Soruşturmanın Usulsüzlüğü İddiası [1]
Mülki amirler ve Hakim ve Cumhuriyet savcıları ile ilgili gözaltına alma, tutuklama ve malvarlığı üzerine tedbir konulması kararları görevli ve yetkili soruşturma ve yargılama makamları tarafından verilmemiştir. (Bu savunma maddesi sadece mülki amirler ve hâkim ve Cumhuriyet savcıları için uygundur.)
Gözaltı, Tutuklama, Tedbir Kararları Görevli ve Yetkili Merciilerce verilmemesi[]
GÖZALTINA ALMA, TUTUKLAMA ve MALVARLIĞI ÜZERİNE TEDBİR KONULMASI KARARLARI GÖREVLİ VE YETKİLİ SORUŞTURMA VE YARGI MAKAMLARI TARAFINDAN VERİLMEMİŞTİR.
2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununun 88/1 maddesine göre;
“Ağır ceza mahkemesinin görevine giren suçüstü hâlleri dışında suç işlediği ileri sürülen hakim ve savcılar yakalanamaz, üzerleri ve konutları aranamaz, sorguya çekilemez.”
Ağır cezalık suçüstü hallerinde ise aynı yasanın 94/1 maddesine göre savcılar genel hükümlere göre soruşturma yapar düzenlemeleri getirilmiştir.
Suçüstü halinin tanımı Ceza Muhakemesi Kanunu nun 2/1-j maddesinde yapılmıştır.
Buna göre suçüstü :
- İşlenmekte olan suçu,
- Henüz işlenmiş olan fiil ile fiilin işlenmesinden hemen sonra kolluk, suçtan zarar gören veya başkaları tarafından takip edilerek yakalanan kişinin işlediği suçu,
- Fiilin pek az önce işlendiğini gösteren eşya veya delille yakalanan kimsenin işlediği suçu ifade etmektedir, yani özetle “kişiye suçu işlerken rastlanması” olarak tanımlanabilir.
Terör örgütü üyeliği suçu mütemadi (devam eden) suç niteliğindedir, temadi sona erdiğinde veya kesildiğinde suç işlenmiş sayılır ve suç tarihi de temadinin kesildiği tarihtir.[1] Terör örgütü üyeliği suçunda temadi, şüphelinin yakalanması ile, şüpheli yakalanamamış ise iddianamenin düzenlenmesi ile kesilir. Şüphelinin yakalanıp gözaltına alınabilmesi için de, yine CMK’ nun 91. maddesine göre kişinin suç işlediği şüphesini gösteren somut delillerin varlığı gerekir.
Anayasamızın 159/9 Maddesinde[]
“Hâkim ve savcıların …… görevlerinden dolayı veya görevleri sırasında suç işleyip işlemediklerini, …..ilgili dairenin teklifi ve Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Başkanının oluru ile Kurul müfettişlerine yaptırılır. Soruşturma ve inceleme işlemleri, hakkında soruşturma ve inceleme yapılacak olandan daha kıdemli hâkim veya savcı eliyle de yaptırılabilir.” Hükmü yer almaktadır.
2802 Sayılı Hâkimler ve Savcılar Yasasında[]
“Kovuşturma kararı ve ilk soruşturma” başlıklı 89. Maddesinde Anayasanın 159/9 Maddesine uygun düzenleme getirilmiştir. 2802 Sayılı Yasanın 89. Maddesinde “Hâkim ve savcılar hakkında görevden doğan veya görev sırasında işledikleri suçlar nedeniyle kovuşturma yapılması gerekli görüldüğü takdirde evrak, Adalet Bakanlığınca ilgilinin yargı çevresinde bulunduğu ağır ceza mahkemesine en yakın ağır ceza mahkemesi Cumhuriyet savcılığına; Adalet Bakanlığı merkez, bağlı ve ilgili kuruluşlarında görevli hâkim ve savcılar hakkındaki evrak ise Ankara Cumhuriyet Savcılığına gönderilir.” Hükmü getirilmiştir. 2802 Sayılı Yasanın 92. Maddesinde “ 89 uncu maddede yazılı mercilerin tutuklamaya ve salıvermeye veya son soruşturmanın açılmasına yer olmadığına ilişkin kararlarına …..itiraz olunabilir. Bu itiraz, ilgilinin yargı çevresi içinde bulunduğu ağır ceza mahkemesi hariç olmak üzere, kararı veren mahkemeye en yakın ağır ceza mahkemesinde incelenir.” Hükmü getirilmiştir.
Düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde,[]
Hakim ve Savcılar hakkında HSYK teklif ve olurundan sonra (Any. 159 m.) başlatılacak soruşturmada her türlü işlemin ve bu arada gözaltına alınma ve tutuklanma talebinin soruşturmayı yürüten HSYK Müfettişleri veya soruşturmada görevlendirilen yargı mensubu tarafından yapılabileceği, tutuklama kararı verme yetkisinin ise 2802 Sayılı Yasanın 89 Maddesinde belirtilen “en yakın ağır ceza mahkemesine” ait olduğu anlaşılmaktadır.
15 Temmuz öncesi haklarında soruşturma başlatılan Hakimler[]
Metin ÖZÇELİK ve Mustafa BAŞER ile ilgili adli soruşturmanın HSYK Müfettişi tarafından yürütüldüğü, tutuklama talebinin yine HSYK Müfettişi tarafından yetkili mahkemeye iletildiği, bu yargı mensupları hakkında tutuklama kararının, görev yaptıkları İstanbul adliyesine en yakın Ağır Ceza Mahkemesi olan Bakırköy Ağır Ceza mahkemesi tarafından verildiği bilinmektedir. Söz konusu uygulama usulen Anayasanın 159, 2802 Sayılı Yasanın 89 ve 92 maddelerin uygun olarak yerine getirilmiştir. Bu durumda, hukuka uygun ve yerleşik uygulamanın hakkımda neden yerine getirilmediğinin açıklanması mümkün değildir.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin[]
“Özgürlük ve güvenlik hakkı” başlıklı 5. Maddesinde ” Herkesin kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı ” bulunduğu vurgulanmıştır. 5/c bendine ” Bir suç işlediği hakkında geçerli şüphe bulunan veya suç işlemesine ya da suçu işledikten sonra kaçmasına engel olmak zorunluluğu inancını doğuran makul nedenlerin bulunması dolayısıyla, bir kimsenin yetkili merci önüne çıkarılmak üzere yakalanması ve tutulu durumda bulundurulması” durumunda özgürlüğünden yoksun bırakılabileceği belirtilmiştir. Suç şüphesi ile hakkında soruşturma başlatılan bir kimsenin ancak “makul nedenlerin” bulunması halinde, “yetkili merci tarafından” yakalanmasına ve tutuklanmasına karar verilebileceği belirtilmiştir. Makul şüphe ve yetkili merci tarafından verilme unsurlarını ayrı ayrı gerçekleşmesi gerekir. Yetkili olmayan merci tarafından tutuklama kararı verilmesi, AİHS nin 5. Maddesinde düzenlenen “özgürlük ve güvenlik hakkı” nın ihlalini oluşturacaktır.
