"Mersin" sayfasını değiştirmektesiniz


{{Mersinbakınız}}

''Ana madde:'' [[Mersin coğrafyası]]

Mersin, Türkiye'nin güneyinde [[Akdeniz]]'e kıyısı bulunan [[Antalya]] ve [[Adana]]'nın ortasında yer alan il.

2009 yılı verilerine göre '''il nüfusu''' 1.602.908'i, Mersin''' merkez nüfusu''' ise 840.000'i geçmiştir.
Mersin'in tarih sahnesine çıkışı XIX. yüzyılın ortalarına rastlamaktadır. Osmanlı tarihinde küçük bir kumluk kasaba olarak belirtilir.


===Beşeri coğrafyası===
Kıyı köylerinde soyları "[[Hititler]]"e kadar dayanan, [[Osmanlı]] döneminde [[Lazkiye]]'den gelip yerleşen, sadece tarım ve balıkçılık ile uğraşan [[Arap]] kökenli halk yaşamaktadır. Hayratlarında fakirlere dağıtılmak üzere yaptıkları "[[keşkek]]"e benzer '[[hrisi çorbası]]' çok lezzetli ve meşhurdur.

Uzun yıllar [[İçel]] adıyla bilinen il, 2002'de merkez ilçesi olan [[Mersin]]'in adını almıştır.
===Mersin'in ilçeleri===
Ana madde:[[Mersin'in ilçeleri]]
Mersin ilinin ilçeleri; [[Anamur]], [[Aydıncık]], [[Bozyazı]], [[Çamlıyayla]], [[Erdemli]], [[Gülnar]], [[Mut]], [[Silifke]], [[Toroslar]], [[Akdeniz]], [[Yenişehir]], [[Mezitli]], ve [[Tarsus]]'tur.
===İklimi===
''Ana madde:'' [[Mersin'in iklimi]]

Mersin ve çevresinde, tipik sıcak ve ılıman iklimi hakimdir. (daha cok [[subtropik]] iklim özellikleri gösterir) Yaz ayları sıcak ve aşırı nemli, ortalama 28 °C , nemlilik ise %88 ler civarında kış ayları ise (14 °C) ılık ve yağışlıdır. (Yıllık yağış ortalaması 1096 mm,kaydedilen en düşük sıcaklık ise 1974 te +2.5 derece en yüksek sıcaklık ise 15 Temmuz 2007 38 °C). İlin uzun yıllar sıcaklık ortalaması ise 22 °C dereceye yakındır ve bu özelliğiyle Türkiye'nin en sıcak kesimidir. Ancak yaz aylarında özellikle aşırı nem bunaltıcı olabilmektedir. İl en fazla yağışı [[aralık]] [[ocak]] döneminde alır, 2001'de yaşanan sel felaketinde 2 gün içerisinde metrekareye 669 kg. yağış düşmüştür...

===Mersin'in yemekleri===
''Ana madde :'' [[Mersin yemekleri]]

Kendine özgü yemeği olan [[tantuni]] ile tatlıları [[cezerye]], [[kerebiç]] ve [[mamül]] çok meşhurdur. Ayrıca dolma-sarma, [[mersin içli köftesi]], [[telatür]], [[bandırma]], [[arabaşı çorbası]], [[yüzük çorbası]], [[kulak çorbası]], [[topalak çorba]], [[maş çorbası]], [[analı kızlı çorba]], [[humus]], [[nar ekşili ezme salatası]], [[mercimekli kabak]], [[bazlama]], [[sıkma]], [[dolaz]], [[cızlama]], [[çileme]], [[topalak]], [[tava kebabı]], [[samsıra]], [[heleş]], [[mollaç]], [[palize]], [[su helvası]], [[pekmez helvası]], [[pekmezli ekmek]], [[gaygana]], [[keşkek]], [[övelemeç]], [[batırık]] ve [[felafel]] özel yöresel yemeklerdendir.

