Ömer Nasuhi Bilmem
Ömer Nasuhi Bilmenin hayatı
Çeşitli Dillerde Ömer Nasuhi Bilmen[]
İşitme engelliler dilinde[]
İşitme engelliler dilinde Ömer Nasuhi Bilmen
_______________________________________________________________________________
Görme engelliler dilinde[]
Görme engelliler dilinde Ömer Nasuhi Bilmen
______________________________________________________________________________
İzcilik dilinde[]
İzcilik dilinde Ömer Nasuhi Bilmen
______________________________________________________________________________
Denizcilik dilinde[]
Denizcilik dilinde Ömer Nasuhi Bilmen
______________________________________________________________________________
Japonca'da Ömer Nasuhi Bilmen[]
おめる るなすひ ひいるめぬ - Moku Kadoki Tutaku
Arapça'da Ömer Nasuhi Bilmen[]
ۆمأرنأسٱهإبإلمأن
Elf Dilinde Ömer Nasuhi Bilmen[]
omer nasui bilmhen - Shyael Tanagathor
Hobbit Dilinde Ömer Nasuhi Bilmen[]
Richomeres Bywater
Hiyeroglif alfabesinde[]
Hiyeroglif alfabesinde Ömer Nasuhi Bilmen
______________________________________________________________________________
Ömer Nasuhi Bilmen
Latin harflerinin kabulünden sonra Türkiye'de İslam hukuku alanında kaleme alınmış ilk ve en muhtevalı eser olan ve o dönemde akademik çevrelerde büyük yankı uyandıran *Hukuk-ı Islamiyye ve Islahat-ı Fıkhıyye Kâmûsu; mezhepler arası mukayeseli sistematik bir İslam hukuku kitabıdır. *Büyük İslam İlmihali (Onun Türkiye çapında tanınmasını sağlayan diğer önemli bir eseridir.)
Kur'an-ı Kerim'in Türkçe Meali Alisi
Kur'an-ı Kerim'in Türkçe Tefsiri
Büyük Tefsir Tarihi
Kur'an-ı Kerim'den Dersler ve Öğütler
Sure-i Fethin Türkçe Tefsiri
İ'tilâ-yı İslam ile İstanbul Tarihçesi
Hikmet Goncaları
Muvazzah-ı İlm-i Kelâm
Mülahhas İlm-i Tevhid
Akaid-i-İslamiye
Yüksek islam Ahlakı
Dini Bilgiler'dir.
Ömer Nasuhi Bilmen'in ayrıca gençlik yıllarında Farsça olarak yazıp Türkçe'ye çevirdiği Nüzhetü'l ervah adlı bir divançesiyle, İki Şükûfe- i Taaşşuk adlı bir de ,romanı vardır.
Salasar dan Çıkan Işık[]
1882'teErzurum 'un Salasar köyünde doğdu. Babası Hacı Ahmet Efendi , annesi Muhibe Hanım 'dır. Küçük yaştayken babasının vefat etmesi üzerine, Erzurum Ahmediyye Medresesi müderrisi venakibüleşraf kaymakamı olan amcası Abdürrezzak İlmi Efendi'nin himayesine girdi. Amcasının veErzurum müftüsü Narmanlı Hüseyin Efendi'nin rahle-i tedrisi nden eğitiminden geçti. İki hocası da yakın aralıklarla ölünce, 1908'de İstanbul 'a giderek derslerine devam ettiği Fatih dersiamlarından (Alim-öğretmen) Tokatlı Şakir Efendi 'denicazet (izin - ruhsat) aldı. Ders Vekaleti'nce açılan imtihanı kazanarak 1912'de dersiâmlık şehadetnâmesi (diploma) aldı. Bu arada okumakta olduğu Medresetü'l kudat'ı (Hakimler okulu) da bitirdi.
1912 yılının eylül ayında Bayezid Medresesi dersiâmı olarak göreve başladı. 1913'te Fetvâhâne-i Ali müsevvid mülazımlığına (Yüce Fetvahane katip stajyeri) tayin edildi. Bir yıl sonra başmülazımlığa terfi edildi. 1915'te Heyet-i Te'lifiyye (Yazım heyeti) üyesi oldu, 1922'de bu dairenin kaldırılması üzerine dersiâmlığa devam etti.1943'te İstanbul müftülüğüne getirildi.
