Sinop - Synop - Sinoptik - Synoptic - Sinoptik inciller - Yeni Ahit | |
---|---|
- Sinop/Protokol listesi/2013 - Simop Protokol listesi/2003 | |
Kavramlar | =Sinop - Synop - Sinoptik - Synoptic - Sinoptik inciller - Yeni Ahit |
Kurumlar | Sinop valiliği - Sinop Belediyesi - Sinop İl Milli Eğitim Müdürlüğü - Sinoptik Meteoroloji Şube Müdürlüğü |
Kişiler | Sinop/Kişiler : Sinop valileri -Sinop belediye başkanları- Sinop vali yardımcıları - -Sinop kaymakam adayları - Sinop kaymakamları |
İlçeler | Sinop Boyabat |
Sinop'lu meşhurlar | Hızır - Hızır ve Sinop - Pervaneoğulları - Seydi Ali Reis - İbn-i Batuta - İbn-i Batuta/Sinop -Sinop/İbn-i Batuta - Rıza Nur |
Sinop/Kişiler | Eyup Sabri Kartal - Ali Taşkın Balaban |
Sinop meşhurları | Sinop madalyası - Sinop maket gemileri - Kotracılık - Sinop vezaevi - Sinop kalesi - |
Şablon:Sinop valileri - Şablon:Sinop ilçeler - Şablon:Sinop vali yardımcıları - Şablon:Sinopbakınız |
- Kemâleddin İsmâil Bey ve Sinop un Osmanlı toprağı oluşu.
Sinop ili Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi sınırları içerisinde kalan bir ilidir. Sinop, ulaşım sorunlarından dolayı türlü kalkınamamış, işsiz kalan nüfus başka illere göç etmek zorunda kalmıştır.[kaynak belirtilmeli]
Coğrafi özellikler[]
Anadolu 'nun kuzey yönde uç noktası olan İnceburun'a doğu yönün'de bağlanan Boztepe Burnu berzahında bir kale-şehir olarak kurulmuş ve tarih boyunca doğu yönde gelişmiştir. Tarih boyunca kale dışına pek taşmayan şehir bir liman kenti özelliği taşır. Berzahın kuzey doğusundaki dış liman fırtınalara açık olduğu ve denizcilik bakımından kullanışlı sayılmadığı halde, Antikçağ 'da daha çok bu limanın kullanıldığı bilinir. Zamanla kum dolan ve kullanılamaz hale gelen bu limanı berzanın güney-doğusundaki iç limana aynı dönemde bir kanal bağlardı. Bu kanal, Selçuklular döneminde kapatılmıştır.
Yarımadanın güney yönündeki iç liman ise rüzgarlara kapalı konumuyla ve sakin deniziyle güney Karadeniz'in en önemli limanıydı. Bu özellikleri yüzünden "Akdeniz" ismini almıştır. Tarih boyunca işlek bir liman yaşantısı ve tersane faaliyeti bu limanda gerçekleşmiştir. 19. yüzyıl'a kadar tamamen ayakta duran surlardan ise günümüze büyük bir kısmı kalmıştır ve yıkıntılarından rekonstrüksiyonu yapılabilir. Şehrin gelişimi sürekli olarak doğu yönde, Boztepe Burnuna doğru olurken, kuzeydeki Akliman ve Anadolu yönünde birkaç azınlık yerleşmesinden başka bir yerleşim olmamıştır. Doğudaki yarımada ise gittikçe sarplaşmakta, Hıdırlık tepesinde 187 metre yüksekliğe ulaşmakta ve nihayet deniz yönünde dik yarlar ile kuşatılmaktadır. Bu durumda şehrin deniz yönünden ve berzahtan zaptedilmesi imkânsız olmaktadır.
Tarih[]
Sinop tarihi açıdan önemli bir yerdir. Antik çağdan beri parlak ve yoğun bir ticari ve kültürel yaşantıya sahip olan Sinop, bu niteliğini Bizans, Selçuklu, Candaroğlu ve Osmanlı yönetimlerinde de sürdürmüş, ayrıca kale ve tersanesi ile bölgenin en önemli askeri üslerinden biri olmuştur. Bu durumunu Sinop Baskını'ndan sonra kaybetmeye başlayan kent, sur dışına güneydoğu yönde azınlık yerleşmeleri ile batıya doğru ise yönetim ve eğitim gibi kamu hizmetleri yerleşmesiyle çıkmıştır.