[[Şablon:Mersin ili ve ilçeleri]]
{{Mersin ilçeleri ve Yenişehir belde ve köyleri}}
{{Mersin ili ve ilçeleri}}

== [[Coğrafya]] ==
''Ana madde :'' [[Mersin coğrafyası]]

İl yüzölçümünün % 87'si dağlıktır.
===Tepeleri===
*En yüksek tepesi : Medetsiz Tepesi (3.524 m)
*Önemli geçişleri : Sertavul, Gülek Boğazları

=== Belli Başlı Akarsuları : ===
*Berdan Çayı (90 km)
*Göksu (299 km)
===Ovalar===
İl'de bulunan belli başlı [[mersin ovaları|ovalar]] ve yüzölçümleri şu şekildedir: [[Tarsus Ovası]] 105.000 hektar, [[Berdan Ovası]] 50.000 hektar, [[Anamur Ovası]] 9.900 hektar.
===Coğrafi konumu===
Mersin ili 36-37° kuzey enlemleri ve 33-35° doğu boylamları arasında bulunmaktadır. İlin kara sınırı 608 km, deniz sınırı 321 km olup, yüzölçümü 15.953 km²’dir. Mersin ilinin büyük bir kısmını oldukça yüksek, engebeli ve kayalık Batı ve Orta Toros Dağları oluşturmaktadır. Ovalık ve hafif eğimli alanlar ise bu dağların denize doğru uzandığı il merkezi, Tarsus, Silifke gibi alanlarda gelişmiştir. Bunun dışında kalan düzlük veya hafif eğimli alanlar, kuzeyde dağların arasında veya yüksek kesimlerinde görülmektedir.
===Dağlar ve tepeler===
[[Orta Toros Dağları]] Mersin ilini [[İç Anadolu Bölgesi]]nden ayırmaktadır. Mersin il sınırları içinde kalan en yüksek kesim [[Bolkar dağları]]’ndaki[[ Medetsiz Tepesi]]’dir (3599 m) Kuzeydoğudan, kuzeybatıya ve güneye doğru yükseklikler azalmaktadır. Bolkar Dağları’ndan batıya doğru, [[Kümpet dağı]] (2473 m), [[Elmadağı]](2160 m), Alamusa Dağı(2013 m), Büyük Eğri Dağı (2025 m), Kızıldağ (2960 m), Naldöken Dağı (1754 m), Kabaklı Dağı (l675 m) önemli yükseltilerdir. Ayrıca Karaziyaret Dağı, Tol Dağı, Sunturas Dağı, Balkalesi, Ayvagediği, Makam Tepesi ve Kaşkaya Tepesi güneye doğru uzanan diğer önemli yükseklikleridir. Mersin’i kuzeydoğudan Gülek Boğazı (1250 m) ile ve kuzeybatıdan Sertavul Geçidi (1990 m) İç Anadolu'ya bağlamaktadır.
===Yaylalar===
Toros Dağları’nın üst kısımlarında akarsuların, derelerin, atmosferik koşulların ve bölgede bulunan fayların etkisiyle çeşitli düzlükler oluşmuştur. Bu düzlüklerin yüksekliği 700-1500 m. arasında değişmektedir. Belli başlı yaylalık alanlar; Mersin: Aslanköy, Gözne, Fındıkpınarı, Soğucak, Bekiralanı, Mihrican, Ayvagediği ve Güzelyayla Tarsus: Namrun(Çamlıyayla), Gülek ve Sebil;Erdemli: Sorgun, Küçük Sorgun, Toros, Küçükfındıklı ve Güzeloluk; Silifke: Balandız, Uzuncaburç, Gökbelen ve Kırobası; Anamur: Abanoz,Halkalı,Kaş ve Beşoluk; Bozyazı: Elmagözü ve Kozağaç; Gülnar: Bardat, Tersakan ve Bolyaran; Mut: Kozlar, Çivi, Dağpazarı, Söğütözü ve Sertavul Yaylası’dır.

