Yenişehir Wiki
Register
Advertisement
Bakınız

D . Tipiklik.
Tipikliğin manevi unsurları
Tipikliğin maddi unsurları


Ceza hukuku. Ceza Hukuku dersi.Ceza Hukuku Kavramları 3. Tipikliğin manevi unsurları. 1 Tipikliğin Manevi Unsurları 1.1 Kast 1.1.1 Kastın Tanımı ve Unsurları 1.1.2 Kastın Kapsamı 1.1.3 Kastın Aranacağı Zaman 1.1.4 Kastın Türleri 1.1.5 Taksir 1.1.6 Taksirli Suçların Yapısı 1.1.7 Objektif Özen Yükümlülüğünün İhlali 1.1.8 Netice 1.1.9 Nedensellik Bağı ve Objektif İsnadiyet 1.1.10 Hukuka Aykırılık Unsuru 1.1.11 Taksirli Suçlarda Kusur 1.2 Taksirin Türleri 1.2.1 Taksirle İşlenen Suçlarda Şahsi Cezasızlık Sebebi ve Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebep 1.3 Netice Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlar 2 Tipiklikte Yer Alan Unsurlarda Hata 3 Maddi Unsurlarda Hata 4 Suçun Nitelikli Hallerinde Hata

Bakınız

D. CH. CEZA HUKUKU. Criminal law.


CEZA HUKUKU I.
Ceza Hukuku dersi.
1.Unite: Ceza hukukuna giriş. 2. Ünite:Suç Teorisine Giriş ve Tipikliğin Maddi Unsurları 3. Ünite: Tipikliğin manevi unsurları 4. Ünite: Hukuka Aykırılık. 5. Ünite:Kusurluluk 6. Ünite:Teşebbüs, iştirak ve içtima 7. Ünite:Yaptırımlar ve Milletlerarası Ceza Hukuku 8. Ünite:Kişilere karşı suçlar Ünite 1: Ceza Hukukuna Giriş 1 Ceza Hukuku ve Fonksiyonu 2 Suç, Ceza ve Güvenlik Tedbiri 3 Ceza Hukukunun Hukuk Disiplinleri Arasındaki Yeri 4 Ceza Hukukunun Diğer Bilim Dallarıyla İlişkisi 5 Ceza Hukukunun Kaynakları 6 Doğrudan Kaynaklar 7 Dolayısıyla Kaynaklar 8 Ceza Hukukunun Güvence Fonksiyonu 9 Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi 10 Suçta ve cezada kanunilik ilkesinin sonuçları : 11 Geçmişe Yürüme Yasağı Ünite 4: Hukuka Aykırılık 1 Hukuka Aykırılığın Anlamı ve Tipiklikle İlişkisi 2 Hukuka Aykırılığa Suç Tipinde Yer Verilmiş Olması 3 Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Sübjektif Unsurları 4 Hukuka Uygunluk Sebeplerinin Ortak Özellikleri 5 Hukuka Uygunluk Nedenleri 5.1 Görevin İfası 5.2 Meşru Savunma 5.2.1 Şartları 5.2.1.1 Saldırıya ilişkin şartlar : 5.2.1.2 Savunmaya ilişkin şartlar : 6 Hakkın Kullanılması 6.1 Hakkın kullanılmasının hukuka uygunluk nedeni oluşturabilmesi koşulları: 7 İlgilinin Rızası 7.1 Tipikliği Kaldıran Rıza-Hukuka Aykırılığı Kaldıran Rıza 7.2 Şartları 8 Hukuka Uygunluk Sebeplerinin Maddi Şartlarında Hata 9 Hukuka Uygunluk Sebeplerinde Sınırın Aşılması
CEZA HUKUKU II.

Ceza hukuku mevzuatı Şablon:AMYO bakınız Şablon:AMYO

Pardon_Filmi_(2004)

Pardon Filmi (2004)

Bakınız.

