HACI MEHMET EFENDİ

HACI MEHMED EFENDi

(Çaykara 1781 - 1864)

(Of Müftüsü - Kadı)

Hacı Mehmed Efendi, 1781 yılında, Şerah (Uzungöl) Köseli Köyü’nde doğdu. Tahsilini Erzincanlı Hacı Abdurrahman Efendi’den tamamladı. Kendi köyü olan Köseli’de müderrislik yaptı. Çocukları Tahir Efendi ile, daha sonra uzun zaman Of müftülüğü yapmış bulunan Salih Efendi’yi okuttu. Kendinden önce Of Müftülüğü yapmış olan Çaykara Karaçam Köyü’nden İsâ-zâde Hacı Salih Efendi’nin yardımcısı olarak çalışmaya başladı. Salih Efendi’nin ölümü ile de (1226/1811) Of Müftüsü oldu.

Haziran 2001’de, 96 yaşındaki oğlunun oğlu Hacı Şâkir Efendi’nin beyânına göre, dedesi Hacı Mehmed Efendi, tüm talebeleriyle birlikte katıldığı 1244/1828 Osmanlı-Rus Savaşı’nda gösterdiği üstün başarıdan dolayı kendisine “paşalık” rütbesi verildi.

Hacı Mehmed Efendi, daha sonra müftülükten kadılığa geçti ve 1281 (1864)’te 85 yaşında vefât etti. Kendi köyü olan Köseli-Kasdel Mahallesi’nde defnedildi.

Nasrullah Hacımüftüoğlu’nun bildirisinde naklettiği; Of Müftüsü İsâ-zâde Hacı Sâlih Efendi ile Hacı Mehmed Efendi arasındaki bir yazışmayı, tevazu ve ilmî kemâlin bir örneği olarak biz de aktarmış olalım:

“Müftü Hacı Sâlih Efendi, sâhilin bunaltıcı sıcağından kaçar ve her yaz Soğanlı Dağları’nın eteklerinde bulunan köyüne (Karaçam-Çaykara) ‘ya ve en sevdiği yaylâsı “Turnalı”ya çıkarmış. Yerine de yardımcısı Hacı Mehmed Efendi’yi vekil bırakırmış. Birgün müftülüğe, maddî ve mânevî sorumluluğu çok ağır, karmaşık bin mesele intikâl etmiş. Fetvanın mânevî sorumluluğunu üstlenmekten kaçınan vekîl Hacı Mehmed Efendi, fetva talep eden kişiyi asıl müftü Hacı Sâlih Efendi’ye havâle ederek:

“Vardır âlât yok kemâlât, abd-i âciz neylesin? İktizâ eden kelâmı kendinden mi söylesin? “ Sözleriyle “ehliyetsizlik” mâzereti beyân etmiş. Asıl Müftü Hacı Sâlih Efendi de, fetvayı talep eden kişiye gerekli cevabı yazıp verdikten sonra, vekîline şu cevapta bulunmuş: “Vardır âlât var kemâlât, Allah hamd eylesin İktizâ eden kelâmı bizlere arz eylesin.”

KAYNAKÇA

. Nasrullah Hacımüftüoğlu, Of-Çaykara Müftüleri, Trabzon ve Çevresi Uluslararası Tarih- Dil-Edebiyat Sempozyumu 3-5 Mayıs 2001,

Trabzon, s. 453, Eser Ofset, Trabzon, 2002