D
Manastır
Manas - Manas destanı
Manastır'lı Hamdi Efendi
Manastır/Türküleri
Manastırın Ortasında Var Bir Havuz
Manastır vilâyetinin tarihçesi [1]
Gemlik ilçesinde Cumhuriyet mahallesinin eski adı Manastır idi. Zengin bir bölge.
1382 yılında Sultan I. Murat döneminde Timurtaş Bey tarafından Osmanlı topraklarına dâhil edilmiştir. Şehir bugün Bitola adıyla anılır. Balkan topraklarında yer alan Makedonya şehirlerinden biri olan Manastır, yetiştirdiği şairlerle divan şiirine önemli katkılar sağlamıştır (Bülbül, 2008: 456).
Hasan Çelebi Tezkiresi’nde Manatır, hünerli, kabiliyetli, ilim ve irfan sahibi kişilerin ve çok sayıda şairin yetiştiği bir kültür merkezi olarak tanıtılmıştır. Ayrıca latif havası, tatlı suyu, Seba ülkesini kıskandıracak derecede güzel bağ ve bahçeleri ile ve doğal güzelliği ile Yusuf’a benzetilmiştir. Tezkirede üç şairin biyografisinde tanıtılmıştır (Eyduran, 2000: 12).
a-) Şehir latif havası, tatlı suyu, bağ ve bahçeleriyle Seba ülkesini gölgede bırakacak kadar, tıbkı Yusuf gibi çok güzeldir.
Ekser-i halkı nâzım u şâir olan menba’-ı hünerverân ve matlaǾ-ı fazl u ‘irfân kasaba-i Manastırdandur (Eyduran, 2009a: 209).
b-) Hünerli, kabiliyetli, ilim, irfan sahibi çok sayıda şair yetiştiren bir kültür merkezidir. Cümle-i ricâl u merdi âlem-i ‘ilm ü ‘irfânun ferdi olmagla mehebb-i şimâl-i menâkıb u mefâhir olan kasaba-i Manastırdandur (Eyduran, 2009b: 277).
| Manastır - Bitola | |
|---|---|
| Manastır/Etimolojisi | |
| Kazaları | Üsküp, Kayılar Kazası. |
| Manas | Manas - Manas destanı |
| Eşhas | Manastır'lı Hamdi Efendi |
| Şairleri | Manastır/Türküleri Manastırın Ortasında Var Bir Havuz |
| Tarihçesi | Manastır vilâyetinin tarihçesi [2] 1382 yılında Sultan I. Murat döneminde Timurtaş Bey tarafından Osmanlı topraklarına dâhil edilmiştir. Şehir bugün Bitola adıyla anılır. Balkan topraklarında yer alan Makedonya şehirlerinden biri olan Manastır, yetiştirdiği şairlerle divan şiirine önemli katkılar sağlamıştır (Bülbül, 2008: 456). |
| Tezkirelerde | Manastır, Hasan Çelebi Tezkiresi’nde hünerli, kabiliyetli, ilim ve irfan sahibi kişilerin ve çok sayıda şairin yetiştiği bir kültür merkezi olarak tanıtılmıştır. Ayrıca latif havası, tatlı suyu, Seba ülkesini kıskandıracak derecede güzel bağ ve bahçeleri ile ve doğal güzelliği ile Yusuf’a benzetilmiştir. Tezkirede üç şairin biyografisinde tanıtılmıştır (Eyduran, 2000: 12). a-) Şehir latif havası, tatlı suyu, bağ ve bahçeleriyle Seba ülkesini gölgede bırakacak kadar, tıbkı Yusuf gibi çok güzeldir. Ekser-i halkı nâzım u şâir olan menba’-ı hünerverân ve matla-ı fazl u ‘irfân kasaba-i Manastırdandur (Eyduran, 2009a: 209). b-) Hünerli, kabiliyetli, ilim, irfan sahibi çok sayıda şair yetiştiren bir kültür merkezidir. Cümle-i ricâl u merdi âlem-i ‘ilm ü ‘irfânun ferdi olmagla mehebb-i şimâl-i menâkıb u mefâhir olan kasaba-i Manastırdandur (Eyduran, 2009b: 277). |
Manas Destanı (pdf) (8 MB)
- Monier-Williams
Şehir Baba Dağı ([[Pelister dağı]yy) eteklerinde Ege ve Adriyatik denizlerini birbirine bağlayan Roma yolu üzerindedir.
