YALAN
HARS (Harrâs) Kur'anda kizb(yalan) kavramı ve ayetler Devlet başkanının yalancılığı - “Above all, don't lie to yourself. The man who lies to himself and listens to his own lie comes to a point that he cannot distinguish the truth within him, or around him, and so loses all respect for himself and for others. And having no respect he ceases to love.” ― Fyodor Dostoevsky, The Brothers Karamazov (Everyman's Library) Üç şey hadisi ve Harras ; Yalan söylemek, zan ve tahmin üzere söz söylemek, kesin olmayan, yanlış olan bir görüş ile iş yapmak demektir. İlim kelimesinin zıddıdır. Kur'ân'da dört âyette geçmiş ve saçmalamak, yalan söylemek, hakka uymayan söz, fiil ve davranışlarda bulunmak anlamında kullanılmıştır (En'âm, 6/116 , 148; Yûnus, 10/66 ). Peygamberimiz Hz. Muhammed (a.s.)'e; büyücü, yalancı ve şair diyen müşrikler için "yalancılar, saçmalayanlar, gerçeği söylemeyenler" anlamında "harrâsûn " denilmiştir (Zâriyât, 51/10 ). (İ.K.) YALAN SÖYLEMENIN CAIZ OLDUGU YERLER VAR MIDIR?
Anlamlar
Deyimler
Atasözler
Türki diller Çeviriler yalan jalqa |
---|
HARS (Harrâs)
Yalan söylemek, zan ve tahmin üzere söz söylemek, kesin olmayan, yanlış olan bir görüş ile iş yapmak demektir. İlim kelimesinin zıddıdır. Kur'ân'da dört âyette geçmiş ve saçmalamak, yalan söylemek, hakka uymayan söz, fiil ve davranışlarda bulunmak anlamında kullanılmıştır (En'âm, 6/116, 148; Yûnus, 10/66).
Peygamberimiz Hz. Muhammed (a.s.)'e; büyücü, yalancı ve şair diyen müşrikler için "yalancılar, saçmalayanlar, gerçeği söylemeyenler" anlamında "harrâsûn" denilmiştir (Zâriyât, 51/10). (İ.K.)
YALAN SÖYLEMENIN CAIZ OLDUGU YERLER VAR MIDIR.
Müslim'deki bir hadiste "Insanların arasını bulan ve hayır söz taşıyan yalancı değildir" buyurulur. Hemen bunun yanı başında Ibn Sihab şöyle der: "Insanların söylediklerinden hiç birinde yalana ruhsat verildiğini duymadım. Ancak üç şey müstesna: Harpte, insanların arasını bulmakta, kocanın karısına, karının kocasına söylediklerinde".(Müslim, Birr 27) Tirmizî'de de Müslim'dekine benzer şu hadisler vardır: "Yalan sadece üç yerde helâl olur: Kişinin karısını memnun etmesi konusunda, harpte, insanların arasını bulmakta", "Insanların arasını bulmak için hayır söyleyen ya da hayır söz taşıyan yalancı değildir".(Tirmizî, Birr 26)
Bu hadislere dayanarak Kâdi Iyâd gibi alimler, bu üç yerde yalan söylemenin caiz olduğunda ihtilaf olmadığını söylemişlerdir. Ancak bu yerlerde söylenilebilecek yalanın nasıl olduğu konusunda görüş ayrılığı vardır. Bazı alimler; bu üç yerde her türlü yalan caizdir. Bunların dışında da bir maslahâta binaen caiz olabilir. Meselâ yanında saklanan birisini öldürmek isteyen bir zalime, sorduğunda bilmiyorum demesi ittifakla vaciptir. Mezmum yalan, zararlı olan yalandır. Hz. Ibrahim (as) putlar için "Onları büyükleri kırdı, ben hastayım" demişti (21/63). Karısını elinden almak isteyen zalimlere de onun kızkardeşi olduğunu söylemiş (içinden de dinde kardeşi olduğunu kastetmiş)'ti(Buhari, Enbiya 8; Müsned, NI/244) derler. Diğer bazı alimler de: Yalan hiç bir yerde caiz olmaz. Bu üç yerde de ancak tevriyeli, yani Hz. Ibrahim (as)'in sözünde olduğu gibi doğruya da ihtimalı olacak şekilde caiz olabilir. Meselâ koca, karısına elbise, mobilya vs. sözü verir, içinden de, imkân bulursam günün birinde alabilirim de" diye düşünür veya sevdigine, dünyada bir tane olduğunu söyler ve bununla içinden bu sözün doğruluk yönünü düşünür. Harpte ise düşmana meselâ, baskomutanınız öldü, der, bununla daha önce ölen komutanlarını kasteder vs... derler (Krs. E1-Mubarekfûrî, Tuhfetü'1-Ahvezi, VI/69; Davudoğlu, X/564; Tecrid, IX/112 vd.) ki, Taberi bunlardandır. Ama sözkonusu hadiselerde bir ayırım yapılmamıştır.
[]
Ad[]
Durum | Tekil | Çoğul |
---|---|---|
Yalın | yalan | yalanlar |
Belirtme (-i) | yalanı | yalanları |
Yönelme (-e) | yalana | yalanlara |
Bulunma (-de) | yalanda | yalanlarda |
Çıkma (-den) | yalandan | yalanlardan |
Tamlayan | yalanın | yalanların |
- [1] Asılsız.
- [2] Gerçeğe uymayan.
- [3] Doğru olmayan.
- [4] Kandırmak için söylenen söz.
- [5] Uydurma söz.
- ne yalan söyleyeyim?
- sen ağa ben ağa koyunları kim sağa
- yalan ağlamak
- [1] yalan dolan
- Ağlarsa anam ağlar, başkası yalan ağlar
- Ana yılan, sözü yalan, karı çiçek, sözü gerçek
- Arife günü yalan söyleyenin bayram günü yüzü kara çıkar
- Dünya tükenir, yalan tükenmez
- Ramazanda yalan söyleyenin bayramda yüzü kara olsun
- Ramazanda yalan söyleyenin yüzü,bayramda kara olur
- Sevda geçer yalan olur, sonra sokar yılan olur
- Türkmence: [[ýalan#Türkmence|ýalan]] (tk)
- Şablon:Krc: [[ötürük#Şablon:Krc|ötürük]] (krc)
- Şablon:Krc: [[calgan#Şablon:Krc|calgan]] (krc)
- Şablon:Krc: [[aldam#Şablon:Krc|aldam]] (krc)
- Kırım Tatarca: [[calan#Kırım Tatarca|calan]] (crh)
- Eski Türkçe: yalgan (tr)
- Eski Türkçe: ikit (tr)
|} | width=1% | |bgcolor="#FFFFE0" valign=top width=48%|
|}
|}
- Şablon:Fi: vale (fi), valhe (fi)
|} | width=1% | |bgcolor="#FFFFE0" valign=top width=48%|
|}
|}
Gagavuzca[]
Ad[]
- [1] yalan
- (İngilizce): [1] [[lie#(İngilizce)|lie]] (en)
|} | width=1% | |bgcolor="#FFFFE0" valign=top width=48%|
- Şablon:Ku: derew (ku)
|}
|}
- Şablon:Kaynak-EtymDict
[]
Ad[]
- [1] yalan