AİHS ve AİHM kararları doğrultusunda; Gözaltında tutulmakta olan kişi, en geç azami gözaltı süresinin sonunda salıverilmediği takdirde, Sözleşme’nin 5(3). fıkrası gereğince, “yargıç veya hukuken yargılama yetkisine sahip diğer bir görevlinin önüne çıkarılmalıdır. Söz konusu yargıç veya yargısal görevli, tutulan kişinin ya salıverilmesine ya da tutuklanmasına karar verecektir. Bu fıkraya göre sanığın önüne çıkarılacağı yargıç veya yargısal görevli, birinci fıkranın (c) bendindeki ‘kanunen yetkili makamla aynı anlama gelmektedir.
Mahkeme, sanığın önüne çıkarıldığı yargıç veya yargısal görevlileri statüleri, işlevleri ve izledikleri yargılama usulü bakımından Sözleşme’nin 5(3). fıkrasının aradığı şartları taşıyıp taşımadığını denetlemektedir.
Yargıçın bağımsızlığı[]
İlk olarak, kişinin önüne çıkarılacağı yargıç veya yargısal görevlinin yürütme organından ve taraflardan bağımsız olması gerekir. Mahkeme, Sözleşme’nin 6(1). Fıkrası bakımından bağımsız ve tarafsız sayılamayacak DGM’deki askeri yargıcın, tutuklama kararı verebilecek bağımsız yargıç statüsüne de sahip olmadığı ve Sözleşme’nin 5(3). Fıkrasının ihlal edildiği sonucuna varmıştır (Bülbül, §23-24).
İkinci olarak, Mahkeme’ye göre, yargıç veya yargılama yetkisine sahip görevli, önüne şahsen getirilen kimseyi dinlemeli ve hukuki kriterlere dayanarak tutulmasının haklı olup olmadığını incelemelidir. Bu yargısal görevli, eğer kişinin tutulması haklı değil ise, tutulan kimsenin salıverilmesi için bağlayıcı karar verme yetkisine sahip olmalıdır.
- (Schiesser, §31; ve İrlanda – Birleşik Krallık, §199; Assenov ve Diğerleri, §146). O halde Sözleşme’nin 5(3). fıkrasına göre, bu yargıç veya görevli tutmayı esastan inceleme yetkisi ile donatılmış olmalıdır (T.W. – Malta, §41).
Yargıç veya görevlinin tutuklama veya salıverme konusunda sınırlı bir inceleme yetkisine sahip olması, Sözleşme’nin 5(3). fıkrasını ihlal eder.
- Mahkeme, Aquilina – Malta davasında kişinin önüne çıkarıldığı yargıcın, sadece kanuna göre tutuklanmayı gerektirmeyen bir suç isnadıyla karşılaşması halinde kişiyi re’sen salıverme yetkisine sahip olmasını, yargıcın inceleme yetkisinin darlığı nedeniyle yeterli görmemiştir. Mahkeme’ye göre bu yargıç, tutulan kişinin suç işlediğinden makul kuşku bulunup bulunmadığını inceleme ve bulunmuyorsa salıverme yetkisine sahip değildir (Aquilina, 52-55; Sabeur Ben Ali, §30).
Kısaca kişinin önüne çıkarıldığı bir yargıç,
- i) kişinin suç işlendiği hakkında makul kuşku bulunup bulunmadığını inceleyebilmeli,
- ii) iç hukukta öngörülen tutuklama nedenleri (kaçma tehlikesi, delilleri karartma, tanıklara baskı yapma gibi tutuklamayı gerektiren bir kamu yararı) bulunup bulunmadığını inceleyebilmeli,
- iii) bir duruşma yaparak şüpheliyi bizzat dinlemeli,
- iv) tutuklamayı gerektiren şartlar bulunuyorsa gerekçeli kararında bunları göstererek tutuklamaya, bulunmuyorsa salıvermeye karar verebilmelidir.[2]
Bunun yanında, 15 Temmuz menfur darbe girişiminin hemen akabinde 2 Anayasa Mahkemesi üyesi, 140 Yargıtay üyesi, 48 Danıştay üyesi ile adli ve idari yargıdan 2745 hakim-savcı hakkında gözaltı kararları verilmiştir.[3]
Adalet Bakanlığının 10 Haziran’da açıkladığı verilere göre, 15 Temmuz’dan sonra 2 AYM üyesi, 3 HSYK üyesi, 104 Yargıtay üyesi, 41 Danıştay üyesi ve adli ve idari yargıdan 2431 hakim ve savcı tutuklandığı, 25 Yargıtay üyesi, 6 Danıştay üyesi ve 211 hakim-savcı hakkında yakalama kararı bulunduğu belirtilmiştir.[4]
15 Temmuz’dan sonra çeşitli tarihlerde verilen ihraç kararlarıyla da bu güne kadar 4238 yargı mensubunun meslekten çıkarılmasına karar verilmiştir.
HSYK Başkanvekili Mehmet Yılmaz 15 Temmuz’un hemen akabinde 2745 yargı mensubu hakkında verilen gözaltı ve açığa alma kararları ile ilgili olarak 22 Eylül 2016 tarihinde yaptığı açıklamada, bu kararlara konu yargı mensuplarına ilişkin listelerin bir gecede hazırlanmadığını, üç yıldır üzerinde çalıştıklarını beyan etmiştir.[5]
Açığa alınma listesinde, 15 Temmuz 2016 Tarihinden 2 ay önce kadar önce Mayıs ayında vefat etmiş olan Bandırma C.Savcısı Ahmet BİÇER ile daha önce emekli olmuş, istifa ederek meslekten ayrılmış yargı mensuplarının isimlerinin de bulunması, listenin çok önceden hazırlandığını göstermektedir.
Listelerin nasıl hazırlandığını ve bu hâkim-savcılar hakkındaki delil durumunu HSYK Başkanvekili Mehmet Yılmaz 22 Kasım 2016 tarihli açıklamalarında şöyle dile getirmişti: “Bizim genel ispat aracımız tanık anlatımıydı. Tanıklarımızın tamamı da hâkim ve savcılardı. İllerdeki başsavcılar, ceza mahkemesi başkanlarının tanıklıklarından oluşan bir örgüt listesi[6].”
Bu sözlerin tek açıklaması bulunmaktadır, o da şudur ki, bu listeler bazı hâkim-savcıların, başsavcı ve mahkeme başkanlarının verdikleri isimlerden oluşmuştu, yani tamamen bir fişleme listesiydi. Nitekim HSYK 2. Daire üyesi (16 Nisan referandumundan sonra Danıştay’a üye atanan) Muharrem Özkaya tarafından Cumhurbaşkanına, Başbakana, Adalet Bakanına ve eski müsteşar Birol Erdem soruşturmasını yürüten yargıçlara yazıldığı söylenen bir mektupta
“Birol Erdem Yargıtay, Danıştay ve Yüksek Mahkemelerdeki FETÖ’cü listesini hazırladı. İdari yargıda tasfiyesi yapılan 456 FETÖ’cü ismin tespit çalışmasını yine Birol Erdem yapmıştır.” [7]
denilerek bu fişlemelerin itiraf edildiği görülmektedir. Yine hakim-savcılara sorgularında sorulan sorulardan ve iddianamelerde ileri sürülen iddialardan anlaşılmaktadır ki, hakim-savcılar HSYK seçimlerinde kullandıkları oya göre, iktidarın desteklediği Yargıda Birlik Derneğine oy verip vermediklerine göre fişlenmiş, YBD muhalifleri ve bağımsız adaylara oy verenlerin isimleri, iddia konusu “FETÖ/PDY” üyesi olarak listelenmiştir.