Şehrin bulunduğu bölgede daha önce Makedon Kralı Filip’in inşa ettiği Heraklea kasabası yer almaktaydı.
Roma ve Bizans dönemlerinde Drahor çayının kenarındaki kasaba nehrin her iki yakasında gelişme gösterdi.
Osmanlı dönemi[]
1387’de Timurtaş Paşa tarafından fethedilen Manastır, Fatih devrinden Anadolu’dan getirilen aşiretlerce iskan edildi.
Şehrin demografik yapısı da ilerleyen dönemde değişime uğradı. 19. Yüzyılda şehirde 31.347 kişi yaşamakta, 24 cami, 5 kilise, 9 Havra ve 9 Medrese’nin bulunduğu kaydedilmektedir.
1835’te [Rumeli vilayet merkezi] olan Manastır, daha sonra Sancak merkezi, aynı zamanda III. Ordu’nun da karargahı oldu.
19. Yüzyılda Üsküp ve Selanik’i bağlayan demiryolu Manastır’dan geçirilmiş, bu durum, sanayinin ve askeri hizmetlerin gelişmesine neden olmuştur.
Manastır’da 147 vakıf eserinin olduğu bilinmektedir.
Kentin en önemli ve eski İslami eseri olarak 1508’de inşa edilen İshakiye Külliyesi zikredilmektedir.
16. yüzyılda şehirde pek çok İslami Vakıf Eserinin yapıldığı görülmektedir:
Camileri[]
Müftü Camii, Hacı Bey Camii, Hoca Kadı Camii, Sungur Çavuş Camii, Yeni Cami ve Haydar Kadı Camii bu dönemin bilinen örnekleridir.
Medreseleri[]
Kadı Mahmud, Koca Kadı, İshak Çelebi, Haydar Kadı, Sungur Çavuş, Şerif Bey, Tevfîkiye ve Feyziye medreseleri şehrin ilim merkezleri olma hüviyetindeydiler.
Tanimay ve askeri okullar[]
Tanzimat sonrası kurulan askeri okullar, özellikle Manastır Askeri İdadisi, Modern Türkiye Tarihinden büyük önem taşımaktadır. 530 yıl idare edilen Manastır, 1912 Balkan Muharebeleri sonucu Osmanlı’nın elinden çıkmıştır.
Osmanlı ilim tarihi içerisinde Manastır’ın müstesna bir yeri olduğu buradan yetişen ulema ile görülmektedir. Manastırlı Kadı Mahmud b. Ahmed (1714), Filorunalı Kadı Mantıkî Mustafa Efendi (1828), Şair ve hattat Manastırlı Naili Salih Efendi (1876), Emirzadelerden şair Hafız Müşfik İsmail (1877), Şair ve Müderris Daniş Ahmet Efendi (1898), Şair ve Devlet Adamı Faik Salih Bey (ö.1899), Abdurrahman Fehmi Efendi (1904), Kadı Hasan b. Ali, Rifat Muhammed Bey, Osmanlı’nın son devrilerinde kürsü şeyhlerinden, usul ve tefsir müderrisliğinde bulunmuş İsmail Hakkı Efendi (ö. 1912), Manastırda yaşamış bir kısmı orada metfun bulunan önemli simalardandır. Bugün Manastır, Makedonya’nın güney batı sınırları içinde, Üsküp’ten sonra Makedonya’nın en önemli şehri olup, yüz bine yaklaşan nüfusunun yüzde on kadarını Müslümanlar teşkil etmektedir.
==Manastır (şehir) isminin kökeni : Eski çağlarda Heraclea Lyncestis isimli Yunan kenti olan şehir 4. ve 5. yüzyıllarda kilise konsillerine katılan piskoposların ve metropollerin merkeziydi.
