Uluabat Gölü, (Apolyont veya Öka olarak da bilinir), Bursa ilinde bir göldür.
Güney Marmara bölgesinde Bursa kent merkezine 34 km mesafede yer alan göl, Mustafakemalpaşa ilçesine bağlıdır.
13.500 ha alana sahiptir. Deniz seviyesinden yüksekliği 9 metredir. Mustafakemalpaşa Çayı'ndan beslenmekte olup ayrıca Uluabat Deresi ile Susurluk Nehri'ne karışır. En derin yeri 4 metre civarında genelinde ise 1-2 metreyi geçmemektedir.
Oluşumu[]
Tektonizma kontrolünde açılan bir ova içerisinde alüvyal set gölü olarak gelişmiştir. Göl; kuzeyinde Neojen devri dolgularından oluşmuş alçak tepeler, güneyde ise Jura devri alçak dağları ile sınırlanmıştır. Uluabat Gölü çevresinde gözlenen en yaşlı birim Paleozoik metamorfik seridir. Tabanda gnaysla başlayan yapı daha sonra mermer mercekleri içeren şistlerle devam eder.[1]
Fiziksel özellikleri[]
Derinliği[]
Gölün ortalama derinliği 2,5 metredir. Büyük bir bölümü oldukça sığ olup, bu kesimlerdeki derinlik 1-2 metre arasında değişmektedir. En derin yeri Halil bey Adasındaki 10 metreyi bulan çukurluktur.
Uzunluğu- Genişliği[]
Doğu-batı yönünde uzunluğu 23-24 km., genişliği ise 12 km. kadardır.
Yüzölçümü[]
Ulubat Gölü 136 km² yüzölçümlü bir göldür. Yayvan çanaklı gölde yağışlardan sonra kabarma ve çukur yerlere taşkınlar olur bu sıralarda gölün yüzölçümü 160 km² yi geçer.[2]
Gölde bazı adacıklar ve kayalıklar bulunur. Kalker yapılı bu adacıkların en önemlileri Halil Bey adası, Heybeli Ada ve Kız Adası’dır.[3]
Günden güne çevreden ortaya doğru sığlaşmakta olan göl kirli beyaz bir renge sahiptir. Dibi çamurlu bir yapıya sahiptir, rüzgârlı havalarda bulanıklaşır.
Göle Su Girdisi ve Gölün Su Kaybı[]
Gölü besleyen kaynaklar çevreden göle karışan bazı küçük dereler var olmakla beraber, gölü besleyen en önemli ayak Mustafakemalpaşa Deresi’dir.
Kaynak | Minimum Hm3/yıl | Maksimum Hm3/yıl | Ortalama Hm3/yıl |
---|---|---|---|
Mustafakemalpaşa Çayı | 25,14 | 2413,45 | 1550,68 |
Göl aynasına düşen yağış | 71,65 | 120,32 | 92,72 |
Göl ayağından gelen | 25,14 | 227,31 | 97,58 |
Kaynak | Minimum Hm3/yıl | Maksimum Hm3/yıl | Ortalama Hm3/yıl |
---|---|---|---|
Göl Ayağı | 392,37 | 2531,8 | 1553,2 |
Buharlaşma | 162,56 | 195,48 | 176,2 |
Uluabat Sulaması | 6,5 | 17,78 | 11,53 |
Kuş Türü[]
1996 Ocak ayında yapılan sayımda 429.423 sukuşu sayılmıştır. Bu 1970'ten bu tarafa bir gölde sayılan en yüksek sukuşu sayısıdır.
Kuş türü | Kuş sayısı |
---|---|
Karabatak | 300 çift |
Alaca Balıkçıl | 30 çift |
Kaşıkçı | 75 çift |
Küçük karabatak | 1078 adet |
Tepeli pelikan | 136 adet |
Elmabaş patka | 42.500 adet |
Tepeli patka | 13.600 adet |
Sakarmeke | 321.550 adet |
Göl çevresi ulusal ve küresel ölçekte tehlikede olan küçük karabatak, tepeli pelikan, bıyıklı sumru, pasbaş patkanın barındığı alandır. Su samurunun da yaşadığı gölde, endemik ve küresel tehdit altındaki tatlı su sardalyası (Clupeonella abrau muhlisi) bulunur[4].
