KÖY İDARELERİ HESAP TALİMATNAMESİ
Resmi Gazete Tarihi: 21/01/1942
Resmi Gazete Sayısı: : 5012
İçişleri Bakanlığından
Köy Bütçesi
Madde 1 - Köy bütçesi köy idarelerinin bir yıllık tahmini gelir ve giderini gösteren ve bunların senesi içinde toplanıp kanunlarla tayin edilen işlere ve hizmetlere harcanmasına izin veren bir kararnamedir.
Hesap Devresi
Madde 2 - Köy bütçesinin hesap devresi on iki ay olup 2 nci kanunun 1 inci günü başlar ve 1 inci kanunun son günü biter. Bu devre içinde yapılan tahsilat ve harcanılan para, mahsul ve imece tutarı bu yıl bütçesinin malıdır.
Yılı İçinde Toplanmayan Gelirler
Madde 3 - Yılı içinde tahakkuk edipte toplanmıyan köy gelirleriyle hesap devresinden sonra geçen yıllara ait olarak tahakkuk eden gelirlerden yapılacak tahsilat; alındığı tarihteki yıl bütçesine gelir kaydolunur.
Ertesi Yıla Tahsilat Devri ve Karşılığı Ödenmeyen Borçlar
Madde 4 - Bütçede karşılığı bulunupta yılı içinde tahakkuk etmeyen masraflar ödenmeyeceği gibi yılı içinde yapılmayan işlerin tahsisatı ertesi seneye devredilemez
Bütçede mevcut tahsisat dahilinde ve senesi içinde yapılmış hizmetlere ait borçlar ertesi yıl köy bütçesinin (köy borçları) maddesine konulacak tahsilatla ödenir.
Bütçenin Hazırlanması
Madde 5 - Köy bütçesi her yılın ikinci teşhirinde hazırlanır. Köyün ihtiyari işleri arasından mecburi işler arasına alınacak işlerle muhtar ücreti alınacak köy derneği kararının bütçeye tasdikten evvel iliştirilmesi lazımdır.
Bütçenin Bölümleri
Madde 6 - Köyün yıllık gelir ve giderleri köy bütçesinde iki bölümde gösterilir.
Gelirin Tahmin ve Tesbitine Ait Hazırlıklar
Madde 7 - Köy Kanunu'nun 17 nci maddesiyle (17 nci fıkrası hariç) 3434 sayılı Kanunda ve diğer kanunların gösterdiği maddelerde yazılı gelirlerden hangileri köyde mevcutsa ve hangilerinden gelir temini mümkünse her biri ayrı ayrı araştırılır ve miktarları tahmin edilerek bütçedeki fasıl ve maddesine yazılır.
Gelirin tahmin ve tesbitine esas olacak rakam, evvelki iki yıl içinde bu gelirlerden yapılan tahsilatla içinde bulunulan yılın ikinci neşrine kadar yapılan ve bu tarihten yıl nihayetine yapılacağı tahmin edilen tahsilat yekunlerinin üçte biridir.
Diğer kaynaklardan yeniden gelir temini mümkün görülürse bu da ait olduğu fasıl ve maddelere ilave edilir.
Tahminlerde köylünün mahsul vaziyeti, kazanç durumu ve ödeme kabiliyeti ve geçmiş sene vaziyeti ayrı ayrı göz önünde bulundurulur.
Üç yıl vasatisinin azaltılması veya çoğaltılması halinde bu lüzum ve zaruretin mucip sebepleri karar defterine yazılır ve bir örneği bütçeye iliştirilir.
Gelirlerin Tahmin ve Tesbiti
Madde 8 - Gelirlerin tahmin ve tesbitinde aşağıdaki esaslara dikkat olunur.
a) Gelir bütçesinin ikinci faslını teşkil eden salmanın tahmin ve tesbitinde;
Salmadan mada diğer köy gelirlerinin yekünü, köy işlerini görenlerin köyde bir yıl içinde yapılacak işlerin masraflarını karşılamayacak miktarda olursa; umumi masrafla diğer gelirler arasındaki fark salma ile temin olunur. Aksi takdirde salma salınamaz.
b) Gelir bütçesinin ikinci faslını teşkil eden gelirlerin tahmin ve tesbitinde;
Köy işlerinde bizzat vesaitiyle birlikte çalıştıracakları miktarı ve para tutarı bu fasıl ve maddeye yazılır.
c) Resim, harç ve tahsilat faslını teşkil eden gelirlerin tahmin ve tesbitinde;
Her maddenin muhammen geliri 7 nci maddedeki esaslara göre tahmin ve tesbit olunur.
d) Bakayaya ait 5 inci faslın tahmin ve tesbitinde:
Salmadan vesair gelirlerden bakaya kaldığı takdirde köy borçlarını karşılamak için bakaya miktarı da bu fasılla yazılır.