Hâkim-savcıların bu fişleme listeleri ile ihraç edilmelerinden ve tutuklanmalarından sonra haklarında delil toplanmaya ya da üretilmeye başlanıldığı anlaşılmaktadır. 15 Temmuz darbe girişiminden sonra tutuklanan hâkim ve savcıların, itirafçı olmaları için hücreye konulup tecrit edildikleri, HSYK Başkanvekili tarafından
“Biz de disiplin açısından itirafta bulunan hâkim, savcılar olursa ihraç yoluna gitmeyeceğiz. Yeter ki bize örgütü deşifre konusunda çok yararlı bilgiler versinler.”[8]
denilmek suretiyle “yargı mensuplarına” itirafçı olmaları halinde mesleklerine devam edebilecekleri vaadinde bulunulmuştur. HSYK Başkanvekilinin söz konusu “mesleğe devam edebilme” vaadinin Hâkim-Savcıların iradelerinin fesada uğratılması amacıyla beyan edildiği yine HSYK Başkanvekilinin “Bu açıklamayı tamamen itirafçılığı teşvik amacıyla yaptım ve çok da başarılı oldum.”[9] beyanları ile itiraf edilmiştir.
Bu nedenlerle kendi meslektaşları aleyhine “mesleğe dönme vaadiyle” beyanda bulunan yargı mensupları bulunuyor ise bu beyanların CMK’ nın 148 Maddesine göre “özgür iradeye” dayalı beyanlar olmadığı açıktır. Beyanların “aldatma” ile elde edilmesi nedeni ile, hukuka aykırı elde edilen kanıt olması nazara alındığında, Anayasanın 38/4 m., CMK’ nın 148/4 m., 217/2 m. İle 230/1-b Maddeleri gereğince sanık aleyhine kanıt olarak kullanılabilmesi mümkün değildir.
Gözaltına alınmam ve tutuklanmamdan çok sonra MİT tarafından hukuka aykırı yöntemlerle Bylock listelerinin oluşturulduğu, tamamen istihbarî nitelikte olan ve yasal delil niteliği olmayan Bylock listeleri ile peyderpey bir çok yargı mensubu hakkında ihraç ve tutuklama kararları verildiği görülmüştür. Başka bir anlatımla, 15 Temmuz itibariyle eldeki tek kanıtın “fişleme listelerinde ibaret” olduğu ortaya çıkmıştır. 15 Temmuz’dan sonra buna itiraf adı altında alınan özgür iradeye dayanmayan bir kısım ifadeler ve MİT’in istihbarî nitelikteki Bylock listeleri de eklenmeye çalışılmıştır.
Şüphesiz soruşturma makamının elinde somut olması durumunda 15 Temmuz’dan çok önce soruşturma işlemlerinin başlatılacağı ortadadır. Ancak elde somut bir kanıt olmadığından ihraç ve gözaltı kararları vermenin soruşturma makamlarını sıkıntıya sokacağı anlaşıldığından, 15 Temmuz sonrası toplumda oluşan “darbe karşıtı” kamuoyu desteğini de almak sureti ile “darbe” ile “silahlı terör örgütü” ile hiçbir ilgisi olmayan şahsım hakkında, hukuka aykırı işlemlere zemin hazırlandıktan sonra haksız ve hukuka aykırı olarak gözaltına alma, tutuklama ve malvarlığı üzerine tedbir konulması gibi birçok uygulamaya imza atılmıştır.
HSYK Başkanvekili Mehmet YILMAZ’ın medyadaki bir başka açıklaması; “Hâkim ve savcılar darbeden değil FETÖ’ den görevden alındı.” Şeklindedir. Şahsımın darbe ile bir ilgisinin bulunmadığı darbe girişimine ilişkin tarafıma bir isnatta bulunulmadığı iddianameden de anlaşılmaktadır.
Suçüstü hali[]
Bu bağlamda, Hâkim ve Savcıların ve işlediği ileri sürülen “Silahlı Terör Örgütü Üyeliği” suçu “suçüstü” halini oluşturan bir suç ise neden 15 Temmuz öncesi bir tarihte hakkımda “suçüstü” hükümlerine göre işlem yapılmamıştır?!
15 Temmuz öncesi bu suçun işlendiğine ilişkin elde kanıt bulunuyor idiyse neden gözaltına alınmadım, tutuklanmadım? 15 Temmuz öncesi soruşturma makamlarını bundan alıkoyan nedir? Karşımızda maddi gerçek olarak duran husus şudur ki; 15 Temmuz öncesi soruşturma ve kovuşturma makamlarının elinde hiçbir somut kanıt bulunmamaktadır. Yine soruşturma ve kovuşturma makamlarınca, isnat edilen suçla ilgili olarak “suçüstü” hükümlerinin uygulanamayacağı bilinmektedir.
Bu nedenle 15 Temmuz tarihi öncesi, bu yönde ve arzu ve istek olduğu halde, bir işlem yapılamamıştır. 15 Temmuz Hain Darbe Girişimi, yasal dayanağı olmayan uygulama ve yorumlar için fırsat bilinerek, hukuka aykırılıklara tevessül edilmiştir.
HSYK 3. Daire üyesi Turgay ATEŞ’ in darbe girişiminden bir ay kadar önce, 14 Haziran 2016 tarihli bir konuşmasında “mevzuaat yetersizliğinden” yakınması bu olguyu güçlendirmiştir. ATEŞ konuşmasında
“Yargının içindeki malum yapı temizlenmeden yargı düştüğü yerden kalkamayacak. Bu amacı gerçekleştirebilmek için HSYK’ nın elinde çeşitli usuller var, mevzuat çerçevesinde ancak netice bulabiliyor, bu süreç çok uzuyor. Devlet Denetleme Kurulunun HSYK’ dan da istediği ‘mücadele anlamında ne tür şey yapabiliriz’ şeklindeki öneriye ‘Bir mevzuata ihtiyaç olduğunu, bu mevzuat çerçevesinde bu yapı ile mücadele noktasında ciddi bir faaliyete girilebileceğini söylediğini”
belirtmiştir.[10]
15 Temmuz’daki menfur darbe girişiminin yaşanmasında sonra 21 Temmuz 2016 tarihinde ülke genelinde olağanüstü hâl ilan edilerek, Bakanlar Kurulu’na kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi verilmiştir. Bu şartlar altındayken 15 Temmuz darbe girişiminin, yargıda tasfiyeye hazırlanan Yürütme ve yürütme güdümündeki HSYK’ nın imdadına “tam bir lütuf olarak” yetiştiği anlaşılmaktadır.
Cumhurbaşkanı Erdoğan 22 Eylül 2016 tarihinde New York’ta yaptığı konuşmasında “şu andaki süreç içerisinde normal zamanlarda yapamayacağımız birçok şeyi hamdolsun yapabilme imkanına, gücüne sahip olduk. Normal şartlarda bunları geri alabilir miydik? (bazı eğitim kurumları) Alamazdık ama şimdi KHK ve OHAL ile bunların hepsini toplayarak bu okulları Devlete teslim ettik”[11] şeklinde beyanda bulunduğu anlaşılmaktadır.
Yine HSYK Başkanvekili Mehmet Yılmaz 23 Eylül 2016 tarihli bir beyanatında:
“Bu KHK daha önce yoktu ki hepsini birden ihraç edelim. İhraç kararlarımız KHK’ ye dayandı. KHK çıkmasaydı, elimizdeki disiplin soruşturmasına devam edecektik. Ankara Başsavcılığı da bunlarla ilgili iddianame hazırlayacaktı ve biz savunmalarını aldıktan sonra yine ihraç kararları verebilecektik”[12] demiştir.
