Sarây

Hükümdarların ya da devlet başkanlarının oturduğu büyük yapı. Kamu işlerinin yürütüldüğü büyük yapı. Emniyet Sarayı. Spor ve Sergi Sarayı. Devlet başkanı ve çevresi. Saraydan çağırılmış. Görkemli, iyi, zevkli döşenmiş yapı. Bu ev bir saray.

→ Başlığın diğer anlamları için Saray sayfasına bakınız.

Dosya:Münchener Rück, Hauptgebäude.jpg

Münih'te bir Saray

Saray, (Farsça: Seray) Mezopotamya kültürünün milattan önce ikinci binyıla ait bir unsurudur. Asurlular milattan önce 9-7. yüzyıllarda saray mimarisini önemli ölçüde geliştirmiş ve bu dönemden sonra saray kültürü Yunanistan üzerinden Roma ve tüm Avrupa’ya yayılmıştır.

Hükümdarların tanrısal kişilikler olduğuna inanılan dönemlerde saray, dinsel bir merkez niteliği kazanmış ve her dönemde ülke gücünün bir simgesi olmuştur. Bu simgelem, günümüz ülkelerinin devlet başkanlığı konutları ve bakanlık hizmet binalarında da görülebilmektedir.

Eskiden sadece devletin yüksek görevlilerinin oturdukları yapıları nitelerken, günümüzde çeşitli kamu hizmeti ve kültür sanat etkinliklerinin yer aldığı “Adalet Sarayı, Kongre Sarayı” gibi yapılar için de kullanılmaktadır.

Türk Kültüründe Saray[]

Türkler tarihte yerleşik yaşama geçmenin, kendilerinin sonu olacağını düşünmüşlerdir ve sürdürdükleri göçebe yaşamdan dolayı hükümdarlar da sarayda değil, çadırda yaşamıştır. Yerleşik yaşama geçildiğinde saray dahil olmak üzere tüm yapılarda sadece ahşap kullanılmış ve bu nedenle Türk kültüründeki ilk saraylar günümüze kadar ulaşamamıştır. Anadolu Beylikleri döneminden saraylara dair pek bir iz bulunamamış, Anadolu Selçuklu Devleti’nden birkaç kalıntı günümüze ulaşmıştır.

Osmanlı İmparatorluğu’nda saray ve saray kültürü özellikle önem kazanmış, hatta 19. yüzyılda batılılaşma hareketinin yönetimde saray-merkezliliği yavaşça kaldırması ve yaşam düzeninin değişmeye başlaması üzerine yeni saraylar inşa edilmiştir.

Şablon:Mimarlık-taslak

am:ቤተ መንግስት bat-smg:Paluocē be:Палац be-x-old:Палац (пабудова) bg:Дворец br:Palez ca:Palau (arquitectura) cs:Palác da:Palads de:Palast en:Palace eo:Palaco es:Palacio eu:Jauregi (arkitektura) fa:کاخ fi:Palatsi fr:Palais gl:Palacio gn:Óga guasu he:ארמון hr:Palača ht:Palè (gwo kay) id:Istana io:Palaco ja:宮殿 ko:궁전 lt:Rūmai ms:Istana nds-nl:Paleis nl:Paleis no:Palass nrm:Palais pl:Pałac pt:Palácio ro:Palat ru:Дворец sh:Palata simple:Palace sk:Palác (reprezentatívna budova) sr:Дворац sv:Palats ta:அரண்மனை th:วัง uk:Палац vi:Cung điện xal:Өргә zh:宮殿