Gelir fasılları bu suretle tamamlandıktan sonra yekünü yapılır ve böylece umumi gelir elde edilir.
Masraf Bütçesinin Tahmin Ve Tesbiti
Madde 9 - Köyün aylıklı ve yıllıklı, daimi ve muvakkaf adamlarının senelik ücretlerine ve köyün iş programına girmiş ve o yıl yapılacak işlere yetecek tahsisat bütçedeki fasıl ve maddelerine konulur. Fasıl ve maddelerde gösterilen tahsisat haricinde sarfiyat yapılmaz. Fevkalade hallerde evvelden kestirilmeyen ve yılı içinde yapılması gereken işler için masraf bütçesinin %5 ini geçmemek üzere umulmadık masrafa tahsisat konur.
Bütçe Kararnamesi
Madde 10 - Bütçenin sonu köy ihtiyar meclisinin kararıyla bağlanır. Kararda o yıl içinde toplanacağı ve harcanacağı umulan gelir ve gider tutarı, imece yoluyla çalıştırılacakların hangi mevsimlerde kaçar gün çalışacakları, salmanın kaç taksitte alınacağı ve taksit zamanları bedenen çalışacakların gündelikleri aynen alınacakların vasati kıymetleri gösterilecektir. Hazine ve icra tevfikatında bu kıymetler esas olunacaktır. Ayrıca tahsilata ayrılan işlerin teallük ettiği kanunların numara ve maddeleri ve bunlar hakkındaki dernek kararlarının tarih ve numaraları ile Kaymakam ve Valinin tasdikini mutasammın emirlerin tarih ve numaraları kararnameye yazılacaktır.
Kararnamenin aynen köy karar defterine geçirilmesi ve altının köy ihtiyar meclisi tarafından imzalanması lazımdır.
Bütçenin İdare Amirlerine Götürülmesi
Madde 11 - Köy ihtiyar meclisince tanzim olunan bütçenin kanunlara uygunluğu ikinci teşrin sonuna kadar tetkik edilmek üzere Nahiye Müdürleri vasıtasıyla Kaymakam veya Valilere gönderilir.
Bu makamlar tarafından 1 inci kanunun 8 inci günü akşamına kadar tetkikatı sual edilecek olan bütçeler derhal tasdik edilerek köylere iade edilir. Bunlardan noksan görülenlerin bir hafta içinde tamamlanması lazımdır.
Bütçeyi vaktinde hazırlamayan köy muhtar ve ihtiyar meclisi azaları hakkında köy kanununun 41 ve 46 nci maddeleri tatbik olunur.
Tasdikli Bütçe Ödenekleri
Madde 12 - Köy bütçelerinin tasdikli birer örneği Vilayet veya Kasa köy bürolarında saklanır. Kazalar köylere ait bütçeleri tevhit ederek Şubat sonuna kadar Vilayetlere ve Vilayetlerde Vilayet esasına göre tevhid edecekleri bütçeyi 15 Marta kadar Dahiliye vekaletine göndereceklerdir.
Salma Mükellefi
Madde 13 - Salma mükellefi köyde oturanlara şehir, kasaba veya köyde oturupta diğer bir köyde mal, mülk ve herhangi bir kazanç vasıtası olan bir iş dolayısıyle maddi alakası bulunanlardır.
Salma Tevsi Kararlarının İlan ve Tebliği
Madde 14 - Salma tevsi kararlarının ikinci kanun ayı içinde 15 gün müddetle umumun görebileceği yerlere asılmak suretiyle ilan edilmesi mecburidir. Tevzi cetvellerinin asılma ve indirilmesi işi hazır bulunanlar tarafından bir zabit varakası ile tevsik olunur. Hariçte bulunanlara ait salma ve ihbarnameleri mükellefin bulunduğu mıntıka idare amirleri vasıtasıyla tebliğ ettirilir. Bu suretle yaptırılacak tebligatın zamanında yerine getirilmesi ve tebligatın yapıldığını gösteren tasdikle ilmuhaberin köye iadesi lazımdır.
