Mersin şivesi

Neci zorun

Erdemli - Kocahasanlı şivesi

Aazım.................................. Acıma ifade eden ünlem

Aazım tuh!........................... Ne yazık ki anlamında ünlem

Aç-çıplak............................. Çok fakir

Adı batası............................ Bir tür kızgınlık ifadesi, ilenme

Aga...................................... Ağabey

Aletirik................................ El feneri

Alık..................................... Çamaşır, elbise

Altaka.................................. Alt yaka, alt taraf

Anarya................................. Geri geri gitmek

Anıtmak............................... Boş boş dikelmek

Aniiçi................................... Deme ki, bundan dolayı

Aporla................................. Hoparlör

Argaç................................... Kilim dokuna iplerden yatay olanı

Arkaç................................... Koyağın arka tarafı

Asbap.................................. Düğünde alınan elbiseler, esvap

Atayağa............................... Ağaçtan yapılan bir tür oyuncak

Ayak yoluna gitmek............ Çiş yapmaya gitmek

Ayeen.................................. Samimi bir hitap şekli (demek ki… anlamında)

Azaysız................................ Acımasız, şımarık

Baana.................................. Yemlik

Banadura............................. Domates (Eski)

Bandırma............................. Şeker sucuğu

Bastırık yakmak................... Tarladaki çalı çırpıyı toplayıp yakarak temizlemek

Bastırma.............................. Salamura zeytin

Baybıdı çıplak..................... Açık, dekolte

Bekitmek............................. Kabaca dikmek, hayvan yükünü iple sağlamca bağlamak

Belik.................................... Saç örgüsü

Bee eyy, ceyy...................... Şaşkınlık bildiren ifade

Bezele.................................. beze

Bi dırna................................ Azıcık

Biddaa................................. Bir daha

Bidecik................................ Bir tane

Bidi...................................... Deve yavrusu

Bingeşmek........................... Hortumun bükülmesi

Bir dürüm ekmek................. Dört yufka ekmek

Biseel................................... Bayağı, biraz

Bişşek.................................. Ayran dövmede kullanılan delikli ağaç

Bizziklemek......................... Sivri bir cisimle eşelemek

Bobbak................................ Çocuklar için tatlı meyveler

Bocut................................... Maşraba

Boyunbaa............................ Atkı

Böörek................................. Böbrek

Börtme................................. Haşlanmış buğday

Böysü.................................. Örümcek

Bulamaç.............................. Un çorbası

Buluk da bunsurayık........... Eline geçenleri az görmek, daha fazla istemek

Burooh................................ Çok şiddetli şaşırma ve yadırgama bildiren iğreti ünlem

Burunsalık........................... Büyükbaş hayvanları zapt etmek için burnuna geçirilen ip

Busalana.............................. İki yıl önce

Buzalayıcı............................ Gebe hayvan

Büsü büsü............................ Kedi için çağırma

Büsü.................................... Kedi

Celfin.................................. Civcivin biraz büyüğü

Cep cep............................... İçine ip, iğne, yüksük konan duvara asılı çok cepli askı

Cırcıvlak.............................. Tamamen soyulmuş

Cırlavık................................ Ağustos böceği

Cıvlatmak............................ Soymak

Cice..................................... Abla

Civele.................................. Küçük patatesler

Combalak gılmak................. Takla atmak

Congalaz garısı.................... Masal kahramanı korkunç kadın

Congalaz.............................. Yaşlı, bakımsız kadın

Cumculuk çıkmak............... Çok ıslanmak

Cü cüü................................. Tavuk için çağırma

Cülük................................... Civciv

Çağ...................................... Çardağın çatısında kullanılan ardıçtan büyük kalas

Çakıldak.............................. Kurutulmuş fasulye

Çaldıvar............................... Küçük duvar, Çalıdan yapılan duvar

Çalgıç.................................. Evin etrafını süpürmek için çalıdan yapılan doğal süpürge

Çalkama.............................. Ayran

Çalma.................................. Beyaz tülbent, başörtüsü

Çarakmana.......................... Taşlarda üzüm ve zeytin sıkmak için yapılmış özel oyuklar

