|
|
| ←EÇS/8/11 | Evliya Çelebi Seyahatnamesi 8.Cilt  Evliya Çelebi |
EÇS/8/13→ |
O gün o gece yürüyerek Çehril kalesi yakınında Özü kenarından aşağı Sarıkamış vilâyetine, yâni (Zapodoska) ya girdik. Çehril kalesi kıblede bir konaklık yerde kalup bir (Krilo) kalesine geldik. Ruslar (Korilov dahi derler. Özü nehri kenarında bir sarp taş kaledir. Aşağı varoşu kesme hendekler içinde beşbin evdir. Hâkimi, Sarıkamış Hatmanı olup ne Leh'e, ne Moskov'a, ne Kırım'a tâbi değil.. Bir alay ipten kazıktan kurtulmuş sapık yollu adamlardır. Birkaç küçük kilise ve çarşıları vardır. Bu Kazak kavmi Özü nehrine Dinyeper derler. Bahçeleri az, ve bağları yoktur. Oradan yine kıbleye doğru giderek bir konakta Koblak kalesine geldik. Koblak adlı Hatmanın (Kazak reisinin) yapısıdır. Koblak, Rusça kısrak demektir. Bu da Sarıkamış hükmünde olup, bu Kazaklar Sirke Kazağıyla beraberdirler. Onbin kadar askeri var.
Koblak kalesi şekilleri :
Özü nehri kenarında bir yalçın kaya üzerinde dörtgen şeklinde, taştan yapma küçük ve güzel bir kaledir. Cebehâne ve topları vardır. Birkaç kilise ve dükkânları var. Özü nehri kenarıyle, karşı kıble tarafı Kırım vilâyetine gider. On konaklık Heyhat çölüdür ki, bir âdemi zade (insan oğlu) bile yoktur. Bir kere hakîr, Tatarlarla bu on konak yeri bir gecede aşıp bu kaleleri yağma etmiştik.
Yine burada Özü nehrinin kıble tarafında on menzilde tâ Bender kalesine ve Akkirman karsısına ve sekiz konak Özü kalesine varıncaya kadar hep Sarıkamız vilâyetidir.
Bu kaleden kalkıp yine kıble tarafına giderek iki güned (Doğan geçidi) ne geldik, Sarıkamış toprağında olup, yüksek bir yalçın kaya üzerinde harab bir kaledir. Tohtamış-Giray Han asrında bu kaleyi Timur Han harab etmiş, ama, mâmur oiacak yerdir. Çünkü kazak vilayetinden ganimetle geçerken geçit başıdır. Bir defa düşman bizi burada bastı. Halbuki bütün esirlerimiz Kırım tarafına Şahin-Keriman ka-