30 Haziran 1960 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti 'nin beşinci Diyanet İşleri Başkanı olarak atandı ve daha bir yılını bile doldurmadan emekliye ayrıldı. On ay gibi kısa bir sürede görevinden ayrılmasının nedeni, dönemin yöneticilerinin Türkçe ezan ve daha bir çok konuda Diyanet İşleri Başkanlığı 'nı politik amaçlarına alet etmek istemesiydi. Ömer Nasuhi Bilmen de, selefleri (öncekiler) gibi dini meseleler konusunda asla taviz vermeyen bir yapıya sahipti. Nitekim, 1960'lı yıllarda dinde reform gerekliliğini savunan ve bunun için çabalayanlara: "Bozulmayan bir dinde reform mu olur" diyor ve İslam'ın ortaya koyduğu iman, ahlak ve hukuk ilkelerinin orjinalliğini, evrenselliğini kendinden beklenen liyakat ve cesaretle savunuyordu.
Uzun memuriyet hayatı boyunca öğretmenlik hizmetinde de bulunan Ömer Nasuhi Bilmen, Darüşşafaka Lisesi'nde yirmi yıla yakın bir süre ahlak ve yurttaşlık dersi okuttu.İstanbul İmam Hatip Okulu 'nda ve Yüksek İslam Enstitüsü 'nde usul-i fıkıh (Hukuk usulu) ve kelam dersleri verdi. Hayatının sonuna kadar ilmi çalışmalarını sürdürdü ve sekiz ciltlik tefsirini emekli olduktan sonra yazdı. 13 Ekim 1971'de İstanbul 'da vefat eden Ömer Nasuhi Bilmen Edirnekapı Sakızağacı Şehitliği ne defnedildi.
Ömer Nasuhi Bilmen , İstanbul müftülüğü ne tayin edildiği tarihten itibaren vefat edinceye kadar gerek ilmi ve ahlaki otoritesi, gerekse sâmimi dindarlığı ve tevazuu (alçakgönüllülük) ile dini konularda ülke insanının başlıca güven kaynağı olmuştu. Ehl-i sünnet mezhebini şahsında tam bir liyakatla (ehliyet - layık olma) temsil ettiği için herkesin sevgi ve saygısını kazanmıştı. Bunda şüphesiz, yaşadığı sürece aktif politikanın dışında kalmasının da önemli bir rolü vardır.
Arapça ve Farsça 'yı da çok iyi bilen, Türkçe ile birlikte üç dilde şiir yazabilenÖmer Nasuhi Bilmen , bir ara Fransızca 'ya da merak sarınış ve bu dili de tercüme yapabilecek kadar öğrenmişti. Kendisi Erzurum ağzı ile konuştuğu halde eserlerinde kullandığı üslup ağdalı fakat mükemmel denebilecek kadar sağlamdır. Gençliğinde yazdığı Türkçe ve Farsça şiirlerinde de duygu, düşünce ve ölçü açısından oldukça başarılıdır.
Hayatının büyük bir kısmını telifle (yazımla) geçiren ve temel islami ilimler alanında çok sayıda eser veren Ömer Nasuhi Bilmen 'in
Başlıca eserleri şunlardır[]
Latin harflerinin kabulünden sonra Türkiye 'de İslam hukuku alanında kaleme alınmış ilk ve en muhtevalı eser olan ve o dönemde akademik çevrelerde büyük yankı uyandıran
- Hukuk-ı Islamiyye ve Islahat-ı Fıkhıyye Kâmûsu; mezhepler arası mukayeseli sistematik bir İslam hukuku kitabıdır.
- Büyük İslam İlmihali (Onun Türkiye çapında tanınmasını sağlayan diğer önemli bir eseridir.)
- Kur'an-ı Kerim'in Türkçe Meali Alisi
- Kur'an-ı Kerim'in Türkçe Tefsiri,
- Büyük Tefsir Tarihi,
- Kur'an-ı Kerim'den Dersler ve Öğütler,
- Sure-i Fethin Türkçe Tefsiri,
- İ'tilâ-yı İslam ile İstanbul Tarihçesi,
- Hikmet Goncaları,
- Muvazzah-ı İlm-i Kelâm,
- Mülahhas İlm-i Tevhid,
- Akaid-i-İslamiye,
- Yüksek islam Ahlakı,
- Dini Bilgiler'dir.
Ömer Nasuhi Bilmen 'in ayrıca gençlik yıllarındaFarsça olarak yazıpTürkçe 'ye çevirdiği Nüzhetü'l ervah adlı bir divançesiyle, İki Şükûfe- i Taaşşuk adlı bir de ,romanı vardır.