D.
Ceza .
جزاء
El-Ceza
الجزاء
Ceza/Fıkıh
Ceza/VP


Ceza kavramları
Ceza. Tevziye . Tenkil . Nekal. Nefy .nefiy .tehcir.
Ceza hukuku .
CEZA HUKUKU
CEZA HUKUKU II
Ceza hukuku mevzuatı .

CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU
Ceza Muhakemeleri Usulü Hukuku
Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu/Eski ve Yeni Metin Mukayesesi

CEZA İNFAZ KURUMLARI VE TUTU4681 sayılı Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İzleme Kurulları KanunuKEVLERİ İZLEME KURULLARI KANUNU
CEZA İNFAZ KURUMLARI VE TUTUKEVLERİ İZLEME KURULLARI KANUNU
4681 sayılı Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İzleme Kurulları Kanunu
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun
Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Tüzük
7242 sayılı CEZA VE GÜVENLİK TEDBİRLERİNİN İNFAZI HAKKINDA KANUN İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun/Denetimli Serbestlik CEZA VE GÜVENLİK TEDBİRLERİNİN İNFAZI HAKKINDA KANUN ÖDÜLLENDİRME

Tutuklu Mevkuf (Tevkif edilmiş) - Mahkum,
Tutukevi - Tevkifhane - Tevkifevi, Adli koruma tedbiri,
Cezaevi - Prision Tipikliğin Manevi Unsurları
GÖZLEM VE SINIFLANDIMA MERKEZLERİ İLE HÜKÜMLÜLERİN DEĞERLENDİRİLMESİNE DAİR YÖNETMELİK
7242 sayılı Kanun/2020 Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliği
Ceza Hukuku dersi.
1. Ünite:Ceza hukukuna giriş.
2. Ünite:
3. Ünite: Tipikliğin manevi unsurları
4. Ünite:Hukuka aykırılık
5. Ünite:Kusurluluk
6. Ünite:Teşebbüs, iştirak ve içtima

