|
|
| ←EÇS/11/243 | Evliya Çelebi Seyahatnamesi 11.Cilt  Evliya Çelebi |
EÇS/11/245→ |
rek (Danabay kalesi) menziline geldik,.Bir mescidli, üçyüz evli Tatar köyüdür. Oradan 9 saatte Şeyh İbli denilen yerden, geçip:
Karaalp: Köyüne geldik. Beşer sakal telli köse Tatar, sofuları köyüdür. Mükellef camili, hamamlı, birkaç dükkanlı, erik ve elma bahçeli mâmur köydür. Bu köyde uyurken bir köse Tatar karşı Taman deryası kenarına oturup beni çağırdı «Evliya akay, Han Mehmed Giray ile bu yakaya otub gelçi, bu yahşi eminlik yurdlardır» heman uyandım. Sabah namazını kıldım. Ev sahibine rüyamı anlattım «Elimi başıma koya koya seni karşı yakaya çağıran ben idim. Sen Mehmed-Giray Han ile bundan sonra karşıya geçip Dağıstan pâdişâhına gidip sığının. Osmanlı hünkârı, Mehmed-Giray Hanı azletse gerek, sonra Mehmed-Giray Han Tavustan'a» gitse gerek, sen de beraber gidip, yine bana çökür gel» diye tâbir ederek fatiha dedik. Buradan batıya gidip:
Arbat kalesine geldik. Azak denizi içinde yuvarlak bir kuledir. Mehmed-Giray Han yapmıştır. Yapılışının sebebi.. Bir kere Kazak esirlerinden bir kaçı Azak denizini yüzerek geçip Heyhat sahrasına çıkıp, Kalmık Tatarlarına vardılar ve Azak denizinin sığ yerinden Kırım'a geçip Kırım'ı talan ettiler. Heman Mehmed-Giray Han 47 bin askerle peşlerine düşüp yetişti. Bütün Kalmıkları kılıçtan geçirdi. Kazak esirlerini tekrar yakalayıp hepsini de işkencelerle katlettiler. Bunun üzerine bu Arbat kalesini yaptılar. Etrafı 150 adımdır. Dizdarı, 150 adet sekbanı, cebhâne ve şâhî topları, Kırım tarafına bakan bir kapısı vardır. Kale yapılalıdanberi Kazak ve Kalmık Kırım'da görünmez oldu.
Çekşeke kalesi: ......... târihinde Mehmed-Giray Han yapmıştır. Asla Kalmık giremez oldu. Bu senelerde Azak'ı, Kazak geçip Kırım'ı istilâ etmeğe başladı. Allah hayırlar vire... Hakîr yine Azak deryası kenarı ile Kırım adası içinde batıya 4 saat gidip, Karasu şehri içinden akan kara suyu atlarla geçtik. (Kara Yakup Ata) köyüne geldik. Yüz evli, bir camili, bir hamamlı Tatar köyüdür. Oradan yine 4 saat gidip Nakşivan,