Kadir Bir işi yapmaya gücü yeten. Kudret sâhibi ve herşeye kudreti yeten. (Allah C.C.)
Kadîr müştakları[]
- Mukaddir.
- Muktedir.
- Kudreti mutlak olan ve her hususa muktedir olan.
- Nihayetsiz kudret sahibi. (Allah C.C.)
RNK=[]
İnsan kâinatın ekser envâına muhtaç ve alâkadardır.
İhtiyâcâtı âlemin her tarafına dağılmış; arzuları ebede kadar uzanmış.
Bir çiçeği istediği gibi, koca bir baharı da ister.
Bir bahçeyi arzu ettiği gibi ebedî Cenneti de arzu eder.
Bir dostunu görmeğe müştak olduğu gibi, Cemil-i Zülcelâli de görmeğe müştaktır.
Başka bir menzilde duran bir sevdiğini ziyâret etmek için o menzilin kapısını açmağa muhtaç olduğu gibi, berzaha göçmüş yüzde doksandokuz ahbabını ziyâret etmek ve firak-ı ebediden kurtulmak için koca dünyanın kapısını kapayacak ve bir mahşer-i acâib olan âhiret kapısını açacak, dünyayı kaldırıp âhireti yerine kuracak ve koyacak bir Kadir-i Mutlakın dergâhına ilticaya muhtaçtır.
İşte şu vaziyette bir insana Hakiki Ma'bud olacak; yalnız her şeyin dizgini elinde, her şeyin hazinesi yanında, her şeyin yanında nâzır, her mekânda hâzır, mekândan münezzeh, acizden müberra, kusurdan mukaddes, nakıstan muallâ
bir Kadir-i Zülcelâl,
bir Rahim-i Zülcemâl,
bir Hakim-i Zülkemâl
olabilir. S.)
Bir şeyi bir şeye kıyaslamak, ölçülü yapmak, tedbir almak, bir şeyi planlamak, miktarını beyan etmek, hükmetmek ve taksim etmek; bir şeye gücü yetmek, güçlü olmak, yüceltmek anlamlarındaki "k-d-r" kökünden türeyen kâdir, Allah'ın sıfatı olarak güçlü, kuvvetli, istediğini istediği gibi yapabilen, âciz olmayan demektir. Muktedir kelimesi kâdir kelimesi ile aynı anlamdadır.
İrabı[]
Kadîr kelimesi ise "kâdir" kelimesinin mübalağalı şekli olup çok güçlü, istediğini istediği gibi eksiksiz, kusursuz ve tam yapan demektir.
Kuran'da Kadir terimi[]
Kur'ân'da 7 âyette "kâdir",
5 âyette çoğul şekli olan "kâdirûn-kâdirîn",
45 âyette "kadîr",
3 âyette "muktedir",
1 âyette çoğul şekli olan "muktedirûn" Allah'ın sıfatı olarak kullanılmıştır.
Kâdirîn-kâdirûn ve muktedirûn, çoğulları azamet çoğuludur.
"Kâdir" ve "kadîr" kelimeleri çoğunlukla "alâ" edatı ile kullanılmıştır: "Gerçekten Allah, her şeye gücü yetendir." (Bakara, 2/20, 106); "Gerçekten senin her şeye gücün yeter." (Âl-i İmrân, 3/26); "O her şeye gücü yetendir." (Mâide, 5/120); "Allah affedicidir (afüvv) kadîrdir." (Nisâ, 4/149); "Allah alîmdir, kadîrdir." (Nahl, 16/7); "Allah, her şeye muktedirdir." (Kehf, 18/45); "O, muktedir aziz, muktedir meliktir." (Kamer, 54/42, 55); "Biz kadiriz." (Meâric, 70/40).
34 âyette Allah'ın "her şeye" gücünün yettiği bildirilmiştir. Her şeyden maksat nedir? Başka bir ifade ile Allah'ın nelere gücü yeter? Bu soruların cevaplarını Kur'ân'da bulabiliyoruz. Bunlardan bir kısmını şöyle sıralayabiliriz; yaratmaya (Yâsîn, 36/81), ölüleri diriltmeye (Kıyame 75/40), ölülerin parmak uclarını bile yeniden yaratmaya (Kıyame 75/4), mucize ve gökten azap indirmeye (En'âm 6/37, 65), suyu yer yüzünden yok etmeye (Mü'minûn, 23/18), bir toplumu yok edip yerine yenisini getirmeye (Meâric, 70/40-41)... gücü yeter. O'nun âciz olduğu, gücünün yetmediği hiçbir şey yoktur. Hiç kimse ve hiçbir şey O'nu âciz bırakamaz. "O, bilendir (alîm), gücü yetendir (kadîr)" (Fâtır, 35/44).
Allah'ın bir şeye "ol" demesi ile o şey hemen var olur. Yok olmasını istediği şey de yok olur. Allah için "imkânsız" diye bir şey yoktur. Mutlak manada kâdir Allah'tır. Yaratıkların kudreti Allah'ın kudret verdiği nispettedir.
Kâdir ismi Kur'ân'da ölçen, biçen, biçim veren, takdir eden, programlayan anlamında da kullanılmış ve bu anlam daha çok "kaddere-yukâddirü" fiili ile ifade edilmiştir: "Ölçtük, biçtik. Ne güzel biçim vereniz biz." (Mürselât, 77/23). Gökleri, yerleri, nehirleri, dağları, geceyi, gündüzü, ayı, güneşi... bütün varlıkları düzene koyan, görevlerini programlayan Allah'tır (Fussilet, 41/9-12; Müzzemmil, 73/21; Yûnus, 10/5).
"...(O,) her şeyi yaratmış, ona düzen vermiş, mukadderatını (yeteneklerini, özelliklerini, görevlerini) tayin etmiştir." (Furkân, 25/2); "Hiçbir şey yoktur ki, O'nun hazineleri, bizim yanımızda olmasın, ama biz onu bilinen bir ölçü/miktar ile indiririz." (Hicr, 15/21); "Gökten belli ölçü ve miktarda su indirdik. Onu yerde tutuyoruz. Biz onu (indirmeye kâdir olduğumuz gibi) gidermeye de kâdiriz." (Mü'minûn, 23/18) âyetleri Allah'ın bu vasfını anlatmaktadır.
Allah'ın rızkı, dilediğine ölçü ile vermesi, kısması, Kur'ân'da "kadere - yekdiru" fiiliyle ifade edilmiştir. "Allah dilediğine rızkı açar, bol verir, dilediğinden kısar, az verir..." (yebsütû ve yekdiru) (Ra'd, 13/26). (İ.K.)
Kadir suresi[]
Kadir Suresi | |
---|---|
97/1 - 97/2 - 97/3 - 97/4 - 97/5 Kadr Suresi/1-5 - Kadr Suresi - Kadir Gecesi Geçmişmidir Yoksa Tekrar Etmekte midir? -Kadir Suresi/Elmalı Orijinal | |
Ayet Ayet KK -Ayet Ayet Kur'an-ı Kerim Sureleri |