'Allah ' diyen insana ihtiyaç var![]
Son demlerinde Ömer Nasûhi Bilmen , kendisini ziyarete gelen eski bir öğrencisine, “Şu tefsiri bitirip öyle öleyim, duam budur” demiş.
Hepimizin hafsalasında (anlayış) bir yerdeÖmer Nasuhi Bilmen ismi vardır. O ya müftü olarak, ya Diyanet İşleri Reisi olarak ya da müderris (öğretmen ) olarak yer alır. Ama biz onu en çok İlmihal yazarı olarak tanırız.
İlk yaşanan acı ve romana yansıması[]
Birçoğumuzunİslam 'la tanışırken, okumalar yaparken önüne konulan bir kitap vardır. Bu ya meal olur ya da sonrasındaİlmihal . Onu daha çok ilmihal sahibi bir yazar olarak biliyoruz dedik ama hakikat sadece bundan ibaret değil. Böylelerine hezarfen (bir çok sanatı iyi yapabilen) deniliyor galiba. On parmağında on marifet misali insanlar. Hayatını ve özelliklerini saymadan giriş sadedinde Bilmen Hoca'ya dair bir anekdot nakledelim: Mesela muhtelif mekteplerde hocalık yaptığı zamanlarda öğrencilerine yumuşak davranması ve zayıf not vermemesi sebebiyle kendisine “Şeker muallim” lakabı takıldığı, niçin bu kadar müsamahakâr (hoşgörülü) davrandığı sorulduğunda da, “Evladım, Anadolu'nun Allah diyen insana ihtiyacı var” dediği talebeleri tarafından nakledilmektedir. Allah demenin dahi yasak olduğu bir dönem cansiperane (canını feda edercesine) mücadele etmiş, talebe yetiştirmiş, ardında ciltlerce kitap bırakmış bir büyük âlim olarak Ömer Nasuhi Hocayı tanımaya çalışalım: Ömer Nasûhi Hoca Erzurum 'un Salasar köyü nde 1883'te dünyaya gelir. Babası ulemâdan (alimlerden) Hacı Ahmet Hamdi Efendi , “Afifzâde ” diye tanınır. Annesi Muhibe Hanım 'dır. Ahmet Hamdi Efendi hac sırasında,Medine-i Münevvere 'de vefat edince Ömer Nasûhi Hoca küçük yaşta yetim kalmış, öyle ki babasını yitirmenin acısını hayatı boyunca silememiştir. Bilmen Hoca'nın, yirmi yaşlarında Erzurum 'dayken yazdığı, vefatından dört yıl sonra, oğlu Ahmet Selim Bilmen tarafından yayınlanan İki Şukûfe-i Taaşşuk (Şukufe'nin aşkı - Bilmen Yayınevi, 1975) adlı küçük romanında, babasını çocuk yaşta kaybeden roman kahramanının acısından bahsederken, sözü yarıda keserek kendisinin de aynı acıyı yaşadığından bahseder. Oğlu Ahmet Selim Bilmen de, beraber hacca gittiklerinde babasının, kendi babası Ahmet Hamdi Efendi 'nin Cennetü'l-Muallâ 'daki mezarı başında döktüğü gözyaşlarını hiç unutamadığını, kabir ziyaretlerini çok seven babasının mezarlıklara yapılan kötü muamelelerden de fazlaca müteessir (üzgün) olduğunu ifade etmiştir.
Bereketli geçen ilim hayatı[]
Küçük Ömer Nasûhi'ye ilim kapıları ardına kadar açmıştır. Talep edilen ilmin ilk adresi Ahmediyye Medresesi müderrisi ve aynı zamanda Nakîbü'l-Eşraf (Peygamber soyundan olanların işlerine bakan) kaymakamı olan amcası Abdürrezzak İlmî Efendi 'dir. Amcasından sonra Erzurum müftüsü Narmanlızâde Hüseyin Hâki Efendi 'den de dersler almış ve bu iki âlimin vefatı üzerine İstanbul 'a gelerek, Fatih dersiamları ndan Tokatlı Şakir Efendi 'yeintisap etmiştir (bağlanmıştır) . İki senenin sonunda bu hocaefendiden de icazet alarak Medresetü'l-Kudât'a giren Ömer Nasûhi, bu okuldan da 29 yaşında birincilikle mezun olur. Mezuniyetini müteakip (arkasından) ruûs imtihanını da vererek Fatih dersiamları arasına katılan Ömer Nasûhi, 1912 senesinde Dâru'l-Hilâfeti'l-Âliye Medresesi kısm-ı âlî fıkıh (Yüce hukuk kısmı) müderrisliği ile başladığı öğretim görevini, Medresetü'l-Vâizîn, Sahn Medresesi, Dâruşşafaka Lisesi,İstanbul İmam Hatip Lisesi ve İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü nde verdiği derslerle de devam ettirmiştir.
