Zülkifl İsrâiloğullarına gönderilen peygamberlerden. Peygamberliği kesin olarak belli olmayıp, âlimlerin ekserisi peygamber olduğunu söylemişlerdir. Asıl ismi Bişr olup, lakâbı Zülkifl'dir.
Elyesâ aleyhisselâmdan sonra, kızmadan sabır göstererek dinin emir ve yasaklarını İsrâiloğullarına bildirmeyi üzerine aldığı, kefil olduğu için kefâlet sâhibi mânâsında Zülkifl denilmiştir.
Elyesâ aleyhisselâmın amcasının oğludur. İsrâiloğullarına Mûsâ aleyhisselâmın dininin emir ve yasaklarını tebliğ etmiştir.
Allahü teâlânın İsrâiloğullarına gönderdiği peygamberlerden Elyesâ aleyhisselâmın eceli gelip vefâtı yaklaşınca Allahü teâlâ rûhunu kabz edeceğini vahiyle bildirdi ve Mülkünü,
İsrâiloğullarından gece sabaha kadar ibâdet eden, namaz kılan, gündüzleri oruç tutan ve insanlar arasında kızmadan hükm edecek birine ver. buyurdu.
Bu peygamber kendisine verilen emri İsrâiloğullarına bildirdi. Aralarıda bir genç kalkıp: Bu işe ben kefil olurum, üzerime alırım. dedi. Peygamber o gence; Bu kavmin içinde senden daha büyükleri var, sen otur. dedi.
Sonra ikinci defâ aynı teklifi yaptı o genç yine Kefil olurum. dedi. Üçünce defâ aynı teklif tekrarlanınca cevap veren yine o genç oldu.
Bunun üzerine Elyesâ aleyhisselâm, onun yerine halife bıraktı. Bu genç Bişr idi. Bu sebeble o gence Zülkifl lakâbı verildi.
Bu genç aldığı vazifeyi eksiksiz olarak yerine getirmek için çalişırken İblis (Şeytan) onu kıskandı ve bu vazüfeyi yaptırmamak için çeşitli hilelere baş vurdu.
Fakat bu genç İblisin hilelerine aldanmadan aldığı vazifeyi eksiksiz yerine getirdi. Bu hâlinde dolayı Allahü teâlâya şükür etti.
Allahü teâlâ Zülkifl aleyhisselâma peygamberlik vazifesi verdi. Zülkifl aleyhisselâm Mûsâ aleyhisselâmın dininin emir ve yasaklarını insanlara bildirdi. Tevrât'ı okuyup hükümlerini yerine getirdi.
Tebliğ vazifesini hakkıyla yerine getirdikten sonra Şam beldelerinden birinde vefât etti.
Kur'ân-ı kerimin Enbiyâ sûresi: 85-86. âyet-i kerimelerinde, Sâd sûresi: 48. âyetinde Zülkifl aleyhisselâmla ilgili haberler verilmektedir.
Hz. ZÜLKIFL (a.s)
Kur'ân'da adi geçen peygamberlerden biri. Kur'ân'da iki yerde kendisinden bahsedilmektedir: "ismâil, idris ve Zülkifl, hepsi sabredenlerdendi. Onlari rahmetimize soktuk. süphesiz onlar salih olanlardandi" (el-Enbiyâ, 21/85, 86). Âyette geçen "Zülkifl" adi degil lakabidir ve "nasib ve kismet sahibi" anlamina gelir. Fakat burada dünyevî zenginligi degil, onun üstün kisiligini ve âhiretteki derecesini kastetmek için kullanilmistir. Onun gerçek adi hakkinda çok farkli rivayetler vardir. Yahudiler O'nun, israilogullarinin esâreti sirasinda peygamber tayin edilen ve vazifesini Habur irmagi yakinlarinda bir bölgede yapan Hereksel oldugunu iddia etmislerdir. Âlimlerin bir kismi da onun Eyyub (a.s)'in kendisinden sonra peygamber olan Bisr adindaki oglu oldugunu söylemislerdir. Fakat bu görüslerin hiç biri kesinlik derecesine sahip degildir.Kaynakwh webhatti.com: Kaynakwh webhatti.com: Zülkifl (a.s)'in peygamber olmadigi söyleyenler olmussa da, âlimlerin ekseriyetine göre peygamberdir ve makbul olan görüs de budur (el-Kurtubî, el-Cami'li Ahkâmi'l-Kur'ân, Kahire 1967, XI, 327 vd.; el-Alusî, Ruhu'l-Meânî, Beyrut t.y., XVII, 82; el-Mevdudî, Tefhimu'l-Kur'ân, istanbul 1991, III, 327). Yüce Allah Eyyûb (a.s)'in kissasini arzettikten sonra, peygamberlerinden bazilarini anmis ve onlari övmüstür. insanlari tevhide çagiran, Allah'in sevgi ve övgülerini kazanan bu peygamberden biri de, Zülkifl (a.s)'dir. Bu konudaki âyetlerin meâli söyledir: "Kuvvetli ve basiretli kullariniz ibrahim'i, ishâk'i ve Yâkub'u da an. Biz onlari ahiret yurdunu düsünme özelligiyle temizleyip, kendimize halis (kul) yaptik. Onlar bizim yanimizda seçkinlerden, hayirlilardandir. ismâil'i, Elyesâ'i, Zülkifl'i de an. Hepsi de iyilerdendir" (Sad, 38/45, 46, 47, 48). Taberî'de yer alan bir rivayete göre Zülkifl (a.s) sam'da otururdu. Oradaki halki Allah'a inanmaya, O'na ibadet etmeye ve dürüst bir sekilde yasamaya çagirdi ve orada vefât etti (et-Taberî, Tarih, Misir 1326, I, 167).