Çatı bağı.............................. Belikleri bağlamada kullanılan ip

Say...................................... toprağın üzerinde bir kısmı görülen geniş ve düz kaya parçası

Çatma.................................. Naylondan yapılan çardak

Çavkırık............................... Olur olmaz her şeye bağırıp çağıran

Çebiç................................... Genç erkek teke

Çekişmek............................. Ağız kavgası yapmak

Çelen................................... Kaya, uç

Çıbartmak............................ Şiddetli vurarak kabartmak

Çıbışkı................................. İnce, uzun değnek

Çıkı...................................... Çıkın, bohça

Çıkla.................................... Sadece

Çımgıştırmak....................... Etrafa sıçratmak

Çıpıt..................................... Eski bezlerden yapılan yolluk

Çırtlık.................................. Melengiç

Çıtırık.................................. Çalılık, fundalık

Çiğin.................................... Omuz

Çilbiz................................... Küçük odun

Çilemek............................... Hafifçe serpmek

Çileşmek.............................. Hafifçe yağmur yağması, çiselemek

Çimmek............................... Banyo yapmak

Çingil................................... Küçük kova

Çini...................................... Biraz

Çirp çirp.............................. Sağımdan sonra oğlakların çağrılması

Çişten.................................. Çok hareketli, şımarık, hafif

Çitil...................................... Küçük fide

Çofturmak........................... Dengesiz hareketler yapmak

Çomaç................................. Ekmek arası, dürüm

Çomak................................. Küçük kulaklı keçi, koyun

Çomça................................. Kepçe

Çorak................................... Tuz ve ufradan yapılan ve sulanan koyunların suyuna atılan karışım

Çovşurmak.......................... Doldurmak

Çödürük.............................. Naylondan yapılan küçük ve basit kulübe

Çönmek............................... Bir yere geçici olarak çömelmek

Çövdürmek.......................... Çiş yapmak

Çulfalık............................... Kilim dokunan tezgâh

Çuvancak............................ Salıncak

Çuvmak............................... Salıncakta sallanmak

Daa naka............................. İşte orada

Daan.................................... Tahin

Damızlık.............................. Yoğurt mayası

Darı..................................... Mısır

Datlı..................................... Tatlı

Davarcık.............................. Deriden yapılan ve içine ip vb konan küçük çuval

Dayfalmak........................... Halsiz kalmak

Dedik tutmak....................... Söyleneni yapmak

Denef.................................. Çadır evlerde yüklük boşluğu

Deştivan.............................. Hayvan Hapishanesi, Hayvanların geçici olarak tutulduğu yer

Deştivandan çıkık gibi yemek Çok iştahlı ve çok fazla yemek

Deviyecek sivilci aramak..... Kavga için bahane aramak

Dık...................................... Ver, doldur

Dıkıla gelmek...................... Haber vermeden, çıka gelmek

Dırnakdeki çocuk................ Çok küçük, tecrübesiz çocuk

Diğdirmek............................ Ayakta işemek

Dizlik................................... İçten giyilen uzun kadın donu

Doğramaç............................ Ayrana kuru yufka ekmek doğrayarak yapılan yiyecek

Domayıl............................... Otomobil (Eski)

