|
|
| ←EÇS/15/95 | Evliya Çelebi Seyahatnamesi 15.Cilt  Evliya Çelebi |
EÇS/15/97→ |
Kara Kadırga Hacı Kasım paşanın Abdülkadir Geylânî tekkesi büyük olup, hücreleri, simâhâne meydanı olup, gelip geçene nimeti boldur. İbrahim Gülşeni asitânesi, marifet sahiplerinin toplandığı yerdir. Hint ve Acemin seyyahları buraya gelirler. Mahkeme yakınında Hacegân tekkesi vardır. varoş içinde 700 dükkân, 300 mahzen, 12 kahve vardır. Çarşısı taş kaldırımdır. Bu varoş bağsız, susuz, hamamsızdır. Alçak arazi olduğundan toprağı tuzludur. Ağaç olmaz. Fakat varoşun batısında incir limanı burnunda toprak sarısır. İncir bağları vardır. Varoş etrafında duvar olmadığından kâfir gemiler gelse istilâ edip halkı hep esir edebilir ama, öyle değildir, denizin her tarafı küçük taş döküntülüdür. Gemiler yanaşamaz.
GALYON LİMANI:
Varoşun yıldız tarafında sağdaki limana Gaylon limanı derler. Bütün Karamürsel, Galyon, Penek, Şeytiye, Potac, Burton ve Cerim burada demir atar. Liman ağzının iki tarafında sağlam kaleler vardır. Kaleden kaleye on bin adımdır. Bu liman bin parça gemi alır. Ağzı poyraza açıktır. Bu yüzden fırtınası çok olur. Şaykalar büyük kale altında yattıkları için fırtına tesir etmez. Kumsal değildir. Limanın solunda büyük kale dibinde (Maymun kayası) denilen alçak bir kaya vardır. Bu kayada İskender aynası denilen tılsımlı ayna vardı ki, İspanya elçisi Emeviler zamanında alıp götürmüştü.
KALE-İ GARBİ:
Liman ağzındaki kaleler vaktiyle gayet zayıf imiş. Çünkü İskender oynası, gelen düşman gemilerini yakarmış. Sonradan 877 de yeniden Sultan Kayıtbay yapısıdır. İç kale burcu da onun yapısıdır. Bu kalelerin câmii, sarnıcı, nefer evleri, cephaneleri, kırkar ellişer balyemez topları vardı. En tepesinde Sultan Kayıtbayın bir köşkü vardı. Bir tarafında her gece bir fanus yanardı. Her tarafı camdır. Gemiler bu fanus ile İskenderiye limanını bulurlar. Yüz milden görünür. Selim han sonradan kalenin dışına bir kale yapmıştır. Bu kalenin etrafı 850 adımdır. İrili ufaklı yüz top vardır. Bu toplardan on tanesi kırkar vakiyye gülle atar. On şayka top içinde âdem oturur. Bu toplar olmasa kâfir gemileri gümrük vermeden bu limana girip çıkarlardı. Kalenin üç kat demir kapıları vardır. Bu kale, denize 500 adım uzamış bir dil üzerindedir. On iki kule vardır. Bu kaleden deniz kıyısında varoşa doğru gelirken 500 adımda (Kız kulesi) denilen bir burç vardır. Kalyon limanının muha-