Nufus bu dönemde slavlaşmaya başladı. 1016-1018 yılları arasında Bulgaristan'ın başkenti olan şehir o dönemde Bulgarca veysa eski kilise slovancasonda manastır anlamına gelen obital kelimesinden gelmektedir. bu isim 1015/1017 yılına tarihlenen Bitola yazıtında görülmektedir.
1395 yılında Osmanlı topraklarına katılan şehre Osmanlılar Bitola yerine bölgeye yerleşen Kırgız orijinli Türkler yüzünden Manas destanına tekilmihen Manastır مناستر olarak adlandırdılar.
Şehir ortodoksların ismi ile bitola müslümanlar tarafından manastır olarak tanımlandı.
"Bitola adı Eski Kilise Slavcası ѡ҆би́тѣл҄ь (obitěĺь ise tam olarak "manastır, manastır" anlamına gelmese de yakın anlamı vardır) kelimesinden türetilmiştir ve şehrin daha önce manastırıyla anıldığı şekliyle bir kaynak bilgi yoktur . Ama bu kelimenin tam anlamıyla "mesken"dir.
İsmin anlamı anlaşılmayınca "o-" ön ekini kaybetmiştir.[5]
Bitola adı, Bitola'nın Birinci Bulgar İmparatorluğu'nun başkenti olduğu 1015 yılında Bulgaristan'ın Gavril Radomir hükümdarlığı sırasında (1014-1015) inşa edilen eski şehir kalesiyle ilgili olan Bitola yazıtında geçmektedir.
Modern Slav varyantları arasında Makedon Bitola (Битола), Sırp Bitolj'u (Битољ) ve Bulgar Bitolya'sı (Битоля) bulunmaktadır.
Bizans döneminde bu isim Helenleştirilmiş, Voutélion (Βουτέλιον) veya Vitólia (Βιτώλια), denmiştir.
Dolayısıyla Butella isimleri Tyre'li William ve Butili ise Arap coğrafyacı el-Idrisi tarafından kullanılmıştır.
Şehrin Modern Yunanca adı bir dönem Osmanlı kullanımı olan Manastır'dan mülhemen (Monastíri, Μοναστήρι), denmiştir.
Türkçe adı Manastır (Osmanlı Türkçesi: مناستر),
Arnavutça adı (Manastir) ve
Ladino adı (מונאסטיר Monastir) gibi Osmanlı dönemi kullanılan manastır isminden türetilmiştir.
Aromanca adı Bitule veya alternatif olarak Bitulidur.
Makedon adıyla aynı kökten türetilmiştir."
The name Bitola is derived from the Old Church Slavonic word ѡ҆би́тѣл҄ь (obitěĺь, meaning "monastery, cloister"), literally "abode," as the city was formerly noted for its monastery. When the meaning of the name was no longer understood, it lost its prefix "o-".[5]
The name Bitola is mentioned in the Bitola inscription, related to the old city fortress built in 1015 during the ruling of Gavril Radomir of Bulgaria (1014–1015) when Bitola served as capital of the First Bulgarian Empire.
Modern Slavic variants include the Macedonian Bitola (Битола), the Serbian Bitolj (Битољ) and Bulgarian Bitolya (Битоля). In Byzantine times, the name was Hellenized to Voutélion (Βουτέλιον) or Vitólia (Βιτώλια), hence the names Butella used by William of Tyre and Butili by the Arab geographer al-Idrisi.
The Modern Greek name for the city (Monastíri, Μοναστήρι), also meaning "monastery", is a calque of the Slavic name.
The Turkish name Manastır (Ottoman Turkish: مناستر) is derived from the Greek name[citation needed], as is the Albanian name (Manastir), and the Ladino name (מונאסטיר Monastir).
The Aromanian name, Bitule or alternatively, Bituli, is derived from the same root as the Macedonian name
en:Manastır
Trabzon'daki Sümela Manastırı
Manastır, din görevlilerinin ve kendini dine adayan kimselerin bir arada yaşadığı dinî yapıdır. Hıristiyanlık'ta, Budizm'de ve Hinduizm'de önemli bir yer tutar.
