İsmail Hakkı Bursevi | |
---|---|
Ismail Haqqi al-Barousawi - Ismail Haqqi al-Barsawî شيخ اسماعيل حقي البرسوي
İsmail Hakkı Tekkesi İsmail Hakkı Bursevi İmam Hatip Lisesi - İsmail Hakkı Bursevi Kur'an Kursu - | |
Çalışmalar& Kişiler | İsmail Hakkı Bursevi/Akademik çalışmalar - İsmail Hakkı Bursevi/Kişiler |
Zatî | İsmail Hakkı Bursevi/I-Hayatı - İsmail Hakkı Bursevi/Hayatı - İsmail Hakkı Bursevi/Hayatı/Englısh - İsmail Hakkı Bursevi/Eğitimi - İsmail Hakkı Bursevi/Kişiliği - İsmail Hakkı Bursevi/Eserleri - İsmail Hakkı Bursevi/Etnolojisi - İsmail Hakkı Bursevi/Şiirleri - İsmail Hakkı Bursevi/Kürsüleri -İsmail Hakkı Bursevi/Zamanı |
Kaynak | İsmail Hakkı Bursevi/AUDİO - İsmail Hakkı Bursevi/VİDEO - İsmail Hakkı Bursevi/RESİMLER - İsmail Hakkı Bursevi/TASARIMLAR - İsmail Hakkı Bursevi/VECİZELER - İsmail Hakkı Bursevi/TAKDİRLER - İsmail Hakkı Bursevi/JAPONYA - Celvetiye Tarikâtı İsmail Hakkı Bursevi/TDV |
Hadisciliği | İHB/Hadisciliği - İHB/Hadisciliğine değerlendirmeler |
Beyitler | İsmail Hakkı Bursevi/Beyitleri |
Eserleri | İsmail Hakkı Bursevi/Eserleri
Eserleri: Ruh-ul Beyan - Tafsir Ruh al-Bayan - تفسير روح البيان - Rûhu'l-Beyân fî Tefsîri'l-Kurân - Ruh-ul Mesnevi - Ferahü’r-Ruh - Şerh-i Erbain Hadis - Reşehat Aynu’l-Hayat - Kitabü’n-Necat (Kurtuluş Kitabı) - Huccat el-Beliğ - Al-Furuk-u Hakkı - Daru’l-Hilafet al-Aliye - Lubbü’l-kubb ve Sırr as-sir - Lavayih tatullah bi bazalayt ve’l hadis - Mecali-i al-vaaz - Makalat - Miraciye - Şerh-i kebir - Şerh-i Pend-i Attar - Şerh-i risaletü’l-adeb - Şerh-i Salavat-ı Meşayihe - Şerh-i Şabü’l-imam - Şerh-i Usul-i aşare - Tuhfe-i İsmailiye - Tuhfe-i Ömeriye - Tuhfe-i Vasimiye - Kitabü’l-hitab - Tuhfe-i Haliliye - Divan-ı Ismail Hakkı - The Kernel of the Kernel Kitâbü'n-Netîce, Şerh-i Nazm-ı Ahmed, Kitâbü'l-Envâr, Furûk-ı Hakkî TUHFE-İ HASEKİYYE (Arapçanın ve Türkçenin üstünlüğü üzerine eseridir) |
Beyitler | İsmail Hakkı Bursevi/Beyitleri |
Sempozyumlar | Bursa Vali Yardımcısı Eyup Sabri Kartal'ın kültürden sorumlu Vali Yardımcısı Samet Ercoşkuna önerisi üzerine Sn Vali Şehabetin Harput tarafından organize edilerek yapılan Milletlerarası İsmail Hakkı Bursevi Sempozyumu - Dosya:Sayi 4 makale 16.pdf İsmail Hakkı Bursevî Uluslararası Sempozyumu II İsmail Hakkı Bursevî Sempozyumu[1] |
Akademik çalışanlar | Safiyyuddin Abdulmümin Urmevi - Safiyyuddin Erhan Tel: 2242210207 - Mustafa Kara, “Buhara-Bursa-Bosna” hattını esas alan bir sunumla sempozyumu başlattı.
