Yüksek lisans

Yüksek lisans, ingilizcesi "master"; bir lisans (fakülte) öğretimine dayalı eğitim-öğretim ve araştırmanın sonuçlarını ortaya koymayı amaçlayan bir yükseköğretimdir.

Yüksek lisans eğitimi, kişinin eğitim aldığı branşta uzmanlaşması ve bu durumu bilimsel bir makaleyle (tezle) ispat etmesiyle tamamlanır. Bu eğitimin ardından kişi "bilim uzmanı","uzman hekim", "yüksek mühendis", "yüksek mimar" gibi unvanlara sahip olur.

Yüksek Lisans, Lisans eğitimi bittikten sonra devam edilen eğitime verilen isimdir. Tezli ve Tezsiz Yüksek Lisans olarak ikiye ayrılır. Yüksek lisans başvurusu yapmak için ALES sınavına girip yeterli puan almış olmak ve başvuru yapılan programın gerekliliklerini yerine getirmek gerekmektedir.

Tezli Yüksek Lisans

Tezli yüksek lisans programının amacı, öğrencinin bilimsel araştırma yaparak bilgilere erişme, bilgiyi değerlendirme ve yorumlama yeteneğini kazanmasını sağlamaktır.

Tezsiz Yüksek Lisans

Tezsiz yüksek lisans programının amacı, öğrenciye mesleki konuda derin bilgi kazandırmak ve mevcut bilginin uygulamada nasıl kullanılacağını göstermektir. Tezsiz yüksek lisans programı İkinci Lisansüstü Öğretim’de de yürütülebilir. Bu program toplam otuz krediden az olmamak koşuluyla en az on adet ders ile dönem projesi dersinden oluşur. Dönem projesi dersi kredisiz olup başarılı veya başarısız olarak değerlendirilir. Öğrenci, dönem projesinin alındığı yarıyılda dönem projesine kayıt yaptırmak ve yarıyıl sonunda yazılı bir rapor vermek zorundadır. İlgili senato tarafından belirlenen esaslara bağlı olarak tezsiz yüksek lisans programının sonunda yeterlik sınavı uygulanabilir.

Kaynaklar

• Yükseköğretim Kanunu

Ayrıca bakınız

• Lisansüstü
• Doktora

Amaç ve Kapsam

Madde 9 — Tezli yüksek lisans programının amacı, öğrencinin bilimsel araştırma yaparak bilgilere erişme, bilgiyi değerlendirme ve yorumlama yeteneğini kazanmasını sağlamaktır. Bu program toplam yirmibir krediden az olmamak koşuluyla en az yedi ders, bir seminer dersi ve tez çalışmasından oluşur. Seminer dersi ve tez çalışması kredisiz olup, başarılı veya başarısız olarak değerlendirilir. Öğrenci, en geç üçüncü yarıyılın başından itibaren her yarıyıl tez çalışmasına kayıt yaptırmak zorundadır.

Öğrencinin alacağı derslerin en çok ikisi, lisans öğrenimi sırasında alınmamış olması koşuluyla, lisans derslerinden seçilebilir. Ayrıca dersler, öğrenci danışmanının ve ilgili enstitü anabilim dalı başkanlığının önerisi ve enstitü yönetim kurulunun onayı ile diğer yükseköğretim kurumlarında verilmekte olan derslerden de seçilebilir.

Süre

Madde 10 — Tezli yüksek lisans programını tamamlama süresi dört yarıyıldır. Dört yarıyıl sonunda kredili derslerini ve seminer dersini başarıyla tamamlayamayan öğrencinin enstitü ile ilişiği kesilir. Bu Yönetmelik uyarınca başarısızlığı, danışmanın raporu ve anabilim dalı başkanlığının kararı ile saptanan bir öğrencinin enstitü ile ilişiği bu süreden önce de kesilebilir.

Kredili derslerini ve seminer dersini başarı ile bitiren, ancak tez çalışmasını dört yarıyıl sonuna kadar tamamlayamadığı için tez savunma sınavına giremeyen öğrenciye, danışmanın ve ilgili enstitü anabilim dalı başkanlığının önerisi ve enstitü yönetim kurulunun onayı ile tezini jüri önünde savunması için en fazla iki yarıyıl ek süre verilir.