Para ve Ayni Salmanın İncelemeye Verilmesi
Madde 15 - Köy ihtiyar meclisince tevsi edilen salmayı köy kanununun 66 ncı maddesine başvurulduğu takdirde dahi veremiyenlerin salma borçları bedenen çalıştırılmak suretiyle yıl içinde ödettirilir. Aksi usulen tahakkuk eden bu gibi borçların çalışma mükellefiyetleri bütçe kararnamesinde tayin edilmiş olan gündelik esası üzerine işe çevrilir. Çalışmak suretiyle borcunu ödiyen mükelleflere verilecek makbuzlarda bu cihet işaret edilir.
Masrafın Tahakkuk Ve Tediyesi
Madde 16 - Masrafın tahakkuku, köy adına yapılan hizmetlerden dolayı köyün borcunu tayin suretiyle vuku bulur. Karşılığı bulunan ve muhtarın tasdikiyle tahakkuk eden köy borcu pullu senet veya fatura veyahut makbuzla köy sandığından tediye olunur.
Evrak-ı Müsbite
Madde 17 - Masraf tahakkuk işinin evrakı müsbiteye dayanması lazımdır. Evrakı müsbiteyi köy muhtarı ile köy katibi hazırlar. Köyde aylık veya yıllık alanların veya köy işlerinde muvakkaten çalıştırılanların ücretleri, pullu senetle verilir. Satış alınan eşya ve levazım bedeli mukabilinde fatura ve pullu senet alınır.
İnşaat işleri, mukavele akdedilmişse bunların bedelleri mukavele ile tayin edilen zamanlarda ve iş yapıldıkça senet mukabilinde ödenir.
Evrak-ı müsbiteye dayanmayan sarfiyattan köy muhtarı ve sarfiyatı tasdik eden ihtiyar meclisi azaları mesuldürler.
Köy Bütçesinde Münakale
Madde 18 - Fevkalade hallerde veya bütçedeki tahsisatı kafi gelmeyen ve ertesi yıla kalmasında zarar umulan mecburi bir işin tamamlanması zorunda kalındığı takdirde masraf bütçesinin (umulmadık masraflar) maddesinden veya artacağı anlaşılan diğer maddelerden lüzumlu yerlere para, mahsul ve imece naklolunabilir.
Nakil kararını ihtiyar meclisi verir ve mucip sebepleriyle birlikte Nahiye Müdürleri vasıtasıyla Kaymakam veya Valiye bildirilir.
Bütçe yılı içinde elde edilecek fazla gelirler lüzumlu maddelere aynı şekilde zam edilir.
İhtiyar Meclisi Kararıyla Harcanılacak Paralar
Madde 19 - Umulmadık masraflar maddesine konan paralar, ihtiyar meclisinin kararıyla sarfedilir.
Köy Paralarının Tahsili
Madde 20 - Köy gelirleri muhtar tarafından toplanır ve mukabilinde Maliye tarafından basılmış makbuzlar verilir.
İmece yoluyla çalıştırılan mükelleflere kopyalı ve müteselsil numaralı vesika verilir.
Köy Veznedarlığı
Madde 21 - Köy gelirlerini toplayan muhtarlar topladıkları para ve ayniyatı iyi bir şekilde muhafaza etmeye mecburdurlar.
İhtiyar meclisi her ay köy muhtarının vereceği hesabı tetkik eder ve bütçeye uygunluğunu tasdik eder.
Muhafazasında müşkülat çekilen veya fiyatının düşeceği umulan mahsulat ihtiyar meclisi kararıyla satılır ve bedeli köy sandığına yatırılır.
Banka Hesabı Carileri
Madde 22 - Banka olan yerlerde 25 - 50 liradan fazla köy paraları milli bankalarda köy manevi şahsiyeti adına açılacak cari hesapta bulundurulur.
Bu miktarlar arasındaki azami ve asgari hadler lüzum ve ihtiyaca göre köy meclisleri tarafından tayin ve tesbit olunur.
