Davalı . Müddeilaleyh .مدعي عليه . Müdde-i aleyh . dâvâlı . Dâvalı.
Defendant. Innocent Defendant | |
---|---|
Davalı | Davalı |
Innocent Defendant (Masum davalı) Kore yapımı, masum obir savcının suçsuzluğunu ispatına ilişkin film. |
33. Hadis-i Şerif - Şerh-i Hadis-i Erbaiin İsmail Hakkı Bursevi şerhi[]
33. HADîS-İ ŞERîF
عن ابن عباس رضي الله عنها عنهما ان رسول الله صلى الله عليه وسلم قال
İbn-i Abbâs Radıyallahü anhümâdan rivâyet buyurulduğuna göre Resûlullah Sallallahu Teâlâ Aleyhi ve Sellem buyurdu:
لو يعطى الناس بدعواهم
"Şâyet insanların mücerred davâları ve ihbarları üzerine, dâvâ olunan dâvâlının talep ettikleri emvâl, dimâ ve diyetleri (delîl ve hüccetsiz, şâhitsiz) olarak bilâ ispat it'a olunsa idi.”
Şerh: Yâni "insanlara mücerred söz ve iddiâları üzerine ispatsız olarak bir şey verilmez demektir.”
لا داعي رجال اموال قوم و دماءهم Yâni: "Erbâb-ı husûmetten pek çok kadın ve erkek, çok kavmin mallarını ve kanlarını talep ederlerdi.
Ve insanlar arasında adâvet-i azîmeye (büyük düşmanlığa) sebep olduğundan maâdâ, büyük zahmet ve zorluklar da meydana gelirdi.”
لكن البينة على المدعي
"Lâkin dâvâ edip, hak talep ve iddiâ eden kişiye beyyine; delîl, hüccet ve şâhit ile dâvâsını ispat etme lâzım geldi ve şart koşuldu.”
Şerh: l- Beyyine: Beyândandır ki keşf mânâsınadır. Keşf ise gerek sözle ve gerekse başka bir vechile olsun.
Binâenaleyh, Beyyine: Delâlet-i vâziha (açık delîl) dir ki dâvâ ânınla sâbit olup, hasmına gâlip gelir. Bu iki mânâ üzerine, şâhitlerin şehâdetlerine beyyine ve hüccet denildi.
2- Müddei: Şol kimsedir ki sözü içe ve dışa muhâlif ola. Ve cânibi müddet zaîf olmakla hüccet-i kaviyye teklif olundu. Zîrâ emri hafi zikr eder. (yâni gizli olan bir iş zikreder yani iddia eder.) Beyyine ise, yeminden daha kuvvetlidir. Bunun için evvel emirde ikâmet-i beyyine lâzım geldi. Böylelikle fesat def' ve ref' oluna. Ve müdde-i aleyh (dâvâlı) tarafı daha kavî olduğundan, hüccet-i zaîfe ile kanâat ve iktifâ olundu. Zîrâ emri zâhir zikreder (yâni dışta olan ve ortaya atılan bir şey, mevzû ve dâvâ hakkında konuşur ve beyanda bulunur). واليمين على من انكر
"Yemin ve kasemi billah, inkârı dâvâ eyleyen kimse üzerinedir. Eğer müddeînin beyyinesi yok ise, İmam Şâfıî (Rahimehullah) bir şâhit ve yemîn ile hüküm vermeyi tecvîz eylemiştir. Gerek dâvâcı ile dâvâlı arasında tanışma ve mahcûbiyeti mûcip bir hâl olsun veya olmasın.
Hülâsâ: Bilâ beyyine dâvâyı mal ve dimâ'dan tahzîr ve işâret-i bilâ burhân dâvâyı hâl ve makamdan tenfırdir. Zîrâ, bu iş lâf-u güzâfla olmaz. Belki sıdk-ı dâvâya bürhân gerek. Ânınçün, kümmel dâvâdan hâmûş ve ehl-i berzâh tavîlü-l lisân olur.
Bundan dolayı demişlerdir ki:
"Allah'ı kim bilir ve tanırsa lisânı tavîl olur. Bundan murat, maârif-i ilâhiyeyi bast, yoksa dâvâ değil.”
Ve yine demişlerdir ki:
"Mehabbet imtihan oluna gelmiştir. Zîrâ dâvâdan hâlî değildir. Mahbûb ise böyle değildir. Belki hâlis muhlistir ki anda imtihâna salih eser kalmamıştır.”
Ve şol ki meşâkk-i dünyadır, hükmü beşeriyettir. Ve illâ ekâmilin hayatları, hayât-ı tayyibe ve iyşleri iyş-i sâfidir.
Bunu böyle bil ve anla..
İsmail Hakkı Bursevi
Bu Hadîs-i Şeriften Alınacak Ders Ve İbretler[]
Bu mübârek hadîs-i şerîfte, bir dâvânın sübûtunda delîl ve hüccetin lüzûmu işâret buyuruluyor.
Kesin delil olmadan mücerred bir iddiâ ile bir mesele hakkında hüküm vermenin nice haksızlıklara ve düşmanlıklara sebep olacağını ve cemiyette herc-ü merclere zemin hazılayacağını hatırlatarak, her hangi bir iddiâyı ortaya atan kişi bunu ispat etmek zorundadır.
Aksi halde müfterî durumuna düşer ki bunun da dünyâ ve âhirette vebâli büyüktür.
Bâhusûs çağımızda medya aracılığı ile haberler çok süratle yayılıYor. Îcâbında milyonlarca insan o mesele istikâmetinde âdetâ şartlandırılmalıdır. Ta ki telâfisi mümkün olmayan azîm günah ve vebâl sâhibi olmak kuvvetle muhtemeldir.
Allah'ım! Sen insanımıza insâf iz'ân lütfeyle. Ve böylesine büyük cüretler netîcesinde helaktan kendilerini muhâfaza eyle. Kendi ayıp ve kusurlarımızla meşgul olmayı bizlere nasip eyle. Âmin. bi hürmeti seyyidi l-mürselîn
Hadis - Hadis-i şerif | |
---|---|
Hadis projesi - Portal:Hadis - Şablon:Hadisbakınız | |
Kavramlar | Hadis - Hadîs - Hadise - Hadîse - Havadis - Ehadis |
Hadis inkarcılığı | Hadis inkarcılığı - Hadis inkarcıları - Sünnet kılmasam olur mu? -Hadis inkarcılığının mantığı - |
Hadis-i şerif | Hadis-i şerif - Hadis-i Şerifler |
Kaynak | Hadis/VP -Hadis/WP -Hadis/VS |
Kitaplar | Hadis Kitapları : Hadis-i Erbain Tercümesi - Üç şey hadisi - Tenbihat - Tenbihat/1 - Tenbihat/2 - Tenbihat/3 - Tenbihat/4 - Tenbih-ül Gafilin - Ebu'l Leys Semerkandi - "Tenbihü'l gafilün - Ahmed Ziyaüd'din Gümüshanevi - Ramuz el ehadis - Kütüb-ü Sitte [9] [10]
Hadis Ansiklopedisi [11] İbrahim Canan |
Sesli Hadis | Hadis/AUDİO: Arcive org Riyazüssalihin |
Riyaz | Riyaz-üs Salihin . Sesli Riyazüs Salihin [12] |
Şablon:Hadisbakınız - Hadis/Ramazan |
Şablon:Kırk hadis
{{}}{{}}