Böylece ihraç ve gözaltı kararları için yürütmenin ve yürütme güdümündeki HSYK’nın önlerinde bulunan mevzuat engeli 15 Temmuz ve OHAL sayesinde aşılmıştır. HSYK Başkanvekili Mehmet Yılmaz’ın açıklamalarına göre, yargı mensupları hakkında terör örgütü üyeliğinden işlem yapıldığı, darbe suçlamasında bulunulmadığı ortaya çıkmıştır.
Hakim ve savcılar hakkında düzenlen birçok iddianamede sadece “Silahlı Terör Örgütü Üyeliği” suçlamasının yöneltildiği, darbeye ilişkin olan Anayasayı İhlaller ( 309 M.), Yasama Organına karşı Suç ( 311 m.), Hükümete Karşı suç ( 312 m.) suçlarından her hangi bir isnatta bulunulmadığı anlaşılmaktadır.
HSYK Başkanvekili Mehmet YILMAZ “Ankara Başsavcılığı elindeki ceza soruşturmasında delil ele geçtiği için hâkim-savcılarla ilgili gözaltı kararı verdi” şeklinde beyanda bulunmuştur. 15 Temmuz’da bir kısım asker şahısların işledikleri darbeye teşebbüs fiilinin, darbe ile ilgisi olmayanlar bakımından delil sayılması mümkün değildir. Suç ve cezanın şahsiliği ilkesine aykırıdır. Yargı mensupları hakkında 15 Temmuz’la ilgili hiçbir suçlama yöneltilmediğine göre, burada suçların şahsiliği ilkesinin de ihlal edildiği somut olarak ortaya çıkmaktadır.
14 Temmuz 2016 tarihinde bulun(a)mayan “suçüstü halinin” 15 Temmuz’da nasıl oluştuğu ve bulunduğunun izahının yapılması mümkün değildir. Başta şahsım olmak üzere, 3 yıldır fişlenerek listeleri oluşturulan yargı mensupları hakkındaki 14 Temmuz’daki delil durumu neyse, 15 Temmuz’da da aynıdır. Hakkında kanıt bulunan yargı mensupları hakkında 15 Temmuz öncesi neden işlem yapılmamıştır? İşlem yapmayanlar hakkında soruşturma açılmış mıdır? Bu soruların cevabının verilebilmesi de mümkün değildir.
Şahsımın darbe girişimi ile uzaktan yakından hiçbir ilgisi olmadığı halde, 15 Temmuz darbe girişiminin failleri konusunda henüz ortada hiçbir yargı kararı yokken, darbeci askerler dahi henüz yakalanıp sorgulanmamışken, “Darbe girişiminde bulunulması” olayını şahsım aleyhine “kanıt” olarak değerlendirip bu suretle “suçüstü halinin oluştuğunu kabul etmenin” hukuken izahının yapmak mümkün değildir.
1982 Anayasası’nın 38. maddesinde “ceza sorumluluğu şahsidir” düzenlemesine yer verilmiştir. 5237 sayılı TCK’nın 20. maddesinde de bu husus; “Ceza sorumluluğu şahsîdir . Kimse başkasının fiilinden dolayı sorumlu tutulamaz” şeklinde düzenlenmiştir.
Bununla birlikte Ceza Yargılamasının en temel ilkelerinden birisi de suç ve cezanın kanuniliği ilkesidir. TCK’ nın 2/1 Maddesinde “Kanunun açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz.” Hükmü yer almaktadır. Sanıktan-şüpheliden sadır olmayan fiilden (eylem) dolayı sanık cezalandırılamaz. Fiil suçun maddi unsurlarındandır. Kusurlu fiil olmadan kimse cezalandırılmaz. Ceza hukukunda objektif sorumluluk hali söz konusu değildir.
Kusursuz suç ve ceza olmaz ilkesi ile ilgili olarak, Prof. Bahri ÖZTÜK ( Ceza Hukuku Genel ve Özel Hükümler kitabında) şu açıklamaları getirmiştir;
“Kusur , bir fiilin, isnat kabiliyeti bulunan bir kimse tarafından bilerek ve isteyerek ve fakat en azından bilerek yapılmasıdır. Bilmeden ve/veya istemeden yapılan bir fiilden dolayı kimse cezalandırılamaz. Bu ilkeye göre, ceza sadece, bizzat fail tarafından işlenmiş bulunan fiilden doğan kişisel sorumluluğa dayanabilir. Anayasamız m.38 de, “ceza sorumluluğu şahsîdir” derken, dolaylı olarak bu hususa da işaret etmiş olmaktadır.”
Fiil; Failin iradi olarak, bilerek ve isteyerek yaptığı, dış dünyada değişiklik yapan ve belirli bir sonucu gerçekleştirmeye yönelik olan davranış şeklinde tanımlanmaktadır. Kusurlu bir fiil olmadan sanık cezalandırılamaz.
Sanıkların, başkalarının eylemlerinden sorumlu tutulmaları ceza hukukunun sorumluluk ilkelerine tamamen aykırıdır.
2709 sayılı 1982 Anayasası’nın 38. maddesinde “ceza sorumluluğu şahsidir” düzenlemesine yer verilmiştir. 5237 sayılı TCK’nın 20. maddesinde de bu husus; “Ceza sorumluluğu şahsîdir. Kimse başkasının fiilinden dolayı sorumlu tutulamaz” şeklinde düzenlenmiştir.
Suç ve cezanın şahsiliği ilkesi gereği suçüstü halinin mevcudiyeti ve suçun oluşma tarihi yasal kriterler çerçevesinde belirlenmek zorundadır. Suçüstü hali, soruşturmacıların ne zaman yapacakları bilinmeyen talep tarihine göre belirlenemez. Soruşturmacıların kendi istedikleri tarihte yapmış oldukları veya yapmayı erteledikleri işlemler temadinin kesilme anını ve suç tarihini belirlemede ölçüt olarak kabul edilemez. Alınacak karar ve yapılacak işlemler bakımından konjonktürel ortama veya oluşturulacak algı iklimine göre hareket ediliyor olması yasal değildir ve görevin kötüye kullanılması niteliğindedir.
Buna göre hâkim-savcılar hakkındaki sorgu işlemleri, gözaltı, arama ve tutuklama kararları tamamen hukuksuzdur. 2802 sayılı yasanın 88/1. maddesi ihlal edilmiştir ve bu kararları alan ve uygulayan kimseler açıkça suç işlemişlerdir. Tutuklu kişi sayısınca hürriyeti tahdit suçu işlenmiş, işlenmeye devam edilmekte ve tahliyeleri sağlanıncaya kadar da devam edecektir.
Öte yandan gözlerden kaçan bir husus da yüksek mahkeme üyeleri ile 2745 hâkim-savcı hakkındaki 16 Temmuz’daki göz altı kararlarının nerede, hangi koşullarda alındığı hususudur. Darbe gecesi Ankara Hakimevinde Adalet Bakanlığı Müsteşarı Kenan İPEK’in başkanlığında bir kriz merkezi oluşturulduğu, HSYK Başkanvekili Mehmet YILMAZ ile darbe soruşturmasını yürüten ve yargı mensupları ile ilgili gözaltı kararları veren Ankara C.Başsavcısı Harun KODALAK ve Başsavcı vekili Necip Cem İŞÇİMEN’ in de kriz masasında görev aldıkları basına yansımıştır.[13] Darbe girişiminin tüm şiddetiyle yaşandığı bir ortamda, Ankara Hakimevi’nde bir araya gelen bu ekibin darbeye katılan askerlerin göz altına alınması ve darbe girişiminin bastırılması konusunda kararlar almaları doğaldır, ancak darbe ile hiçbir ilgileri bulunmayan önceden hazırlanmış hakim-savcı listelerini yanlarında götürüp, darbe girişiminin bastırılması konusu ile de hiç ilgisi olmadığı halde yangından mal kaçırırcasına alelacele hakim-savcılar hakkında gözaltı kararlarının çıkarılması, bu kararların devamı olarak aynı gün HSYK tarafından açığa alma kararlarının alınmasının izah edilebilir bir yanı var mıdır?