Genelde şehirden ve uygarlıktan uzakta, ulaşılması zor alanlara kurulurlar.
Bunun amacı, inzivaya çekilen kişilerin beşerî sorunlardan olabilecek en az düzeyde etkilenmesi ve şehirlere yapılacak olası askerî saldırıları en az zararla atlatmaktır.
öБитол ,köken olarak bölgede yaşayan arumınlar,цинцари ,Romence konuşan bizim Ulah dediğimiz Grekleştirilmeye çalışılan bir etnik grubun dilinden gelmektedir .
Esas demirci ve kalaycı olan bu halk küçük demir ocaklar ( kupol ) kullanmakta .O'bitel О' бител ,kupolların yanı slavlar bildiğiniz üzere O veya U harfini yer tarifi olarak kelime önüne ek yaparak kullanırlar .
Örneğin У'крайна U' krajna ,Sınırın yanı ,bölgesi gibi .
Bu ilkel Kupol ocakları ilk Tapınakların kubbe dediğimiz kilise ve camii Kupol ( Купол ) yapılara kök olmuş .Slavlar Kupela demiş biz direkt Manastır demişiz ,halbuki orada Manastır yok .
|
Manastır - Bitola | |
|---|---|
| Manastır/Etimolojisi | |
| Kazaları | Üsküp, Kayılar Kazası. |
| Manas | Manas - Manas destanı |
| Eşhas | Manastır'lı Hamdi Efendi |
| Şairleri | Manastır/Türküleri Manastırın Ortasında Var Bir Havuz |
| Tarihçesi | Manastır vilâyetinin tarihçesi [3] 1382 yılında Sultan I. Murat döneminde Timurtaş Bey tarafından Osmanlı topraklarına dâhil edilmiştir. Şehir bugün Bitola adıyla anılır. Balkan topraklarında yer alan Makedonya şehirlerinden biri olan Manastır, yetiştirdiği şairlerle divan şiirine önemli katkılar sağlamıştır (Bülbül, 2008: 456). |
| Tezkirelerde | Manastır, Hasan Çelebi Tezkiresi’nde hünerli, kabiliyetli, ilim ve irfan sahibi kişilerin ve
çok sayıda şairin yetiştiği bir kültür merkezi olarak tanıtılmıştır. Ayrıca latif havası, tatlı suyu, Seba ülkesini kıskandıracak derecede güzel bağ ve bahçeleri ile ve doğal güzelliği ile Yusuf’a benzetilmiştir. Tezkirede üç şairin biyografisinde tanıtılmıştır (Eyduran, 2000: 12). a-) Şehir latif havası, tatlı suyu, bağ ve bahçeleriyle Seba ülkesini gölgede bırakacak kadar,
tıbkı Yusuf gibi çok güzeldir. b-) Hünerli, kabiliyetli, ilim, irfan sahibi çok sayıda şair yetiştiren bir kültür merkezidir. Cümle-i ricâl u merdi |
af:Klooster an:Monesterio ang:Mynster ast:Cenobiu az:(صوما (اهر be:Манастыр bg:Манастир br:Manati bs:Samostan ca:Monestir cs:Klášter da:Kloster de:Kloster en:Monastery eo:Monaĥejo es:Monasterio et:Klooster eu:Monasterio fa:صومعه fi:Luostari fr:Monastère fy:Kleaster ga:Mainistir gl:Mosteiro he:מנזר hr:Samostan hu:Kolostor ia:Monasterio is:Klaustur it:Monastero ja:僧院 ka:მონასტერი la:Monasterium lb:Klouschter li:Kloaster lt:Vienuolynas lv:Klosteris nds-nl:Klooster nl:Klooster (gebouw) nn:Kloster no:Kloster nrm:Monastéthe oc:Monastèri pl:Klasztor pt:Mosteiro ro:Mănăstire ru:Монастырь sh:Manastir simple:Monastery sk:Kláštor sl:Samostan sq:Manastiri (Feja) sr:Манастир sv:Kloster sw:Monasteri th:อาราม uk:Монастир vec:Monastier vi:Tu viện zh:僧院