Kaynakça[]
- ↑ Hayati Doganay, Türkiye Turizm Coğrafyası , 3. basım, Çizgi Kitabevi, 200.
- ↑ Şenol F, Turizm Coğrafyası , 1. basım, Detay Yayıncılık, 2008.
- ↑ Güngördü E, Türkiye'nin Coğrafyası , 1. basım, Asil Kitabevi, 2003.
- ↑ "Armutlu Yarımadası". Marmara Bölgesi. dogadernegi.org. http://www.dogadernegi.org/userfiles/pagefiles/yayinlarimiz/02_MARMARA.pdf. Erişim tarihi: 7 Aralık 2014.
Dış bağlantılar[]
- Çevre ve Orman Bakanlığı
- http://www.bursa.bel.tr/hizmetler/sayfa/703
- DSİ 1. Bölge Müdürlüğü 1994 yılı takdim raporu
- http://www.bursacevreorman.gov.tr/uluabat.htm
Akarsu - Akarsularımız | |
---|---|
Türkiye'deki Akarsular | |
Marmara Denizi Anadolu Yakasından dökülenler | Yalak Deresi - Kocasu Deresi - Uluabat Gölü 'nden sonra Koca Deresi - Karaerik Deresi - Aliova Çayı - Emet Suyu - Simav Çayı - Kara Deresi - Kadıköy Deresi - Kocaafşur Çayı - Madra Deresi - Hanife Deresi - Gölcük Deresi - Dombay Deresi - Killer Deresi - Değirmencik Deresi - Keçi Deresi - Simav Çayı - Nilüfer Çayı - Gönen Çayı - Biga Çayı - Can Deresi - Yakacık Deresi - Mermer Deresi - Uludere - Birgos Çayı - Koca Çayı |
Ege Denizi Trakya Yakasından dökülenler | Meriç Nehri - Ardas - (Krumovica - Tunca - Erithropótamos - Luda Reka - Diavolorrema - Ergene Nehri - Çorlu Suyu (Deresi) - Vize (Ana) Deresi - Sakızköy (Poyralı) Deresi - Çiftlik Deresi (güney) - Çiftlik Deresi (kuzey) - Ana Deresi - Şeytan Büyük Deresi - Akar Deresi - Teke Deresi - Süloğlu Barajı - Kaysan Deresi - Kadıköy Barajı - Kavak Suyu - Koca Deresi |
Ege Denizi Anadolu Yakasından dökülenler | Küçük Menderes Çayı - Tuzla Çayı - Hayran Çayı - Bakır Çayı -Güzelhisar Barajı - Gediz Nehri (Gediz Çayı) - Koca Çayı - Bağ Deresi - Büyük Çayı - Küçük Menderes Nehri - Büyük Menderes Nehri - Kufi Çayı - Banaz Çayı - Yaver Deresi/Demirler Deresi - Dandalaz Barajı - Akçay - Çine Çayı - Kamış Çayı - Karpuzlu Barajı - Madran Çayı - Koca Çayı |
Akdeniz'e dökülenler | Acısu - Aksu - Asi - Ceyhan - Dalaman Çayı - Göksu - Manavgat Nehri - Seyhan - Zamantı - Göksu |
Karadeniz'e dökülenler | Çoruh - Harşit - Melet - Bolaman Irmağı - Elekçi Deresi - Cevizdere - Lahna Deresi - Tabakhane Deresi - Curi Irmağı - Akçay - Devrekâni Çayı - Riva Deresi - Pabuçdere - Rezve Deresi - Sakarya - Yeşilırmak - Kızılırmak - Filyos - Bartın Çayı - Yağlıdere - Gerevela deresi - Salti gölü |
Basra Körfezi'ne dökülenler | Fırat - Dicle |
Hazar Denizi'ne dökülenler | Aras - Kura |
Yenişehir Kaymakamlığı |