İlin Adının Kaynağı[]
Antik Çağ'da, Paflagonya bölgesi içinde kalan Sinop'un saptanabilen en eski adı, Sinope'dir. Bir söylenceye göre kent adının kurucusu olarak kabul edilen aynı isimli bir Amazon kraliçesinden almıştır. Bir başka söylenceye göreyse, kenti eski Yunan'da Irmak Tanrısı Asopos'un su perisi kızlarından Sinopekurmuştur. Bahsi geçen Yunan efsaneleri İÖ V. - IV. ve III. Y.Yıllarda tarihlenmektedir ve aynı dönem kent sikkeleri üstünde, Sinope'nin başı görülmektedir. Hangi söylence benimsenirse benimsensin, kentin kurucusunun Sinope olduğu kesindir. Ancak, Sinope bir su perisi ise, kentin Yunanlı kolonicilerce; Amazon ise; Anadolu'nun yerli halklarınca kurulmuş olması gerekir. Bu ikilem, dilbilim çalışmalarıyla bir ölçüde çözülmemiştir: Gerek etimolojisine yabancı olan Sin ya da Sind sözcüklerine Yunanistan'ın dışında daha çok Pontos,Doğu Anadolu,İran ve Hindistan'da rastlanmaktadır. Bu da, Sinope adının yerli Anadolu dillerinde gelmiş olabileceğini göstermektedir. Ünlü Antik Çağ coğrafyasısı Strabon ise, kentin kurucusu olarak, Argonotlar'dan Teselyalı Otolikos'u göstermekte ve onun kenti ele geçirerek bir Yunan kolonisi kurduğu yazmaktadır. "Kentin ele geçirilmesi" kavramı, kolonileştirmeden önce, kent'te yerli bir halkın yaşandığını ortaya koymaktadır. Strabon'un sözünü ettiği gelişmeden sonra, Sinope Kenti İÖ VII. yıllarında bir kez Miletuslular'ca kolonileştirilmistir. Kent'te, sırasıyla Miletuslu Habrindas, Koos ve Krenitas dönemlerinde yerleşilmiştir. Tüm bü söylence ve tarihsel olaylar Sinop'un ilk çağlarda yerli halkça kurulduğunu, bu yerleşimi, söylencesel Argonot seferiyle ilgili olarak bir Yunan kolonisi'nin izlediğini, son olarak da Miletuslular'ın burada bir koloni kurduğunu ortaya koymaktadır. Sinop'u da içeren Karadeniz bölgesi'nin en eski halkı Hitit kaynakalrında bahsi geçen Kaşkalar olup, bu kaynağa göre "Arauanna Ülkesi adlı bir bölge de, Sinop yöresinde bulunuyordu.
Pontus Dönemi[]
183 M.Ö. Pharnakes I Sinopu elle geçirdi ve Pontus Krallığı'nın başkenti yaptı. O dönemlerde, Sinop tarihinde en parlak dönemini yaşadı. Tüm tarihi yapıtlar ve Sinop Kalesi Pontus dönemine dayaniyor. Pontus Kralı Mithridates VI M.Ö. 64 yılında yapılan savaşı Pompeius Magnus'a kaybedince Romalılar Pontus'u Roma İmparatorluğu'nun egemenliği altına aldılar. Sinop'un önemi Roma döneminde azalmıştır.
Bizans Dönemi[]
Sinop doğal korunaklı bir liman kenti olduğu için, Bizans Dönemi'nde de önemini korudu. Rusya steplerinden ya da Orta Anadolu'dan gelen ürünlerin boşaltma yükleme merkezi burasıydı. Sinop, Bizans egemenliğin'nin dönemlerinde Paflagonya Theması içinde yer alıyordu.
Osmanlı Dönemi[]
Osmanlı yönetimi altında Sinop, bir süre barış içinde yaşadı. Ancak patlak veren Celali ve Suhte ayaklanmaları sırasında büyük sıkıntılar çekti. 1558'de Kanuni'nin oğulları Selim ve Beyazıd arasında çıkan saltanat kavgasından sonra Anadolu'da karışıklar giderek arttı. İran'a sığınan Beyazid geri dönmesi kaygısıyla Rumeli askerinin Amasya-Tokat arasında bekletilmesine karşın, yöredeki olaylar azalmadı. Sinop, Bafra ve Ladik'te suhteler halkın can, mal ve namusuna saldırıyorlardı.Devlet görevlilerinden ve halktan bazı kişiler'de, suhtelere yardımcı oluyorlardı. Kastamonu Sancakbeyi Süleyman Bey'de İstanbul'a gönderdiği mektupta Boyabat, Sinop, Durağan kadılıklarına zekat, sadaka ve benzer adlarla zorla para toplayan suhtelerden ve rüşvet karşılığı bunlara yardım eden hazine tahsildarlarından yakınıyordu. 1567-1568'de olaylarıin daha da artmış olduğu; Sinop Kadısı'nın İstanbul'a gönderdiği mektupta anlaşılmaktadır. Bolu'da soygunlar düzenleyen iki suhte topluluğu, devlet giriştiği hareket sırasında Sinop'a çekildiler. Sinop'daki eylemleri yakınma konusu olunca devlet, Bursa Sancakbeyine suhteri cezalandırma görevi verdi. 200 kadar sipahi seferden alıkonularak suhteler üzerine gönderildi. Ancak sipahiler suhtelerle çarpışmaya yanaşmadılar. Boyabatlı Söyleme ve Kara Hüseyin adındaki suhtelerin başkanlığında hareket eden gruplar, yöredeki tüm kasabaları haraça bağladığı gibi, Sinop Kadısı'nın yolunu kesip bir adamı öldürdüler.