Dorum................................. Erkek deve

Dökecek.............................. Saplı maşraba

Döküntü.............................. Mal, koyun keçi

Döl...................................... Oğul, hayırsız evlat

Döndürme........................... Kokoreç

Dulakmak............................ Bir yere sabitlenmek

Dulunda............................... Hemen yanında

Dutku.................................. Olmamış, yeşil harnup

Düğülcük............................. İnce bulgur

Dünek.................................. Ev

Düşlenmek.......................... Dadanmak

Düveş düveş........................ İnek için çağırma

Edik..................................... Elde dikilen çizme

Eee de.................................. Dinle

Eertmeç............................... Kirman

Efilti.................................... Korku, hafif rüzgar

Elle lem............................... Allahu alem, herhalde

Endee.................................. Oradaki, Elindeki

Enkişmek............................. İsteksizce beklemek, yüzünü eğmek

Eriş...................................... Kilim dokunan iplerden dikey olanı

Ermenek.............................. Bir tür lastik ayakkabı

Ertelik.................................. Sahur

Evel lavı.............................. Yaşanmış hikâyeler

Evelkiüün............................ Önceki gün

Eyya ne var yaa…............... Şaşkınlık ifadesi

Ezinecek.............................. Sabun bezi

Farfarı.................................. Elbiselerdeki fırfır

Felenk.................................. Manilya

Felense................................ İnce kilim

Felesbit................................ Bisiklet

Felik.................................... Duvar yapımında kullanılan küçük taş

Feri...................................... Akrep

Ferik.................................... Genç tavuk

Fıştırmak.............................. Fırlatmak

Findirik................................ Sapan

Firez devirmek..................... Ekin biçtikten sonra tarlayı sürmek

Firzini sürmek...................... Namazdan sonra tesbih ve dua etmek

Fistan................................... Uzun bayan elbisesi

Fişkirmek............................. Bitkinin yaprak açması

Gaba çuvalı......................... Elbise, çamaşır konan el dokuması nakışlı çuval

Gadef.................................. Bardak

Galak................................... Bükülerek su içmek için geçici olarak kullanılan adasoğanı yaprağı

Gancık................................. kadın, dişi

Gapıt.................................... Kalın palto

Gaplık.................................. Kap kacak konulan terek

Gara yazım da gök göyneeem Çok fazla şaşkınlık ifadesi

Gara yazım.......................... Şaşkınlık ifadesi bildiren ünlem, kara yazım, kötü kaderim

Garaböcü............................. Domuz

Garnı lik lik etmek............... Çok acıkmak

Gasavan............................... Sohbet, derin sohbet

Gatık.................................... Peynir

Gaveniz tenike..................... Büyük teneke kutu

Gavırka................................ Kavrulmuş buğday

Gazmığını gazımak.............. Tamamen bitirmek, kökünden yok etmek

Gazmık................................ Peynirin deriye yakın kısmı

Gelince................................ Amca ve dayı hanımı, yenge

Gelingız............................... Nişanlı kız

Geraşşaa.............................. Aşağı doğru

Geriüüz................................ Geri yüz, geri taraf

Get adam get........................ Boş ver, değmez

Gıcırdım etmek.................... Homurdanmak

Gıç....................................... Ayak

Gıllanlamak......................... Ümitle bir şeyin etrafında dolanmak

Gıncırak............................... Ağaçtan yapılan bir tür döner tahterevalli

Gındırmak........................... Aralamak

Gıpışta................................. Kıpırda, çabuk ol

Gırçıl................................... Çok sinsi insan

Gırçmak............................... Ezmek

Gırgı.................................... Küçük odun

Gırklık................................. Koyun ve keçileri kırkmak için kullanılan büyük makas