Zülkifl Aleyhisselâmın İsmi Ve Soyu:
Bişr (Zülkifl) b.Eyyûb Aleyhisselâm´dır.[1]
Zülkifl Aleyhisselâmın Peygamberliği Ve Bazı Faziletleri:
Yüce Allah; Eyyûb Aleyhiselam´dan sonra, Bişr b. Eyyûb Aleyhisselâmı, Peygamber olarak göndermiş[2] ve ona Zülkifl ismini vermiş, halkı, Tevhîd akîde-sine = Allah´ın Birliğine inanmağa davet etmesini, kendisine emretmiştir.
Zülkifl Aleyhisselâm, Şam´da otururdu. [3]
Yüce Allah, Enbiyâ sûresinde Eyyûb Aleyhisselâm in kıssasından sonra, Zül-Kifl Aleyhisselâm hakkında şöyle buyurur:
´ ´İsmail´i, İdris ´i, Zülkifl´i de (an! Bunların) her biri de, Sabr (ve sebat) edenlerdendi. Onları da, rahmetimizin içine idhal ettik. Onlar, hakîkaten, Sarihlerdendi. [4]"
Yine, Yüce Allah, Sâd sûresinde Eyyûb Aleyhisselâmın kıssasından sonra, şöyle Duyurur:
"Kuvvetlerin ve basiretlerin sahipleri olan kullarımız İbrahim´i, Ishâk´ı, Yâkub´u da, an!
Çünkü, biz, onları, katkısız (şaibesiz) bir hasletle -ki, yurd(lan)nı hatırlamaları jb onun için, çalışmalaradır- Hâlis (insanlar) yaptık.
Çünkü, onlar, bizim katımızda, cidden seçkinlerden, hayırlı (Zat)lardandı. [5]
"İsmail´i, Elyesa´ı, Zülkifl´i de, an!
(İşte) Bütün bunlar, hayırlı (insan)lardı. [6]
Zülkifl Aleyhisselâmın, Kur´ân-ı kerimde, böyle, Kendilerinden, övülerek bahsedilen büyük Peygamberler arasında zikredilişi, kendisinin de, Peygamber olduğunu açıkça gösterir.
Meşhur olan da, budur. [7]
Zülkifl Aleyhisselâm´a; Rum toprağındaki halk, iman ettiler, tâbi oldular ve kendisini, doğruladılar.
Bunun üzerine, Yüce Allah, onlara, Allah yolunda cihad etmelerini, emredince, bunu, yerine getirmekten kaçındılar ve zaa´f gösterdiler:
"Ey Bişr! Biz, hayatı sever, ölümü, sevmeyiz.
Bununla beraber, Yüce Allâha ve Onu Resulüne âsi olmaktan da, hoşlanmayız.
Eğer, ömürlerimizi, uzatmasını ve ancak, biz, dilediğimiz zaman, bizi öldürmesini, Allâh´dan dilersen, Ona, ibadet ve Onun düşmanları ile cihad ederiz!" dediler.
Zülkifl Aleyhisselâm, onlara:
"Siz, benden, büyük bir şey istediniz. Bana, ağır teklifte bulundunuz." dedi.
Sonra, kalkıp namaz kıldı ve:
"Ey Allah´ım! Sen, Elçilik vazifelerini tebliğ etmemi, bana, emrettin, tebliğ ettim.
Düşmanlarınla, cihad etmemi, emrettin.
Sen de, biliyorsun ki, ben, kendimden başkasına güç yetirmeğe mâlik değilim.
Kavmimin, bu hususta benden istediklerini, Sen, benden daha iyi biliyorsun.
Beni, benden başkasının günahı ile muâhaze etme!
Ben, Senin gazabından rızâna, ukubetinden affına sığınırım!" dedi.