Mersin ve çevresinde yer alan ovaların büyük bir kısmı Toros Dağları’nın güney eteklerinde akarsular tarafından ve yamaç eğimine bağlı olarak taşınan tortularca oluşturulmuştur. Tarıma oldukça elverişli olan bu alanlar, Mersin-Adana sınırından başlayıp Silifke’ye kadar, dağlara paralel, şerit şeklinde uzanmaktadır. Bunlar yerleşim alanlarına bağlı olarak; Yenice, Tarsus Mersin, Erdemli ve Silifke Ovaları olarak adlandırılmaktadır. Ülkemizin en mümbit ovalarından olan Çukurova’nın batı uzantısı ilde yer alır. Bunların dışında yine dağların eteklerinde Aydıncık, Anamur ve Bozyazı ovaları gibi birbirinden ayrı küçük düzlüklerde gelişmiştir. Dağların arasında Mut ilçesi çevresinde yer alan düzlük alanlar Göksu Irmağı’nın etkisiyle gelişmiştir.
===Akarsular===
Mersin ilinin en büyük iki akarsuyu Göksu Irmağı ve Tarsus (Berdan) Çayı’dır. Bunun dışında Akdeniz’e dökülen çok sayıda irili ufaklı çay ve dere yer almaktadır. Bunlardan bazıları; Mersin’de: Mezitli Deresi, Tece Deresi, Müftü (Efrenk) Deresi, Deliçay Deresi; Anamur’da: Dragos Çayı , Sultan Çayı, Melleç Deresi; Aydıncık’da: Menekşe, Gözsüzce Deresi; Bozyazı’da: Siniçay Deresi, Aksaz Deresi; Erdemli’de: Alata Çayı, Lamos Çayı’dır.

=== Mersin ilinde yer alan doğal göller; ===
Silifke’de: Akgöl, Keklik Gölü, Paradeniz Gölü; Gülnar’da: Aygır Göl, Kamışlı Göl, Uzun Göldür. Bunlara ek olarak, yörede Gezende ve Berdan Baraj Gölleri ve çok sayıda sulama amaçlı yapılmış göletler bulunmaktadır.

=== Mersin ilinde yerleşim ===
Genelde [[Mersin Körfezi]] çevresinde gelişmiştir. Burası doğuda Karataş burnundan başlayarak batıda İncekum burnuna kadar uzanır . Arada kalan kısımlarda, kayaç türlerine ve akarsulara bağlı olarak çok sayıda irili ufaklı koy gelişmiştir.Akdenize 370km.lik bir kıyısı vardır.Mersin kıyılarının yaklaşık 109 km.lik bölümünü doğal kumsallar oluşturmaktadır. Bu plajlar kumsallarının ince ve temiz oluşu ve sualtı avcılığına uygun oluşundan dolayı tercih edilmektedir. Kızkalesi, Taşucu, Susanoğlu, Ayaş, Yemişkumu, Akkum, Çeşmeli, Ören, Balıkova, İskele, Yenikaş, Ovacık, Tisan, Büyükeceli ve Anamur Plajları bunlardan bazılarıdır.

