. Dolayısıyla ceza, bireysel önlemeye, kişinin ıslahına hizmet etmelidir.
Genel (toplumsal) önleme görüşünde cezanın amacı, cezanın korkutucu etkisiyle toplumdaki potansiyel suçluların suç işlemesini önlemedir. Suç işlendiğinde cezanın uygulanması suretiyle, toplumda henüz suç işlememiş kişilerin de bunu görerek suç işlemekten cayması amaçtır.
Ceza türleri
*Suçlunun hayatına yönelik cezalar: Ölüm yani idam cezası bunun örneğidir. Asılarak, kurşuna dizilerek veya elektrik kullanmak suretiyle yerine getirilir. Avrupa ülkeleri ceza hukuku sisteminde terk edilmiş bir cezadır.
Suçlunun bedenine yönelik cezalar: Kırbaçlama, sopa, Had, değnek ile dövmek, dayak gibi cezalardır.اجرای حد
Suçlunun özgürlüğüne yönelik cezalar: Hapis cezası bunun örneği olup, modern ceza sistemlerinde en çok tercih edilen cezadır.
Suçlunun malvarlığına yönelik cezalar: Para cezası bu türden olup, hapis cezası gibi çoğu ceza sistemlerinde yer alır. Bazı hukuk sistemlerinde mal varlığına el konulması, müsadere de bir ceza olarak düzenlenmektedir.
Suçlunun haklarına yönelik cezalar: Belirli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma, örneğin kamu hizmetlerinden yasaklılık, meslek ve sanatın icrasından yasaklanma bu kapsamdadır.
İlkeler
Cezalar, insanlık dışı olamaz.
İHEB ve AİHS hükümleri açıktır: Hiç kimseye işkence yapılamaz, zalimce, insanlık dışı, onur kırıcı ceza verilemez ve davranışta bulunulamaz (İHEB 5, AİHS 3).
Ceza sorumluluğu ve ceza, gerçek kişiler içindir. Bazı Avrupa ülkelerinde tüzel kişilere de ceza verilmektedir.