Sonuç olarak, gözaltı ve tutuklama kararları Anayasanın 159 Maddesinde belirtilen usule uyulmaksızın, olayda 2802 Sayılı Yasanın 88. Maddesinin uygulanmasını gerektirir “suçüstü” hali şartları oluşmadan, yetkili olmayan merci tarafından, “makul şüphe” şartı yerine gelmeden gözaltı ve tutuklama kararları verilmiştir. Şahsımın AİHS’ nin 5. Maddesinde yer alan “özgürlük ve güvenlik” hakkı ihlal edilmiştir. Darbe girişimi ile hiçbir ilgim olmadığı, bu yönde hiçbir kanıt da bulunmadığı halde, “darbe girişiminde bulunması” “suçüstü hal” olarak kabul edilerek, hakkımda her hangi bir soruşturma yapma yetkisi bulunmayan Ankara C.Başsavcılığı tarafından gözaltına alınma talimatı verilmesi, arama kararı verilmesi, tutuklama talebinde bulunması, malvarlığı üzerine tedbir talebinde bulunulması ve bu taleplerin Sulh Ceza Hakimlikleri tarafından kabul edilmesi, tutuklanmam, suç ve cezanın şahsiliği ilkesine, adil yargılama hakkına, tabii hakim ilkesine, hakimlik teminatı ilkesine, özgürlük ve güvenlik hakkına ve daha bir çok Anayasal ilke ile hukuk Devleti ilkelerine tamamen aykırıdır. Bu hukuka aykırılıkların ivedi olarak Mahkemenizce giderilmesi, hukuka aykırılıkların devam ettirmemesi zorunluluk taşımaktadır.
[1] “Silahlı terör örgütü üyesi olan sanığın suçu temadi eden suçlardan olduğundan 30.3.2004 olan yakalanma tarihi suç tarihi olduğu gözetilmeden…karar verilmesi bozma nedenidir.“(9. C.D, 6.3.2008 gün, Esas No: 2007/2495-Karar No: 2007/1358)
[2] Prof. Dr. Osman DOĞRU, Dr. Atilla NALBANT, insan Hakları Avrupa Sözleşmesi, 1. Cilt, s.397 vd
[3] http://www.hurriyet.com.tr/2-bin-745-hakim-ve-savci-icin-gozalti-karari-cikti-40149496
[4] http://www.hukukmedeniyeti.org/haber/16032/adalet-bakanligi-feto-sorusturmasi-verilerini/acik/#.WT0rjXfwusw.>facebook
[6] http://www.sabah.com.tr/gundem/2016/11/22/itirafcilar-icin-ozel-ekip-kurduk
[7] http://www.karar.com/yazarlar/elif-cakir/yargi-camiasinin-vicdanini-rahatsiz-eden-gozalti-4235
[10] http://www.bidebunuizle.com/hakim-savcilar-iftarda-bulustu-devletin-yanindayiz-78727.html#
[13] http://www.aksam.com.tr/yazarlar/o-gece-neler-oldu/haber-540829
Portal:Savunma: Savunma : İnsanlığın ilk muallimi (Muallim-i Evvel) lakaplı Eflatun (Platon) savunmasının adı Apology (İstiğfar) Defence. Şablon:Savunma/ESK - Şablon:İddianame ye Müdafi. Müdâfi . Mehami . Mehâmi . Avukat . Müdafa. Müdafaa . Müdâfa . Müdâfaa . Savunma sözlüğe bak Şeytanın savunma hakkı :Allah kendisine alenen diklenen şeytana dahi teenni ile dinlemiş ve ona bile savunma hakkı vermiş ve "Adalet" nedir kullarına göstermiştir. Peki bugün... Savunma/ESK - ESK/Savunma - Şablon:ESK/Dava - Şablon:ESK/Dava/KM Taşları - Şablon:ESK/AYM - İddianame/Ayetler/Haksız deli saçması sözlerden oluşan iddianame | |
---|---|
savunma hakkı sitesi
Savunma/Sait Nursi - Savunma/Mehmet Kayalar - Savunma/Eflatun - Apology/Sokrates ing- Savunma/ESK - ESK/Savunma - | |
Unsurları | Savunmanın unsurları: Çekişmeli muhakeme. Çekişmeli yargı. Çekişmeli yargı ve çekişmesiz yargı. Çekişmeli yargının unsurları: Müddei. Müddeinin iddialarını serdetmesi. Müddeinin müddeabihe lişkin delilleri serdetmesi. Müddea aleyhin itiraz etmesi. Müdafi hakkı. Müdafaa hakkı. Savunma hakkı. |
Kavramlar | Def -Def' - Def'et - Def'ol - Dafi' - Müdafi - Mehami . Savunmacı. Avukat - Advocate - Lawyer - Savunucu - Karşılıklı savunucu - Defedici - Karşılıklı defedici |
Müdafi | Müdafii - Savunmacı. Avukat - Vekil - Müdafii türleri - Müdafii görevleri - Müdafii hakları - Müdafii görüşme hakkı - |
Hak | Hakk - Haq -Hakk-ı müdafaa (Savunma hakkı) |
Özgürlük | Savunma özgürlüğü .Hürriyet-i müdafaa |
Erkanı | Savunma/Erkanı:
|
Örgüt savunması | Kanuni bir hakkı kullanmak suretiyle terör örğütü üyesi olmak iddiası - Savunma/Okula öğrenci vermek suretiyle terör örgütü üyeliği iddiası - Savunma/Bylock iddiası - Savunma/Kimse yok mu ya Van depremi için yardım sms i göndermek suretiyle terör örgütü üyesi olmak iddiası - Savunma/Bankasya iddiası - Savunma/Turksat aboneliğini iptal ettirme suretiyle terör örğütü üyeliği iddiası - [[]] |
ESK/Savunma | Savunma/ESK: Savunma/ESK/Okul - Savunma/Bylock - Savunma/İDB Raporu - Savunma/KOSDB Raporu - Savunma/Meriç soruşturması - Savunma/Beşikdüzü soruşturması - Savunma/Twitter - Savunma/Delillerin numaralandırılması - Mahkemenin hangilerini delil saydığı - Savunma/HasanNAmlı ve Kukul ifadeleri - Savunma/Usul veçhesi |
Tahliye | Tahliye - Tahliye savunması eşi de dilekçe verebilir - |
Taktikler | Savunma taktikleri - Hata sevap cetveli savunması . Doğru yanlış cetveli savunması . Risale:Hata-Savab Cedveli Bediüzzamanın sayfalar dolusu savunmasının yanında doğru yanlış tablosu halinde sunduğu özet savunması. |
Teknikler | Savunma tenikleri :İlmi sarf yönetmiyle savunma: Amm hüküm mü has hüküm mü? |
Tarihi savunmalar | Apology/Sokrates İngilizce •Dreyfus• Said Nursi/Divanı Harbi Örfi•Savunmalar/Mümtaz Soysal |
Nurculuk Savunmaları | Nurculuk müdafaaları : Savunma/Bediüzzaman Said Nursi -
|
FETÖ | FETÖ/PDY müdafaaları -Savcı Mütealasina Karşı Savunma Dilekçesi Tutuklular İçin |
PKK | PKK - PKK savunmaları |
Adnan Hocacılar | Adnan Oktar müdafaası |
Alparslan Kuytul | Savunma/Kuytul terör davası |
Mevzuat | Müdafii/CMK - Müdafii/CGTİK - Müdafii/Anayasa - Müdafii/AİHS |