Gısmık................................. Cimri

Gıvlası gırk olmak............... Bir şeyi beklerken çok sabırsızlanmak

Gıyamat gibi........................ Tahmin edilenden büyük, çok büyük

Gıytık.................................. Küçük ağaç parçası

Gızınmak............................. Isınmak

Gicimik................................ Kaşıntı

Gicişmek............................. Kaşınmak

Gildirek............................... Hayvanlara takılan küçük çan

Gilik.................................... Çekirdek

Gine..................................... Yine

Gocuk.................................. Kaban

Goçmar................................ Bir tür kertenkele

Golan................................... Bir tür dokuma ip

Golbağı................................ Bilezik

Gosalmak............................ Böbürlenmek

Goyak.................................. Büyükçe derin tarla arazisi

Goyu bulamaç..................... Tereyağı, un ve balla yapılan bir tür tatlı

Gök geçi.............................. Çok fazla su katılmış ayran

Gök görmedik...................... Görgüsüz

Gölük.................................. At

Görokarı.............................. Yukarı doğru

Göynek................................ Bezden yapılan uzun atlet

Gözleri belert belert etmek... Korku ve şaşkınlıkla bakmak

Gözü booça......................... Bir tür küçük kertenkele

Gulun.................................. At yavrusu, tay

Gunnamak........................... Yumurtlamak

Guplu.................................. Çok büyük kazan

Guraksıyık........................... Ayrı kalmış, çok özlemiş

Guzgun................................ Kartal

Guzluk................................. Kuzu katılan ağıl

Guzu bakırı.......................... Küçük kulpsuz kazan

Gücük.................................. Gömlek

Güççücük............................ Çok küçük

Güççük................................ Küçük

Haba.................................... Kalın kadın yeleği

Hakdeylem öyle hii............. Allah’ım görsün anlamında bir beddua eki.

Halaza................................. Dikmeden, bakılmadan kendiliğinden çıkan ve yetişen bitki

Halvalı külük....................... Helvalı fırın ekmeği

Hampalamak....................... Kucaklayıp hırpalamak

Hangırda.............................. Nerde?

Haraç................................... Harnup, Keçiboynuzu

Haranı.................................. Orta büyüklükte kazan

Harar................................... Büyük kıl çuval

Harlamak............................. Kalın sesle bağırmak

Hasbı................................... Gerçekten

Hatekin................................ Kolay kolay

Yuuvv................................. Uzaktan etkili hitap, çağırma

Havıt.................................... Hamut

Havlı.................................... Su kenarında bostan yetiştirilen küçük tarlalar

Hay gızım biceez................. Hayretle bir olayı anlatırken kullanılan ünlem ifadesi

Hayrı gelesice...................... Bir tür yergi ifadesi

Hayvan................................ At

Helke................................... Kova

Herif.................................... Koca

Hevtiklemek........................ Oyalanmak

Heye.................................... Evet

Hıltıbığı kesilmek................. Çok yorulmak, bitap düşmek

Hırpo................................... Eski, püskü giyinen

Hindi................................... Şimdi

Hoo..................................... O

Hoordaa............................... Oradaki

Horanta................................ Ev halkı, aile

Horç.................................... Peynir suyundan yapılan katık

Horkuş................................. Yaşlı, dağınık, şişman kadın

Hoyurt hoyurt etmek........... Can sıkısı ile homurdanmak

Höserlemek......................... Örselemek

Hullarda............................... Buralarda

Huncaaz.............................. Bu kadarcık

Iıcık..................................... Azıcık

Ilıntı..................................... Çorba, sulu yemek

Ilmık.................................... Yeni çıkan ekin

Iraat halına durmak.............. Rahat, uslu durmak, haylazlık yapmamak

Irbık..................................... İbrik

Istar..................................... Çul dokumak için kurulan tezgâh

İhi hurda.............................. İşte burada

İhinaka................................ İşte burada

İlaana................................... Lahana

İleençe................................. Küçük leğen

İlenme................................. Beddua

İliman.................................. Limon

İneğim sağma....................... Gökkuşağı

İradiya................................. Radyo

İşlik..................................... Erkek gömleği

İşiniz olsun.......................... Merhabalar (İçeri girerken)

İtee...................................... Sofra

İtiburnu................................ Kuşburnu

Kapse.................................. Büyük ve iptidai, ağaçtan yapılmış bahçe kapısı

Kel....................................... Küçük, âdi

Kelete.................................. Çalılıklar arasındaki küçük tarla

Kepçe.................................. Lastikten, iki ucu saplı taş taşıma aracı

Kertmek............................... Bıçakla bir yere işaret koymak

Kestel.................................. Keçi kılından yapılan iplik

Keşik................................... Karşılıklı ve nöbetleşe yapılan iş

Kevki................................... Su kabağından yapılan su kabı

Kirtik................................... Küçük sabun parçası

Kök kütmük........................ Ağaç kökünden elde edilen küçük odun parçaları