== Tarihçesi ==
*''Ana madde:'' [[Mersin Tarihi]]
*''Ana madde:'' [[Mersin (il)]]
===Antik çağlar===
* ''Ana madde:'' [[Antik çağlarda Mersin]]
====Strabon====
Antik Çağlar'da [[Kilikya]] olarak bilinen bölge için [[Amasya]]lı gezgin Coğrafyacı [[Strabon]]: "[[Coracesion]]'dan ([[Alanya]]) [[Kilikya]]-[[Suriye]] kapısına kadar uzanan [[Küçük Asya]]'nın güneydoğu kıyılarına verilen bir bölgedir" diye sözeder. Ve tanrılar tanrısı zeus,un yine de burda doğduğuna inanılır.İşte bu yüzden pek çok kaynakta Zeus'tan olbalı Zeus diye bahsedilir..
====Heredot====
[[Herodot]]; bölgenin [[Hypachoea]] diye adlandırıldığını, [[Fenikeli]] [[Age-nor]]'un oğullarından [[Cilix]]'in buraya gelip yerleştiğini ve onun adından dolayı bölgenin [[Kilikya]] adını aldığını nakleder.
====Asuri kaynaklar====
Fakat Kilikya adı ilk kez, "[[Chilakka]]" şeklinde [[Asurca]] yazıtlar üzerinde görülmüştür. Bu nedenle bugün Kilikya adının Asur kaynaklarında özellikle [[Dağlık Kilikya]] için kullanılan "[[Chilakka]]" kelimesinden kaynaklandığı kabul edilmektedir. Aynı Asur kaynaklarında [[Ovalık Kilikya]] ise [[Que]] olarak adlandırılmaktadır.
====Tarihsel yerleşimi====
[[Anadolu]] ile [[Suriye]] ve [[Mezopotamya]] arasında ulaşımı sağlayan [[Gülek]] ve [[Sertavul]] ([[Kilikya kapıları]]) ile [[Belen]] ([[Suriye kapısı]]) gibi önemli geçitler nedeniyle stratejik önem taşıyan bölgenin, doğu ve batı kesimleri yeryüzü şekilleri bakımından farklı özellikler gösterir.
====Helenler====
Bu nedenledir ki [[Hellenler]], batı kesimini [[Cilicia Tracheia]] ([[Dağlık Kilikya]]), doğu kesimini [[Cilicia Pedias]] ([[Ovalık Kilikya]]) olarak anmışlardır.
====Romalılar====
[[Romalılar]] ise Dağlık Kilikya'ya [[Cilicia Aspera]], Ovalık Kilikya'ya [[Cilicia Campestris]] adlarını vermişlerdi. Dağlık Kilikya kabaca bugün [[Alanya]] ile [[Mersin]] arasında kalan, [[Ovalık Kilikya]] ise Mersin'den [[İskenderun Körfezi]]'ne kadar uzanan kesimlerdir. İki Kilikya'yı ise [[Lamas]] nehrinin birbirinden ayırdığı kabul edilir. Günümüzde [[Dağlık Kilikya]] [[Taşeli yarımadası]], Ovalık Kilikya ise [[Çukurova]] olarak adlandırılır.

===Orta çağda ===
====Bizans devri====
* ''Ana madde:'' [[Bizans devrinde Mersin]]