Suçlar: Cürümler - Cünhalar - Kabahatlar - جريمة- Ceza -
|
Cürüm (Felony)- Cünha (infraction)- Kabahat (misdemeanour)
ÇALIŞ BU ŞABLONA Suç • Cürüm • جرم . Cereme .Cerime - Cerime-i katl .suçlanan • مجني عليه - Mücni aleyh. Konfüçyüs a göre 5 büyük suç - Avrupada uygulanan Karşılıklı Suçluluk Testi (Dual Criminality Test) Single Criminality vs Dual Criminality - Darbeye yardım suçu | |
---|---|
Suçlar (Ceraim جراءم) : Cürüm (جريمة - Crime) ve Kabahat diye ikiye ayrılır. وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَىٰ SUC : (atm. strofbare . İng. crime -lat delictum) Hukuki : bakımdan suç, devletin hükukl nizami içinde kendisine müeyyide olaraka ceza konulmuş fiildir, Yâni cezalandırılmış hareketlerdir. Suç olan fiil kanununun ihlali degil . kanun ile korunan kaidelerin bozulmoşıdır, özel olarak suç, hukuka aykırı kusurlu ve bir ceza ile menedilmiş bir harekettir. Ceza kanunumuz suçları cürüm ve kabahat olarak ikiye ayırır (T.C.K. 1). | |
Kavramlar | SUÇ: Suç - Cürüm - Cerime - Cerime-i katl - Cerime-i sirkat - Cerime-i darp SUÇLU : (fr. Coupable - İng. Offender) Töhmetli. Mücrim. |
Suç | Suç - Cürüm. جرم- Cerime (جريمة - Crime - Cünha |
Terkipleri | Mütemadi suç - Kesintili suç - Kesintisiz suç - Birleşik suç
Suçta kanunilik - Suçta temadi - Suçüstü - Suç üstü - Cürmü meşhut - Cürm-ü meşhud • جرم مشهود - Cürm-ü gayri meşhud (جرم غير مشهود) Temadi- Temadi eden suç -Mütemadi suç - |
Müradifleri | Cürm -Cürüm - Ceraim - Mücrim -Tecrim - Cereme |
Eş anlamlıları | Suç - Kabahat - Hata - Günah |
Ezdadı | Berat |
Fiil | Teşebbüs 3 Teşebbüsün Şartları 4 Teşebbüste Cezanın Belirlenmesi 5 Gönüllü Vazgeçme 6 Gönüllü Vazgeçmenin Sonucu 7 Etkin Pişmanlık 20 Fiil Tekliği ve Fiil Çokluğu 21 Zincirleme Suç 22 Zincirleme Suçun Şartları 23 Zincirleme Suçun Sonucu 24 Fikri İçtima 25 Fikri İçtimaın Şartları 26 Fikri İçtimaı 19 İçtima |
Fail | Fail :Suç faili: Asli fail. Feri fail SUÇLU : (fr. Coupable - İng. Offender) Töhmetli. Mücrim.10 Faillik 11 Müstakil Faillik 12 Müşterek Faillik 13 Dolaylı Faillik 14 Yan Yana Faillik 15 Şeriklik 16 Azmettirme 17 Yardım Etme |
Suça ortaklık İştirak | SUÇA FER'İ ORTAKLIK : suça feran iştirak. suça yan ortaklık. suça yardımcı olarak katilma. Bir suçun işlenmesine ikinci derece sayılan hareketlerle katılmak. Suça fer'î katılmada bir aslî fail Ve ona fer'î olarak bağlı bir fer'î fail vardır. Fer'î fail suça katılan bir yardımcıdır.
Asli failin suç olan hareketi ile yardımcı failin hareketleri arasında bir bağlantı vardır. Fer'î fail aslî faile nisbetle daha hafif olarak cezalandırılır (T,C.K, 65). SUÇA ZARURÎ ORTAKLIK : Fail suça katilmasaydı fiilin işlenmiyeceği haller aslî Ortoklıktır. Burada görülen zarurî ortaklık suretinde bir aslî katılmadır. Bu durumda fail fer'î fail sayılamaz ve cezasından indirme yapılamaz (T.C.K. 65). SUÇA İŞTİRAK : (C.K.) Bir kaç kişi bir suçun işlenmesine iştirak ettikleri takdirde fiili irtikâp edenler veya doğrudan doğruya fiili beraber işlemiş olanlar ve başkalarını suç işlemeğe azmettirenler aynı derecede suçlu olurlar (T.C.K, 64). SUÇ ORTAĞI î (C.K.) Birlikte suç işleyenlerin her biri. Bir suçu diğer bir kimse ile birlikte 'işleyen. Suç ortaklığı aslî (suça doğrudan doğruya iştirâk) veya Suç ortaklığı ferî (suç işlemeye teşvik) olur (T.C.K. 64). SUÇTA İŞTİRAK : suça katılma, suça ortaklık. Suç ortaklığı. 8 İştirak 9 İştirak Şekilleri 18 İştirak Hâlinde İşlenen Suçlarda Gönüllü Vazgeçme |
İçtima | SUÇLARIN İÇTİMAI : Suçların toplanması, iç'tima. |
İhbar | SUÇLARIN İHBARI : Suçların haber verilmesi suçların bildirilmesi. ihbar mecburiyeti. |
Teşebbüs | SUÇA TEŞEBBÜS : (C.K.) Teşebbüs, ve nakıs olmak üzere iki türlüdür. Suça tam teşebbüs - Suça nakıs teşebbüs Tam teşebbüs : İşlemeyi kasdettiği cürmün icrasına taallûk eden bütün fiilleri bitirmiş fakat ihtiyarında olmayan bir sebepten dolayı cürüm meydana gelmemiş ise teşebbüs tamdır ve suçtur (T.C,K, 62). |
Suçüstü | Suçüstü - SUÇÜSTÜ : (fr. En flangrant dâlit) Cürmü meşhut, meşhut suç. Meşhud suçların muhakeme usulüne dair 3005 sayılı kanunun üç maddesinin değiştirilmesi hakkında kanun• Meşhut Suçlarda Tanıkların Daveti
Meşhud Gözle gorulen Meşhudat Gözle görulen seyler Meşhudun aleyh:Aleyhinde şehadette bulunulan kimse Meşhudun bih: Şehadet mevzuu hakkında şahitlikte bulunulan şey Meşhudun leh: Lehine sehadette bulunulan kimse SUÇÜSTÜ ZAPTI : Bakınız, Meşhut suç zaptı. Meshut suc tutanagı red-handed : (of a person) having been discovered in or just after the act of doing something wrong or illegal. I caught him red-handed , stealing a wallet eş anlamlılar: in the act, with one's fingers/hand in the till, with one's hand in the cookie jar, in flagrante delicto, with one's pants down Ayrıca bkz. red, handed for or involving a specified number of hands. a two-handed backhand chiefly using or designed for use by the hand specified. a right-handed batter having hands of a specified kind. strong-handed fiil pick (something) up and give to (someone). he handed each man a glass eş anlamlılar: pass, give, let someone have, throw, toss, present to hold the hand of (someone) in order to help them move in the specified direction. he handed him into a carriage take in or furl (a sail). hand in the main! Etymology : From red + handed, likening to a murderer with their hands red with the victim's blood. The phrase to be taken with red hand originally meant "to be caught in the act". The use of red hand in this sense goes back to 15th-century Scotland and Scottish law. Sir Walter Scott's Ivanhoe (1819) contains the first recorded use of taken red-handed for someone apprehended in the act of committing a crime. The expression subsequently became more common as caught red-handed.