Körpe.................................. yeni doğmuş oğlak

Körüsten.............................. İn, mağara

Kösülmek............................ Uzanmak

Köşek.................................. Küçük deve yavrusu

Küçü küçü........................... Eşek için çağırma

Külük.................................. Közde yapılan ekmek

Küncü.................................. Susam

Köntülü............................... Büyük kör bıçak

Küpül.................................. Bez

Kürü.................................... Yeni doğmuş sıpa

Lavkar................................. Faydasız, boş gezen, tembel kişi

Lepe.................................... Salçalı, domatesli bulgur pilavı

Löppüç................................ Çok ıslanmış

Madam almadı.................... Çok tiksindim

Malama ineği....................... Kaygısız, aldırmaz, şişman kadın için kullanılan söz

Mantız................................. Topraktan yapılan mangal

Matta galmak....................... Zor ve müşkül durumda kalmak

Mayda................................. Allah tarafından aç kurtlara gönderildiğine inanılan beze

Mecrefe............................... Çapa

Meh..................................... Al

Mehesiz............................... Lüzumsuz, boşboğaz

Melan.................................. Merhem

Melçeme.............................. Beceriksiz

Meştele................................ Çitil / fide yetiştirilen küçük sera

Meymanatsız....................... Haylaz

Mıntı.................................... Sapsız bıçak

Min min............................... Köğek için çağırma

Mintan................................. Erkek gömleği

Mitil..................................... Eski, nevresimsiz yorgan

Mitili çıkmak....................... Çok eskimek

Motur................................... Traktör

Muğran................................ Tereyağı ve mumdan yapılan bir tür merhem

Murt..................................... Mersin

Naadar................................. Ne kadar?

Naal..................................... Nasıl

Naalsınız.............................. Nasılsınız?

Naylon................................. Traktör römorku

Neci..................................... Ne?

Neytan, Neytarsınız............. Ne yaparsınız, Nasılsınız?

Nöörün................................ Ne yapıyorsun?

Oba...................................... Yabancı, el âlem

Ocaatma.............................. Pirzola

Ofutmak.............................. Havalı bir şekilde kızıp gitmek

Okuntu................................ Davetiye

Ondan keri........................... Ondan sonra

Oocalamak.......................... Ovuşturmak

Ossaat.................................. O an, hemen, o saat

Oturak................................. Küçük iskemle

Öcük.................................... Çocukları korkutmak için söylenen hayali yaratık

Ödlensi................................ Meşale

Ödüm sıttı............................ Çok korktum

Öğcel................................... Un ve yeşil sebzeden yapılan bir tür çorba

Öğmeç................................. Tereyağı, peynir ve yufka doğranarak yapılan yiyecek

Ölçermek............................. Ateşe odun atmak, ateşi çoğaltmak,

Öleere.................................. Adam akıllı, iyiden iyiye

Öndüün............................... Önceki gün

Önee.................................... Çok inat, vicdansız

Örme................................... Kestelden örülen yuvarlak ip

Öteberi almak...................... Alışveriş yapmak

Ötüüz................................... Öteki yüz

Özee geçmek....................... Çok acıkmak

Paçaara................................ Kara bakırın dışını temizlemede kullanılan bez

Palandız............................... Palan dikmede kullanılan çuvaldız

Pata yaanısı.......................... patates yahnisi

Pataz.................................... İki el dolusu

Patazlamak.......................... Yufka ekmeği pilavın üzerine kapatarak alıp yemek