Tahsilat Usulleri
Madde 23 - Salma bütçe kararnamesinde tayin edilen taksit maddeleri zamanında ve diğer köy gelirleri ve tahakkuk ettikçe tahsil olunurlar.
Makbuzların Tesbit ve Muhafazası
Madde 24 - Maliyeden alınacak makbuzları muhtarların Kaza ve Vilayet köy bürolarındaki makbuz defterine kaydettirmeleri lazımdır.
Makbuzlar sıra numarası takip edilerek kullanılır ve köy muhtarları makbuzları ve dip koçanlarını köy parasını muhafaza ettikleri sandıkta bulundururlar.
Makbuz ciltleri bittiği zaman köy bürosundaki kaydına işaret ettirilir.
Köy İhtiyar Meclisince Tahsilat Ve Sarfiyatın Kontrolü
Madde 25 - Köy muhtarı, her ayın 1 inci günü 1 inci ayı içinde nerelerden ne miktar tahsilat yapıldığını, köy sandık ve ambarlarından kimlere ne gibi işler için tediyede bulunduğunu bütün vesikaları ile köy ihtiyar meclisine göstermeye ve hesap vermeye mecburdur.
Bu kontrolün neticesi gelir ve gider defterlerinin altına yazılır ve ihtiyar meclisi tarafından imzalanır.
Aybaşı Hesap Cetveli
Madde 26 - Aybaşı kontrolünü müteakip bir aylık para mahsup ve imece gelir ve giderleri bütçedeki fasıl ve maddeleri üzerinden örnekleri Nahiye ve Kasaya gönderilir. Sene başında bu hesapların yıllık hülasası da aynı makamlara gönderilir.
Hesab-ı Kati
Madde 27 - Her yıl başında aybaşı (Hesap Cetvelleri) ile (Bütçe) üzerinden bir yıllık son hesap yapılır. Altına bütçede olduğu gibi kararı yazılarak köy meclisi tarafından imzalanır. Her iki tablodaki umumi yekünün ay başı hesap cetvelleri umumi yekun tutması icap eder.
İş Programlarına Göre Yapılan İşler
Madde 28 - İş programlarına göre yılı içinde yeniden yapılan, satın alınmış, tamir, silah ve ihya edilmiş işler ve ortamallarda idare ve idame edilen tesislerin köy durumuna ve bütçe aybaşı cetvelleri ve son hesap tablolarındaki rakamlara uyması ve birbirini tutması lazımdır.
Orta Malların Korunması ve Köy Evrakının Saklanması
Madde 29 - Köyün bir yerden diğer bir yere götürülebilen ve götürülemeyen demirbaş bütün ortamalların iyi korunmasında ve saklanmasında muhtar ve yardımla mükellef diğer köy adamları vazifeli mesuldürler. Muamele ve hesapları tamamlanan yeni yıl bütçesi defterler, makbuz dip koçanları, senet ve faturalar ve diğer bütün köy evrakı, aylık ve senelik hesap cetvelleri ayrı ayrı zarflar içinde bir sandıkta saklanır.
Ortamalların Kayıtları
Madde 30 - Köyün bütün malları numara sırası ile demirbaş defterine kaydolunur. Kayıtta ortamalın cinsi, emlakın müştemilatı arazinin mesahası, arazi ve emlakın hududu, köyün ne suretle malı olduğu, varsa kıymetli ve diğer malumat gösterilmelidir.
Bunlardan herhangi bir sebeple kullanılmayacak bir hale gelenlerle esas durumda değişiklik olanların kayıtları ihtiyar meclisi kararıyla düşürülür ve işaretlenir.
Devir Vermek ve Almak Mecburiyeti
Madde 31 - Muhtarla ayrılıklarında bütün köy ortamallarını köy sınır kağıdını, zamanına ait sandık ve ambar hesaplarını, eski ve yeni dosya ve defterleri bir cetvelleri birer birer sayıp ihtiyar meclisi huzurunda yeni muhtara teslime, yeni muhtarda bunları tetkik etmeye mecburdur. Devir cetveli eski ve yeni muhtarla ihtiyar meclisi tarafından tasdik olunur.
İlişiğin Kesilmesi
Madde 32 - Köyün aylıklı ve yıllıklı adamlarının, köy ortamalı hesaplarıyla ilgileri kesilmedikçe kendilerine istihkakları ve (Zimmet İlişiği Kesme Mazbatası) verilemez.