[1] Adjective :red-handed (comparative more red-handed, superlative most red-handed) (idiomatic) Showing clear evidence of guilt; in the act of wrongdoing. Deadly, bloody. (informal) With hands that are red. Usage notes Almost always used with the verb catch. Translations ±in the act of wrongdoing Arabic: مُتَلَبَّس m (mutalabbas) Chinese: Mandarin: 正著 (zh), 正着 (zhèngzháo), 當場 (zh), 当场 (zh) (dāngchǎng), 現行犯 (zh), 现行犯 (zh) (xiànxíngfàn), 雙手沾滿鮮血, 双手沾满鲜血 (shuāng shǒu zhān mǎn xiānxiě), 正在作案 (zhèngzài zuò'àn) Czech: při činu Danish: på fersk gerning Dutch: op heterdaad (betrapt) Finnish: rysän päältä (fi) French: la main dans le sac (fr), en flagrant délit German: in flagranti (de) (ertappt), auf frischer Tat (ertappt), bei der Tat Italian: con le mani nel sacco, in flagranza Japanese: 現行犯 (げんこうはん, genkōhan) Korean: 현행범 (hyeonhaengbeom) Kurdish: li ser sûc girtin (ku) (li ser sûc girtin), di ser de girtin (ku) (di ser de girtin) Latin: in flagrante delicto Norwegian: Bokmål: på fersk gjerning Polish: na gorącym uczynku Portuguese: em flagrante (pt), com a boca na botija (pt), com a mão na massa Romanian: cu mâna în sac Russian: на ме́сте преступле́ния (na méste prestuplénija), с поли́чным (ru) (s políčnym) Spanish: en flagrancia, con las manos en la masa (es), in fraganti (es) Swedish: med fingrarna i syltburken, på bar gärning (sv) Turkish: cürmü meşhut (tr), suçüstü (tr)
|
Şahsilik | Suçun şahsiliği |
Suçta kanunilik | Kanunilik |
Kriminoloji | SUÇLU PSİKOLOJİSİ : Kanunun suç scyci:ğ: fiilî işlemiş olanların, yani «suçlu» denilen kimselerin diğer insanlardan psikolojik farklarını araştırmayı hedef tutan bilim koludur. |
Suç nevileri | SUÇ NEVİLERİ (C.H.) 1) icraî suç : Kanunun işlemesini yasak ettiği suçlardır. 2) İhmali suç : Kanunun yapılmasını emrettiği fiillerin yapılmamasından doğan suçlardır. 3) Şekli suç : Suçun tamamlanması için neticenin husule gelmesini kanunun şart koşmadığı suçlardır. Yalan yere şahadet gibi. 4) Maddî suç : Suçun tamamlanması için sonucun meydana gelmesini kanunun şart kıldığı suçlardır. 5) Anî suç : İşlenmesiyle nihayetlenen suçlardır, 6) Mütemadi suç Failin harekete geçmesiyle nihayet buimıyarak, icrası bir süre uzayan suçlardır. (Başkasını kanunsuz tevkif ve hapis gibi). 7) Basit suç : Bir defa işlenmesiyle tekemmül ederek cezayı gerektiren fiillerdir. Bunlar kendilerinde kanunî ağırlaştırıcı sebep bulunmıyan suçlardır, 8) İtiyadî suç : Bir defa işlenmekle cezayı mucip olmayıp, suçun 'teşekkülü için fiilin bir kaç defa işlenmesi şart olan suçlardır, 9) Müteselsil Her biri başlı başına bir suç teşkil eden fakat aynı cürmi kastın tatbik ve icrası dolayısiyle toplu bir suç sayılan fiillerdir. 10) Mevsuf suç : Kendilerinde kanunî ağırlaştırıcı sebep bulunan suçlardır. Adiyen katil basit suçtur. Cezası 24 sene ağır hapistir. Taammüden katil mevsuf suçtur. Cezası idamdır. 11) Siyasî suç Devletin iç veya dış düzenine karşı işlenen suçlardır. Sırf fikir ve içtihat mahsulü olan matbuat suçları' siyasî suçlardan sayılmıştır. 12) Sosyal suçlar : Sosyal ve ekonomik sahada bazı erekleri gerçekleştirmek veya bazı istekleri terviç ve kabul ettirmek için başvurulan 've suç niteliğinde işlenen fiilterdir. Siyasî suça benzer ise de bu suçta 'kollektif menfaata ait bir amaçla hareket edildiği iddia edilir, |
Şahsiliği | SUÇUN KİŞİSELLİĞİ & Suçun şahsiliği , وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَىٰ. Suçun şahsiliği ilkesi |
Suç şekilleri | Mala karşı suçlar:1.Hırsızlık . 2.Yağma . 3.Gasp Kişiye karşı suçlar:1.Kasten öldürme 2.Taksirli öldürme . 3.Yaralama . 4.Cinsel saldırı |
Evreleri | Soruşturma evresinde suç - Soruşturmanın usülsüzlüğü iddiası - Kovuşturma evresinde suç - Kovuşturmanın usulsüzlüğü iddiası |
Suç tasnii | Tasni -SUÇ TASNİİ : Vuku bulmadığını bildiği bir suçu Adliyeye veya keyfiyeti Adliyeye tevdie mecbur olan bir makama veya kanunî takipte bulunacak bir mercie vukubulmuş gibi 'ihbar yahut vaki olmayan bir suçun eserlerini uydurmak (T.C.K. Md. 283). SUÇ UYDURMA : Bkz. Cürüm tasni-i. |
Atfı cürüm | SUÇ ATMAK : Atfı cürüm. |
Zabıta | SUÇA KARŞI ZABITANIN GÖREVİ : Zabıta makam ve memurları suçluları aramakla ve işin aydınlanması için lâzım gelen acele tedbirleri olmakla mükelleftir.
Bu makam ve memurlar tanzim ettikleri evrakı hemen Cumhuriyet Savcılığına gönderirler. Ancak hâkim tarafından derhal yapılması gerekli tahkik muamelelerine lüzum varsa bu evrak doğrudan doğruya Sulh Hâkimine gönderilebilir (C.M.U.K. 156). |
Eşyayı cürmiye | SUÇ EŞYASI : Soruşturma için delil olmak üzere faydalı görülen, suçta kullanılan, suçta kullanılmak üzere hazırlanan, suç teşkil eden eylemden husule gelen, kullanılması yapılması, taşınması, bulundurulması veya satılması suç teşkil eden eşyaya suç eşyası denir.