Yüce Allah, Zülkifl Aleyhisselâma:
"Sen kavmine, benim, onlar için seçtiğimin, kendilerinin, kendileri için seçtiklerinden daha hayırlı olduğunu öğretmedin mi " diye vahy etti.
Bunun üzerine, onlar, ecelleri sonunda ölmeye razı oldular ve ecellerinde öldüler. [8]
Zülkifl Aleyhisselâmın Vefatı Ve Yaşı:
Zülkifl Aleyhisselâm, Şam´da vefat etti. [9] Vefat ettiği zaman, yetmiş beş yaşında idi. [10] Ona ve bütün peygamberlere selâm olsun![11]
[1] Taberî-Tarih c.1,s.167, Hâkim-Müstedrek c.2,s.582, Sâlebî-Arais s.163, İbn.Esîr-Kâmil c.1,s.136, Ebülfida-Elbidayevennihaye c.1,s.225 .
M. Asım Köksal, Peygamberler Tarihi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları: 1/323.
[2] Taberî-Tarih c.1,s.167, Hâkim-Müstedrek c.2,s.582, Sâlebî-Arais s.163, İbn.Esîr-Kâmil c.1,s.136, Muhyiddin
b.Arabî-Muhâdarat´ülebrar c.1,s.128, Ebülfida-Elbidaye vennihaye ç.1,s.225.
[3] Taberî-Tarih c.1 ,s.167, Hâkim-Müstedrek c.2,s.582, Sâlebî-Arais s.163, İbn.Esîr-Kâmil c.1 ,s.136, Ebülfida-Elbidayevennihaye c.1,s.225.
[4] Enbiyâ: 85-86.
[5] Sâd: 45-47.
[6] Sâd: 48.
[7] Ebülfida-Elbidaye vennihaye c.1,s.225.
[8] Sâlebi-Arais s. 164.
M. Asım Köksal, Peygamberler Tarihi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları: 1/323-324.
[9] Taberî-Tarih c.1,s.167, Hâkim-Müstedrek C.2.S.582, Sâlebî-Arais s.164, ibn.Esîr-Kâmil c.1,s.136.
[10] Taberî-Tarih C.1.S.167, Hâkim-Müstedrek C.2.S.582, İbn.Asakîr-Tarih c.5,s.269, ibn.Esîr-Kâmil C.1.S.136, Muh-yiddin b.Arabî-Muhadaratülebrar c.1,s.128.
[11] M. Asım Köksal, Peygamberler Tarihi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları: 1/324.
Hz.Zülkifl(aleyhisselam)
ZÜLKİFL ALEYHİSSELAMIN İSMİ VE SOYU
Zülkifl Aleyhisselamın ismi, Bişr (Zülkifl) b. Eyyûb Aleyhisselamdır.
ZÜLKİFL ALEYHİSSELAMIN PEYGAMBERLİĞİ VE BAZI FAZİLETLERİ
Yüce Allah Eyyûb Aleyhisselamdan sonra Bişr b. Eyyûb Aleyhisselamı peygamber olarak göndermiş ve ona Zülkifl ismini vermiş, halkı tevhid akidesine=Allah'ın birliğine inanmaya davet etmesini kendisine emretmiştir. Zülkifl Aleyhisselam Şam'da otururdu. Yüce Allah, Enbiyâ sûresinde, Eyyûb Aleyhisselamın kıssasından sonra, Zülkifl Aleyhisselam hakkında şöyle buyurur: "İsmail'i, İdris'i, Zülkifl'i de (an! Bunların) her biri de, sabır (ve sebat) edenlerdendi. Onları da, rahmetimizin içine idhal ettik. Onlar, hakikaten, salihlerdendi." Yine, Yüce Allah, Sâd sûresinde, Eyyûb Aleyhisselamın kıssasından sonra şöyle buyurur: "Kuvvetlerin ve basîretlerin sahipleri olan kullarımız İbrahim'i, İshak'ı, Yâkub'u da an! Çünkü, Biz onları katkısız (şaibesiz) bir hasletle ki, yurt(ları)nı hatırlama(ları ve onun için çalışmaları)dır halis (insanlar) yaptık. Çünkü, onlar bizim katımızda cidden seçkinlerden, hayırlı (zât)lardandı." "İsmail'i, Elyesa'yı, Zülkifl'i de an! (İşte) bütün bunlar, hayırlı (insan)lardı." Zülkifl Aleyhisselamın Kur'ân-ı Kerîm'de böyle kendilerinden övülerek bahsedilen büyük peygamberler arasında zikredilişi, kendisinin de peygamber olduğunu açıkça gösterir. Meşhur olan da budur. Zülkifl Aleyhisselama Rum toprağındaki halk iman ettiler, tâbi oldular ve kendisini doğruladılar. Bunun üzerine, Yüce Allah onlara Allah yolunda cihad etmelerini emredince, bunu yerine