AMYO
CİK
Ceza İnfaz Kurumu
CTEGM
CH CMK .CMUK . CGTİHK . CİKK
('Bileğe hafifçe vurma', (a slap on the wrist) daha yüksek bir ceza alması gerekirken daha az miktar ceza alınması anlamında kullanılıyor.)
جزاء. الجزاء Ceza kelimesinin Türkçe Arapça çevirisi ve anlamı
penaltı vuruşu [Genel] رَكْلَةُ الجَزَاءِ (ج) رَكَلاَتُ الجَزَاءِ
penaltı vuruşu [Genel] ضَرْبَةُ الجَزَاءِ (ج) ضَرَبَاتُ الجَزَاءِ
cezanın , cezai , cezaya ait , cezaya ait ve ilişkin [Genel] جَزَائِيٌّ
cezai (ar) [Genel] جزائيّ
bidayet ceza mahkemesi [Genel] مَحْكَمَةُ البِدَايَةِ الجَزَائِيَّةِ
Orijinal metin Anlam
ticari cezalar [Genel] الجزاءات التجارية
ondan karşılık , mükafat diledi [Genel] إِجْتَزَأَهُ الجَزَاءَ
ahiret dar-ül ceza[Genel] دَارُ الجَزَاءِ
ceza dairesi [Genel] دائرة الجزاء penaltı vuruşu (sp) [Genel] ضربة الجزاء في كرة القدم ceza kesti [Genel] قَطَعَ الجَزَاءَ uluslararası ceza mahkemesi [Genel] مَحْكَمَةٌ الجَزَاء الدُّوَلِيَّة مَحْكَمَةٌ جِنَائِيَّةٌ دُوَلِيَّةٌ
ceza alanı [Genel] منطقة الجزاء Kıyamet günü -yevm-i ceza [Genel] يَوْمُ الجَزَاءِ ağır ceza mahkemesi [Genel] محكمة الجنايات الكبري، محكمة الجزاء الكبري Orijinal metin Anlam hakem penaltı nokrtasını gösterdi [Genel] أَشَارَ الحَكَمُ إِلَي نُقْطَةِ الجَزَاءِ hakem penaltı verdi [Genel] منح الحكم ضربة الجزاء topu penaltı bölgesinden uzaklaştırmak [Genel] إبعاد الكرة من منطقة الجزاء ceza muhakemeleri usülü , ceza muhakemat üsülü [Genel] أُصُولُ المُحَاكَمَاتِ الجَزَائِيَّةِ kötü cezasını buldu [Genel] لَقِيَ المُسِئُ جَزَاءَهُ öldürmek [Genel] قتل ، تمويت ، إهلاك ، إحانة ، إماتة ، إعدام ، ترتيب الجزاء ، مجازاة بالقتل، فتك ، إبادة ، إقصاص ، تمويت ، تدمير ، إغتيال ، غيلة ، تمويت ، تقتيل ، إقتال ، إستموات birinin alnına vurmak , ret etmek , kabul etmemek , yüzüne vurmak , tekdir ve tayiple karşılamak , suya gidip çekecek kap olmamakla yüzüne bakadurmak , birini kış tedariksiz basmak [Genel] جَبَهَ ـَـ جَبْهاً و قالت أُمية بن أبي صلت جعلت جزائي منك جبها و غلظة كأنك أنت المنعم المتفضل cezasını buldu [Genel] لقي جزاءه او عقابه ceza kanunu , yasası [Genel] قَانُونٌ جَزَائِيٌّ cezai işlemler [Genel] إِجْرَاءَاتٌ جَزَائِيَّةٌceza usulleri [Genel] أصول جزائية ceza yasası [Genel] تشريعات جزائية cümle-i cezaiye [Genel] جُمْلَةٌ جَزَائِيَّةٌ cezai müeyyide [Genel] عقوبة جزائية cezai dava (huk) [Genel] قضية جزائية Orijinal metin Anlam ceza mahkemesi [Genel] محكمة جزائية، محكمة جنائية ne ekersen onu biçersin [Genel] ما زرعته تحصده ، الجزاء من جنس العمل ، لا ينبت إلا الذي زرعه ceza alanı dışında [Genel] خَارِجَ مِنْطِقَةِ الجَزَاءِ penaltı bölgesinin içi [Genel] قلب منطقة الجزاء ceza [Genel] نَجِيزَةٌ و يقال لأُنْجِزَنَّكَ نَجِيزَتَكَ اَيْ لأُنْجِزَنَّكَ جَزَاءَكَ öyleyse [Genel] ذَنْ (إِذَنْ الجَزَائِيَّة )

Bakınız

D. İnfaz. İnfaz Hukuku. İnfaz rejimi.
7242 sayılı İnfaz Kanunu
7242 sayılı Kanun/2020 Nisan 14
7242 sayılı CEZA VE GÜVENLİK TEDBİRLERİNİN İNFAZI HAKKINDA KANUN İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN
Af. Af hukuku. Af yasası. İnfaz Kanunu. 13/12/2004 tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun İnfaz Hakimliği. 4675 sayılı İnfaz Hakimliği Kanunu. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu . Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliği. Denetimli Serbestlik. Denetimli serbestlikte infaz.

Screenshot 2020-04-18-17-10-58-286 com.twitter

https://twitter.com/zaytung/status/1249986819455963137?s=19

MEMDUH_BAYRAKTAROĞLU_İNFAZ_YASASINDA_HERKES_VAR,_NEDEN_KHK'LILAR_YOK!-0

MEMDUH BAYRAKTAROĞLU İNFAZ YASASINDA HERKES VAR, NEDEN KHK'LILAR YOK!-0

Ünite 3: Tipikliğin Manevi Unsurları

Tipikliğin Manevi Unsurları[]

Tipikliğin Manevi Unsurları

Tipikliğin manevi unsuru, kişi ile işlediği fiil arasındaki manevi bağı ifade eder. Kişi ile gerçekleştirdiği davranış arasında manevi bir bağ yoksa bu davranış fiil niteliği taşımaz ve dolayısıyla bir suçun varlığından söz edilemez. Bu nedenle failin, tipik haksızlık unsurlarının tümü bakımından kasten veya taksirle hareket ettiği belirlenmelidir.