SUÇ EŞYASI : Eşyayı cürmiye : suç eşya, üç çeşittir 1) Suçun konusu olan eşya. 2) Suçtan hâsıl olan eşya. 3) Suçta kullanılan eşya. Bunlar, kanunun aradığı şartlar varsa zoralıma tâbi olur, Cürüm eşyasını saklamak, satın almak suçtur (T.C.K. 36, 512). SUÇ FŞYASINI SATIN ALMAK : (CM,) Her kim suçun işlenmesine iştirâk etmeksizin bir suçtan hasıl olan para veya sair eşyayı kabul eder veya saklar yahut satın yahut her ne suretle olursa olsun kabul etmek etmek ve saklamak ve satmak hususlarında tavassut ederse suç işlemiş olur (T.C.K. 512 Yargıtay Kararı . sanığın keçileri değerinden çok aşağı fiyata arkadaşlarının ikazına rağmen, alması T.C.K. 512 uygun suçtur. (Yar. 2. c.D. 1.6.1948 5583/7580). gün, SUÇ EŞYA VE EVRAKINI YOK ETMEK : (C. Huk.) Cürüm teşkil eden cisim ve eşyayı ve hükûmet dairelerinde saklanan evrak ve vesikaları veya mahkemelere ve resmî dairelere tevdi olunan veya bir memurun yan)fldo bulunan senetleri ve sair mühim evrakı ortadan kaldırmak, bozmak, yok etmek, tahrif vc tağyir etmek suçlarıdır (C.K, 275). SUÇ İŞLEYENLERİ SAKLAMAK : Bak, Yatak(C.K. 296), SUÇ İŞLEMEĞE TAHRİK : Bir suçun işlenmesini alenî olarak tahrik suçtur, Tahrik gazete veya dergi veya sair tabı âletleriyle veya elle yazılıp çoğaltılarak yayınlanan ve dağıtılan yazılar ile umumî yerlerde levha ve ilân asmak suretiyle olursa cezası ar(C.K. 31 1). SUÇ İŞLEMEĞE TEŞVİK : Bak. Azmettirmek, SUÇLAMA YAZISI : İthamname. SUÇLANDIRMAK : Tecrim etmek, itham etmeki SUÇLARDA İRTİBAT : Murtabit suçlar. suçlarda bağlantı. Ayrı ayrı birer suç olmalarına rağmen, aralarında bağ olduğundan, birbirlerine bağlanmış sayılan suçlar. Bkz.Murtabıt suçlar. |
Suçların taksimi | SUÇLARIN Bölünüşü : ceza kanunumuz, diğer bazı ceza kanunlariyle beraber, suçları cürüm ve kabahat olarak ayırır,
Maddî bakımdan suçları, icraî suçlar , ihmalî suçlar ve şüpheli suçlar diye ayırmak mümkündür, Değişik kıstaslara göre : 1) Eser bırakan suçlar ve eser bırakmayan suçlar, 2) Tam suçlar Teşebbüs halinde suçlar. 3) Şeklî suçlar maddî suçlar. 4) Ânî suçlar - Mütemadi suçlar. 5) Basit suçlar - itiyadî suclar 6) Basit suçlar - Müteselsil suçlar, 7) Meşhut suç - Meşhut olmayan suç. 8) Âdi suçlar - Siyasî suçlar. |
Suçlu iadesi | SUÇLULARIN GERİ VERİLMESİ :SUÇLULARIN İADESİ : Bkz. iade-i mücrimin. (D. Huk.) Suçluların iadesi. iade-i mücrimin. Devletlerarası ceza hukukunda karşılıklı yardım vasitalarından biri olup; bir memlekette suç işleyip, başka bir memlekete sığınanların, ülkesinde suç işlediği memlekete geri verilmesini ifade eder, Devletler suçluları iadeye mecbur değildir. Ancak muahede ile suçluların iadesi kabul edilebilir. Bir devlet kendi tebasını iade edemiyeceği gibi, siyasî suç işleyen yabancıların iade edilemiyeceği prensibi de kabul edilmiştir. Suçluların iadesinde Adlî, idarî ve muhtelif olmak üzere üç sistem vardır. Adlî sistemde suçlunun iadesine mahkeme, idarî sistemde hükûmet karar verir. Hükümet isterse istişarî mahiyette mahkemenin mütalâasını da alabilir. Muhtelif sistemde; mahkeme suçlunun iade edilemiyeceğine karar vermş ise, hükûmet iade edemez, Mahkeme suçlunun iadesine karar vermiş ise, hükûmet iade edip etmemekte serbesttir (T.C.K, 9). Bkz. İade-i mücrimin. |
Mevzuat | TCK - CGTİK - CMUK127 3005 sayılı Meshut Suclar Kanunu |
x |
Ceza(جزى) - Ceza hukuku (حقوق جزى)
Ceza genel (Genel Ceza Hukuku) •Ceza Özel(Ceza Genel Hukuku) | |
---|---|
CEZA - Ceza (Anlam ayırım) - Ceza günü - Ceza/VP | |
Kavramlar | Suç - Teşebbüs Ceza Kast- Taksir - Tecziye - Cevaz - Cezakallahu hayran . Suç üstü |
Mevzuat | TCK- CGTİK - CMK |
Tercüme&Tarnskript | Arapça: , |
Uluslararası suçlar | Soykırım İnsan kaçakçılığı İnsan ticareti Savaş suçu Terörizm |
Kişilere karşı suçlar | * Hayata Karşı Suçlar:Kasten öldürme İntihara yönlendirme
|
Cezanın amaçları | Cezanın genellikle kabul edilen üç temel amacı vardır.
Adaletçi olarak nitelenen görüşlere göre cezanın özel bir amacı olmayıp, cezanın kendisi amaçtır. Adalet, suçlunun yaptığı kötülüğün karşılığını görmesini gerektirir. Bu nedenle, yararı olsun olmasın ceza, adaletin bir gereği olarak mutlaka uygulanmalıdır. Özel (bireysel) önleme olarak anılan görüşe göre ise cezanın amacı, suçlunun ıslah edilmesi ve tekrar suç işlemekten caydırılmasıdır. Dolayısıyla ceza, bireysel önlemeye, kişinin ıslahına hizmet etmelidir. Genel (toplumsal) önleme görüşünde cezanın amacı, cezanın korkutucu etkisiyle toplumdaki potansiyel suçluların suç işlemesini önlemedir. Suç işlendiğinde cezanın uygulanması suretiyle, toplumda henüz suç işlememiş kişilerin de bunu görerek suç işlemekten cayması amaçtır. |
Ceza türleri | *Suçlunun hayatına yönelik cezalar: Ölüm yani idam cezası bunun örneğidir. Asılarak, kurşuna dizilerek veya elektrik kullanmak suretiyle yerine getirilir. Avrupa ülkeleri ceza hukuku sisteminde terk edilmiş bir cezadır.
|
İlkeler | Cezalar, insanlık dışı olamaz.
İHEB ve AİHS hükümleri açıktır: Hiç kimseye işkence yapılamaz, zalimce, insanlık dışı, onur kırıcı ceza verilemez ve davranışta bulunulamaz (İHEB 5, AİHS 3). Ceza sorumluluğu ve ceza, gerçek kişiler içindir. Bazı Avrupa ülkelerinde tüzel kişilere de ceza verilmektedir. Cezanın şahsiligi ilkesi |
Soruşturma - tahkikat soruşturmanın sonucu tesbit edilememiştir] | |
---|---|
Soruşturmanın usülsüzlüğü iddiası [2] |