|
←EÇS/10/276 | Evliya Çelebi Seyahatnamesi 10.Cilt Evliya Çelebi |
EÇS/10/278→ |
ta İslâm kalelerinin kilididir. Bir camii, bir medresesi, bir mektebi, bir hanı ve hamamı ve dükkânları vardır. Buradan kuzeye ve batıya gidip:
Âl-i Osman serhaddi Keban kalesi'ne geldik. Macarcada . … demektir. Yapanı Miklos Neski Bandır. 1009 (1600) senesinde Üçüncü Mehmed zamanında İbrahim Paşa, Zirin oğlunun elinden almıştır. Hâlâ Kanije eyâletinde başkaca sancak beyi tahtıdır. Beyinin hası 230.000 akça olup,13 zeamet, 311 tımar erbabı vardır. Sefer sırasında beyinin askeriyle tamamı üçbin asker olur.Nahiye ve köyleri yoktur. Hep kâfiristandır. Müftü ve nakîbi yoktur. Budin yeniçeri serdarı vardır. Fakat kapukulu yeniçeri serdarı yoktur. Birkere yeniçerileri bu kaleyi aman ile kâfire verdiklerinden bu kaleye asla yeniçeri komazlar. Kalesi, bir düz yerde beşken şeklinde taş yapıdır. Batıya bakan bir sağlam kapısı vardır.Hendeği bataklıktır. Havalesi yoktur. Etrafı uzak sarp ağaçlı dağlardır. Etrafı binbeşyüz adımdır. Hisarda 645 tahta örtülü altlı üstlü evler vardır. Bahçeleri yoktur. Dört camii vardır. (Süleyman Han camii) iç kalededir. (Hasan Ağa camii) ferahtır. (Alaybeyi camii) ruhaniyetli camidir. (Saçlı İmâm camii) ibadet yeridir. Bunlardan başka kale içinde ve dışında onbir adet mahalle mescidleri vardır. Onaltı mahalle müslüman ve keferedir.
Koban kalesi varoşu: Tahta örtülü evleri vardır. Etrafı rıhtım dolma palangadır. Etrafında korkunç tabyalar vardır. Büyüklüğüne göre askeri azdır ama özdür. 1074 de kâfirler kuşattı ise de bir taş bile koparamadan başsız buğsuz gittiler. Dışarı varoşu etrafı batak su dolu hendektir. Ama bu varoş kaç adımdır. Hatırımda yoktur. Bütün varoşun üç kapısı vardır. Biri Sultaniye, biri Kanije, biri Siget kapısıdır. İki medresesi, üç adet çocuk mektebi, iki tekkesi, iki hamamı vardır. Hanları yoktur. Çünkü misafiri hana kondurmazlar ayıptır diye… yüz kadar sanatkâr dükkânı vardır.
Havayı ve suyu lâtif olduğundan mahbub ve mahbubeleri çoktur. Ahalisi garip dostu, gaza ile geçinen bahadır ga-