===Selçuklular devri===
* ''Ana madde:'' [[Selçuklular devrinde Mersin]]
===Osmanlılar devri===
* ''Ana madde:'' [[Osmanlılar devrinde Mersin]]
===Mersinin kurtuluşu===
* ''Ana madde:'' [[Mersinin düşman işgalinden kurtuluşu]]
====İnanç turizmi tarihçesi====
* ''Ana madde:'' [[Mersin'de inanç turizmi]]
İlde [[İnanç Turizmi]] açısından önemli olan iki merkez vardır. Birincisi İsa'nın Havarilerinden [[St. Paul]]'un Tarsus'ta bulunan Evi ve Kuyusu Vatikan tarafından Hac Yeri ilan edilmiştir. Diğeri Müslüman ve Hıristiyan alemince önemli olan ve Silifke/Taşucu'nda yer alan erken Hıristiyan devrinde Hac Yeri olarak kabul edilen Azize Aya Tekla (Meryemlik)(Meryem'inde kabrinin Mersinde olduğu ancak hiç bir zaman bulunamayacağı İncilde acıkca yazılmıstır(kilikya mektupları paftası)) önemli dini ziyaret merkezleridir. Ayrıca dini açıdan önemli ziyaret yerlerinden olan Tarsus [[Ashab-ı Kehf]] Mağarası da il sınırları içerisinde bulunmaktadır.
====Tarihi ve turistik yerler====
* ''Ana madde:'' [[Tarihi ve turistik yerler]]
Tarihi ve turistik açıdan görülmesi gereken başlıca yerler; [[Alahan Manastırı]] (Mut), [[Kravga Köprüsü]], [[Kızkalesi]], [[Yumuktepe]], [[Kanlıdivane]] ([[Neapolis]]), [[Anamuryum Harabeleri]], [[Viranşehir]] ( [[Soli]]), Tarsus - [[Aziz St.Paul Kilisesi]], Silifke-[[Uzuncaburç]], [[Karaduvar]], [[Ayaş]], [[Namrun Kalesi]] ([[Lampron]]), [[Alahan]] ([[Alacahan]]) Manastırı, [[Narlıkuyu]], [[Zeus]] ([[Jupiter]]) tapınağı, [[Cennet Cehennem mağaraları]], [[Çukurpınar Mağarası]], [[Korikos Kalesi]], [[Mamure kalesi]], [[Aslanköy Kaya Mezarları]], [[Adam Kayalar]], [[Tarsus-Ulu Cami]], [[Tarsus-Eski Cami]], [[Büyükeceli Kaya mezarları]] sayılabilir. Tabiplerin piri [[Lokman Hekim]] Tarsusta yaşamıştır.
====Şahmaran efsanesi====
''Ana madde:'' [[Şahmaran efsanesi]]
Aynı zamanda yılanların padişahı [[Şahmeran]] ile ilgili rivayetde şöyledir.Şahmeran yörenin kralının kızına aşık olur,cadının bir tanesi prensesin hamama geleceğini ve görmek isterse onu hamamda bir odaya gizlice alacağını söyler.Şahmeran her nekadar biraz şüphelense de aşk gözünü karartır ve gider.Orada katledilir. Tarsusda halen ayakta olan eski hamamın göbek taşındaki kızıllığın şahmeranın kanı olduğuna inanılır.

==[[Kültür ve Sanat]] ==
*''Ana madde :'' [[Mersin kültürü]]
*''Ana madde :'' [[Mersin sanatı]]
*''Ana madde :'' [[Mersin'de kültür ve sanat kuruluşları]]

Kentte devlet opera ve balesi mevcuttur.[[Mersin Devlet Opera ve Balesi]] gösterilerini [[Mersin Kültür Merkezi]]'nde sergilemektedir.

Kentte Mersin [[Uluslararası Mersin Müzik Festivali]], [[Mersin Türk Sanat Müziği Festivali]] ve [[Mersin Uluslararası Nevit Kodallı Çoksesli Korolar Festivali]] gibi aktiviteler de düzenlenmektedir.

Mersin Fotoğraf Derneği (MFD), [[Mersin Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu]], İçel Sanat Kulübü, Mersin Polifonik Korolar Derneği, Mersin Sinema Derneği (Mersinema)gibi önemli kültür ve sanat kurumlarıdır.

== [[Tarihî, Kültürel ve Tabiî Güzellik Mekânları]] ==
* ''Ana madde:''[[Mersin'in tarihî mekânları]] yo mama is a lovely person
* ''Ana madde:''[[Mersin'in kültürel mekânları]]
* ''Ana madde:''[[Mersin'in tabii güzellik mekânları]]