TCK 21. maddedeki “suçun oluşması kastın varlığına bağlıdır” kuralı uyarınca ancak kasten işlenen fiiller cezalandırılabilir, açıkça ve ayrıca belirtilmedikçe taksirli hareketler cezalandırılmaz. Dolayısıyla kural olarak kast, istisnai olarak da taksir manevi unsurun temel iki şeklini oluşturmaktadır.

Kast[]

TCK’da kast (ve taksir), fiilin ifade ettiği şahsi haksızlığın bir unsuru olarak kabul edilmiştir.

Bunun sonucu olarak kast, kusurun bir unsuru veya türü değildir. Şu hâlde suçun kanuni tanımındaki (yani haksızlık tipindeki) tüm unsurlar fail tarafından bilinmedikçe kasten işlenen bir suçtan bahsedilemeyecektir.

Kastın Tanımı ve Unsurları[]

Kanunda kast “suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesi” şeklinde tanımlanmaktadır. Bu tanıma göre kastın bilme ve isteme olmak üzere iki kurucu unsuru bulunmaktadır.

Kastın Kapsamı[]

Kast, öncelikle, suçun kanuni tarifinde (tipiklikte) yer alan bütün maddi (objektif) unsurları kapsamalıdır. Bunlar, kanuni tipte suçun unsuru olarak belirtilen gerçek vakıalara, gerçek dünyanın doğrudan doğruya gözlem yoluyla görülebilir konularına ilişkin unsurlardır. Failin bilgisi geçmişte veya hâlen mevcut olan tipiklik unsurlarına ilişkin olmalıdır. Ayrıca fail, gerek kendisinin gerek mağdurun niteliğine ilişkin olarak suçun kanuni tanımında belirtilen hususları bilmelidir. Fail, fiilin işleniş şekline ilişkin olarak suç tipinde belirtilen hususların da bilincinde olmalıdır.

Kastın Aranacağı Zaman[]

Kastın “suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesi” şeklindeki tanımından konunun fiilin icra edildiği ana göre değerlendirilmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Zira bu unsurlar fiilin icraya başlandığı andan itibaren gerçekleştirilebilirler.

Bu nedenle, suçun icra hareketlerinin gerçekleştirildiği sırada kastın bulunması gerekir.

Kastın Türleri[]

Kastın, doğrudan kast ve olası kast şeklinde iki türü vardır:

Doğrudan kastta, failin, suçun bütün maddi unsurları hakkındaki bilgisi tamdır, kesindir. Bir suç işlemeye karar veren failin bu suçun kanuni tanımındaki maddi unsurları mevcut olduğunu, bu unsurların fiilin icrası sırasında gerçekleşeceğini ve özellikle suç tipinde aranan neticenin meydana geleceğini kesin olarak bildiği hâllerde doğrudan kast söz konusudur.

Olası kastta ise tipikliğin gerçekleşmesinin muhtemel olarak öngörülmesi olası kastın bilme unsurunu; fiilin sebebiyet verebileceği neticenin gerçekleşmesinin kabullenilmesi veya kayıtsız kalınması ya da katlanılması ise isteme unsurunu oluşturmaktadır. TCK, olası kastla işlenen suçun haksızlık içeriğinin doğrudan kastla işlenene göre daha az olduğunu kabul etmiş ve olası kast hâlinde cezada indirim öngörmüştür.

Taksir[]

Taksir, bir kimsenin dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranmak suretiyle istemediği ve fakat öngörülebilir bir neticeyi gerçekleştirmesi olarak tarif edilmektedir. Buna göre, objektif olarak ön görülen özen yükümlülüğünün ihlali suretiyle işlenebilen suçlar taksirlidir.