Senesi İçinde Sarfedilmeyen Sandık Mevcutları
Madde 33 - a) Programlı İşler Tahsilatı: Köy kalkınma programlarına göre bir kaç yıl içinde yapılacak işlere ait tahsisatın her yıla isabet eden miktarı senesi bütçesine konur ve aynı sene içinde tahsil edilerek Banka Hesabı carisine yatırılır.
Senesi içinde sarf edilmeyen iş bu programlı paralar ertesi yıla aynen devredilir ve başka yere sarf edilemez.
b) Programlı işlere ait tahsisat haricinde kalan bütçenin diğer fasıl ve maddelerinden senesi içinde yapılan tahsisattan sene sonuna kadar sarf edilmeyenler dahi sandık mevcudu olarak ertesi seneye devredilir.
c) a ve b fıkralarında gösterilen tahsisatın senesi içinde tahsil edilip sarf edilemiyen ve ertesi seneye sandık mevcudu olarak devri zaruri bulunan paralar için köy bütçesinin gelir kısmının üçüncü faslının sekizinci maddesine (Geçen seneden müdevver sandık mevcudu) namı altında geçirilmesi ve bu mevcuttan programlı işlere ait miktarının bütçeye iliştirilerek bir cetvelle fasıl ve maddeleri yazılmak suretiyle gösterilmesi lazımdır.
Hükmü bir kaç sene şamil işler içinde köy meclisleri taahhüt yapabilirler. Bu takdirde her yıl harcanacak paranın karşılığı o yıl bütçesine tahsisat olarak konur.
Programlı İşler Yapmayanlar Hakkında Tatbik Edilecek Muamele
Madde 34 - Programa dahil olan işlerin yılı içinde yapılması mecburidir. Yılı içinde yapılmasına imkan bulunmayıp ertesi yıla kalması zaruri olan işler için Köy Kanunu'nun 43 üncü maddesine dayanılarak eshabı mucibe serdiyle Kaymakam veya Validen izin alınır. Aksi takdirde köy muhtarı ile ihtiyar meclisi azaları hakkında Köy Kanunu'nun 46 ncı maddesi tatbik olunur.
Köy Katiplerinin Hesap İşlerindeki Ödevleri
Madde 35 - Köy katipleri köyün gelir ve gider bütçelerine ait kayıtlarla hesap defterlerini düzgün tutmaya, masraf senetleri ve evrakı müsbiteleri noksansız hazırlamaya, aylık ve yıllık hesap iş cetvellerini gününde doldurmaya devir ve demirbaş kayıtlarını intizamlı bulundurmaya mecburdurlar.
Hazine ve İcra Kesenekleri
Madde 36 - Mahkeme ve İcra kararıyla veya Hazineye ait tevkifat için köy idaresince verilmekte olan ücret vesaireden kesilerek paraların gününde kesilmesi ve makbuz mukabili alacaklı veznelere yatırılması mecburidir. Bu vazifeleri gününde yapmayan muhtar ve katip mesuldürler.
Munzam Tahsilat
Madde 37 - Tahsilatı bütçede mevcut iken kifayetsizliği senesi içinde anlaşılarak mezkur maddeye tahsisat ilavesi zarureti hasıl oldukta ilave edilen bu tahsisata (Munzam Tahsisat) denir.
Bütçeyi munzam tahsisat ilavesi için salma salınmadan köyün diğer gelir kaynaklarından karşılığın tedarik edilmesi ve idare amirince kabulü lazımdır.
Fevkalade Tahsisat
Madde 38 - Köy bütçesinin tanzimi sırasında hatıra gelmeyen ve senesi içinde yapılması mutlaka lazım ve zaruri olup umulmadık masraflarla karışlanmayacak derecede geniş olan yeni bir hizmetin ifası için verilen tahsisata (Fevkalade) tahsisat denir.
Fevkalade tahsisat verilebilmesi için köyün salmadan başka diğer gelir kaynaklarından karşılığının temin ve tedarik edilmesi meşrut olduğu gibi ihtiyar meclisinin bu husustaki kararının da idare amirince kabul ve tasdiki lazımdır.
Bu talimatın bir nüshası köy ihtiyar meclisinde ve birer nüshası da Nahiye Müdürü, Kaymakam ve köy bürolarında bulundurulur.