II. Meşrutiyet dönemine gelindiğinde Dr. Rıza Nur Sinop Mebusu olarak meclise girdi.
Nüfus ve demografi[]
Ulaşım şebekesi olarak Antikçağ 'dan beri geometrik yapısını koruyan Sinop'un ulaşım omurgasını, Boyabat yolu ile bu yolun şehir içindeki devamı olan Sakarya, Cumhuriyet ve Fatih caddeleri oluşturur. Bu eksendeki en önemli dikey bağlantı, Valilik ve Belediye önünden geçen Gazi Caddesidir. Şehir yerleşiminde, Yeni Mahalle yüksek gelirli memurların, Camikebir Mahallesi zengin tüccar, serbest meslek sahibi ve esnaf ailelerinin, Gelincik Mahallesi ise taşradan yeni gelmiş olanların yerleştikleri alanlardır. Batıda Gelincik, Kuzeydoğuda İncedayı ve Kefevi, doğuda Ada Mahalleri düşük gelirli grupların yerleşim yerleridir. Bu demoğrafik katmanlaşmanın tersine İl, ülkenin ileri eğitim ve demokratik yaşam şekline sahiptir.
İlin valileri[]
Sinop valileri .Sinop/Protokol listesi/2013. Sinop Valiliği/Lojmanları.Sinop milletvekilleri. Sinop valisi/FETÖ davası .Sinop/FETO davalari | |
---|---|
Osmanlı mutasarrıfları | [[]] |
1980-2000 | Nacati Özen (1979-1981) - Muzaffer Yüzgeç (1981-1983) - Mustafa Demirel (1983-1984) - M. Şefik Kalkan (1984-1985) - Şükrü Ergün Özakman (1985-1988) - Arif Akbulut (1988-1991) - Adil Yazar (1991-1993) -M. İrfan Kurucu (1993-1997) - Selahattin Basar (1997-2000) - |
Cumhuriyet mutasarrıfları | Süleyman Necmi Selmen (Mutasarrıf) (1922-1922) - |
1950 -1960 | Ahmet Muhtar Acar (1949-1950) - Fazıl Kaftanoğlu (1950-1950) - Selahattin Gedik (1951-1952) - M. Avni Dümer (1952-1952) - Muharrem Balasaygun (1953-1954) - Hüseyin Alan Meydanoğlu (1954-1954) - Esat Onat (1954-1957) - Nedim Evliya (1957-1959) - Haldun Mentaşoğlu (1960-1960) - |
1960 -1971 | Sevket Esen (1960-1962) - Fikret Ersanlı (1962-1964) - Kasif Tosun (1964-1966) - Kemal Paşaoğlu (1966-1968) - Naci Babacan (1968-1970) - |
1972- 1980 | İsmail Dokuzoğlu (1972-1975) - Abidin Çoskun (1975-1978) - Ahmet Bassoy (1978-1979) - |
Cumhuriyet valileri | Nizamettin Atakur (1923-1926) - İbrahim Ethem Aykut (1927-1928) - Abdulhak Savas (1933-1935) - Süreyya Yurdakul (1935-1937) - Naci Kıcıman (1937-1937) - Salih Rıza Kılıç (1941-1946) - Ömer Naci Rollas (1946-1947) - Mehmet Rıfat Şahinbaş (1947-1949) - |
2000 sonrası | Ayhan Nasuhbeyoğlu (2000-2001) - Zeki Şanal (2003-2008) - Mustafa Hakan Güvençer (2008- ) - Ahmet Cengiz - Yavuz Selim Köşger. Yasemin Çetinkaya. |
Sinop vali yardımcıları |
Kaynakça[]
Dış bağlantılar[]
Sinop Haritası | Sinop ilinin ilçeleri | |
---|---|---|
Sinop | Ayancık | Boyabat | Dikmen | Durağan | Erfelek | Gerze | Saraydüzü | Türkeli |
Şablon:Türkiye idari
ar:سينوب (محافظة)
az:Sinop vilayəti
be:Правінцыя Сіноп
bg:Синоп (вилает)
br:Sinop (proviñs)
bs:Sinop (provincija)
crh:Sinop (il)
cs:Sinopská provincie
cv:Синоп (ил)
de:Sinop (Provinz)
el:Επαρχία Σινώπης
en:Sinop Province
eo:Provinco Sinop
es:Provincia de Sinop
eu:Sinop probintzia
fa:استان سینوپ
fi:Sinopin maakunta
fr:Sinop (province)
hu:Sinop (tartomány)
id:Provinsi Sinop
it:Provincia di Sinop
ja:スィノプ県
ka:სინოპი (პროვინცია)
lv:Sinopas ils
mk:Синоп (покраина)
nl:Sinop (provincie)
pt:Sinop (província)
ru:Синоп (ил)
sv:Sinop (provins)
sw:Mkoa wa Sinop
tg:Вилояти Синоп
ug:سىنوپ ۋىلايىتى
uk:Сіноп (іл)
uz:Sinop (viloyat)
vi:Sinop (tỉnh)
war:Sinop (lalawigan)
zh:锡诺普省