|
|
| ←EÇS/13/109 | Evliya Çelebi Seyahatnamesi 13.Cilt  Evliya Çelebi |
EÇS/13/111→ |
ve şifâ bulup ırkıssıs derler. İnsan vücudunda olan bütün ahlatı, sevdayı
safrâyı ve balgamı, mâlihülyâyı ve göğüste olan nefes darlığını ve siali
def eder. Harareti giderir. Sidik zoru olanların idrar yolunu açar. Safayı
hatırla (gönül hoşluğu ile ) idrarını yapar. Çok müdrirdir. Hattâ mesane-
de olan taşı dahi eritip çıkarır. Hekim Dâvud müfredatında yetmiş türlü
hassasını yazmış. Tecrübe edilmiştir. Bu Balatta çok lezzetli ve kalın
olur. Balat halkı bu beyan kökü ile geçinirler. Bu şehirden doğuya falan
saatte gittik.
ÇERÇİNİ KASABASI: Balat nahiyesinde hastır. Şehir verimlidir.
200 Türk evleri, bir câmii, bir hanı vardır. Bağ ve bahçeleri çoktur. Bu-
radan Menderes nehri kenarında beş saat gittik.
MANDALİYAT KASABASI: Sığla toprağında hastır. 150 akçe
mezmum kazadır. Hattâ kadılar arasında ( bu efendi mandalı yemiştir.
O yüzden azlolunmuştur) derler, darbı mesel olmuştur. Şehir bir düz yer-
de yüz evli, bağ ve bahçeli, hanı, câmii, mescidi, hamamı, mektebi olan,
su ve havası güzel kasabadır. Milâs tarafında haramiler korkusundan gitmeyip, doğuya selâmetle altı saat gittik.
SÖKE KASABASI:
Ayasuluğ toprağında, Cezayir eyâleti kaleminde Sığla paşasının
yeridir. Paşa ve kaymakamı bu Söke’de oturur. Paşalara mahsus saray
vardır. Paşasının hası, 800 akçedir. Paşası iki kadırga ile kapunga
sefere eşer. 600 tımar erbâbı, 26 serbest gedikli zeâmet erbâbı vardır.
Tımarlılar cebelileriyle birlikte iki bin silâhlı asker olur. 150 akçe ka-
zadır. Nahiyesi 40 parça köydür. Paşası daima denizde gezer. Kazaları
şunlardır: (Baş kaza mevleviyet olmuştur. İzmir, Karaburun, Urla, Çeş-
me, Sığacık, Sivrihisar, İneâbâd, Cumââbad, Kızılhisar, Ayasuluğ, Kuşa-
dası, Balat ve kaza merkezi Söke) … Nahiyeleri çok verimlidir. Kethü-
dâ yeri, serdârı, âyânı vardır. Söke şehri bir burun ucunda olup Men-
ders kenarındadır. Doğu tarafı İne ovasında Güzelhisar’a kadar uzanır.
Söke denilmemesinin sebebi, Orhan Gazi Güzelhisar’da yere batası kâfir-
ler Balat kalesinden Söke kalesine gelerek kapanırlar. Orhan Gazi de
seksen bin askerle gelip cenge başlar. İslâm askeri mağlup olmağa yüz
tutunca Orhan Gazi hemen dal satır olur ve (Bre gaziler, şu kâfiri söke
söke şehirden çıkarın!) deyince, kâfirlerin hepsi kılıçtan geçirilir. Bütün
gemileri Balat’ta Müslümanların eline geçer. Onun için bu şehre Söke