Taksirli Suçların Yapısı[]

Taksirli suçlar, kasti suçlarda olduğu gibi, hukuk toplumunun varlığı ve devamı bakımından vazgeçilmez nitelikteki hukuki değerleri korumayı amaçlayan davranış normlarını ihlal ederler.

Taksirli suçlarda, fail, kasti suçlarda olduğu gibi hukukun yasakladığı bir hususu gerçekleştirmek amacıyla değil, kural olarak hukuken önem arz etmeyen bir maksatla hareket etmektedir.

Ancak dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranmak suretiyle davranışını olması gerektiği gibi yönlendirememekte, hukuken önem arz eden bir takım neticelerin ortaya çıkmasına sebebiyet vermektedir.

Objektif Özen Yükümlülüğünün İhlali[]

Taksirli suçun oluşumu için icrai veya ihmali nitelikteki davranışın objektif dikkat ve özen yükümlülüğünü ihlal etmesi gerekir. Buna göre taksirli suçlar icrai bir davranışla işlenebileceği gibi ihmali bir davranışla da işlenebilir. Objektif dikkat ve özen yükümlülüğü daha çok hukuk kurallarınca öngörülmektedir. Bunların yanı sıra, toplumun müşterek tecrübeye dayanarak her ferde veya belirli meslek veya sanatları yapan kimselere yüklediği dikkat ve özen görevleri de vardır. Bu durumda taksirin kaynağını müşterek tecrübe oluşturmaktadır.

Netice[]

Taksirli suçun oluşumu bakımından objektif dikkat ve özen yükümlülüğünün ihlali yeterli görülmediği, ayrıca bir neticenin gerçekleşmesinin arandığı hâllerde, taksirli suça ilişkin kanuni tanımdaki neticenin gerçekleşmesi gerekir.

Nedensellik Bağı ve Objektif İsnadiyet[]

Taksirli suçlarda netice, dikkat ve özen yükümlülüğünün ihlalinin bir sonucu olarak meydana gelmelidir. Bir başka deyişle, somut olayda gerçekleşen netice ile failin özen yükümlülüğünün ihlali arasında nedensellik bağı bulunmalıdır. Eğer bu bağ mevcut değilse veya netice dikkat ve özen yükümlülüğünün ihlali sonucu olarak gerçekleşmemişse, artık taksirli suçtan söz etmek mümkün değildir.

Taksirli neticeli suçlarda, cezai sorumluluğun doğumu bakımından özene aykırı davranış ile meydana gelen netice arası da nedensellik bağının varlığı gerekli ve fakat yeterli değildir. Ayrıca bu neticenin faile objektif olarak isnat edilebilmesi de gerekir.

Belirtmek gerekir ki, taksirle işlenen suçlarda, teşebbüs ve iştirak hükümleri uygulanmaz. Birden fazla kişinin taksirle işlediği suçlarda herkes kendi kusurlu fiilinden dolayı ayrı ayrı sorumlu olur.

Hukuka Aykırılık Unsuru[]

Taksirle işlenen suçlarda da yukarıda belirtilen unsurların gerçekleşmesi hukuka aykırılığın karinesini oluşturur. Ancak bu karine hukuka aykırılık nedenleriyle ortadan kaldırılabilir.

Taksirli Suçlarda Kusur[]

Taksirle işlenen suçlarda kusur, kasten işlenen suçlarda olduğu gibi, esas itibariyle bir kimsenin işlediği haksızlık teşkil eden fiilden dolayı kınanması gerektiği konusundaki yargıyı ifade eder. Bu durumda dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranmak suretiyle taksirli bir haksızlığı gerçekleştiren kişi, böyle bir fiili işlemesi nedeniyle kınanabilmesi hâlinde cezalandırılacaktır.

Taksirin Türleri=[]

TCK’da taksir bilinçsiz taksir ve bilinçli taksir şeklinde ikiye ayrılmıştır.