Müderris ,yazar , müftü ve Diyanet İşleri Reisi : Ömer Nasûhi Efendi'nin, o dönemde müslümanların vicdanı ve sesi olmuş Beyânü'l-Hak ve Sebilü'r-Reşâd mecmualarında çeşitli makaleleri yayınlanmıştır. Bu bereketli ömre yine Fetvahâne-i Âliye'de başladığı memuriyet hayatı, Telif Heyeti azalığı (üyeliği), Temyiz (yargıtay) Mahkemesi Şer'iyye (dini iler) Dairesi mümeyyizliği (ayırtman) veŞer'î Tetkikler Meclisi azalığı vazifeleri sığmıştır. Son görev aldığı dairenin ilgâsıyla (kaldırılması) birlikte müderrislik görevine dönen Ömer Nasûhi Efendi, Sahn Medresesi'nin de lağvı üzerine 1926'daİstanbul Müftülüğü 'ndefetvahane müsevvidi (katibi) olarak göreve devam eder. Başmüsevvitlik vazifesini, 1943'te İstanbul Müftüsü Fehmi Ülgener 'in vefatı üzerine, dersiamlar ve imam hatipler tarafındanİstanbul Müftüsü seçilene kadar yerine getirmiştir.
Ömer Nasuhi Efendi zaman zaman da pasiflikle itham edilmiş. Zor dönemlerde siyasî muhalefetten kaçınmış. Ancak bunun yanında 1958'te Kur'an 'ın Türkçe 'ye çevrilmesi ve Latin harfleriyle yazılması konusu gündeme gelip, dönemin Diyanet İşleri Başkanı Eyüp Sabri Hayırlıoğlu buna menfi (olumsuz) cevap verdiğinde, o zamanlarİstanbul Müftüsü olan Ömer Nasûhi Bilmen, yayınlanan bir risalede bu konudaki görüşlerini belirterek Hayırlıoğlu'na destek vermiştir. Bu konuların çokça yazılıp çizildiği günlerde kaleme aldığı diğer eserlerinde deTürkçe Kur'an okunup okunmamasıyla ilgili fikirlerini her fırsatta açıklamıştır. 1960 tarihinde emekliye sevk edilen Ömer Nasuhi Hoca'nın bir diğer farklı hususiyeti ise hizmet hayatı boyunca, iki aylık hac izni dışında hiç izin kullanmadığıdır.
Sahici bir ilim, sahici bir âlim[]
Şöhret, para kazanma, manşete çıkma derdi olmayan bir âlim olan Ömer Nasuhi Hoca 'nın, şimdilerde her ne kadar ilmihalinin yerini başka kitaplar almaya başlamışsa da, Büyük İslam İlmihali (ilk baskısı 1947-48 yıllarında yayınlanmıştır) kitabı 3 milyonun üstünde basılarak erişilmesi güç bir sayıya ulaşmıştır. Bunun yanında sahabedenAbdurrahman Gazi 'ye 16 yaşındayken şiir yazdığı, eserlerinde kendisine ve başka şairlere ait Türkçe , Arapça ve Farsça pek çok beyit kullandığı görülmektedir. Yine, Farsça Nüzhetü'l-Ervâh (Ruhların sevinci) isminde bir divan (şiir kitabı) da kaleme almıştır. Ömer Nasûhi Hoca 'nınFransızca 'yı da tercümeler yapacak kadar ilerlettiği bilinmektedir. Bunlar dışında Hukuk-i İslâmiye ve Istılahat-ı Fıkhiyye Kâmusu, Kur'an-ı Kerim Meâl ve Tefsiri, Tefsir Tarihi, Hikmet Goncaları/500 Hadis ilk akla gelen eserleridir.
Son demlerinde Ömer Nasûhi Bilmen , kendisini ziyarete gelen eski bir öğrencisine, “Şu tefsiri bitirip öyle öleyim, duam budur” demiş. 85 yaşında tefsirini tamamlayan büyük âlim Ömer Nasuhi Bilmen , 13 Ekim 1971 Salı günü vefat etmiş veEdirnekapı Sakızağacı Mezarlığı 'na defnedilmiş. Ruhuna El-Fatiha dünyabizim - 06 Temmuz 2010 / 18:04.