Tez Danışmanı Atanması

Madde 11 — Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin (b) bendine göre atanan danışman tez danışmanı olarak devam eder. Ancak, enstitü anabilim dalı başkanlığının her öğrenci için bir tez konusu ve bu konu ikinci bir danışmanın uzmanlık ve bilgisini gerektirecek nitelikte olması halinde ikinci bir danışmanı tez dönemi başlangıcında ilgili enstitüye önerir. İkinci danışman, anabilim dalındaki öğretim üyeleri, başka anabilim dalı ya da diğer yurt içi ve yurt dışındaki yükseköğrenim kurumlarındaki öğretim üyeleri arasından önerilir. İkinci danışman önerisi enstitü yönetim kurulu onayı ile kesinleşir.

Danışman atanmasında, bir danışmana düşecek lisansüstü öğrenci sayısı enstitü anabilim dalının özelliği dikkate alınarak enstitü yönetim kurulu tarafından belirlenir. Herhangi bir sebeple danışmansız kalan veya danışman değişikliği gerektiren durumlarda, ilk defa tez danışmanı tayini için takip edilen süreç uygulanarak en geç iki hafta içinde yeni bir tez danışmanı belirlenir. Tez danışmanı değişikliği ile ilgili taleplerin gerekçeli olarak yapılması gerekir.

Danışman, tez projesinin enstitü yönetim kurulunca kabulünü izleyen tarihten itibaren danışmanı olduğu öğrenciler için, tüm diğer akademik ve idari yük ve görevlerine ek olarak "uzmanlık alanı dersi" adlı bir ders açabilir. Her öğrenci, açılan uzmanlık alanı dersini almakla yükümlüdür. Uzmanlık alanı dersine ilişkin ilkeler, enstitü yönetim kurulu tarafından uygulanır.

Bir öğrencinin tez danışmanı anabilim dalı başkanlığının gerekçeli önerisi üzerine enstitü yönetim kurulu kararı ile değiştirilebilir.

Yüksek Lisans Tezinin Sonuçlanması

Madde 12 — Tezli yüksek lisans programındaki bir öğrenci, tezini enstitü yönetim kurulları tarafından belirlenen tez yazım kurallarına uygun biçimde yazmak ve tezini jüri önünde sözlü olarak savunmak zorundadır.

Yüksek lisans tez jürisi, ilgili enstitü anabilim dalı başkanlığının önerisi ve enstitü yönetim kurulu onayı ile atanır. Jüri, biri öğrencinin tez danışmanı ve en az biri yükseköğretim kurumu içindeki başka bir anabilim dalından veya başka bir yükseköğretim kurumundan olmak üzere üç asıl ve bir veya iki yedek kişiden oluşur. İkinci danışman jüri üyesi olamaz.

Jüri üyeleri, söz konusu tezin kendilerine teslim edildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde toplanır ve öğrenciyi tez sınavına alır. Tez sınavı, tez çalışmasının sunulması ve bunu izleyen soru-cevap bölümünden oluşur. 45-90 dakika sürer ve dinleyicilere açık olarak yapılır.

Tez sınavının tamamlanmasından sonra jüri, dinleyicilere kapalı olarak, tez hakkında salt çoğunlukla "kabul", "ret" veya "düzeltme" kararı verir. Ret veya düzeltme kararları gerekçeli olmalıdır. Bu karar, enstitü anabilim dalı başkanlığınca tez sınavını izleyen üç gün içinde enstitüye tutanakla bildirilir. Tezi reddedilen öğrencinin kaydı silinir. Tezi hakkında düzeltme kararı verilen öğrenci en geç üç ay içinde gereğini yaparak tezini aynı jüri önünde yeniden savunur. Bu savunma sonunda tezi reddedilen öğrencinin kaydı silinir.

Tez savunma sınavına mazeretsiz olarak gelmeyen öğrencinin kaydı silinir. Ancak tez savunma sınavı tarihinden itibaren en geç 7(yedi) gün içerisinde enstitüye mazeretini bildiren öğrencinin mazereti enstitü yönetim kurulunca kabul edilirse öğrenciye bir sınav hakkı daha verilir.

Yüksek Lisans Diploması

Madde 13 — Tez sınavında başarılı olmak ve diğer koşulları da sağlamak kaydıyla, yüksek lisans tezinin ciltlenmiş en az üç kopyasını tez sınavına giriş tarihinden itibaren bir ay içinde ilgili enstitüye teslim eden ve tezi şekil yönünden uygun bulunan yüksek lisans öğrencisine yüksek lisans diploması verilir.

Yüksek lisans diploması üzerinde öğrencinin izlemiş olduğu enstitü anabilim veya anasanat dalındaki programın onaylanmış adı ve varsa, meslek unvanı yazılır.