Bilinçsiz taksir dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir.

Bilinçli taksir ise Kanunda “kişinin öngördüğü neticeyi istememesine karşın, neticenin meydana gelmesi hâlinde” vardır ve bu durumda “taksirli suça ilişkin ceza üçte birden yarısına kadar artırılır” şeklinde tanımlanmıştır.

Bu tanımlar karşılaştırıldığında, bilinçli taksir ile bilinçsiz taksirin ortak noktasının dikkat ve özen yükümlülüğünün ihlali olduğunu söylemek mümkündür. Yine her iki taksir türünde de özen yükümlülüğünün ihlali dolayısıyla meydana gelen netice istenmemektedir.

Bilinçli taksiri bilinçsiz taksirden ayıran özellik ise bilinçli taksirde istenmeyen netice fiilen öngörülürken, bilinçsiz taksirde öngörülememektedir. Bilinçsiz taksirde fail özen yükümünün ihlali dolayısıyla kanuni tanıma uygun bir fiilin gerçekleşebileceği ihtimalini düşünmemektedir. Bilinçli taksirde ise fail, suçun konusu bakımından somut bir tehlikenin varlığını öngörmesine rağmen, ya bu tehlikenin derecesini azımsamasından ya kendi yeteneğini abartmasından ya da şansına güvenmesinden dolayı kanuni tanıma uygun bir neticenin gerçekleşmeyeceğine güven beslemektedir. Bilinçli taksirde fail tehlikenin meydana geleceğini muhtemel addetmesine rağmen, gerçekleşmeyeceğine güven duymaktadır. Bilinçli taksirle işlenen suçların haksızlık içeriği bilinçsiz taksirle işlenen suçlara nazaran daha ağırdır.

Taksirle İşlenen Suçlarda Şahsi Cezasızlık Sebebi ve Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebep[]

TCK’nın 22. maddesinin son fıkrasında taksirli hareket sonucu neden olunan netice, münhasıran failin kişisel ve ailevi durumu bakımından, artık bir cezanın hükmedilmesini gereksiz kılacak derecede mağdur olmasına yol açmışsa ceza verilmeyeceği; bilinçli taksirle neticeye neden olunmuşsa, verilecek ceza yarıdan altıda bire kadar indirilebileceği düzenlenmiştir. Bu fıkranın uygulanabilmesi için aranan en önemli koşul, taksirli fiilden dolayı münhasıran failin kişisel ve ailevi durumu itibariyle zararlı bir neticenin meydana gelmiş bulunmasıdır.

Netice Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlar[]

Suçlar, ya kasten ya da taksirle işlenirler. Ancak TCK’da kastın ve taksirin kombinasyonundan (bileşiminden) oluşan “karma suçlara” da yer verilmiş ve bunlar “netice sebebiyle ağırlaşmış suç” olarak isimlendirilmiştir. Bir fiilin, kastedilenden daha ağır veya başkaca bir neticenin oluşumuna sebebiyet vermesine netice sebebiyle ağırlaşmış hâl denilmektedir. Kanunda açıkça düzenlenen bu gibi hâllerde, kişi bu neticeler bakımından en azından taksirinin varlığı hâlinde sorumlu olacaktır.

Netice sebebiyle ağırlaşmış suçlar, ilk kademede kural olarak kasten işlenen temel suç tipinin, ikinci kademede ise en azından taksirle sebebiyet verilen ağır neticenin yer aldığı (kast-taksir kombinasyonu) iki kademeli bir yapıya sahiptir. Netice sebebiyle ağırlaşmış suçlarda sorumluluk için kasten işlenen temel suç tipinin tüm unsurlarının gerçekleşmesi, bunun sonucu olarak gerçekleşen ağır netice bakımından ise failin en azından taksirinin varlığı gerekir.

