SADARET KETHÜDALIĞINDAN, İÇİŞLERİ BAKANLIĞINA
SADARET KETHÜDALIĞINDAN, İÇİŞLERİ BAKANLIĞINA
İçişleri Bakanı Sayın Beşir ATALAY’ın talimatları ve Müsteşar Sayın Osman GÜNEŞ’in yönlendirmeleriyle, Mülkiye Teftiş Kurulu Başkanlığı bünyesinde, iç güvenlik hizmetleri ile Mülki İdare Amirlerinin başında olduğu Türk taşra yönetiminin, 173 yıllık geçmişinin aydınlatılacağı bir çalışma başlatılmıştır.
"Sadaret Kethüdalığından, İçişleri Bakanlığına" konulu bu çalışma:
1836 tarihine kadar Sadaret Kethüdası ismiyle anılan idari teşkilatın, bu tarihten itibaren II.Mahmut'un idari reformlarının bir parçası olarak, Umur-u Mülkiye Nezareti, sonrasında Dahiliye Nezareti ve son olarak İçişleri Bakanlığı adı ile teşkilatlanmasının sebep ve sonuçlarını, teşkilat yapılarını, işlevlerini; Mektupçu, Mutasarrıf, Kaymakam, Mülkiye Müfettişi ve Valileri, bir başka deyişle Mülki İdare Amirliği mesleği ve mensuplarını, süreç içerisindeki görev, yetki ve sorumlulukları ile Türk kamu yönetimindeki yeri ve önemini ortaya koyabilmeyi hedeflemektedir.
Akademik araştırmalar açısından da önemli bir rehber oluşturması beklenen bu çalışma, Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemlerini içeren iki ana başlıkta ele alınmaktadır.
1836- 1920 yıllarını kapsayan Osmanlı İmparatorluğu dönemine ilişkin olarak, Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Dönemi Arşivinde, Dahiliye Nezaretine ait ve açılmış fasıllarda toplam 220.217 adet belgenin bulunduğu ve 1877 -1910 yılları arasında Salnamelerde Dahiliye Nezareti'nde kurulup kaldırılan veya isim değişikliği yapılan kalem sayısının 100'den fazla olduğu göz önünde bulundurulduğunda, çalışmanın kapsamı ve çerçevesi önem kazanmaktadır.
İlgili dönemlere ait düsturların taranması, 15 ciltlik Dahiliye Nezareti Tebligatının, 65 ciltlik Dahiliye Nezareti Mecmuası ile Mülkiye ve Memurin Mecmuasının incelenmesi; dönem içerisinde görev yapmış 92.000 memurun kaydedildiği toplam 200 adet defterden oluşan Sicil-i Ahval Defterlerinde mevcut, Dahiliye Nezaretinde görev yapmış, sayısal olarak yaklaşık 4000-5000 civarında olabilecek Nazır, Müsteşar ve Mülki İdare Amirlerine ilişkin, doğumu, ailesi, eğitimi, atandığı memuriyetler, aldığı nişanlar ve verdiği eserleri içerir bilgilerin Türkçeleştirilmesi ile elde edilen verilerin çalışma kapsamında değerlendirilmesi düşünülmektedir.
Mülkiye Başmüfettişi Melih Özay'ın koordinesinde yürütülen bu çalışmanın Cumhuriyet Dönemine ilişkin bölümü ile ilgili olarak;[]
l-Mülkiye Başmüfettişleri Melih Özay ve Şafak Başa ile müştereken başlatılmış İnceleme ve Araştırmaların listelenmesine ilişkin Bakanlık Arşivinde mevcut 1978 - 2008 dönemine ait çalışma tamamlanmış ve 670 adet araştırmanın konusu, araştırmacısı, tarihi ve sayısını havi bir liste hazırlanmıştır.
1978 yılı öncesine ilişkin Cumhuriyet Arşivindeki çalışmanın ise önümüzdeki günlerde başlatılması planlanmaktadır.[]
2- “Milli Mücadele Dönemi ile 1923-1930 dönemi İçişleri Bakanlığı” konusu ile ilgili olarak Mülkiye Başmüfettişi Şafak Başa tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi Kütüphanesinde yürütülen çalışma bitirilmiştir.
3- 13 Şubat 2009 tarihi itibarıyla görevde bulunan 1846 adet Mülki İdare Amirinin biyografisi Personel Genel Müdürlüğünce hazırlanacak olup, görevde bulunmayan 3560 Mülki İdare Amirinin biyografileri ise bu çalışma kapsamındaki bilgi ve belgelere ulaşma bakımından önemli bir kaynak olduğu bilinen özlük dosyalarının incelenmesi sırasında yazılacaktır.
Tüm meslektaşlarımız ile aile fertleri ya da yakınlarının;
Bu çalışmada yer alması ya da değerlendirilmesinde yarar görülen,[]
a ) Bilgi,
b ) Belge,
c ) Anı, d ) Fotoğraf, e ) Araştırma, inceleme, soruşturma, teftiş raporları ile benzeri belgeleri,
Mülkiye Teftiş Kurulu Başkanlığına iletmeleri dileğimizi meslek kamuoyumuzla paylaşır, ilgilerini bekleriz.