[[Eshab-ı Kehf Mağarası]],[[ Cennet ve Cehennem Obrukları]], [[Kleopatra Kapısı]], [[Gümüşkum]], [[Çamdüzü]], [[Erdemli Çamlığı]], [[Pullu]], [[Karaekşi]], Karabucak ve [[Bahçeyeri Orman İçi Dinlenme Yerleri]], [[Narlıkuyu Mağarası]], [[Susanoğlu]], [[Kapızlı]], [[Gözne]], [[Fındık Pınarı]], [[Namrun]] ve [[Sorgun Yaylaları]], [[Pompeiopolis]], [[Tarsos]], [[Neopolis]], [[Krykos]], [[Kilindria]], [[Selevkeia]] ve [[Anemurion İlkçağ Kent Kalıntıları]], [[Anamur]], [[Meydancık]], [[Kızkalesi]], [[Silifke Kalelesi]], [[Soli]], [[Alahan Manastırı]], [[Haghia Thekla Bazilikası]], [[Uzuncaburç]], [[Akkale]], [[Gözlükule Yerleşmeleri]], [[Tarsus Camii]], [[Lal Ağa Camisi]], [[Erdemli]], [[Silifke]], [[Tarsus Mozaik Müzesi]] ve [[Narlıkuyu Mozaik Müzesi]].

== [[Ekonomi]] ==
''Ana madde:'' [[Mersin ekonomisi]]

Hızla hayata geçirilen [[GAP Projesi]], [[Ataş Rafinerisi]] ve sahip olduğu geniş hinterland sayesinde [[Mersin Uluslararasi Limanı]], Türkiye’nin en önemli ve en işlek limanlarından biri sayılır.

[[Mersin serbest bölgesi]] yaklaşık 300 şirkete ev sahipliği yapmaktadır. [[Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi]]'nde 150'ye yakın firma faaliyet göstermektedir. Türkiye'nin en önemli iç turizm merkezlerindendir.Özellikle yaz aylarında kente çevre illerden birçok yazlıkçı gelir.Şehir merkezi ve [[Kızkalesi]] Beldesi arasında yazlık siteler yoğun olarak bulunur.

Yat turizminin gelişmesi amacıyla uluslararası standartlara uygun 500 yat bağlama ve 300 yat karaya alma kapasiteli [[Mersin Ana Yat Limanı]] tamamlanmış olup ihaleye çıkılmıştır.

Şehrin kendi adıyla anılan üniversitesi, [[Mersin Üniversitesi]], 1992 yılında açılmıştır. Şu an bünyesinde 11 adet fakülte ve 8 adet meslek yüksekokulu ile 20.000 öğrenci barındırmakta olup, gelişmekte olan bir üniversitemizdir. İldeki bir diğer üniversite ise Özel Çağ Üniversitesi'dir.Çağ Üniversitesi Yenice'dedir.

== [[Turizm]] ==
''Ana madde:''[[Mersin turizmi]]

[[Mersin]] 321 Km. sahil şeridi ile Tükiye'nin önemli bir sahil kentidir.

Önemli tarihi ve turistik mekanlara sahip olmasıyla turizmde son yıllarda adını sıkça duyurmaya başlamıştır.

[[Alahaan Manastırı]], [[Cennet ve Cehennem]], [[Kızkalesi]], [[Ayaş]], [[Yumuktepe]], [[Soli]], [[Eshab-ı Kehf Mağarası]], [[Anemurium tarihi kalıntıları]], [[Kleopatra Kapısı]] gibi turizmde ilgi çekici mekanlara ev sahipliği yapmaktadır. Önemli plajları ise [[Anamur]], [[Kızkalesi]], [[Susanoğlu]] ve [[Ayaş]]tır. [[Tisan]], Taşucu, Narlıkuyu ve [[Dana Adası]] ise özellikle yerli turistlerin sıklıkla ziyaret ettiği bölgelerdir.
===Yayla turizmi===
[[Yayla turizmi]]nde beğenilen ve ilgi çeken yaylalar ise [[Gözne]], [[Fındıkpınarı]], [[Namrun]] ve [[Sorgun]] yaylalarıdır.

[[Video:Maceracı Mersin|thumb|470px|right|http://tr.sevenload.com/videolar/9WsFz8R-Macerac-Mersinde-Fragman-HD]]

== [[Kaynakça]] ==
{{Mersin}}
{{Mersin kurumlar}}
[[Kategori:Vilayetler]]
[[Kategori:Mersin]]
[[Kategori:İçel]]