Tipiklikte Yer Alan Unsurlarda Hata[]

Hata (yanılma), kişinin düşündüğü ile gerçeğin birbirine uymamasını ifade etmektedir. Hatanın bilmemek veya yanlış bilmekten ibaret iki görünüm şekli söz konusudur. Buna göre, hata dış dünyaya ilişkin şartlara ilişkinse kast üzerinde etkilidir. Buna karşılık hata tipikliğin hukuki değerlendirmesine (tipikliğin hukuki sonuçlarına) ilişkin ise kusurluluk üzerinde etkilidir.

Hata, kastı ortadan kaldıran veya kusurluluğu etkileyen hata olmak üzere ikiye ayrılabilir. Kastı kaldıran hata hâlleri; suçun maddi unsurlarında hata, suçun nitelikli unsurlarında hata, hukuka uygunluk nedenlerinin maddi şartlarında hata olmak üzere üçe ayrılır. Kusurluluğu ortadan kaldıran veya azaltan sebeplerin maddi şartlarında hata ile haksızlık yanılgısı (yasak hatası) ise kusurluluğu etkileyen hata hâlleridir. Bunlardan, suçun maddi unsurlarında hata ile suçun nitelikli hâllerinde hata tipiklikte yer alan unsurlarda hata hâlini oluşturmaktadır.

Tipiklikte yer alan unsurlarda hata, suçun maddi unsurlarında hata ve nitelikli hâllerinde hata olmak üzere ikiye ayrılmaktadır:

Maddi Unsurlarda Hata[]

Maddi unsurlarda hataya, unsur yanılgısı ve fiili hata da denilmektedir. Unsur yanılgısı, içerik itibariyle, somut olayda suçun maddi unsurlarına ilişkin bilgisizliği, eksik veya yanlış tasavvuru ifade etmektedir. Failin somut olaya ilişkin tasavvuru gerçekle bağdaşmamaktadır. Buna karşılık, suçun kanuni tanımındaki maddi unsurlardan birisinin varlığı hakkında düşülen şüphe, emin olmama hâli hata değildir, aksine olası kastın veya bilinçli taksirin varlığını gösterir.

Unsur yanılgısının failin kastını kaldırdığının söylenebilmesi için failin tasavvuru, zihninden geçirdikleri gerçeğe uygun olsaydı işlediği fiil suç teşkil etmeyecekti diyebileceğimiz bir hâlin bulunması gerekir.

Suçun Nitelikli Hallerinde Hata[]

Kanuna göre; “Bir suçun daha ağır veya daha az cezayı gerektiren nitelikli hâllerinin gerçekleştiği hususunda hataya düşen kişi, bu hatasından” yararlanacaktır. Suçun nitelikli hâllerinden maksat, suçun temel şekline göre cezanın artırılmasını veya azaltılmasını gerektiren unsurlardır. Nitelikli hâllerde hata durumunda fail, suçun temel şekline ilişkin unsurlarda bir yanılgıya düşmüş değildir. Bu itibarla suçun temel şekli tüm unsurlarıyla gerçekleşmektedir. Fail sadece suçun daha ağır veya daha az cezayı gerektiren nitelikli hâllerinin gerçekleştiği konusunda hataya düşmektedir.

Suçun daha ağır cezalandırılmasını gerektiren nitelikli hâllerde hata iki şekilde ortaya çıkabilir:

\1. Failin işlediği suçta cezayı ağırlaştıran nitelikli hâl bulunmasına rağmen fail bunları bilmemektedir.

\2. Failin işlediği suçta nitelikli hâl bulunmamasına rağmen, fail bulunduğunu zannetmektedir.

Cezada indirimi yapılmasını gerektiren nitelikli hâllerde hatayı da iki ihtimale göre değerlendirmek gerekir. İlk halde failin işlediği suçta cezayı azaltan nitelikli hâl bulunmamasına rağmen, fail bunların bulunduğunu zannederek fiili işlemektedir. İkinci haldeyse failin işlediği suçta cezayı azaltan nitelikli hâl bulunmasına karşın, failin bu durumu bilmemektedir.

Advertisement