getirmekten kaçındılar ve zaaf gösterdiler: "Ey Bişr! Biz hayatı sever, ölümü sevmeyiz. Bununla beraber, Yüce Allah'a ve O'nun Resûlüne asi olmaktan da hoşlanmayız. Eğer ömürlerimizi uzatmasını ve ancak biz dilediğimiz zaman bizi öldürmesini Allah'tan dilersen, O'na ibadet ve O'nun düşmanları ile cihad ederiz!" dediler. Zülkifl Aleyhisselam, onlara: "Siz, benden, büyük birşey istediniz. Bana ağır teklifte bulundunuz" dedi. Sonra, kalkıp namaz kıldı ve: "Ey Allah'ım! Sen elçilik vazifelerini tebliğ etmemi bana emrettin, tebliğ ettim. Düşmanlarınla cihad etmemi emrettin. Sen de biliyorsun ki, ben kendimden başkasına güç yetirmeye mâlik değilim. Kavmimin bu hususta benden istediklerini, Sen benden daha iyi biliyorsun. Beni, benden başkasının günahı ile muaheze etme! Ben, Senin gazabından rızana, ukubetinden affına sığınırım!" dedi. Yüce Allah, Zülkifl Aleyhisselama: "Sen kavmine benim onlar için seçtiğimin kendilerinin kendileri için seçtiklerinden daha hayırlı olduğunu öğretmedin mi?" diye vahyetti. Bunun üzerine, onlar ecelleri sonunda ölmeye razı oldular ve ecellerinde öldüler.
ZÜLKİFL ALEYHİSSELAMIN VEFATI VE YAŞI
Zülkifl Aleyhisselam Şam'da vefat etti. Vefat ettiği zaman, yetmişbeş yaşında idi. Ona ve bütün peygamberlere selam olsun!
Kur'ân'da adı geçen peygamberlerden biri. Kur'ân'da iki yerde kendisinden bahsedilmektedir: "İsmail, İdris ve Zülkifl, hepsi sabredenlerdendi. Onları rahmetimize soktuk. Şüphesiz onlar salih olanlardandı" (el-Enbiyâ, 21/85, 86).
Ayette geçen "Zülkifl" adı değil lakabıdır ve "nasip ve kısmet sahibi" anlamına gelir. Fakat burada dünyevî zenginliği değil, onun üstün kişiliğini ve ahiretteki derecesini kastetmek için kullanılmıştır. Onun gerçek adı hakkında çok farklı rivayetler vardır. Yahudiler O'nun, İsrailoğullarının esareti sırasında peygamber tayin edilen ve vazifesini Habur ırmağı yakınlarında bir bölgede yapan Hereksel olduğunu iddia etmişlerdir. Âlimlerin bir kısmı da onun Eyyub (a.s)'ın kendisinden sonra peygamber olan Bişr adındaki oğlu olduğunu söylemişlerdir. Fakat bu görüşlerin hiç biri kesinlik derecesine sahip değildir.
Zülkifl (a.s)'ın peygamber olmadığı söyleyenler olmuşsa da, âlimlerin ekseriyetine göre peygamberdir ve makbul olan görüş de budur (el-Kurtubî, el-Cami'li Ahkâmi'l-Kur'ân, Kahire 1967, XI, 327 vd.; el-Alusî, Ruhu'l-Meânî, Beyrut t.y., XVII, 82; el-Mevdudî, Tefhimu'l-Kur'ân, İstanbul 1991, III, 327).
Yüce Allah Eyyûb (a.s)'in kıssasını arz ettikten sonra, peygamberlerinden bazılarını anmış ve onları övmüştür. İnsanları tevhide çağıran, Allah'ın sevgi ve övgülerini kazanan bu peygamberden biri de, Zülkifl (a.s)'dir. Bu konudaki ayetlerin meali şöyledir:
"Kuvvetli ve basiretli kullarınız İbrahim'i, İshak’ı ve Yakup’u da an. Biz onları ahiret yurdunu düşünme özelliğiyle temizleyip, kendimize halis (kul) yaptık. Onlar bizim yanımızda seçkinlerden, hayırlılardandır. İsmail’i, Elyesâ'ı, Zülkifl'i de an. Hepsi de iyilerdendir" (Sad, 38/45, 46, 47, 48).
Taberî'de yer alan bir rivayete göre Zülkifl (a.s) Şam'da otururdu. Oradaki halkı Allah'a inanmaya, O'na ibadet etmeye ve dürüst bir şekilde yaşamaya çağırdı ve orada vefat etti (et-Taberî, Tarih, Mısır 1326, I, 167).