|
|
| ←EÇS/11/214 | Evliya Çelebi Seyahatnamesi 11.Cilt  Evliya Çelebi |
EÇS/11/216→ |
(Mehmed-Giray Han yapısı Yusuf köşkü teferrücgâhı)ndan bütün Bahçesaray görünür. Bu derece yüksek bir yerde yapılmıştır.
Bütün erkekleri yetmişten fazla yaşadıkları halde renkleri kırmızı ve kendileri dinçtir. Mahbub ve mahbubelerinin güzellikleri o derecedir ki, saçlarının her büklümü bin Tatar müşkü değer. Güzel, dindar hâtûnları vardır.
Orada Tateli Ağası tanburî Ramazan Ağa, Kâtip Hüseyin Efendi, Alem Han, Muhsin Han, Havlak Dedeş Ağa, Curganalı Mustafa Ağa gibi nice yaranla sohbet ettik.
Bilginleri ve doktorları çoktur. Aliş Ata, Ebu Ahmed Ağa kölesi nabız bilgisinde, Calinos derecesindedirler. Bu memleket halkının ömrü cenklerde geçtiği için yaralanan çok olur. Onun için cerrahları da ustadır! Han cerrahı Dede Masum, Tarkan Köle, Alp Akay meşhur cerrahlardır. Azizlerinden Sahib-Giray Han camii imâmı mektep hocası Topal Hoca ve Zari Eendi ve Kaba İmâmı ve San Ata... meşhurdurlar. Kasideci, hattat ve ressam Kastamonulu Abdülmü'min meşhur şairlerdendir. Fazlı Çelebi, târih ilminde emsalsizdir (şiirle târih düşürmekte). Selim Giray efendimizin Feyzi Çelebisi, . Kur'an okumakta, yıldız ilminde emsâlisizdir. Han kâtibi Necati Çelebi, Hasan Akay Efendi değerli şâirlerdendir.
Bütün halk, çuka kontoş ve çakşır giyer. Ama kapı kulları, ot ağaları, atalıklar, mirzalar, sultanlar samur don ve kalpak giyerler. Bazıları beyaz sarık sarıp kubadî pabuç ve çizme giyerler. Kadınlar çuka ferace giyik ayaklarına iç edik ve çizme giyerler. Kadınları ve kızları gayet edeblidirler. Su ve havası güzel olduğundan mahbub ve mahbubelerinin vücutları mütenasibdir. Ekseriya kadınları ve ay parçası gulâmları Çerkeş ve Abazadır. Leh, Rus güzelleri de vardır.
Erkek isimleri: Aleş Aka, Dedeş Aka, Sübhan Gazi Ağa, Can Mirza, Can Atay, Çaker Ağa, Kaytas Ağa, Arbadan Ağa, Kutlubay, Cankulu, Kerembay, Sevinçbay... Kadın adları, Gülefzun, Sabacan, Bikecan... dır. Köle isimleri, Timurşah, Yaşar şah, Bayız bay, Göleç bay..