Sempozyumda, Prof. Dr. Yaşar Aydınlı’nın başkanlığında
Prof. Dr. Mustafa Tahralı’nın başkanlığında gerçekleştirililen oturumda ise
|
Milletler | İsmail Hakkı Bursevi'de milletler - İsmail Hakkı Bursevi/Kürdler |
Ruhul Beyan Tefsiri Türkçe tercümesi | Nas Suresi/RBT |
Örnekler | Allah converses in Persian when content and in Arabic when angry ???[2]
The Sunni scholar Imam Ismail Haqqi al-Barousawi (died 1127 AH) in his esteemed commentary of the Holy Quran, namely Ruh al-Bayan, Volume 10 page 480 under the commentary of Surah al-Qadr states: وفى بعض الاخبار ان الله تعالى اذا تكلم بالرحمة تكلم بالفارسية والمراد بالفارسية لسان غير العرب سريانيا كان او عبرانيا واذا تكلم بالعذاب تكلم بالعربية "And some narrations state that when Allah (swt) converses in kindness He does so in Farsi (Persian), Farsi meaning a language other than the language of the Arabs; be it Syrian or Hebrew, and when He makes reference to punishment, He converses in Arabic". Bazı haberlerde gelmiştir ki Allahü Teala rahmeti ile tekellüm edeceği zaman Farisiyle tekellüm eder; Farisi'den murad Arab lisanın gayrı Suryanice veya İbranice olur. Ve azap ile tekellüm edeceği vakit Arabi tekellüm eder. |
Ruhul mesenevi | Ruh-ul Mesnevi - Ruhul Mesnevi/Deperlendirmeler - |
Hakkında makaleler | Tarihin en meşhur Bursalısı; İsmail Hakkı Bursevi |
Akademik makaleler | İsmail Hakkı Bursevinin Felsefe Tasavvuru/Prof.Dr.Yaşar Aydınlı |
Şablon:İHB - Şablon:İsmail Hakkı Bursevi - Şablon:RBT - Şablon:RBTbakınız - Şablon:Ruh-ul Mesnevi - Şablon:Ruhul Beyan - Şablon:Müfessirler - Şablon:Tefsirlerbakınız |
TUHFE-İ HASEKİYYE
İSMAİL HAKKI BURSEVÎ Kaddesellâhü sırrahu’l azîzin TUHFE-İ HASEKİYYE’SİNDE TÜRK SEVGİSİ
İsmail Hakkı Bursevî, Tuhfesinde Kureyş’in ve Arapça’nın üstülüğüne dâir hadisleri zikretmiştir.
Arapça dışındaki diller için ise “Dillerinizin ve renklerinizin farklı olması Allah’ın âyetlerindendir.” (Rûm, 30/22) meâlindeki ayeti ele almıştır. Fakat hurma nasıl diğer meyvelere üstünse, Arapça’nın da öyle olduğunu, fazîlet açısından dillerin derecelerinin farklı olduğunu öne sürmüştür. İhlâs sûresinin Allah’ın zât ve sıfatından bahsettiği için Tebbet sûresi üzerine daha faziletli oluşunu örnek göstermiştir. Buradan yaptığı çıkarım ise sonuç olarak şudur: Allah Teâlâ, bütün diller ile konuşur. Zira dil âlimleri, O’nun sıfatlarının çıkıp göründüğü yerdir. İlâhî kelâm sıfatının keyfiyyeti Âdem (aleyhisselâm)’e öğretilmiştir ve ondan da evlâdına geçmiştir.
Türkçe ile ilgili olarak “garâib-i ahbardandır” yani pek güvenilmeyen, acayip haberlerden biri olduğunu söylediği şu olayı anlatmıştır: Âdem aleyhisselâm, cennette yediği yasak meyveden sonra yeryüzüne inmekle emrolununca, melekler hangi dil ile söyledilerse Âdem aleyhisselâm kulak asmamıştır. Sonunda bir melek Türkçe “Kalk!” demiş ve Âdem bunun üzerine yeryüzüne inmek için hazırlanmıştır. Bundan dolayı Türkçe'de fazîletli bir dildir. Onun için Türkler’den kâmil evliyâ gelmiştir.
Bu olay, İsmail Hakkı Bursevî’nin, olayı anlatmaya başlarken dediği gibi garip bir rivayet. Fakat bu olaydan çıkarılan sonuç dikkate şayandır. Çünkü Türkler’den evliya gelmesinin sebebi, Türkçe’nin fazîletine bağlanmıştır.
Tez: sh.24-25
TUHFE-İ HASEKİYYESİ[]
Zîrâ âsârda gelir ki: evlâd-ı Mead ibn-i Adnân kırk adede bâliğ oldukta, [151 a] Hazreti Mûsâ’nın kavmiyle muhârebe eyleyip onları intihâb etmeye başladıkta, Hazreti Mûsâ onlara bedduâ eyledi. Velâkin Allah Teâlâ bedduâya rızâ vermeyip:
“Yâ Mûsâ! Onlara bedduâ etme! Zîrâ Ben onların silsilesinden Nebiyy-i Kerîm-i Beşîr-i Nezîr ihrâc etsem gerektir. Pes ol sahn-ı gülistâna hâr-bâş olma ve zebân-ı dâstân, hangi edvârdan bîrûn edip evrâdını yanılma!”
Ve Rasûlüllâh sallallâhu aleyhi ve sellem ile Hazreti Îsâ arasında, ne nebiyy-i mütâbi’ ve ne höd rasûl-i müşerri’ gelmiştir. Ve ikisinin meyânında olan fetret dört yüz veyâ altı yüz veyâhut altı yüz senedir. Ve İsmâîl aleyhisselâm ile Adnân arasında âbâ’-i seb’a veyâ tis’a vardır. Ve ba’zıları on beştir demişler ve kırka varınca dahi rivâyet vardır.
