EÇS/3/286

Portal:Evliya Çelebi13     Portal:Evliya Çelebi14     Portal:Evliya Çelebi15

←EÇS/3/285

Evliya Çelebi Seyahatnamesi 3.Cilt Evliya Çelebi

EÇS/3/287→

Ve ölüler için fâtiha okuyup geçtiler.Oradan ve geçitten geçip, kuzeye, geniş sahralar içinde giderek, Aksu Nehrini de geçtik. Bu nehre Acemler Keylan Çayı derler. Ars Dağlarından gelip, Kur Nehrine karışır. Oradan da geçerek üç saatte Mahmudâbad nâhiyesine geldik. Bir büyük sahra içinde ikiyüz parça mâmur kasabalardır ki, her sene bin deve yükü ibrişim hâsıl olur derler. Cami ve hamamları, Şah çarşıları vardır. Reayası Ermeni, Gökdolak, Türkmen, Moğol, Komuk tâifeleridir. Bir kavmine de İttil derler.

İttil kabilesinin ahvali: Moğol dilinde İttil köpek dilli demektir. Bunlar harp meydanında bir çeşit (Av av, va’ va’) eder şekilde kudurmuş köpek gibi inatçı kavimdir. Mardin Kalesi yakınında sancak dağındaki saçlı Kürtleri de, Melek Ahmed Paşa efendimizle kırdığımız vakit yirmibin kadar olan murdar kavimler de öyle idi. Mezhepsiz bir kavim, gidişi kötü, leş yiyen, eşeğe binen bir kavimdir. Kendilerine sorulursa, Hz. Hamza sülâlesindeniz derler, ama oruç, namaz, haç, zekât ne olduğunu bilmezler. Bir avret ile yedi sekiz erkek birden evlenir. Bu kadından bir veledi zinâ hasıl olsa babasını belli etmek ne kadar güç!... Fakat haramzâdeler bunun da kolayını bulmuşlar. Çocuğa bir elma veriyorlar, çocuk elmayı babalık iddia edenlerin hangisine vurursa, onu babasıdır diye hükmederler. Bundan sonra avret onun hükmünde olup, kimse ona karışamaz. Acem ülkesinde Mum söndüre diye meşhur olan habis kavim bunlardır. Bu şekildeki bir kavmi hiçbir yerde görmedim. Ama şah ve hanlarına çok tâatli kabilelerdir.

Kıtak kabilesinin vasıfları: Bu diyarda Kıtak denilen bir kabile vardır ki, sayıları yirmibin kadardır. Yerleri Dağıstan sınırıdır. Arasıra ars şeki şehirlerine gelip, pazarlık ederler. Bunlar acâip kıyâfetli adamlardır. Başları kazan gibi büyük, torba saçlı, iki parmak enli kaşlı, bir adam oturacak kadar geniş omuzlu, geniş göğüslü, incebelli, semiz oyluklu, yassı