Pavil.................................... Favori

Peşkir................................... Havlu

Pontul.................................. Pantolon

Saan..................................... Tabak

Sadır.................................... Hayvan gübresi

Salan.................................... Nadasa bırakılan yer

Sedir.................................... Oturulan divan

Seyis.................................... iğdiş edilmiş teke

Seyitmek.............................. Koşmak

Sımıtmak............................. Hafifçe gülümsemek

Sivişmek.............................. Düğümün iyice çözülemez hale gelmesi

Soğuklama........................... Çamaşırı durulama

Solgu................................... Dibekte buğday dövmede kullanılan araç

Söykenmek.......................... Kolunu büküp yaslanmak

Sudeecek............................. Suda giyecek, kadın iş gömleği

Suya dökünmek................... Banyo yapmak, duş almak

Sündürme............................ Taze peyniri eriterek elde edilen yiyecek

Süppeli, gır süppeli.............. Fena, çok fena insan

Şarmıta................................ Çok şımarık kız

Şipidik................................. Terlik

Şirnemek............................. Şımararak konuşmak

Şişek.................................... Genç koyun

Şörtlen................................. Damın oluğu

Tahıl.................................... Keşkek, dövme

Takkal................................. Horozun ibiği

Talfar................................... Naylondan yapılan basit kamelya

Tanı biiceez tanı.................. Dikkatini çekerim

Tapı..................................... Mısır unundan yapılan bazlama

Tapır.................................... Engebeli

Tec...................................... Çok büyük leğen

Tedaa naka.......................... İşte orada

Tedaa................................... İşte orada

Telis..................................... Küçük çuval

Tellik................................... Örme başlık, tokalı fes

Terevi.................................. Teravih

Tevah.................................. Tuhaf

Teynal................................. Defne

Tezgâh................................. Limon kesme, paketleme organizasyonu

Tıkır..................................... Lastikten çocuk sandaleti

Tım tırkış............................. Karnı tam doymuş kuzu veya oğlak

Tıngır................................... Kavurka yapmak için yapılan teneke alet

Tilbi..................................... Yiyecek beğenmeyen

Tinkmek.............................. Zıplamak

Toka çan.............................. Büyük çan

Tokmakan........................... Semizotu

Tokuç.................................. Çamaşır yıkamada kullanılan ağaçtan alet

Tomşarmak.......................... Yüzünü asmak

Toplangıç............................. Tereyağı yapımında kullanılan bakırın altına konan yastık

Tosgaba............................... Kamplumbağa

Tös...................................... Ense

Tuluk................................... Su taşımada ve saklamada kullanılan deri

Ufra..................................... Kepekli un

Utaşmak.............................. Yetişmek

Uuyh................................... Şaşkınlık bildiren ünlem sözü

Üğmek................................. Yığmak

Ürtmek................................ Sakızlık ağacının yeni filizlenen dalları

Üsiyet.................................. Anlaşmak, iyi geçinmek

Üslük................................... Kadın gömleği

Ütme.................................... Yeşil buğday başağından yapılan çerez

Vera..................................... Durmadan, sürekli

Yağlık.................................. Havlu

Yal yaası.............................. Yediğinin karşılığını kazanmayan, tembel

Yal....................................... Köpek yemeği

Yannık................................. Ayran Tuluğu

Yargın.................................. Sırt

Yargınından yarılmak.......... Çok merak etmek, meraktan çatlamak

Yarma.................................. Kırılmış buğday ve ayrandan yapılan çorba

Yazmış................................ Genç dişi keçi

Yemeni................................ Lastik kadın ayakkabısı

Yeyni................................... Hafif

Yonga.................................. Ağaçtan yontulan parçalar

Yongusa.............................. Yoksa

Yooo................................... Hayır

Yorak.................................. Kuş lastiği için kullanılan küçük kösele

Yoyulmak............................ Bozulmak

Yön deeel............................ Düzgün ve güvenilir değil

Yönneştirmek...................... Düzeltmek

Yönokarı............................. Sırtüstü

Yunaklık.............................. Toplu çamaşır yıkanan yer

Yuvata................................. İşe yaramaz, kötü insan

Yükdüp............................... Evde çuvalların konduğu taraf

Yülemek.............................. Bilemek, keskinleştirmek,

Yüz yastığı........................... Yastığın üzerine konan çok ince yastık

Yüzünguyu.......................... Yüzükoyun

Zaar..................................... Zahir, herhalde, tahminen

Zalt...................................... Salt, genellikle, sık sık

Zığlım.................................. Sağnak yağmur

Zıvkırtmak........................... Akıtmak, fışkırtmak

Zıymak................................ Kaymak

Zıypancak............................ Üzerinde kayılan taş

Zıypıtmak............................ Kaydırmak

Zirzop.................................. Faydasız, haylaz genç

Zomp................................... Balyoz