Ve Kureyş’in fazâilinde gelir:[]
Kim Kureyş’e ihânet ederse, Allah’a ihânet etmiş olur. Ahmed bin Hanbel, Müsned, I/183, Hadis: 1586. Ve mutlaka Arab hakkında gelir:
Arab’ı şu üç şey için seviniz: Ben Arabım ve Kur’an Arapça’dır ve cennet ehlinin kelâmı Arapça’dır. Münâvî, I, 225.
Ve ba’zı rivâyâtta gelir ki:
Sual olunursa ki:[]
“Lisân-ı Acem, lisân-ı ehl-i cehennemdir. [1] Pes nice lugat ehl-i cennet olur?” Cevâb budur ki:
Acem, Arab’ın muka [151 b] dilidir ki, lisân-ı Arab’dan gayrıya lisân-ı Acem derler.
Velâkin lugat-ı Fârisiyye, lisân-ı Acem’den mahsûs lugattır ki, lugat-ı ehl-i cennete mülhıktır.
Zîrâ ba’zı kabâil-i Arab, Bâ’ ve Cîm ve Zây ve Kaf’ı Fârisiyye ile tekellüm etmişlerdir.
Bu yüzden hurûf-i teheccî otuz iki olmuştur ki aded-i isnândır.
Ve lisân-ı Fârisî bi-husûsa lisân-ı ehl-i cennet olmaya Acem erenlerinin takrîr ve tahrîri dahi delâlet eder.
Zîrâ ehlullâh, lisân-ı medhûl ile tekellüm eylemezler.
Ve bundan mefhûm olur ki, [Dillerinizin farklı olması] (Rûm, 30/22) mûcibince, elsine-i nâsın ihtilâfı âyât-ı ilâhiyyedendir.
Velâkin birbirine nisbetle fazlde tefâvütleri vardır ki, Lisân-ı Arabî, cemî’-i elsineden a’lâdır.
Nitekim hurma cümle fevâkihten efdaldir.
Ve bir nesnenin mercûhiyyeti Hak Teâlâ’nın onunla adem-i tekellümünü muktezî değildir.
Nitekim sûre-i Tebbet ve Ihlâs, ikisi dahi kelâm-ı ilâhîdir. Fe-emmâ İhlâs’ın Tebbet üzere fazl-i râcihi vardır. Zîrâ zât ve sıfat Hakk’a dâirdir.
Ve bundan zâhir olur ki, Allah Teâlâ cemî’-i lugât ile tekellüm eder. Zîrâ ehl-i lugât O’nun mezâhir-i sıfatıdır ve kelâm-ı sıfat-ı ilâhiyyedir kim keyfiyyetini Âdem aleyhis selâm ta’lîm olunmuştur ve ondan evlâdına intikâl [152 a] etmiştir.
Ve garâib-i ahbardandır ki,[]
Âdem, ekl-i dâneden sonra arza hubût ile me’mûr olıcak, melâike lisânından her ne türlü lisân ki tekellüm vâki’ olduysa, Âdem, asgâ etmedi. Tâ ki bir melek gelip lisân-ı Türkî üzere ona “Kalk”! dedi. Âdem dahi kalkıp arza hebûte müteheyyi’ oldu. Pes lisân-ı Türkî’nin dahi fazîleti zâhir oldu. Onun için Türk’ten dahi kümmel-i evliyâ gelmiştir.
Ve denilmiştir ki:[]
Ya’ni diyâr-ı Rûm’a, enbiyâ ayak basmamıştır, belki diyâr-ı Arab’a ve Fürs’e vaz’-ı kadem etmiştir. Velâkin bundan Rûm’a tenezzül gelmez.
Zîrâ ibtidâ bütün dünyâya Âdem ayak basmıştır. Ve her mevzi’ki şehristân olmuştur; Âdem’in vaz-ı kademi eseridir ve her ne yer ki menhûstur, oraya şeytân basmıştır.
Onun için bıka’ın dahi birbiri üzerine rüchânı vardır.
Meselâ Mekke ile sâir bilâd berâber değildir. Zîrâ Mekke cevâhir ve sâirler hacer ve meder gibidir. Lâkin fazl-ı Medîne ve Kuds, fazl-ı Mekke’ye tâbi’dir.
Ve kezâlik, mesâcid ve cevâmi’, sâir büyût-i sükkândan efdaldir. Fe-emmâ mescid ile kenîse ve tekye ile meyhânenin meyânında müfâdala yoktur.
Zîrâ mescid ve tekye arâzi-i tayyibeden; kenîse ve meyhâne, arâzi-i habîsedendir. Nitekim [152 b]
“Gınâ ve fakrın hangisi efdaldir?” denilmez. Zîrâ gınâ, sıfat-ı zâtiyye-i ilâhiyye; ve fakr sıfat-ı zâtiyye-i abdiyyedir.
Mevâli’ ile abd arasında münâsebet olmadığı gibi sıfatları arasında münâsebet yoktur.
Kaynak: Mehmet TABAKOĞLU, İsmail Hakkı Bursevî’nin Tuhfe-i Hasekiyye’sinin İkinci Bölümü (Metin Ve Tahlil), T.C. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlâhiyat Anabilim Dalı Tasavvuf Bilim Dalı, (Yüksek Lisans Tezi), , 2008, İstanbul